ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ περιβαλλοντική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων ΕΚΔΟΣΗ 1.0
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται στους υπεύθυνους διαχείρισης περιβάλλοντος των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων, στους ελεύθερους επαγγελματίες πτυχιούχους τεχνικής κατεύθυνσης (Αρχιτέκτονες, Τοπογράφοι, Μηχανολόγοι, Πολιτικοί Μηχανικοί, Χημικοί Μηχανικοί, Γεωπόνοι, Δασολόγοι, Γεωλόγοι, Ιχθυολόγοι, Βιολόγοι, Πτυχιούχοι Τμήματος Προστασίας Περιβάλλοντος και Μηχανικοί Περιβάλλοντος) οι οποίοι δύνανται να λάβουν και το πτυχίο κατηγορίας 27 του μητρώου μελετητών, καθώς και στους τεχνολόγους τοπογράφους και πολιτικούς μηχανικούς, όπως επίσης και στους τεχνολόγους γεωπόνους και δασολόγους. Το πρόγραμμα απευθύνεται ακόμη στους εκπαιδευτικούς περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, στα στελέχη των αρμόδιων υπηρεσιών του δημοσίου και στον ευρύτερου δημόσιου τομέα, στα στελέχη και τα μέλη των μη κυβερνητικών περιβαλλοντικών και των οικολογικών οργανώσεων. Τελικά το Πρόγραμμα απευθύνεται στον κάθε πολίτη που ενημερώνεται, ευαισθητοποιείται και κινητοποιείται για τη σωτηρία και βελτίωση του περιβάλλοντος καθώς και για τη βελτίωση του επιπέδου της καθημερινής ζωής. Ενότητα ΕΝΑΡΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Γνωριμία εκπαιδευόμενων με τον εκπαιδευτικό φορέα Εισαγωγή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και παρουσίαση των στόχων του Ανάλυση για τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι εκπαιδευόμενοι από το συγκεκριμένο πρόγραμμα Υποχρεώσεις και δικαιώματα εκπαιδευόμενων
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ) ΤΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΣ Η ζωή και τα συστήματα υποστήριξης της ζωής στη γη Τα συστατικά των οικοσυστημάτων Ροή ενέργειας στα οικοσυστήματα Ανακύκληση της ύλης στα οικοσυστήματα Ο ρόλος των ειδών στα οικοσυστήματα Αλληλεπίδραση των ειδών Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΥΛΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Ύλη, μορφές, σύνθεση και ποιότητα Ενέργεια μορφές και ποιότητα Οι φυσικές και χημικές μεταβολές και ο νόμος της διατήρησης της ύλης - Πυρηνικές μεταβολές - Οι δύο απαράβατοι νόμοι της ενέργειας και περιβαλλοντικά προβλήματα Νόμοι ύλης και ενέργειας και περιβαλλοντικά προβλήματα ΤΟ ΚΛΙΜΑ, ΟΙ ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ Η ΖΩΗ Καιρός και κλίμα Βιομάζες: η ζωή στη γη Η ζωή στο υδρόβιο περιβάλλον ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Η ΓΗΙΝΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ Η δομή και η σύνθεση της γης Διεργασίες που γίνονται στην εσωτερική και εξωτερική επιφάνεια της γης
- Ορυκτοί πόροι και ο κύκλος των ορυκτών - Εντοπισμός και εξαγωγή των φυσικών πόρων του γήινου φλοιού Φυσικές καταστροφές Γεωλογικά χρονικά πλαίσια ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, ΤΩΝ ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Η αποκατάσταση της γης από την εποχή των ορυζώνων, στην εποχή των καλαμιών - Η απάντηση των βιοτικών συστημάτων στην περιβαλλοντική πίεση - Η αντίδραση των πληθυσμών στις πιέσεις Πληθυσμιακή δυναμική - Αντιδράσεις στις αλλαγές των συνθηκών Η εμφάνιση της ζωής στη γη - Η απάντηση των πληθυσμών στις πιέσεις Εξέλιξη, προσαρμογή και φυσική εκλογή - Αντιδράσεις του κοινωνικού οικοσυστήματος στις πιέσεις Διαδοχή - Ανθρώπινη επίδραση στα οικοσυστήματα Το δίδαγμα της φύσης - Η συνεργασία με τη φύση για να βοηθήσουμε στην αναβάθμιση των οικοσυστημάτων - - TO ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ: ΟΙ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΣΤΟ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ Παράγοντες που επηρεάζουν το μέγεθος του ανθρώπινου πληθυσμού Ηλικιακή πληθυσμιακή δομή Επίδραση στο πληθυσμιακό μέγεθος
Μείωση της παγκόσμιας πληθυσμιακής αύξησης ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΑΣΤΙΚΙΣΜΟΣ Αστικοποίηση και αστική ανάπτυξη Αστικοί φυσικοί πόροι και περιβαλλοντικά προβλήματα Οι μεταφορές και η αστική ανάπτυξη Ο σχεδιασμός και ο έλεγχος της αστικής χρήσης γης Η προσπάθειά μας να μετατρέψουμε τις αστικές περιοχές σε περισσότερο βιώσιμες και αειφόρες ζώνες ΑΕΡΑΣ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Η ατμόσφαιρα Η ρύπανση της ατμόσφαιρας στο εξωτερικό περιβάλλον - Ρυπαντές, νέφος και απόθεση οξέων Ρύπανση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους Οι επιπτώσεις της ρύπανσης του αέρα στους έμβιους οργανισμούς και στην ύλη Πρόληψη και μείωση της ρύπανσης του αέρα
Το νερό Η σπουδαιότητα του νερού και τα μοναδικά χαρακτηριστικά του - Παροχή, ανανέωση και χρήση των υδατικών πόρων - Τα προβλήματα των υδατικών πόρων - - - Εξοικονόμηση μεγαλύτερης ποσότητας νερού - - - Περισσότερο αποδοτική χρήση του νερού - - Η ρύπανση των υδάτων - Το δίδαγμα της φύσης για τον τρόπο καθαρισμού των υδάτων - Είδη και πηγές της ρύπανσης του νερού - Ρύπανση των ποταμών και λιμνών - Ρύπανση των ωκεανών - - - Η ρύπανση των υπόγειων υδάτων και η πρόληψη της - - - Πρόληψη και μείωση της ρύπανσης των νερών επιφάνειας - - ΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΣ Η διάθεση των μετάλλων και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον Η αύξηση των ορυκτών πόρων Έδαφος: Το θεμέλιο της ζωής Διάβρωση του εδάφους Διατήρηση του εδάφους
ΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥΣ Αειφόρα διαβίωση Η ανάπτυξη και το χάσμα του πλούτου Φυσικοί πόροι Ρύπανση Τα προβλήματα του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και τα αίτια τους Τι πρέπει να γίνει Η χρήση κι η διατήρηση των φυσικών πόρων Πολιτιστική μεταβολή - Γενική ανασκόπηση - Οι κοινωνίες των κυνηγών και των συλλεκτών - Αγροτικές κοινωνίες Βιομηχανικές κοινωνίες: Η Βιομηχανική Επανάσταση Η νέα περιβαλλοντική επανάσταση Επιστήμη Μοντέλα και συστήματα Η φύση της επιστήμης, της τεχνολογίας και η επιστήμη του περιβάλλοντος Πρότυπα συστημάτων: Τα μέσα για την αντίληψη και την πρόβλεψη Οι συνθέσεις των βασικών συστημάτων και η συμπεριφορά τους Η συμπεριφορά των σύνθετων συστημάτων ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ Δάση, είδη και σπουδαιότητα δασών Η αποδάσωση των τροπικών δασών και η απώλεια της βιοποικιλότητας Τα αίτια της αποψίλωσης των τροπικών δασών και η κρίση της καύσιμης ξυλείας στις αναπτυσσόμενες χώρες
Η μείωση της αποψίλωσης των τροπικών δασών και η έλλειψη του καύσιμου ξύλου Η αποκατάσταση των γηραιών δασών Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ Αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας ή άφθονος καυτός αέρας Πιθανές επιπτώσεις ενός πιο ζεστού κόσμου Η αντιμετώπιση της απειλής της παγκόσμιας θέρμανσης Η μείωση του όζοντος - μια σοβαρή απειλή Προστασία του στρώματος του όζοντος Case Study ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗ Αξιολόγηση των ενεργειακών πόρων Η σπουδαιότητα της βελτιωμένης ενεργειακής αποδοτικότητας Τρόποι για να βελτιώσουμε την ενεργειακή αποδοτικότητα Άμεση χρήση ηλιακής ενέργειας για τη θερμότητα και τον ηλεκτρισμό Παραγωγή ηλεκτρισμού από την κίνηση του νερού και την θερμότητα που αποθηκεύεται στο νερό Παραγωγή ηλεκτρισμού από τον άνεμο Παραγωγή ενέργειας από βιομάζα Η επανάσταση του ηλιακού υδρογόνου Γεωθερμική ενέργεια Ένα αειφόρο ενεργειακό μέλλον
ΜΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΟΙ ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πετρέλαιο Φυσικό αέριο Άνθρακας Πυρηνική ενέργεια Η αειφόρος ενεργειακή πολιτική ΚΙΝΔΥΝΟΙ, ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ Είδη κινδύνων Χημικές βλάβες και τοξικολογία Ιονίζουσα ακτινοβολία: ένας εμφανής κίνδυνος για την ανθρώπινη φυσιολογία Βιολογικοί κίνδυνοι: νοσήματα των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών Ανάλυση των κινδύνων ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Η προσέγγιση στο ζήτημα των αποβλήτων Παραγωγή λιγότερων αποβλήτων και ρύπανσης Επαναχρησιμοποίηση Ανακύκληση - Ανακύκληση του αλουμινίου, του χαρτιού και του πλαστικού - Αποτοξικοποίηση, καύση, ταφή και εξαγωγή αποβλήτων - Μόλυβδος, διοξίνες και χλώριο Πραγματοποίηση μιας κοινωνίας με χαμηλό επίπεδο απορριμμάτων
Η ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Η βιολογία της διατήρησης, η βιοποικιλότητα και η οικολογική ακεραιότητα Οι δημόσιες εκτάσεις και η διαχείρισή τους Η διαχείριση και η αειφορία των δασών Δασικοί φυσικοί πόροι και διαχείριση τους Η διαχείριση και η αειφορία των λειμώνων Η διαχείριση και η αειφορία των εθνικών πάρκων Προστασία και διαχείριση της άγριας ζωής και της βιοποικιλότητας ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Πώς παράγεται η τροφή Παγκόσμια προβλήματα διατροφής Αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων Αλιεία και ιχθυοκαλλιέργεια Η αγροκαλλιεργητική πολιτική, η ανθρωπιστική βοήθεια σε τρόφιμα και η αποκατάσταση των εδαφών Αειφόρος αγροκαλλιέργεια
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΖΙΖΑΝΙΟΚΤΟΝΑ Είδη και χρήσεις ζιζανιοκτόνων Τα υπέρ της χρήσης των ζιζανιοκτόνων Τα Κατά της χρήσης των ζιζανιοκτόνων Οι νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τη χρήση των ζιζανιοκτόνων Εναλλακτικοί τρόποι για τον έλεγχο των ζιζανίων Η ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΤΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ Η ανάγκη διατήρησης των ειδών άγριας ζωής Η άνοδος και η πτώση των ειδών Τα αίτια της πρόωρης εξαφάνισης Προστασία των άγριων ειδών από την εξαφάνιση Διαχείριση της άγριας ζωής Η διαχείριση της αλιείας και η προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας Η βιομηχανία της φάλαινας Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ Ανθρωποκεντρικές περιβαλλοντικές απόψεις στις βιομηχανικές κοινωνίες Βιοκεντρική και γεωκεντρική περιβαλλοντική άποψη Αειφόρος διαβίωση
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η πολιτική και η περιβαλλοντική πολιτική Η επιρροή στην περιβαλλοντική πολιτική Περιβαλλοντικές και αντί περιβαλλοντικές ομάδες Βελτίωση του πολιτικού περιβαλλοντικού συστήματος Η παγκόσμια περιβαλλοντική πολιτική ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τα οικονομικά αγαθά, οι φυσικοί πόροι και τα συστήματα Οικονομική ανάπτυξη και εξωτερικές δαπάνες Χρήση της οικονομίας για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής ποιότητας - Η μείωση της φτώχειας - Στροφή προς την οικονομία αειφορίας του πλανήτη