ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η μετάδοση γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων και αξιών, όπως αναπτύχθηκαν και συσσωρεύθηκαν από τις προηγούμενες γενιές. (Με τον όρο «μετάδοση» υποδηλώνουμε απλώς τη συνέχεια του πολιτισμού για την οποία ευθύνεται πάντα η απερχόμενη γενιά). Ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή ως αυτόνομου ατόμου και μέλους του κοινωνικού συνόλου. 1
ΣΚΟΠΟΙ-ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΚΟΠΟΣ: Η ανάπτυξη της ικανότητας χρησιμοποίησης των μαθηματικών ως μέσου για τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη. Στόχοι για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι: Να κατανοήσει ότι πολλά προβλήματα πρακτικής μορφής επιδέχονται μαθηματικές λύσεις. Να αναλύει προβλήματα, να τα μαθηματικοποιεί, να τα επιλύει και να ερμηνεύει τις λύσεις, ώστε να επιβεβαιώνεται-επαληθεύεται ότι απαντήθηκαν τα αρχικά προβλήματα. 2
ΣΚΟΠΟΙ-ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (συνέχεια) q ΣΚΟΠΟΣ: Η ικανότητα για λογική σκέψη, ο έλεγχος της λογικότητας των σκέψεων και ισχυρισμών που προβάλλονται από άλλους, η ευρηματικότητα, η δημιουργική φαντασία και η αισθητική εκτίμηση. Στόχοι για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι: Η ανάγνωση και αξιολόγηση δεδομένων που παρουσιάζονται σε στατιστικούς πίνακες, ιστογράμματα, διαγράμματα κτλ. Η κατανόηση της σημασίας και της δομής ενός τουλάχιστον μαθηματικού συστήματος θεμελιωμένου με την αξιωματική μέθοδο. 3
Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Η Στατιστική μπορεί να θεωρηθεί ως ο επιστημονικός κλάδος που έχει σαν αντικείμενο τη συγκέντρωση, παρουσίαση και ανάλυση (επεξεργασία) ποσοτικών ή και ποιοτικών δεδομένων που αναφέρονται σε χαρακτηριστικά (ιδιότητες) πολυπληθών ομάδων. Ένας άλλος ορισμός της Στατιστικής είναι ότι αυτή αποτελεί τον επιστημονικό κλάδο που ασχολείται με τη λήψη αποφάσεων, όταν παρουσιάζονται αβέβαιες και τυχαίες καταστάσεις. 4
Παλιά, ήμαστε επηρεασμένοι από τον αυστηρό ντετερμινισμό (αιτιοκρατία) και γενικεύαμε με απόλυτο βαθμό: Ι η εμφάνιση ενός γεγονότος Αοδηγούσε πάντα στο αποτέλεσμα Β. Ο αυστηρός ντετερμινισμός του χθες έγινε σήμερα στατιστικός ντετερμινισμός η εμφάνιση του γεγονότος Α καταλήγει με πιθανότητα στο αποτέλεσμα Β.Έτσι τη θέση του βέβαιου και του αναγκαίου στις περισσότερες περιπτώσεις έχει πάρει το πιθανό. Η Στατιστική, ως επιστήμη, έχει τους δικούς της συμβολισμούς, τη δική της ορολογία, τα δικά της θεωρήματα και τεχνικές. Χρησιμοποιείται σε όλες σχεδόν τις άλλες επιστήμες και στους περισσότερους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. 5
Ημεθοδολογία της Στατιστικής και ηχρησιμοποίησή της έχουν παρεξηγηθεί από πολλούς ανθρώπους. Έχουμε ακούσει ότι οστατιστικός είναι οάνθρωπος που φτιάχνει ακριβή διαγράμματα από παράλογες υποθέσεις ήπου στηρίζει επιστημονικά τα ψέματά του κτλ. ΗΣτατιστική δεν ευθύνεται ως επιστήμη για όλα αυτά. Εκείνοι που φταίνε είναι οι άνθρωποι, που είτε δεν γνωρίζουν να χρησιμοποιούν σωστά τη Στατιστική, είτε το γνωρίζουν, αλλά έχουν λαθεμένα στοιχεία, είτε ακόμα εξάγουν σκόπιμα ψεύτικα συμπεράσματα. Έτσι δίνονται συμπεράσματα στατιστικών μελετών που εξαπατούν τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να μιλούν για μια ακόμα κατηγορία ψεμάτων, τα «στατιστικά ψέματα». 6
Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Αν οεικοστός αιώνας χαρακτηρίστηκε από τους ειδικούς ως οαιώνας της εικόνας και της μικροηλεκτρονικής, είναι πολύ πιθανό οεικοστός πρώτος αιώνας να σηματοδοτηθεί από την κυριαρχία της πληροφόρησης αλλά και της Στατιστικής, της επιστήμης ηοποία είναι σε θέση να μεταφέρει και να καταστήσει κατανοητό ένα τεράστιο εύρος πληροφοριών σε συνεχώς ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Ηενημέρωση δεν είναι όργανο για την παραγωγή οικονομικών αγαθών, αλλά έγινε ηίδια το κυριότερο από τα αγαθά. Η οικονομική δύναμη μετατοπίζεται από αυτόν που έχει στα χέρια του τα μέσα παραγωγής σε αυτόν που έχει στα χέρια του τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η πληροφόρηση προΐσταται πλέον του παγκόσμιου πολιτικού παιχνιδιού. Ηπληροφορία, λοιπόν, ως κατεχόμενο προϊόν και ως μέσο άσκησης εξουσίας υποκατέστησε σε σημαντικό βαθμό τα υλικά προϊόντα οδηγώντας σε μια νέα μορφή συγκέντρωσης δύναμης. Οι πληροφορίες που προσφέρονται με την ηθελημένη ήαθέλητη επιλογή του πληροφοριοδότη, δίνουν μόνο μια έμμεση εικόνα των γεγονότων και δημιουργούν ανάμεσα στο δέκτη και την πραγματικότητα μια εικονική πραγματικότητα 7
Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ο συνεχώς αυξανόμενος ρόλος της Στατιστικής σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων του ανθρώπου. Η έκταση και η ένταση της γλώσσας της Στατιστικής σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας. Η χρησιμότητα της Στατιστικής από μέρους των μαθητών για την εκτίμηση της ορθότητας και της αξιοπιστίας του πλήθους των πληροφοριών που δέχονται καθημερινά. Η ανάγκη αναγνώρισης από μέρους των μαθητών μέσω της Στατιστικής της πολύμορφης σημασίας των μαθηματικών στη σημερινή κοινωνία. Η ανάπτυξη της στατιστικής σκέψης και των σχεδιαστικών ικανοτήτων των μαθητών. Ο θεμελιώδης ρόλος για τις μελλοντικές σπουδές. 8
Τα προβλήματα στη διδασκαλία της Στατιστικής Παρά το γεγονός ότι οι έννοιες της Στατιστικής αναφέρονται στα σχολικά βιβλία των δυο πρώτων βαθμίδων της εκπαίδευσης, η διδασκαλία τους τις περισσότερες φορές παραλείπεται, ή γίνεται με τρόπο ελλιπή και έχει εντελώς περιθωριακό χαρακτήρα. Το γεγονός ότι οι εφαρμογές και οι χρήσεις της Στατιστικής σκέψης έχουν καταστεί αναγκαίες στη καθημερινή ζωή και πολλαπλάσια χρηστικές για πολλά άλλα μαθήματα που διδάσκονται στην εκπαίδευση. Το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές και των δύο βαθμίδων της εκπαίδευσης δεν είναι ιδιαίτερα φιλικοί στη διδασκαλία της Στατιστικής. 9
Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι οι εκπαιδευτικοί και των δύο βαθμίδων της εκπαίδευσης δεν είναι ιδιαίτερα φιλικοί στη διδασκαλία της Στατιστικής, γεγονός το οποίο επιβεβαιώθηκε και σε σχετικές έρευνες. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι το μάθημα της Στατιστικής απαιτεί για τη διδασκαλία του ιδιαίτερη διδακτική και εννοιολογική προσέγγιση διαφορετική από τα Μαθηματικά. Η διδασκαλία της Στατιστικής πρέπει να δομηθεί με ιδιαίτερες δραστηριότητες μάθησης. 10