Κάτια Αντωνιάδη: «Στα παιδεία των ερτζιανών» και αυτό το μεσημέρι, μια εκπομπή για την παιδεία, για την εκπαίδευση, για γονείς, για μαθητές, για όλους εμάς που ασχολούμαστε με την δια βίου εκπαίδευση και μας αφορούν όλα όσα γίνονται, όχι μόνο αυτά που προέρχονται από τον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας, αλλά όλα αυτά που συμβαίνουν στην πραγματική ζωή γύρω μας. Alpha 9,89, λοιπόν, στο μικρόφωνο η Κάτια Αντωνιάδη, ο ηχολήπτης μας, ο Σταμάτης ο Καρλούτσος, βοηθάει ώστε να έρχονται όλα αυτά τα οποία λέμε στα ραδιόφωνα σας, και ο Στέλιος Χατζημιχαήλ επιλέγει τα τραγούδια. Σ αυτές λοιπόν τις πρώτες εκπομπές, και χθες και σήμερα, είχαμε πει ότι θα μας απασχολήσει ένα πολύ συγκεκριμένο ζήτημα. Μπορεί τα σχολεία να ανοίγουν σε λίγο καιρό, ωστόσο λίγο πολύ όλα, όλοι, τα ξέρουμε αυτά και θα χουμε χρόνο να ασχοληθούμε και λίγο περισσότερο με αυτά. Αυτό το οποίο αυτή την στιγμή όμως μας καίει, εντός εισαγωγικών και εκτός εισαγωγικών για πολλούς, είναι τα φροντιστήρια, οι ξένες γλώσσες. Ήδη οι γονείς έχουν αγχωθεί από πολύ καιρό πριν τι θα γίνει με τα παιδιά, αν θα εγγραφούν σε νέα φροντιστήριο, αν θα επιλέξουν έναν καθηγητή για ιδιαίτερο μάθημα στο σπίτι, πόσο θα κοστίσει, ποιο είναι καλύτερο, ποιο θα βοηθήσει το παιδί να μάθει καλυτέρα. Για το λόγο αυτό και θα συνεχίσουμε λίγο όσα είπαμε χθες με την ψυχολόγο μας, την κυρία Α. Μαριακάκη, η οποία ανέπτυξε τα υπέρ και τα κατά της εκμάθησης στο φροντιστήριο και της εκμάθησης στο σπίτι, και θα το πιάσουμε από μια διαφορετική πλευρά το συγκεκριμένο θέμα. «Μαθαίνουμε καλυτέρα μαζί». Είναι αποδοτικότερο, είναι καλύτερο, ή είναι καλύτερο το να μείνω προσηλωμένος στον εαυτό μου και να μάθω μόνος μου κάποια πράγματα; Ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον οργανωμένης τάξης ή ένα ασφαλές περιβάλλον εκμάθησης μέσα στο σπίτι; Η συνέντευξη που θα ακολουθήσει θα ναι πολύ ενδιαφέρουσα, τουλάχιστον κατά την άποψη μας, διότι έχουμε έναν πολύ ιδιαίτερο άνθρωπο στην παρέα μας, η ιδιότητα του οποίου θα σας εκπλήξει, ωστόσο έχει να μας πει εξαιρετικά πράγματα. Είναι ο κύριος Στρατής Σημαντήρης, είναι νομικός σύμβουλος και δικηγόρος παρ Αρείω Πάγω, και είναι σύμβουλος της Europalso. Και για το λόγο αυτό, επειδή βρίσκεται μέσα σε ένα περιβάλλον μαθησιακό-εκπαιδευτικό, ξέρει να μας πει κάποια πράγματα και να μας πει και το νομικό κομμάτι της ιστορίας, γιατί κακά τα ψέματα υπάρχει. Κύριε Σημαντήρη, μας ακούτε; Στρατής Σημαντήρης: Σας ακούω, να στε καλά. Χαίρομαι που είμαι στην εκπομπή σας. Κάτια Αντωνιάδη: Καλό μεσημέρι. Καλώς ήρθατε στον Alpha 9,89. Και εμείς χαιρόμαστε. Λοιπόν, έχουμε ξεκινήσει από χθες και συζητάμε το μήπως «Μαθαίνουμε καλύτερα μαζί», μήπως μια οργανωμένη τάξη, όσο και αν τα τελευταία χρόνια και τα περασμένα χρόνια είχε μείνει, είχε εγκατασταθεί η άποψη ότι είναι καλύτερο το ιδιαίτερο μάθημα στο σπίτι γιατί ο μαθητής μένει προσηλωμένος σε αυτό που κάνει και δεν αποσπάτε από τους συμμαθητές του, από τα ερεθίσματα που του δίνονται μέσα στην τάξη. Αναλύουμε λιγάκι αυτό. Οπότε εσείς, τι θα μας πείτε, απ τη δικιά σας την πλευρά, με την δική σας ιδιότητα, για αυτό το ζήτημα. Στρατής Σημαντήρης: Κοιτάξτε, μπαίνουνε πραγματικά πολλά νομικά προβλήματα πέραν των παιδαγωγικών. Ένα νομικό ζήτημα είναι ακριβώς το θέμα της φορολόγησης. Που ξέρετε πολύ καλά ότι εξαιρούνται ειδικά τα ιδιαίτερα από τέτοιου είδους δράσεις. Αλλά δεύτερο σοβαρό ζήτημα που είναι και νομικό, είναι ότι η εκμάθηση δεν γίνεται μόνος του όπως είπατε στην αρχή, αλλά γίνεται μεταξύ δυο ανθρώπων εκ των οποίων ο ένας έχει εξουσιαστική θέση. Επομένως δεν είναι μια ισότιμη εκμάθηση όπου ο καθηγητής σε μια αίθουσα υποχρεούται να κερδίσει το
σεβασμό των μαθητών και όχι να τον επιβάλλει αυτομάτως επειδή κάνει ένα ιδιαίτερο και «Είμαι μόνος μου απέναντι του, εγώ που είμαι μικρότερος». Άρα λοιπόν θέματα ισότητας, της προσωπικότητας και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας που προβλέπονται από το Σύνταγμα. Θα μπορούσε βεβαίως να μιλήσει και για άλλα θέματα κανείς, όπως είναι η διαλεκτικότητα, που έχει ξεχαστεί στην Ελλάδα. Δηλαδή με άλλα λόγια, ενώ το Σύνταγμα μου επιβάλλει να συνεργαζόμαστε, εδώ δεν συνεργάζομαι όταν έχω ένα ιδιαίτερο μάθημα αλλά ακούω, ακούω τι λέει ο καθηγητής. Και ο γονιός που έμαθε επί σαράντα χρόνια να ακούει μόνο τον εαυτό του και να κοιτάει να ξεφύγει από οποιαδήποτε συλλογική δράση, και λέγοντας: «Ας τους άλλους να τα βγάλουν τα κάστανα από την φωτιά, εγώ θα τα καταφέρω μόνος μου». Και πράγματι το σύστημα βοηθούσε στο να τα καταφέρει μόνος του, τότε τα ιδιαίτερα φαινόντουσαν και χρήσιμα. Σήμερα όμως που ψάχνει να ανοιχτεί η κοινωνία, ψάχνουμε να ανοιχτούμε σαν κράτος, αλλά και σαν άνθρωποι, και σαν εκπαιδευόμενοι, τα μαθήματα σε μια τάξη είναι προφανέστατο και νομικά αποδεδειγμένο ότι εξυπηρετούν καλύτερα, όχι μόνο την εκμάθηση της γλώσσας αλλά και την διαπαιδαγώγηση του επόμενου πολίτη. Ο πολίτης δεν εκπαιδεύεται μόνον επειδή μαθαίνει, αλλά μορφώνεται, αλλιώς γίνεται ένας εγγράμματος γνώστης ξένης γλώσσας. Στην τάξη όμως θα μορφοποιηθεί, θα μορφωθεί. Γιατί εκθέτει την γνώση του μαζί με άλλους. Κάτια Αντωνιάδη: Για το λόγο αυτό και ήθελα να μιλήσω μαζί σας. Γιατί μιλώντας νωρίτερα στο τηλέφωνο για να κανονίσουμε τα της συνέντευξης, μου είπατε αυτό το σκέλος για την εξουσιαστική σχέση που έχει ο δάσκαλος απέναντι στο μαθητή σε ένα ιδιαίτερο, ένα face-to-face μάθημα. Ενώ είναι εντελώς διαφορετική η σχέση που αναπτύσσεται όταν είναι και άλλοι παρόντες, και ουσιαστικά διαμορφώνεται μια ισότιμη σχέση μέσα σε μια οργανωμένη κοινότητα. Στρατής Σημαντήρης: Ακριβώς, οι γονείς επιλέγουν τον καθηγητή στο σπίτι, το ιδιαίτερο, γιατί είναι πεπεισμένοι ότι επειδή το παιδί τους θα φοβάται τον καθηγητή θα είναι πιο ήρεμο και άρα θα τον παρακολουθεί καλυτέρα. Και ο άλλος επειδή ακριβώς παίρνει τα χρήματα και μάλιστα μαύρα ως γίνεται συνήθως, θα πρέπει να δείξει ότι κάτι καταφέρνει. Και επιβάλλεται με τον δικό του τον τρόπο, δεν μπορεί δηλαδή ο μαθητής εκεί να εκφέρει μια άποψη και να συγκριθεί με την άποψη του άλλου. Δεν δημιουργείται άμιλλα. Δεν δημιουργείται, δεν υποχρεούται ο καθηγητής να γίνει αποδεκτός από την τάξη, από σύνολο ανθρώπων. Αλλά είναι αυτομάτως αποδεκτός, αυτοδικαίως αποδεκτός. Γιατί; Επειδή παίρνει μαύρα; Κάτια Αντωνιάδη: Αυτό είναι ένα μεγάλο, τεράστιο ζήτημα, το οποίο θα το πιάσουμε φυσικά σε κάποια άλλη εκπομπή. Αυτό που είπατε ότι πρέπει να γίνει αποδεκτός και ο καθηγητής ως μέλος αυτής της κοινότητας. Είναι και αυτό ένα κομμάτι μιας ευρύτερης κοινωνικοποίησης, αυτού του κομματιού της διαλεκτικής το οποίο δεν προάγεται στην Ελλάδα όπως μας είπατε και νωρίτερα. Όπως δεν προάγεται και η άμιλλα σε έναν μεγάλο βαθμό, προάγεται ο ανταγωνισμός. Στρατής Σημαντήρης: Ακριβώς, είναι πάρα πολύ σωστή επισήμανση. Όχι άμιλλα, ναι στον ανταγωνισμό. Αυτό σημαίνει το ιδιαίτερο μάθημα. Και υποτίθεται ότι τους μεταφέρει πληροφορίες ο άνθρωπος που κάνει το ιδιαίτερο μάθημα, από τον άλλο μαθητή που κάνει κατά μόνας επίσης μάθημα. Ενώ στην τάξη μέσα ξέρω τι ξέρει ο απέναντι μου, προσπαθώ να γίνω καλύτερος από τον απέναντι μου. Όχι ανταγωνιστικά, στα πλαίσια μιας άμιλλας. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό διότι και ο καθηγητής μέσα στην τάξη, εκτός από το να μεταδώσει τη γνώση,
κάνει και μια άλλη δουλειά παιδαγωγική. Να χειριστεί ακριβώς αυτή την άμιλλα προς όφελος της γνώσης. Δηλαδή είναι πιο δύσκολο να είσαι ένας καθηγητής στην τάξη απ το να κάνεις ένα μάθημα μόνος. Είναι αυτό σαφές. Διότι εκεί δεν έχεις να αντιμετωπίσεις μόνο σου την μουρμούρα και των υπολοίπων, αλλά επιβάλλεις την γνώση σου και εξουσιαζόμενος ο άλλος μαθαίνει αυτό το πράγμα που λες. Ενώ στην τάξη μέσα είσαι υποχρεωμένος να γίνεις αποδεκτός από την τάξη. Αυτό όμως σημαίνει ότι αυτό που λέει ο απέναντι από μένα έχει ενδιαφέρον, το ακούω, αν πει κάτι αστείο θα πει και ο καθηγητής επίσης θα το εκμεταλλευτεί για να κάνει ένα διάλλειμα, αλλά και το αστείο ακόμα είναι παιδαγωγικό. Αν πει όμως κάτι καλύτερο από μένα ή κάτι χειρότερο, πάλι εγώ θα ωφεληθώ απέναντι στη γνώση που έχω, ή θα την κάνω καλύτερη ή ακόμα και ενδεχομένως να εκμεταλλευτώ το λάθος για να την κάνω ακόμα καλύτερη, που θα πει ο απέναντι μου. Έχω λοιπόν μια διαλεκτική σχέση μεταξύ του ενός μαθητού, μεταξύ του άλλου μαθητού, και οι δύο μαζί με τον δάσκαλο. Ενώ στην περίπτωση του καθηγητού στο σπίτι έχω μια εξουσιαστική σχέση. Για αυτό και την προτιμούν οι γονείς, ασκούν στην ουσία, επιτρέψτε μου, επέκταση της εξουσίας τους. Κάτια Αντωνιάδη: Για να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους, δηλαδή. Στρατής Σημαντήρης: Για να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους. Μα το λένε άλλωστε: «Έχω ήσυχο το κεφάλι μου». Και δεν εννοεί ήσυχο στο να μάθει, μπορεί και να μάθει ενδεχομένως. Αλλά αν μάθει ένας μαθητής καταπιεζόμενος είναι διαφορετικό από το να μάθει ένας μαθητής μη καταπιεζόμενος. Και αυτό φαίνεται στο κοινωνικό στίβο, δεν φαίνεται την ώρα που μαθαίνεις. Κάτια Αντωνιάδη: Μάλιστα, κύριε Σημαντήρη θέλω να μείνετε στην γραμμή, να πάρουμε μια ανάσα και να επιστρέψουμε, να ολοκληρώσουμε αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη μαζί σας. Εδώ είμαστε και πάλι, Alpha 9,89 κυρίες και κύριοι, «Στα παιδεία των ερτζιανών» και αυτή την Κυριακή. Και είχαμε ξεκινήσει να κάνουμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον κύριο Στρατή Σημαντήρη, ο όποιος είναι νομικός σύμβουλος και δικηγόρος παρ Αρείω Πάγω. Και φυσικά έχουμε πάντα στην παρέα μας την EUROPALSO, το μεγαλύτερο πιστοποιημένο οργανισμό Κέντρων Ξένων Γλωσσών. Και με αφορμή μία χθεσινή συζήτηση για το αν θα προτιμήσει ο γονιός να στείλει το παιδί του σε ενα φροντιστήριο Ξένων Γλωσσών, ή εάν θα επιλέξει την ασφάλειου του σπιτιού για ένα ιδιαίτερο μάθημα. Είπαμε να το ανοίξουμε λιγάκι, να το τραβήξουμε, και όχι βέβαια να το φτάσουμε στα άκρα, αλλά να δώσουμε μια διαφορετική πτυχή αυτού του ζητήματος μιλώντας με έναν δικηγόρο. Λοιπόν, όπως λέγαμε, γιατί και το Σύνταγμα της Ελλάδος επιβάλλει την ομαδικότητα, πέρα απο τα οφέλη της κοινωνικοποίησης όπως εμείς τα αντιλαμβανόμαστε ως απλοί άνθρωποι και όχι ως γνώστες, ως ψυχολόγοι, υπάρχουνε και άλλα ζητήματα. Ο Κύριος Σημαντήρης είναι μαζί μας, μας ακούει; Στρατής Σημαντήρης: Σας ακούω βεβαίως, να στε καλά. Κάτια Αντωνιάδη: Ωραία, λοιπόν είχαμε ξεκινήσει να λέμε, μάλλον εσείς είχατε ξεκινήσει να μας δίνεται την δική σας την άποψη και για ποιο λόγο, όχι θα ήταν καλύτερο, θα ήταν μάλλον πιο ολοκληρωμένη μία εκπαίδευση μέσα σε μία τάξη οργανωμένη.
Στρατής Σημαντήρης: Κοιτάξτε, μπαίνει ένα σοβαρό ζήτημα, είπατε την λέξη «Αισθάνεται κανείς πιο ασφαλής όταν κάνει ιδιαίτερο μάθημα». Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι από πλευρά νομικής τουλάχιστον, με έναν Νόμο του 40 που μέχρι τώρα και εξακουληθεί να δϊέπει τα φροντιστήρια, τις ξένες γλώσσες, είναι όμως σημαντικό ότι είναι διαχρονικός και δείχνει ότι είχε κάποια σοβαρότητα, είχε κάποια βασικά θέματα. Αυτός που κάνει ιδιαίτερα μαθήματα πρέπει να είναι πιστοποιημένος, μάλλον δεν είναι πιστοποιημένος και αυτό, δεν του ζητάει κανένας γονιός αν είναι πιστοποιημένος εκπαιδευτικός. Και για να γίνω συγκεκριμένος, με βάση τον νόμο πάντα, ο νόμος ζητά ο εκπαιδευτικός να έχει τα προσόντα του δημοσίου εκπαιδευτικού, δηλαδή να μην έχει καταδίκες ποινικές για ορισμένα θέματα, να μην έχει απολυθεί από μια δημόσια θέση για οποιοδήποτε λόγο, κλπ. Αυτό πιστοποιείται από τον οργανισμό ΕΟΠΠΕΠ, όπως πιστοποιούνται και οι χώροι που γίνονται τα φροντιστήριασε κοινές δράσεις όπου τα παιδιά κάνουν μαζί μάθημα. Ενώ δεν πιστοποιείται συνήθως ο καθηγητής που κάνει ιδιαίτερο μάθημα. Αυτό που είναι επίσης πολύ σοβαρό, διότι δεν γνωρίζω ποιον βάζω στο σπίτι μου μέσω της γνωριμίας, ο τάδε μου είπε ότι αυτός είναι καλός μαθηματικός ή καλός αγγλικός, αυτό δεν αποτελεί και εχέγγυο ότι σώνι και καλά είναι καλός. Μπορεί να είναι κάλλιστος, αλλά μπορεί να μην είναι και καλός. Και ότι άλλο σημαίνει αυτό. Αντιθέτως, σε ένα Κέντρο Ξένης Γλώσσας που είναι πιστοποιημένος, όχι μόνο ο χώρος, αλλά και οι εκπαιδευτικοί που διαθέτει, πέραν της εκμάθησης που γίνεται όλοι μαζί, και αυτό το όλοι μαζί κάτι λέει και δεν είναι τυχαίο ότι είναι ένα σύνθημα που ισχύει για όλη την Ευρώπη και για όλο τον πλανήτη πια, και γι αυτό έχουμε ανοιχτή κοινωνία. Αυτό το πράγμα, ότι έχω πιστοποιημένους εκπαιδευτές, πιστοποιεί ότι αυτός ο άνθρωπος έχει συγκεκριμένα προσόντα ή δεν έχει συγκεκριμένα ελαττώματα, κάτι που δεν το ξέρω. Άρα δεν είναι τόσο ασφαλές αυτό που είναι, η ασφάλεια που νομίζει ότι έχει ο γονέας ότι έχει σε ένα ιδιαίτερο δεν είναι αυτονόητο. Κάτια Αντωνιάδη: Είναι ασφάλεια το ότι έχω το παιδί στο σπίτι και ξέρω που βρίσκεται. Στρατής Σημαντήρης: Αυτό μάλιστα. Κι εφόσον βρίσκομαι στο σπίτι να βλέπω και τι γίνεται γενικώς. Κάτια Αντωνιάδη: Είναι αυτή η σχέση η εξουσιαστική που λέγαμε στην αρχή της συζήτησης. Στρατής Σημαντήρης: Νομίζω ακριβώς ότι ο μαθητής μπορεί να αποδώσει ενδεχομένως σε ένα ιδιαίτερο μάθημα εξαιτίας αυτού του λόγου. Αλλά σαν κοινωνικό άτομο δεν αποδίδει και αυτό το βλέπετε όχι μόνο στην υπόλοιπη Ευρώπη. Άλλωστε και η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό είναι, ένα άνοιγμα περισσοτέρων λαών και κρατών και γλωσσών και διαφορετικοτήτων, κάτι που δεν γίνεται στο ιδιαίτερο, στο ιδιαίτερο δεν ανοίγεται ο μαθητής, δεν υπάρχει άλλη διαφορετικότητα απέναντί του που λέγεται εξίσου μαθητής, όπου είναι ισότιμος απέναντί του γιατί είναι μαθητής και ο άλλος. Εάν πει ένα λάθος στην ξένη γλώσσα, στην εκφορά του λόγου, μπορεί ο καθηγητής αν είναι και παιδαγωγός, ο ιδιαίτερος, να συμπεριφερθεί σωστά ή μπορεί και να μην συμπεριφερθεί σωστά. Ενώ στο μάθημα όλοι μαζί στο σχολείο, στην τάξη μέσα, ο μεν καθηγητής που είναι πιστοποιημένος οφείλει να ναι και παιδαγωγός, η δε παρουσία των υπολοίπων μαθητών στην τάξη μέσα δίνει την άνεση της εξάσκησης του προφορικού λόγου πολύ μεγαλύτερη και πολύ πιο ασφαλέστερη, και επιτρέπει στον μαθητή να πει την σκέψη του μέσα στην ομάδα. Ενώ αλλιώς αν είναι μόνος του θα σκεφτεί πολυ τι θα πει και πως θα το πει. Και θα τον διορθώσει αμέσως ο δάσκαλος. Ενώ στο μάθημα όλοι μαζί περιμένει να ακούσει διάφορα ο καθηγητής που είναι από
πάνω μας και αρχίζει και λέει: «Κοίταξε, ο τάδε το είπε καλύτερα από εσένανε, ή για σκέψου αν το πε καλά αυτός.» Σκέψου το. Δηλαδή βελτίωσε την γλώσσα σου, την εκφορά του λόγου, το phrasal verb, δηλαδή τις ειδικές εκφράσεις που έχει κάθε γλώσσα. Αυτό δεν συμβαίνει στο ιδιαίτερο μάθημα. Είναι δεδομένο ότι το να κανουμε όλοι μαζί μάθημα, όπως το να κάνουμε μαζί μια δουλειά, σημαίνει συλλογική δράση. Έχει αποδειχθεί ότι η συλλογική δράση είναι αποδοτικότερη, τα παραδείγματα και τα αποφθέγματα των αρχαίων ότι «Η ισχύς εν τη ενώσει», αυτά είναι αληθινά, είναι εμπειρίες ζωής. Το ότι εμείς θέλαμε να τα ξεχάσουμε τα τελευταία σαράντα χρόνια και να κάνουμε ιδιαίτερα κατά κύριο λόγο, αυτό είχε αποτελέσματα. Αποτελέσματα που τα βιώνουμε όλοι. Δεν κλείσανε οι τράπεζες ή δεν έκλεισαν τα οικονομικά ζητήματα μόνον διότι κάποιοι ήτανε κακοί δημόσιοι υπάλληλοι και δεν έκαναν καλά την δουλεία τους. Αλλά και διότι πολλοί δεν τηρούσαν τον ίδιο τον υπαλληλικό κώδικα και το Σύνταγμα, έκαναν μια δουλειά χωρίς να έχουν την φοροδωτική ικανότητα ή την υποχρέωση που έχουν οι υπόλοιποι ενδεχομένως. Άρα όταν κάνω ένα μάθημα όλοι μαζί και παίρνω την απόδειξή μου, εκτός ότι παιδαγωγικά μαθαίνει το παιδί μου καλύτερα, φροντίζω και την οικονομία της χώρας μου, φροντίζω εμένα τον ίδιο. Γιατί από αυτόν που παίρνουν τα λεφτά ο δανειστής αυτή την στιγμή δεν είναι άλλος παρά από μένανε. Κάτια Αντωνιάδη: Έτσι λοιπόν, κυρίες και κύριοι, για αυτό το λόγο τον θέλαμε τον κύριο Σημαντήρη τον δικηγόρο μας εδώ. Για να μας δώσει και μία διαφορετική πτυχή αυτού εδώ του ζητήματος που εξετάζουμε. Και για να μην παρεξηγηθούμε, να τονίσουμε ότι όπως δεν είναι τα ιδιαίτερα μαθήματα για όλα τα παιδιά, έτσι δεν είναι και τα μαθήματα στο φροντιστήριο για όλα τα παιδιά. Υπάρχουν και κάποιες ειδικές περιπτώσεις παιδιών που θέλουνε κάποια διαφορετική μεταχείρηση από τον καθηγητή και σε αυτές τις περιπτώσεις ενδεχομένως ένα ιδιαίτερο μάθημα να είναι καλύτερο και να δράσει πιο αποδοτικά πάνω στον μαθητή. Έχει να κάνει και με τον εκπαιδευτικό λοιπόν, και με τον ίδιο το μαθητή. Δεν είναι «παίξε, γέλασε» όπως είχαμε πει και στην αρχή. Στρατής Σημαντήρης: Αν μου επιτρέπετε να συμπληρώσω κάτι το οποίο είναι στατιστικό. Βάσει του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι είναι γύρω στο 15%. Επομένως ένα 15% θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι αποδεκτό, αλλά εδώ δεν έχουμε 15%. Το υπόλοιπο λοιπόν 85% είναι Κέντρα Ξένων Γλωσσών, και θα πρέπει να είναι Κέντρα Ξένων Γλωσσών. Ομαδική δηλαδή δουλειά, που και η ομαδική δουλειά έχει τα καλά που είπαμε και προηγουμένως. Κάτια Αντωνιάδη: Κάπου εδώ λοιπόν να κλείσουμε αυτό το θέμα, να ανανεώσουμε το ραντεβού μας με τον Κύριο Στρατή Σημαντήρη, τον δικηγόρο μας, τον νομικό σύμβουλο και σύμβουλο της Europalso για κάποια άλλη φορά, για κάποιο άλλο θέμα στο οποίο θα βοηθήσει παρέχοντάς μας τις γνώσεις του. Να υπενθυμήσουμε ότι ακούτε Alpha 9,89. Είστε συντονισμένοι αυτό το μεσημέρι της Κυριακής, Κάτια Αντωνιάδη στο μικρόφωνο «στα παιδεία των ερτζιανών». Ανανεώνουμε και εμείς το ραντεβού μας για το άλλο Σάββατο, την ίδια ώρα, στην μιάμιση δηλαδή το μεσημέρι. Να ευχηθούμε καλό υπόλοιπο Κυριακής και φυσικά καλή εβδομάδα που ξεκινάει.