Αποτελέσματα της Δημόσιας Διαβούλευσης της ΡΑΕ επί του Σχεδίου Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) για την περίοδο 2014-2023 Στους παρακάτω πίνακες παρουσιάζεται η σύνοψη των σχολίων και των παρατηρήσεων που υποβλήθηκαν από τους συμμετέχοντες στο πλαίσιο της από 14.05.2013 Δημόσιας Διαβούλευσης της ΡΑΕ, αναφορικά με το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του ΕΣΜΗΕ για τα έτη 2014-2023. Επίσης, παρατίθεται ο σχολιασμός και η αξιολόγηση από τη ΡΑΕ των εν λόγω σχολίων/παρατηρήσεων των συμμετεχόντων. A. Διασυνδέσεις Νησιών και ΥΚΩ [RF]: Επισημαίνονται οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων διασυνδέσεων του Αιγαίου, Η ΡΑΕ, με επιστολή της προ της υποβολής του Σχεδίου ΔΠΑ, ζήτησε από τον ΑΔΜΗΕ να εντάξει σε αυτό ένα πρώτο σχέδιο του Στρατηγικού Σχεδιασμού τα οποία κρίνονται σημαντικά για την Διασυνδέσεων Νησιών του Αιγαίου. Στο επόμενο ΔΠΑ αναμένεται να απορρόφηση ΑΠΕ και την εξοικονόμηση του κόστους των ΥΚΩ. ενσωματωθούν περισσότερα τεχνικά, οικονομικά και άλλα στοιχεία του σχεδιασμού αυτού, ως συνέπεια της εξελισσόμενης διαδικασίας και συνεχούς μελέτης των διασυνδέσεων, συνολικά και ανά έργο. Η ΡΑΕ αποφάσισε την επίσπευση των δύο (2) πιο ώριμων, από μελετητική άποψη, διασυνδέσεων του Αιγαίου, δηλ. της διασύνδεσης των Κυκλάδων και της διασύνδεσης της Κρήτης, όπως περιγράφεται κατωτέρω. Η ΡΑΕ έχει από καιρό προτείνει στον ΑΔΜΗΕ την τεχνικοοικονομική μελέτη των έργων των διασυνδέσεων, λαμβανομένων υπ όψη των αποφευγόμενων ΥΚΩ ανά περίπτωση, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός νέου χρηματοδοτικού πλαισίου για την υλοποίηση τέτοιων έργων μεγάλης έντασης κεφαλαίου. 1
Β. Διασύνδεση Κρήτης [ΕΣΑΗ]: Δεν ελήφθησαν υπ όψη από τον ΑΔΜΗΕ τα σχόλια στην αντίστοιχη ΔΔ για το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης Το έργο θα πρέπει να ενταχθεί στα έργα της πρώτης τριετίας. Επιπλέον, απαιτείται η επικαιροποίηση του σχεδιασμού του της διασύνδεσης της Κρήτης, και τον τρόπο έργου, ώστε να ληφθούν υπ όψη οι πιο πρόσφατες εξελίξεις και χρηματοδότησής της σε σχέση με το αποφευγόμενο να περιγραφεί με μεγαλύτερη σαφήνεια το έργο, βάσει της κόστος των ΥΚΩ. Επισημαίνεται ότι απουσιάζει η μελέτη ωρίμανσης των μελετών και διερευνήσεων που έχουν κόστους-οφέλους του έργου αυτού. Το σχόλιο είχε διατυπωθεί και στη διαβούλευση του ΑΔΜΗΕ, και επισημαίνεται ότι δεν έχει ληφθεί υπ όψη. Κρίνεται απαραίτητη η συντομότερη υλοποίηση της διασύνδεσης μεσολαβήσει από την αρχική υποβολή του σχεδίου (ενδεικτικά αναφέρονται τα ζητήματα σχετικά με τα σημεία σύνδεσης σε Κρήτη και Αττική, την όδευση της διασύνδεσης, τη μεταφορική της ικανότητα, αλλά και την τεχνολογία που εκτιμάται ότι θα αυτής, καθώς και η εκμετάλλευση όλων των υιοθετηθεί, ζητήματα χρηματοδότησης και εξασφάλισης υφιστάμενων δυνατοτήτων για τη χρηματοδότηση του κεφαλαίων, κ.λπ.). έργου. Η έως τώρα προεργασία που έχει γίνει από τους αρμόδιους φορείς, καθώς και το γεγονός ότι η Επιπλέον, πέραν της ανάγκης επικαιροποίησης του σχεδιασμού χρηματοδότηση της διασύνδεσης μπορεί, σε μεγάλο ποσοστό, να βασιστεί στο αποφευγόμενο κόστος των ΥΚΩ αποτελούν ικανές συνθήκες για τη σύντμηση του χρονοδιαγράμματος. υλοποίησης του έργου και του σχετικού χρονοδιαγράμματος, ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να περιλάβει προτάσεις χρηματοδότησης και ανάλυση χρηματοροών, με βάση την πρόταση της ΡΑΕ για αξιοποίηση των αποφευγόμενων ΥΚΩ. [ΔΕΗ]: Δεν αναφέρονται και δεν συνεκτιμώνται στοιχεία της Προγραμματικής Συμφωνίας Γαζίου, για τη λήψη οριστικής απόφασης για τη χωροθέτηση του υποσταθμού υποδοχής των καλωδίων διασύνδεσης της Κρήτης. Το σχόλιο είχε διατυπωθεί και στη διαβούλευση του ΑΔΜΗΕ. 2
Γ. Διασύνδεση Κυκλάδων [ΕΣΑΗ]:Σχετικά με τη διασύνδεση των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό Η ολοκλήρωση του συνόλου της διασύνδεσης, ως ένα σύστημα, επισημαίνεται ότι ήδη από το Νοέμβριο 2006 το έργο έχει ενιαίο έργο, θεωρείται η οικονομικότερη και πιο χαρακτηριστεί με Υπουργική Απόφαση ως «γενικότερης σημασίας για ενδεδειγμένη, από τεχνικής πλευράς, λύση. Τυχόν την οικονομία της χώρας». Στα χρόνια όμως που μεσολάβησαν δεν έγινε δυνατό όχι απλά να υλοποιηθεί το έργο, έστω και η πρώτη φάση του, αλλά ούτε και να ολοκληρωθεί ο αντίστοιχος διαγωνισμός. αδυναμία του ΑΔΜΗΕ να χρηματοδοτήσει το έργο αυτό δεν θα πρέπει να αποτελέσει λόγο για τη μη προώθηση και υλοποίηση της βέλτιστης για τους καταναλωτές λύσης. Βρισκόμαστε λοιπόν, και στην περίπτωση αυτή, αντιμέτωποι με νέες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των διασυνδέσεων των νησιών. Συνεπώς, η ΡΑΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να σχεδιαστεί και προγραμματιστεί το έργο της διασύνδεσης των Κυκλάδων ως ενιαίο έργο, με ολοκλήρωση της υλοποίησης όλων των φάσεων που προβλέπονται στο υποβληθέν σχέδιο ΔΠΑ 2014-2023 μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, που δεν θα υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες, και οπωσδήποτε μέσα στην πρώτη τριετία. Δ. Έργα 400 kv στην Πελοπόννησο [ΔΕΗ]:Θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για τη συντόμευση της ολοκλήρωσης του Συστήματος Μεταφοράς 400 kv στην Πελοπόννησο, (και ιδιαίτερα του ΚΥΤ Πατρών που Θα πρέπει να συντμηθεί το χρονοδιάγραμμα κατασκευής των έργων 400 kv στην Πελοπόννησο και, αν κριθεί σκόπιμο, να σχεδιαστεί και να προωθηθεί η κατασκευή παρουσιάζει σημαντική καθυστέρηση). των κρίσιμων έργων, με τη μεγαλύτερη δυνατή απεμπλοκή από έργα που παρουσιάζουν μεγάλες [ΕΣΑΗ]:Ο βρόχος 400KV στην Πελοπόννησο μετατίθεται σε χρονικό καθυστερήσεις και θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν σε 3
ορίζοντα πέραν της πρώτης τριετίας του ΔΠΑ 2014 2023, στη διάρκεια της οποίας περιλαμβάνεται μόνο η κατασκευή του ΚΥΤ Μεγαλόπολης και της γραμμής σύνδεσής του με το κύκλωμα των 400 kv στη Δυτική Ελλάδα. Επισημαίνεται ότι με ευκολία μετατίθενται σε μεταγενέστερο χρόνο επενδύσεις που εξασφαλίζουν σημαντική εξοικονόμηση κόστους (μείωση απωλειών μεταφοράς) και δίνουν τη δυνατότητα υλοποίησης σημαντικών επενδύσεων στην ηλεκτροπαραγωγή, ενώ διασφαλίζουν και την αξιόπιστη τροφοδοσία των τελικών καταναλωτών. επόμενο στάδιο (π.χ. απ ευθείας γραμμή Μεγαλόπολη- ΚΥΤ Κουμουνδούρου, σε σχέση με το ΚΥΤ Κορίνθου). Ε. Χρονοδιαγράμματα άλλων έργων [ΔΕΗ]:Τα απαιτούμενα Έργα Ενίσχυσης και Επέκτασης του Συστήματος, για τη σύνδεση με το Σύστημα της νέας Λιγνιτικής Μονάδας Πτολεμαΐδας V της ΔΕΗ, θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο υπόψη Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ της περιόδου 2014-2023, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσής τους το Α εξάμηνο του έτους 2018, καθόσον η σύμβαση για τη μελέτη, αδειοδότηση και κατασκευή της εν λόγω Μονάδας υπογράφηκε στις 09.03.2013 και τέθηκε σε ισχύ στις 29.03.2013, η δε Μονάδα αναμένεται να τεθεί σε Εμπορική Λειτουργία στις αρχές του 2019. Η ΡΑΕ κρίνει ότι θα πρέπει να συντομευθούν χρονικά τα έργα για τη σύνδεση της νέας μονάδας της ΔΕΗ Α.Ε. Πτολεμαΐδα V. [ΔΕΗ]:Ενδέχεται να απαιτείται η επικαιροποίηση των νέων έργων για το ΕΔΔΗΕ, αφού, όπως αναφέρεται στο υπό διαβούλευση κείμενο, είχαν προγραμματιστεί από το Διαχειριστή του Δικτύου μέχρι το Μάιο του 2012. Η επικαιροποίηση των έργων του ΕΔΔΗΕ θα πραγματοποιηθεί στο επόμενο ΔΠΑ, το οποίο και θα υποβληθεί σε μερικούς μήνες. 4
ΣΤ. Θέματα Περιουσιακής βάσης ΑΔΜΗΕ - ΕΔΔΗΕ [ΔΕΗ]: Αναφορικά με τον τρόπο χρηματοδότησης των έργων επέκτασης για σύνδεση του Δικτύου, το κόστος σύνδεσης των έργων αυτών, εφόσον χαρακτηρίζονται ως «έργα επέκτασης», δεν θα μπορεί να ανακτηθεί από τη ΔΕΗ, αφού τα έργα αυτά θα περιέλθουν χωρίς αντάλλαγμα στην ιδιοκτησία του ΑΔΜΗΕ, χωρίς να μπορούν να ενσωματωθούν στη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του ΕΔΔΗΕ, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ΔΕΗ, για επενδύσεις που αφορούν το ΕΔΔΗΕ και δεν θα περιλαμβάνονται στα πάγιά της. Το ζήτημα της ανάκτησης των δαπανών για έργα σύνδεσης του ΕΔΔΗΕ που εντάσσονται στην Περιουσιακή Βάση του ΕΣΜΗΕ είναι αντικείμενο χωριστής απόφασης της ΡΑΕ και δεν αποτελεί αντικείμενο του ΔΠΑ. Όχι [ΔΕΗ]: Ζητείται όπως το διαφορικό κόστος που προκύπτει από την υπογειοποίηση τμήματος της Γραμμής Μεταφοράς ΚΥΤ Αλιβερίου - Σύστημα, να μην αναληφθεί από την επιχείρηση, αλλά να υπαχθεί στη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του ΑΔΜΗΕ. Ομοίως, το ζήτημα της υπογειοποίησης τμήματος της Γραμμής Μεταφοράς ΚΥΤ Αλιβερίου - Σύστημα διερευνάται από τη ΡΑΕ και θα αντιμετωπιστεί διακριτά από την εξέταση του ΔΠΑ. Ζ. Αναθεώρηση τρόπου σχεδιασμού υλοποίησης των έργων [RF]: Επισημαίνεται η ανάγκη αναθεώρησης του σχεδιασμού και του τρόπου υλοποίησης των έργων, ως προς τα κριτήρια, το χρονικό ορίζοντα, τη συνεκτίμηση των συνεργειών που προκύπτουν Ο σχεδιασμός του ΔΠΑ, και ιδίως των έργων της πρώτης τριετίας, πρέπει να βασίζεται σε έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν με σχετική βεβαιότητα. Στα εκτός της πρώτης τριετίας έργα, προφανώς θα πρέπει να ενσωματώνονται οι αναφερόμενοι σχεδιασμοί, βάσει και των - 5
από υφιστάμενους σχεδιασμούς των παραγωγών. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται και η σύσταση φορέων για τον σχεδιασμό σε συνεργασία με το Διαχειριστή και την υλοποίηση των έργων με διάφορες πηγές χρηματοδότησης. σχετικών προσφορών που χορηγεί ο ΑΔΜΗΕ. Ιδιαίτερα στο Στρατηγικό Σχεδιασμό Διασυνδέσεων Νησιών του Αιγαίου, ο οποίος αναθεωρείται σε κάθε ΔΠΑ, θα πρέπει να λαμβάνεται υπ όψη η εξέλιξη των επενδυτικών σχεδίων και η ωρίμανση που επέρχεται σε αυτά, η οποία σηματοδοτεί και την πιθανότητα/βεβαιότητα υλοποίησής τους. Εξεταστέα είναι και η ανάληψη σχετικών δεσμεύσεων από τους ενδιαφερομένους, προς διασφάλιση της υλοποίησης των δικτυακών υποδομών. Αναφορικά με την πρόταση για σύσταση νέου φορέα, σημειώνεται ότι ο σχεδιασμός και υλοποίηση των έργων ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ γίνεται στη βάση του θεσμικού πλαισίου που καθορίζεται, κατά κύριο λόγο, από τις διατάξεις της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ. 6
Η. Διορθώσεις [ΔΕΗ]: Επισημαίνονται λεκτικές και αριθμητικές διορθώσεις σε πίνακες του σχεδίου ΔΠΑ: 1. Διόρθωση του τύπου μονάδας της ΘΗΣ ΗΡΩΝ συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 148,5 MW 2. Διευκρίνιση ότι ότι η αναγραφόμενη ισχύς της Μονάδας Μεγαλόπολη V, 845 MW, είναι η ονομαστική μέγιστη ισχύς σε συνθήκες ISO. Η Προσφορά Σύνδεσης είναι για καθαρή ισχύ 811 MW σε συνθήκες αναφοράς. 3. Διόρθωση Αναφορικά με τη Μονάδα Πτολεμαΐδα V, να αναγραφούν στη στήλη «Παρατηρήσεις» ότι «Η Άδεια Παραγωγής συνοδεύεται από Άδεια Διανομής Θερμικής Ενέργειας 140MWth.» και «Έχει υποβληθεί, από το Μάιο του 2012, Αίτημα για Προσφορά Σύνδεσης.» 4. Διόρθωση αναφορικά με τη Μονάδα Αλιβέρι V, στη στήλη «Παρατηρήσεις»: «Σύμβαση Σύνδεσης (σε Δοκιμαστική Λειτουργία)» 5. Διορθώσεις αναφορικά με το σύνολο της ισχύος των ΑΠΕ 6. Επισήμανση ότι επιπλέον των μονάδων Αγ. Γεωργίου 8 και 9 και Λαυρίου 1, 2 και 3, η ΔΕΗ, προγραμματίζει την απόσυρση και των μονάδων Πτολεμαΐδας 2, 3 και 4 και ΛΙΠΤΟΛ 1 και 2 σταδιακά έως το 2015. Επίσης έχει αιτηθεί την απόσυρση (ή θέση σε καθεστώς εφεδρείας εκτάκτων αναγκών) των μονάδων Αλιβερίου 3 και 4. Θα πρέπει να ληφθούν υπ όψη οι λεκτικές και αριθμητικές διορθώσεις που προτείνει η ΔΕΗ Α.Ε. στην παράγραφο των παρατηρήσεών της, που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της Δημόσιας Διαβούλευσης του ΔΠΑ. Θα γνωστοποιηθούν στον ΑΔΜΗΕ για την ενσωμάτωσή τους, με βάση και την εύλογη κρίση του Διαχειριστή. Το ζήτημα της θέσης σε ψυχρή εφεδρεία/εφεδρεία εκτάκτων αναγκών ή απόσυρσης των μονάδων της ΔΕΗ Α.Ε., αντιμετωπίζεται διακριτά από τη ΡΑΕ. 7