ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΑΧΥΜΕΤΡΟΥ SOUTH, ET-05 Το ψηφιακό ταχύμετρο που χρησιμοποιείται στο τμήμα Γεωπληροφορικής και Τοπογραφίας είναι της εταιρείας South και το μοντέλο το ET-05. Τα χαρακτηριστικά του ταχυμέτρου είναι τα ακόλουθα: 1. Μεγέθυνση τηλεσκοπίου: 30 Χ 2. Ακρίβεια μέτρησης γωνιών Η και V 0 ο 0 6 3. Ελάχιστη απόσταση εστίασης : 1,40 m 4. Οπτικό πεδίο τηλεσκοπίου: 1 ο 30 5. Σταθερά σταυρονήματος για την μέτρηση μήκους: 100 6. Τροφοδοσία: DC 6V 7. Διάρκεια μπαταρίας: 8h 8. Τηλεσκόπιο κέντρωσης: μεγέθυνση 3Χ, εστίαση 0,5-άπειρο, οπτικό πεδίο 5 ο 9. Θερμοκρασία λειτουργίας ταχυμέτρου: -20 ο έως +45 ο 10. Βάρος: 5,2 Kg ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΤΑΧΥΜΕΤΡΟΥ Το ταχύμετρο παραδίδεται μέσα σε προστατευτική βαλίτσα. Για το άνοιγμα της βαλίτσας απελευθερώνουμε τους δύο διακόπτες στο καπάκι της βαλίτσας του ταχυμέτρου. Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε την κίνηση για να ανοίξουμε το ταχύμετρο. ΠΡΟΣΟΧΗ ΕΠΑΝΩ ΝΑ ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΚΑΠΑΚΙ ΤΗΣ ΒΑΛΙΤΣΑΣ. 1
Η έξοδος του ταχυμέτρου από την προστατευτική βαλίτσα από την λαβή όπως φαίνεται στην φωτογραφία και βρίσκεται στην κεφαλή του οργάνου. Η τοποθέτηση του ταχυμέτρου πάνω στον τρίποδα γίνεται με τα δύο χέρια. Με το ένα κρατάμε το ταχύμετρο από την λαβή, που βρίσκεται στην κεφαλή του οργάνου και με το άλλο σφίγγουμε δεξιόστροφα τον κοχλία βίδα που βρίσκεται στην βάση του τρίποδα. ΠΡΟΣΟΧΗ δεν αφήνουμε το ταχύμετρο πάνω στον τρίποδα εάν δεν σφίξουμε τον κοχλία βίδα που τον συγκρατεί πάνω στον τρίποδα. «ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΠΕΣΕΙ ΤΟ ΤΑΧΥΜΕΤΡΟ». Πριν αφήσουμε τα χέρια μας ελέγχουμε αν τρίποδας και ταχύμετρο έγιναν ένα σώμα. ΠΡΟΣΟΧΗ - ΠΡΟΣΟΧΗ Η μεταφορά σε άλλη θέση γίνεται με το ταχύμετρο στην βαλίτσα. Απαγορεύεται η μεταφορά πάνω στον τρίποδα ή από το χερούλι του ταχυμέτρου έστω και σε απόσταση 1 μέτρου. Τέλος πρέπει να προσέξουμε ώστε η βάση του ταχυμέτρου (τρικόχλιο), να είναι τοποθετημένη στο κέντρο του τρίποδα, αν δεν είναι ξεβιδώνουμε λίγο τον κοχλία βίδα του τρίποδα, σύρουμε το ταχύμετρο στο κέντρο του τρίποδα και σφίγγουμε δεξιόστροφα. Περιστρέφουμε τους κοχλίες του τρικοχλίου ώστε να βρίσκονται στην μέση της διαδρομής τους. Αυτό επιτυγχάνεται όταν η χαραγμένη γραμμή του κοχλία είναι ακριβώς πάνω από τον μαύρο περιστρεφόμενο δακτύλιο του τρικοχλίου. Οι κοχλίες του τρικοχλίου δεν είναι ατέρμονοι έχουν αρχή και τέλος. Προσέξτε προσεκτικά την παρακάτω φωτογραφία. 2
Επάνω Μέσον Η κέντρωση του ταχυμέτρου επιτυγχάνεται με την βοήθεια οπτικής κέντρωσης που βρίσκεται στο κάτω μέρος του ταχυμέτρου και αποτελείται από δύο ομόκεντρους περιστροφικούς κοχλίες. Ο εξωτερικός και μικρότερος, (1) ονομάζεται προσοφθάλμιο και με την βοήθειά του διακρίνουμε τους κύκλους κέντρωσης, που είναι χαραγμένοι στους φακούς της οπτικής κέντρωσης. Η ρύθμιση γίνεται σε κάθε παρατηρητή ανάλογα με το μάτι του και το αν φορά ή όχι γυαλιά μυωπίας, αστιγματισμού κ.λ.π. Όλοι μπορούν να δουν καθαρά με γυαλιά ή χωρίς αυτά με την σωστή ρύθμιση. Ο δεύτερος μεγαλύτερος εσωτερικός (2) εστιάζει το 1 είδωλο δηλαδή την σήμανση (καρφί, 2 ορόσημο κ.λ.π.) που υπάρχει στο έδαφος. Για να επιτύχουμε την ακριβή κέντρωση του ταχυμέτρου κατ αρχάς μετακινούμε το ταχύμετρο μαζί με τον τρίποδα για να δούμε από την οπτική κέντρωση την σήμανση (καρφί, ορόσημο κ.λ.π.), και κατόπιν ανεβοκατεβάζοντας έναν - έναν τους κοχλίες του τρικοχλίου. ΠΡΟΣΟΧΗ στην φάση αυτή δεν μετακινούμε το ταχύμετρο πάνω στον τρίποδα. 3
Ακολουθεί η χονδρική οριζοντίωση με την βοήθεια της σφαιρικής αεροστάθμης, που βρίσκεται πάνω στο τρικόχλιο. Η οριζοντίωση επιτυγχάνεται ανεβοκατεβάζοντας τα πόδια του τρίποδα ένα - ένα με προσεκτικές κινήσεις. Με το ένα χέρι κρατάμε το πόδι του τρίποδα και με τον αντίχειρα πιέζουμε για να ανεβεί η κεφαλή του τρίποδα ή αφήνουμε λίγο να κατεβεί η κεφαλή του τρίποδα. Με το άλλο χέρι ξεσφίγγουμε την βίδα που κρατά το π όδι του τρίποδα σε ένα συγκεκριμένο ύψος. ΠΡΟΣΟΧΗ τα δύο χέρια δουλεύουν μαζί και αφήνουμε τον τρίποδα μόνον όταν έχουμε σφίξει δεξιόστροφα την βίδα. «ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑ ΠΕΣΕΙ Ο ΤΡΙΠΟΔΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΧΥΜΕΤΡΟ» Μετά την χονδρική οριζοντίωση ξαναβλέπουμε την κέντρωση. Αν έχει φύγει λίγο την διορθώνουμε μετακινώντας το ταχύμετρο πάνω στη βάση του τρίποδα, αφού λασκάραμε αριστερόστροφα «ΔΕΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝΟΥΜΕ ΤΕΛΕΙΩΣ» τον κοχλία βίδα που κρατά το ταχύμετρο επάνω στον τρίποδα. Προσοχή. Η μετακίνηση του ταχυμέτρου πάνω στον τρίποδα θα πρέπει να είναι κινήσεις μεταφοράς του ταχυμέτρου χωρίς να χαθεί η παραλληλότητα κεφαλής τρίποδα και τρικοχλίου του ταχυμέτρου. Σε αντίθετη περίπτωση θα χάσουμε παντελώς την χονδρική οριζοντίωση που πετύχαμε προηγούμενα. Εφόσον δεν χάσαμε την χονδρική οριζοντίωση προχωρούμε στην οριζοντίωση ακριβείας με την σωληνωτή αεροστάθμη που ευρίσκεται πάνω από την οθόνη του ταχυμέτρου. Η οριζοντίωση γίνεται με την βοήθεια του τρικοχλίου σε δύο φάσεις. Στην πρώτη στρέφουμε το ταχύμετρο σε θέση παράλληλη προς δύο κοχλίες του τρικοχλίου και περιστρέφουμε και τους δύο κοχλίες ταυτόχρονα και αντίρροπα. 4
Στην δεύτερη φάση στρέφουμε το ταχύμετρο σε θέση κάθετη προς την προηγούμενη και περιστρέφουμε τον τρίτο κοχλία του τρικοχλίου. 5
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΤΑΧΥΜΕΤΡΟΥ Κατ αρχάς πρέπει να ανοίξουμε το ταχύμετρο. Αυτό επιτυγχάνουμε πατώντας το πλήκτρο PWR. Στην οθόνη εμφανίζονται γράμματα και αριθμοί. Στην πρώτη γραμμή διαβάζουμε την ένδειξη V (Vertical) που αντιστοιχεί στην ανάγνωση της κατακόρυφης γωνίας. Στην δεύτερη γραμμή διαβάζουμε την ένδειξη HR (Horizontal Right) που αντιστοιχεί στην ανάγνωση της Οριζόντιας Δεξιόστροφης γωνίας. Επάνω δεξιά η ένδειξη G δηλώνει ότι το ταχύμετρο μετρά τις γωνίες σε βαθμούς (Grad). Κάτω δεξιά στην ένδειξη ΒΑΤ βλέπουμε την κατάσταση της μπαταρίας. Η ένδειξη ΟSEΓ στην κατακόρυφη γωνία δηλώνει ότι το ταχύμετρο δεν είναι έτοιμο για μετρήσεις. Πρέπει να μετακινήσουμε το τηλεσκόπιο λίγο πάνω - κάτω. Αν η ένδειξη ΟSEΓ σβήσει τότε μπορούμε να προχωρήσουμε, Αν δεν σβήσει δηλώνει ότι το ταχύμετρο βρίσκεται σε δεύτερη θέση τηλεσκοπίου, πρέπει να περιστρέψουμε το τηλεσκόπιο από την άλλη πλευρά (αναστροφή περιστροφή) για να σβήσει η ένδειξη ΟSEΓ. Προσοχή η ένδειξη V πρέπει να είναι περίπου 100 (50 150) και όχι περίπου 300. Αν η ένδειξη είναι περίπου 300 τότε το τηλεσκόπιο βρίσκεται σε δεύτερη θέση και πρέπει να κάνουμε αναστροφή και περιστροφή του τηλεσκοπίου και ξανά προσανατολισμό. Αν τώ ρα την θέση της ένδειξης πάρει η ένδειξη b τότε το ταχύμετρο δεν είναι σωστά οριζοντιωμένο και θα πρέπει να επαναλάβουμε την διαδικασία της οριζοντίωσης. Αυτό πρέπει να συμβεί και όταν πάρουμε αυτή την ένδειξη b κατά την διάρκεια των μετρήσεων, με την διαφορά ότι σε αυτή την περίπτωση πρέπει να επαναληφθεί μετά την οριζοντίωση και ο προσανατολισμός του ταχυμέτρου. 6