πό το 1975 στο Μρούσι ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ: τηλ 210-8028560 ΘΕΤΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ: τηλ 210-8028560 ΕΠ.Λ.: τηλ 210-6129412 ΠΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΣΕΙΣ Γ' ΤΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΙ ΕΠΛ (ΟΜΛ Β ) ΤΕΤΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΖΟΜΕΝΟ ΜΘΗΜ: ΒΙΟΛΟΓΙ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΝΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙ: ΠΥΡΟΒΟΛΚΗ ΛΙΝ ΡΕΤΣΣ ΣΤΕΦΝΟΣ ΘΕΜ 1. δ 2. γ 3. β 4. γ 5. β ΘΕΜ Β Β1. 4 2 1 6 3 5 Β2. : DNA πολυμεράση β: Προμόσωμ γ: DNA δεσμάση δ: DNA ελικάση ε: RNA πολυμεράση Β3. Σχολικό βιβλίο σελίδ 98: «Η διάγνωση των γενετικών σθενειών...(μορική διάγνωση)» ηλδή τις 3 κουκίδες Β4. Σχολικό βιβλίο σελίδ 133: «ιγονιδικά ονομάζοντι τ ζώ εκείν στ οποί έχει τροποποιηθεί το γενετικό υλικό τους με την προσθήκη γονιδίων, συνήθως πό κάποιο άλλο είδος». Β5. Σχολικό βιβλίο σελίδ 109: «Με τον όρο ζύμωση όπως πρωτεΐνες κι ντιβιοτικά». ΘΕΜ Γ Γ1. Πρτηρώντς το γενελογικό δένδρο, βλέπουμε ότι 2 υγιείς γονείς (Ι 1 Ι 2 ), γεννούν άρρωστο πιδί (ΙΙ 3 ). Το γνώρισμ λοιπόν δεν θ μπορούσε ν είνι επικρτές διότι γι ν το φέρει το πιδί, θ έπρεπε τουλάχιστον ένς γονές ν είνι επίσης άρρωστος. EKΠΙ ΕΥΣΗ: Με Οράμτ κι Πράξεις γι την Πιδεί -1-
πό το 1975 στο Μρούσι δηλδή ν (νόσος) > (φυσιολ.) Ι 1 : ΙΙ 3 : ή Ι 2 : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ: τηλ 210-8028560 ΘΕΤΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ: τηλ 210-8028560 ΕΠ.Λ.: τηλ 210-6129412 Άρ, οφείλετι σε υπολειπόμενο, ώστε οι δυο γονείς (Ι 1 Ι 2 ) ν είνι φορείς του πθολογικού γονιδίου κι έτσι το πιδί ΙΙ 3 άρρωστο. δηλδή: Έστω (φυσιολ.) > (νόσος) Ρ: γμ:,, F1:,,, Γ..: 1 : 2 : 1 Φ..: 3(υγιή) : 1(άρρωστο) Άτοπο Γμ. 1 ος νόμος Mendel: «Νόμος του διχωρισμού των λληλόμορφων γονιδίων» Γ2. πό τη διστύρωση ΙΙ 4 ΙΙ 5 βλέπουμε ότι γεννιέτι κορίτσι άρρωστο (ΙΙΙ 1 ), οπότε ποκλείετι ν είνι φυλοσύνδετο, διότι σε υτήν την περίπτωση, θ έπρεπε η μητέρ ν είνι άρρωστη (ή τουλάχιστον φορές), λλά πρίτητ κι ο πτέρς επίσης άρρωστος, κάτι που δε συμβίνει. Επειδή το κορίτσι κληρονομεί έν Χ πό τη μητέρ κι το μονδικό Χ του πτέρ ηλδή: Χ (φυσιολ.) > Χ (νόσος) ΙΙ 4 : Χ Υ ΙΙ 5 : Χ Χ ΙΙΙ 1 : Χ Χ Πρόκειτι οπότε γι υτοσωμικό γνώρισμ δηλδή: Έστω (φυς.) > (νόσος) ΙΙ 4 ΙΙ 5 : Γμ. γμ:, F 2 : Άτοπο, Γ..: 1 : 1 Φ..: 1(υγιές) : 1(άρρωστο) EKΠΙ ΕΥΣΗ: Με Οράμτ κι Πράξεις γι την Πιδεί -2-
πό το 1975 στο Μρούσι Γ3. [Ι 1 : Ι 2 : ] ΙΙ 1 : ή ΙΙ 2 : ή ΙΙ 3 : ΙΙ 4 : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ: τηλ 210-8028560 ΘΕΤΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ: τηλ 210-8028560 ΕΠ.Λ.: τηλ 210-6129412 Γ4. ο γονότυπος του τόμου ΙΙ 1 είνι ομόζυγος γι το επικρτές λληλόμορφο (), διότι βλέπουμε ότι ο νιχνευτής δεν υβριδοποιήθηκε με κνέν μόριο DNA, άρ δεν υπάρχει το μετλλγμένο γονίδιο. Ο γονότυπος του τόμου ΙΙ 2, είνι ετερόζυγος (), διότι βλέπουμε ότι ο νιχνευτής υβριδοποιεί 1 μόριο DNA, οπότε το άτομο θ φέρει 1 μετλλγμένο λληλόμορφο γονίδιο. Γ5. Σύνδρομο Klinefelter: νευπλοειδιά-τρισωμί φυλετικών χρωμοσωμάτων (Χ Χ Υ) Μερική χρωμτοψί στο κόκκινο κι πράσινο: φυλοσύνδεση υπολειπόμενη νόσος. Χ (φυσιολ.) > Χ (νόσος) Μητέρ: Χ Χ Πτέρς: Χ Υ Πιδί: Χ Χ Υ Γι ν προκύψει λοιπόν υτό το πιδί θ πρέπει ν έχει κληρονομήσει πό τη μητέρ ένν γμέτη με δύο Χ κι ένν γμέτη με Υ πό τον πτέρ. Θ συμβεί λοιπόν φινόμενο μηδιχωρισμού των δελφών χρωμτίδων του Χ χρωμοσώμτος στη μείωση ΙΙ στη μητέρ. Μητέρ Πτέρς Υ Υ μείωση Ι μείωση Ι Υ Υ μείωση ΙΙ * μείωση ΙΙ Υ Υ Χ Χ Υ EKΠΙ ΕΥΣΗ: Με Οράμτ κι Πράξεις γι την Πιδεί -3-
ΘΕΜ Δ πό το 1975 στο Μρούσι ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ: τηλ 210-8028560 ΘΕΤΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ: τηλ 210-8028560 ΕΠ.Λ.: τηλ 210-6129412 Δ1. Η μετγρφή γίνετι με κτεύθυνση 5 3 κι το mrna που πράγετι έχει συμπληρωμτική λληλουχί κι ντίθετ άκρ με την μη κωδική λυσίδ κι ίδι λληλουχί κι άκρ με την κωδική. Ξεκινώντς πό ριστερά στην λυσίδ Ι βρίσκουμε κωδικόνιο ένρξης ATG κι προχωρώντς με βήμ τριπλέτς (φού ο γενετικός κώδικς είνι κώδικς τριπλέτς, συνεχής κι μη επικλυπτόμενος) άλλ 7 κωδικόνι. Άρ κωδική η λυσίδ Ι με τον πρκάτω προσντολισμό 5 AGCTATGACCATG ATTACGGATTCACTG 3 3 TCGATACTGGTAC TAATGCCTAAGTGAC 5 Δ2. mrna: 5 AGCUAUGACC AUGAUUACGGAUUCA CUG 3 Το mrna έχει συμπληρωμτική λληλουχί κι ντίθετ άκρ με τη μη κωδική λυσίδ Δ3. Το mrna προσδένετι με το ριβοσωμικό mrna μέσω μις λληλουχίς που υπάρχει στην 5 μετάφρστη περιοχή του: 5 AGCU 3 Δ4. Το κωδικόνιο ένρξης ATG, που κωδικοποιεί κι το μινοξύ μεθειονίνη, δεν έχει συνώνυμ. Πρτηρούμε ότι το τρίτο κωδικόνιο, που κωδικοποιεί το τρίτο μινοξύ, είνι επίσης το ATG. ν η ντικτάστση της μις βάσης συμβεί στο κωδικόνιο ένρξης τότε (φού δεν έχει συνώνυμ) θ νγνωριστεί ως κωδικόνιο ένρξης το επόμενο ATG δηλδή το 3 ο κωδικόνιο της ρχικής λυσίδς. Άρ θ πρχθεί πρωτεΐνη με 1022 μινοξέ. Δ5. Το ρυθμιστικό γονίδιο κωδικοποιεί την πρωτεΐνη κτστολέ. Ότν πουσιάζει η λκτόζη ο κτστολές προσδένετι ισχυρά στο χειριστή κι εμποδίζει την RNA πολυμεράση ν ρχίσει την μετγρφή του οπερονίου. Ότν στο θρεπτικό υλικό υπάρχει λκτόζη τότε υτή προσδένετι στον κτστολέ κι δεν του επιτρέπει μ συνδεθεί στο χειριστή. Προσθήκη βάσεων των οποίων ο ριθμός είνι διφορετικός του 3 ή πολλπλσίων του λλάζουν όλ τ κωδικόνι πό το σημείο υτό κι μετά. Άρ κι η λληλουχί των μινοξέων της πρωτεΐνης κτστολέ δεν θ εμφνίζει πολλές ομοιότητες με την ρχική. EKΠΙ ΕΥΣΗ: Με Οράμτ κι Πράξεις γι την Πιδεί -4-
πό το 1975 στο Μρούσι ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ: τηλ 210-8028560 ΘΕΤΙΚΗ ΚΤΕΥΘΥΝΣΗ - ΣΧΕΔΙΟ: τηλ 210-8028560 ΕΠ.Λ.: τηλ 210-6129412 Άρ η νέ δομή του κτστολέ πιθνόττ δεν θ επιτρέπει τη σύνδεση του με το χειριστή. Άρ κόμ κι πουσί λκτόζης θ μετγράφοντι τ γονίδι του οπερονίου κι θ πράγοντι τ τρί ένζυμ που δισπούν τη λκτόζη διρκώς. Έτσι το κύττρο θ σπτλά ενέργει ενώ πράλληλ δεν θ τρέφετι. EKΠΙ ΕΥΣΗ: Με Οράμτ κι Πράξεις γι την Πιδεί -5-