ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΕ9900 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Έρευνα και Συγγραφή Βασιλική Ζήση, PhD Λέκτορας Διάλεξη 10η Συγγραφή αποτελεσμάτων: Οργάνωση. Σωστά γραφήματα Τι περιλαμβάνει το κεφάλαιο των αποτελεσμάτων Πώς οργανώνεται το κεφάλαιο των αποτελεσμάτων Δημιουργία και επεξεργασία Σχημάτων στο Excel Διαμόρφωση σχημάτων σύμφωνα με τον ΑΡΑ 5 Βασιλική Ζήση, PhD 1

Πίνακες (11η διάλεξη) Σχήματα & Εικόνες (10η διάλεξη) Στατιστικές πληροφορίες (12 η & 13 η διάλεξη) Το κεφάλαιο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αφού παρουσιάζει τη συνεισφορά της έρευνας στη γνώση. Θα πρέπει να είναι περιεκτικό και καλά οργανωμένο. Ο αναγνώστης θα πρέπει να μπορεί να αναζητήσει και να βρει πληροφορίες εύκολα. Θα πρέπει να περιέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες: Στοιχεία της περιγραφικής στατιστικής (μέσους όρους, τυπικές αποκλίσεις, αριθμό, κ.λ.π.) για όλες τις μεταβλητές Στατιστικούς δείκτες (επίπεδα σημαντικότητας, το μέγεθος της επίδρασης) Κατανοητή περιγραφή των ευρημάτων (συσχετίσεις, διαφορές, κ.λ.π) Βασιλική Ζήση, PhD 2

Θα πρέπει να περιέχει μόνο τις απαραίτητες πληροφορίες: Οι περιττές λεπτομέρειες θα πρέπει να αποφεύγονται. Οι πληροφορίες που θεωρούνται αναγκαίες, αλλά όμως μπορεί να κουράζουν τον αναγνώστη ή διακόπτουν τη ροή του κειμένου μπαίνουν στα παραρτήματα. Τέτοιες πληροφορίες μπορεί να είναι λεπτομέρειες της στατιστικής ανάλυσης (π.χ. που προκύπτουν από τον αρχικό έλεγχο των δεδομένων). Θα πρέπει οι πληροφορίες να μην επαναλαμβάνονται: Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται σε ένα πίνακα δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνονται μέσα στο κείμενο. Όποτε είναι αναγκαίο γίνεται παραπομπή στον πίνακα Οι πληροφορίες που δίνει ένα σχήμα δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνονται μέσα στο κείμενο ή σε ένα πίνακα. Βασιλική Ζήση, PhD 3

Μια εικόνα χίλιες λέξεις: Τα σημαντικότερα ευρήματα θα πρέπει να αποδοθούν με σχήματα. Με τον τρόπο αυτό ο αναγνώστης θα μπορεί με μια ματιά να αντιληφθεί τα αποτελέσματα της έρευνας. Μην ξεχνάτε ότι κανείς άλλος δεν έχει ασχοληθεί τόσο πολύ με τη συγκεκριμένη έρευνα. Βοηθήστε αυτόν που ενδιαφέρεται να βρει τις πληροφορίες που χρειάζεται δαπανώντας το λιγότερο δυνατό χρόνο! Δεν υπάρχει «χρυσή συνταγή» για τη σειρά παρουσίασης των αποτελεσμάτων: Συνήθως περιγράφεται πρώτα η διαδικασία ελέγχου των δεδομένων και στη συνέχεια παρουσιάζονται τα δεδομένα της περιγραφικής στατιστικής. Ένας καλός τρόπος παρουσίασης είναι η επιμέρους αναφορά σε κάθε μία από τις υποθέσεις. Βασιλική Ζήση, PhD 4

Οι ανάγκες και ο σκοπός της έρευνας μπορεί να υποδεικνύουν συγκεκριμένο τρόπο παρουσίασης: Για παράδειγμα, αν συγκρίνετε δύο ομάδες που ακολούθησαν διαφορετικές μεθόδους εξάσκησης, θα πρέπει να αναφερθείτε πρώτα στον αρχικό έλεγχο των διαφορών μεταξύ των ομάδων. Μπορεί να αποφασίσετε να παρουσιάσετε πρώτα τα πιο σημαντικά δεδομένα. Ένας τρόπος για να φτιάξεις σχήματα είναι στο SPSS. Ο τρόπος αυτός είναι εύκολος και γρήγορος εφόσον χρησιμοποιείς αυτό το πρόγραμμα για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων σου. Τη δημιουργία σχημάτων στο SPSS θα τη διδαχθείς στο αντίστοιχο μάθημα. Ένας άλλος τρόπος για να φτιάξεις εύκολα και αποτελεσματικά καλά σχήματα είναι στο Excel. Οτρόπος αυτός προϋποθέτει (στις περισσότερες περιπτώσεις) ότι γνωρίζεις τις τιμές της περιγραφικής στατιστικής των ομάδων σου (Μέσοι όροι, ποσοστά). Βασιλική Ζήση, PhD 5

Πώς θα φτιάξω ένα γράφημα στο Excel? Έστω ότι θέλω να φτιάξω αυτό το γράφημα στο Excel: 40 30 20 10 0 Αντικατάσταση συμβόλων 37,4 30 22,5 20,5 19,5 11,6 Χαμηλό Μεσαίο Υψηλό επίπεδο φυσικής δραστηριότητας Νεώτεροι Μεγαλύτεροι Στο γράφημα αυτό θέλω να δείξω τις διαφορές στο σκορ ενός ψυχομετρικού τεστ που ονομάζεται «Αντικατάσταση Συμβόλων» μεταξύ νεότερων και μεγαλύτερων ανδρών, οι οποίοι κατατάσσονται και σε τρία επίπεδα φυσικής δραστηριότητας. Πρώταθαπρέπειναεισάγωταδεδομένατουγραφήματοςσεένα φύλο του Excel. Ουσιαστικά φτιάχνω ένα πίνακα, όπου εισάγω όχι μόνο τις τιμές (Μέσοι όροι) αλλά και τις επικεφαλίδες των στηλών και των γραμμών. Στη συνέχεια επιλέγω ολόκληρη την περιοχή των δεδομένων, μαζί με τις επικεφαλίδες και στη γραμμή εργαλείων μορφοποίησης πατάω το εικονίδιο: Οδηγός δημιουργίας γραφήματος Ακολουθώντας τα βήματα του οδηγού, θα πρέπει να: 1 ο επιλέξετε τον τύπο του γραφήματος, 2 ο να ορίσετε αν τα δεδομένα θα παρουσιάζονται ανά γραμμές ή ανά στήλες, 3 ο να προσθέσετε τίτλους στο γράφημα και τους άξονες και 4 ο να επιλέξετε τη θέση του γραφήματος. Βασιλική Ζήση, PhD 6

Στο παράδειγμα μας επιλέξαμε: 1 ο τρισδιάστατες ράβδους, 2 ο ανά γραμμές, 3 ο ορίσαμε μόνο τίτλο γραφήματος «Αντικατάσταση συμβόλων» 4 ο Σαν αντικείμενο στο φύλλο 1. Το σχήμα έχει την τυπική έγχρωμη εμφάνιση των σχημάτων του Excel, εμείς όμως θέλουμε να το μορφοποιήσουμε. Παρακάτω αναφέρονται οι δυνατότητες που έχουμε να επεξεργαστούμε ένα γράφημα και δίνονται κάποια παραδείγματα. Αν όμως δεν ασχοληθείτε μόνοι σας, να ψάξετε, να πειραματιστείτε, δεν έχετε μάθει παρά ελάχιστα Καθώς το ποντίκι περνάει από τις διαφορετικές περιοχές του σχήματος εμφανίζεται υπερκείμενο που δηλώνει κάθε φορά την περιοχή Με δεξί κλικ εμφανίζεται το μενού μορφοποίησης της περιοχής. Μπορείτε να μορφοποιήσετε το γράφημα επιλέγοντας κάθε στοιχείο: άξονες (χρώμα, γραμματοσειρά, στοίχιση, κλίμακα, αριθμός) περιοχή σχεδίασης (περιοχή) περιοχή γραφήματος (γραμματοσειρές, φόντο, περίγραμμα) υπόμνημα (γραμματοσειρά, περιοχή, περίγραμμα) γραμμές πλέγματος (χρώμα) σειρά δεδομένων (μοτίβο, ετικέτες, γραμμές σφάλματος), κ.λ.π). Βασιλική Ζήση, PhD 7

Και τώρα η τελευταία πινελιά! Αντικατάσταση συμβόλων Νεώτεροι Μεγαλύτεροι Μπορώναεισάγωκείμενοπάνω στο γράφημα, χρησιμοποιώντας απότηγραμμήεργαλείων σχεδίασης το εικονίδιο 40 30 20 10 0 37,4 30 22,5 20,5 19,5 11,6 Χαμηλό Μεσαίο Υψηλό επίπεδο φυσικής δραστηριότητας Προσοχή! το γράφημα θα πρέπει να είναι επιλεγμένο κατά την εισαγωγή κειμένου έτσι ώστε το κείμενο να ενσωματωθεί στο γράφημα. Έχει αρκετή δουλειά το γράφημα έτσι?! Θέλετε να κάνετε κι άλλα τέτοια γραφήματα που να είναι πανομοιότυπα? Αντιγράψτε το φύλο εργασίας στο ίδιο βιβλίο και απλώς αλλάξτε τα δεδομένα Τα σχήματα είναι ένας καλός τρόπος να παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα μας. Δεν είναι όμως πάντα απαραίτητα. Πριν αποφασίσεις να χρησιμοποιήσεις σχήματα στην εργασία σου, θα πρέπει να απαντήσεις στις εξής ερωτήσεις: Τι θέλω να δείξω? Είναι απαραίτητο το σχήμα? Μήπως επαναλαμβάνει τις πληροφορίες του κειμένου ή με βοηθά να γλιτώσω μια μακροσκελή περιγραφή? Πόσα σχήματα θα φτιάξω? Τι τύπο γραφήματος θα χρησιμοποιήσω? Ας δώσουμε κάποιες απαντήσεις Βασιλική Ζήση, PhD 8

Πόσα σχήματα θα πρέπει να φτιάξω? Όσο το δυνατόν λιγότερα. Ένα σχήμα για κάθε ενότητα δεδομένων, τα οποία είναι καλύτερο να αναπαρασταθούν γραφικά, για παράδειγμα συγκρίσεις ομάδων, ποσοστιαίες αναλογίες, παρουσίαση αλληλεπιδράσεων Τι τύπο γραφήματος θα χρησιμοποιήσω? Αυτό εξαρτάται από το τι θέλω να δείξω. Πιο κάτω παρουσιάζονται οι περιπτώσεις για τις οποίες χρησιμοποιούνται 3 από τους πιο συνηθισμένους τύπους γραφημάτων: ραβδογράμματα (ράβδοι), ιστογράμματα (γραμμές) και πίτες Ιστόγραμμα Χρησιμοποιείται για να δείξει τη σχέση ανάμεσα σε δύο ποσοτικές μεταβλητές. Στον οριζόντια άξονα x βαθμονομείται η ανεξάρτητη μεταβλητή, ενώ ο κάθετος άξονας y δείχνει την εξαρτημένη μεταβλητή. Για παράδειγμα: μετρήσεις μιας τιμής (εξαρτημένη) σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα (ανεξάρτητη). 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1st Qtr 2nd Qtr 3rd Qtr 4th Qtr East West North Βασιλική Ζήση, PhD 9

Ραβδόγραμμα Χρησιμοποιείται όταν η ανεξάρτητη μεταβλητή είναι κατηγορική (π.χ. πειραματικές ομάδες, φύλο). Μπορεί να είναι μεμονωμένοι ράβδοι (μία ανεξάρτητη) ή σετ ράβδων (δύο ανεξάρτητες). Για παράδειγμα: μετρήσεις μιας τιμής (εξαρτημένη) σε άνδρες και γυναίκες (ανεξάρτητη1) με διαφορετικές ηλικίες (ανεξάρτητη2). 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 18-24 ετών 25-44 ετών 45-64 ετών 65-74 ετών Άνδρες Γυναίκες Πίτες Χρησιμοποιείται για να δείξει ποσοστά ή αναλογίες. Τα συγκρινόμενα τμήματα δεν θα πρέπει να είναι περισσότερα από 5. Προτιμούμε ανοιχτότερα χρώματα για τα μεγάλα κομμάτια και πιο σκούρα για τα μικρότερα. Για παράδειγμα: ποιο είναι το ποσοστό των ατόμων που παρακολουθούν μία εκπομπή, σε κάθε ηλικιακή κατηγορία. 18-24 25-44 45-64 65-74 13% 13% 17% 57% Βασιλική Ζήση, PhD 10

Οδηγίες διαμόρφωσης Αρίθμησε κάθε σχήμα με συνεχείς αραβικούς αριθμούς (π.χ. Σχήμα 1) Χρησιμοποίησε πλάγια γράμματα και αριθμούς (π.χ. Σχήμα 1. όχι Σχήμα 1.) Κάνε αναφορά μέσα στο κείμενο για κάθε σχήμα Οι αναφορές στο κείμενο να γίνονται με βάση τον αριθμό του σχήματος (μέσα στο κείμενο δεν γράφονται με πλάγια) Οδηγίες διαμόρφωσης Ο τίτλος κάθε σχήματος πρέπει να είναι σύντομος και να εξηγεί τα περιεχόμενα του Κάνε κεφαλαίο το πρώτο γράμμα της λεζάντας του γραφήματος Η λεζάντα του σχήματος δεν γράφεται με πλάγια γράμματα Βάλε τελεία στο τέλος της λεζάντας Βασιλική Ζήση, PhD 11

Οδηγίες διαμόρφωσης Η θέση του τίτλου σε ένα σχήμα μέσα στο κεφάλαιο των αποτελεσμάτων της διπλωματικής εργασίας, είναι κάτω από το σχήμα Όταν υποβάλουμε άρθρο για δημοσίευση η λεζάντα του γραφήματος μπαίνει σε ξεχωριστή σελίδα Όλοι οι στατιστικοί όροι, εκτός από τους δείκτες και τους ελληνικούς χαρακτήρες (π.χ. η, α) θα πρέπει να γράφονται με πλάγια γράμματα Οδηγίες διαμόρφωσης Για τους τίτλους των αξόνων του σχήματος και τον τίτλο του γραφήματος ισχύουν τα εξής: Οι τίτλοι αξόνων γράφονται στο κέντρο Κάνε κεφαλαίο το πρώτο γράμμα από κάθε σημαντική λέξη του τίτλου των αξόνων, του γραφήματος και της λεζάντας Κάνε κεφαλαίο το πρώτο γράμμα από όλες τις ετικέτες (ονομασίες τίτλους) δεδομένων Βασιλική Ζήση, PhD 12

Εργασία 4 (4%) Εναλλακτικά κατεβάστε το αρχείο Ergasia4.doc Tα στοιχεία που δίνονται στον παρακάτω πίνακα είναι από ένα output του SPSS και δείχνουν το σκορ (σε εκατοστά του δευτερολέπτου) σε μια δοκιμασία για την αξιολόγηση της προσοχής σε 3 διαφορετικές χρονικές στιγμές (1.5, 3.0 και 4.5 λεπτά) για δύο διαφορετικές ομάδες ατόμων: Αυτών που είχαν μια πτώση το προηγούμενο έτος (faller) και αυτών που δεν είχαν τέτοια εμπειρία (non-faller). Φτιάξτε ένα γράφημα από αυτά τα δεδομένα (Μην ξεχάσετε τον τίτλο!) Η εργασία που θα ανεβάσετε πρέπει να είναι σε αρχείο Word Βαθμολογία: 20% Σωστός τίτλος γραφήματος.. 30% Σωστός τύπος Σχήματος.. 30% Σωστή χρήση αξόνων.. 20% Καλαίσθητη εμφάνιση σχήματος. Descriptive Statistics Attention 1.5 reaction time fall non-faller Mean 164,90 Std. Deviation 31,117 N 52 faller 183,87 25,732 31 Total 171,99 30,490 83 Attention 3 reaction time non-faller 159,04 30,243 52 faller 178,19 36,039 31 Total 166,19 33,629 83 Attention 4.5 reaction time non-faller 153,94 32,264 52 faller 174,61 38,548 31 Total 161,66 35,948 83 Βασιλική Ζήση, PhD 13

Η συγγραφή των αποτελεσμάτων της έρευνας απαιτεί λιτότητα, σαφήνεια ακρίβεια! Γράφω λίγα και καλά! Η γραφική απεικόνιση των δεδομένων είναι σημαντική για να κατανοήσει ο αναγνώστης τα αποτελέσματα. Ανάλογα με το τι θέλω να δείξω πρέπει να επιλέξω και τον κατάλληλο τύπο γραφήματος. Γουλτίδης Χ. (2004). ECDL 4 γρήγορα και απλά : 7 ενότητες σε 1 τόμο, 2η έκδ. Αθήνα : Κλειδάριθμος. American Psychological Association (2001). Publication Manual, 5th ed. Washington, DC: American Psychological Association. pp. 176-188. Βασιλική Ζήση, PhD 14