ΘΕΜΑ : «Οδηγίες σχετικά με την διαδικασία ασφάλισης του κατ οίκον του εργοδότη απασχολουμένου προσωπικού» Σχετ : Η εγκ. 84/98 Με την ανωτέρω εγκύκλιο, έγινε ενημέρωση σας για τις νέες διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 2639/98, βάσει των οποίων θα ασφαλίζεται το προσωπικό που απασχολείται κατ οίκον του εργοδότη. Με την παρούσα δίδονται αναλυτικές οδηγίες για τη διαδικασία καταβολής των εισφορών και την υλοποίηση της ασφάλισης. Ως γνωστόν,τα πρόσωπα αυτά, με κριτήριο τον αριθμό των εργοδοτών στους οποίους απασχολούνται κατά μήνα,διακρίνονται σε δύο κατηγορίες : Στην Α κατηγορία ανήκουν τα πρόσωπα που στη διάρκεια του μήνα παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε ένα μόνο εργοδότη και περιλαμβάνονται: 1) τα πρόσωπα που παρέχουν συνήθεις οικιακές υπηρεσίες (οικιακοί βοηθοί) 2)τα λοιπά πρόσωπα που παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες (νοσοκόμοι, παραδουλεύτρες, baby sitters, κηπουροί,συνοδοί κ.λ.π). Στην Β' κατηγορία ανήκουν τα λοιπά πρόσωπα που παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες (νοσοκόμοι,παραδουλεύτρες κ.λ.π) σε δυο ή περισσότερους εργοδότες στη διάρκεια του μήνα. Ως προς την βάση υπολογισμού εισφορών, βάσει των νέων διατάξεων, τα πρόσωπα της Α κατηγορίας ασφαλίζονται στο 50% του Η.Α.Ε(ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη), εκτός εάν με γραπτή κοινή δήλωση εργοδότη και ασφαλισμένου δηλωθεί ότι η ασφάλιση θα γίνει στο πλήρες Η.Α.Ε, τα δε πρόσωπα της Β κατηγορίας επί των λαμβανομένων αποδοχών τους, οι οποίες για κάθε ημέρα απασχόλησης δεν είναι δυνατόν να υπολείπονται του 50% του ΗΑΕ. Οσον αφορά την καταβολή των εισφορών,για τα πρόσωπα της Α κατηγορίας που ασφαλίζονται στο πλήρες Η.Α.Ε., διατηρείται το σύστημα ενσήμων, στις περιοχές όμως που εφαρμόζεται το μηχ/κό σύστημα «Εσοδα -Ασφάλιση», εντάσσονται σ'αυτό. Για τα πρόσωπα της Α κατηγορίας που ασφαλίζονται στο 50% Η.Α.Ε., καθώς και για τα πρόσωπα της Β κατηγορίας, η καταβολή των εισφορών θα γίνεται τοις μετρητοίς. Οι εισφορές αυτές υπολογίζονται σε ακέραιες μονάδες και δεν στρογγυλοποιούνται.
-2- Οσον αφορά τις ήμερες ασφάλισης, επισημαίνεται ότι στην Α κατηγορία τα πρόσωπα της περίπτωσης 1, ανεξάρτητα του εάν η ασφάλιση γίνεται στο 50% του Η.Α.Ε. ή στο πλήρες Η.Α.Ε., ασφαλίζονται για 25 ημέρες κατά μήνα, ενώ τα πρόσωπα της περίπτωσης 2 ασφαλίζονται μόνο για τις πραγματοποιηθείσες ημέρες εργασίας και μέχρι 25 κατά μήνα. Τα πρόσωπα της Β κατηγορίας ασφαλίζονται ομοίως για όσες ημέρες εργασίας επραγματοποίησαν και μέχρι 25 κατά μήνα Επειδή τα πρόσωπα που ασφαλίζονται στο 50% του Η.Α.Ε. διαφοροποιούνται ως προς τις προϋποθέσεις παροχών σύνταξης και ασθένειας (σύνταξη μειωμένη κατά 20%, για χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας απαιτούνται 80 ημέρες ασφάλισης αντί των 50), είναι απαραίτητο να είναι απολύτως διακριτή η απεικόνιση της ασφάλισης τους στο ΔΑΤΕ, σε σχέση με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους. Προς τον σκοπό αυτόν αναζητήθηκαν νέοι τρόποι (διαφορετικής) απεικόνισης, όπως άλλου τύπου ένσημα, ΔΑΤΕ διαφορετικού χρώματος, ειδικές ενδείξεις στο ΔΑΤΕ, οι οποίοι,όμως, για διάφορους λόγους( η ανάπτυξη των οποίων δεν είναι της παρούσας)δεν ήταν εφικτοί. Κατόπιν τούτου, ως πλέον πρόσφορη και δυνατή λύση, παρά τις λειτουργικές δυσκολίες, υιοθετήθηκε η καταβολή των εισφορών «τοις μετρητοίς», η σφράγιση του ΔΑΤΕ και η εκτύπωση ειδικών εντύπων, για τα οποία γίνεται αναφορά κατωτέρω. 1. ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ Α' ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΠΟΥ ΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ 50% ΤΟΥ Η.Α.Ε. Για την ασφάλιση των εν λόγω προσώπων κρίθηκε αναγκαία η τήρηση ειδικής διαδικασίας, η υλοποίηση της οποίας απαιτεί νέα έντυπα. Σας ενημερώνουμε ότι έχει ήδη κινηθεί η διαδικασία προμήθειας των νέων εντύπων, αλλά μέχρι την εκτύπωση τους είναι απαραίτητο να τηρηθεί η προσωρινή διαδικασία και μετά την εκτύπωση θα εφαρμοσθεί πλέον η οριστική. 1.1 ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 1.1.1 Εργοδότες απογεγραμμένοι πριν την 1/9/98 που δήλωσαν ασφάλιση στο 50% του Η.Α.Ε. Οι εν λόγω εργοδότες θα καταβάλλουν «μετρητοίς»χωρίς προμήθεια ενσήμων αποκλειστικά στο Υποκ/μα του τόπου απογραφής, με το υπάρχον εις χείρας τους ΒΑΕ, το οποίο όμως πρέπει να σφραγιστεί με τη σφραγίδα «μετρητοίς Ν. 2639/98» στο χώρο της αναγραφής των ποσών των αγοραζόμενων ενσήμων. Επειδή εκτιμάται ότι για την απασχόληση από 1/1/99 και εξής θα έχουν εκτυπωθεί τα νέα έντυπα καταβολής εισφορών, για τα οποία θα αναφερθούμε κατωτέρω, πρέπει να σφραγιστούν μόνο 5 σελίδες του υπάρχοντος ΒΑΕ για τις καταβολές των εισφορών για τους μήνες 9/98-12/98 και Ε Α και να ακυρωθούν οι υπόλοιπες. Δεδομένου ότι οι εισφορές για το ΔΧ καταβάλλονται μέχρι τον 2/99, θα χρησιμοποιηθεί σελίδα του νέου εντύπου καταβολής εισφορών(β.α.κ.ε,), όπως αυτό περιγράφεται κατωτέρω.
-3-1.1.2 Εργοδότες που απογράφονται από την 1/9/98 και εντεύθεν και δηλώνουν ασφάλιση στο 50% του Η.Α.Ε. Στους εν λόγω εργοδότες θα χορηγηθούν, κατά τα γνωστά, Μισθολόγια και ΒΑΕ και θα τεθεί στο ΒΑΕ η προαναφερόμενη σφραγίδα σε 5 σελίδες, ενώ θα ακυρωθούν οι υπόλοιπες κατά τα προαναφερόμενα. 1.1.3 Εργοδότες των Υποκ/των όπου εφαρμόζεται το Μηχ/κό Σύστημα «ΕΣΟΔΑ- ΑΣΦΑΛΙΣΗ» Οι εργοδότες των παραγράφων 1.1.1 και 1.1.2 δεν εντάσσονται στο Μηχ/κό Σύστημα «ΕΣΟΔΑ-ΑΣΦΑΛΙΣΗ». Για την καταβολή εισφορών χρησιμοποιούνται ΒΥΚΕ αντί ΒΑΕ, όπως περιγράφεται ανωτέρω, και δεν εκτυπώνονται αυτοκόλλητες ετικέτες. Επισημαίνεται ότι οι σελίδες αυτές των ΒΥΚΕ δεν διαβιβάζονται στα ΤΥΚ για μηχ/κή επεξεργασία. 1.1.4 Ασφαλιστική τακτοποίηση Η ασφαλιστική τακτοποίηση γίνεται όπως αναλυτικά περιγράφεται στην παράγραφο 1.2.4. 1.1.5 Διαβίβαση σελίδων ΒΑΕ από καταβολή εισφορών «τοις μετρητοίς» Μετά την είσπραξη των εισφορών, οι σελίδες των ΒΑΕ από τα Υποκ/τα Αθηνών και Πειραιώς θα διαβιβάζονται στη Δ/νση Πληροφορικής με τη γνωστή διαδικασία. Αντίθετα, οι σελίδες των ΒΑΕ και των ΒΥΚΕ από τα λοιπά Υποκ/τα θα διαβιβάζονται στα Τμήματα Εσόδων. 1.2 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Η παρακολούθηση και ο έλεγχος καταβολής των εισφορών θα γίνεται εσωτερικά και για το λόγο αυτό αρμόδιος καθίσταται ο υπάλληλος των Ειδικών Θεμάτων. Κατόπιν τούτου, ο Δ/ντής κάθε μονάδας θα εκδώσει απόφαση ανάθεσης της παρακολούθησης των εργοδοτών αυτής της κατηγορίας στον υπάλληλο των Ειδικών Θεμάτων, στον οποίο και θα χορηγούνται τα οδοιπορικά έξοδα. Για τον έλεγχο και την καταβολή των εισφορών της κατηγορίας αυτής θα χρησιμοποιούνται τα κατωτέρω έντυπα, αντίγραφα των οποίων σας επισυνάπτονται για ενημέρωση σας: α) Βιβλιάριο Ασφάλισης και Καταβολής των Εισφορών (Β.Α.Κ.Ε.),αρ. τυποποίησης 1203247026, το οποίο περιέχει σελίδες για τις καταβολές εισφορών ενός έτους περίπου. β)πινακίδα ελέγχου εργοδότη Ν. 2639/98,αρ. τυποποίησης 120315026. 1.2.1 Απογραφή Οι νέοι εργοδότες θα εξακολουθούν να απογράφονται και μετά την παραλαβή των νέων εντύπων με τη γνωστή διαδικασία(αίτηση απογραφής, συμπλήρωση δελτίου απογραφής εργοδότη κ.λ.π).
-4- Δεν θα χορηγείται Μισθολόγιο παρά μόνο το Β.Α.Κ.Ε,στο οποίο έχουν ενσωματωθεί όλα τα στοιχεία του μισθολογίου και στο οποίο θα τεθεί ο ΑΓΜ κατά τα γνωστά. Αντί δε του ΒΕΕ, θα συμπληρώνονται οι ενδείξεις της πινακίδας ελέγχου του εργοδότη, που αφορούν στοιχεία εργοδότη και ασφαλισμένου. Για τους ήδη απογεγραμμένους εργοδότες θα πρέπει μετά την παραλαβή των εντύπων να διενεργηθεί ουσιαστικός έλεγχος, ώστε στη συνέχεια να κλείσει το ΒΕΕ, να ακυρωθεί το ΒΑΕ και να χορηγηθεί ΒΑΚΕ,υπό την προϋπόθεση βέβαια της δήλωσης ότι η ασφάλιση θα γίνει στο 50% του Η.Α.Ε. Επίσης, θα πρέπει παράλληλα να συμπληρωθούν και οι ενδείξεις της πινακίδας ελέγχου εργοδότη. 1.2.2 Διαδικασία καταβολής εισφορών Οπως προαναφέρεται, η καταβολή των εισφορών θα γίνεται στο Υποκ/μα του τόπου απογραφής. Ο εργοδότης θα προσέρχεται με συμπληρωμένο το Β.Α.Κ.Ε. στον αρμόδιο υπάλληλο Ειδικών Θεμάτων,ο οποίος θα προβαίνει στις κατωτέρω ενέργειες: α) θα ελέγχει τον ορθό υπολογισμό των εισφορών,θα διορθώνει τυχόν λάθη, θα υπολογίζει τυχόν πρόσθετα τέλη και θα υπογράφει στην ένδειξη του Β.Α.Κ.Ε, «υπάλληλος». Σε περίπτωση μείωσης των ημερών της απασχόλησης, απαιτείται προγενέστερη κοινή δήλωση εργοδότη και ασφαλισμένου, ενώ σε αύξηση των ημερών, αρκεί μονομερής δήλωση του εργοδότη. Σημειώνεται ότι και στις δύο περιπτώσεις, θα γίνεται δεκτή η αλλαγή από την ημερομηνία της δήλωσης. β) Μετά τον κατά τα ανωτέρω διενεργηθέντα έλεγχο θα συμπληρώνεται κατάσταση (αντίγραφο της οποίας σας επισυνάπτουμε ) εις διπλούν, η οποία θα χρησιμοποιείται για την ημερήσια συμφωνία με το Ταμείο, κατά τα γνωστά, και στη συνέχεια θα δίδεται το ΒΑΚΕ στον εργοδότη για την καταβολή των εισφορών στο Ταμείο. Το Ταμείο θα σφραγίζει και τις τρείς σελίδες του ΒΑΚΕ και θα επιστρέφει το στέλεχος στον εργοδότη. Μετά την ημερήσια συμφωνία θα διαβιβάζει το ρόζ αντίγραφο του ΒΑΚΕ στο Τμήμα Εσόδων μαζί με το υπογεγραμμένο αντίγραφο της κατάστασης ημερήσιας συμφωνίας.εξυπακούεται ότι το πρωτότυπο του ΒΑΚΕ είναι ταμειακό παραστατικό. 1.2.3 Καταχώρηση και έλεγχος καταβολής εισφορών Μετά την παραλαβή των αντιγράφων των ΒΑΚΕ από το Ταμείο, ο αρμόδιος υπάλληλος ενημερώνει όλες τις σχετικές ενδείξεις της πινακίδας. Στη συνέχεια, οι σελίδες των ΒΑΚΕ τίθενται στον αντίστοιχο φάκελο του εργοδότη. Σε περίπτωση που ο αριθμός των ΒΑΚΕ είναι μεγάλος και δεν υπάρχει δυνατότητα της κατά μήνα αρχειοθέτησης στον φάκελο του εργοδότη, προτείνεται η ημερήσια κατάσταση και τα αντίστοιχα ΒΑΚΕ να αρχειοθετούνται σε κλασέρ. Τονίζεται ότι τα παραπάνω κλασέρ διατηρούνται στο διηνεκές προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την μελλοντική αναζήτηση χρόνου ασφ/σης(υδααβ κ.λ.π). Για τον ουσιαστικό έλεγχο της παραπάνω κατηγορίας των εργοδοτών, πρέπει σε τακτά χρονικά διαστήματα να ελέγχονται οι πινακίδες και αν διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη καταβολή,θα συντάσσεται ΠΕΕ κατά τα γνωστά. Υπενθυμίζεται ότι οι εν λόγω εργοδότες δεν επιβαρύνονται με ΠΕΠΕΕ.
-5-1.2.4 Ασφαλιστική τακτοποίηση Η παραπάνω τακτοποίηση θα γίνεται με σφράγιση του ΔΑΤΕ με τη σφραγίδα Νο 1 της εγκ. 84/98 από το Υποκ/μα του τόπου απογραφής του εργοδότη. Εάν δεν έχουν καταβληθεί οι εισφορές, θα συνταχθεί ΠΕΕ και οι ημέρες ασφάλισης θα καταχωρηθούν στο ΔΑΤΕ, μετά την οριστικοποίηση της κατά τα γνωστά. Τα ΔΑΤΕ σφραγίζονται μία φορά το χρόνο και προτείνεται κατά την χορήγηση νέου ΒΑΚΕ να ζητείται το ΔΑΤΕ για ενημέρωση. Τονίζεται ότι το ΔΑΤΕ θα ενημερώνεται και πριν την λήξη του χρόνου, εάν παραστεί ανάγκη για την λήψη παροχών. Επισημαίνεται ότι τα ασφαλιστικά στοιχεία ( ημέρες, αποδοχές, εισφορές ) κατά την προαναφερόμενη σφράγιση των ΔΑΤΕ είναι δυνατόν να καταχωρούνται σε συγκεντρωτική εγγραφή για διάστημα μεγαλύτερο μιας μισθολογικής περιόδου, πλην του ΕΑ και του μηνός Δεκεμβρίου που πρέπει να καταχωρούνται σε ξεχωριστή εγγραφή το καθένα, για τον υπολογισμό των παροχών. Σε περίπτωση που από παραδρομή ο εργοδότης έχει προμηθευτεί και επικολλήσει στα ΔΑΤΕ ένσημα για απασχόληση από 9/98 και εντεύθεν, θα αναγραφεί ευκρινώς στα ένσημα «Ν. 2639/98» και θα μονογραφηθεί αρμοδίως. Τα ΔΑΤΕ ανακεφαλαιώνονται κατά τη γνωστή διαδικασία χρησιμοποιώντας τον Κωδικό Ασφ/σης 192* 7. Σε περίπτωση απώλειας του ασφ/κού βιβλιαρίου ακολουθείται η γνωστή διαδικασία. 1.2.5 Λήξη εργασιακής σχέσης Οταν ο εργοδότης δηλώσει τη λήξη της εργασιακής σχέσης, καταχωρείται η σχετική δήλωση στην πινακίδα, η οποία θα τεθεί στο αρχείο μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου και την ενημέρωση του ΔΑΤΕ. Εξυπακούεται ότι, σε περίπτωση που ο ίδιος εργοδότης δηλώσει στο μέλλον νέα απασχόληση προσωπικού, θα γίνει επανασύσταση. 2. ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΗΣ Β ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Ο τρόπος ασφάλισης της κατηγορίας αυτής έχει ήδη αναπτυχθεί στην προαναφερόμενη εγκύκλιο. Η καταβολή των εισφορών γίνεται τοις μετρητοίς με το γραμμάτιο της προαιρετικής ασφάλισης, στο οποίο θα αναγράφεται η ένδειξη «ν. 2639/98 αρθρ.26 παρ. 3». Για την ασφάλιση των ατόμων αυτών δεν απαιτείται έκδοση απόφασης, διότι η ασφάλιση τους είναι υποχρεωτική εκ του νόμου. Για την παρακολούθηση της ασφάλισης τηρείται η υπάρχουσα πινακίδα της προαιρετικής ασφάλισης, στην οποία θα συμπληρώνονται όλες οι αναγραφόμενες ενδείξεις, πλην της «Κλάσης» και επί πλέον στην ένδειξη «Παρατηρήσεις» θα καταχωρείται το μέσο ημερομίσθιο του ασφαλισμένου τον συγκεκριμένο μήνα, καθώς και το ισχύον ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη, κατά τα αναγραφόμενα στην σφραγίδα Νο2 της εγκ. 84/98, η οποία θα
-6- τίθεται στο ΔΑΤΕ, μετά την ολοσχερή εξόφληση των εισφορών και των προσθέτων τελών, όπως ρητά ορίζεται στο νόμο. Οπως αναφέρεται στην εγκύκλιο 84/98,οι ασφαλισμένοι της κατηγορίας αυτής θα είναι εφοδιασμένοι με δελτία παροχής υπηρεσιών και βάσει των αναγραφόμενων σ'αυτά ποσών θα υπολογίζονται οι εισφορές.τα δελτία αυτά πρέπει να είναι εις τριπλούν, προκειμένου το ένα αντίγραφο να παραμένει στον φάκελο του ασφαλισμένου. Σε περίπτωση που από τα στελέχη των δελτίων παροχής υπηρεσιών διαπιστώνεται ότι δεν έχουν καταβληθεί οι ανάλογες εισφορές, θα συντάσσεται ΠΕΕ, όπου στην ένδειξη «Εργοδότης» και ΑΓΜ θα αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του ασφαλισμένου και ο αριθμός μητρώου του και στην ένδειξη «ασφαλισμένος» στην έκθεση της ΠΕΕ θα αναγράφεται πάλι το όνομά του. Επίσης, θα συντάσεται μήνυση και στην μηνυτήρια αναφορά θα διαγράφεται η φράση «σύμφωνα με την παρ. 2 αρθρ. 1 του ΑΝ 86/67 προβλεπόμενο αδίκημα της υπεξαίρεσης». Τα πρόσωπα της εν λόγω κατηγορίας δεν ασφαλίζονται για Δώρα Εορτών και ΕΑ. 3. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ Για τη Λογιστική παρακολούθηση των εισπράξεων θα εκδίδεται Γραμμάτιο Είσπραξης ως εξής : 1) Κύρια εισφορά : Κωδικός 057113-7, Τίτλος «Εισπρ. εισφ.μετρητοίς άνευ διαθέσεως ενσήμων ΙΚΑ-ΤΕΑΜ» 2) Πρόσθετα τέλη : Κωδικός 057024-9, Τίτλος «Πρόσθετα τέλη οίκοθεν» 4. ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 4.1 Εναρξη ισχύος των διατάξεων Αν και η ισχύς των εν λόγω διατάξεων αρχίζει από 2/9/98 (δημοσίευση στο ΦΕΚ), για λόγους διευκόλυνσης της διαδικασίας κρίνεται σκόπιμο ο ανωτέρω τρόπος ασφάλισης να αρχίσει από 1/9/98. 4.2 Αναδρομική ασφάλιση Επίσης, ειδικά για τους αλλοδαπούς και προκειμένου να διευκολυνθούν στην συμπλήρωση των προϋποθέσεων για την χορήγηση της «Κάρτας Παραμονής περιορισμένης χρονικής διάρκειας» (Π.Δ 358/97), έγινε δεκτό, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του Κανονισμού, ότι με δηλώσεις αναγγελίας της εργασίας που θα υποβληθούν μέχρι 30/11/98, η ασφάλιση μπορεί να ανατρέξει από 1/9/98.
-7-4.3 Εκπρόθεσμη Καταβολή Εισφορών Λόγω της πρώτης εφαρμογής των διατάξεων και των δυσχερειών για την έγκαιρη έκδοση οδηγιών σχετικά με την διαδικασία υλοποίησης τους, οι εισφορές του 9/98 θα θεωρηθούν εμπρόθεσμες, εάν καταβληθούν μέχρι τέλος Νοεμβρίου 1998. Συνημμένα: 4 φύλλα Εσωτερική Διανομή Δ/νση Ασφάλισης -Εσόδων 100 αντίτυπα Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΣΦ/ΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΑΘΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Η ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ ΔΙΕΚ/ΣΗΣ & ΠΡΩΤ/ΛΟΥ α.α ΑΡΓΥΡΩ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ