Παιδαγωγός Φ.Α Α ΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. ΈΝΑ ΠΛΕΓΜΑ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Παπαδημητρίου 1990
Ερωτήματα Από πού αντλεί ο εκπαιδευτικός την εξουσία του? Πώς την ασκεί? Σε ποιους τομείς?
Πηγές Δασκαλικής εξουσίας Η αγάπη και η αφοσίωση των μαθητών στο πρόσωπό του Η εξουσία που του προσδίδει η εξειδικευμένη γνώση την οποία κατέχει Η εξουσία που προέρχεται από τη θεσμοθετημένη θέση στο εκπαιδευτικό σύστημα Νομοθετεί, δικάζει, εκτελεί τις επιβαλλόμενες ποινές (Levin & Nolan 1991)
Leadership style Συνδυασμός στοιχείων έλεγχος και καθοδήγηση στο επιτελούμενο έργο βαθμός συναισθηματικής αποδοχής ενθάρρυνση πρωτοβουλίας και της διαφορετικότητας Στυλ ΗΓΕΤΗ
Leadership style Καθένα από τα στυλ ηγεσίας εκφράζει συγκεκριμένο τρόπο άσκησης εξουσίας και διαμορφώνει το δικό του τύπο σχέσεων με τον ηγέτη και των μελλών. Μέσα απ αυτές τις σχέσεις το στυλ ηγεσίας επηρεάζει και διαμορφώνει την παραγωγικότητα, τις διατομικές σχέσεις, και το βαθμό ικανοποίησης των μελών. (Γεωργάς 1995, τ.β)
Leadership style Συνισταμένη πολλών στοιχείων Το στυλ του που επιλέγει ο εκπαιδευτικός Η γενικότερη κοσμοθεωρία του Η προσωπική θεωρία διδασκαλίας Οι εμπεδωμένες επαγγελματικές του δεξιότητες
Leadership style Στυλ ηγέτη Ο αυταρχικός Ο δημοκρατικός Ο ελευθεριάζων (Blanchet & Trognon 1997)
Ο αυταρχικός ηγέτης Leadership style
Leadership style Ο αυταρχικός ηγέτης Έπαιρνε μόνος του αποφάσεις, όριζε και καθοδηγούσε ο ίδιος την εργασία κάθε ατόμου, όριζε μόνος του τους συνεργάτες μιας υποομάδας, κατέκρινε ή επαινούσε τα άτομα της ομάδας, απείχε απ τις συντροφιές των παιδιών.
Ο Δημοκρατικός ηγέτης Leadership style
Leadership style Ο Δημοκρατικός ηγέτης Συζητούσε με τα μέλη της ομάδας του τις αποφάσεις, το σχέδιο δράσης, την κατανομή των ρόλων και συμμετείχε στις συντροφιές τους
Ο ελευθεριάζων ηγέτης Leadership style
Leadership style Ο Ελευθεριάζων ηγέτης Περιορίζονταν στο να χορηγεί το αναγκαίο υλικό στα παιδιά και να δίνει μάλλον αόριστες απαντήσεις στις ερωτήσεις τους. Τα παιδιά ήταν ελεύθερα να παίρνουν ατομικές ή ομαδικές αποφάσεις.
Leadership style αυταρχικός Αυξημένη παραγωγή, μεγάλο βαθμό εξάρτησης, μεγάλη επιθετικότητα, μικρό βαθμό ικανοποίησης δημοκρατικός Ποσοτικά μικρότερη αλλά ποιοτικά ανώτερη παραγωγή, μικρότερη εξάρτηση, μεγαλύτερο βαθμό ικανοποίησης ελευθεριάζων Μικρή παραγωγικότητα μικρό βαθμό ικανοποίησης
Μεθοδολογία της διδασκαλίας Ο κλάδος της διδακτικής που πραγματεύεται τις μεθόδους της (ωριαίας) διδασκαλίας. Στηρίζεται στην ψυχολογία και την διδακτική έρευνα.
Αντικείμενο της Μεθοδολογίας της διδασκαλίας Οι όροι και οι διαδικασίες πραγμάτωσης της διδασκαλίας στα πλαίσια του σχολικού θεσμού.
Αντικείμενο της Μεθοδολογίας της διδασκαλίας Ανάλυση σε 3 τρία μέρη (α) σχεδιασμό, (β) διεξαγωγή, (γ) αξιολόγηση της διδασκαλίας Διαφορετικές αρχές υλοποίησης τους!!!
Μορφές διδασκαλίας Αναφέρονται στο ρόλο που αναλαμβάνουν κατά την επικοινωνία και τη διεξαγωγή της διδασκαλίας ο εκπαιδευτικός και ο μαθητής και στη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους καθώς και στη σχέση με το διδακτικό αντικείμενο.
Μορφές διδασκαλίας Μονολογικές Διαλογικές Ερωταποκριτικές Επιδεικτικές Διερευνητικές
Μορφές διδασκαλίας Τέσσερις κατηγορίες Δασκαλοκεντρικές Μικτές Μαθητοκεντρικές Ομαδοκεντρικές
Μορφές διδασκαλίας Δασκαλοκεντρικές μορφές διδασκαλίας Ο εκπαιδευτικός αναλαμβάνει την ευθύνη να παρουσιάσει, να εξηγήσει μονολογικά το περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας
Μορφές διδασκαλίας Μαθητοκεντρικές και ομαδοκεντρικές Ο εκπαιδευτικός βοηθά τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν κάποιο πρόβλημα, να αναζητήσουν τα αναγκαία στοιχεία και να επιχειρήσουν διαδικασίες επίλυσης του.
Μορφές διδασκαλίας Μαθητοκεντρικές και ομαδοκεντρικές Οι μαθητές αναλαμβάνουν ως άτομα ή ως ομάδα ενεργότερο ρόλο από εκείνον του εκπαιδευτικού, που περιορίζεται σε υποβοηθητικές δραστηριότητες!
Μορφές διδασκαλίας Οι μονολογικές, ερωταποκριτικές και επιδεικτικές διδασκαλίες απαρτίζουν την κατηγορία των δασκαλοκεντρικών διδασκαλιών και είναι άμεσης φύσης αφού το προς μάθηση αντικείμενο προσφέρεται με άμεσο τρόπο από τον εκπαιδευτικό
Μορφές διδασκαλίας Η μορφή την οποία επιλέγει ο εκπαιδευτικός να προσδώσει στη διδασκαλία του έχει άμεση επίπτωση στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του τμήματος καθώς και προλαμβάνει ή δημιουργεί προβλήματα πειθαρχίας.
Στρατηγική διδασκαλίας Αναφέρεται σε διδακτικές προσεγγίσεις με καθορισμένο αριθμό αλληλεποικοδομούμενων διδακτικών και μαθησιακών δραστηριοτήτων, που συγκροτούνται γύρω από συγκεκριμένες διδακτικές αρχές και προσφέρονται για τη διδασκαλία συγκεκριμένων διδακτικών στόχων.
Στρατηγική διδασκαλίας Έχει σαφή πορεία Αξιοποιεί μία ή περισσότερες μεθόδους διδασκαλίας κατά την ολοκλήρωση της διδακτικής παρέμβασης.
Μοντέλο διδασκαλίας Χρησιμοποιείται ως συνώνυμος όρος με τη στρατηγική Ωστόσο: εκφράζει μια συγκροτημένη θεώρηση της διδασκαλίας και της εκπαίδευσης. Οδηγεί στην επιλογή συγκεκριμένων μορφών, μεθόδων και στρατηγικών διδασκαλίας.
Μοντέλο διδασκαλίας Τα μοντέλα διδασκαλίας είναι σαν τα πολιτεύματα και εκφράζουν ευρύτερες παιδαγωγικές ιδεολογίες (Arends 1994,14) Έτσι κάνουμε λόγο για αυταρχικό και αντιαυταρχικό μοντέλο, που προκρίνει και αποκλείει,ανάλογα μεγάλο αριθμό μεθόδων, μορφών και στρατηγικών διδασκαλίας. (Ματσαγγούρας 1998β,142)
Μοντέλο διδασκαλίας Μαθητική Εμπλοκή Δασκαλική παρέμβαση Μονολογική διδασκαλία Γνωστική μαθητεία Ομαδική ακαθοδήγητη διερεύνηση Ατομική ακαθοδήγητη διερεύνηση
ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Η πρωτοβουλία δράσης και επικοινωνίας ανήκει στον εκπαιδευτικό Χαρακτηριστικά : συνεχής λόγος, υποδειγματική επίδειξη και συστηματική επεξήγηση Βαθμός έλεγχου: ποικίλλει από περίπτωση σε περίπτωση. Στην ακραία έκφραση ο εκπαιδευτικός είναι ο κυρίαρχος ενεργός παράγοντας της διδασκαλία. Ο ρόλος των μαθητών εξαντλείται στην προσεκτική παρακολούθηση και ακριβή καταγραφή στη μνήμη των στοιχείων που παρουσιάζει ο εκπαιδευτικός.
ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Είναι από τις παλαιότερες μορφές διδασκαλίας Εκφράζει το προεπιστημονικό μοντέλο εκπαίδευσης Σήμερα: αρκετοί παιδαγωγοί προτείνουν δασκαλοκεντρικές μορφές διδασκαλίας που εμπλέκουν ενεργά τους μαθητές (active teaching) (Good & Brophy 2000,378)
ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Ο μονόλογος είναι η κυρίαρχη μορφή επικοινωνίας στις δασκαλοκεντρικές διδασκαλίες Το σύγχρονο σχολείο είναι ριζικά αντίθετο με τη χρήση του ως αποκλειστικό μέσο διδασκαλίας γιατί: Δεν προσφέρει ευκαιρίες αυτενέργειας και άσκησης ικανοτήτων Διαρκεί συνήθως περισσότερο απ ότι αντέχει η μαθητική προσοχή! Υπηρετεί μόνο την πληροφόρηση δεν προάγει ικανότητες και δεν αναπτύσσει στάσεις (Good & Brophy 2000,381)
ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Αντίθετα: όταν ο μονόλογος είναι σύντομος και ενέχει το στοιχείο του ενθουσιασμού, προβληματίζει και ενεργοποιεί το μαθητή και αυξάνει τα μαθησιακά αποτελέσματα
ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Σε ορισμένες περιπτώσεις η χρήση του μονολόγου είναι αναγκαία και σε ορισμένες αναπόφευκτη 1. δημιουργία προβληματισμού στους μαθητές 2. εισαγωγή σε θέμα που θα εξετασθεί στη συνέχεια 3. ανακεφαλαίωση μαθήματος 4. όταν οι διδασκόμενες πληροφορίες είναι δύσκολο να διδαχτούν με άλλο τρόπο 5. οι πληροφορίες δεν είναι αναγκαίο να συγκρατηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. 6. όταν αφηγήται μια προσωπική εμπειρία 7. Όταν υπάρχει έλλειψη διδακτικού χρόνου 9. όταν γίνεται αναφορά σε ιστορικά στοιχεία- γεγονότα και επιδέχονται ερμηνεία
ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Χαρακτηριστικά γενικού πλαισίου: πρέπει να γίνεται με ενθουσιασμό και να υποδηλώνει το ενδιαφέρον του εκπαιδευτικού Χαρακτηριστικά σύνταξης: τα μηνύματα πρέπει να δίνονται με όρους και παραδείγματα κατανοητά απ τους μαθητές Χαρακτηριστικά σύνταξης: Σύντομες προτάσεις και να περιέχουν επιρρήματα και συνδέσμους που τονίζουν τη λογική εξέλιξη <<αντιθετα,συμπερασματικά κτλ>>
ΔΑΣΚΑΛΟΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Χαρακτηριστικά άρθρωσης: ευκρινής αρθρωση και ποικίλος τόνος φωνής ανάλογος με το περιεχόμενο της διδασκαλίας. Η μονοτονία κουράζει και καταστρέφει το ενδιαφέρον. Ποικίλος πρέπει να είναι και ο ρυθμός Χαρακτηριστικά κινήσεων εκφράσεων:
Σας ευχαριστώ! Πηγές : Η γυμναστική στην εκπαίδευση (Αναστασιάδης Αντώνης, Γίδαρης Δημήτριος),Η σχολική τάξη (Ηλίας Ματσαγγούρας τόμος Α ), Κινητική μάθηση και κινητικός έλεγχος (Debra J. Rose)