ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2016 2017 Α ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 2.30 Να προσεχθεί ιδιαίτερα η ορθογραφία και η εμφάνιση του γραπτού. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από επτά (7) σελίδες. Να απαντήσετε σε όλα τα ερωτήματα και των δύο (2) μερών στα φύλλα εξέτασης. Σημείωση για τους/τις φιλολόγους: Διευκρινίζεται ότι το Δοκίμιο Αξιολόγησης έχει αναδιαμορφωθεί έτσι ώστε να συνάδει με τους Δείκτες Επιτυχίας Δείκτες Επάρκειας (ΔΕ ΔΕ) και περιλαμβάνει, ενδεικτικά, τυπολόγιο ερωτήσεων και ασκήσεων που αξιολογούν όλο το φάσμα των ΔΕ ΔΕ. Ενδείκνυται η επιλογή των κειμένων και των ασκήσεων να ανταποκρίνεται στο μαθησιακό επίπεδο των μαθητών, οι οποίοι πρέπει να εξοικειωθούν με τα διάφορα είδη ερωτημάτων ασκήσεων, τόσο στο λεξιλόγιο όσο και στη διατύπωσή τους, κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. Στην παρένθεση, μετά τις ερωτήσεις, παρατίθεται/νται ο/οι αντίστοιχος/οι δείκτης/ες επιτυχίας, ο/οι οποίος/οι αξιολογείται/ούνται με την κάθε ερώτηση (δείκτες επιτυχίας = αξιολογητέα). ΜΕΡΟΣ Α : ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 70) Αδίδακτο Κείμενο: Μητρικής γλώσσης εγκώμιον Η Διεθνής Ημέρα για τη μητρική γλώσσα που θα εορτασθεί σε λίγες μέρες δίνει ευκαιρία για μερικές σκέψεις πάνω σ' αυτό το καίριο θέμα. Κάθε άνθρωπος όπου γης διαθέτει ένα κοινό γνώρισμα: μαθαίνει εξ απαλών ονύχων τη μητρική του γλώσσα. Πρόκειται για ένα προνόμιο τού ανθρώπινου είδους που συμβαδίζει και ανατροφοδοτείται από το έτερο μεγάλο χάρισμα τού ανθρώπου, τον νου. Αυτό το διπλό χαρακτηριστικό γνώρισμα, νόηση και μητρική γλώσσα, είναι που τον διαφοροποιεί ποιοτικά από όλα τα λοιπά έμβια όντα και μέσα από τη συγκρότηση κοινωνιών τού εξασφαλίζει «ποιότητα ζωής». Γιατί με τη μητρική του γλώσσα ο άνθρωπος μπορεί να εκφράσει τον κόσμο, αφού πρώτα τον συλλάβει με τον νου του. Το υπαρξιακό τρίπτυχο όντα τού κόσμου, έννοιες τού νου (με τις οποίες υπάρχουν για μας τα όντα) και σημασίες / λέξεις τής μητρικής γλώσσας (με τις οποίες δηλώνονται οι έννοιες) περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο συστατικό τη γλώσσα. Μιλώντας για γλώσσα αναφερόμαστε πρωτίστως στη μητρική γλώσσα που είναι κτήμα όλων. Αυτό δε που διακρίνει τη μητρική γλώσσα από οποιαδήποτε άλλη, από μία ή περισσότερες ξένες γλώσσες που μαθαίνει κανείς, είναι ότι μόνο τη μητρική γλώσσα κατακτά εις βάθος, τόσο σε λογικό επίπεδο (γραμματική και συντακτική δομή λεξιλόγιο) όσο και σε βιωματικό (συνθήκες πραγματικής χρήσης στη χώρα όπου ομιλείται μια γλώσσα). Γι' αυτό οι γλωσσολόγοι επιφυλάσσουν για τη μητρική γλώσσα τον όρο κατάκτηση (acquisition), ενώ για τη γνώση μιας ξένης γλώσσας χρησιμοποιούν σκόπιμα έναν πιο «ήπιο» όρο, τον όρο (εκ) μάθηση (learning). Κατακτάς μόνο τη μητρική σου γλώσσα, ενώ κάθε άλλη απλώς την μαθαίνεις, περισσότερο ή λιγότερο καλά. Πρέπει να τονιστεί, επίσης, ότι για κάθε φυσικό ομιλητή η γνώση τής μητρικής γλώσσας δεν είναι ένα απλό εργαλείο συνεννόησης («εργαλειακή αντίληψη»), αλλά είναι κύριο συστατικό τής ταυτότητάς του, είναι ο πολιτισμός του μέσα από το ιστορικό εννοιολογικό φορτίο των λέξεων που χρησιμοποιεί, είναι η ψυχοσύνθεσή του και η νοοτροπία τού λαού του, είναι ο τρόπος που βλέπει και εκφράζει τον κόσμο του, είναι η σκέψη του, είναι η πατρίδα του. Είναι δηλ. 1
όλα τα στοιχεία που συνιστούν την «αξιακή αντίληψη» τής γλώσσας, μια έννοια που υπερβαίνει κάθε απλή χρηστική αντίληψη. Ο αξιακός αυτός χαρακτήρας τής γλώσσας κάνει ώστε κάθε γλώσσα να είναι ένα ιδιαίτερο πολιτιστικό μέγεθος. Κάθε μητρική γλώσσα, ως διαχρονική έκφραση ενός ολόκληρου λαού, συνιστά αυταξία. Οι δε πολλές χιλιάδες γλώσσες τού κόσμου συνιστούν ένα σύνολο διαφορετικής σύλληψης, οργάνωσης και έκφρασης τού κόσμου, ένα σύνολο ισότιμων αλλά διαφορετικών εν πολλοίς γλωσσών που όλες μαζί συνθέτουν την οικολογία τής γλώσσας. Και είναι αυτή η διαφορετικότητα, η γλωσσική πολυμορφία που αποτελεί αναπαλλοτρίωτη γλωσσική περιουσία των λαών, την πιο πολύτιμη κληρονομιά, η οποία αξίζει τον σεβασμό μας. Όσο φυσική είναι η γλωσσική διαφοροποίηση (ακόμη και μεταξύ των ατόμων που μιλούν την ίδια γλώσσα) άλλο τόσο «αφύσικη» είναι κάθε τεχνητή «κοινή γλώσσα» (Εσπεράντο, Βολαπύκ κ.ά.) που φιλοδοξεί ουτοπικά να υποκαταστήσει τις φυσικές γλώσσες. Η «ύβρις» μιας δήθεν ενιαίας γλώσσας για όλα τα έθνη τού κόσμου, δηλ. μιας απόλυτα παγκοσμιοποιημένης γλώσσας, είναι μια άλλη έκφανση τής ανθρώπινης αλαζονείας, ανάλογη με εκείνη που προκάλεσε τη Βαβέλ, «τη σύγχυση γλωσσών». Η έννοια μιας «ενιαίας γλώσσας» για όλους ούτε υπήρξε ποτέ ούτε μπορεί να υπάρξει, γιατί θα προσκρούει πάντα σε μια αδήριτη γλωσσική πραγματικότητα, στην εγγενή διαφοροποίηση τής γλώσσας που διαμορφώνουν πάντα διαφορετικοί λαοί, με διαφορετικό πολιτισμό, ιστορία και νοοτροπία. Το μόνο που μπορεί να υπάρξει και έχει υπάρξει κατά καιρούς είναι μια ευρύτερης χρήσεως δεύτερη γλώσσα, μια ξένη δηλ. γλώσσα που χρησιμοποιείται ως linguafranca, γλώσσα επικοινωνίας για πρακτικές ανάγκες συνεννόησης, η οποία συχνά χαρακτηρίζεται υπεργενικευτικά και ως «κοινή γλώσσα». Συνήθως θεωρούμε ως δεδομένη και συγκριτικά πιο εύκολη τη γνώση τής μητρικής γλώσσας από εκείνη μιας ξένης γλώσσας. Η άποψη αυτή ισχύει με την έννοια ότι μια σημαντική παράμετρος τής γλώσσας, το γλωσσικό περιβάλλον (οικογένεια, σχολείο, κοινωνία, ΜΜΕ κ.ά.), που παίζει καθοριστικό ρόλο στη γνώση τής γλώσσας, συνοδεύει κατά φυσικό τρόπο μόνο τη μητρική γλώσσα. Έτσι, δεν είναι τυχαίο που φυσικοί ομιλητές χαρακτηρίζονται μόνο οι ομιλητές τής μητρικής γλώσσας. Ωστόσο, θα πρέπει να παρατηρηθεί ότι, αν ζήσει κανείς επί μακρόν στη χώρα όπου ομιλείται μια γλώσσα και ασχοληθεί συστηματικά με τη μάθησή της, τότε αποκτά μια βιωματική γνώση τής μη μητρικής γλώσσας που μπορεί να εγγίσει τα όρια τής κατάκτησης. Τέλος, ακόμη και προκειμένου για τη μητρική γλώσσα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε όλη τη ζωή μας, από την ώρα που γεννιόμαστε μέχρι βαθέως γήρατος, διατελούμε μονίμως «μαθητές» τής μητρικής μας γλώσσας, η δε κατάκτησή της σ' ένα απαιτητικό επίπεδο είναι πάντα «έργο ζωής». Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, Γνώμες 02/02/2014,http://www.babiniotis.gr (Ο τονισμός του μονοσύλλαβου οριστικού άρθρου στη γενική τού/τής αποτελεί άποψη του συγγραφέα) Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 14) Ι.1.Να αποδώσετε το περιεχόμενο του κειμένου σε περίληψη 100 120 λέξεων, με σκοπό να ενημερώσετε τους συμμαθητές σας για το θέμα αυτό. (Μονάδες 8) (Δείκτης Επιτυχίας Β.β. Διακρίνουν σε προφορικό/ γραπτό κείμενο τις βασικές πληροφορίες και τις αποδίδουν σε Σημειώσεις ή σε Περίληψη.) Ι.2.Να σχολιάσετε τον τίτλο του κειμένου. Πόσο ελκυστικό θα είναι προς τους αναγνώστες κατά την άποψή σας; (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.3. Επισημαίνουν το γενικό θέμα του κειμένου, διασυνδέοντας κειμενικά και εξωκειμενικά στοιχεία.) 2
Ι.3. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το πιο πάνω κείμενο; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας, αναφερόμενοι σε δύο στοιχεία (κειμενικά ή εξωκειμενικά). (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.4. (Ανα)γνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά προφορικών/γραπτών κειμενικών τύπων/ειδών και κατανοούν τη λειτουργία τους στην επικοινωνία.) Ι.4. Να γράψετε μία παράγραφο με αιτιολόγηση, στην οποία να χρησιμοποιήσετε ως θεματική πρόταση την άποψη του συγγραφέα «από την ώρα που γεννιόμαστε μέχρι βαθέως γήρατος, διατελούμε μονίμως μαθητές τής μητρικής μας γλώσσας». ( Έκταση 50 60 λέξεις ) (Δείκτης Επιτυχίας Β.ΙΙ.1. Ακολουθούν τη δομή συγκεκριμένου κειμενικού είδους και χρησιμοποιούν τους κατάλληλους τρόπους ανάπτυξης παραγράφου, αξιοποιώντας τα εξωτερικά και εσωτερικά δομικά στοιχεία.) Ι.5. Ποια είναι η κύρια άποψη που εκφράζεται στην 3 η παράγραφο και ποια η αντίθετη άποψη που αντικρούεται; Να εντοπίσετε και να γράψετε ένα επιχείρημα με το οποίο υποστηρίζεται η κάθε άποψη. Εσείς με ποια από τις δύο απόψεις συμφωνείτε; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με ένα δικό σας επιχείρημα. (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.6. Εντοπίζουν τις πληροφορίες, τις αξιολογούν και προσλαμβάνουν το κεντρικό νόημα του κειμένου, εφαρμόζοντας και στρατηγικές κατανόησης κειμένου.) (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.10. Τοποθετούνται κριτικά σε σχέση με τα νοήματα (θέσεις αντιθέσεις) που προβάλλονται ή υπονοούνται στο κείμενο.) Ι.6. Να χαρακτηρίσετε το ύφος του κειμένου, τεκμηριώνοντας την απάντησή σας με αναφορά σε συγκεκριμένες γλωσσικές επιλογές του συγγραφέα και να αξιολογήσετε την καταλληλότητά του σε σχέση με τον σκοπό. (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.9. Εξάγουν συμπεράσματα για το κεντρικό νόημα, με αναφορά στον σκοπό και το ύφος του κειμένου, αλλά και την οπτική γωνία του ομιλητή/ συντάκτη.) Ι.7. Ποιος νομίζετε ότι είναι ο σκοπός του συγγραφέα; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορές από το κείμενο. (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.9., ό.π.) Ι.8. Ποιο είναι το βασικό θέμα του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορές σε κειμενικά και εξωκειμενικά στοιχεία. (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.3., ό.π.) Ι.9. Να εξηγήσετε τη χρήση των σημείων στίξης της 3 ης παραγράφου: εισαγωγικά, παύλες, παρενθέσεις. (Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.2.6., ό.π.) 3
ΙΙ. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΜΟΡΦΗΣ (ΜΟΝΑΔΕΣ 16) ΙΙ.1. Οργάνωση Λόγου (Μονάδες 6) ΙΙ.1.α.Να εξηγήσετε τη συνοχή και τη συνεκτικότητα στη 2 η παράγραφο. (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1. Αναγνωρίζουν και αξιολογούν τη δομή του λόγου και τα οργανωτικά πρότυπα των ενσωματωμένων κειμενικών τύπων στα διάφορα κειμενικά είδη.) ΙΙ.1.β. Να εξηγήσετε πώς επιτυγχάνεται η νοηματική συνοχή μεταξύ 2 ης και 3 ης παραγράφου. (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1., ό. π.) ΙΙ.1.γ.Να γράψετε έναν πλαγιότιτλο για τη 2 η παράγραφο. (Δείκτης Επιτυχίας, Α.ΙΙ.1., ό. π.) ΙΙ.1.δ.Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η 4 η παράγραφος; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Δείκτης Επιτυχίας, Α.ΙΙ.1., ό.π.) ΙΙ.1.ε. Να εντοπίσετε στο κείμενο τέσσερις διαρθρωτικές λέξεις και να αιτιολογήσετε τη χρήση τους. (Δείκτης Επιτυχίας, Α.ΙΙ.1., ό.π.) ΙΙ.2. Λεξιλογικά (Μονάδες 10) ΙΙ.2.α. Να αναλύσετε τις πιο κάτω λέξεις στα συνθετικά τους και να εξηγήσετε τη σημασία του κάθε συνθετικού, αλλά και ολόκληρης της λέξης. Οι λέξεις είναι έντονα γραμμένες στο κείμενο. (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.2. Αναγνωρίζουν και αξιολογούν τα γλωσσικά και μη γλωσσικά στοιχεία επιλογές του ομιλητή/συντάκτη). Σύνθετη λέξη Έμβια Συνεννόηση Αφύσικη α συνθετικό και σημασία του β συνθετικό και σημασία του Σημασία της λέξης ΙΙ.2.β.Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις των δύο πιο κάτω προτάσεων με συνώνυμές τους, ώστε να μην αλλάξει η σημασία που έχουν στην πρόταση. α. Οι δε πολλές χιλιάδες γλώσσες τού κόσμου συνιστούν ένα σύνολο διαφορετικής σύλληψης, οργάνωσης και έκφρασης τού κόσμου 4
β. Γιατί με τη μητρική του γλώσσα ο άνθρωπος μπορεί να εκφράσει τον κόσμο, αφού πρώτα τον συλλάβει με τον νου του. (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.2., ό. π.) ΙΙ.2.γ. Να εντοπίσετε στο κείμενο ένα παράδειγμα ποιητικής λειτουργίας της Γλώσσας. Τι επιτυγχάνει ο συγγραφέας με τον τρόπο αυτό; (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.2., ό. π.) ΙΙ.2.δ.Να σχηματίσετε προτάσεις με τις υπογραμμισμένες λέξεις των πιο πάνω προτάσεων (βλ. ερ.ιι.2.β.), τις οποίες να χρησιμοποιήσετε με διαφορετική σημασία από αυτή που έχουν στο κείμενο. Φροντίστε ώστε μέσα από τις προτάσεις να γίνεται φανερή η σημασία της κάθε λέξης. (Δείκτης ΕπιτυχίαςΑ.ΙΙ.2., ό. π.) ΙΙ.2.ε. Να ξαναγράψετε τις πιο κάτω προτάσεις, αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με αντώνυμες, διατηρώντας τον γραμματικό τους τύπο. που φιλοδοξεί ουτοπικά να υποκαταστήσει τις φυσικές γλώσσες. που διαμορφώνουν πάντα διαφορετικοί λαοί δίνει ευκαιρία για μερικές σκέψεις πάνω σ' αυτό το καίριο θέμα. (Δείκτης ΕπιτυχίαςΑ.ΙΙ.2., ό. π. ΙΙ.2.στ. Να εξηγήσετε τι σημαίνουν: α. η λόγια έκφραση: εξ απαλών ονύχων β. η λέξη: «ύβρις» (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.2.,ό.π.) ΙΙ.2.ζ. Να σχηματίσετε δύο προτάσεις με την καθεμιά από τις πιο κάτω λέξεις του κειμένου. Στη μια πρόταση να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις με την κυριολεκτική/δηλωτική τους σημασία και στην άλλη με μεταφορική/συνυποδηλωτική σημασία: Γλώσσα, σχολείο. (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.2.,ό. π.) ΙΙ.2.η. Να αιτιολογήσετε τη χρήση του α πληθυντικού ρηματικού προσώπου που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην τελευταία παράγραφο του κειμένου. (Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.2.,ό. π.) ΙΙΙ. Παραγωγή Γραπτού Επικοινωνιακού Λόγου (ΜΟΝΑΔΕΣ 40) ΙΙΙ.1. «Πρέπει να τονιστεί, επίσης, ότι για κάθε φυσικό ομιλητή η γνώση τής μητρικής γλώσσας δεν είναι ένα απλό εργαλείο συνεννόησης («εργαλειακή αντίληψη»), αλλά είναι κύριο συστατικό τής ταυτότητάς του, είναι ο 5
πολιτισμός του μέσα από το ιστορικό εννοιολογικό φορτίο των λέξεων που χρησιμοποιεί, είναι η ψυχοσύνθεσή του και η νοοτροπία τού λαού του, είναι ο τρόπος που βλέπει και εκφράζει τον κόσμο του, είναι η σκέψη του, είναι η πατρίδα του». Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, το σχολείο σου διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις για την ανάδειξη και προβολή της δύναμης και της αξίας της Ελληνικής Γλώσσας, της δικής μας μητρικής γλώσσας. Ως πρόεδρος του ΚΜΣ αναλαμβάνεις να στείλεις επιστολή στον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού/στα ΜΜΕ, στην οποία θα υποστηρίξεις τη μεγάλη σημασία της άριστης γνώσης της μητρικής γλώσσας για τον άνθρωπο, θα επισημάνεις τις αδυναμίες και τα προβλήματα που παρατηρούνται σήμερα και θα εισηγηθείς τρόπους αναβάθμισης της διδασκαλίας του γλωσσικού μαθήματος στο σχολείο/τρόπους με τους οποίους τα ΜΜΕ μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη γνώση και χρήση της Ελληνικής Γλώσσας. (Έκταση: 300 350 λέξεις) ΙΙΙ.2. «Συνήθως θεωρούμε ως δεδομένη και συγκριτικά πιο εύκολη τη γνώση τής μητρικής γλώσσας από εκείνη μιας ξένης γλώσσας. Η άποψη αυτή ισχύει με την έννοια ότι μια σημαντική παράμετρος τής γλώσσας, το γλωσσικό περιβάλλον (οικογένεια, σχολείο, κοινωνία, ΜΜΕ κ.ά.), που παίζει καθοριστικό ρόλο στη γνώση τής γλώσσας, συνοδεύει κατά φυσικό τρόπο μόνο τη μητρική γλώσσα. Έτσι, δεν είναι τυχαίο που φυσικοί ομιλητές χαρακτηρίζονται μόνο οι ομιλητές τής μητρικής γλώσσας.» Το γλωσσικό περιβάλλον, σύμφωνα με το παράθεμα, παίζει καθοριστικό ρόλο στην κατάκτηση της μητρικής γλώσσας. Σε ομιλία που θα εκφωνήσεις σε εκδήλωση στο σχολείο σου, για να τιμηθεί η Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, ενώπιον γονέων, συμμαθητών και εκπαιδευτικών, να εισηγηθείς τρόπους με τους οποίους μπορεί η οικογένεια και το σχολείο να συμβάλουν στη βελτίωση της γνώσης της μητρικής γλώσσας των μαθητών. (Έκταση: 300 350 λέξεις) (Γενικός Δείκτης Επιτυχίας Β.α. Παράγουν προφορικά/ γραπτά κείμενα σε ποικίλα κειμενικά είδη, αξιοποιώντας κυρίως τον επιχειρηματολογικό λόγο, αλλά και την Αφήγηση/ Περιγραφή/Οδηγίες.) (Ειδικοί Δείκτες Επιτυχίας Β.Ι.1. Β.Ι.5. Παράγουν προφορικό/γραπτό κείμενο σε ποικίλα κειμενικά είδη εντάσσοντάς το σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό και κοινωνιοπολιτισμικό πλαίσιο. Εγγράφουν στον κατάλληλο για την επικοινωνιακή περίσταση κειμενικό τύπο/είδος. Επιλέγουν τις πληροφορίες που θα αναπτύξουν περισσότερο, λιγότερο ή θα παραλείψουν, ώστε να εξυπηρετηθεί ο σκοπός. Επιλέγουν τους κατάλληλους τρόπους και μέσα πειθούς και τους κειμενικούς τύπους που θα χρησιμοποιήσουν ανάλογα με το θέμα, τον αποδέκτη, την επικοινωνιακή περίσταση και τον σκοπό. Διαμορφώνουν το κατάλληλο ύφος. Χρησιμοποιούν το κατάλληλο θεματικό λεξιλόγιο, εξειδικευμένη ορολογία.) (Ειδικοί Δείκτες Επιτυχίας Β.ΙΙ.1. Β.ΙΙ.2. Οργανώνουν τον προφορικό/ γραπτό τους λόγο σε επίπεδο κειμένου, παραγράφου, πρότασης, λέξης. Ακολουθούν τη δομή συγκεκριμένου κειμενικού είδους και χρησιμοποιούν τους κατάλληλους τρόπους ανάπτυξης παραγράφου, αξιοποιώντας τα εξωτερικά και εσωτερικά δομικά στοιχεία. Αξιοποιούν τα κατάλληλα εκφραστικά μέσα και άλλα γλωσσικά/μη γλωσσικά στοιχεία, ανάλογα με τον κειμενικό τύπο/είδος.) ΜΕΡΟΣ Β : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 30) 6