ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ημερομηνία: Τρίτη, 6 Δεκεμβρίου 2011 Θέμα: Ομιλία Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κατά τη συζήτηση για την κύρωση του κρατικού προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2012 Η συζήτηση για τον προϋπολογισμό αποτελούσε πάντοτε μια κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία γιατί ο προϋπολογισμός προσδιορίζει κάθε φορά την πυξίδα για την πορεία της χώρας σε όλους τους τομείς. Ο φετινός όμως προϋπολογισμός έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά λόγω των δυσμενών συνθηκών και αφού επιχειρείται μέσα από την υλοποίηση του, η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία, για περιορισμό της αύξησης του χρέους για τη παραπέρα μείωση του ελλείμματος, για να γίνουν τα αναγκαία βήματα στην ανάπτυξη. Δεν έχουμε δικαίωμα να αποτύχουμε σε αυτό το στόχο. Οι μεγάλες θυσίες στις οποίες έχει υποβληθεί ο ελληνικός λαός δεν μπορούν να πάνε χαμένες και για να μην πάνε χαμένες επιβάλλεται να δώσουμε όλοι τον καλύτερό μας εαυτό μέσα σε ένα κλίμα συνεννόησης και εντατικοποίησης της κοινής προσπάθειας. Οι πολίτες δεν αντέχουν άλλες περικοπές στα εισοδήματά τους και στην παραπέρα υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου. Τα μέτρα που εφαρμόζουμε και τα οποία αποτυπώνονται σε μεγάλο βαθμό και στο νέο προϋπολογισμό είναι αναγκαία μέσα στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί για τη χώρα, ωστόσο πολλά από αυτά είναι κοινωνικά άδικα και αυτός είναι ένα βασικός λόγος που μας υποχρεώνει να δουλέψουμε ακόμη πιο σκληρά, έτσι ώστε η χώρα να μπει σε μια νέα πορεία ελπίδας και προοπτικής. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός χρειάζεται να γίνουν πολλά, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο, με πρώτη προτεραιότητα την υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης με ότι αυτή περιλαμβάνει. Η υπογραφή και υλοποίηση της νέας δανειακής σύμβασης μπορεί να δημιουργήσει μια σταθερή βάση που θα δώσει στη χώρα τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της κρίσης και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εξόδου από αυτή. Η σημερινή Κυβέρνηση, η Κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου έχει αναλάβει αυτή την υποχρέωση με ψήφο εμπιστοσύνης από μια ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Δεν αρκεί όμως μόνο η ψήφος, επιβάλλεται η πραγματική στήριξη όλων σε κάθε βήμα από σήμερα και μέχρι το τέλος της θητείας αυτής της Κυβέρνησης.
Η περίοδος που διανύουμε είναι καθοριστική, όχι μόνο για το 2012 αλλά και για όλα τα επόμενα χρόνια. Είναι καθοριστική ανεξάρτητα από το ποιά θα είναι η σύνθεση της νέας Κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές. Επομένως η επιτυχία αυτής της Κυβέρνησης είναι το πρόταγμά μας. Οι πολίτες θα κρίνουν αυστηρά όσους από εμάς θελήσουν να κρατήσουν αποστάσεις από αυτά που πρέπει να γίνουν, μέσα από μια πρακτική μικροκομματικού ή προσωπικού οφέλους. Είναι προφανές ότι τα πολιτικά κόμματα που στηρίζουν την Κυβέρνηση έχουν μεγάλες διαφορές. ιδεολογικές Υπάρχει όμως η ανάγκη μιας μίνιμουμ προγραμματικής συμφωνίας στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έθεσε μέσα από τις προγραμματικές του δηλώσεις. Οι προτεραιότητες αυτές δεν είναι μιας διαδικαστικής διαχείρισης της κατάστασης για σήμερα και τους επόμενους μήνες. Η διεθνής κρίση έχει πλήξει όλες τις χώρες του πλανήτη με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση. Η Ελλάδα πρέπει να είναι παρούσα στην Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια πολιτική σκηνή με αξιοπιστία και με αποτελεσματικότητα στην προώθηση των θέσεων της. Σε όλες τις χώρες οι Κυβερνήσεις σχεδιάζουν και υλοποιούν μέτρα και πολιτικές για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Στην Ελλάδα βιώνουμε την κρίση με πολύ μεγαλύτερη ένταση γιατί η διεθνής κρίση έφερε στην επιφάνεια με τον πιο δραματικό τρόπο τη δική μας βαθειά κρίση, τις βαθύτερες αιτίες και τις διαχρονικές μας ευθύνες, με όποιο ποσοστό αναλογεί στον καθένα. Οι αναλύσεις, οι πολιτικές και ιδεολογικές αναζητήσεις που γίνονται στα πολιτικά κόμματα, είναι μία υγιής και επιβεβλημένη δημοκρατική διαδικασία για να δοθούν απαντήσεις στα μεγάλα προβλήματα σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό στην Ελλάδα και σε διεθνές επίπεδο. Αρκεί όλα αυτά να μην περιορίζονται σε επίπεδο κορυφής αλλά να γίνονται με εξωστρεφείς διαδικασίες με τη συμμετοχή των πολιτών που βιώνουν την ανασφάλεια και την απόγνωση. Παράλληλα όλες οι διαδικασίες αυτές δεν θα πρέπει να υπονομεύουν την ενότητα και τη συνεννόηση που πρέπει να υπάρχει για τη μεγάλη προσπάθεια και το έργο που έχει αναλάβει η σημερινή κυβέρνηση. Το έργο λοιπόν που η σημερινή Κυβέρνηση έχει αναλάβει, είναι πρωτίστως η εφαρμογή της συμφωνίας κορυφής της 26 ης Οκτωβρίου με τις όποιες υποχρεώσεις έχουμε αναλάβει ως χώρα στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας αλλά και με όποια βήματα πρέπει να γίνουν σε κρίσιμους τομείς προκειμένου να επιτύχουμε σημαντικούς στόχους που έχουμε θέσει. Έχουμε την υποχρέωση να συνεχίσουμε με τους συντομότερους δυνατούς ρυθμούς τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που χρειάζεται η χώρα. Η φορολογική μεταρρύθμιση αποτελεί αναγκαιότητα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αδικία διαχρονικά από την άνιση συμμετοχή στα φορολογικά βάρη. Η περίοδος της λεγόμενης ευημερίας δεν ήταν περίοδος ευημερίας κατ αναλογία για όλους τους πολίτες.
Η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας για την αποτελεσματική και διαφανή λειτουργία του κράτους πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα σε κάθε βήμα. Η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος και του Εθνικού Συστήματος Υγείας, απαιτούν να μη χαθεί ούτε μία μέρα στην προσπάθεια που ξεκίνησε εδώ και 1,5 περίπου χρόνο. Η επιτάχυνση των διαδικασιών για την ταχύτερη και δίκαιη απονομή της δικαιοσύνης. Η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων και η στήριξη κάθε επενδυτικής πρωτοβουλίας. Η ταχύτερη απορρόφηση των κοινοτικών πόρων και η σωστή αξιοποίησή τους, αποτελούν προτεραιότητές με σημαντικό συντελεστή βαρύτητας για την επίτευξη των στόχων και των αποτελεσμάτων που θέλουμε. Επίτευξη των στόχων δεν σημαίνει μόνο δημοσιονομική προσαρμογή που είναι απολύτως αναγκαία επιλογή. Σημαίνει παράλληλα μία μεγάλη προσπάθεια για ανάπτυξη, απασχόληση και διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής. Η ανεργία αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα και μία από τις βασικές αιτίες της επιβάρυνσης των ασφαλιστικών ταμείων, σε συνδυασμό με την μείωση των αποδοχών και επομένως και των εισφορών. Τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, γιατί ενώ έχουν μειωθεί σημαντικά οι δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης κατά 25% μέχρι σήμερα και κατά 35% μέχρι το τέλος του 2012, σε σύγκριση με τις δαπάνες του 2009, τα έσοδα μειώθηκαν κατά 20% και 25% αντίστοιχα. Οι δαπάνες για συντάξεις, παρά τη μείωση μεσοσταθμικά, κατά 10% του ποσού της σύνταξης δεν μειώθηκαν αντίστοιχα και αυτό οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων. Η κρίση στην οικονομία συνέπεσε με ακρίβεια θα έλεγα χρονικά, με την μεγάλη αύξηση του αριθμού των νέων συνταξιούχων για την περίοδο 2010-2014. Πρόκειται για την πρώτη μεταπολεμική γενιά που γεννήθηκε την πενταετία 1950-1954 και αριθμεί 126.000 άτομα περισσότερα από εκείνα της αμέσως προηγούμενης πενταετίας που συνταξιοδοτήθηκε την προηγούμενη πενταετία, πριν το 2010. Εάν προσθέσουμε στην πενταετία αυτή και όσους συνταξιοδοτούνται λόγω ανεργίας ή διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας, αναμένεται αύξηση των συνταξιούχων κατά 200.000 την πενταετία 2010-2014. Αυτό σημαίνει αύξηση δαπάνης κατά 650 εκατ. ευρώ το 2010, κατά 1,3 δις το 2011 και καταλήγει στα 3,25 δις το 2014. Το ερώτημα είναι: Υπάρχει λύση; Υπάρχει λύση, αλλά δεν μπορεί να χαθεί και στο θέμα αυτό ούτε μία μέρα. Καταφέραμε μέχρι σήμερα να κρατήσουμε όρθια τα ταμεία, παρά τις μεγάλες δυσκολίες και αυτό οφείλεται στον περιορισμό της σπατάλης και στα αποτελέσματα ενός συνολικού νοικοκυρέματος των ταμείων που πετύχαμε. Πετύχαμε την μείωση της δαπάνης για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κατά 2,6 δις ευρώ από το 2009 μέχρι σήμερα και η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί αμείωτη για 1,3 δις ευρώ επιπλέον το 2012. Προχωρήσαμε στην απογραφή των συνταξιούχων και στον εξορθολογισμό του συστήματος απονομής των αναπηρικών συντάξεων και μέχρι σήμερα έχουμε διακόψει περίπου 40.000 συντάξεις που εισέπρατταν κάποιοι για συνταξιούχους που είχαν πεθάνει από μερικούς μήνες πριν, μέχρι και 32 χρόνια με συνολικό ετήσιο κόστος 350 εκ. ευρώ.
Εφαρμόσαμε για πρώτη φορά καθολικά το μέτρο της αναγκαστικής είσπραξης των εισφορών με αποτέλεσμα να εισπράξουμε 1,1,δις ευρώ το 2011 από οφειλές παρελθόντων ετών. Όλα αυτά έγιναν και θα γίνουν και το 2012 γιατί είναι απολύτως αναγκαία. Όμως δεν αρκούν, όταν οι απώλειες στα έσοδα λόγω της ύφεσης, της ανεργίας και της αδυναμίας των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, φθάνουν σε ετήσια βάση τα 4,5 δις ευρώ. Επιβάλλεται λοιπόν, να γίνει άμεσα η μεταρρύθμιση των επικουρικών ταμείων, προκειμένου να διατηρήσουμε τη δυνατότητα τους να καταβάλουν τις συντάξεις. Η ενοποίηση των 5 μεγαλύτερων επικουρικών ταμείων σε ένα, μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη για τους σημερινούς και αυριανούς συνταξιούχους, με πιο ήπια τα χαρακτηριστικά της αναπροσαρμογής των συντάξεων. Επιβάλλεται να ολοκληρωθεί η μεγάλη μεταρρύθμιση των κλάδων υγείας και η λειτουργία του νέου Φορέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Επιβάλλεται να ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης. Επιβάλλεται όμως ταυτόχρονα να ξεκινήσει η συζήτηση για τις εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος και για το σκοπό αυτό υπάρχει επικοινωνία με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να εξετάσουμε την εφαρμογή μοντέλων που εφαρμόζονται σε άλλα συστήματα εδώ και χρόνια. Κυρίες και Κύριοι, Αναφέρθηκα στο μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας και πρέπει όλες οι πολιτικές μας, να στοχεύουν στην αντιμετώπιση του μεγάλου αυτού προβλήματος που υπονομεύει την κοινωνική συνοχή, καταρρακώνει την αξιοπρέπεια εκατοντάδων χιλιάδων νέων και άλλων πολιτών. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Πρέπει το 2012 να είναι ο χρόνος μιας αναπτυξιακής προσπάθειας με επενδύσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, εδώ και 1,5 χρόνο αξιοποιούμε όλα τα μέσα προκειμένου να περιορίσουμε την αύξηση της ανεργίας με τα προγράμματα του ΟΑΕΔ και τα άλλα προγράμματα της Γενική Γραμματεία κοινοτικών και Άλλων Πόρων. Σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης η ύφεση για κάθε ποσοστιαία μονάδα, οδήγησε σε αύξηση της ανεργίας κατά 1-2 ποσοστιαίες μονάδες. Με αυτό το δεδομένο και με την ύφεση να φθάνει στη χώρα μας, μέχρι το τέλος του 2011 στο 12,2%, αθροιστικά θα μπορούσε η ανεργία να έχει φθάσει στο 23-24%. Το γεγονός ότι μέχρι το τέλος του 2011, σε ετήσια βάση, θα είναι στο 17%, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα συγκεκριμένα προγράμματα, πέρα από τις ιδιομορφίες της ελληνικής οικονομίας (παραοικονομία, μεγάλος αριθμός αυτοαπασχολουμένων). Κανένας δεν μπορεί να αισθάνεται ικανοποιημένος όταν η ανεργία είναι σε τέτοια επίπεδα. Για το λόγο αυτό η προσπάθεια να προσφέρουμε αυτό που μπορούμε συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση και ταχύτητα. Στα 36 προγράμματα που υλοποιούνται αυτή τη στιγμή, προσθέτουμε άλλα 27 με κύρια αυτά της Κοινωφελούς Εργασίας για 57.000 ωφελούμενους, τα ΤΟΠΣΑ για 30.000 και το νέο μεγάλο πρόγραμμα κατάρτισης με το σύστημα voucher που ξεκινάει αυτό το μήνα με 20.000, σε πρώτη φάση ανέργους. Το σύνολο των νέων προγραμμάτων για τους επόμενους 4 μήνες είναι για 290.000 ωφελούμενους με προϋπολογισμό 1,3 δις. ευρώ
Τέλος, αυτές τις δύσκολες ώρες έχουμε την υποχρέωση να εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια για να ανακουφίσουμε και να ενισχύσουμε τις πιο ευαίσθητες και αδύναμες κοινωνικά και οικονομικά ομάδες των συμπολιτών μας. Με τη συνέχιση και ενίσχυση της υποστήριξης για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Με την αναστολή των πλειστηριασμών για ένα χρόνο τουλάχιστον. Με την εξασφάλιση υγειονομικής περίθαλψης για όλους τους ανέργους καθώς και τους εργαζόμενους, που δεν συμπλήρωσαν τον απαιτούμενο αριθμό ενσήμων που προβλέπονται από τα ταμεία. Με την παροχή κάθε δυνατής στήριξης και φροντίδας στα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειες τους. Κανένας πραγματικά ανάπηρος και πολύ περισσότερο, κανένας βαριά ανάπηρος δεν πρόκειται να απολέσει τα δικαιώματα του, παρά τα όσα λέγονται και γράφονται τις ημέρες αυτές. Με την ενίσχυση και διεύρυνση όλων των Προνοιακών δομών και προγραμμάτων, όπως το «Βοήθεια στο Σπίτι», τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων και Αναπήρων για τα οποία εξασφαλίζουμε τους πόρους για τη βιώσιμη ανάπτυξη τους. Με την ενεργοποίηση του νεοσύστατου Λογαριασμού Ανεργίας για τους ελεύθερους επαγγελματίες, στους οποίους θα περιλαμβάνονται και οι εργαζόμενοι με τα γνωστά μπλοκάκια που δεν είχαν μέχρι σήμερα ασφάλεια για τον κίνδυνο της ανεργίας. Έχουμε μπροστά μας έναν δύσκολο προϋπολογισμό. Έχουμε μπροστά μας ένα δίμηνο μέσα στο οποίο θα κριθούν πολλά που δεν αφορούν μόνο τον επόμενο χρόνο αλλά την επόμενη 4ετία. Είναι μεταξύ των άλλων η διαπραγμάτευση για τη νέα δανειακή σύμβαση. Άρα είναι κρίσιμη και καθοριστική αυτή η περίοδος για το μέλλον της χώρας. Θεωρώ ότι αυτό αποτελεί τη μέγιστη προτεραιότητα όλων, η στήριξη ενός προϋπολογισμού και ενός μεγάλου έργου που τον συνοδεύει, με αίσθημα ευθύνης σε κλίμα συνεννόησης για τα μεγάλα και δύσκολα που έχουμε μπροστά μας. Για να διαμορφώσουμε ξανά συνθήκες ασφάλειας και προοπτικής για τη χώρα και τους πολίτες.