ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Transcript

1 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΔΟΥΒΟΓΙΑΝΝΗ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Δ Ι Α Ι Τ Ο Λ Ο Γ Ο Σ - Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Ο Λ Ο Γ Ο Σ M S C, R D

2 Περίληψη ομιλίας Προκλήσεις στην αξιολόγηση των μελετών που ερευνούν την επίδραση των μακροθρεπτικών συστατικών στον γλυκαιμικό έλεγχο Υδατάνθρακες Πρωτεΐνες Λίπη Υπάρχει μία ιδανική αναλογία μακροθρεπτικών συστατικών? Εφαρμογή στην κλινική πράξη Κατευθύνσεις για την έρευνα στο μέλλον

3 Προκλήσεις στην αξιολόγηση των μελετών που ερευνούν την επίδραση των μακροθρεπτικών συστατικών στον γλυκαιμικό έλεγχο Απομόνωση της επίδρασης των μακροθρεπτικών συστατικών από την επίδραση της απώλειας βάρους και των αλλαγών στην θεραπευτική αγωγή ενός μακροθρεπτικού συστατικού (π.χ. υδατάνθρακες) = αναλογική στα άλλα μακροθρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, λίπη) Σχεδιασμός των μελετών δύσκολο να υπάρξουν διπλά τυφλές μελέτες Δεν υπάρχουν σαφείς ορισμοί για τους όρους δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων ή μεγάλης περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες ή χαμηλή σε λίπος κ.α.

4 Ποσότητα υδατανθράκων Δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων (από 21 γρ. την ημέρα μέχρι 40% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας) οδηγούν σε καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο και ευαισθησία στην ινσουλίνη σε σχέση με δίαιτες με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες 4 RCTs δεν βρέθηκαν διαφορές στους δείκτες γλυκαιμικού ελέγχου ανάμεσα σε δίαιτες χαμηλών και δίαιτες υψηλών υδατανθράκων! Πολλές μελέτες είχαν μικρή χρονική διάρκεια, μικρό αριθμό συμμετεχόντων, μερικές είχαν μεγάλο ποσοστό εγκατάλειψης

5 A low carbohydrate Mediterranean diet improves cardiovascular risk factors and diabetes control among overweight patients with type 2 diabetes mellitus: a 1-year prospective randomized intervention study Diabetes, obesity and metabolism [ ] Elhayany, A yr:2010

6 A low carbohydrate Mediterranean diet improves cardiovascular risk factors and diabetes control among overweight patients with type 2 diabetes mellitus: a 1-year prospective randomized intervention study Diabetes, obesity and metabolism [ ] Elhayany, A yr:2010

7 A low carbohydrate Mediterranean diet improves cardiovascular risk factors and diabetes control among overweight patients with type 2 diabetes mellitus: a 1-year prospective randomized intervention study Diabetes, obesity and metabolism [ ] Elhayany, A yr:2010

8 Ποσότητα υδατανθράκων Παρά τα αμφιλεγόμενα αποτελέσματα ο έλεγχος της ποσότητας των υδατανθράκων είναι μία χρήσιμη στρατηγική στην βελτίωση των επίπεδων του μεταγευματικού σακχάρου Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η ποσότητα και το είδος των υδατανθράκων που καταναλώνονται είναι ο βασικός παράγοντας πρόβλεψης της γλυκαιμικής απόκρισης

9 Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ) Δύσκολο να προσδιοριστεί η ανεξάρτητη επίδραση του ΓΔ από την επίδραση των φυτικών ινών Διαφορετικοί ορισμοί χαμηλού ΓΔ και υψηλού ΓΔ Η γλυκαιμική απόκριση σε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο διαφέρει από άτομο σε άτομο και επηρεάζεται από την κατανάλωση άλλων τροφίμων Σε μερικές μελέτες δεν βρέθηκε βελτίωση με την κατανάλωση τροφών με χαμηλό ΓΔ Σε πολλές έρευνες: A1C από 0,2-0,5%

10 Φυτικές ίνες 2 συστηματικές ανασκοπήσεις: η αύξηση των φυτικών ινών βελτιώνει ελάχιστα τον γλυκαιμικό έλεγχο Μελέτες μικρής χρονικής διάρκειας, μικρό αριθμό συμμετεχόντων, υπολογίζουν την συνδυαστική επίδραση μίας δίαιτας με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και χαμηλό ΓΔ, και σε ορισμένες περιπτώσεις και της απώλειας βάρους Πολύ αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών για να υπάρχουν αποτελέσματα (>50 γρ./ημέρα)

11 Πρωτεΐνες Πολλές RCTs έχουν μελετήσει την επίδραση της αυξημένης κατανάλωσης πρωτεϊνών (28-40% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας) με τη συνηθισμένη κατανάλωση (15-19% συνολικά) Σε μία μελέτη: A1C με κατανάλωσης πρωτεϊνών Σε άλλες μελέτες: δεν βρέθηκε επίδραση Είδος πρωτεϊνών: πολύ περιορισμένη έρευνα Σε άτομα με ΣΔ2 η κατανάλωση πρωτεϊνών αυξάνει την έκκριση ινσουλίνης δεν συστήνεται η κατανάλωση πρωτεϊνών για την πρόληψη ή θεραπεία υπογλυκαιμίας

12 Effects of different protein content and glycaemic index of ad libitum diets on diabetes risk factors in overweight adults: the DIOGenes multicentre, randomized, dietary intervention trial Figure 1. Schematic overview of study protocol and trial profile Diabetes/Metabolism Research and Reviews Volume 27, Issue 7, pages , 6 OCT 2011

13 Effects of different protein content and glycaemic index of ad libitum diets on diabetes risk factors in overweight adults: the DIOGenes multicentre, randomized, dietary intervention trial Figure 2. Change in homeostasis model assessment of insulin resistance over the 6- month randomized diet period (between postintervention and post-low calorie diet test day), represented as mean together with the 95% confidence interval (analysis of variance p = 0.357). Statistically relevant differences are indicated in the figure, the remaining comparisons did not reach the p < 0.10 statistical value Diabetes/Metabolism Research and Reviews Volume 27, Issue 7, pages , 6 OCT 2011

14 Ποσότητα λιπών A1C με συνολικής κατανάλωσης λιπαρών σε πολύ λίγες μελέτες Σε άλλες μελέτες δεν βρέθηκε διαφορά

15 Είδος λιπών μονοακόρεστα λιπαρά καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο (μεγάλες προοπτικές μελέτες κοόρτης, κλινικές δοκιμές και συστηματικές ανασκοπήσεις) Μεσογειακή διατροφή πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά βελτίωση στο γλυκαιμικό έλεγχο? Αποτελέσματα λόγω περιορισμού της ενεργειακής πρόσληψης

16 Effects of Monounsaturated Fatty Acids on Glycaemic Control in Patients with Abnormal Glucose Metabolism: A Systematic Review and Meta-Analysis Schwingshackl al., 2011, Ann Nutr Metab Table 1. General characteristics of the randomized controlled dietary intervention trials included in the meta-analysis

17 Effects of Monounsaturated Fatty Acids on Glycaemic Control in Patients with Abnormal Glucose Metabolism: A Systematic Review and Meta-Analysis Schwingshackl al., 2011, Ann Nutr Metab Table 2. Pooled estimates of effect size expressed as WMD for the effect of high versus low MUFA on plasma glucose, plasma insulin, HbA1c and insulin sensitivity (HOMA) in changes from baseline

18 Είδος λιπών Ω-6 πολυακόρεστα λιπαρά: περιορισμένα στοιχεία? Ιδανική αναλογία Ω-6/Ω-3 Ω-3 συμπληρώματα: δεν βελτιώνουν σημαντικά τον γλυκαιμικό έλεγχο Κορεσμένα λιπαρά: περιορισμένη βιβλιογραφία δεν υπάρχει σημαντική επίδραση σε άτομα με ΣΔ2

19 Υπάρχει μία ιδανική αναλογία μακροθρεπτικών συστατικών? Δεν υπάρχει μία ιδανική αναλογία μακροθρεπτικών συστατικών για όλα τα άτομα με διαβήτη Οι συστάσεις θα πρέπει να είναι πάντα εξατομικευμένες ανάλογα με το ιστορικό του κάθε ασθενή, τις συνήθειες και τις προτιμήσεις του και τους μεταβολικούς στόχους Μείωση της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς με ΣΔ2 σημαντική βελτίωση στον γλυκαιμικό έλεγχο

20 Εφαρμογή στην κλινική πράξη Εξατομικευμένη διατροφική θεραπεία Η καλύτερη προσέγγιση είναι αυτή που μπορεί να ακολουθήσει ο ασθενής Συζήτηση με τον ασθενή και πρακτικές συμβουλές βασισμένες σε τρόφιμα παρά σε θρεπτικά συστατικά Η απώλεια βάρους και η αλλαγή των συνηθειών πιο σημαντική

21 Κατευθύνσεις για την έρευνα στο μέλλον Σχέση ανάμεσα σε διάφορα διατροφικά μοντέλα και τον γλυκαιμικό έλεγχο σε διαφορετικούς πληθυσμούς Σαφείς ορισμοί για δίαιτα χαμηλού ΓΔ και δίαιτα υψηλού ΓΔ, δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων επίδραση στον γλυκαιμικό έλεγχο μακροπρόθεσμα Αλληλεπίδραση γονιδίων-διατροφής

22 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!