Στόχοι και Δείκτες Επιτυχίας για την Ενότητα «Όχι στην κακή υγεία» Στόχοι Κλίμακας και Δείκτες Επιτυχίας από το Αναλυτικό Πρόγραμμα του ΥΠΠ Κύπρο υ Α1. Θεματική Ενότητα Ανάπτυξη ασφαλούς και υγιεινού τρόπου ζωής Α2. Στόχοι Ενότητας Οι μαθητές αναμένεται: Να ορίζουν την έννοια υγεία βασιζόμενοι στις προσωπικές τους εμπειρίες ή και στις εμπειρίες άλλων από το άμεσο περιβάλλον τους, καθώς και σε ερευνητικά δεδομένα που αφορούν στην υγεία. Να επεξεργάζονται παράγοντες (οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτισμικούς) που σχετίζονται με την υγεία και τον τρόπο ζωής των ατόμων (φαγητό, φυσική δραστηριότητα, ουσίες εξάρτησης και ασφάλεια). Να εφαρμόζουν υγιεινές συμπεριφορές στο σχολείο και στην κοινότητα. Να αναπτύξουν συλλογικά σχέδιο δράσης προαγωγής της υγείας για το σχολείο, το σπίτι και την κοινότητά τους. Α3. Δείκτες Επιτυχίας Με το πέρας της διδασκαλίας, οι μαθητές/τριες πρέπει να είναι σε θέση: 1. Να ερευνούν και να συζητούν σύγχρονα προβλήματα δημόσιας υγείας που αντιμετωπίζει η κοινωνία, να εντοπίζουν τους παράγοντες που τα προκαλούν και να εισηγούνται τρόπους επίλυσής τους. 2. Να κρίνουν παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία και τον τρόπο ζωής των ατόμων. 3. Να διαμορφώνουν ένα σχέδιο δράσης που να στοχεύει στη βελτίωση του άμεσου περιβάλλοντός τους, έτσι ώστε η υγιεινή λύση να γίνει και η ευκολότερη επιλογή. Β1. Θεματική Ενότητα Διαμόρφωση ενεργού πολίτη Β2. Στόχοι Ενότητας Οι μαθητές αναμένεται: 1. Να σέβονται την υγεία, την ασφάλεια και την ευημερία των άλλων. 2. Να δραστηριοποιούνται συλλογικά στην αντιμετώπιση προβλημάτων που σχετίζονται με την υγεία στο σχολείο και την κοινότητα. 3. Να εντοπίζουν προβλήματα υγείας στην κοινωνία και να εισηγούνται τρόπους επίλυσής τους. Β3. Δείκτες Επιτυχίας Με το πέρας της διδασκαλίας, οι μαθητές/τριες πρέπει να είναι σε θέση: 1. Να ερευνούν και να συζητούν σύγχρονα προβλήματα δημόσιας υγείας που αντιμετωπίζει η κοινωνία, να εντοπίζουν τους παράγοντες που τα προκαλούν και να εισηγούνται τρόπους επίλυσής τους. 2. Να θέλουν να συμμετέχουν σε ομάδες και οργανώσεις εθελοντισμού. 3. Να προτείνουν τρόπους βελτίωσης των υπηρεσιών υγείας και ασφάλειας. 1
Διάγραμμα 1 ου Μαθήματος (1 x 45 ) Μαθησιακοί Στόχοι Οι μαθητές να είναι σε θέση: Να εκτιμήσουν τα πιθανά οφέλη από μια σειρά από τρόπους που μειώνουν τη μετάδοση των νοσημάτων ή βελτιώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα των ατόμων που έχουν μολυνθεί. Να κατονομάζουν μερικές από τις ασθένειες που μπορούν να προκαλέσουν τα μικρόβια και να περιγράφουν πώς αυτές μπορούν να μεταδοθούν. Να περιγράφουν μερικές από τις άμυνες που έχει ο οργανισμός ενάντια στις ασθένειες και να αναγνωρίζουν τον εμβολιασμό ως τρόπο βελτίωσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Χρόνος Δραστηριότητα Διδακτικό Υλικό Παρατηρήσεις 5 1 10 2 15 3 15 4 Οι μαθητές μελετούν βασικές πληροφορίες για τις μολυσματικές ασθένειες όπως η Ελονοσία, ο Ιός του Δυτικού Νείλου, ο Δάγκειος Πυρετός κ.α. Οι μαθητές διαβάζουν για την προσπάθεια του ιδρύματος Bill & Melinda Gates για βελτίωση της παγκόσμιας υγείας, ιδιαίτερα των ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες που μαστίζονται από μολυσματικές ασθένειες. Ανάγνωση του κειμένου «Η ιστορία της Τερέζας» που αναφέρεται στα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει η Τερέζα και η οικογένειά της στην Ουγκάντα. Ακολουθούν ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου (Β1). Οι μαθητές εντοπίζουν 5 παράγοντες για τους οποίους οι φτωχοί άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στις μολυσματικές ασθένειες (Β2). Οι μαθητές αντιστοιχούν 12 προτάσεις έργα με τους παράγοντες που έχουν εντοπίσει στην προηγούμενη δραστηριότητα (Β2) και επιλέγουν από αυτές τις 5, κατά την άποψή τους, καλύτερες. Κείμενο σελ. 3: «Μολυσματικές Ασθένειες» Κείμενο σελ. 3: «Η προσπάθεια του ιδρύματος Bill & Melinda Gates» Φυλλάδιο σελ. 6: «Η ιστορία της Τερέζας» Ασκήσεις σελ. 4: α) Ερωτήσεις κατανόησης (Β1) β) Εντοπισμός παραγόντων που κάνουν τους ανθρώπους πιο επιρρεπείς στις μολυσματικές ασθένειες (Β2) Φυλλάδιο σελ. 7 «Προτάσεις για Προγράμματα» Ασκήσεις σελ. 5 (Γ1) Μετά την ανάγνωση ακολουθεί συζήτηση O Bill Gates είναι ο ιδρυτής & ιδιοκτήτης της Microsoft Μετά την ανάγνωση της ιστορίας μπορούν να γίνουν κάποιες ερωτήσεις κατανόησης. Οι απαντήσεις της άσκησης Β2 είναι στο εγχειρίδιο εκπαιδευτικού. Οι μαθητές δικαιολογούν τις επιλογές τους. Οι απαντήσεις της άσκησης είναι στο εγχειρίδιο εκπαιδευτικού. 2
Α. Μολυσματικές Ασθένειες Οι μολυσματικές ασθένειες (Ελονοσία, Ιός του Δυτικού Νείλου, Δάγκειος Πυρετός κ.α.) μεταδίδονται στους ανθρώπους μέσω διαβιβαστών, όπως είναι τα έντομα (κουνούπια, τσιμπούρια) και τα τρωκτικά (ποντίκια, αρουραίοι), οι οποίοι καταπίνουν το μικροοργανισμό που προκαλεί την ασθένεια κατά τη διάρκεια του γεύματός τους, από ένα μολυσμένο ξενιστή (ζώο ή άνθρωπο) και, στη συνέχεια, τον μεταφέρουν σε ένα νέο ξενιστή, κατά τη διάρκεια του επόμενου γεύματος. Τσίμπημα κουνουπιού σε άνθρωπο Κάθε χρόνο περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι μολύνονται και πάνω από ένα εκατομμύριο πεθαίνουν από νοσήματα που μεταδίδονται από διαβιβαστές. Τα νοσήματα αυτά μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε, αλλά ευδοκιμούν, συνήθως, σε φτωχές κοινότητες όπου δεν τηρούνται οι βασικοί κανόνες υγιεινής. Η επανεμφάνιση και αύξηση των μολυσματικών ασθενειών αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας για την υγεία, καθώς απειλούν τη ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Η προσπάθεια του ιδρύματος Bill & Melinda Gates Το ίδρυμα Bill & Melinda Gates (της Microsoft) δίνει 300 εκατομμύρια για βελτίωση της παγκόσμιας υγείας, ιδιαίτερα εκείνων των ανθρώπων που ζουν στις αναπτυσσόμενες χώρες και οι οποίοι εξακολουθούν να μαστίζονται από μολυσματικές ασθένειες. Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση των αρχικών ιδεών, για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούν οι μολυσματικές ασθένειες. Σε αυτήν την ενότητα θα μάθετε τους λόγους που κάνουν τους ανθρώπους στις φτωχές κοινωνίες πιο επιρρεπείς στις ασθένειες και θα επιλέξετε τον καλύτερο τρόπο για την αντιμετώπιση της κατάστασης. 3
Β. Να διαβάσετε το κείμενο «Η ιστορία της Τερέζας» και, στη συνέχεια, να κάνετε τις πιο κάτω εργασίες. Β1.Να απαντήσετε τις πιο κάτω ερωτήσεις: Τι κάνει την Τερέζα να είναι πιο επιρρεπής στο δάγκειο πυρετό; Γιατί οι γονείς της μολύνθηκαν με τον ιό της φυματίωσης μόλις μετακόμισαν στην πόλη; Γιατί η Σάρα πιστεύει ότι μπορεί να έχει τον ιό HIV; Γιατί υπάρχουν διαθέσιμα μόνο ελάχιστα φάρμακα για τη θεραπεία των τροπικών ασθενειών; Β2. Να εντοπίσετε από την ιστορία της Τερέζας πέντε παράγοντες για τους οποίους οι φτωχοί άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στις μολυσματικές ασθένειες. Εξηγήστε κάθε ένα από τους παράγοντες, όπως το παράδειγμα στον πίνακα που ακολουθεί. Παράγοντες που κάνουν τους φτωχούς ανθρώπους πιο επιρρεπείς στις μολυσματικές ασθένειες Επεξήγηση (Γιατί αυτό είναι πρόβλημα;) 1. Δεν εμβολιάζονται. Τα μικρόβια έχουν την ευκαιρία να πολλαπλασιαστούν στο εσωτερικό του σώματος, προτού το ανοσοποιητικό σύστημα μπορέσει να τα αντιμετωπίσει. 4
Γ. Μελετήστε το φυλλάδιο «Προτάσεις για προγράμματα», στο οποίο παρουσιάζεται ένα σύνολο καρτών που περιγράφουν τα 12 έργα που έχουν επιλεγεί για χρηματοδότηση από το ίδρυμα Bill & Melinda Gates. Στη συνέχεια, να κάνετε τις πιο κάτω ασκήσεις. Γ1. Η κάθε μία από τις 12 κάρτες που βρίσκονται στο φυλλάδιο έχει ένα διαφορετικό γράμμα του αλαφαβήτου από το Α ως το Λ. Να ταξινομήσετε τις κάρτες, δηλαδή τα διάφορα έργα, ώστε να ταιριάζουν με τους 5 παράγοντες τους οποίους καθορίσατε στην προηγούμενη άσκηση (ασκ. Β2). Για κάποιους παράγοντες θα υπάρχουν περισσότερα από ένα έργο. Παράγοντας για την εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών Έργα που στοχεύουν σε αυτό τον παράγοντα 1. 2. 3. 4. 5. Γ2. Να επιλέξετε τα 5 κατά την άποψή σας καλύτερα έργα για να χρηματοδοτηθούν ένα έργο για κάθε ένα από τους παράγοντες. Παράγοντας για την εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών Έργο που επιλέγω ως καλύτερο για τον παράγοντα 1. 2. 3. 4. 5. 5
* Cassava: ενδημικό φυτό της Ασίας - τροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και υδατάνθρακες και χαμηλή σε λίπος και πρωτεΐνες 6
7