Το σχεδιαστικό μέρος της αποτύπωσης παράγεται και υλοποιείται μέσω δύο ειδών σχεδίων:

Transcript

1 3. ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ Η αποτύπωση αποτελείται από ένα σύνολο διεργασιών που σκοπό έχουν να απεικονίσουν το αποτέλεσμα των μετρήσεων και του σχεδιασμού ενός υπαρκτού κτιρίου, τεκμηριώνοντας σωστά τις διαστάσεις του, τα μορφολογικά, τα δομικά, τα διακοσμητικά και γενικά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Αποτύπωση ενός κτιρίου και ιδιαίτερα ενός μνημείου σημαίνει τη μέτρηση και το σχεδιασμό του σύμφωνα με τις αρχές της παραστατικής γεωμετρίας. Επιπρόσθετα πρέπει στην αποτύπωση να εμπεριέχονται όλα τα αναγκαία και ικανά στοιχεία που προέρχονται από την παρατήρηση του κτίσματος και που βοηθούν έναν τρίτο να κατανοήσει την γεωμετρία, τη μελέτη τις μορφής και γενικότερα της σύνθεσής του, της τεχνικής με την οποία κατασκευάστηκε και τέλος τα ιστορικά του στοιχεία. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ Η σχεδιαστική αποτύπωση, δηλαδή η σύνταξη σκαριφημάτων, η λήψη μετρήσεων και στη συνέχεια η απόδοση των παραπάνω υπό κλίμακα και γραμμική σχεδίαση, είναι μια εργασία που στοχεύει στην \ολοκληρωμένη τεκμηρίωση του δομημένου χώρου. Οι εφαρμογές της σχεδιαστικής αποτύπωσης είναι άπειρες: σε κτίσματα μικρής ή μεγάλης κλίμακας, μνημεία, παραδοσιακά κτίσματα, αρχαιολογικές ανασκαφές (και τα ευρήματα τους), αλλά και σε πιο απλές περιπτώσεις όπως η αποτύπωση ενός υπάρχοντος κτιρίου με σκοπό την έκδοση οικοδομικής άδειας για την επέκταση του, η τροποποίηση ενός χώρου κλπ. Το σχεδιαστικό μέρος της αποτύπωσης παράγεται και υλοποιείται μέσω δύο ειδών σχεδίων: α) τα σκαριφήματα (σκίτσα, croqius, σημειώσεις, μετρήσεις), με τα οποία ο μελετητής σε άμεση επαφή με το κτίσμα, σχεδιάζει και μετρά στο χώρο τη μορφή του, τόσο στις γενικές του αναλογίες, όσο και στις λεπτομέρειές του. Οι παραπάνω εργασίες μπορούν να αναφερθούν και ως εργασίες πεδίου Ξεκινάμε την αποτύπωση κάνοντας μία σειρά από βασικά σκίτσα με ελεύθερο χέρι, πάνω στα οποία θα τοποθετήσουμε τις μετρήσεις μας. Γενικός κανόνας για τα σκίτσα είναι να γίνονται με μολύβι σε αρκετά μεγάλο μέγεθος (π.χ. σε μπλοκ ελευθέρου σχεδίου με αρκετά ανθεκτικό χαρτί, απλά φύλλα Α4 ή και σε αδιάσταλτο διαφανές χαρτί σχεδιάσεως). Οι μετρήσεις είναι καλό να γράφονται πάνω στα σκίτσα με μολύβι διαφορετικού χρώματος. Είναι σημαντικό στο σκίτσο να διατηρούνται οι βασικές αναλογίες του αντικειμένου και του χώρου του. Το σωστό σκαρίφημα διευκολύνεται πολύ από την μεθοδική παρατήρηση του αντικειμένου, την αναγνώριση των στοιχείων από τα οποία αποτελείται, (δηλαδή την αποσύνθεσή του στα βασικά στερεά, τις σχέσεις μεταξύ τους, τον καθορισμό των ορίων τους, την φορά των τοίχων, τις αποκλίσεις, καθετότητες συμμετρίες κ.λ.π. Τα γενικά σκίτσα πρέπει να περιέχουν μόνο τα βασικά περιγράμματα των τοίχων, δαπέδων κ.λ.π. κατασκευών με συνεχείς απλές γραμμές όπου η αρχή και το τέλος τους είναι συγκεκριμένα. Για τις λεπτομέρειες κάνουμε μεμονωμένα σκίτσα με αναλυτικότερη απόδοση των διακοσμητικών στοιχείων, των γείσων, της τοιχοδομίας, των πλακοστρώσεων, των δαπέδων, των οροφών κ.λ.π. β) την απόδοση, δηλαδή το τελικό προϊόν της αποτύπωσης ή το ολοκληρωμένο πλέον σχέδιο που πραγματοποιείται στο σχεδιαστήριο σύμφωνα με τις μετρήσεις της προηγούμενης φάσης, που σκοπό έχουν να απεικονίσουν το κτίσμα ή το αντικείμενο όπως είναι υπό κλίμακα και όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αντικειμενικότητα. Οι παραπάνω εργασίες μπορούν να αναφερθούν και ως εργασίες γραφείου.

2 ΟΡΓΑΝΑ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗΣ 1 Το ξύλινο μέτρο (ή σπαστό ή γαλλικό) 2 Το μεταλλικό μέτρο 3 Η μετροταινία (κορδέλα) Η μετροταινία χρησιμοποιείται για τις περισσότερες μετρήσεις κατόψεως. Πρέπει πάντα να την κρατάμε οριζόντια και καλά τεντωμένη ώστε να μην έχουμε σφάλματα μετρήσεων. 4 Αποστασιόμετρο (λέιζερ) Είναι μια συσκευή που χρησιμοποιεί λέιζερ ακτίνα προκειμένου να καθοριστεί η απόσταση. 5 Προφιλόμετρο Είναι όργανο κατάλληλο για την μεταφορά με μεγάλη ακρίβεια, ακόμη και των πιο περίπλοκων προφίλ. Συνήθως είναι μεταλλικό αλλά για αποτυπώσεις σε ευαίσθητες επιφάνειες που μπορούν να χαραχθούν από μεταλλικά προφιλόμετρα, υπάρχει και πλαστικό

3 6 Παχύμετρο Το παχύμετρο χρησιμοποιείται για την ακριβέστερη μέτρησηση ενός μήκους που δεν μπορεί να δώσει ο χάρακας. 7 Μικόμετρο Είναι όργανο ακριβείας για τη μέτρηση των διαστάσεων μικρών αντικειμένων 8 Το νήμα της στάθμης (Λιναίη ή Ζύγι) Είναι ένα σκοινί, με βαρίδι στην κάτω άκρη του. Λόγω της βαρύτητας, όταν ηρεμεί παίρνει πάντα την κατεύθυνση της κατακόρυφου. Με το νήμα της στάθμης ελέγχουμε τις αποκλίσεις των τοίχων ή παίρνουμε σωστά τις οριζόντιες μετρήσεις σε κεκλιμένα εδάφη. 9 Αεροστάθμη (αλφάδι) Το αλφάδι έχει την ιδιότητα να δείχνει ποιες επιφάνειες είναι οριζόντιες. Η λειτουργία της βασίζεται στην μηχανική των ρευστών. Υπάρχουν δύο είδη αεροστάθμης, οι σφαιρικές και οι σωληνωτές.

4 10 Το αλφαδολάστιχο Βασίζεται στην ιδιότητα των επιφανειών νερού σε δύο ανοιχτά συγκοινωνούντα δοχεία να βρίσκονται στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο. Είναι μία κοινή διαφανής σωλήνα νερού (οποιουδήποτε μήκους) που την γεμίζουμε με νερό και έχουμε τα δύο άκρα της ελεύθερα (όχι βουλωμένα). Τότε σε οποιαδήποτε απόσταση και αν βρίσκονται τα δύο άκρα, η στάθμη του νερού και στα δύο θα είναι στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο. Το αλφαδολάστιχο παρέχει ικανοποιητική ακρίβεια στις μετρήσεις μας εφόσον κατά καιρούς ελέγχουμε το περιεχόμενο του να μην έχει κενά και φυσαλίδες. 11 Η Πυξίδα Η πυξίδα χρησιμοποιείται μόνο για μετρήσεις οριζόντιων γωνιών. Mετρά αζιμούθιες γωνίες, δηλαδή γωνίες, που σχηματίζουν οι ευθυγραμμίες με τη διεύθυνση του μαγνητικού βορρά Πιο πολύπλοκα όργανα που χρησιμοποιούνται συχνά στην αποτύπωση μιας ανασκαφής, αλλά απαιτούν ειδικούς χειρισμούς είναι τα παρακάτω: 12 Το Θεοδόλιχο Το θεοδόλιχο είναι Τοπογραφικό Όργανο μέτρησης αποστάσεων και οριζοντίων γωνιών. Είναι όργανο αρκετά μεγάλης ακρίβειας, διότι διαθέτει άριστα οπτικά συστήματα που ανακλούν τα είδωλα χωρίς παραμορφώσεις και διαθλάσεις. Το όργανο τοποθετείται σε σταθερή βάση (με τη βοήθεια ενός τρίποδα) η οποία εξασφαλίζει την ακινησία του καθ όλη τη διάρκεια των μετρήσεων. Μειονέκτημα του οργάνου είναι το μεγάλο βάρος του και συνεπώς η δυσκολία χρήσης του σε δυσπρόσιτα εδάφη. Επιπλέον δεν έχει σχέση με ηλεκτρονικά συστήματα, είναι μηχανικό και οι μετρήσεις καταγράφονται στο χέρι.

5 13 Ο Χωροβάτης Ο χωροβάτης είναι το Τοπογραφικό όργανο, που χρησιμοποιείται στη μέτρηση των υψομέτρων σημείων. Αποτελείται από ένα τηλεσκόπιο, προσαρμοσμένο σε ένα κατακόρυφο άξονα. Στη βάση του οργάνου υπάρχει ένας οριζόντιος δίσκος, αριθμημένος σε βαθμούς. Επί πλέον, ο χωροβάτης μας δίνει τη δυνατότητα να μετρήσουμε και τις γωνίες διευθύνσεως των σκοπευόμενων σημείων. Η διαφορά του με το θεοδόλιχο είναι ότι κινείται μόνο σε οριζόντιο άξονα 14 Η Σταδία: Η σταδία είναι δευτερεύον όργανο και χρησιμοποιείται σε συνδιασμό με το χωροβάτη και το θεοδόλιχο καθώς και άλλα τοπογραφικά όργανα. Η κατασκευή της είναι πολύ απλή: αποτελείται από μια σανίδα μήκους 4m. Για λόγους ευκολίας μετακίνησης, η σανίδα είναι αρθρωτή στο μέσο του μήκος της, ώστε να συμπτύσσεται. Στη μια επιφάνεια η σταδία είναι αριθμημένη με εμφανείς υποδιαιρέσεις ανά εκατοστό του μέτρου (cm). Οι υποδιαιρέσεις έχουν χρωματισθεί εναλλάξ, ώστε να είναι ορατές από μεγάλη απόσταση. Ανά 10 cm αναγράφονται οι δεκάδες εκατοστών, ώστε να διαβάζονται εύκολα μέσα από το τηλεσκόπιο των Τοπογραφικών οργάνων.

6 15 Ο Γεωδαιτικός σταθμός ή Total station Είναι ένα τοπογραφικό όργανο που έχει δυνατότητα μέτρησης γωνιών και αποστάσεων. Είναι το σύγχρονο ψηφιακό θεοδόλιχο που επιτρέπει στο χρήστη του να συλλέγει όλες τις μετρήσεις που του είναι απαραίτητες για μία τοπογραφική αποτύπωση με χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας. Τα δεδομένα αποθηκεύονται στο εσωτερικό του οργάνου και, στη συνέχεια, είναι προσβάσιμα μέσω ενός υπολογιστή όπου μπορούν, πλέον, να επεξεργαστούν και να παράγουν το τελικό αποτέλεσμα. Κατά την χρήση ένας γεωδαιτικός σταθμός πρέπει να τοποθετηθεί σε έναν ειδικό τρίποδα που τον συγκρατεί στο ύψος άνετης σκόπευσης. Πριν από την έναρξη των μετρήσεων πρέπει να γίνει οριζοντίωση και κέντρωση του οργάνου ως προς την κατακόρυφο της γης και το τοπογραφικό σημείο όπου τοποθετείται, αντίστοιχα. 16 Ακόντιο και Κάτοπτρο (πρίσμα) Χρησιμοποιείται σε συνδιασμπο με το total station, σε αντικατάσταση της σταδίας. Αποτεέιται απο ένα κοντάρι και ένα πρίσμα, που τοποθετείται στην κορυφή του Το ακόντιο πρέπει να φαίνεται από σχετικά μεγάλη απόσταση, ώστε να είναι δυνατή μια μέτρηση ανεξάρτητα της απόστασης των σημείων. Επίσης ένα ακόντιο πρέπει να είναι ελαφρύ, ώστε να μεταφέρεται χωρίς δυσκολία σε όλα τα σημεία, που θα μετρηθούν. Συνήθως τα ακόντια έχουν διατομή κυκλική με διάμετρο περίπου 2 3cm. Για να διακρίνονται από μακριά έχουν έντονους χρωματισμούς (συνήθως κόκκινο και λευκό), οι οποίοι εναλλάσσονται. Το ύψος των ακοντίων είναι κατά κανόνα 2 μέτρα. Η εναλλαγή των χρωματισμών γίνεται ανά 20cm ή ανά 50cm και στην κάτω άκρη τους υπάρχει μια κωνική απόληξη ώστε να είναι εύκολη η τοποθέτησή τους ακριβώς σε κάποιο υλικό σημείο. Για την κατακορύφωση των ακοντίων υπάρχει προσαρμοσμένη μια σφαιρική αεροστάθμη. Για να πετύχουμε καλή κατακορύφωση του ακοντίου θα πρέπει η φυσαλίδα να βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της αεροστάθμης. Η σταθεροποίηση των ακοντίων επιτυγχάνεται με τη χρήση ενός τρίποδα, ο οποίος στην κορυφή του έχει δακτύλιο με διάμετρο ελάχιστα μεγαλύτερη της διαμέτρου του ακοντίου Ο τρίποδας στηρίζεται σταθερά στο έδαφος και το ακόντιο περνά μέσα από τον δακτύλιο, ώστε να παραμένει σταθερό σε κάποια θέση.

7 17 GPS ή Θεσιδεσίας Το GPS (Global Positioning System)ή Παγκόσμιο Σύστημα Στιγματοθέτησης, ή Θεσιθεσίας είναι παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού γεωγραφικής θέσης, (στίγματος), ακίνητου ή κινητού χρήστη, το οποίο βασίζεται σε ένα "πλέγμα" εικοσιτεσσάρων δορυφόρων της Γης, εφοδιασμένων με ειδικές συσκευές εντοπισμού, οι οποίες ονομάζονται "πομποδέκτες GPS". Οι πομποδέκτες αυτοί παρέχουν ακριβείς πληροφορίες για τη θέση ενός σημείου, το υψόμετρό του, την ταχύτητα και την κατεύθυνση της κίνησης του. Επίσης, σε συνδυασμό με ειδικό λογισμικό χαρτογράφησης μπορούν να απεικονίσουν γραφικά τις πληροφορίες αυτές. Σημειώσεις για το μάθημα "Γραμμικό Σχέδιο" ΙΕΚ Σπάρτης ( ) Τμήμα : Συντήρηση Έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων Μαρούλη Ευαγγελία, Αρχιτέκτων Μηχανικός Κουλογεωργίου Μαρία, Αρχιτέκτων Μηχανικός Βιβλιογραφία: «Τοπογραφία Ι», εφ. Τ.ε.ι. Λαμίας, Γρηγόρης Κ. Δανιήλ,Καρπενήσι, 2011 «Ασκήσεις Γεωδαισίας», Νικ. Παρδάλης «Γενική Τοπογραφία», Χ. Καλτσίκης, Α. Φωτίου «Στοιχεία Τοπογραφίας», Ι. Κοφίτσας