Ο πλούτος της αττικής γης Όλη η υποενότητα Α (κείμενο) είναι εκτός ύλης. Δηλαδή εκτός ύλης είναι οι σελίδες 36, 37 και 38
Ασκήσεις στο Λεξιλογικό Πίνακα (σελ. 39) 1. Να εξηγήσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων της ν.ε. και να τις χρησιμοποιήσετε σε προτάσεις: α. δίνω γη και ύδωρ β. η Γη της Επαγγελίας γ. όπου γης και πατρίς 2. Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέξη από τον Λεξιλογικό Πίνακα: α. Εγκαινιάστηκε η νέα γραμμή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. β. Οι μελετούν τα στρώματα του φλοιού της Γης και τις μεταβολές τους. γ. Οι ποδοσφαιριστές συγκεντρώθηκαν πριν από την έναρξη του αγώνα στο κέντρο του. δ. Παρά τις επανειλημμένες δεν μπόρεσαν να βρουν νερό. ε. Το παραθαλάσσιο χωριό στο οποίο παραθερίσαμε φέτος ήταν ένας παράδεισος.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ 1. από ουσιαστικά παιδί > παιδάκι έμπορος > εμπόριο Τα ουσιαστικά παράγονται: 2. από ρήματα γράφω > γραφείο εργάζομαι > εργασία 3. από επίθετα σοφός > σοφία άδικος > αδικία
Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (α μέρος) Υποκοριστικά Περιεκτικά Τοπικά Λέγονται τα παράγωγα ουσιαστικά τα οποία δηλώνουν πραγματική ή συναισθηματική σμίκρυνση της πρωτότυπης λέξης. παῖς > παιδίον βιβλίον > βιβλιάριον Λέγονται τα παράγωγα ουσιαστικά τα οποία σημαίνουν το μέρος που περιέχει πολλά από εκείνα που φανερώνει η πρωτότυπη λέξη ή πολλά όμοια πράγματα που βρίσκονται στο ίδιο μέρος. ἐλαία > ἐλαιών ξένος > ξενών στρατός > στρατιά Είναι τα παράγωγα ουσιαστικά τα οποία σημαίνουν τον τόπο όπου μένει ή εργάζεται το πρόσωπο που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη ή τον τόπο όπου γίνεται μια ενέργεια. γραφεύς > γραφεῖον ἰατρός > ἰατρεῖον
Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β μέρος) Παρώνυμα Εθνικά Πατρωνυμικά Είναι τα παράγωγα ουσιαστικά που σημαίνουν πρόσωπο σχετικό με αυτό που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη ή πρόσωπο που ανήκει σε αυτό κέραμος > κεραμεύς πόλις >πολίτης Λέγονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύρια ονόματα χωρών, πόλεων και τόπων και σημαίνουν εκείνον που κατάγεται από κάποιον τόπο ή ανήκει σε αυτόν. Κόρινθος > Κορίνθιος Σπάρτη>Σπαρτιάτης Ἀσία>Ἀσιανός Ἰθάκη>Ἰθακήσιος Κῶς>Κῷος Ονομάζονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύριο όνομα πατέρα, μητέρας ή άλλου προγόνου και σημαίνουν τον γιο, την κόρη και γενικά τον απόγονο. Λαέρτης > Λαερτιάδης Ἀτρεύς>Ἀτρείδης Γονεωνυμικά Λέγονται τα ουσιαστικά που σημαίνουν το νεογνό ζώου. λαγώς (=λαγός) > λαγιδεύς
Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β μέρος) Παρώνυμα πατρωνυμικά - γονεωνυμικά ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΠΑΡΩΝΥΜΩΝ -εύς κεραμεύς < κέραμος -της ναύτης < ναῦς -(ί)της πολίτης < πόλις -(έ)της φυλέτης < φυλή -(ώ)της νησιώτης < νῆσος ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΠΑΤΡΩΝΥΜΙΚΩΝ -(ά)δης Λαερτιάδης < Λαέρτης -(ε)ίδης Ἀτρείδης < Ἀτρεύς -ίων Κρονίων < Κρόνος ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝΥΜΙΚΩΝ -ιδεύς λαγιδεύς < λαγώς (=λαγός)
Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β μέρος) Εθνικά ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΕΘΝΙΚΩΝ -ιος Κορίνθιος < Κόρινθος -της Τεγεάτης < Τεγέα -(α)ῖος Ἀθηναῖος < Ἀθῆναι -(ά)της Γυθεάτης < Γύθειον -(ε)ῖος Ἀργεῖος < Ἄργος -(ιά)της Σπαρτιάτης < Σπάρτη -(ω)ιος>ῷος Κῷος (<Κώιος)< Κῶς -(ή)της Αἰγινήτης < Αἴγινα -εύς Μεγαρεύς < Μέγαρα -(ί)της Ἀβδηρίτης < Ἄβδηρα -νός Ἀσιανός < Ἀσία -(ώ)της Σικελιώτης < Σικελία -ῖνος Ἀμοργῖνος < Ἀμοργός -ήσιος Ἰθακήσιος < Ἰθάκη
Οριστική Ενεστώτα του ρήματος εἰμί Το εἰμί (=είμαι, υπάρχω) είναι βοηθητικό ρήμα της α.ε., όπως το είμαι και το έχω της ν.ε. Η οριστική του Ενεστώτα κλίνεται ως εξής: αρχαία ελληνική νέα ελληνική ἐγώ εἰμί είμαι σύ εἶ είσαι (οὗτος, αὕτη, τοῦτο) ἐστί(ν) είναι ἡμεῖς ἐσμέν είμαστε ὑμεῖς ἐστέ είστε (οὗτοι, αὗται, ταῦτα) εἰσί(ν) είναι
Οριστική Ενεστώτα ενεργητικής φωνής των βαρύτονων ρημάτων Βαρύτονα λέγονται τα ρήματα που δεν τονίζονται στη λήγουσα. Η οριστική έγκλιση δηλώνει κάτι βέβαιο και πραγματικό. Η κλίση του ενεστώτα σχηματίζεται ως εξής: θέμα του ρήματος + καταλήξεις ενεστώτα θέμα τοξεύ- καταλήξεις αρχαία ελληνική νέα ελληνική -ω τοξεύω τοξεύω -εις τοξεύεις τοξεύεις -ει τοξεύει τοξεύει -ομεν τοξεύομεν τοξεύουμε -ετε τοξεύετε τοξεύετε -ουσι(ν) τοξεύουσι(ν) τοξεύουν
Οριστική Μέλλοντα ενεργητικής φωνής των βαρύτονων ρημάτων Η κλίση του μέλλοντα σχηματίζεται ως εξής: θέμα του ρήματος + χρονικός χαρακτήρας (σ) + καταλήξεις ενεστώτα λυ + σ + ω θέμα χρον. χαρ. + καταλήξεις αρχαία ελληνική νέα ελληνική -σω τοξεύσω θα τοξεύσω -σεις τοξεύσεις θα τοξεύσεις τοξεύ- -σει τοξεύσει θα τοξεύσει -σομεν τοξεύσομεν θα τοξεύσουμε -σετε τοξεύσετε θα τοξεύσετε -σουσι(ν) τοξεύσουσι(ν) θα τοξεύσουν
Οριστική Μέλλοντα ενεργητικής φωνής των βαρύτονων αφωνόληκτων ρημάτων Ουρανικά κ γ χ + σ = ττ (σσ) ξ ἕλκ-ω + σ-ω ἕλξω λέγ-ω + σ-ω λέξω ἄρχ-ω + σ-ω ἄρξω πράττω (θέμα πράγ-) πράγ+σ-ω πράξω π Χειλικά β φ + σ = πτ τ Οδοντικά δ θ + σ = (ζ) ψ σ τρέπ-ω + σ-ω τρέψω τρίβ-ω + σ-ω τρίψω γράφ-ω + σ-ω γράψω βλάπτω (θέμα βλαβ-) βλάβ+σ-ω βλάψω θέτ-ω + σ-ω θέσω ᾂδ-ω + σ-ω ᾂσω πείθ-ω + σ-ω πείσω σχίζ-ω + σ-ω σχίσω
Άσκηση στην οριστική του Ενεστώτα και του Μέλλοντα ενεργητικής φωνής των βαρύτονων ρημάτων Να κλίνετε στην οριστική του Ενεστώτα και του Μέλλοντα ενεργητικής φωνής τα παρακάτω βαρύτονα ρήματα: πλέκω ἄγω ἀναθέτω τρέχω ψεύδω κόπτω ὑβρίζω