ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ Επίδοση, Αξιοπιστία, ιαφάνεια
Νοµοθετικό πλαίσιο Κανονισµός για την Εκούσια Συµµετοχή Οργανισµών σε Κοινοτικό Σύστηµα Οικολογικής ιαχείρισης και Ελέγχου, 761/2001/ΕΚ Ο περί Εκούσιας Συµµετοχής Οργανισµών σε Κοινοτικό Σύστηµα Οικολογικής ιαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου Νόµος, Αρ. 122(Ι)/2004 Κανονισµός για την Εκούσια Συµµετοχή Οργανισµών σε Κοινοτικό Σύστηµα Οικολογικής ιαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (EMAS) και για την Κατάργιση του Κανονισµού 761/2001/ΕΚ, 1221/2009/ΕΚ
Σκοπός Σκοπός του ΕΜΑΣ είναι να προωθήσει τη συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των οργανισµών µε: Την εφαρµογή συστηµάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης (ΣΠ ) Τη συστηµατική, αντικειµενική και περιοδική αξιολόγηση των επιδόσεων των ΣΠ Την ενηµέρωση ως προς τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των οργανισµών Τον ανοικτό διάλογο µε κοινό και ενδιαφεροµένους Την εκπαίδευση και ενεργό συµµετοχή των εργαζοµένων στους οργανισµούς
ιαδικασία καταχώρησης στο µητρώο EMAS 1. Για να καταχωρηθεί στο µητρώο EMAS ένας οργανισµός πρέπει να: ιενεργήσει περιβαλλοντική ανασκόπηση των περιβαλλοντικών πτυχών του Αναπτύξει και να εφαρµόσει σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης ιενεργήσει εσωτερικό έλεγχο Συντάξει περιβαλλοντική δήλωση 2. Οι διαδικασίες αυτές πρέπει να επαληθεύονται από διαπιστευµένο επαληθευτή περιβάλλοντος ο οποίος επικυρώνει την περιβαλλοντική δήλωση 3. Η αίτηση για καταχώρηση στο µητρώο EMAS υποβάλλεται στο Τµήµα Περιβάλλοντος που είναι ο αρµόδιος φορέας στην Κύπρο
Ανανέωση καταχώρησης στο µητρώο EMAS Η ανανέωση της καταχώρησης γίνεται κάθε τρία χρόνια αφού ο οργανισµός µεριµνήσει για: Την επαλήθευση του ΣΠ και του προγράµµατος ελέγχου Την ετοιµασία και επικύρωση νέας περιβαλλοντικής δήλωσης Υποβάλλει στο Τµήµα Περιβάλλοντος αίτηση ανανέωσης Στα ενδιάµεσα έτη ο καταχωρηµένος οργανισµός πρέπει να: ιενεργεί εσωτερικό έλεγχο των περιβαλλοντικών επιδόσεων και της συµµόρφωσης µε την περιβαλλοντική νοµοθεσία Ετοιµάζει επικαιροποιηµένη περιβαλλοντική δήλωση η οποία επικυρώνεται από περιβαλλοντικό επαληθευτή Μεταβιβάζει τις σχετικές πληροφορίες στο Τµήµα Περιβάλλοντος Η περιβαλλοντική δήλωση πρέπει να δηµοσιοποιείται εντός ενός µηνός από την καταχώρηση στο µητρώοήτην ανανέωση της καταχώρησης
Έλεγχος από τους επαληθευτές περιβάλλοντος Οι επαληθευτές περιβάλλοντος επαληθεύουν τα ακόλουθα: Τη συµµόρφωση του οργανισµού µε τον Κανονισµό 1221/2009 Τη συµµόρφωση του οργανισµού µε τις κοινοτικές και εθνικές νοµικές απαιτήσεις σχετικά µε το περιβάλλον Τη συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του οργανισµού Της εγκυρότητα, αξιοπιστία και ορθότητα της περιβαλλοντικές δήλωσης Την καταλληλότητα της αρχικής περιβαλλοντικής επισκόπησης και του περιβαλλοντικού ελέγχου Την εφαρµογή πλήρως λειτουργικού περιβαλλοντικού συστήµατος Την εφαρµογή προγράµµατος ελέγχου το οποίο να καλύπτει τουλάχιστον τις σηµαντικότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις Την ολοκλήρωση τουλάχιστον µιας επισκόπησης από τη διοίκηση του οργανισµού Τη σύνταξη περιβαλλοντικής δήλωσης
Περιβαλλοντική επισκόπηση Η περιβαλλοντική επισκόπηση καλύπτει τα ακόλουθα πεδία: Προσδιορισµός των νοµικών απαιτήσεων σχετικά µε το περιβάλλον Προσδιορισµός των άµεσων και έµµεσων περιβαλλοντικών πτυχών µε σηµαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον Άµεσες πτυχές: Νοµικές απαιτήσεις και όρια αδειών Εκποµπές στην ατµόσφαιρα και τα ύδατα Παραγωγή, ανακύκλωση, επαναχρησιµοποίηση, µεταφορά και διάθεση στερεών και άλλων αποβλήτων Χρήσεις γης και µόλυνση του εδάφους Χρήση φυσικών πόρων και πρώτων υλών Χρήση πρόσθετων, βοηθητικών και ηµικατεργασµένων προϊόντων Ζητήµατα τοπικής εµβέλειας (θόρυβος, κραδασµοί, οσµές, σκόνη) Θέµατα µεταφορών (π.χ. εµπορευµάτων)
Περιβαλλοντική επισκόπηση Κίνδυνοι περιβαλλοντικών ατυχηµάτων και επιπτώσεις Επιδράσεις στη βιοποικιλότητα Έµµεσες πτυχές που µπορεί να προκύψουν από την αλληλεπίδραση του οργανισµού µε τρίταµέρη: θέµατα κύκλου ζωής προϊόντων επιλογήκαισύνθεσηυπηρεσιών Περιβαλλοντικές επιδόσεις και πρακτικές των αναδόχων, υπεργολάβων και προµηθευτών Καθορισµός κριτηρίων για την αξιολόγηση της σηµασίας των περιβαλλοντικών πτυχών των δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών, για τον εντοπισµό τωνσηµαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων Εξέταση των υφιστάµενων πρακτικών και διαδικασιών περιβαλλοντικής διαχείρισης Αξιολόγηση πορισµάτων παρελθόντων συµβάντων
Σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης Απαιτήσεις του συστήµατος περιβαλλοντικής διαχείρισης: 1. Καθορισµός περιβαλλοντικής πολιτικής 2. Καθορισµός διαδικασιών για Τον εντοπισµό των περιβαλλοντικών πλευρών των δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών και των σηµαντικώνεπιπτώσεωνστοπεριβάλλον Τον εντοπισµό τωννοµικών απαιτήσεων που σχετίζονται µε τις περιβαλλοντικές πτυχές 3. Περιβαλλοντική ανασκόπηση για προσδιορισµό και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών πτυχών και σχετικών νοµικών απαιτήσεων 4. Συµµόρφωση µε τις διατάξεις τις σχετικής νοµοθεσίας 5. Καθορισµός και εφαρµογή περιβαλλοντικών σκοπών και στόχων, και προγραµµάτων επίτευξης των στόχων 6. Καθορισµός ρόλων και αρµοδιοτήτων του προσωπικού όσον αφορά το ΣΠ
Σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης 7. Εκπαίδευση του προσωπικού: Σε θέµατα που σχετίζονται µε τις περιβαλλοντικές πτυχές και το ΣΠ του οργανισµού Στη σηµασία που έχει η συµµόρφωση µε την περιβαλλοντική πολιτική και τις διαδικασίες του ΣΠ Για τις σηµαντικές περιβαλλοντικές πτυχές, τις σχετικές επιπτώσεις της εργασίας τους και τα οφέλη από τη βελτιωµένη ατοµική επίδοση Το ρόλο τους για την επίτευξη συµµόρφωσης µε τις απαιτήσεις του ΣΠ 8. Πληροφόρηση και συµµετοχή των εργαζοµένων στη διαδικασία συνεχούς βελτίωσης των περιβαλλοντικών επιδόσεων του οργανισµού
Σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης 9. Επικοινωνία: ιαδικασίες εσωτερικής επικοινωνίας και λήψης, τεκµηρίωσης και ανταπόκρισης σε σχετικά αιτήµατα από ενδιαφερόµενα µέρη εκτός οργανισµού ιεξαγωγή ανοικτού διαλόγου µε το κοινό και τα ενδιαφερόµενα µέρη σχετικά µε τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών του οργανισµού ιαφάνεια και περιοδική παροχή πληροφοριών στα ενδιαφερόµενα µέρη 10. ιατήρηση και έλεγχος των σχετικών εγγράφων 11. Εντοπισµός και σχεδιασµός λειτουργιών που συνδέονται µε τις σηµαντικές περιβαλλοντικές πτυχές σύµφωνα µε την περιβαλλοντική πολιτική και τους περιβαλλοντικούς στόχους
Σύστηµα περιβαλλοντικής διαχείρισης 11. Καθορισµός διαδικασιών για ανταπόκριση σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης 12. Καθορισµός διαδικασιών παρακολούθηση της επίδοσης, των εφαρµοσµένων ελέγχων λειτουργίας και της συµµόρφωσης µε τους περιβαλλοντικούς σκοπούς και στόχους 13. Καθορισµός διαδικασιών αξιολόγησης της συµµόρφωσης µε τις σχετικές νοµικές απαιτήσεις, και αντιµετώπισης της µησυµµόρφωσης 14. ιατήρηση αρχείων 15. Εσωτερική επιθεώρηση του ΣΠ ώστε να διασφαλίζεται η συµµόρφωση µε τα προβλεπόµενα για την περιβαλλοντική διαχείριση και η σωστή εφαρµογή του 16. Ανασκόπηση του συστήµατος από τη διοίκηση
Το λογότυπο του EMAS
EMAS Αρχική επισκόπηση A C T Ανασκόπηση Συνεχής βελτίωση Περιβαλλοντική πολιτική Προγραµµατισµός P L A N C H E C K Παρακολούθηση και µετρήσεις Εφαρµογή D O