Αριθμός Παραδοτέου: 3.3.1. Τίτλος Παραδοτέου: Δημιουργία μεθοδολογίας εκπαίδευσης

Πλατφόρμα Εκπαίδευσης Επαγγελματιών Υγείας Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, Ασθενών και των Οικογενειών τους Αριθμός Παραδοτέου: 3.3.1 Τίτλος Παραδοτέου: Δημιουργία μεθοδολογίας εκπαίδευσης Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 2 Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ... 3 ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ... 8 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ... 9 Α) Εμπλουτισμός του εργασιακού περιβάλλοντος με ενέσεις εκπαιδευτικού υλικού (κατά τη διάρκεια της εργασίας)... 9 Β) Εξατομίκευση παροχής εκπαιδευτικού υλικού... 9 Γ) Αξιοποίηση της συσσωρευμένης εμπειρίας που έως τώρα παραμένει προνόμιο λίγων... 10 Δ) Δημιουργία εικονικών ασθενών (virtual patients) βασισμένων σε πραγματικά περιστατικά της ΜΕΘ... 10 E. Formative assessment... 11 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ... 11 Α. Ιατροί Εξειδικευμένοι εντατικολόγοι... 12 Β. Ιατροί-Εξειδικευόμενοι ΜΕΘ... 14 Γ. Ιατροί-Ειδικευόμενοι, ευρισκόμενοι στα πλαίσια rotation στη ΜΕΘ.... 16 Δ. Νοσηλευτές... 18 Ε. Φυσικοθεραπευτές... 20 ΣΤ. Συγγενείς ασθενών... 22 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 23 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 26 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΤΡΩΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ.... 27 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ B. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ... 28 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΥΓΓΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ.... 29 ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΟ ΕΓΓΡΑΦΟ (ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ)... 30

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όλοι οι εργαζόμενοι της ΜΕΘ είναι ενήλικες, επομένως οποιαδήποτε εκπαιδευτική διαδικασία εφαρμοστεί σε αυτούς θα πρέπει να ακολουθεί τις αρχές μάθησης ενηλίκων. Η βιβλιογραφία που αφορά την εκπαίδευση των ενηλίκων υποστηρίζει την ιδέα ότι η διαδικασία της διδασκαλίας τους θα πρέπει να προσεγγίζεται διαφορετικά από ότι αυτή των παιδιών και των εφήβων. Αρκετές πτυχές της αποτελεσματικής διδασκαλίας είναι κοινές για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Οι ενήλικοι εκαπιδευόμενοι έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τη βελτιστοποίηση της εκπαίδευσής τους. Η σημασία αυτών των αρχών αναγνωρίζεται τόσο στο ακαδημαϊκό περιβάλλον όσο και σε περιβάλλον εργασίας σε επιχειρήσεις (1). ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Υπάρχει ένα σύνολο από αρχές που σχετίζονται με τη μαθησιακή διαδικασία στους ενήλικες. Συγκεκριμένα, οι ενήλικες μεταφέρουν ένα μεγάλο φορτίο εμπειριών και προηγούμενης μάθησης σε κάθε νέα εκπαιδευτική διαδικασία. Αναγνωρίζοντας κανείς αυτές τις εμπειρίες, τους κατακυρώνει αυτόματα ως ανταγωνιστικούς και ικανούς μαθητές. Είναι σημαντικό ο εκπαιδευτής να βοηθήσει τους ενήλικους εκπαιδευόμενους να διαπιστώσουν τις συσχετίσεις ανάμεσα στις προηγούμενες εμπειρίες και τις νέες πληροφορίες. Έτσι, οι δάσκαλοι των ενηλίκων θα πρέπει να ξεκινούν κάθε εκπαιδευτική ενότητα εξακριβώνοντας τι γνωρίζουν ήδη οι ενήλικοι μαθητές τους για το συγκεκριμένο θέμα. Υπάρχουν αρκετές αποτελεσματικές στρατηγικές για την εκτίμηση της προηγούμενης μάθησης (2). Για παράδειγμα ένα quiz ερωτήσεων πριν την έναρξη του μαθήματος. Αποσπώντας αυτού του είδους τις πληροφορίες, μπορεί ο εκπαιδευτής να κατασκευάσει μία εκπαιδευτική δραστηριότητα η οποία θα έχει ενσωματωμένη ευκινησία, επιτρέποντας αυτόματες αλλαγές που θα ανταποκρίνονται στις παρούσες ανάγκες. Ουσιαστικά, οι πληροφορίες θα

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 4 χρησιμοποιηθούν για το σχεδιασμό ενός εκπαιδευτικού προγράμματος που θα ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες των εκπαιδευομένων. Ο Knowles εισήγαγε πρώτος την έννοια της αυτο-κατευθυνόμενης μάθησης (selfdirected learning) (3). Η μάθηση είναι πιο αποτελεσματική όταν οι ενήλικες προχωρούν με το δικό τους ρυθμό, γι αυτό η ανεξάρτητη μελέτη θα πρέπει να ενθαρρύνεται και να διευκολύνεται με την παροχή σημειώσεων και βιβλιογραφικών αναφορών. Ο Knowles εφηύρε τον όρο μαθησιακό συμβόλαιο, το οποίο επιτρέπει στους συμμετέχοντες να ταυτοποιήσουν και να καταγράψουν τους προσωπικούς τους στόχους και πως μπορούν αυτοί οι στόχοι να επιτευχθούν. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τους εκπαιδευτές, οι οποίοι με τη σειρά τους θα θέτουν τους δικούς τους στόχους για κάθε εκπαιδευόμενο ξεχωριστά. Στους ενηλίκους αρέσει να γνωρίζουν με ποιό τρόπο η εκπαιδευτική δραστηριότητα θα τους βοηθήσει να επιτύχουν τους στόχους τους. Ο εκπαιδευτής θα πρέπει να δηλώνει ρητά το σκοπό κάθε μαθήματος στην αρχή του. Οι ενήλικοι προτιμούν το περιεχόμενο του μαθήματος να είναι πρακτικό, δηλαδή να είναι τέτοιο που να μπορεί να εφαρμοστεί σε πραγματικές καταστάσεις. Επίσης, τείνουν να μαθαίνουν καλύτερα μέσω της πρακτικής εφαρμογής αυτών που έχουν μάθει θεωρητικά. Για να επιτύχουν τα παραπάνω, θα πρέπει ο εκπαιδευτής να γνωρίζει ποιές είναι οι ανάγκες του εκπαιδευόμενου και να σχεδιάζει εκπαιδευτικές δραστηριότητες που να είναι σχετικές με αυτές τις ανάγκες. Σε αντίθεση με τα παιδιά, οι ενήλικοι έχουν πολλές υποχρεώσεις τις οποίες πρέπει να ζυγίσουν έναντι των απαιτήσεων της εκπαίδευσης. Αυτές οι υποχρεώσεις δημιουργούν εμπόδια στη συμμετοχή τους στη μαθησιακή διαδικασία (4). Μερικά από αυτά τα εμπόδια είναι: η έλλειψη χρόνου, χρημάτων, εμπιστοσύνης ή ενδιαφέροντος, η έλλειψη πληροφόρησης για τις ευκαιρίες μάθησης, η γραφειοκρατία, καθώς και προβλήματα σχετικά

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 5 με τη φροντίδα των παιδιών. Ο καλύτερος τρόπος για να κινητοποιήσεις τους ενηλίκους είναι να αυξήσεις τους λόγους υπέρ της συμμετοχής (κίνητρα) και να μειώσεις τα εμπόδια. Τυπικά κίνητρα αποτελούν η ανάγκη απόκτησης κάποιου διπλώματος, επαγγελματική προαγωγή, η προσαρμογή σε καινούργια εργασιακά περιβάλλοντα ή η ανάγκη συμμόρφωσης με τις επιταγές του εργοδότη. Ο εκπαιδευόμενος δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν παθητικός δέκτης, αλλά θα πρέπει να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία της μάθησης. Σύμφωνα με τον Rogers (5), διακρίνονται δύο τύποι μάθησης, η νοητική (ασήμαντη) και η εμπειρική (σημαντική). Η πρώτη σχετίζεται με τη θεωρητική ακαδημαϊκή γνώση, ενώ η δεύτερη σχετίζεται με τη μάθηση μέσω της πρακτικής εξάσκησης. Η εμπειρική μάθηση απαιτεί προσωπική ενασχόληση, εμπεριέχει το στοιχείο της αυτο-αξιολόγησης και έχει μονιμότερες επιδράσεις στον εκπαιδευόμενο. Σχετική με τα παραπάνω είναι μία σύγχρονη μεθοδολογία που ονομάζεται μάθηση βασισμένη στην επίλυση προβλημάτων (problem based learning). Σύμφωνα με τις αρχές αυτής της μεθόδου, οι εκπαιδευόμενοι χρησιμοποιούν ως αφετηρία τους στοιχεία από ένα κλινικό σενάριο για να καθορίσουν τους μαθησιακούς τους στόχους. Στη συνέχεια διεξάγουν ανεξάρτητη, αυτοκατευθυνόμενη μελέτη πριν επιστρέψουν στην ομάδα για να συζητήσουν και αποσταχυοποιήσουν την αποκτηθείσα γνώση. Με αυτό τον τρόπο, ένα κλινικό πρόβλημα χρησιμοποιείται για να αυξήσει τη γνώση και την κατανόηση (6). Δεν μαθαίνουν όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο. Η έρευνα έχει δείξει ότι υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τρόποι που οι ενήλικοι προτιμούν να μαθαίνουν. Το προσωπικό στυλ του καθενός επηρεάζεται από την προσωπικότητα, τη νοημοσύνη, τη μόρφωση, τις εμπειρίες, την κουλτούρα και τις αισθητηριακές τους προτιμήσεις. Για την κάλυψη όλων των εκπαιδευομένων, είναι καλύτερο να ποικίλλουν οι μέθοδοι με τις οποίες μεταδίδεται η πληροφορία, π.χ. με τη χρήση πολυμέσων, βίντεο, υπολογιστών, διαδραστικού υλικού, κλπ.

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 6 Ο πίνακας 1 περιέχει συνοπτικά τις αρχές μάθησης των ενηλίκων και πιθανούς τρόπους εφαρμογής τους στην πράξη. Στον πίνακα 2 περιγράφεται πως η ηλεκτρονική πλατφόρμα εκπαίδευσης Τηλεπρομηθέας μπορεί να ανταποκριθεί στις παραπάνω αρχές. Πίνακας 1. Αρχές μάθησης ενηλίκων και εφαρμογές τους. Τροποποιημένος από αναφορά (7). ΑΡΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Έχουν συσσωρευμένη πείρα και γνώση Σύνδεση προηγούμενης εμπειρίας με νέα πληροφορία Είναι αυτόνομοι και αυτο-κατευθυνόμενοι Πρέπει να εμπλέκονται στη μαθησιακή διαδικασία, ο εκπαιδευτής πρέπει να τους διευκολύνει και να τους κατευθύνει και όχι απλά να τους κατακλύζει με πληροφορίες Κατευθύνονται από στόχους Θέλουν να γνωρίζουν από την αρχή πως το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα τους βοηθήσει να φτάσουν το στόχο τους Είναι πρακτικοί Προτιμούν να μαθαίνουν πράγματα που θα είναι εφαρμόσιμα στη δουλειά τους Μαθαίνουν καλύτερα όταν μετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία Δεν μαθαίνουν όλοι με τον ίδιο τρόπο Λιγότερη θεωρία, περισσότερη εφαρμοσμένη γνώση, περισσότερη πρακτική εξάσκηση Πρέπει να προσφέρεται ποικιλία εκπαιδευτικών μεθόδων και να χρησιμοποιούνται οπτικές, ακουστικές και κιναισθητικές τεχνικές Μαθαίνουν καλύτερα όταν υπάρχει ανάδραση (feedback) Πρέπει να τους παρέχεται feedback τόσο από τους συναδέλφους τους όσο και από τους εκπαιδευτές τους

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 7 Πίνακας 2. Αρχές μάθησης ενηλίκων και εφαρμογή τους μέσω της πλατφόρμας εκπαίδευσης Τηλεπρομηθέας ΑΡΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΣΩ ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑ Έχουν συσσωρευμένη πείρα και γνώση Βάσει ερωτηματολογίων θα έχει γίνει αποτύπωση της ήδη υπάρχουσας γνώσης και εμπειρίας τους. Το εκπαιδευτικό υλικό θα χτιστεί επάνω στην προηγούμενη εμπειρία. Είναι αυτόνομοι και αυτο-κατευθυνόμενοι Η πλατφόρμα εκτός από το αποθηκευμένο εκπαιδευτικό υλικό θα παρέχει πηγές πληροφόρησης και κατευθύνσεις αναζήτησης πληροφοριών. Με αυτό τον τρόπο θα διασφαλίζει την αυτονομία της μάθησης και γενικότερα τη διαδικασία του self-directed learning. Κατευθύνονται από στόχους Βάσει ερωτηματολογίων θα έχει γίνει αποτύπωση των εκπαιδευτικών τους αναγκών. Οι ανάγκες αυτές θα αποτελέσουν τους εκπαιδευτικούς στόχους. Με αυτό τον τρόπο οι στόχοι θα είναι γνωστοί από την αρχή. Είναι πρακτικοί Μεγαλύτερη έμφαση θα δοθεί στην εκπαίδευση σε κλινικές πρακτικές, άμεσα εφαρμόσιμες στην καθημέρα πράξη. Μαθαίνουν καλύτερα όταν μετέχουν ενεργά Θα τους δίνεται η δυνατότητα να στην εκπαιδευτική διαδικασία συμμετέχουν στη δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού, ως εκπαιδευτές ή βοηθοί εκπαιδευτών. Δεν μαθαίνουν όλοι με τον ίδιο τρόπο Θα προσφέρεται ποικιλία εκπαιδευτικών μεθόδων και θα χρησιμοποιείται οπτικοακουστικό υλικό.

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 8 Ως λειτουργικό σύστημα στο οποίο θα στηριχθεί η πλατφόρμα Τηλεπρομηθέας επιλέχθηκε το Model (Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment), το οποίο είναι ένα δωρεάν open source λογισμικό e-learning. Ως το Δεκέμβριο του 2011 είχε χρησιμοποιηθεί από 57 εκατομμύρια χρήστες σε 5,8 εκατομμύρια μαθήματα (8). Το παραπάνω σύστημα επιτρέπει τόσο τη σύγχρονη (ζωντανή παρακολούθηση μαθημάτων) όσο και την ασύγχρονη εκπαίδευση (αποθήκευση και παρακολούθηση ondemand), την ανταλλαγή απόψεων (μέσω μηνυμάτων) μεταξύ των εκπαιδευομένων αλλά και μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων, την αποθήκευση εκπαιδευτικού υλικού σε διάφορες μορφές (βίντεο, αρχεία κειμένου), την αξιολόγηση των εκπαιδευομένων μέσω ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής, κουίζ, κλπ, την αξιολόγηση των μαθημάτων από τους εκπαιδευόμενους, τη δημιουργία φόρουμ συζητήσεων και ανταλλαγής απόψεων, κλπ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Μία βασική αρχή η οποία διέπει την άσκηση της σύγχρονης ιατρικής είναι η ιατρική πράξη βασισμένη σε αποδείξεις (evidence based medicine) (9) και η οποία θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στη μορφή της εκπαίδευσης που θα παρέχεται από την πλατφόρμα. Αυτή ορίζεται ως η αιτιολογημένη χρήση πρόσφατων αποδείξεων καλής ποιότητας στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων σχετικά με τη φροντίδα του ασθενούς. Η εφαρμογή της στην πράξη περιλαμβάνει 5 στάδια: α) διατύπωση ερωτήματος, β) αναζήτηση της καλύτερα τεκμηριωμένης απάντησης, γ) κριτική αποτίμηση αυτής της απάντησης, δ) εφαρμογή της στην πράξη και ε) αξιολόγηση του αποτελέσματος. Υπάρχουν συγκεκριμένες τεχνικές με τις οποίες αξιολογείται η ποιότητα ενός άρθρου. Γενικά, οι συστηματικές ανασκοπήσεις και οι μετα-αναλύσεις θεωρούνται ως οι καλύτερες πηγές τεκμηριωμένης γνώσης.

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 9 Άλλη μία ιδιαιτερότητα που αφορά την εκπαίδευση των ιατρών ειδικότερα έχει να κάνει με την ταχέως φθίνουσα πορεία της τρέχουσας τεκμηριωμένης ιατρικής γνώσης σε σχέση με το χρόνο αποφοίτησής τους από το Πανεπιστήμιο (10), κάτι που καθιστά την ανάγκη δια βίου εκπαίδευσης ως επιτακτική. ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Α) Εμπλουτισμός του εργασιακού περιβάλλοντος με ενέσεις εκπαιδευτικού υλικού (κατά τη διάρκεια της εργασίας) Πρόκειται για την παροχή πακέτων γνωστικού περιεχομένου με τη μορφή σύντομων μηνυμάτων (tweet) που θα έχουν τη μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή συστάσεων, σε περιεκτική μορφή, παρέχοντας όλη τη σχετική βιβλιογραφία για περαιτέρω μελέτη. Στην ουσία πρόκειται για εμπλουτισμό (enrichment) της καθημέρα κλινικής ρουτίνας με εκπαιδευτικό υλικό που θα είναι: α) σχετικό με το πρόβλημα του ασθενούς β) εξατομικευμένο σύμφωνα με τις προτιμήσεις του εκπαιδευόμενου (οπτικό υλικό, (όπως βίντεο, φωτογραφία), ακουστικό υλικό, κείμενο, κλπ.) γ) εξατομικευμένο σύμφωνα με τις ανάγκες του εκπαιδευόμενου, όπως αυτές θα έχουν καθοριστεί από διεργασίες αυτοαξιολόγησης δ) κατευθυνόμενο από τις γενικότερες ανάγκες της ΜΕΘ, όπως αυτές θα έχουν προκύψει από προγράμματα ελέγχου και αξιολόγησης (π.χ. PROSAFE (11), το οποίο είναι ένα πρόγραμμα ελέγχου ποιότητας των ΜΕΘ της κεντρικής και νότιας Ευρώπης) Β) Εξατομίκευση παροχής εκπαιδευτικού υλικού α) Θα έχει καθοριστεί εκ των προτέρων ποιός είναι ο πιο πρόσφορος τρόπος μάθησης και αφομοίωσης γνώσεων για κάθε εκπαιδευόμενο ξεχωριστά (οπτικός / ακουστικός τύπος)

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 10 β) Θα καθορίζεται σε τακτική βάση ποιές είναι οι ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες του κάθε εκπαιδευόμενου, μέσω δοκιμασιών αυτοαξιολόγησης. Επίσης, κάθε εκπαιδευόμενος θα έχει ατομικό ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο τεκμηρίωσης γνώσεων και δεξιοτήτων (CoBaFOLIO), βασισμένο στο CoBaTriCE collaboration project (ερευνητικό πρόγραμμα χρηματοδοτημένο από την ΕΕ και το πρόγραμμα Leonardo, για τον καθορισμό εκπαιδευτικού προγράμματος των εξειδικευομένων ΜΕΘ της Ευρώπης) (επισυναπτόμενο έγγραφο και αρχείο PDF με τίτλο: ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ.pdf). γ) Θα καθορίζεται ετησίως ποιά είναι τα κυριότερα προβλήματα της ΜΕΘ στα οποία πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα και να υπάρχει συντονισμένη δράση για την αντιμετώπισή τους. Μία από τις δέσμες αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων/αδυναμιών της ΜΕΘ θα είναι η συστηματική ένεση εκπαιδευτικού υλικού με το ανάλογο περιεχόμενο. Γ) Αξιοποίηση της συσσωρευμένης εμπειρίας που έως τώρα παραμένει προνόμιο λίγων Σε κάθε περιστατικό με ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα τοποθετείται ηλεκτρονική ετικέτα (tag). Στη συνέχεια οι ηλεκτρονικοί φάκελοι θα αρχειοθετούνται ανάλογα με α) τη σπανιότητα της πάθησης, β) την πολυπλοκότητα, γ) την εκπαιδευτική αξία, δ) το διαγνωστικό ή θεραπευτικό ενδιαφέρον. Όλα αυτά τα αρχεία θα αποτελούν εκπαιδευτικό υλικό. Ευρύτερος στόχος αποτελεί η συλλογή τέτοιου είδους περιστατικών από πολλές ΜΕΘ της Ελλάδος και του εξωτερικού. Δ) Δημιουργία εικονικών ασθενών (virtual patients) βασισμένων σε πραγματικά περιστατικά της ΜΕΘ Πρόκειται για διαδραστικές εξομοιώσεις, με τη βοήθεια ειδικών προγραμμάτων υπολογιστή, πραγματικών περιστατικών που παρουσιάζονται με τη μορφή κλινικών σεναρίων και έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό τους την αλληλεπίδραση με τον

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 11 εκπαιδευόμενο, ο οποίος καλείται να απαντήσει σε ερωτήσεις, βλέποντας όσα δεδομένα επιθυμεί (και τα οποία είναι πραγματικά, όπως έχουν καταγραφεί από το κλινικό πληροφοριακό σύστημα). Για να περάσει στην επόμενη ερώτηση πρέπει να έχει απαντήσει σωστά την προηγούμενη. Αν δεν έχει απαντήσει σωστά παραπέμπεται σε κατάλληλες βιβλιογραφικές πηγές και αφού τις μελετήσει επανέρχεται για να δώσει νέα απάντηση. E. Formative assessment Πρόκειται για ένα πλήθος επίσημων και ανεπίσημων διαδικασιών αξιολόγησης που εφαρμόζονται από εκπαιδευτές κατά τη μαθησιακή διαδικασία με σκοπό την τροποποίηση της διδακτικής διεργασίας για την καλύτερη προσαρμογή του εκπαιδευόμενου (12). Η πλατφόρμα θα ενσωματώσει την παραπάνω διαδικασία και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο αυτο-αξιολόγησης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ Προκειμένου να διερευνήσουμε τις προτιμήσεις των διαφόρων επαγγελματιών υγείας της ΜΕΘ όσον αφορά τις ποικίλλες εκπαιδευτικές μεθόδους που είναι διαθέσιμες, χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο των ερωτηματολογίων, τα οποία εδόθησαν σε 3 νοσοκομεία: Γ. Ν. Λευκωσίας, Παν/κό Γεν. Νοσ. Ηρακλείου (Κρήτη) και Γ. Ν. Αθηνών Ο Ευαγγελισμός. Οσον αφορά τους νοσηλευτές ερωτηματολόγια δόθηκαν μόνο στο Γ. Ν. Λευκωσίας. Για τους συγγενείς των ασθενών εδόθησαν στο Γ. Ν. Λευκωσίας και στον Ευαγγελισμό. Τα αποτελέσματα παρατίθενται ανά επαγγελματική κατηγορία. Όλοι οι επαγγελματίες υγείας της ΜΕΘ κλήθηκαν να απαντήσουν στην παρακάτω ερώτηση: ποιές κατά τη γνώμη σας είναι οι καταλληλότερες μέθοδοι εκπαίδευσής σας; (Παράρτημα Α: ερωτηματολόγιο ιατρών όλων των κατηγοριών καθώς και φυσικοθεραπευτών, Β: νοσηλευτών, Γ:συγγενών ασθενών).

Καθόλου Ελάχιστα Μέτρια Αρκετά Πλέον ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 12 Α. Ιατροί Εξειδικευμένοι εντατικολόγοι Εδόθησαν συνολικά 28 ερωτηματολόγια και στα 3 νοσοκομεία. Απαντήθηκαν 20 (ποσοστό ανταπόκρισης (response rate): 71%). Τα αποτελέσματα των απαντήσεων φαίνονται στον πίνακα 1 και την εικόνα 1. Η δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών, η εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές και οι virtual patients κατέχουν τις πρώτες θέσεις στις προτιμήσεις των εξειδικευμένων ιατρών όσον αφορά την καταλληλότερη μεθοδολογία για την εκπαίδευσή τους. Πίνακας 1. Αποτελέσματα απαντήσεων εξειδικευμένων ιατρών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους. Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (distant learning) Ποσοστό Μ.Ο Τ.Α 5.3 21.1 15.8 36.8 21.1 3.47 1.22 Τηλεδιασκέψεις 5.3 26.3 21.1 36.8 10.5 3.21 1.13 Videos εύκολα προσβάσιμα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα Εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές Virtual patients (πραγματικά κλινικά σενάρια σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) Αυτοαξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών 0.0 15.8 21.1 42.1 21.1 3.68 1.00 0.0 5.3 15.8 47.4 31.6 4.05 0.85 0.0 5.3 31.6 26.3 36.8 3.95 0.97 5.3 5.3 42.1 15.8 31.6 3.63 1.16 0.0 0.0 10.5 57.9 31.6 4.21 0.63

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 13 Εικόνα 1. Αποτελέσματα απαντήσεων εξειδικευμένων ιατρών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους

Καθόλου Ελάχιστα Μέτρια Αρκετά Πλέον ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 14 Β. Ιατροί-Εξειδικευόμενοι ΜΕΘ Εδόθησαν συνολικά 19 ερωτηματολόγια και στα 3 νοσοκομεία. Απαντήθηκαν 9 (response rate: 47%). Τα αποτελέσματα των απαντήσεων φαίνονται στον πίνακα 2 και την εικόνα 2, και είναι παρόμοια με αυτά των εξειδικευμένων ιατρών της ΜΕΘ. Πίνακας 2. Αποτελέσματα απαντήσεων εξειδικευομένων ιατρών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους. Ποσοστό Μ.Ο Τ.Α Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (distant learning) 0.0 22.2 22.2 44.4 11.1 3.44 1.01 Τηλεδιασκέψεις 0.0 33.3 22.2 44.4 0.0 3.11 0.93 Videos εύκολα προσβάσιμα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα 0.0 11.1 33.3 22.2 33.3 3.78 1.09 Εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές 0.0 0.0 33.3 11.1 55.6 4.22 0.97 Virtual patients (πραγματικά κλινικά σενάρια σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) Αυτοαξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών 0.0 0.0 11.1 44.4 44.4 4.33 0.71 0.0 0.0 44.4 33.3 22.2 3.78 0.83 0.0 0.0 33.3 33.3 33.3 4.00 0.87

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 15 Εικόνα 2. Αποτελέσματα απαντήσεων εξειδικευομένων ιατρών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους.

Καθόλου Ελάχιστα Μέτρια Αρκετά Πλέον ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 16 Γ. Ιατροί-Ειδικευόμενοι, ευρισκόμενοι στα πλαίσια rotation στη ΜΕΘ. Εδόθησαν συνολικά 12 ερωτηματολόγια και στα 3 νοσοκομεία. Απαντήθηκαν 9 (response rate: 75%). Τα αποτελέσματα των απαντήσεων φαίνονται στον πίνακα 3 και την εικόνα 3, τα οποία ήταν παρόμοια με εκείνα των ανωτέρω κατηγοριών. Πίνακας 3. Αποτελέσματα απαντήσεων ειδικευομένων ιατρών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους. Ποσοστό Μ.Ο Τ.Α Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (distant learning) 0.0 33.3 11.1 44.4 11.1 3.33 1.12 Τηλεδιασκέψεις 0.0 33.3 33.3 11.1 22.2 3.22 1.20 Videos εύκολα προσβάσιμα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα 0.0 22.2 22.2 33.3 22.2 3.56 1.13 Εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές 0.0 11.1 11.1 55.6 22.2 3.89 0.93 Virtual patients (πραγματικά κλινικά σενάρια σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) Αυτοαξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών 0.0 11.1 55.6 33.3 0.0 4.11 0.93 0.0 22.2 22.2 33.3 22.2 3.56 1.13 0.0 22.2 22.2 22.2 33.3 3.67 1.22

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 17 Εικόνα 3. Αποτελέσματα απαντήσεων ειδικευομένων ιατρών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους.

Καθόλου Ελάχιστα Μέτρια Αρκετά Πλέον ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 18 Δ. Νοσηλευτές Εδόθησαν συνολικά 70 ερωτηματολόγια μόνο στο Γ.Ν. Λευκωσίας. Απάντησαν 45 νοσηλευτές(response rate: 64%). Τα αποτελέσματα των απαντήσεων φαίνονται στον πίνακα 4 και την εικόνα 4. Το ερωτηματολόγιο των νοσηλευτών ήταν ελαφρά τροποποιημένο σε σχέση με αυτό των ιατρών. Η κλινική εκπαίδευση με παρουσία εκπαιδευτή εν ώρα εργασίας, η δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών, η θεωρητική εκπαίδευση σε μορφή παρουσιάσεων (power point) και οι Virtual patients ήταν οι πιο δημοφιλείς εκπαιδευτικές μεθοδολογίες μεταξύ των νοσηλευτών. Πίνακας 4. Αποτελέσματα απαντήσεων νοσηλευτών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους. Κλινική εκπαίδευση με παρουσία εκπαιδευτή εν ώρα εργασίας Θεωρητική εκπαίδευση σε μορφή παρουσιάσεων (power point) Ποσοστό Μ.Ο Τ.Α 0.0 0.0 0.0 47.7 52.3 4.52 0.51 0.0 4.7 27.9 41.9 25.6 3.88 0.85 Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (distant learning) 7.0 23.3 37.2 18.6 14.0 3.09 1.13 Τηλεδιασκέψεις 7.0 14.0 41.9 25.6 11.6 3.21 1.06 Videos εύκολα προσβάσιμα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα 7.1 4.8 35.7 33.3 19.0 3.52 1.09 Εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές 2.7 2.7 29.7 40.5 24.3 3.81 0.94 Virtual patients (πραγματικά κλινικά σενάρια σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) Αυτοαξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών 2.4 7.1 26.2 35.7 28.6 3.81 1.02 9.3 7.0 23.3 34.9 25.6 3.60 1.22 2.3 2.3 18.6 30.2 46.5 4.16 0.97

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 19 Εικόνα 4. Αποτελέσματα απαντήσεων νοσηλευτών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους

Καθόλου Ελάχιστα Μέτρια Αρκετά Πλέον ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 20 Ε. Φυσικοθεραπευτές Εδόθησαν συνολικά 49 ερωτηματολόγια και στα 3 νοσοκομεία. Απαντήθηκαν 36 (response rate: 73%). Τα αποτελέσματα των απαντήσεων φαίνονται στον πίνακα 5 και την εικόνα 5. Virtual patients, videos εύκολα προσβάσιμα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα και εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές τοποθετήθηκαν υψηλότερα στις προτιμήσεις των φυσικοθεραπευτών. Πίνακας 5. Αποτελέσματα απαντήσεων φυσικοθεραπευτών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους. Ποσοστό Μ.Ο Τ.Α Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (distant learning) 0.0 5.7 37.1 45.7 11.4 3.63 0.77 Τηλεδιασκέψεις 5.7 14.3 31.4 42.9 5.7 3.29 0.99 Videos εύκολα προσβάσιμα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα 0.0 8.6 17.1 51.4 22.9 3.89 0.87 Εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές 0.0 11.8 14.7 47.1 26.5 3.88 0.95 Virtual patients (πραγματικά κλινικά σενάρια σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) Αυτοαξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών 0.0 0.0 8.6 57.1 34.3 4.26 0.61 8.6 14.3 31.4 40.0 5.7 3.20 1.05 0.0 14.7 29.4 38.2 17.6 3.59 0.96

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 21 Virtual patients Videos σε ηλεκτρονική πλατφόρμα Εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (distant learning) Δια βίου αξιολόγηση εκπαιδευτικών αναγκών Τηλεδιασκέψεις Αυτοαξιολόγηση με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Μέθοδοι Εκπαίδευσης 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 Μέση Τιμή 1= Καθόλου 5= Πλέον Εικόνα 5. Αποτελέσματα απαντήσεων φυσικοθεραπευτών ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία εκπαίδευσής τους.

Καθόλου Λίγο Μέτρια Αρκετά Πάρα πολύ ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 22 ΣΤ. Συγγενείς ασθενών Εδόθησαν συνολικά 27 ερωτηματολόγια στα νοσοκομεία Γ. Ν. Λευκωσίας και Ευαγγελισμός. Απαντήθηκαν 23 (response rate: 85% ). Τα αποτελέσματα των απαντήσεων φαίνονται στον πίνακα 6. Όλοι οι συγγενείς ήταν πρώτου βαθμού και για κάθε ασθενή αντιστοιχούσε μόνο ένας συγγενής. Η οθόνη αφής και το ενημερωτικό φυλλάδιο συγκέντρωσαν τις υψηλότερες προτιμήσεις όσον αφορά τον τρόπο εκπαίδευσής τους. Πίνακας 6. Αποτελέσματα απαντήσεων των συγγενών ασθενών της ΜΕΘ για την καταλληλότερη μεθοδολογία ενημέρωσης/εκπαίδευσής τους. Ποσοστό Μ.Ο Τ.Α Προβολή video υπό την παρουσία ιατρού της ΜΕΘ 26.1 26.1 8.7 21.7 17.4 2.78 1.51 Παροχή πληροφοριών μέσω συγκεκριμένης 31.8 9.1 13.6 18.2 27.3 3.00 1.66 ιστοσελίδας στο internet Οθόνη αφής τοποθετημένη στο χώρο υποδοχής της ΜΕΘ στην οποία θα υπάρχει υλικό με τη μορφή 13.0 4.3 4.3 56.5 21.7 3.70 1.26 ερωτήσεων απαντήσεων Ενημερωτικό φυλλάδιο 9.1 13.6 18.2 22.7 36.4 3.64 1.36

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 23 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης που θα απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας της ΜΕΘ είναι ένα εξαιρετικά χρονοβόρο, δύσκολο και πολύπλοκο εγχείρημα, που απαιτεί την αρμονική συνεργασία πλήθους ατόμων με διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα (ιατρών, νοσηλευτών, φυσικοθεραπευτών, ψυχολόγων, τεχνικών, επιστημόνων υπολογιστών, εκπαιδευτικών). Η πλατφόρμα Τηλεπρομηθέας φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα καινοτόμο έργο με πολυεπίπεδη και ισχυρή επίδραση στους χρήστες του και όχι μία απομίμηση των ήδη υπαρχόντων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει εξαρχής να συνυπολογιστούν τα κάτωθι: α) η ΜΕΘ είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο, απαιτητικό και εχθρικό περιβάλλον, που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ενεργό αναζήτηση γνώσης, β) οι επαγγελματίες της ΜΕΘ είναι ενήλικες, άρα θα πρέπει να εφαρμοστούν οι αρχές μάθησης ενηλίκων, γ) το επίπεδο δυσκολίας όσον αφορά την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και ειδικότερα των ιατρών είναι κατά γενική ομολογία εξαιρετικά υψηλό, δ) το αναμενόμενο αποτέλεσμα μετά την εκπαίδευση πρέπει να πληρεί πολύ υψηλά standards, ε) οι αποφάσεις μέσα στη ΜΕΘ πρέπει να λαμβάνονται εξαιρετικά γρήγορα, στ) η ιατρική γνώση αλλάζει με πολύ ταχείς ρυθμούς. Οι βασικές αρχές επάνω στις οποίες θα βασιστεί ο Τηλεπρομηθέας είναι οι ακόλουθες: α) εξατομίκευση στις εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε επαγγελματικής ομάδας, όπως αποτυπώθηκε από το σχετικό ερωτηματολόγιο (παραδοτέο 3.1.1) β) εξατομίκευση στις εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε ενός επαγγελματία υγείας ξεχωριστά, όπως αυτές θα καθοριστούν από περιοδικές αυτο-αξιολογήσεις μέσω της πλατφόρμας (formative assessment), αλλά και από το ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο τεκμηρίωσης γνώσεων και δεξιοτήτων (CoBaFOLIO)

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 24 γ) εξατομίκευση στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ΜΕΘ, όπως αυτές καθορίζονται από άλλα συστήματα ελέγχου ποιότητας (PROSAFE) δ) θα χρησιμοποιηθούν πολλές και ποικίλες πηγές πληροφόρησης, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες προτιμήσεις κάθε επαγγελματικής ομάδας, όπως αποτυπώθηκε από το σχετικό ερωτηματολόγιο (παραδοτέο 3.2.2) ε) θα χρησιμοποιηθούν ποικίλες εκπαιδευτικές μέθοδοι, προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ομάδας, όπως αποτυπώθηκε από το σχετικό ερωτηματολόγιο (παραδοτέο 3.3.1) στ) θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου ως προς την ικανότητα πρόσληψης της γνώσης, την οποία θα παρέχει στην πιο εύπεπτη από το συγκεκριμένο άτομο μορφή ζ) θα χρησιμοποιηθούν εκπαιδευτικές καινοτομίες, όπως virtual patients, problembased learning, εμπλουτισμό εργασιακού περιβάλλοντος με ενέσεις εκπαιδευτικού υλικού η) θα παραμείνει προσηλωμένη στην αρχή του evidence-based medicine (ιατρική βασισμένη σε αποδείξεις) Συνοψίζοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Τηλεπρομηθέας θα βασίζεται στο τρίπτυχο: εξατομίκευση (ως προς την επαγγελματική ομάδα, το άτομο, τη ΜΕΘ), αλληλεπίδραση (με το άτομο, με άλλα ψηφιακά προγράμματα, όπως το PROSAFE και το m- Educator (13), μία πλατφόρμα επαναχρησιμοποίησης και ανταλλαγής ιατρικού εκπαιδευτικού υλικού, χρηματοδοτημένη από την ΕΕ), πλαστικότητα (ευέλικτο πρόγραμμα παροχής χρηστικών και έξυπνων πακέτων γνώσεων με άμεση επίδραση στο μέσο χρήστη). Για τους πιο προχωρημένους χρήστες θα μπορεί να αποτελέσει ένα πανίσχυρο και ταχύτατο εργαλείο τόσο για την απόκτηση γνώσης όσο και την επίλυση δύσκολων διαγνωστικών προβλημάτων. Επίσης, η συμβολή του στη διεξαγωγή της έρευνας (τόσο της κλινικής

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 25 έρευνας όσο και αυτής που σχετίζεται με την ανάπτυξη νέας μεθοδολογίας εκπαίδευσης) αναμένεται να είναι καταλυτική.

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 26 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Flaxington BD, Cohen LA. Using adult-learning principles to educate employees about investments. Profit sharing 1996;September-October:12-14. 2. Pennsylvania Pathways: Professional Development for child caregivers. Training resource manual, adult learning principles. Available at: www.papathways.org/trm_adlearnprinc.htm. 3. Knowles MS. The modern practice of adult education: andragogy versus pedagogy. New York, NY: Association Press, 1970. 4. Lieb S. Principles of adult learning. Available at: honolulu.hawaii.edu/intranet/committees/facdevcom/guidebk /teachtip/adults-2 htm. 5. Rogers CR. Freedom to learn. Columbus, Ohio: Merrill, 1969. 6. Collins J. Education techniques for lifelong learning. Principles of adult learning. RadioGraphics 2004;24:1483-1489. 7. Wood D. Problem based learning. BMJ 2003;326:328 30 8. https://moodle.org 9. Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA, Haynes RB, Richardson WS. Evidence based medicine: what it is and what it isn't.bmj 1996 312: 71 2. 10. Shin JH, Haynes RB, Johnston ME. Effect of problem-based, self-directed undergraduate education on life-long learning. CMAJ 1993;148(6):969-76. 11. http://prosafe.marionegri.it 12. Black P, Wiliam D. Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice 1998;5(1). 13. www.meducator.net

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 27 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΤΡΩΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ. ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΕΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΑΣ. Καθόλου Ελάχιστα Μέτρια Αρκετά Πλέον ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (DISTANT LEARNING) -ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ (Πρωτόκολλα, άρθρα, σημειώσεις μαθημάτων, διαφάνειες, κλπ ) ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΕΙΣ VIDEOS ΕΥΚΟΛΑ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΑ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΕ ΠΡΟΠΛΑΣΜΑΤΑ Η ΕΞΟΜΟΙΩΤΕΣ VIRTUAL PATIENTS (ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ) ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΑΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΑΛΕΙΣΘΕ ΝΑ ΤΙΣ ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΤΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ: 1 2...

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 28 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ B. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ Ποιες κατά τη γνώμη σας είναι οι καταλληλότερες μέθοδοι εκπαίδευσης των νοσηλευτών της ΜΕΘ. Καθόλου Ελάχιστα Μέτρια Αρκετά Πλέον Κλινική εκπαίδευση με παρουσία εκπαιδευτή εν ώρα εργασίας Θεωρητική εκπαίδευση σε μορφή παρουσιάσεων (power point) Εξ αποστάσεως εκπαίδευση (Distant Learning) πληροφοριακό υλικό (Πρωτόκολλα, άρθρα, σημειώσεις μαθημάτων, διαφάνειες, κλπ ) Τηλεδιασκέψεις Videos εύκολα προσβάσιμη σε ηλεκτρονική πλατφόρμα Εκπαίδευση σε προπλάσματα ή εξομοιωτές Virtual Patients (πραγματικά κλινικά σενάρια σε ηλεκτρονική πλατφόρμα) Αυτοαξιολόγηση με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής Δια βίου αξιολόγηση για καθορισμό εκπαιδευτικών αναγκών

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 29 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΥΓΓΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ. ΠΟΣΟ ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΘ; ΒΑΛΤΕ Χ ΣΤΟ ΚΑΤΆΛΛΗΛΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ. ΠΡΟΒΟΛΗ VIDEO ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΙΑΤΡΟΥ ΤΗΣ ΜΕΘ ΚΑΘΟΛΟΥ ΛΙΓΟ ΜΕΤΡΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΜΕΣΩ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΣΤΟ INTERNET ΟΘΟΝΗ ΑΦΗΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΤΗΣ ΜΕΘ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΥΠΑΡΧEI ΥΛΙΚΟ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ

ΤΗΛΕΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Δημιουργία Μεθοδολογίας εκπαίδευσης 30 ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ