Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Δίνονται αεροφωτογραφίες για στερεοσκοπική παρατήρηση. Ο βορράς είναι προσανατολισμένος προς τα πάνω κατά την ανάγνωση των γραμμάτων και των αριθμών. Ερωτήσεις: 1) Να περιγραφούν τα γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής (λιθολογικοί σχηματισμοί και τεκτονική παραμόρφωση). 2) Βάσει των στοιχείων που περιγράφηκαν στο προηγούμενο ερώτημα, να σχεδιαστεί σχηματική τομή μεταξύ των σημείων Γ3-Γ10. 3) Να περιγραφεί το αποστραγγιστικό δίκτυο στο σύνολό του. Εν συνεχεία, να σχεδιαστούν οι κύριοι κλάδοι του υδρογραφικού δικτύου που διατρέχουν το ανάγλυφο των αεροφωτογραφιών, καθώς και οι διευθύνσεις ροής τους. 4) Αφού σημειωθούν θέσεις με έντονη μεταβολή στην μορφολογική κλίση, να αναφερθούν περιοχές στις οποίες επικρατεί έντονη διάβρωση και απόθεση. 5) Να δοθεί η γεωμορφολογική εξέλιξη της περιοχής των αεροφωτογραφιών.
Απαντήσεις: 1) Παρατηρώντας τις λιθολογίες βλέπουμε ότι διαφοροποιούνται εμφανιζόμενες με διαφορετικές αποχρώσεις που δεν σχετίζονται με τον προσανατολισμό και τον φωτισμό του αναγλύφου (π.χ. Η-Ι3, Γ9). Τα διάφορα πετρώματα, όπως είναι φυσικό παρουσιάζουν και διαφορική διάβρωση, για αυτό εμφανίζονται μορφολογικά εξάρματα στους πιο ανθεκτικούς ορίζοντες (π.χ. Η-Ι3,5, Ε-Ζ12). Πρόκειται για ακολουθίες ιζηματογενών πετρωμάτων σε συμφωνία, τα οποία έχουν μικρό σχετικά πάχος αλλά εναλλάσσονται διαρκώς. Η έντονη χαράδρωση περιοχών όπως η λωρίδα μεταξύ του Α6 και του Ι5 είναι μια ένδειξη της ύπαρξης και ανθρακικών πετρωμάτων, αλλά η μη εμφάνιση καρστικών γεωμορφών δεν μπορεί και να το επιβεβαιώσει. Ακριβώς βορειότερα, εκτός από την αλλαγή του χρώματος σε σκουρότερο, η αυξημένη πυκνότητα των ρευμάτων σε ένα πιο ομαλό ανάγλυφο, παραπέμπει στην διάβρωση κλαστικών ιζημάτων. Σε αυτό το έντονο ανάγλυφο της περιοχής, το ίχνος των επαφών των στρωμάτων στις θέσεις 7-12 εμφανίζει έντονες καμπυλώσεις, γεγονός που οφείλεται στη σχετικά μικρή κλίση τους προς Ν. Επιπροσθέτως, παρατηρούμε ότι στις περιοχές 7-8 οι κλίσεις είναι σταδιακά μεγαλύτερες από αυτές των περιοχών 10-11. Αντίθετα, στις περιοχές 1-6 παρατηρούμε ότι το ίχνος των επαφών έχει πολύ μικρές διακυμάνσεις από την γενική διεύθυνση ΔΝΔ-ΑΒΑ, πράγμα το οποίο οφείλεται στην μεγάλη κλίση των σχηματισμών. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι έχουμε μονοκλινείς ακολουθίες πετρωμάτων που κλίνουν προς ΝΝΑ. Αυτό συνεπεία της πλαστικής παραμόρφωσης που έχει υποστεί η περιοχή, με την δημιουργία μιας αντικλινικής κατακεκλιμένης δομής με άξονα πτυχής μεταξύ των Α6,7 και Ι5,6. Τα στρώματα που εμφανίζονται βόρεια του άξονα είναι ανεστραμμένα. Σημαντικά ρήγματα να τέμνουν εγκάρσια αυτή την μεγαπτυχή δεν διαφαίνονται, από την στιγμή που τα ίχνη των επαφών των στρωμάτων δεν διακόπτονται απότομα. 2) Σχηματική τομή διεύθυνσης Β Ν μεταξύ των θέσεων Γ3 Γ10.
3) Ο άξονας του αντικλίνου συμπίπτει και με τον βασικό υδροκρίτη της περιοχής, εκατέρωθεν του οποίου τα νερά κινούνται προς βορρά και νότο. Αν και λόγω γεωλογικής δομής διαβρώνονται τα ίδια πετρώματα, η υφή του υδρογραφικού δικτύου παρουσιάζει σημαντικότατες διαφοροποιήσεις στις δύο πλευρές του υδροκρίτη. Αυτό οφείλεται στις διαφορετικές κλίσεις των πετρωμάτων σε συνδυασμό με τον διαφορετικό προσανατολισμό. Η μόνη ομοιομορφία που παρατηρείται στο σύνολο της περιοχής είναι ο ίδιος προσανατολισμός κατωτέρων τάξεων ρευμάτων και αντίστοιχα αυτός των ανωτέρων τάξεων. Έτσι λοιπόν, νότια του άξονα στις κλιτείς με ομόρροπη με τη λιθολογία μικρή κλίση εμφανίζονται κατωτέρων τάξεων κλάδοι που έχουν μικρή συχνότητα, αλλά μεγάλη κατά βάθος διάβρωση. Στην ίδια περιοχή τα αντίρροπα πρανή που έχουν βόρειο προσανατολισμό έχουν φτωχό υδρογραφικό δίκτυο και αυτό κατωτέρων τάξεων. Οι σημαντικότεροι κλάδοι έχουν ως επί το πλείστον εγκάρσιο προσανατολισμό προς τους προαναφερθέντες κλάδους.
Το βασικό υδρογραφικό δίκτυο με τις γραμμές ροής. 4) Οι έντονες μεταβολές στην μορφολογική κλίση καθώς επίσης και χαρακτηριστικές θέσεις έντονης διάβρωσης και απόθεσης είναι σημειωμένες στην παρακάτω αεροφωτογραφία. Γενικά, η περιοχή λόγω και του έντονου αναγλύφου με απότομα πρανή και οξύληκτες κορυφές βρίσκεται υπό καθεστώς έντονης διάβρωσης. Πιθανότατα, η απουσία βλάστησης εκτός από ενδεχόμενους κλιματικούς παράγοντες να οφείλεται σε αυτό το γεγονός.
Οι αποθέσεις πλαγιάς δεν φαίνεται να καλύπτουν μεγάλες επιφάνειες. Υλικό αποτίθεται κυρίως σε κύριους κλάδους υδρογραφικού δικτύου. Ενδιαφέρουσα γεωμορφή αποτελεί και ένα αλλουβιακό ριπίδιο σημαντικής εμφάνισης στην θέση Η3-4. Όπως φαίνεται και στην αεροφωτογραφία της προηγούμενης ερώτησης, έχει αποθέσει σε έναν βασικό κλάδο στον οποίο δημιούργησε φράγμα διαδραματίζοντας τον ρόλο του υδροκρίτη.
5) Η γεωμορφολογική εξέλιξη της περιοχής είναι απόλυτα συνυφασμένη με την διαμορφωμένη γεωλογική δομή, η οποία προήλθε από την επενέργεια ενός συμπιεστικού εντατικού πεδίου το οποίο πτύχωσε την περιοχή με άξονα πτυχής ΔΝΔ ΑΒΑ. Ο τεκτονικός έλεγχος δεν επέδρασε μόνο στον βασικό υδροκρίτη αλλά και στους κύριους κλάδους των ρευμάτων οι οποίοι ακολουθούν κατά βάση τις παρατάξεις των στρωμάτων. Κατά συνέπεια, στο αρχικό στάδιο εξέλιξης της περιοχής, το νέο-διαμορφωθέν υδρογραφικό δίκτυο διανοίχτηκε κατά μήκος των επαφών πετρωμάτων με διαφορετικές φυσικοχημικές ιδιότητες. Ωστόσο, κάποιοι κλάδοι ανώτερης τάξης ακολούθησαν εγκάρσια πορεία (Ι2-Θ1 και Β4-Α1). Η ανύψωση είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία πυκνού υδρογραφικού δικτύου στις περισσότερες περιοχές, αλλά και κατά βάθος διάβρωση σε ανθεκτικούς σχηματισμούς, διαμορφώνοντας το σημερινό ανάγλυφο.