ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 12 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΑNAΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος της αναπαραγωγής και τι προϋποθέτει;....... 2. Το αναπαραγωγικό σύστημα του άντρα αποτελείται από: i ii 3. Πού παράγονται και πού ωριμάζουν και αποθηκεύονται τα σπερματοζωάρια; 4. Να αναφέρετε τους αδένες που εκκρίνουν ουσίες που μαζί με τα σπερματοζωάρια αποτελούν το σπέρμα: i ii 5. Η εκφορητική οδός του σπέρματος αποτελείται από: i ii iv. v 1 Σ ε λ ί δ α
6. Με ποιο μηχανισμό επιτυγχάνεται η στύση του πέους; 7. Για ποιο λόγο οι όρχεις χαρακτηρίζονται ως μεικτοί αδένες; 8. Η έκκριση τεστοστερόνης αυξάνεται σημαντικά κατά την εφηβεία και συμβάλλει: i ii 9. Τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του αντρικού φύλου που εμφανίζονται κατά την εφηβεία είναι: i ii Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Όρχεις, Όσχεο Εκφορητική οδός του σπέρματος, Επιδιδυμίδα, Σπερματικός πόρος, Ουρήθρα, Προστάτης, Βολβουρηθραίοι αδένες, Σπερματοδόχος κύστη Πέος, Σηραγγώδη σώματα, Πόσθη, Ακροποσθία, Βάλανος Όρχεις ως μεικτοί αδένες, Τεστοστερόνη Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Ονομάζεις όλες τις δομές που συμμετέχουν στην κατασκευή του αναπαραγωγικού συστήματος του άντρα, καθώς και τις επιμέρους λειτουργίες τους. Κατανοείς γιατί οι όρχεις χαρακτηρίζονται ως μεικτοί αδένες. Περιγράφεις τη δράση της τεστοστερόνης. 2 Σ ε λ ί δ α
ΜΕΡΟΣ Β: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας αποτελείται από: i ii 2. Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα περιλαμβάνουν: i ii 3. Για ποιο λόγο οι ωοθήκες χαρακτηρίζονται ως μεικτοί αδένες; 4. Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη παίζουν σημαντικό ρόλο: i 5. Τα οιστρογόνα κυρίως είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση των δευτερευόντων φυλετικών χαρακτηριστικών στη γυναίκα που είναι: i 6. Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος περιλαμβάνει δύο επιμέρους κύκλους: i 7. Ο ωοθυλακικός κύκλος βρίσκεται κάτω από τον ορμονικό έλεγχο της υπόφυσης και περιλαμβάνει τις εξής φάσεις: 3 Σ ε λ ί δ α
i ii 8. Ο ενδομήτριος κύκλος βρίσκεται κάτω από τον ορμονικό έλεγχο των ωοθηκών και περιλαμβάνει τις εξής φάσεις: i ii Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Ωοθήκες, Ωαγωγοί, Μήτρα, Κόλπος Αιδοίο, Εφηβαίο, Μεγάλα χείλη, Μικρά χείλη, Κλειτορίδα Οιστρογόνα, Προγεστερόνη Εμμηνορρυσιακός κύκλος Ωοθυλακικός κύκλος, ωοθυλάκια, ωχρό σωμάτιο, Ωοθυλακική φάση, Φάση ωορρηξίας, Ωχρινική φάση Ενδομήτριος κύκλος, Παραγωγική φάση, Εκκριτική φάση, Αιμορροϊκή φάση Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Ονομάζεις όλες τις δομές που συμμετέχουν στην κατασκευή του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας, καθώς και τις επιμέρους λειτουργίες τους. Κατανοείς γιατί οι ωοθήκες χαρακτηρίζονται ως μεικτοί αδένες. Περιγράφεις τη δράση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Κατανοείς τα γεγονότα του εμμηνορρυσιακού κύκλου και τον διαχωρισμό του σε ωοθυλακικό και ενδομήτριο κύκλο. ΜΕΡΟΣ Γ: ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Συμπληρώστε τα κενά στο παρακάτω κείμενο που αφορά στη σπερματογένεση. Στην περιφέρεια των σπερματικών σωληναρίων των όρχεων υπάρχουν τα πρόδρομα γεννητικά κύτταρα που ονομάζονται... και έχουν... χρωμοσώματα. Αυτά διαιρούνται... και δίνουν τα... 1 ης τάξης με... χρωμοσώματα. Αυτά με την 1 η μειωτική διαίρεση δίνουν τα... 2 ης τάξης με... χρωμοσώματα. Με τη 2 η μειωτική διαίρεση προκύπτουν οι... με... χρωμοσώματα. Οι σπερματίδες με διαδοχικές μορφολογικές μεταβολές δίνουν τα... με... χρωμοσώματα. 4 Σ ε λ ί δ α
2. Τα σπερματοζωάρια αποτελούνται από επιμέρους τμήματα τα οποία είναι: i ii 3. Συμπληρώστε τα κενά στο παρακάτω κείμενο που αφορά στην ωογένεση. Τα πρόδρομα γεννητικά κύτταρα της γυναίκας ονομάζονται... και πολλαπλασιάζονται... κατά την εμβρυϊκή ζωή. Αυτά αυξάνονται σε μέγεθος με τη συσσώρευση...... και μεταμορφώνονται σε... 1 ης τάξης με... χρωμοσώματα το καθένα. Κατά την ωρίμανση του ωοθυλακίου, το ωοκύτταρο 1 ης τάξης υφίσταται την 1 η μειωτική διαίρεση από την οποία προκύπτει ένα... σωμάτιο και ένα... 2 ης τάξης με... χρωμοσώματα. Το τελευταίο υφίσταται τη 2 η μειωτική διαίρεση και δίνει το... με... χρωμοσώματα και λέκιθο. 4. Πώς επιτυγχάνεται η εκσπερμάτωση; 5. Τι είναι η γονιμοποίηση και πού πραγματοποιείται; 6. Τι είναι η μείωση; Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Σπερματογόνια, Σπερματοκύτταρα, Σπερματίδες, Σπερματοζωάρια Ωογόνια, Ωοκύτταρα, Ωάρια, Πολικά σωμάτια Εκσπερμάτωση Γονιμοποίηση, Ζυγωτό Μείωση 5 Σ ε λ ί δ α
Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Κατανοείς τη διαδικασία της σπερματογένεσης. Κατανοείς τη διαδικασία της ωογένεσης. Ορίζεις τις έννοιες της μείωσης και της γονιμοποίησης. ΜΕΡΟΣ Δ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ ΤΟΚΕΤΟΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Πώς προκύπτουν τα διζυγωτικά ή διωικά δίδυμα; 2. Πώς προκύπτουν τα μονοζυγωτικά ή μονοωικά δίδυμα; 3. Η σωστή ανάπτυξη του εμβρύου επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, περιβαλλοντικούς και κληρονομικούς. Στους περιβαλλοντικούς συμπεριλαμβάνονται: i ii 4. Παραδείγματα χημικών ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν ανωμαλίες στο έμβρυο αποτελούν: i 5. Ποιος είναι ο κίνδυνος όταν η έγκυος προσβληθεί από τον ιό της ερυθράς;....... 6. Κατά την εγκυμοσύνη πρέπει να αποφεύγονται: i ii 7. Η γενετική συμβουλή είναι απαραίτητη: i 6 Σ ε λ ί δ α
8. Ο μαστός στις γυναίκες περιλαμβάνει: i ii 9. Ποια ορμόνη ενεργοποιεί τη διαδικασία παραγωγής γάλακτος; 10. Ποια ορμόνη προκαλεί τη σύσπαση των λοβών στους μαστούς; 11. Η αντρική στειρότητα οφείλεται: i 12. Στα αίτια της αντρικής στειρότητας περιλαμβάνονται: i ii 13. Η γυναικεία στειρότητα οφείλεται: i 14. Τα αίτια της γυναικείας στειρότητας μπορούν να αντιμετωπιστούν: i 15. Τι συμβαίνει κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση; 16. Οι μέθοδοι αντισύλληψης διακρίνονται σε: i ii 7 Σ ε λ ί δ α
17. Στις μηχανικές μεθόδους περιλαμβάνονται: i ii 18. Τι περιλαμβάνουν οι χημικές μέθοδοι αντισύλληψης; 19. Τι περιλαμβάνουν οι ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης; 20. Ποια νοσήματα χαρακτηρίζονται ως σεξουαλικά μεταδιδόμενα ή αφροδίσια; 21. Συμπτώματα των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων αποτελούν: i ii v 22. Παραδείγματα σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων αποτελούν: i.... ii.... iii.... iv.... v.... vi.... Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Διζυγωτικά ή διωικά δίδυμα, Μονοζυγωτικά ή μονοωιακά δίδυμα Θηλασμός, Προλακτίνη, Ωκυτοκίνη Εξωσωματική γονιμοποίηση Μέθοδοι αντισύλληψης Σεξουαλικά μεταδιδόμενα ή αφροδίσια νοσήματα 8 Σ ε λ ί δ α
Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Κατανοείς τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται τα διζυγωτικά ή μονοζυγωτικά δίδυμα. Περιγράφεις τους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία μητέρας και εμβρύου. Περιγράφεις τη δομή του μαστού και τον ρόλο των ορμονών προλακτίνη και ωκυτοκίνη κατά τον θηλασμό. Κατανοείς τα αίτια της αντρικής στειρότητας. Κατανοείς τα αίτια της γυναικείας στειρότητας και τους τρόπους αντιμετώπισης. Περιγράφεις τις τεχνικές της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Περιγράφεις τις μεθόδους αντισύλληψης. Περιγράφεις τα συμπτώματα και τους τρόπους αντιμετώπισης των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων. 9 Σ ε λ ί δ α