Πως το e-learning συµβάλει στην υποστήριξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Γιοβανοπούλου Αφροδίτη ΓΤΠ61 Παρουσίαση, 14.12.2008
Ορισµός Μάθησης η τροποποίηση της εξωτερικά παρατηρούµενης συµπεριφοράς (Συµπεριφορισµός ). η τροποποίηση των ήδη υπαρχουσών γνώσεων (Εποικοδοµισµός ). αποτέλεσµα της απλής παρατήρησης της συµπεριφοράς των άλλων (Κοινωνικογνωστική προσέγγιση).
Ορισµός Εκπαίδευσης Όταν η µάθηση είναι συνειδητή από την πλευρά των συµµετεχόντων και σχεδιασµένη από κάποιο φορέα παροχής µάθησης (Κόκκος 2005). οµηµένο γεγονός που έχει ως στόχο την ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων. (Carliner 2002).
Ορισµός Εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (1/3) Η υποβοηθούµενη εκπαίδευση, από τα µέσα επικοινωνίας, µε µικρή ή καθόλου διαπροσωπική ή σε τάξη επαφή µεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόµενου. (Ινστιτούτο Εκπαιδευτικών Επιστηµών του Υπουργείου Παιδείας των Η. Π. Α)
Ορισµός Εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (3/3) Η κατηγορία των εκπαιδευτικών µεθόδων, κατά τις οποίες οι διδακτικές συµπεριφορές εκδηλώνονται ανεξάρτητα από τις µαθησιακές συµπεριφορές - συµπεριλαµβανοµένων των µεθόδων που θα εφαρµοζόταν σε συνθήκες συνύπαρξης εκπαιδευτή και εκπαιδευόµενων στον ίδιο χώρο, έτσι ώστε η επικοινωνία ανάµεσα στις δύο πλευρές να πρέπει να διεκπεραιωθεί µέσω έντυπου υλικού, µηχανικών, ηλεκτρονικών ή άλλων µέσων. (Moore 1973).
Εξέλιξη εκπαίδευσης 1. Εποχή πριν την τυπογραφία. 2. Εποχή σύγχρονη της ανακάλυψης της τυπογραφίας 3. Χρήση των υπολογιστών στην εκπαίδευση.
Οι αρχές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης τοποθετούνται αιώνες πριν από την ανάπτυξη της πληροφορικής και της τυπογραφίας. Ο Απόστολος Παύλος (απεβίωσε στη Ρώµη µεταξύ 64 και 67 µ. Χ.) συνέταξε 13 (ή 14) επιστολές προς τις τοπικές εκκλησίες που διαβάζονταν από ένα άτοµο σε όλους τους πιστούς.
Εκπαίδευση µέσω ταχυδροµείου (1 η γενιά) Αρχές του 18ου αιώνα τα πανεπιστήµια άρχισαν να προσφέρουν υπηρεσίες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης µέσω αλληλογραφίας. Οι εκπαιδευόµενοι λάµβαναν το εκπαιδευτικό υλικό και έστελναν τις εργασίες τους ή τις απορίες τους στους εκπαιδευτές. 1922 ο Thomas Edison προέβλεψε ότι η κινούµενη εικόνα θα αντικαταστήσει το εγχειρίδιο.
Η τεχνολογία συµβάλει στην εξέλιξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (2 η γενιά) Στο Β Παγκόσµιο Πόλεµο (1939-1945) η τεχνολογία της κινούµενης εικόνας συνέβαλε στην εκπαίδευση των Αµερικανών στρατιωτών. 1940 η εκπαιδευτική τηλεόραση πρόσθεσε τη δυνατότητα εκποµπής παρουσιάσεων σε εκπαιδευόµενους που βρίσκονταν σε διαφορετικό τόπο. 1960 εκπαίδευση υποβοηθούµενη από υπολογιστή. 1980 έγιναν οι πρώτες τηλεδιασκέψεις. 1990 ανάπτυξη διαδικτύου και εξέλιξη της µεταφοράς γνώσης/ανταλλαγής πληροφοριών.
Τρίτη γενιά συστηµάτων εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Ο ενδιαφερόµενος επιλέγει µαθήµατα. Τα µαθήµατα προσαρµόζονται στο µαθητή. ιδάσκονται από ειδικούς. υνατότητα αλληλεπίδρασης και εξατοµίκευσης της διαδικασίας. Ο εκπαιδευτής δεν είναι απλός πάροχος γνώσης ούτε ο εκπαιδευµένος παθητικός δέκτης. Το εκπαιδευτικό υλικό έχει δοµή υπερκειµένου. Το εκπαιδευτικό υλικό µπορεί να πάρει µορφή πολυµέσων. Επιτρέπεται επικοινωνία, ανάµεσα στον εκπαιδευόµενο και τον εκπαιδευτή, αλλά και µεταξύ των εκπαιδευόµενων. Γρήγορος ρυθµός ανταλλαγής πληροφοριών.
Ταυτόσηµες έννοιες ηλεκτρονική µάθηση (e-learning) µάθηση υποβοηθούµενη από υπολογιστή (computer assisted learning) διαδικτυακή µάθηση (online learning) διαδικτυακή εκπαίδευση (online education) εκπαίδευση βασισµένη στο διαδίκτυο (web-based education ) Οι όροι αυτοί σηµαίνουν ότι δεν υπάρχουν πλέον διαχωρισµός, ούτε χρονικός ούτε γεωγραφικός στη διαδικασία της εκπαίδευσης και της µάθησης. (Keegan 1990)
Κατηγορίες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Χρόνος Σύγχρονη Ασύγχρονη Μέθοδος Εκπαίδευση βασιζόµενη σε οµάδες Εξατοµικευµένη Εκπαίδευση Τεχνολογικό Υπόβαθρο d-learning (distance Learning) e-learning (electronic Learning) m-learning (mobile Learning)
Ηλεκτρονική µάθηση (e-learning) Η εκπαίδευση και η µάθηση µέσα από παιδαγωγικές καταστάσεις οι οποίες ενσωµατώνουν τη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας. (Naidu 2001) Η συστηµατική χρήση διαδικτυωµένων πολυµεσικών τεχνολογιών υπολογιστών, η οποία ενδυναµώνεις τους χρήστες, βελτιώνει τη µάθηση, συνδέει τους µαθητές µε άλλους ανθρώπους και πηγές πληροφοριών και συνδέει τη µάθηση µε την επίδοση και τους ατοµικούς και οργανωτικούς στόχους. (Goodyear 2000)
Εργαλεία e-learning Ηλεκτρονικά συστήµατα διαχείρισης µάθησης (LMS) Ηλεκτρονικά συστήµατα διαχείρισης του εκπαιδευτικού περιεχοµένου (LCMS) Εικονικά σχολεία (Virtual Schools) Εργαλεία συνεργατικότητας (collaborative tools) Ηλεκτρονικές πύλες (Portals)
Ηλεκτρονικά Συστήµατα ιαχείρισης Μάθησης -LMS Αποσκοπούν στη δηµιουργία, προσφορά, διαχείριση, παρακολούθηση και εν γένει διαχείριση προγραµµάτων σπουδών, διδακτικών ενοτήτων και γενικότερα παροχής γνώσης εξ αποστάσεως µε ηλεκτρονικά µέσα.
Μορφής Βάσης εδοµένων ενός LMS Εκπαιδευόµενοι Εγγραφές των Εκπαιδευόµενων σε ενότητες ιδακτικές ενότητες ιεπαφή µε WEB Προγράµµατα σπουδών εκπαιδευτικοί
Γνωστά LMS ABC Academy Danish Pro Active Learner Resource Development Corporation Conductor Sage Corporation elearning Server 3000 HyperMethod Company GeoExpress GeoLearnig
υνατότητες LMS Αυτοµατοποιηµένες δυνατότητες διαχείρισης Αυτόµατη διαχείριση πληρωµών υνατότητας εγγραφών ή επεξεργασίας σε οµάδες ιαχείριση πόρων ιαχείριση τάξεων Περιβάλλον διεπαφής και ευκολία χρήσης υνατότητες διαχείρισης εξ αποστάσεως Βαθµός ευελιξίας Ασφάλεια και διαθεσιµότητα
υνατότητες LCMS ηµιουργία µαθηµάτων προσαρµοσµένων στις ανάγκες του οργανισµού και του εκπαιδευόµενου ιαχείριση πολύπλοκων έργων (project) Συνεργατική συγγραφή ηµιουργία πολύπλοκων εκπαιδευτικών προγραµµάτων Παροχή εκπαιδευτικού υλικού σε διάφορες µορφές (Web, CD-ROM, έντυπο) Υποστήριξη σύγχρονων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ιαχειριστικές δυνατότητες
Γνωστά LCMS Aspen Learning Content Management Server Click2Learn Centre Learn Centra eeducation Suite Website ASP elearning Server 3000 HyperMethod Company Evolution LCMS Outstart
Εργαλεία συνεργατικότητας 1/8 Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο Αυτόνοµοι πελάτες Hotmail, Yahoo Πελάτες ενσωµατωµένοι σε ολοκληρωµένα περιβάλλοντα συνεργατικής µάθησης (µέσα από πρόγραµµα εικονικού σχολείου γίνεται η αποστολή email) Ηλεκτρονικής συζήτησης (forum) = Discussion groups = Computer bulletin boards = Discusion forums Γνωστά λογισµικά LISTSERV, Majodromo, ListManager
Εργαλεία συνεργατικότητας 2/8 Σύγχρονης ηλεκτρονικής συζήτησης και άµεσων µηνυµάτων = Chat tools = Text messaging tools = Instant messaging tools Γνωστά εργαλεία ChatBlaszer Shat Space Community Server DBabble LucidChat Yahoo Messenger Msn Messenger
Εργαλεία συνεργατικότητας 3/8 Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας Survey system Poll Pro Multicity Value Package Μπορούν να δηµιουργηθούν µε τη βοήθεια του DreamWeaver, του Microsoft Visual Studio.Net Υπάρχουν ενσωµατωµένα στα συστήµατα ηλεκτρονικής µάθησης Centra, Webex, PlaceWare
Εργαλεία συνεργατικότητας 4/8 Οµαδικής Περιήγησης Παγκόσµιου Ιστού (WebTour) Web Safari Co-browsing Synchronized Web browsing Web browsing sharing and follow me
Εργαλεία συνεργατικότητας 5/8 Ηλεκτρονικός πίνακας (Whiteboard) Groupboard Περιέχεται σε εργαλεία ηλεκτρονικών συναντήσεων Εργαλεία διαµοιρασµού εφαρµογών NetMeeting
Εργαλεία συνεργατικότητας 6/8 Ηλεκτρονικής παρουσιάσης Μονόδροµες Αµφίδροµες Τηλεδιάσκεψης Vic Netmeeting Network research group Εργαλεία ενσωµατωµένα σε ολοκληρωµένα συστήµατα e-learning.
Εργαλεία συνεργατικότητας 7/8 Ηλεκτρονικά περιβάλλοντα -(εργαλεία) ηλεκτρονικών συναντήσεων Γνωστά ως: Groupware, teamrooms, virtual classroom systems eroom Convene NetMeeting vclass Grouboard First Class κ.α.
Εργαλεία συνεργατικότητας 8/8 Πύλες (Portals) Wikis Jetspeed (opencource) Websphere (IBM-Lottus ΕΑΠ) Dolphin Wiki Php Wiki Moin Moin Swiki Clone Twiki Clone Open Wiki Seed Wiki Web Wiki
Εικονικά σχολεία Πλήρες πακέτο λειτουργιών και δυνατοτήτων, που κρίνονται απαραίτητες για τη διαµόρφωση, διαχείριση και παροχή εµπειριών ηλεκτρονικής µάθησης.
υνατότητες Εικονικού σχολείου 1/2 Εργαλεία δηµιουργίας εκπαιδευτικού υλικού. ιαχείριση µαθηµάτων και εκπαιδευτικών ενοτήτων. Παιδαγωγική υποστήριξη εκπαιδευτικών. Ανάµιξη µαθησιακών εµπειριών. Αυτοµατισµός βασικών εργασιών. Προγραµµατισµένη διανοµή εκπαιδευτικού υλικού. Εργαλεία συνεργατικότητας.
υνατότητες Εικονικού σχολείου 2/2 Υποβοήθηση εκπαιδευόµενων. Συµµετοχή εκπαιδευόµενου στην εκπαιδευτική διαδικασία. Βιβλιοθήκη. Ευκολία δηµιουργίας και διάδοσης ανακοινώσεων. ηµιουργία τεστ και εργασιών. Αυτοµατοποιηµένη αποδοχή εργασιών. Βαθµολόγηση τεστ και εργασιών. ηµιουργία κοινοτήτων γνώσης.
Γνωστά συστήµατα εικονικού σχολείου Aspen Virtual Classroom Server Click2Learn Blackboard Blackboard First Class Centrinity Lotus Learning IBM
Πλεονεκτήµατα Ευελιξία υνατότητα επιλογής εκπαιδευτικού περιεχοµένου και τρόπου παράδοσης αυτού υνατότητα επιλογής αλληλεπίδρασης µε άλλα άτοµα (π.χ. εκπαιδευτές, εκπαιδευόµενους) υνατότητα επιλογής χρόνου µάθησης (σύγχρονα, ασύγχρονα) υνατότητα επιλογής χώρου µάθησης (Γραφείο, σπίτι, ταξιδεύοντας) υνατότητα επιλογής συσκευής υποστήριξης της µάθησης (π.χ. προσωπικός υπολογιστής, PDA)
Πλεονεκτήµατα Κόστος Εξοικονόµηση κόστους µετακινήσεων. Εξοικονόµηση κόστους εγκαταστάσεων και εξοπλισµού. Εξοικονόµηση κόστους διαχείρισης πληροφορίας (αυτοµατοποιηµένα). Εξοικονόµηση κόστους ανάπτυξης και διάθεσης ηλεκτρονικού εκπαιδευτικού περιεχοµένου. (επαναχρησιµοποιήσιµο, δε φθείρεται, δεν απαιτεί τακτική µαζική αναπαραγωγή)
Πλεονεκτήµατα Εκπαιδευόµενοι Επιλέγει το ρυθµό µάθησης που επιθυµεί. Επιλέγει το εκπαιδευτικό περιεχόµενο που του ταιριάζει (π.χ. γλώσσα, ύφος, κείµενο, video). Επιλέγει τρόπο πλοήγησης. Επιλέγει εκπαιδευτικές υπηρεσίες, από τις προσφερόµενες (π.χ. mail, forum). Έχει δυνατότητα επικοινωνίας µε άλλα άτοµα, σύγχρονα ή ασύγχρονα.
Εκπαιδευτικοί Πλεονεκτήµατα Επιτρέπει να διδάξουν από οποιαδήποτε περιοχή. Μπορούν να εµπλουτίσουν το µάθηµά τους µε νέες τεχνολογίες (π.χ. πολυµέσα). Το εκπαιδευτικό υλικό που παράγεται στα πλαίσια ενός µαθήµατος είναι επαναχρησιµοποιήσιµο. Καθίσταται εύκολη η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της πορείας του µαθητή.
Πλεονεκτήµατα Οργανισµοί εν υπάρχει κόστος δηµιουργίας κέντρων εκπαίδευσης. υνατότητα για παράλληλη εκπαίδευση µεγάλου αριθµού εκπαιδευόµενων. Ευελιξία στο χρόνο παροχής της εκπαίδευσης.
Μειονεκτήµατα Έλλειψη ανθρώπινης επαφής Μπορεί να υπάρξει παρερµηνεία εννοιών. Φόβος για µη άµεση υποστήριξη σε ένα πρόβληµα. Φόβος για έλλειψη επικοινωνίας µεταξύ των εκπαιδευόµενων.
Μειονεκτήµατα Τεχνικές απαιτήσεις υσκολία να ρυθµίσουν οι εκπαιδευόµενοι το απαραίτητο λογισµικό (browser, plug-in). Προβλήµατα στη σύνδεση µε το δίκτυο µπορεί να µην επιτρέψουν τη διεξαγωγή του µαθήµατος. Ξοδεύεται αρκετός χρόνος για τη σύνδεση και εγκατάσταση προγραµµάτων. Το εκπαιδευτικό περιεχόµενο υπόκειται σε περιορισµούς ανάλογα µε τις προδιαγραφές της συσκευής που χρησιµοποιεί ο εκπαιδευόµενος.
Μειονεκτήµατα Εκπαιδευόµενοι Απαιτείται αγορά κατάλληλης υπολογιστικής συσκευής, που θα τους δώσει πρόσβαση στο υλικό του προγράµµατος που έχουν επιλέξει. Έλλειψη εξοικείωσης µε την Πληροφορική και τις Νέες Τεχνολογίες. Σε περίπτωση έλλειψης αυτοπειθαρχίας ο εκπαιδευόµενος δεν µπορεί να φέρεις εις πέρας τις υποχρεώσεις του. Η δυνατότητα πλοήγησης σε µεγάλο όγκο πληροφοριών µπορεί να αποπροσανατολίσει τους εκπαιδευόµενους.
Μειονεκτήµατα Εκπαιδευτές Ο εκπαιδευτής πρέπει να αφιερώνει επιπλέον χρόνο για τη σύγχρονή ή ασύγχρονη επικοινωνία µε τους εκπαιδευόµενους. Πρέπει να εξοικειωθούν µε τις Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση. Απαιτείται περισσότερος χρόνος για να δηµιουργηθεί το ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό υλικό.
Συµπερασµατικά η εξέλιξη της τεχνολογίας, η σύγχρονη ανάγκη των ανθρώπων για συνεχή µόρφωση, εκπαίδευση και κατάρτιση και οι δυσκολίες που προκύπτουν από την παραδοσιακή εκπαίδευση ωθούν στη νέα µορφή εκπαίδευσης την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και γενικότερα την ηλεκτρονική µάθηση. Το e-learning παρέχει ευελιξία στον εκπαιδευόµενο και στον εκπαιδευτή κι επιπλέον µειώνει το κόστος εκπαίδευσης. υστυχώς όµως λόγω της έλλειψης ανθρώπινης επαφής, των τεχνικών προβληµάτων και της µη τελειοποίησης των τεχνολογικών εργαλείων δεν είναι δυνατή η επίτευξη βέλτιστης ποιότητας διδασκαλία µε τη µέθοδο της ηλεκτρονικής µάθησης
Βιβλιογραφία Carliner, S.(2002). Designing E-learning. ASTD e-learning Series. Goodyear, P. (2000), E-learning Knowledge work and working knowledge. Proceedings of IST Conference, Nice, France, 11/2000. ιαθέσιµο στο δικτυακό τόπο http://istevent.cec.eu.int/en Horton W. (2000) Designing Web Based Training: How to Teach Anyone Anything Anywhere Anytime, 1st edition, New York: John Wiley & Sons Keegan, D. (1990). Foundations of Distance education (2nd edition) London: Routledge. Moore, M. G. (1973). Towards a theory of independent learning and teaching, Journal of Higher Education, 44(9), 661-79 Naidu, S. (2001). Designing Instruction for e-learning environments. In S. Naidu & M. G. Moore (eds.) Handbook on Distance Education. ιαθέσιµο στο δικτυακό τόπο http://www.unioldenburg.de/zef/ training/nokia/naidu01.pdf Wikipedia. Distance education. 2008, ιαθέσιµο από: http://en.wikipedia.org/wiki/distance_education [06/12/2008] Καµπουράκης Γ., Λούκης Ε. (2006), Ηλεκτρονική µάθηση, Εκδόσεις Κλειδάριθµος Κόκκος A. (2005) Εκπαίδευση ενηλίκων : Ανιχνεύοντας το πεδίο Μεταίχµιο, Αθήνα Σαµψών,. (2008), Τεχνολογίες Παγκόσµιου Ιστού και εφαρµογές στην Ηλεκτρονική Μάθηση, Εκδόσεις ίαυλος Σολοµωνίδου, Χ.(2006), Νέες τάσεις στην εκπαιδευτική τεχνολογία, Εκδόσεις Μεταίχµιο