Sevezo III Τμήμα Η: Κίνδυνοι για την υγεία-οξεία τοξικότητα 11η ετήσια σύσκεψη επιθεωρητών Συνάντηση εργασίας του Ευρωπαϊκού προγράμματος PROTEAS Γ.Χ.Κ. 27-29 Απριλίου 2015 Δρ Κουτσοδήμου ΓΕΝΙΚΟ ΑγλαΐαΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Διεύθυνση Ενεργειακών, Βιομηχανικών & Χημικών Προϊόντων environment@gcsl.gr 1 ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
SEVEZO III Οδηγία 2012/18/ΕΕ: 34 άρθρα και 7 παραρτήματα. Παράρτημα Ι: επικίνδυνες ουσίες Μέρος 1: Κατηγορίες επικίνδυνων ουσιών Μέρος 2: Κατονομαζόμενες επικίνδυνες ουσίες Άρθρο 3 «επικίνδυνη ουσία», ουσία ή μείγμα που καλύπτεται από το μέρος 1 ή απαριθμείται στο μέρος 2 του παραρτήματος Ι, μεταξύ άλλων υπό μορφή πρώτης ύλης, προϊόντος, παραπροϊόντος, καταλοίπου ή ενδιάμεσου προϊόντος «μείγμα», μείγμα ή διάλυμα δύο ή περισσοτέρων ουσιών environment@gcsl.gr 2
SEVEZO III «μονάδα» ο υπό έλεγχο φορέα εκμετάλλευσης συνολικός χώρος όπου υπάρχουν επικίνδυνες ουσίες σε μία ή περισσότερες εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των κοινών ή συναφών υποδομών ή δραστηριοτήτων Οι μονάδες κατατάσσονται σε: κατώτερης ή ανώτερης βαθμίδας environment@gcsl.gr 3
SEVEZO III «μονάδα κατώτερης βαθμίδας» μονάδα όπου υπάρχουν επικίνδυνες ουσίες σε ποσότητες > των ποσοτήτων του παραρτήματος Ι, μέρος 1 ή 2, στήλη 2, αλλά < των ποσοτήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι μέρος 1 ή 2, στήλη 3, χρησιμοποιώντας, όπου έχει εφαρμογή, τον αθροιστικό κανόνα που καθορίζεται στη σημείωση 4 του παραρτήματος Ι environment@gcsl.gr 4
SEVEZO III «μονάδα ανώτερης βαθμίδας» μονάδα όπου υπάρχουν επικίνδυνες ουσίες σε ποσότητες > των ποσοτήτων που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι μέρος 1 ή 2, στήλη 3 χρησιμοποιώντας, όπου έχει εφαρμογή, τον αθροιστικό κανόνα που καθορίζεται στη σημείωση 4 του παραρτήματος Ι environment@gcsl.gr 5
SEVEZO III Κατηγορίες των επικινδύνων ουσιών -Η - Κίνδυνοι για την υγεία (οξεία τοξικότητα) -P Φυσικοί κίνδυνοι (κίνδυνοι πυρκαγιάς/έκρηξης, οξειδωτικά) -Ε - Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι (υδάτινο περιβάλλον) -Ο - Άλλοι κίνδυνοι (αντιδρώντα με νερό, ορισμένες καρκινογόνες) Οι κατονομαζόμενες ουσίες γενικά εμπίπτουν στις εν λόγω κατηγορίες Προσθετικός κανόνας για το συνδυασμό υλικών με παρεμφερείς κινδύνους environment@gcsl.gr 6
Τάξεις και κατηγορίες κινδύνου για την υγεία - CLP ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ 3.1. Οξεία τοξικότητα (κατηγορία 1, 2, 3 και 4) 3.2. Διάβρωση/ερεθισμός του δέρματος (κατηγορία 1Α, 1Β, 1C και 2) 3.3. Σοβαρή οφθαλμική βλάβη/ερεθισμός των οφθαλμών (κατηγορία 1και 2) 3.4. Ευαισθητοποιήση του αναπνευστικού συστήματος ή του δέρματος (κατηγ. 1, 2, 3) 3.5. Μεταλλαξιγένεση των γεννητικών κυττάρων (κατηγορία 1Α, 1Β και 2) 3.6. Καρκινογένεση (κατηγορία 1Α, 1Β και 2) 3.7. Τοξικότητα στην αναπαραγωγή (κατηγορία 1Α, 1Β και 2) επιπλέον κατηγορία για επιδράσεις στην γαλουχία ή μέσω της γαλουχίας 3.8. Ειδική τοξικότητα στα όργανα-στόχους - μία εφάπαξ έκθεση [(κατηγ. 1 και 2) και κατηγ. 3 για επιδράσεις νάρκωσης κι ερεθισμό αναπνευστικής οδού] 3.9. Ειδική τοξικότητα στα όργανα στόχους - επαναλαμβανόμενη έκθεση (κατηγ. 1, 2) 3.10. Κίνδυνος από αναρρόφηση (κατηγορία 1) environment@gcsl.gr 7
Τάξεις και κατηγορίες κινδύνου για την υγεία SEVEZO III ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Η1/Η2 Οξεία τοξικότητα Κατηγορίας 1, 2: όλες οι οδοί έκθεσης (Η300. Η310, Η330) Κατηγορίας 3: έκθεση διά της εισπνοής (Η331) ΝΕΟ Σημείωση 7. επικίνδυνες ουσίες οξ. τοξικ. κατ. 3, στόμα (H301) εμπίπτουν στην καταχώριση H2 Οξείας τοξικότητας όταν δεν προκύπτει οξεία τοξικότητα ούτε διά εισπνοής ούτε διά δέρματος, πρδ λόγω έλλειψης επαρκών στοιχείων για την τοξικότητα σε έκθεση διά των οδών αυτών Η3 Ειδική τοξικότητα στα όργανα-στόχους μία εφάπαξ έκθεση Κατηγορίας 1 (Η370) environment@gcsl.gr 8
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι Μέρος 1: Κατηγορίες επικίνδυνων ουσιών Καλύπτει όλες τις επικίνδυνες ουσίες που εμπίπτουν στις κατηγορίες κινδύνου που απαριθμούνται στη στήλη 1 Στήλη 1 Στήλη 2 Στήλη 3 Κατηγορίες κινδύνου σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 Οριακή ποσότητα (τόνοι) επικίνδυνων ουσιών όπως ορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 10 για την εφαρμογή των Τμήμα «Η» - ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ H1 ΟΞΕΙΑΣ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ Κατηγορ. 1, όλες οι οδοί έκθεσης H2 ΟΞΕΙΑΣ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ Κατηγορίας 2, όλες οι οδοί έκθεσης Κατηγορ. 3, έκθεση διά της εισπνοής (βλέπε σημείωση 7) απαιτήσεων κατώτερης βαθμίδας απαιτήσεων ανώτερης βαθμίδας 5 20 50 200 environment@gcsl.gr 9
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι Μέρος 2: Κατονομαζόμενες επικίνδυνες ουσίες Στήλη 1 Στήλη 2 Στήλη 3 Eπικίνδυνες ουσίες Αρ. CAS Οριακή ποσότητα (τόνοι) για την εφαρμογή των απαιτήσεων κατώτερης απαιτήσεων βαθμίδας ανώτερης βαθμίδας 1. Νιτρικό αμμώνιο 5.000 10.000 10. Χλώριο 7782-50-5 10 25 14. Φορμαλδεΰδη (C 90 %) 50-00-0 5 50 17. Αλκυλομολυβδικές ενώσεις 5 50 22. Μεθανόλη 67-56-1 500 5.000 35. Άνυδρη αμμωνία 7664-41-7 50 200 environment@gcsl.gr 10
Παράρτημα I Εισάγει ορισμένες νέες κατονομαζόμενες ουσίες με ειδικά κατώτατα όρια για να αναπληρώσει 3 χαμένες" ουσίες οξείας τοξικότ. 3 δια δέρματος μειωθούν οι επιπτώσεις της "πρόσφατα περιληφθείσας" κατηγορίας οξ. τοξικ. 3 δια εισπνοής ατμών (υψηλότερα όρια) θεσπίσει αυστηρότερα όρια για ορισμένα πρώην πολύ τοξικές ουσίες που ταξινομούνται πλέον ως οξείας τοξικότητος 2 περιληφθεί το βαρύ μαζούτ και τα εναλλακτικά καύσιμα στην κατηγορία " προϊόντα πετρελαίου" (κατονομαζόμενη ουσία) περιληφθεί το αναβαθμισμένο βιοαέριο στην κατηγορία υγραέριο (κατονομαζόμενη) καθορίζει υψηλότερα όρια για τα μείγματα NaOCl environment@gcsl.gr 11
Τάξεις και κατηγορίες κινδύνου SEVEZO III Οι επικίνδυνες ουσίες που εμπίπτουν στις κατηγορίες κινδύνου που απαριθμούνται στη στήλη 1 του μέρους 1 του παραρτήματος I υπόκεινται στις οριακές ποσότητες που καθορίζονται στις στήλες 2 και 3 του μέρους 1. http://ec.europa.eu/environment/seveso/ Όταν μια επικίνδυνη ουσία εμπίπτει στο μέρος 1 του παρ/τος Ι και απαριθμείται επίσης στο μέρος 2, εφαρμόζονται οι οριακές ποσότητες που καθορίζονται στις στήλες 2 και 3 του μέρους 2. environment@gcsl.gr 12
ΜΕΡΟΣ 3: ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Ταξινόμηση ουσιών κατά CLP Οξεία τοξικότητα οι δυσμενείς επιπτώσεις που συνεπάγεται η από του στόματος ή επί του δέρματος χορήγηση μίας δόσης ουσίας ή μείγματος, ή πολλαπλών δόσεων που χορηγούνται εντός 24 ωρών, ή η έκθεση διά της εισπνοής επί 4 ώρες. οξεία τοξικότητα από του στόματος (4 κατηγορίες) οξεία τοξικότητα διά του δέρματος (4 κατηγορίες) οξεία τοξικότητα διά της εισπνοής (4 κατηγορίες) environment@gcsl.gr 13
Ταξινόμηση ουσιών κατά CLP Οξεία τοξικότητα Δύο τάξεις κινδύνου για την οξεία τοξικότητα «οξεία τοξικότητα» και «SE-STOT (ειδική τοξικότητα στα όργανα-στόχους - μία εφάπαξ έκθεση)». v Ανεξάρτητες μεταξύ τους v Πλήρωση κριτηρίων: και οι 2 για ουσία αρκεί Μέριμνα για αποφυγή «διπλής ταξινόμησης». Όταν πληρούνται τα κριτήρια και για τις δύο κατηγορίες: η πιο σοβαρή επικινδυνότητα (ίδια δράση) environment@gcsl.gr 14
Ταξινόμηση oυσιών κατά CLP Οξεία τοξικότητα Οξεία τοξικότητα ταξινόμηση με βάση: εμφανή θνησιμότητα (π.χ. τιμή LD 50 / LC 50 ), ή συνεπαγόμενη δυνατότητα πρόκλησης θανάτου από έκδηλη τοξικότητα (π.χ. από τη διαδικασία σταθερής δόσης). STOT-SE, σαφείς ενδείξεις τοξικότητας σε ένα συγκεκριμένο όργανο, ειδικά όταν παρατηρείται απουσία θνησιμότητας environment@gcsl.gr 15
Οξεία τοξικότητα-ταξινόμηση ουσιών v Εναρμονισμένη ταξινόμηση, Παρ/μα VI, Πίν. 3.1 environment@gcsl.gr 16
Οξεία τοξικότητα-ταξινόμηση ουσιών v Εναρμονισμένη ταξινόμηση, Παρ/μα VI, Πίν. 3.1 v Αυτοταξινόμηση - Ταυτοποίηση πληροφοριών για τον κίνδυνο Δεδομένα για τον άνθρωπο (Καθοδήγηση για IR / CSA, Τμήμα R.7.4.3.2.) Πληροφορίες από πηγές: εκθέσεις περιστατικών, επιδημιολογικές μελέτες, ιατρική παρακολούθηση, εθνικά κέντρα δηλητηριάσεων. Σοβαρά αποτελέσματα μετά από εφάπαξ έκθεση ή έκθεση < 24 ώρες Αξιολόγηση δεδομένων: δύσκολη environment@gcsl.gr 17
Οξεία τοξικότητα -Ταξινόμηση ουσιών - Ταυτοποίηση πληροφοριών για τον κίνδυνο Ταυτοποίηση μη-ανθρώπινων δεδομένων (Καθοδήγηση για IR / CSA, Τμήμα R.7.4.3.1). Δεδομένα χωρίς δοκιμές: Φυσικοχημικά δεδομένα: (ph, φυσική κατάσταση, μορφή, διαλυτότητα, τάση ατμών, μέγεθος των σωματιδίων), μπορεί σημαντικοί παράμετροι για αξιολόγηση μελέτης τοξικότητας και προσδιορισμό της πλέον κατάλληλης ταξινόμησης. Ιδιαίτερα εισπνοή. Μοντέλα (Q) SAR, μέθοδοι ομαδοποίησης: SAR, QSAR (λίγα), συγκριτική μέθοδος και κατηγορίες. Σχετικά λίγα ( Q) SAR μοντέλα και συστήματα ικανά να προβλέψουν την οξεία τοξικότητα. Μέθοδος να πληροί τo παράρτημα XI REACH. environment@gcsl.gr 18
Οξεία τοξικότητα τοξικότητα-ταξινόμηση ουσιών - Ταυτοποίηση πληροφοριών για τον κίνδυνο Ταυτοποίηση μη-ανθρώπινων δεδομένων Δεδομένα από δοκιμές In vitro δοκιμές: Δεν υπάρχουν ΕΕ ή ΟΟΣΑ In vivo δοκιμές: Παλαιότερα πρωτόκολλα: θνησιμότητα Σύγχρονα: έκδηλη τοξικότητα - Αν δεν υπάρχουν δεδομένα και απαιτείται διεξαγωγή δοκιμών (δοκιμές σε ζώα μόνο ως τελευταία επιλογή) environment@gcsl.gr 19
Οξεία τοξικότητα δια στόματος LD 50 (mg/kg) Κατηγορία 1 Κατηγορία 2 Κατηγορία 3 Κατηγορία 4 0 <LD 50 < 5 5 < LD 50 < 50 50 < LD 50 < 300 300 < LD 50 < 2.000 H300 Κίνδυνος H300 Κίνδυνος H301 Κίνδυνος H302 Προσοχή Θανατηφόρο Θανατηφόρο Τοξικό Εποβλαβές environment@gcsl.gr 20
Οξεία τοξικότητα δια στόματος LD 50 (mg/kg) T+ R28 T R25 Xn R22 Πολύ τοξικό < 25 Toξικό > 25-200 Επιβλαβές > 200-2.000 200-300 Κατηγορία 1 Κατηγορία 2 Κατηγορία 3 Κατηγορία 4 ΑΤΕ<5 5 < ΑΤΕ<50 50 < ΑΤΕ<300 300 < ΑΤΕ<2.000 environment@gcsl.gr 21
Οξεία τοξικότητα δια δέρματος LD 50 (mg/kg) Κατηγορία 1 Κατηγορία 2 Κατηγορία 3 Κατηγορία 4 0<LD 50 < 50 50 < LD 50 < 200 200 < LD 50 < 1.000 1.000 < LD 50 < 2.000 H310 Κίνδυνος H310 Κίνδυνος H311 Κίνδυνος H312 Προσοχή Θανατηφόρο Θανατηφόρο Τοξικό Εποβλαβές environment@gcsl.gr 22
Οξεία τοξικότητα δια του δέρματος environment@gcsl.gr 23
Οξεία τοξικότητα δια της εισπνοής Σκόνη στερεά σωματίδια ουσίας ή μείγματος που αιωρείται εντός αερίου (συνήθως του αέρα) Συγκέντρωση σταγονιδίων υγρά σταγονίδια ουσίας ή μείγματος που αιωρούνται εντός αερίου (συνήθως του αέρα) Ατμός η αέρια μορφή ουσίας ή μείγματος που προκύπτει από την εξαέρωση της υγρής μορφής Αέρια: μέρη ανά εκατ. κατ όγκο (ppmv) environment@gcsl.gr 24
Οξεία τοξικότητα δια της εισπνοής Τα γενικά όρια συγκέντρωσης για την τοξικότητα διά της εισπνοής που αναφέρονται στον πίνακα 3.1.1 βασίζονται σε δοκιμές 4ωρης έκθεσης. Αν υφιστάμενα στοιχεία για την τοξικότητα διά της εισπνοής έχουν προκύψει ύστερα από έκθεση μιάς (1) ώρας Μετατροπή μπορεί να πραγματοποιηθεί με διαίρεση διά του 2 για τα αέρια και τους ατμούς και διά του 4 για τις σκόνες και τις συγκεντρώσεις σταγονιδίων. environment@gcsl.gr 25
Οξεία τοξικότητα δια εισπνοής LC 50 Αέρια (ppm V 4h/d) Ατμοί (mg/l) Σκόνες & σταγονίδια (mg/l) - 0-100 κατηγορία 1, Η330-100-500 κατηγορία 2, Η330-500-2.500 κατηγορία 3, Η331-2.500-20.000 κατηγορία 4, Η332 T+, R26 0-0,5 κατηγορία 1, Η330 T, R23 0,5-2,0 κατηγορία 2, Η330 Xn, R20 2,0-10,0 κατηγορία 3, Η331-10,0-20,0 κατηγορία 4, Η332 T+, R26 0-0,05 κατηγορία 1, Η330 0,05-0,25 κατηγορία 2, Η330 T, R23 0,25-0,5 0,5-1,0 κατηγορία 3, Η331 Xn, R20 1,0-5,0 κατηγορία 4, Η332 environment@gcsl.gr 26
Τοξικότητα CLP - Seveso III EU T+ T Xn Από στόματος mg/kg 1 2 3 4 Διά δέρματος mg/kg 1 2 3 4 Διά εισπνοής (ατμοί) mg/l Διά εισπνοής (αερόλυμα) mg/l Διά εισπνοής (αέρια) ppmv 1 1 2 3 2 3 4 1? 2? 3 4 environment@gcsl.gr 27 4
Διαβρωτικότητα της αναπνευστικής οδού Σημείωση 1 στο 3.1.4.1 Επιπροσθέτως της ταξινόμησης ως τοξικών διά της εισπνοής, εφόσον υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ο μηχανισμός τοξικότητας ήταν η διαβρωτικότητα, η ουσία ή το μείγμα φέρει και την επισήμανση «διαβρωτικό της αναπνευστικής οδού». Διάβρωση της αναπνευστικής οδού είναι η καταστροφή των ιστών της αναπνευστικής οδού ύστερα από εφάπαξ, περιορισμένη περίοδο έκθεσης ανάλογη προς τη διάβρωση του δέρματος σε αυτή περιλαμβάνεται και η καταστροφή των βλεννογόνων. environment@gcsl.gr 28
Παράδειγμα 1 ΜΕΘΑΝΟΛΗ Δεδομένα από Δοκιμές σε ζώα (αρουραίος) q q LD 50 > 5.000 (mg/kg) ΟΧΙ ειδική τοξικότητα σε όργανα-στόχους ακόμα και σε υψηλές δόσεις Ανθρώπινη εμπειρία q q Ευρεία ανθρώπινη εμπειρία: πολλές αναφορές περιστατικών για τύφλωση με από του στόματος λήψη. Γνωστό ότι η μεθανόλη προκαλεί θανατηφόρες δηλητηριάσεις στον άνθρωπο (κυρίως μέσω κατάποσης) σε σχετικά χαμηλές δόσεις: «... ελάχιστη θανατηφόρος δόση απουσία ιατρικής αγωγής είναι μεταξύ 300 και 1000 mg/kg" (IPCS, Environmental Health Criteria 196, Methanol, WHO, 1997)) environment@gcsl.gr 29
Παράδειγμα 1 ΜΕΘΑΝΟΛΗ Χρήση επαρκών και αξιόπιστων δεδομένων για τον άνθρωπο, όταν τα δεδομένα σε ζώα δεν είναι κατάλληλα Ανεξάρτητη ταξινόμηση για STOT-SE και οξεία τοξικότητα λόγω διαφορετικών δράσεων Εργασία: q Διερεύνηση για ταξινόμηση οξείας τοξικότητος q Διερεύνηση για ταξινόμηση STOT (SE) environment@gcsl.gr 30
Παράδειγμα 1 ΜΕΘΑΝΟΛΗ Α. Διερεύνηση για ταξινόμηση οξείας τοξικότητος Δεδομένα από δοκιμές σε ζώα q Ο αρουραίος είναι γνωστό ότι δεν είναι ευαίσθητες στην τοξικότητα μεθανόλης. ΟΧΙ καλό μοντέλο για ανθρώπινη επιδράσεις (διαφορετική επίδραση / τρόπος δράσης) q Μη δυνατή ταξινόμηση Ανθρώπινη εμπειρία q ελάχιστη θανατηφόρος δόση μεταξύ 300 και 1000 mg/kg q Παράρτημα Ι: 3.1.2.1. Πίνακας 3.1.1 environment@gcsl.gr 31
Παράδειγμα 1 - Μεθανόλη Ελάχιστο LD 50 = 300 mg/kg bw ΑΤΕ = 300 mg/kg bw Ταξινόμηση : Οξεία τοξ. κατ. 3, δια στόματος environment@gcsl.gr 32
Παράδειγμα 1 - Μεθανόλη Β. Διερεύνηση για ταξινόμηση STOT (SE) Δεδομένα από δοκιμές σε ζώα q q Ο αρουραίος ΜΗ ευαίσθητες στην τοξικότητα μεθανόλης. ΟΧΙ κατάλληλο μοντέλο για εξειδικευμένη δράση σε όργανα στόχους. Μη δυνατή ταξινόμηση. Ανθρώπινη εμπειρία q q Παράρτημα Ι, κριτήρια 3.8.2.2 Πίνακας 3.8.1 Ταξινόμηση για τις κατηγορίες 1 και 2. Σαφείς αποδείξεις στον άνθρωπο για συγκεκριμένο αποτέλεσμα τοξικότητος σε όργανο-στόχο που δεν καλύπτεται από οξεία τοξικότητα δεδομένου ότι η εξασθένιση της όρασης δεν είναι αιτιώδους συνάφειας για τη θνησιμότητα, δηλ. υπάρχουν διαφορετικές δράσεις environment@gcsl.gr 33
Παράδειγμα 1 - Μεθανόλη Πίνακας 3.8.1 Ελάχιστο LD 50 = 300 mg/kg bw Οδός έκθεσης Δια στόματος (mg/kg bw) Διακυμάνσεις καθοδηγητικής τιμής ύστερα από έκθεση σε μία εφάπαξ δόση C 300 300 < C 2.000 Κατηγορία κατηγορία 1 κατηγορία 2 Ταξινόμηση μεθανόλης : STOT SE 1 Ταξινόμηση μεθανόλης : Οξ. τοξ. 3, στόμα και STOT SE 1 environment@gcsl.gr 34
Παράδειγμα 2 ΕΡΩΤΗΜΑ: Ο αθροιστικός κανόνας εφαρμόζεται για εγκατάσταση με αρκετές ουσίες του Μέρους 2: Π.χ. Εταιρεία κατέχει 4 τόνους αιθυλενοξειδίου και 4 τόνους προπυλενοξειδίου (οριακές ποσότητες μέρους 2 για κάθε ουσία: 5 τόνοι). Η εταιρεία δήλωσε ότι δεν υπάρχει καμμία αναφορά του κανόνα σωρευτικών επιπτώσεων στη σημείωση 4 του παρ/τος I για ουσίες του μέρους 2 και, επομένως, ο αθροιστικός κανόνας δεν ισχύει. Είναι σωστό; Αιθυλενοξείδιο Flam. Gas 1 (H220) Skin Irrit. 2 (H315) Eye Irrit. 2 (H319) Acute Tox. 3 * (H331) STOT SE 3 (H335) Muta. 1B (H340) Carc. 1B (H350) Προπυλενοξείδιο Flam. Liq. 1 (H224) Skin Irrit. 2 (H315) Eye Irrit. 2 (H319) Ac. Tox. 4 * (H302), Ac. Tox. 4 * (H312), Ac. Tox. 4 * H332 STOT SE 3 (H335) Muta. 1B (H340) Carc. 1B (H350) environment@gcsl.gr 35
Παράδειγμα 2 ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό δεν είναι ορθή ερμηνεία της οδηγίας. Το γεγονός ότι μια ουσία περιλαμβάνεται στο Μέρος 2 δεν αποκλείει «ταξινόμησή» της σύμφωνα με το Μέρος 1 για την εφαρμογή του κανόνα σωρευτικών επιπτώσεων. Σημείωση 4 του παραρτήματος Ι: Ο κανόνας αυτός χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των κινδύνων για την υγεία, λόγω φυσικοχημικών ιδιοτήτων των ουσιών και των κινδύνων για το περιβάλλον. Κατά συνέπεια, πρέπει να εφαρμόζεται τρεις φορές: α) για το άθροισμα των επικίνδυνων ουσιών που απαριθμούνται στο μέρος 2 και εμπίπτουν στην κατηγορία 1, 2 ή 3 οξείας τοξικότητας (έκθεση διά της εισπνοής) ή STOT ΕΕ κατηγορία 1, καθώς και των επικίνδυνων ουσιών που εμπίπτουν στο τμήμα H, καταχωρίσεις H1 έως H3 του μέρους 1. environment@gcsl.gr 36
Παράδειγμα 2 ΑΠΑΝΤΗΣΗ (συνέχεια): β) για το άθροισμα των επικίνδυνων ουσιών που απαριθμούνται στο μέρος 2 και αποτελούν εκρηκτικά, εύφλεκτα αέρια, εύφλεκτα αερολύματα, οξειδωτικά αέρια, εύφλεκτα υγρά, αυτοαντιδρώσες ουσίες και μείγματα, οργανικά υπεροξείδια, πυροφορικά υγρά και στερεά, οξειδωτικά υγρά και στερεά και των επικίνδυνων ουσιών που εμπίπτουν στο τμήμα P, καταχωρίσεις P1 έως P8 του μέρους 1 γ) για το άθροισμα των επικίνδυνων ουσιών που απαριθμούνται στο μέρος 2 και εμπίπτουν στις επικίνδυνες για το υδάτινο περιβάλλον οξεία κατηγορία 1, χρόνια κατηγορία 1 ή χρόνια κατηγορία 2, καθώς και των επικίνδυνων ουσιών που εμπίπτουν στο τμήμα Ε, καταχωρίσεις E1 και E2 του μέρους 1. Ως εκ τούτου, ο κανόνας αυτός ισχύει με βάση τις ποσότητες που ορίζονται στο Μέρος 2 και για τις δύο ουσίες κατά την προσθήκη. environment@gcsl.gr 37
Παράδειγμα 3: Προβολή από οδό σε οδό έκθεσης (στόμα σε εισπνοή) Δεδομένα από: Δοκιμές σε ζώα (αρουραίος) q LD 50 δια στόματος> 250 (mg/kg) q Θεωρείται 100% από του στόματος απορρόφηση α) Δεν υπάρχουν ειδικές κινητικές πληροφορίες β) Από αξιόπιστα δεδομένα κινητικής συμπεραίνεται ότι μόνο το 50% απορροφάται λόγω εκπνοής του 50%. LD 50 = 250 mg/kg bw = ΑΤΕ: Οξ. τοξ. κατ. 3, στόμα Πίνακας 3.1.1 Δια στόματος (mg/kg bw) 0 < ΑΤΕ 5 5 <ΑΤΕ 50 50 < ΑΤΕ 300 300 < ΑΤΕ 2000 κατηγορία 1 κατηγορία 2 κατηγορία 3 κατηγορία 4 environment@gcsl.gr 38
Παράδειγμα 3: Προβολή από οδό σε οδό έκθεσης (στόμα σε εισπνοή) α) Δεν υπάρχουν ειδικές κινητικές πληροφορίες Χρησιμοποιώντας τον τύπο προέκτασης Ληφθείσα δόση = συγκέντρωση x όγκο αναπνοής x χρόνο έκθεσης 1 mg / kg σωματικού βάρους = 0,0052 mg / l / 4h. 250 mg / kg bw x 0,0052 mg / l / 4h = 1,3 mg / l / 4 h = ΑΤΕ Σύμφωνα με το παράρτημα I του CLP, Πίνακας 3.1.2: οξ. τοξ. 2, εισπνοή Οδός έκθεσης Δια εισπνοής ατμοί Κατηγορία ταξινόμησης ή εκτίμηση πεδίου τιμών οξ. τοξ. που προέκυψαν από πειράματα 0 < κατηγορία 1 0,5 0,5 < κατηγορία 2 2,0 2,0 < κατηγορία 3 10,0 10,0 < κατηγορία 4 20,0 Σημειακή εκτίμηση οξείας τοξικότητος μετά τη μετατροπή 0.05 0,5 5 11 environment@gcsl.gr 39
Παράδειγμα 3: Προβολή από οδό σε οδό έκθεσης (στόμα σε εισπνοή) β) Από αξιόπιστα δεδομένα κινητικής συμπεραίνεται ότι μόνο το 50% απορροφάται λόγω εκπνοής του 50%. Με βάση το ποσοστό απορρόφησης της εισπνοής κατά 50% το αντίστοιχο ΑΤΕ θα είναι 2 x 1,3 = 2,6 Σύμφωνα με το παράρτημα I του CLP, Πίνακας 3.1.2: οξ. τοξ. 3, εισπνοή Οδός έκθεσης Δια εισπνοής ατμοί Κατηγορία ταξινόμησης ή εκτίμηση πεδίου τιμών οξ. τοξ. που προέκυψαν από πειράματα 0 < κατηγορία 1 0,5 0,5 < κατηγορία 2 2,0 2,0 < κατηγορία 3 10,0 10,0 < κατηγορία 4 20,0 Σημειακή εκτίμηση οξείας τοξικότητος μετά τη μετατροπή 0.05 0,5 5 11 environment@gcsl.gr 40
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Καν. 1272/2008/ΕΚ 2. Εισαγωγική καθοδήγηση σχετικά με τον καν. CLP http://echa.europa.eu 3. Guidance on the application of the CLP criteria 4. Frequently asked questions about CLP 5. Οδηγία 2012/18/ΕΕ environment@gcsl.gr 41