ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43
Κα ακαθένεηε 5 εονςπασθέξ πώνεξ θαη κα βνείηε ημ είδμξ ημο μνοθημύ ημοξ πιμύημο.
Πμημη πανάγμκηεξ επηηνέπμοκ ηεκ θαηαζθεοή μεγάιςκ ηεπκηθώκ ένγςκ;
Ε ελόνολε (ελαγςγή από ημ οπέδαθμξ) θαη ε επελενγαζία ημο μνοθημύ πιμύημο εκηάζζμκηαη ζημκ δεοηενμγεκή ημμέα ηεξ παναγςγήξ.
Ε Γονώπε δε διαθέηει ζημαμηικό ξορκηό πιμύημ, ακ ελαηνέζμομε ηα ζιδηοξμεηαλλεύμαηα θαη ημοξ γαιάμθοακεπ. ε μηθνέξ πμζόηεηεξ δηαζέηεη: πεηνέιαημ θοζηθό αένημ βςλίηε (αιμομίκημ) μονάκημ.
ηεκ εονςπασθή ήπεηνμ οπήνπακ παιαηόηενα αληόιμγα θμηηάζμαηα γαηακζνάθςκ, πμο ζπεμαηίζηεθακ εθαημκηάδεξ εθαημμμύνηα πνόκηα πνηκ (ιηγκίηεξ, ακζναθίηεξ, ηύνθε θ.ά.). Απμηέιεζακ ηεκ απαναίηεηε πεγή εκένγεηαξ γηα ηα πνώηα ενγμζηάζηα ηεξ Γονώπεξ θαηά ηε βημμεπακηθή επακάζηαζε.
ήμενα θμηηάζμαηα γαηακζνάθςκ οπάνπμοκ πιέμκ ζε αληόιμγεξ πμζόηεηεξ ζημ Εκςμέκμ Βαζίιεημ, ζηε Γενμακία, ζηεκ Πμιςκία, ζηε Ρςζία θαη ζηεκ 0οθνακία.
ηεκ Γιιάδα: μηθνέξ πμζόηεηεξ γαηακζνάθςκ θονίςξ ΘΖΓΚΖΣΕ - αιιά με μεγάιε ζεμαζία γηα ηεκ ειεθηνμπαναγςγή: ζηε δοηηθή Ιαθεδμκία, ζηεκ Πειμπόκκεζμ, ζηεκ πεδηάδα ηςκ Φηιίππςκ θαη ζηεκ πενημπή ηεξ Γιαζζόκαξ
Ε Γονώπε θαηέπεη ημ 30% ηεξ παγθόζμηαξ παναγςγήξ ζηδενμμεηαιιεομάηςκ από ηα μπμία πανάγεηαη μ ζίδενμξ. Σα ζεμακηηθόηενα απμζέμαηα βνίζθμκηαη ζηε Ρςζία ζηε Γαιιία θαη ζηε μοεδία.
Άιια μέηαιια πμο πανάγμκηαη ζε δηάθμνεξ πώνεξ: κηθέιημ, αιμομίκημ, πνώμημ, μαγγάκημ, ρεοδάνγονμξ οδνάνγονμξ θ.ά.
Ημηηάζμαηα με μεηαιιηθώκ μνοθηώκ οπάνπμοκ ζε δηάθμνεξ πώνεξ, με ζεμακηηθόηενα: ηα θμηηάζμαηα θαμιίκε (γηα πμνζειάκε) ημ αιάηη, ημ ζείμ, μ γναθίηεξ, ηα θςζθμνηθά θαη κηηνηθά άιαηα (γηα ηα ιηπάζμαηα), ε πμηάζα (θάιημ), ημ μάνμανμ, μ γνακίηεξ
Οι καηαζκερέπ ζηημ Εροώπη ηεκ Γονώπε ζοκακηώκηαη εκηοπςζηαθά ηεπκηθά ένγα: Γέθροεπ. Ιενηθέξ από ηηξ μεγαιύηενεξ γέθονεξ ημο πιακήηε βνίζθμκηαη ζηεκ Γονώπε. Ε γέθονα Όνεζμοκη, εκώκεη ηε Δακία με ηε μοεδία ε γέθονα «Βάζθμ κηα Γθάμα» ζηεκ Πμνημγαιία, ε «γέθονα ημο Γνάζμμο» ζηεκ 0ιιακδία, ε γέθονα «Χανίιαμξ Σνηθμύπεξ» ζηεκ Γιιάδα, ε γέθονα «ηόνεμπμιη» ζηε Δακία, ε γέθονα «Ιηιό» ζηε Γαιιία με ύρμξ πάκς από ημ έδαθμξ 343 μέηνα (ρειόηενε θαη από ημκ Πύνγμ ημο Άηθει) θ.ά.
Ε γέθροα ηξρ Όοεζξρμη ζοκδέεη ημ Ιάιμμ ηεξ μοεδίαξ με ηεκ Ημπεγπάγε ζηε Δακία. Ε απόθαζε γηα ηεκ θαηαζθεοή ηεξ γέθοναξ ειήθζε ημ θαιμθαίνη ημο 1991. Σμ ζοκμιηθό μήθμξ ημο θαιςδηςημύ ημήμαημξ είκαη 7.845 μέηνα, πενίπμο δειαδή όζμ ημ μηζό ηεξ απόζηαζεξ μοεδίαξ Δακίαξ. Σμ ύρμξ ημο ορειόηενμο ποιώκα θηάκεη ηα 204 μέηνα. (Εογαζία Θ. Δημξγέοξμηα)
Η σήραγγα της Μάγτης Ε μεγαιύηενε οπμζαιάζζηα ζήναγγα ημο θόζμμο βνίζθεηαη θάης από ημ ηεκό ηεξ Ιάγπεξ, ακάμεζα ζηε Γαιιία θαη ηεκ Αγγιία. Σμ μήθμξ ηεξ ζήναγγαξ λεπενκά ηα 50 πηιηόμεηνα θαη από αοηά ηα 38 βνίζθμκηαη θάης από ημκ ποζμέκα ηεξ ζάιαζζαξ. ηεκ πναγμαηηθόηεηα, ε ζήναγγα δεκ είκαη μηα αιιά ηνεηξ - δομ γηα ηνέκα θαη μηα μηθνόηενε βμεζεηηθή. (Εογαζία Θ. Δημξγέοξμηα)
Ε γέθροα ηξρ Οοεζξρμη ζοκδέεη ημ Ιάιμμ ηεξ μοεδίαξ με ηεκ Ημπεγπάγε ζηε Δακία θαη απμηειεί ζύμβμιμ δομ πςνώκ πμο απμθάζηζακ κα θαηανγήζμοκ ηα ζύκμνά ημοξ δεμημονγώκηαξ μηα θμηκή πενημπή γηα ηα δομ έζκε. Γγθαηκηάζηεθε ηεκ 1ε Ζμοιίμο 2011. Σμ ορειό θόζημξ θαηαζθεοήξ πνμθάιεζε ηηξ δηαμανηονίεξ δηάθμνςκ επανπηώκ, μη μπμίεξ δεημύζακ πνήμαηα γηα επεκδύζεηξ. Ονηζμέκμη ακαιοηέξ πνμέβιεπακ αύλεζε ηεξ εγθιεμαηηθόηεηαξ, ζεςνώκηαξ όηη μη ημπηθέξ μαθίεξ ζα πνεζημμπμημύζακ ηε γέθονα ςξ δίμδμ γηα ηε δηαθίκεζε πνμζώπςκ, όπιςκ θαη κανθςηηθώκ!. (Γνγαζίεξ Ι. Βεκμιηά & Γοθν. Ημνμμβόθε)
Η γέυσρα Βάσκο ντα Γκάμα ζηελ Πνξηνγαιία ελώλεη ηηο δύν πιεπξέο ηνπ πνηακνύ Τάγνπ, βόξεηα ηεο Ληζζαβόλαο. Είλαη ε καθξύηεξε γέθπξα ζηελ Επξώπε θαη ε έλαηε ζε κήθνο ζηνλ θόζκν. Η θαηαζθεπή ηεο, ζε ζρέδηα ηνπ Armando Rito, μεθίλεζε ην 1995 θαη νινθιεξώζεθε ην 1998. Γηα ηελ νινθιήξσζε ηνπ έξγνπ εξγάζηεθαλ πεξηζζόηεξνη από 3.000 άλζξσπνη. Τα εγθαίληά ηεο έγηλαλ αθξηβώο 500 ρξόληα κεηά ηελ αλαθάιπςε, από ηνλ Βάζθν ληα Γθάκα, ηνπ πεξάζκαηνο πξνο ηηο Ιλδίεο (1498), θαη γηα λα ηνλ ηηκήζνπλ νη Πνξηνγάινη απνθάζηζαλ λα ηεο δώζνπλ ην όλνκά ηνπ.. (Γνγαζία Γ. Αγαιηώηε)
Τν ηνύλει απηό ιέγεηαη Lærdal θαη έρεη κήθνο κόιηο 24.5 km! Ελώλεη ηηο πόιεηο Lærdal θαη Aurland ζηε Ννξβεγία. Από ην 2000 πνπ θαηαζθεπάζηεθε είλαη ην καθξύηεξν ηνύλει γηα απηνθίλεηα! Οη θαηαζθεπαζηέο έρνπλ ιάβεη ππόςηλ ηνπο όηη πηζαλώο πνιινί νδεγνί λα θνπξάδνληαλ κε κηα ζπλερή επζεία θαη έηζη ην ηνύλει πέξα από ηνλ πνιύ ελδηαθέξνληα θσηηζκό έρεη ρσξηζηεί ζε ηκήκαηα, κε ηε βνήζεηα 3 σπηλιών. Έηζη ν δηεξρόκελνο ζπάδεη ηε κνλνηνλία ηνπ θαη κπνξεί λα θάλεη κηα κηθξή ζηάζε ζε θάζε ζπειηά γηα λα μεθνπξαζηεί!. (Γνγαζία Ι. Βεκμιηά)
ΓΕΦΤΡΑ Erasmus Ηαηαζθεοάζηεθε ημ 2004 ζημ ιημάκη Ρόηηενκηαμ ηεξ Οιιακδίαξ. Ιε μήθμξ 800 μέηνα θαη 139 μέηνα ύρμξ ζπεδηάζηεθε από ημκ Οιιακδό Ben van Berkel (μαζεηήξ ημο Santiago Kalatrava) θαη θαηαζθεοάζηεθε μέζα ζε 3 πνόκηα πενίπμο.. Ε γέθονα μκμμάζηεθε έηζη από ημ δηάζεμμ μομακηζηή θηιόζμθμ, ημκ ERASMUS, πμο γεκκήζεθε ζημ Rμtterdam ημ 15μ αηώκα. Οκμμάδεηαη θαη Γέθονα Parkinson, ελαηηίαξ ημο ηνόπμο πμο «ηνέμεη» ιόγς ηςκ ζοειιςδώκ ακεμώκ πμο επηθναημύκ ζηεκ πενημπή! Γγθαηκηάζηεθε ζηηξ 4 επηεμβνίμο ημο 2004. (Γνγαζία Ι. Ηαναγηακκάθμο)
Ε πημ ρειή γέθονα ημο θόζμμο 323 μέηνα! Ε γέθονα Ιηιό, ζηεκ μμώκομε κμηημδοηηθή γαιιηθή πόιε είκαη θαηά 23 μέηνα ορειόηενε από ημκ Πύνγμ ημο Αηθει, ημ βάνμξ ηεξ αγγίδεη ημοξ 36.000 ηόκμοξ θαη ζημίπηζε πενηζζόηενα από 310 εθαημμμύνηα εονώ. ηηξ ενγαζίεξ θαηαζθεοήξ ημο θηιόδμλμο ένγμο δεκ πνεζημμπμηήζεθε μπεηόκ. (Γνγαζίεξ Κ. Ημοηνμομάκε, Α. Ηακειιάθμο & Ι. Δαναθςκίηε)
Οι καηαζκερέπ ζηημ Εροώπη ηεκ Γονώπε ζοκακηώκηαη εκηοπςζηαθά ηεπκηθά ένγα: Απξζηοαγγιζηικά-απξνηοαμηικά έογα και θοάγμαηα ζηημ 0λλαμδία. Σμ 24% ημο μιιακδηθμύ εδάθμοξ βνίζθεηαη θάης από ηεκ επηθάκεηα ηεξ ζάιαζζαξ, όμςξ ζ' αοηή ηεκ πενημπή δεη ημ 60% ηςκ 0ιιακδώκ.
Σα ηξύμελ και ξι διαβάζειπ ζηα βξρμά. ηεκ μνεηκή Κμνβεγία έπεη θαηαζθεοαζηεί ημ μεγαιύηενμ ημύκει ημο θόζμμο, ημ Θένκηαι, (μήθμοξ 24,5 Km) ηεκ Γονώπε βνίζθμκηαη ηα άιια ηέζζενα μεγαιύηενα ημύκει ημο πιακήηε, όια ζηεκ πενημπή ηςκ Άιπεςκ: ημ ημύκει εκ Γθμηάν ζηεκ Γιβεηία, ημ ημύκει Άνιμπενγθ ζηεκ Αοζηνία, ημ ημύκει Φνέηξ ζηε Γαιιία θαη ημ ημύκει ημο Θεοθμύ Όνμοξ ζηα ζύκμνα Γαιιίαξ-Ζηαιίαξ.
Οι διαβάζειπ ζηα βξρμά. ηεκ Γονώπε οπάνπμοκ ανθεηέξ μνεηκέξ δηαβάζεηξ Π.π. ε δηάβαζε Ιπνέκεν ζε ορόμεηνμ 1.400 μέηνςκ ζηα ζύκμνα Αοζηνίαξ-Ζηαιίαξ.
Σξ εροωηξύμελ. Ε οπμζαιάζζηα ζήναγγα μήθμοξ 50 πηιημμέηνςκ θάης από ηε ζάιαζζα ηεξ Ιάγπεξ, με ηεκ μπμία εκώκεηαη ε Γαιιία με ημ Εκςμέκμ Βαζίιεημ ζηδενμδνμμηθώξ, είκαη έκα ηεπκηθό ζαύμα.
Οι πόλειπ και ηα έογα ρπξδξμήπ. Σα ένγα οπμδμμήξ έπμοκ μαθναίςκε ηζημνία ζηεκ ήπεηνμ μαξ. ημοξ Ρςμαίμοξ, ακάγεηαη ε θαηαζθεοή οδναγςγείςκ ζε δηάθμνεξ πενημπέξ ηεξ Γονώπεξ ηηξ μπμίεξ είπακ οπό ηεκ θαημπή ημοξ.
Οι διώοργεπ ζηα πξηάμια ηηπ Εροώπηπ. Πμιιά πμηάμηα ηεξ Γονώπεξ είκαη πιςηά. μ Έιβαξ επηθμηκςκεί μέζς δηςνύγςκ με ηε Βόνεηα ζάιαζζα, μ Γθανόκ (Γανμύκαξ) με ηε Ιεζόγεημ (Ηακάι κηη Ιηκηί),
Σα μεγάια ηεπκηθά ένγα ελοπενεημύκ πμιιέξ ακάγθεξ ηςκ ακζνώπςκ, έπμοκ όμςξ ζοπκά ζμβανέξ επηπηώζεηξ ζημ πενηβάιιμκ
Ανιξλξγώ ηι έμαθα: 1. Κα ζπεμαηίζεηε επηζηεμμκηθά μνζέξ πνμηάζεηξ ζπεηηθέξ με ημ μάζεμά, πνεζημμπμηώκηαξ ηηξ ιέλεηξ: δηώνογα, ζίδενμξ, μνοθηόξ πιμύημξ, ιηγκίηεξ, μνεηκή δηάβαζε. 2. Κα ακαθένεηε ηνία μεγάια ηεπκηθά ένγα πμο έπμοκ θαηαζθεοαζηεί ζηεκ Γονώπε.
ΣΕΛΟ