ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΕΡΜΟΥ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ, Ν. ΛΕΣΒΟΥ)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΕΡΜΟΥ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ, Ν. ΛΕΣΒΟΥ) ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΝΙΚΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 ΣΚΟΠΟΣ ΣΕΛ.2 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΕΛ.3 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3.1 ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΕΛ.5 3.2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΕΡΜΟΥ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ) ΣΕΛ.6 3.3 ΧΑΡΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΣΕΛ.6 3.4 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΕΛ.7 3.5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΕΩΝ ΣΕΛ.8 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ/ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΕΛ.9 ΠΑΡΑΡΤΜΑ Α ΣΕΛ.11 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΣΕΛ.17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΣΕΛ.23 1

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στη συγκεκριμένη αναφορά παρουσιάζεται η αξιοποίηση των καταγεγραμμένων επιχειρήσεων στην οδό Ερμού, όπου και η περιοχή μελέτης στην οποία γίνεται η έρευνα. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους άξονες στην πόλη της Μυτιλήνης. Αποτελεί την κεντρική αγορά της πόλης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι χρήση της δεν αλλάζει κατά την διάρκεια της ημέρας. Συγκεκριμένα, φιλοξενεί ένα μεγάλο εύρος επιχειρήσεων, οι οποίες βρίσκονται αριστερά και δεξιά καθ όλο το μήκος της οδού και καλύπτουν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων της πόλης. Εκτείνεται λίγο μετά το Πειραματικό Λύκειο της πόλης ( Κεντρικά Λύκεια ), έως το παλαιό λιμάνι (η ταβέρνα Το κάστρο ). 1.1 ΣΚΟΠΟΣ Ο σκοπός της αναφοράς, και της έρευνας στο σύνολό της, είναι η καταγραφή όλων των επιχειρήσεων, η ανάλυση των δεδομένων και η οπτικοποίηση τους. Πρόκειται για προτάσεις χωροθέτησης καινούριων επιχειρήσεων ανά κατηγορία. Επίσης, θα συζητηθεί ποια είναι η πυκνότητα των επιχειρήσεων στην οδό Ερμού και για ποιο λόγο έγινε αυτή η επιλογή χωροθέτησης των επιμέρους επιχειρήσεων. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα Φεβρουαρίου - Απριλίου του έτους 2016. 2

2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Για την διεκπεραίωση της συγκεκριμένης έρευνας/καταγραφής ακολουθήθηκαν τα παρακάτω βήματα για την έκδοση των αποτελεσμάτων και των συμπερασμάτων. Δημιουργήθηκαν δώδεκα (12) κατηγορίες, για την ομαδοποίηση των επιχειρήσεων (Πίνακας 1). Αυτές οι κατηγορίες, έγιναν με βάση το είδος της επιχείρησης και το τι παρέχει στους κατοίκους. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν δεν είναι πρωτογενή, αλλά δευτερογενή. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε δεν διαφέρει από αυτή που έγινε στην ενδιάμεση αναφορά με την εφαρμογή OSMTracker από την OpenStreetMap. Βάση των δεδομένων και με την βοήθεια του λογισμικού Quantum GIS (QGIS), δημιουργήθηκαν 37 χάρτες και χωρίστηκαν σε τρείς κατηγορίες, 1. καταγραφή επιχειρήσεων ανά κατηγορία, 2. καταλληλότερες θέσεις χωροθέτησης νέας επιχείρησης και 3. πρόταση χωροθέτησης (βλ. αποτελέσματα και παραρτήματα). Κ1 Ένδυση (αντρικά, γυναικεία) Κ2 Υπόδηση (αντρικά, γυναικεία) Κ3 Παιδικά (ένδυση, υπόδηση, παιχνίδια) Κ4 Υπηρεσίες (pet shop, Αρχιτέκτονες, Εκκλησίες, Δημόσιες Υπηρεσίες, Σχολεία, Λογιστές) Κ5 Εστίαση Κ6 Διασκέδαση Κ7 Μάρκετ (Μανάβης, Ψάρια, Κρέας, Mini-Market) Κ8 Νοικοκυριό Κ9 Υγεία (Φαρμακεία, Περιποίηση, Ομορφιά, Καλλυντικά) Κ10 Κοσμήματα/Αξεσουάρ (Οπτικά, Τσάντες, Υφάσματα) Κ11 Ηλεκτρολογικά/Ηλεκτρονικά (Συσκευές, Service) Κ12 Κλειστές επιχειρήσεις Πίνακας 1 : Οι κατηγορίες επιχειρήσεων στην οδό Ερμού Επίσης, δημιουργήθηκε ένας πίνακας (Πίνακας 3) με την συχνότητα που εμφανίζονται οι κατηγορίες των επιχειρήσεων, για την καλύτερη απόδοση των συμπερασμάτων. Καταλυτική διεργασία ήταν η δημιουργία ψηφιδωτών εικόνων (raster) ορίζοντας τις αποστάσεις των επιχειρήσεων. Δημιουργήθηκαν τα raster distances, και στην συνέχεια ορίστηκαν οι συμπληρωματικές και οι υποκατάστατες κατηγορίες, οι οποίες μελετούνται κάθε φορά (Πίνακας 2). 3

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ Κ1 Κ2, Κ10 Κ1 Κ2 Κ1, Κ10 Κ2 Κ3 Κ1 Κ3 Κ4 Κ5, Κ9 Κ4 Κ5 Κ4, Κ6 Κ7 Κ6 Κ5, Κ7 Κ12 Κ7 Κ6, Κ8 Κ5 Κ8 Κ7, Κ5 Κ8 Κ9 Κ4, Κ7 Κ9 Κ10 Κ1, Κ2 Κ10 Κ11 Κ8 Κ11 Πίνακας 2 : Ποιες κατηγορίες πρέπει να είναι κοντά και μακριά σε κάθε μια από τις παραπάνω Τα pixels σε όλα τα raster είναι 30*30, ήταν σύμβαση για την υλοποίηση της συγκεκριμένης καταγραφής. Το επόμενο βήμα ήταν η επιλογή και ο υπολογισμός των τελικών ψηφιδωτών μοντέλων (raster) για να αποδειχθεί η σχέση μεταξύ των κατηγοριών, και να προταθεί η καινούργια χωροθέτηση. Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα προέρχεται από την διαίρεση των υποκατάστατων κατηγοριών με τις συμπληρωματικές. Ο τύπος που ακολουθήθηκε είναι : αποτέλεσμα = (υποκατάστατες) / (συμπληρωματικές). Επιλέχθηκε η πράξη της διαίρεσης για να γίνει κατανοητή η αντίθεση σε κοντινές και μακρινές επιχειρήσεις, με απώτερο σκοπό την βέλτιστη επιλογή χωροθέτησης. Λόγω του ότι οι Κ12 αποτελεί τις κλειστές επιχειρήσεις, και δεν αναγράφεται στον παραπάνω πίνακα (αφού δεν έχει συμπληρωματικές και υποκατάστατες), δεν αποδεικνύεται σημαντικός παράγοντας παρά μόνο στις κατηγορίες Κ6 και Κ10. 4

3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σε αυτή την ενότητα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από την έρευνα καταγραφής στην περιοχή μελέτης. Χωρίζονται σε υποενότητες για την καλύτερη διάρθρωση της αναφοράς. Στις υποενότητες που ακολουθούν παρουσιάζεται ένα δείγμα των αποτελεσμάτων. Τα υπόλοιπα παρουσιάζονται στα παραρτήματα. 3.1 ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Χάρτης 1 : Καταγραφή των επιχειρήσεων της κατηγορίας 1 Οι υπόλοιποι χάρτες της υποενότητας αυτής βρίσκονται στο Παράρτημα Α. 5

3.2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΕΡΜΟΥ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ (Category) ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ (Frequency) K9 18 K6 5 K8 28 K5 13 K12 70 K4 27 K11 13 K10 43 K3 11 K2 21 K1 40 K7 21 Σύνολο (Total) 310 ΠΙΝΑΚΑΣ 3: Συχνότητες των κατηγοριών 3.3 ΧΑΡΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ Χάρτης 2 : Αποστάσεις των επιχειρήσεων της κατηγορίας 1 Οι υπόλοιποι χάρτες της υποενότητας αυτής βρίσκονται στο Παράρτημα Β. 6

3.4 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Χάρτης 3: Προτάσεις νέων χωροθετήσεων Χάρτης 4: Πρόταση νέας χωροθέτησης για την κατηγορία 1 Οι υπόλοιποι χάρτες της υποενότητας βρίσκονται στο Παράρτημα Γ. 7

ΝΕΕΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ Κ1 3,098 Κ2 2,000 Κ3 4,074 Κ4 1,000 Κ5 3,000 Κ6 1,000 Κ7 2,000 Κ8 2,145 Κ9 6,444 Κ10 1,000 Κ11 2,764 ΠΙΝΑΚΑΣ 4: Βέλτιστες αποστάσεις των νέων χωροθετήσεων βάση Value Tool Για την κατηγορία 1 (Κ1), που εμφανίζεται πιο πάνω (Χάρτης 4), υπάρχουν τέσσερις κατάλληλες θέσεις. Όμως, η βέλτιστη βρέθηκε με το εργαλείο Value Tool, και έχει απόσταση από την κοντινότερη Κ1, 3.098 pixels. Η ίδια διαδικασία έγινε και για τις υπόλοιπες νέες χωροθετήσεις (Πίνακας 4). 3.5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΕΩΝ Χ,Υ ΝΕΑ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ 26.55763156497531,39.109618886713335 Κ1 26.557446122917192,39.108784397451807 Κ2 26.555085951268477,39.104687813804404 Κ3 26.55620703280162,39.106752963997039 Κ4 26.557673710897607,39.110175212887683 Κ5 26.556695925500282,39.10771389102544 Κ6 26.557580989868548,39.109121564830211 Κ7 26.555085951268477,39.105227281609821 Κ8 26.557471410470576,39.111751470381634 Κ9 26.55757256068409,39.110461805159304 Κ10 26.557867582140183,39.109462946800825 Κ11 ΠΙΝΑΚΑΣ 5 : Συντεταγμένες των βέλτιστων χωροθετήσεων 8

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ / ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα συμπεράσματα των αποτελεσμάτων ως προς την καταγραφή των επιχειρήσεων. Στους χάρτες με τις κατηγορίες των επιχειρήσεων απεικονίζεται η συγκέντρωση τους, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ένα εύρος καταστημάτων κατά μήκος της οδού Ερμού. Αυτό δημιουργεί την ιδέα για προτάσεις χωροθέτησης τους ανά κατηγορία. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που παρατηρείται σε αυτή την υποενότητα χαρτών είναι το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται στην καινούρια αγορά με αποτέλεσμα την μείωση των καταστημάτων στην παλαιά αγορά. Δηλαδή, από τον αριθμό της οδού, 170 μέχρι το παλαιό λιμάνι. Όταν περπατήσει κανείς κατά μήκος της οδού Ερμού, καταλαβαίνει περιέχει αρκετά καταστήματα κατηγορίας 1 και 10. Δηλαδή, ένδυση και κοσμήματα - αξεσουάρ. Εξαιτίας του γεγονότος ότι η Μυτιλήνη αποτελεί προορισμό πολλών τουριστών καθ όλη την διάρκεια του έτους, δημιουργείται ζήτηση προϊόντων μικρής αξίας και μικρού όγκου. Αυτό φαίνεται και στον πίνακα συχνοτήτων, στον οποίο παρουσιάζονται. Επίσης παρατηρείται πως ο αριθμός των κλειστών επιχειρήσεων, είναι αρκετά μεγάλος, φτάνοντας το ποσοστό 70 στα 310. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση της κατηγορίας 12, βρίσκεται στην παλαιά αγορά. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι περισσότεροι καταστηματάρχες έχουν ως πλάνο τους την χωροθέτηση των επιχειρήσεων τους στην καινούρια αγορά για να είναι πιο κοντά στην προκυμαία και στο λιμάνι της πόλης. Τέλος, διαπιστώνεται ότι λόγω της παλαιότητας της οδού φιλοξενεί αρκετές υπηρεσίες και επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να καλύπτει τις ανάγκες των κατοίκων και των τουριστών που έρχονται στην πόλη. Περνώντας, στην επόμενη υποενότητα των χαρτών με τις αποστάσεις των επιχειρήσεων, γίνεται κατανοητό ότι η πυκνότητα των επιχειρήσεων σε πολλές κατηγορίες, είναι μεγάλη. Η απόσταση όμως, από κατηγορία σε κατηγορία διαφέρει. Οι αποστάσεις λοιπόν των κατηγοριών, βοηθάνε στην πρόταση χωροθέτησης τους. Η διαβ αθμηση των χρωμάτων, από θερμό σε ψυχρό, βοηθάει στην οπτικοποίηση των αποστάσεων. Έτσι, με κόκκινο οι αποστάσεις είναι μηδενικές και πολύ κοντινές ως προς τις επιχειρήσεις της ίδιας κατηγορίας, ενώ με μπλε σκούρο οι αποστάσεις είναι μακρινές με αποτέλεσμα να γίνεται πιο εύκολη η διαδικασία και επιλογή της νέας θέσης του καταστήματος. Αξιοποιώντας τον συνδυασμό των συμπληρωματικών και υποκατάστατων επιχειρήσεων (Πίνακας 2), δημιουργήθηκαν τα ψηφιδωτά μοντέλα (rasters), ως προς την εύρεση καταλληλότερης θέσης χωροθέτησης. Στην υποενότητα αυτή, τα ψηφιδωτά μοντέλα απεικονίζονται με διαβάθμιση κόκκινο έως πράσινο, σε πέντε κλάσεις. Κόκκινο για τις περιοχές με ακατάλληλη χωροθέτηση, ενδιάμεσο εύρος χρωμάτων κατάλληλη και πράσινο η βέλτιστη χωροθέτηση. Όλες οι διεργασίες που χρησιμοποιήθηκαν, είναι παρόμοιες για όλους τους χάρτες. Ένα παράδειγμα το οποίο αναλύεται (Χάρτης 3), είναι η νέα χωροθέτηση της κατηγορίας 1. Πρέπει λοιπόν από σύμβαση που έχει γίνει (Πίνακας 2), η νέα χωροθέτηση της κατηγορίας ένδυση (Κ1) να είναι κοντά στις υπόδηση(κ2) και κοσμήματα-αξεσουάρ (Κ10), γιατί εξαρτώνται από το Κ1, και μακριά από τις υπόλοιπες Κ1. Αυτό γίνεται εξαιτίας του 9

γεγονότος ότι δεν χρειάζεται υψηλή συγκέντρωση των ίδιων επιχειρήσεων της ίδιας κατηγορίας σε μια περιοχή της οδού. Απαιτείται δηλαδή, η αποσυγκέντρωση των επιχειρήσεων στην οδό Ερμού. Διαφαίνεται πλέον η ανάγκη για μια νέα πρόταση χωροθέτησης επιχειρήσεων. Όπως προαναφέρθηκε, αυτό που ενδιαφέρει είναι το τετράγωνο (pixel) με το πράσινο χρώμα. Όσον αφορά την καταλληλότερη χωροθέτηση, δηλαδή, ποιο τετράγωνο (Pixel) από αυτά που φαίνονται στους χάρτες, είναι η βέλτιστη/άρτια επιλογή χωροθέτησης. Σε αυτό βοήθησε η προσθήκη (plug in) του Value Tool, με το οποίο μπορεί κανείς να διαβάσει τις τιμές του κάθε τετραγώνου (pixel) του συγκεκριμένου ψηφιδωτού μοντέλου (raster). Τέλος, οι νέες χωροθετήσεις σε αυτή την υποενότητα, είναι οι βέλτιστες, καθώς εμπεριέχουν τις υψηλότερες τιμές του συγκεκριμένου ψηφιδωτού μοντέλου. Αυτές οι προτάσεις απεικονίζονται στην υποενότητα 3.4 (χάρτης 3 και χάρτης 4), όπως επίσης και στους χάρτες του παραρτήματος Γ. Οι συντεταγμένες που παρουσιάζονται (Πίνακας 5), είναι αυτές των νέων χωροθετήσεων ανά κατηγορία. Προέκυψαν από την εύρεση της βέλτιστης θέσης (Πίνακας 4). 10

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Χάρτης 5 : Καταγραφή των επιχειρήσεων της κατηγορίας 2 Χάρτης 6 : Καταγραφή των επιχειρήσεων της κατηγορίας 3 11

Χάρτης 7 : Καταγραφή των επιχειρήσεων της κατηγορίας 4 Χάρτης 8 : Καταγραφή των επιχειρήσεων της κατηγορίας 5 12

Χάρτης 15 : Καταγραφή των επιχειρήσεων της κατηγορίας 12 16

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β: ΧΑΡΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ Χάρτης 16 : Αποστάσεις των επιχειρήσεων της κατηγορίας 2 Χάρτης 17 : Αποστάσεις των επιχειρήσεων της κατηγορίας 3 17

Χάρτης 18 : Αποστάσεις των επιχειρήσεων της κατηγορίας 4 Χάρτης 19 : Αποστάσεις των επιχειρήσεων της κατηγορίας 5 18

Χάρτης 26 : Αποστάσεις των επιχειρήσεων της κατηγορίας 12 22

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ : ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Χάρτης 27 : Πρόταση νέας χωροθέτησης για την κατηγορία 2 Χάρτης 28 : Πρόταση νέας χωροθέτησης για την κατηγορία 3 23

Χάρτης 29 : Πρόταση νέας χωροθέτησης για την κατηγορία 4 Χάρτης 30 : Πρόταση νέας χωροθέτησης για την κατηγορία 5 24