15ήκεξν Δλεκεξσηηθφ Γειηίν. Πνιηηηθήο θαη Οηθνλνκηθήο Σεθκεξίσζεο # 2

15ήκεξν Δλεκεξσηηθφ Γειηίν Πνιηηηθήο θαη Οηθνλνκηθήο Σεθκεξίσζεο # 2 15 Ηνπλίνπ 2011

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΛΗΓΑ ΛΟΓΗΑ ΜΔ ΑΦΟΡΜΖ ΣΟ «ΓΔΛΣΗΟ ΠΟΛΗΣΗΚΖ & ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΣΔΚΜΖΡΗΩΖ» 4 [1] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΔΞΔΛΗΞΔΩΝ ΚΑΗ ΣΑΔΩΝ 6 [1.Α] ΚΤΒΔΡΝΖΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ 6 1% έσο 3% εηζθνξά αιιειεγγχεο θαη επηβαξχλζεηο ζηα αθίλεηα 6 Ζ αχμεζε ηεο θνξνινγίαο ζηελ Διιάδα γηγαληψλεη ηελ παξανηθνλνκία 6 Γεξκαληθέο ελζηάζεηο ζηα ηεζη θνπψζεσο (ή αιιηψο πφζν ζηαζεξέο είλαη νη γεξκαληθέο ηξάπεδεο;) 7 πλερίζηεθε ε εθξνή ησλ θαηαζέζεσλ 8 WSJ: Ζ Διιάδα πσιείηαη θζελά θαη ε Γεξκαλία αγνξάδεη 8 Έλα πξαγκαηηθά εληππσζηαθφ κέγεζνο 9 Χξένο 22,7 δηζ. δνι. θαηέρνπλ νη γεξκαληθέο ηξάπεδεο 9 [1.Β] ΠΡΟΦΑΣΔ ΔΚΘΔΔΗ ΥΔΣΗΚΑ ΜΔ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ 10 Ζιίαο Ησαθείκνγινπ (Μάξηηνο 2011): «Κφζηνο Δξγαζίαο, Πεξηζψξηα Κέξδνπο θαη Αληαγσληζηηθφηεηα ζηελ Διιάδα 1995-2009», Μειέηεο ΗΝΔ/ΓΔΔ 10 Γ. Μαιιηαξφπνπινο θαη Σ. Αλαζηαζάηνο (Απξίιηνο 2011): «Competitiveness, External Deficit and External Debt of the Greek Economy», Economy and Markets, Σκήκα Δξεπλψλ Eurobank 13 [2] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΓΔΗΚΣΩΝ 15 Πάλσ απφ 800.000 νη επίζεκα άλεξγνη ηνλ Μάξηην 2011. Δηήζηα αχμεζε 40% 15 Πξψην 3κελν 2011: χθεζε 5,5% θαη εηήζηα κείσζε ησλ εμαγσγψλ 15 Γηεπξχλεηαη ν εθηξνρηαζκφο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ 16 Δθξεθηηθή αχμεζε αθάιππησλ επηηαγψλ 16 Αχμεζε θαηαγγειηψλ γηα ζεμνπαιηθή παξελφριεζε γπλαηθψλ ζε ρψξνπο εξγαζίαο 17 Αχμεζε ζηηο απφπεηξεο απηνθηνλίαο, ζηελ θαηαλάισζε ςπρνθαξκάθσλ θαη ζε επηζθέςεηο ζε ςπρηάηξνπο 17 Ζ βαζεηά χθεζε επηηείλεη ηελ παξαβαηηθφηεηα θαη ηελ εγθιεκαηηθφηεηα 17 [3] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΚΑΗ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ 19 [3.Α] ΚΟΗΝΧΝΗΚΔ ΔΠΗΠΣΧΔΗ ΣΟΤ ΜΝΖΜΟΝΗΟΤ 19 1. Δηζαγσγή 19 2. Πξνβιέςεηο δηεζλψλ νξγαληζκψλ 19 3. Οη δηαλεκεηηθέο επηπηψζεηο ηνπ κλεκνλίνπ θαη ηεο θξίζεο 20 4. Άλεξγε αλάθακςε 23 5. Γηαπηζηψζεηο 23 2

[3.Β] ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΚΟΗΝΧΝΗΑ 25 ΔΡΓΑΗΑ 25 πλδηθαιηζκφο 25 Δξγαζηαθέο ζρέζεηο 25 Αλεξγία 26 ΚΟΗΝΩΝΗΑ 27 Φαζηζηηθέο επηζέζεηο 27 Ραηζηζκφο 27 Κνηλσληθέο εθξήμεηο 28 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 28 [4] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΣΑΔΩΝ 29 [4.Α] ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΣΑΔΗ 29 Έξεπλα ηεο VPRC «Πνιηηηθή ζπγθπξία θαη δηαθπβέξλεζε» 29 Βαξφκεηξν ηεο Public Issue, Ηνχληνο 2011 29 Έξεπλα ηεο Public Issue γηα ην θίλεκα ησλ Αγαλαθηηζκέλσλ 30 [4.Β] ΘΔΔΗ ΠΟΛΗΣΗΚΧΝ ΓΤΝΑΜΔΧΝ 33 Οη ζέζεηο ησλ Οηθνιφγσλ Πξάζηλσλ γηα ηελ νηθνλνκηθή θξίζε 33 Οη πξνηάζεηο ηεο Γεκνθξαηηθήο Αξηζηεξάο γηα ηελ νηθνλνκία θαη ηελ έμνδν απφ ηελ θξίζε 34 [4.Γ] ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΚΑΗ ΔΤΡΧΠΑΨΚΖ ΑΡΗΣΔΡΑ 37 Δθινγέο ζηελ Πνξηνγαιία 37 Μλεκφλην, Μεζνπξφζεζκν θαη ρξένο 39 [5] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΔΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΑΗ ΓΗΔΘΝΩΝ ΘΔΜΑΣΩΝ 40 [5.Α] OΗ ΤΣΑΔΗ ΣΟΤ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΓΗΑ ΚΑΘΔ ΜΔΛΟ ΣΖ ΔΔ 40 [5.Β] ΑΛΛΑΓΖ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ ΘΔΜΗΚΟΤ ΠΛΑΗΗΟΤ ΓΗΑ ΣΖΝ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΤΝΟΥΖ 42 [5.Γ] ΖΜΑΝΣΗΚΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ ΓΗΑ ΣΟΝ ΠΡΟΩΠΟΛΟΓΗΜΟ ΣΖ ΔΔ 43 [6] ΒΟΤΛΖ ΚΑΗ ΔΤΡΩΒΟΤΛΖ 45 ΝΟΜΟΥΔΓΗΑ ΚΑΗ ΑΛΛΔ ΚΟΗΝΟΒΟΤΛΔΤΣΗΚΔ ΠΑΡΔΜΒΑΔΗ ΠΟΤ ΒΡΗΚΟΝΣΑΗ Δ ΔΞΔΛΗΞΖ Ζ ΔΥΟΤΝ ΖΓΖ ΤΕΖΣΖΘΔΗ 45 3

ΛΗΓΑ ΛΟΓΗΑ ΜΔ ΑΦΟΡΜΖ ΣΟ «ΓΔΛΣΗΟ ΠΟΛΗΣΗΚΖ & ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΣΔΚΜΖΡΗΩΖ» Ζ Δπηηξνπά Μειεηψλ θαη Σεθκεξέσζεο απνηειεέ κεηεμϋιημε ηεο Δπηηξνπάο πιινγηθάο Τπνζηάξημεο θαη Αμηνπνέεζεο ηνπ Ϋξγνπ ηεο Κνηλνβνπιεπηηθάο ΟκΪδαο ηνπ ΤΡΗΕΑ. Ζ ελ ιφγσ Δπηηξνπά δεκηνπξγάζεθε κεηϊ ηηο εθινγϋο ηνπ Οθηψβξε 2009. ηφρνο άηαλ λα δεκηνπξγεζεέ κηα «ζπιινγηθά ππνδνκά» γηα ηελ ππνβνάζεζε ηνπ Ϋξγνπ ηεο Κνηλνβνπιεπηηθάο ΟκΪδαο, αιιϊ θαη γηα ηελ αμηνπνέεζε ηνπ Ϋξγνπ απηνχ. Βαζχηεξνο ζηφρνο φκσο θαη θηινδνμέα άηαλ λα ζπκβϊιιεη απηά ε Δπηηξνπά ζε Ϋλαλ κεζν-καθξνρξφλην ζρεδηαζκφ, θαζψο θαη ζηε κειϋηε πξνβιεκϊησλ, πξηλ απηϊ Ϋιζνπλ ζην πξνζθάλην, Ϋηζη ψζηε λα ππεξβνχκε κηα παξϊδνζε πνπ ζϋιεη ηελ ΑξηζηεξΪ, πνιιϋο θνξϋο, λα αθνινπζεέ ηα γεγνλφηα. Ζ Δπηηξνπά απνηειεέηαη απφ λϋνπο επηζηάκνλεο πνηθέισλ θιϊδσλ θαη ελδηαθεξφλησλ, γεγνλφο πνπ επηηξϋπεη ηελ θαηϊ ην δπλαηφ ζθαηξηθά πξνζϋγγηζε ησλ ζεκϊησλ. Όκσο πνιχ ζχληνκα θϊλεθε πσο ε Δπηηξνπά δελ ζα κπνξϋζεη λα αληαπνθξηζεέ ζην Ϋξγν ηεο αλ ιεηηνπξγάζεη σο κηα θιεηζηά «νκϊδα» κειεηψλ. Σν εχξνο ησλ ζεκϊησλ θαη νη πξνθιάζεηο πνπ ε θξέζε δεκηνπξγεέ, γηα ηελ θνηλσλέα θαη ην αξηζηεξφ θέλεκα εηδηθφηεξα, επηβϊιινπλ ηε δηθηχσζε ηεο Δπηηξνπάο κε Ϋλα επξχ θϊζκα θνηλσληθψλ θαη επηζηεκνληθψλ θνξϋσλ, κε εζηέεο πξνβιεκαηηζκνχ θαη γλψζεο εληφο ηεο ΑξηζηεξΪο θαη επξχηεξα, θαζψο θαη κε θηλάκαηα θαη πξσηνβνπιέεο πνπ αλαπηχζζνληαη γχξσ απφ θνηλσληθϊ, νηθνινγηθϊ θαη Ϊιια πξνβιάκαηα. Ζ Δπηηξνπά Μειεηψλ θαη Σεθκεξέσζεο, φπσο ζην κεηαμχ κεηνλνκϊζζεθε, Ϊξρηζε ινηπφλ λα αλαπηχζζεη δεζκνχο ζπλεξγαζέαο κε ηα ηκάκαηα ηνπ πλαζπηζκνχ θαη ηηο «ζεκαηηθϋο» ηνπ ΤΡΗΕΑ, κε δέθηπα Αξηζηεξψλ Οηθνλνκνιφγσλ θαη Κνηλσληθψλ Δπηζηεκφλσλ, ζε ΔιιΪδα θαη εμσηεξηθφ, κε ην Ηλζηηηνχην «Ν. ΠνπιαληδΪο», κε ΑΔΗ θαη κεκνλσκϋλνπο ζπλεξγϊηεο. Έλα κϋζν αλϊπηπμεο απηάο ηεο ζπλεξγαζέαο κπνξεέ λα απνηειϋζεη θαη ην παξφλ «Δλεκεξσηηθφ Γειηέν Πνιηηηθάο & Οηθνλνκηθάο Σεθκεξέσζεο», θαζψο θαη κηα ηζηνζειέδα πνπ εηνηκϊδεηαη θαη ε νπνέα πξφθεηηαη λα ην θηινμελεέ καδέ κε Ϊιιεο επεμεξγαζέεο ηεο Δπηηξνπάο. Χο ηψξα ε Δπηηξνπά θνηλνπνηνχζε κϋξνο ησλ εξγαζηψλ ηεο κε ηε κνξθά δηϊθνξσλ «Γειηέσλ» πνπ θπθινθνξνχζαλ κϋζσ ηνπ ΤΡΗΕΑ θαη ηνπ ΤΝ. Μεηαμχ απηψλ άηαλ ην «Γειηέν Κνηλνβνπιεπηηθνχ Έξγνπ», ην «Γειηέν Οηθνλνκηθψλ Δμειέμεσλ», Ϋλα «Γειηέν γηα ηελ θέλεζε ησλ ηδεψλ ζην ρψξν ηεο ΑξηζηεξΪο», θαζψο θαη «Κεέκελα Δξγαζέαο» γηα δηϊθνξα ζϋκαηα. Σν «Δλεκεξσηηθφ Γειηέν Πνιηηηθάο & Οηθνλνκηθάο Σεθκεξέσζεο» ελζσκαηψλεη απηϊ ηα Γειηέα θαη εληϊζζεη ηε ζρεηηθά χιε ζε Ϋλαλ επξχηεξν ζρεδηαζκφ. Οη δηϊθνξνη ηνκεέο νξγαλψλνληαη κε ηε κνξθά «παξαηεξεηεξέσλ», ην θαζϋλα απφ ηα νπνέα ζα κπνξνχζε λα κεηεμειηρζεέ ζε Ϋλαλ θφκβν ζπλεξγαζέαο θαη επηθνηλσλέαο κε επξχηεξνπο θχθινπο ελδηαθεξνκϋλσλ. ΠξνζπΪζεηα θαηαβϊιιεηαη ψζηε νη «αληϋλεο» ησλ παξαηεξεηεξέσλ απηψλ λα θαιχπηνπλ θαη ηελ επξσπατθά δηϊζηαζε ησλ εμειέμεσλ. Ζ ζπγθεθξηκϋλε κνξθά 4

σζηφζν θαη ην πεξηερφκελν ηνπ Γειηένπ ζα εέλαη ππφ δηαξθά αλακφξθσζε, αλϊινγα θαη κε ηηο πξνηϊζεηο ησλ απνδεθηψλ θαη ησλ «ρξεζηψλ» ηνπ. Θα άζεια, κε αθνξκά απηά ηελ πξσηνβνπιέα, λα επηζεκϊλσ φηη ε δεκηνπξγέα απηάο ηεο Δπηηξνπάο απεηϋιεζε Ϋλα πεέξακα θαη Ϋλα κηθξφ Ϊικα ηαπηφρξνλα ζην δηθφ καο κηθξφθνζκν. Καη ηνχην γηαηέ, ιφγσ ηνπ κηθξνχ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ, ν θϊζε βνπιεπηάο εξγαδφηαλ κϋζσ ηνπ δηθνχ ηνπ γξαθεένπ ζπλεξγαηψλ, ρσξέο λα ππϊξρνπλ θνηλϋο ζπιινγηθϋο ππνδνκϋο ππνζηάξημεο ηνπ Ϋξγνπ ηεο Κνηλνβνπιεπηηθάο ΟκΪδαο. Ζ θαηϊζηαζε απηά, πνπ αξρηθϊ άηαλ απφξξνηα αληηθεηκεληθψλ δπζθνιηψλ, ζηε ζπλϋρεηα Ϋγηλε ζπλάζεηα θαη θαζεζηψο. Έρνληαο θαη ν έδηνο εξγαζηεέ σο βνπιεπηάο, ππφ ηηο ζπλζάθεο απηϋο, εέρα δηαπηζηψζεη πφζν αληηπαξαγσγηθφ άηαλ απηφ ην θαζεζηψο, αθνχ δπζθφιεπε ηνλ ζπιινγηθφ θαη καθξνπξφζεζκν ζρεδηαζκφ. Έρνληαο ηελ επζχλε ηνπ ζπληνληζκνχ απηάο ηεο Δπηηξνπάο απφ ηε δεκηνπξγέα ηεο, καδέ κε ηνπο Θ. Παξαζθεπφπνπιν θαη Γ. ΜπαιΪθα, κϋιε ηεο δηεχζπλζεο ηεο Κ.Ο. ηνπ ΤΡΗΕΑ, ζα άζεια λα εμϊξσ ηε ζπλεηζθνξϊ, ηε δηαζεζηκφηεηα θαη ην πςειφ επέπεδν αηνκηθάο θαη ζπιινγηθάο επζχλεο φισλ ησλ κειψλ ηεο Δπηηξνπάο θαη ησλ ζπλεξγαηψλ ηεο θαη λα επρεζψ θαιά επηηπρέα ζηηο λϋεο πξσηνβνπιέεο ηεο. ΣΫινο, ζα άζεια λα ελζαξξχλσ ηνπο απνδϋθηεο ηνπ «Γειηένπ» λα κελ δηζηϊζνπλ λα απνζηεέινπλ ηηο φπνηεο επηζεκϊλζεηο ά παξαηεξάζεηο ηνπο ζηε ζπληαθηηθά νκϊδα. ΓηΪλλεο ΓξαγαζΪθεο Πξψελ βνπιεπηάο ΤΡΗΕΑ, πληνληζηάο ηεο Δπηηξνπάο Μειεηψλ & Σεθκεξέσζεο ρφιηα, παξαηεξάζεηο θαη πξνηϊζεηο γηα ην Γειηέν εέλαη παξαπϊλσ απφ θαινδερνχκελα. Μπνξεέηε λα επηθνηλσλεέηε καδέ καο ειεθηξνληθϊ ζηηο εμάο δηεπζχλζεηο: o.poulou@parliament.gr (Οπξαλέα Πνχινπ) gbalabanidis@hotmail.com (ΓηΪλλεο Μπαιακπαλέδεο) 5

[1] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΔΞΔΛΗΞΔΩΝ ΚΑΗ ΣΑΔΩΝ ΔπηκΫιεηα: Ά. Κνχξνο & Γ. αθειιαξέδεο Σν Παξαηεξεηήξην Οηθνλνκηθψλ Δμειίμεσλ θαη Σάζεσλ παξαθνινπζεί θαη απνηππψλεη ηηο θπξηφηεξεο εμειίμεηο ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ νηθνλνκία, θαζψο θαη θαηαγξάθεη ζεκαληηθέο ηάζεηο ή κεηαζηξνθέο ζηελ πνξεία ηεο νηθνλνκίαο. Δπηπιένλ, παξαθνινπζεί ηηο θπξηφηεξεο εθζέζεηο θαη κειέηεο δηεζλψλ θαη εγρψξησλ νξγαληζκψλ ζρεηηθά κε ηελ ειιεληθή θαη επξσπατθή νηθνλνκία, ελψ επίζεο θαηαγξάθεη ηηο ηνπνζεηήζεηο ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ ζηε ρψξα. [1.Α] ΚΤΒΔΡΝΖΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ 1% έσο 3% εηζθνξά αιιειεγγχεο θαη επηβαξχλζεηο ζηα αθίλεηα ΜεγΪιεο επηβαξχλζεηο γηα ηνπο θνξνινγνπκϋλνπο επηθϋξεη ε εηζθνξϊ αιιειεγγχεο, ε νπνέα ζα εθαξκνζηεέ γηα εηζνδάκαηα πςειφηεξα ησλ 12.000 επξψ. Ζ εηζθνξϊ ζα ππνινγέδεηαη κε ζπληειεζηά 1% γηα εηάζηα εηζνδάκαηα απφ 12.000 Ϋσο 20.000 επξψ, κε 2% απφ 20.000 Ϋσο 50.000 επξψ θαη κε 3% γηα 50.000 επξψ θαη Ϊλσ. Θα εθαξκφδνληαη δε ζην ζχλνιν ηνπ εηζνδήκαηνο θαη φρη θιηκαθσηά. Γηα παξϊδεηγκα, γηα εηζφδεκα 25.000 επξψ ν θνξνινγνχκελνο ζα πιεξψζεη εηζθνξϊ 500 επξψ (δειαδή 25.000 * 2%= 500 επξψ). Ζ εηζθνξϊ ζα επηβιεζεέ ζηα εηζνδάκαηα ηνπ 2010 Ϋσο απηϊ ηνπ 2015. Δπέζεο, απνθαζέζηεθε ε κεέσζε ηνπ αθνξνιφγεηνπ νξένπ ηνπ Φφξνπ Αθέλεηεο Πεξηνπζέαο απφ ηηο 400.000 επξψ ζάκεξα ζε αηνκηθφ επέπεδν ζηηο 200.000 επξψ, θαζψο θαη ε επηβνιά ηϋινπο 1 επέ ηεο αληηθεηκεληθάο αμέαο ησλ αθηλάησλ, κε ηηκά δψλεο πνπ ζα ππεξβαέλεη ηα 1.000 επξψ/η.κ. Ζ εέζπξαμά ηνπ ζα γέλεηαη κϋζσ ησλ ινγαξηαζκψλ ηεο ΓΔΖ θαη ζα επηβαξχλεη ηνπο ρξάζηεο, δειαδά θαη ηνπο ελνηθηαζηϋο. ΑπηΪ ηα κϋηξα, ππνηέζεηαη, φηη εέλαη νη αιιαγϋο πνπ επϋθεξε ν Γ. Παπαθσλζηαληέλνπ ππφ ηελ πέεζε ησλ αληηξξάζεσλ ηεο Κ.Ο ηνπ ΠΑΟΚ θαη ησλ δηαδειψζεσλ. Ζ νπζέα φκσο εέλαη φηη απνηεινχλ ινγηζηηθϊ ηξηθ αθνχ ν ζηφρνο ησλ εζφδσλ παξακϋλεη ακεηϊβιεηνο. Ζ αχμεζε ηεο θνξνινγίαο ζηελ Διιάδα γηγαληψλεη ηελ παξανηθνλνκία H αχμεζε ηεο θνξνινγέαο δηνγθψλεη ηελ παξανηθνλνκέα, ππνζηάξημε ν Απζηξηαθφο αθαδεκατθφο δξ Φξέληξηρ λϊηληεξ. Ο θ. λϊηληεξ, ζχκβνπινο ηνπ ΓΝΣ, ηεο Παγθφζκηαο ΣξΪπεδαο θαη ηεο Δπξσπατθάο Δπηηξνπάο, ζεκεέσζε φηη εέλαη ιϊζνο κηα αχμεζε ηεο θνξνινγέαο ζηελ ΔιιΪδα, ε νπνέα ζα νδεγάζεη Ϊκεζα ά Ϋκκεζα ζηε αχμεζε ηεο παξανηθνλνκέαο θαη ζε αληέζεηα απνηειϋζκαηα φζνλ αθνξϊ ηε κεέσζε ηνπ δεκφζηνπ ρξϋνπο. Ο δξ λϊηληεξ ππνζηάξημε φηη ζηελ ΔιιΪδα, ε παξανηθνλνκέα εέλαη ε κεγαιχηεξε (σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ) ζηε δψλε ηνπ ΟΟΑ θαη φηη γηα ην 2010 δηακνξθψζεθε ζην 29,9% ηνπ ΑΔΠ ά ζε 69,05 δηζ. επξψ. ΜΪιηζηα, ζηε δηϊξθεηα ηεο πεξαζκϋλεο 6

ρξνληϊο, ε «καχξε» νηθνλνκέα ζηελ ΔιιΪδα δηεπξχλζεθε θαηϊ 0,4 πνζνζηηαέεο κνλϊδεο. «Αλ ε χθεζε δηαηεξεζεέ, ε αλεπέζεκε νηθνλνκέα ζ απμάζεη ην κϋγεζφο ηεο, εηδηθϊ αλ ε ειιεληθά θπβϋξλεζε αλαγθαζηεέ απφ ην ΓΝΣ θαη ηελ Δ.Δ. λα πξνρσξάζεη ζε Ϋλαλ λϋν γχξν αχμεζεο ησλ θφξσλ». Ο αθαδεκατθφο, κϊιηζηα, πξνρψξεζε Ϋλα βάκα πεξαηηϋξσ, ζεκεηψλνληαο φηη αλ ππϊξμεη Ϊιιε αχμεζε θφξσλ, ν θφζκνο ζα βγεη ζηα... ΒαιθΪληα. «Ννκέδσ φηη ε ΔιιΪδα Ϋρεη θηϊζεη ζε Ϋλα ζεκεέν πνπ πιϋνλ δελ κπνξεέ λ απμάζεη ηνπο θφξνπο. Αλ απμεζνχλ, ν θφζκνο ζ αξρέζεη λα πεγαέλεη ζηα θφπηα, φπνπ ε θνξνινγέα εέλαη ρακειφηεξε... ΠξνζσπηθΪ, ζεσξψ φηη νπνηαδάπνηε Ϊιιε αχμεζε θφξσλ πξϋπεη λα ζηακαηάζεη». χκθσλα κε ηα ζηνηρεέα ηνπ δξνο λϊηληεξ, ε παξανηθνλνκέα ζηε δψλε ηνπ ΟΟΑ αλϋξρεηαη ζην 13,4% ηνπ ΑΔΠ. Μεηαμχ ησλ 31 επξσπατθψλ ρσξψλ, ε ΔιιΪδα θαηαηϊζζεηαη ζηε 10ε ζϋζε Ϋρνληαο ζηελ πξψηε ζϋζε ηε Βνπιγαξέα, φπνπ ε παξανηθνλνκέα αλϋξρεηαη ζην 32,6% ηνπ ΑΔΠ. ηε δεχηεξε ζϋζε θαηαηϊζζεηαη ε Κξναηέα, κε ηελ παξανηθνλνκέα λ αλϋξρεηαη ζην 29,8%. ΠΪλησο, θαηϊ πεξέεξγν ηξφπν, ν θ. λϊηληεξ ππνζηάξημε φηη ε κεγϊιε παξανηθνλνκέα ιεηηνπξγεέ σο ζηαζεξνπνηεηηθφο παξϊγνληαο ζηελ παξνχζα νηθνλνκηθά θαηϊζηαζε ζηελ ΔιιΪδα, θαζψο ζπληζηϊ ηε κνλαδηθά δηϋμνδν γηα κεγϊια θνκκϊηηα ηνπ πιεζπζκνχ. Δπέζεο, ππνβϊζκηζε ηηο απψιεηεο δεκφζησλ εζφδσλ εμαηηέαο ηεο παξανηθνλνκέαο, θαζψο ππνινγέδεη φηη ηα 2/3 ηεο «καχξεο» νηθνλνκέαο επαλϋξρνληαη ζηελ πξαγκαηηθά νηθνλνκέα, θπξέσο κϋζσ ηεο θαηαλϊισζεο. Πεγά: Καζεκεξηλά Γεξκαληθέο ελζηάζεηο ζηα ηεζη θνπψζεσο (ή αιιηψο πφζν ζηαζεξέο είλαη νη γεξκαληθέο ηξάπεδεο;) ηαζεξά ζηελ θξηηηθά εηο βϊξνο ηεο λενζχζηαηεο επξσπατθάο ηξαπεδηθάο αξράο (ΔΒΑ) εέλαη ε Γεξκαλέα, ακθηζβεηψληαο αλνηρηϊ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο κεζνδνινγέαο πνπ αθνινπζεέ ζηα ηεζη αληνράο 91 επξσπατθψλ ηξαπεδψλ, ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ θϊπνησλ ησλ πεξηθεξεηαθψλ ηξαπεδψλ ηεο ρψξαο (landesbanks). Απηά ηε θνξϊ, ηα επηθξηηηθϊ ζρφιηα δηαηππψζεθαλ δηϊ ζηφκαηνο ηνπ επηθεθαιάο ηεο αξράο επνπηεέαο ηνπ γεξκαληθνχ ρξεκαηνπηζησηηθνχ θιϊδνπ (Bafin), Γηφθελ Ϊλην, ν νπνένο εέπε, κεηαμχ Ϊιισλ, ε ΔΒΑ πϊζρεη απφ Ϋιιεηςε κηαο μεθϊζαξεο δνκάο δηαθπβϋξλεζεο θαη Ϊξα λνκηκφηεηαο. «Θα άηαλ ιππεξφ εϊλ ε ΔΒΑ ρϊζεη ηελ αμηνπηζηέα ηεο απφ ηελ αξρά ηνπ Ϋξγνπ ηεο», δάισζε ν θ. Ϊλην. Δλ φςεη ηεο δεκνζηνπνέεζεο ησλ απνηειεζκϊησλ απφ ηα ηεζη θνπψζεσο ησλ επξσπατθψλ ηξαπεδψλ, ζην πιαέζην ησλ νπνέσλ δνθηκϊδνληαη νη θεθαιαηαθϋο αληνρϋο ηνπο ζε κηα ζεηξϊ ππνζεηηθψλ ζελαξέσλ γηα ηελ επηδεέλσζε ηεο νηθνλνκέαο θαη ησλ αγνξψλ, ζπζζσξεχνληαη νη αληηδξϊζεηο ησλ γεξκαληθψλ αξρψλ. Σνλ Απξέιην, ε γεξκαληθά Ϋλσζε ηξαπεδψλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκϋα αλαθνέλσζε φηη ηα ηεζη αληνράο ηεο ΔΒΑ ζα δηακνξθψζνπλ κηα ιαλζαζκϋλε εηθφλα ζηελ αγνξϊ, ηνπνζεηψληαο ηεο ζε κεηνλεθηηθά ζϋζε. ΦΫηνο, βαζηθά πξνυπφζεζε ηεο ΔΒΑ εέλαη λα δεκνζηεπηεέ ιεπηνκεξψο ε Ϋθζεζε ησλ ηξαπεδψλ ζηα νκφινγα ηεο Διιάδαο, ηεο Ηξιαλδίαο θαη ηεο Πνξηνγαιίαο Ϋλαο φξνο πνπ ζηνρεχεη ζηελ απνθαηϊζηαζε ηεο αμηνπηζηέαο ησλ ηεζη αληνράο κεηϊ ηελ απνηπρέα ησλ πεξπζηλψλ. ΣΫινο, ε ΔΒΑ δελ ζπκπεξηιακβϊλεη θϊπνηνπο ηχπνπο θεθαιαέσλ ησλ ηξαπεδψλ ζηα ηεζη πνπ ην γεξκαληθφ θξϊηνο πξνζκεηξϊ γηα ηελ απνηέκεζε ησλ αληνρψλ ηνπο. Δηζη, ε δηαδηθαζέα θαζέζηαηαη αθφκε πην δχζθνιε γηα ηηο landesbaks, νη νπνέεο ζεσξνχληαη απφ ηνπο πην αδχλακνπο θξέθνπο ηνπ 7

επξσπατθνχ ηξαπεδηθνχ ζπζηάκαηνο θαζψο Ϋρνπλ επελδχζεη αθεηδψο ζε θξαηηθϊ νκφινγα ησλ αδχλακσλ θξέθσλ ηεο Δπξσδψλεο. Σα απνηειϋζκαηα ησλ ηεζη αλακϋλεηαη λα αλαθνηλσζνχλ ηνλ Ηνχιην. Πεγά: Καζεκεξηλά πλερίζηεθε ε εθξνή ησλ θαηαζέζεσλ Ννηθνθπξηά θαη επηρεηξήζεηο «ζήθσζαλ» 2,4 δηζ. ηνλ Απξίιην θαη 1,3 δηζ. κέζα ζε κία εβδνκάδα ηνλ Μάην Ζ «αηκνξξαγέα» ζηηο θαηαζϋζεηο ζπλερέζηεθε θαη ηνλ Απξέιην, θαζψο λνηθνθπξηϊ θαη επηρεηξάζεηο «ζάθσζαλ» 2,4 δηζ. επξψ, ελψ ζπλνιηθϊ νη εθξνϋο απφ ην ζχζηεκα, ηφζν απφ Έιιελεο φζν θαη απφ θαηνέθνπο ηνπ εμσηεξηθνχ, αλάιζαλ ζηα 3,6 δηζ. επξψ. Ζ θπγά εληϊζεθε πεξηζζφηεξν ηνλ ΜΪην ππφ ηα δηαδνρηθϊ ζελϊξηα γηα ηελ αλαδηϊξζξσζε ηνπ ρξϋνπο θαη ην ελδερφκελν πηψρεπζεο, πνπ εέρε σο απνηϋιεζκα ηελ απφζπξζε θαηαζϋζεσλ χςνπο 1,3 δηζ. επξψ ζε κέα κφιηο εβδνκϊδα, ελψ ε πξφβιεςε γηα ην ζχλνιν ηνπ κάλα θϊλεη ιφγν γηα απψιεηεο ηεο ηϊμεο ησλ 4 δηζ. επξψ. πλνιηθϊ νη θαηαζϋζεηο ζηηο ειιεληθϋο ηξϊπεδεο Ϋρνπλ κεησζεέ θαηϊ 40,7 δηζ. επξψ απφ ην ηέινο ηνπ 2009, ελψ ε κεέσζε εέλαη ηεο ηϊμεο ησλ 12,8 δηζ. επξψ απφ ηνλ ΓεθΫκβξην ηνπ 2010. Ζ κεέσζε εξκελεχεηαη απφ ην θιέκα αλεζπρέαο πνπ δεκηνπξγεέ ε εληεηλφκελε θεκνινγέα γηα ην κϋιινλ ηεο ρψξαο. Έλα ζεκαληηθφ κϋξνο επέζεο ξεπζηνπνηεέηαη πξνθεηκϋλνπ λα θαιχςεη ηξϋρνπζεο αλϊγθεο, γεγνλφο πνπ δεέρλεη ε αληνρά πνπ επϋδεημαλ ηνλ ηειεπηαέν κάλα νη ινγαξηαζκνέ ηακηεπηεξένπ, ηα ππφινηπα ησλ νπνέσλ ζπγθξαηάζεθαλ ζηα 62,08 δηζ. επξψ Ϋλαληη 62,1 δηζ. επξψ ηνλ ΜΪξηην. ΓεδνκΫλσλ ησλ 40,7 δηο. επξψ πνπ Ϋρνπλ θχγεη απφ ηηο ηξϊπεδεο απφ ην ηϋινο ηνπ 2009 κπνξνχκε λα πνχκε φηη Ϋσο ηψξα πεξηζζφηεξα ρξάκαηα Ϋρνπλ θχγεη απφ ηελ ΔιιΪδα απφ φηη Ϋρνπλ εηζξεχζεη κε ηηο δφζεηο ηνπ Μλεκνλένπ. Πνηνο ηειηθϊ δαλεέδεη πνηφλ; WSJ: Ζ Διιάδα πσιείηαη θζελά θαη ε Γεξκαλία αγνξάδεη «Κπλήγη πξνζθνξψλ ζηελ Διιάδα», ν ηίηινο ηεο Wall Street Journal. ε κηα πεξένδν απμεκϋλσλ πηϋζεσλ απφ ηνπο επξσπαένπο εηαέξνπο πξνο ηελ ειιεληθά θπβϋξλεζε ζην ζϋκα ησλ ηδησηηθνπνηάζεσλ, πξνθεηκϋλνπ λα ρνξεγεζεέ ην λϋν παθϋην βνάζεηαο θαη ε επφκελε δφζε ηνπ δαλεένπ πξνο ηελ ΔιιΪδα, ε Wall Street Journal αλαγξϊθεη ηελ Σξέηε 7/6 ζε δεκνζέεπκϊ ηεο φηη ε «ε ΔιιΪδα πσιεέηαη θζελϊ θαη ε Γεξκαλέα αγνξϊδεη» θϊλνληαο επέζεο ιφγν ζηνλ ηέηιν ηνπ δεκνζηεχκαηνο γηα «θπλάγη πξνζθνξψλ ζηελ ΔιιΪδα». Ζ ακεξηθαληθά εθεκεξέδα αλαθϋξεη σο παξϊδεηγκα ηνπ ΟΣΔ ζεκεηψλνληαο πσο γηα ην 10% ε Deutsche Telekom πιάξσζε κφιηο 400 εθαηνκκχξηα επξψ, φηαλ πξηλ ηξέα ρξφληα εέρε δψζεη 4 δηζεθαηνκκχξηα επξψ γηα ην 30%. ην δεκνζέεπκα γέλεηαη επέζεο αλαθνξϊ θαη ζην ελδηαθϋξνλ γεξκαληθψλ εηαηξεηψλ γηα ηνλ Γηεζλά ΑεξνιηκΫλα Αζελψλ, αιιϊ θαη γηα ην ελδηαθϋξνλ ηνπ ηζερηθνχ ελεξγεηαθνχ νκέινπ CEZ γηα εέζνδν ζηελ εγρψξηα αγνξϊ ελϋξγεηαο. Πεγά: Wall Street Journal 8

Έλα πξαγκαηηθά εληππσζηαθφ κέγεζνο Έρνπκε πνιιϋο θνξϋο αλαθϋξεη φηη ην ειιεληθφ εθνπιηζηηθφ θεθϊιαην εέλαη ην κεγαιχηεξν ζηνλ θφζκν θαηϋρνληαο ην 16% ηνπ παγθφζκηνπ ζηφινπ. χκθσλα κε κειϋηε ηεο Δζληθάο ΣξΪπεδαο νιφθιεξε ε δξαζηεξηφηεηα ηεο λαπηηιέαο παξϊγεη πεξέπνπ ην 7% ηνπ ειιεληθνχ ΑΔΠ. Σν κεγαιχηεξν κϋξνο απηνχ ηνπ ΑΔΠ αθνξϊ ηελ δξαζηεξηφηεηα ησλ πνληνπφξσλ πινέσλ. Έρνπκε επέζεο αλαθϋξεη φηη νη θνξναπαιιαγϋο ησλ εθνπιηζηψλ ζηελ ΔιιΪδα μεπεξλϊλ θϊζε θαληαζέα αθνχ ηα θνξνινγηθϊ Ϋζνδα ηεο ρψξαο απφ ηελ λαπηηιέα γηα ην Ϋηνο 2011 πξνβιϋπνληαη λα εέλαη ηϋζζεξηο θνξϋο κηθξφηεξα απφ ηα Ϋζνδα ηνπ θξϊηνπο κϋζσ ησλ παξαβφισλ ησλ κεηαλαζηψλ. πγθεθξηκϋλα ζην ηεχρνο ΚεληξηθΫο Τπεξεζέεο ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ 2011 αλαθϋξνληαη ηα εμάο: Κσδηθφο εζφδνπ 0141: Φφξνο πινέσλ 12 εθαη. επξψ! Κσδηθφο εζφδνπ 3742: ΠαξΪβνια κεηαλαζηψλ 50 εθαη. επξψ. Γηα λα αληηιεθζνχκε θαιχηεξα ην κϋγεζνο ηνπ εθνπιηζηηθνχ θεθαιαένπ απηάο ρψξαο πνπ ρξενθνπεέ ιφγσ Ϋιιεηςεο εζφδσλ ζϋινπκε λα αλαθϋξνπκε ην εμάο κϋγεζνο: Πξηλ ιέγεο κϋξεο ν θ. νπλ Γηνλγθθνχ, γεληθφο δηεπζπληάο Δπξσπατθψλ ΤπνζΫζεσλ ηνπ ππνπξγεένπ Δκπνξένπ ηεο Κέλαο, αλϋθεξε φηη κε πινέα ειιεληθάο δηαρεέξηζεο κεηαθϋξεηαη ην 60% ηνπ πεηξειαίνπ πνπ εηζάγεηαη ζηελ Κίλα, θαζψο θαη ην 50% ησλ ινηπψλ πξντφλησλ. Δπιφγσο ινηπφλ δηεξσηφκαζηε: εέλαη δπλαηφλ λα θηλδπλεχεη λα ρξενθνπάζεη κηα ρψξα 11 εθαηνκκπξέσλ θαηνέθσλ φπνπ νη εθνπιηζηϋο ηεο Ϋρνπλ σο ηδηνθηεζέα ην 16% ηνπ παγθφζκηνπ ζηφινπ (ε αλαινγέα ησλ 11 εθαηνκκχξησλ θαηνέθσλ ζηα 5,5 δηο ηνπ παγθφζκηνπ πιεζπζκνχ θαη ε ηδηνθηεζέα, απφ ηνπο Έιιελεο εθνπιηζηϋο, ηνπ 16% ηνπ παγθφζκηνπ εθνπιηζηηθνχ ζηφινπ εέλαη απιϊ εμσθξεληθά) Υξένο 22,7 δηζ. δνι. θαηέρνπλ νη γεξκαληθέο ηξάπεδεο ΚαηΪ 100 δηζ. επξψ πεξηφξηζαλ ηελ Ϋθζεζά ηνπο ζε ΔιιΪδα, Ηξιαλδέα θαη Πνξηνγαιέα νη ηξϊπεδεο ησλ κεγαιχηεξσλ επξσπατθψλ νηθνλνκηψλ ην ηειεπηαέν ηξέκελν ηνπ 2010. χκθσλα κε ζηνηρεέα ηεο ΣξΪπεδαο Γηεζλψλ Γηαθαλνληζκψλ ηα δϊλεηα μϋλσλ πξνο ηηο 3 «κλεκνληαθϋο» νηθνλνκέεο πεξηνξέζηεθαλ θαηϊ 97 δηζ. δνι., κε απνηϋιεζκα λα δηακνξθψλνληαη ζηα 810 δηζ. δνι. Ζ κεγαιχηεξε κεέσζε αθνξϊ δϊλεηα μϋλσλ πξνο ηελ Ηξιαλδέα (-83 δηζ. δνι. ά -15%) αιιϊ θαη πξνο ηελ ΔιιΪδα ηα δϊλεηα πεξηνξέζηεθαλ θαηϊ 14 δηζ. δνι. (-6%). Μφλν νη γεξκαληθϋο ηξϊπεδεο εθηηκϊηαη φηη ην θζηλφπσξν «μεθφξησζαλ» ειιεληθϊ νκφινγα αμέαο 3 δηζ. δνι., κε απνηϋιεζκα ζηα ηϋιε ηνπ 2010 λα δηαηεξνχλ πεξέ ηα 22,7 δηζ. δνι. ζηα ραξηνθπιϊθηϊ ηνπο. Οη γαιιηθϋο ηξϊπεδεο, απφ ηελ πιεπξϊ ηνπο, δηαηεξνχλ ειιεληθϊ νκφινγα αμέαο 15 δηζ. δνι., αιιϊ ε ζπλνιηθά Ϋθζεζά ηνπο ζηελ ειιεληθά νηθνλνκέα εέλαη ε κεγαιχηεξε, θαζψο ηα δϊλεηα πξνο ηηο ειιεληθϋο επηρεηξάζεηο θηϊλνπλ ηα 40 δηζ. δνι. (θπξέσο επεηδά ε Emporiki αλάθεη ζηελ Credit Agricole). πλνιηθϊ, νη γαιιηθϋο θαη γεξκαληθϋο ηξϊπεδεο θαηϋρνπλ πεξέ ην 70% ησλ ειιεληθψλ νκνιφγσλ πνπ βξέζθνληαη ζε μϋλα ηξαπεδηθϊ ραξηνθπιϊθηα (54,2 δηζ. δνι.). 9

χκθσλα κε πξφζθαηε αλϊιπζε ηεο Goldman Sachs, ζε επέπεδν ηξαπεδψλ κεγαιχηεξνο θϊηνρνο Διιεληθψλ νκνιφγσλ εέλαη ε BNP Paribas (5 δηζ. επξψ) θαη αθνινπζνχλ ε Dexia (3,5 δηζ. επξψ), ε Commerzbank (3 δηζ. επξψ), ε Societe Generale (2,7 δηζ. επξψ), ε ING (2,4 δηζ. επξψ) θαη ε Deutsche Bank (1,6 δηζ. επξψ). Οη αλαιπηϋο ηεο Goldman Sachs εθηηκνχλ, επέζεο, φηη ζηα ραξηνθπιϊθηα ειιεληθψλ ηξαπεδψλ βξέζθνληαη ειιεληθϊ νκφινγα αμέαο 60 δηζ. επξψ. Πεξέ ηα 50 δηζ. επξψ, ηϋινο, εθηηκϊηαη ε αμέα ησλ ειιεληθψλ νκνιφγσλ πνπ Ϋρεη αγνξϊζεη ε ΔΚΣ. Πεγά: Ζκεξεζέα [1.Β] ΠΡΟΦΑΣΔ ΔΚΘΔΔΗ ΥΔΣΗΚΑ ΜΔ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Ζιίαο Ησαθείκνγινπ (Μάξηηνο 2011): «Κφζηνο Δξγαζίαο, Πεξηζψξηα Κέξδνπο θαη Αληαγσληζηηθφηεηα ζηελ Διιάδα 1995-2009», Μελέηερ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ http://www.inegsee.gr/sitefiles/studies/final%20ulc%20and%20competitiveness%2 0gr.pdf ε πξφζθαηε κειϋηε ηνπ ΗΝΔ/ΓΔΔ κε ηέηιν, ν Ζιέαο Ησαθεέκνγινπ δηεξεπλϊ πσο θαηαγξϊθνληαη νη ηϊζεηο δηαθφξσλ βαζηθψλ κεγεζψλ πνπ ζρεηέδνληαη κε ηε δηαλνκά ηνπ εηζνδάκαηνο θαη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα, ελψ επέζεο κειεηϊ ηελ πνξεέα ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέα απφ ηελ αλϊπηπμε κε «πάιηλα πφδηα» ζηα ρξφληα ηνπ εθζπγρξνληζκνχ κϋρξη ηε ζεκεξηλά θξέζε κε ζθνπφ λα αζθάζεη θξηηηθά ζηηο αθνινπζνχκελεο πνιηηηθϋο «εζσηεξηθάο ππνηέκεζεο». Πην ζπγθεθξηκϋλα, ε παξαγσγηθφηεηα ηεο εξγαζέαο γηα ηελ ειιεληθά νηθνλνκέα απμάζεθε ζσξεπηηθϊ θαηϊ ηελ πεξένδν 1995-2004 θαηϊ 30%, απνηειψληαο ηε δεχηεξε θαιχηεξε επέδνζε ζηελ ΔΔ κεηϊ ηελ Ηξιαλδέα. ΚαηΪ ηελ πεξένδν 1995-2002 ε παξαγσγηθφηεηα ζηελ ΔιιΪδα απμαλφηαλ κε πνιχ ηαρχηεξνπο ξπζκνχο ζηελ ΔιιΪδα ζε ζρϋζε κε ηελ ΔΔ ελψ απφ απηά ηελ πεξένδν θαη κεηϊ ε δηαθνξϊ παξαγσγηθφηεηαο εέλαη ζηαζεξνπνηεκϋλε. Σν Ϊικα παξαγσγηθφηεηαο ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο θαηϊ ηελ πεξένδν 1995-2008 εέρε σο απνηϋιεζκα ην 2009 ε ΔιιΪδα λα θαιχςεη ην κεγϊιν θελφ πνπ ηελ ρψξηδε απφ ηελ ΔΔ-15 θαη ε παξαγσγηθφηεηα ηεο λα αλϋξρεηαη ζην 89% ηνπ κϋζνπ φξνπ ηεο. Οη αθαζϊξηζηεο ηξϋρνπζεο εηάζηεο απνδνρϋο θαηϊ ηελ πεξένδν 1995-2009 απμάζεθαλ ηαρχηεξα απφ ηηο Ϊιιεο ρψξεο ηεο ΔΔ κε εμαέξεζε ηελ Οιιαλδέα θαη ηελ Ηξιαλδέα. Ζ απψιεηα αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο ζε ζρϋζε κε ηηο 35 αληαγσλέζηξηεο ρψξεο θαηϊ ηελ πεξένδν 1995-2009 αλάιζε ζην 17% (ζρεηηθά αχμεζε ηηκψλ ιακβϊλνληαο ππφςε ζπλαιιαγκαηηθά ηζνηηκέα). Ζ αχμεζε ηνπ κνλαδηαένπ εξγαηηθνχ θφζηνπο εξγαζέαο ζηελ ΔιιΪδα ζε ζρϋζε κε ηηο 35 αληαγσλέζηξηεο αλάιζε ζην 20% ζπγθξηλφκελεο ζε εληαέν λφκηζκα. Όκσο ζε απηά ηελ πεξέπησζε, δελ ιακβϊλεηαη ππφςε ε επέδξαζε ηεο ζπλαιιαγκαηηθάο ηζνηηκέαο ηνπ επξψ. ΔπνκΫλσο πξϋπεη λα εμεηαζηεέ ηέ κϋξνο απηάο ηεο αχμεζεο ηνπ κνλαδηαένπ θφζηνπο εξγαζέαο νθεέιεηαη ζηηο απμάζεηο ησλ κηζζψλ ά ζηελ ζπλαιιαγκαηηθά ηζνηηκέα. Ο ζπγγξαθϋαο δηαρσξέδνληαο απηϋο ηηο επηπηψζεηο ζην κνλαδηαέν θφζηνο εξγαζέαο θαηαιάγεη ζην ζπκπϋξαζκα φηη νιφθιεξε ε αχμεζε ηνπ ζηαζκηζκϋλνπ κνλαδηαένπ θφζηνπο εξγαζέαο νθεέιεηαη ζηελ νλνκαζηηθά ζπλαιιαγκαηηθά ηζνηηκέα ηνπ επξψ (αλαηέκεζε) θαη φρη ζηηο απμεκϋλεο απνδνρϋο ησλ εξγαδνκϋλσλ αθνχ νη 10

ηειεπηαέεο θηλνχληαη ζηα έδηα επέπεδα απμάζεσλ κε ηηο αληαγσλέζηξηεο ρψξεο ιακβϊλνληαο ππφςε ηηο απμάζεηο ζηελ παξαγσγηθφηεηα εξγαζέαο. Σν πξαγκαηηθφ θφζηνο εξγαζέαο ηεο ΔιιΪδαο θαηϊ ην 2009 άηαλ ζεκαληηθϊ ρακειφηεξν ζε ζρϋζε κε ηηο ηηο πξνεγκϋλεο ρψξεο ηεο ΔΔ. Πην ζπγθεθξηκϋλα θαηϊ 35% Ϋλαληη ησλ κηθξψλ ρσξψλ ηεο Β. Δπξψπεο, θαηϊ 25% Ϋλαληη ηεο Γαιιέαο θαη ηεο Βξεηαλέαο θαη 20% Ϋλαληη ηεο Ηηαιέαο θαη ηεο Ηζπαλέαο. ηε δηϊξθεηα ηεο πεξηφδνπ 1995-2009, ζχκθσλα κε ην ζπγγξαθϋα ην κϋζν πεξηζψξηα θϋξδνπο ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο άηαλ ην πςειφηεξν ζηελ ΔΔ (40%). ε ζρϋζε κε ηηο 35 βαζηθϋο αληαγσλέζηξηεο, θαηϊ ηελ πεξένδν 1995-2009 ην πεξηζψξην θϋξδνπο κεηψζεθε θαηϊ 5% θαη απηφ νθεέιεηαη ζηελ αχμεζε ηνπ κνλαδηαένπ εξγαηηθνχ θφζηνπο εξγαζέαο ζηελ ΔιιΪδα ζε ζρϋζε κε ηνπο αληαγσληζηϋο, πνπ αλαθϋξζεθε πην πϊλσ. Ο ζπγγξαθϋαο θαηαιάγεη ζην ζπκπϋξαζκα φηη ε αληαγσληζηηθφηεηα ηηκάο κπνξεέ λα αλαιπζεέ ζε ηξεηο ζπληζηψζεο: (α) ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηνπ θφζηνπο εξγαζέαο, πνπ ζπγθξέλεη ην κνλαδηαέν θφζηνο εξγαζέαο ζηελ ΔιιΪδα Ϋλαληη ησλ 35 θπξηνηϋξσλ αληαγσληζηξηψλ ρσξψλ, (β) ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ησλ πεξηζσξέσλ θϋξδνπο, πνπ ζπγθξέλεη ηα πεξηζψξηα θϋξδνπο ζηελ ΔιιΪδα κε ηα αληέζηνηρα ζηηο 35 αληαγσλέζηξηεο ρψξεο, θαη (γ) ζηελ νλνκαζηηθά ζηαζκηζκϋλε ζπλαιιαγκαηηθά ηζνηηκέα ηνπ επξψ, κϋζσ ηεο φπνηαο νη κεηαβνιϋο ηνπ εγρσξένπ θφζηνπο εξγαζέαο θαη νη αληέζηνηρεο κεηαβνιϋο ζηηο 35 αληαγσλέζηξηεο ρψξεο γέλνληαη ζπγθξέζηκεο ζε θνηλφ λφκηζκα. πκπεξαζκαηηθϊ, απφ ηελ αλϊιπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο-ηηκάο ζε ηξεηο ζπληζηψζεο, πξνθχπηεη φηη ηφζν νη κεηαβνιϋο ζην κϋζν πεξηζψξην θϋξδνπο φζν θαη νη κεηαβνιϋο ηνπ θφζηνπο εξγαζέαο αλϊ κνλϊδα πξντφληνο, δελ επεξϋαζαλ ζεκαληηθϊ ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηηκάο, θαηϊ ηελ πεξένδν 1995-2009, αθνχ αζξνηζηηθϊ κεηαβιεζάθαλ κε ξπζκνχο αλϊινγνπο πξνο ηνπο αληέζηνηρνπο ζηηο 35 θπξηφηεξεο αληαγσλέζηξηεο ρψξεο. Ζ επηδεέλσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαοειιεληθψλ πξντφλησλ ζηε δηϊξθεηα ηεο ηειεπηαέαο δεθαπεληαεηέαο νθεέιεηαη ζηελ νλνκαζηηθά ζπλαιιαγκαηηθά ηζνηηκέα ηνπ επξψ. Ο ζπγγξαθϋαο κειεηϊ ζηελ εξγαζέα απηά θαη ηελ πνξεέα ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο θπξέσο κεηϊ ην 2004, ε νπνέα ζπλϋρηζε λα κεγεζχλεηαη παξϊ ηελ κεέσζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηεο εξγαζέαο. Ζ κεγϋζπλζε ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο κεηϊ ην 2004 νθεέιεηαη ζηε ζηάξημε ηεο ηδησηηθάο θαηαλϊισζεο θαη ζηηο επελδχζεηο ζε νηθνδνκϋο θαη φρη θεθαιαηνπρηθφ εμνπιηζκφ-. Καη νη δχν πξναλαθεξζεέζεο «κεραλϋο κεγϋζπλζεο» εέλαη απνηειϋζκαηα ηνπ ραιαξνχ ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ. Ζ βαζηθφηεξε αηηέα φκσο εέλαη, ζχκθσλα κε ην ζπγγξαθϋα, ε ζηξεβιά αξρηηεθηνληθά ηεο ΟΝΔ. Πην ζπγθεθξηκϋλα, νη ρψξεο ηεο πεξηθϋξεηαο ηεο ΟΝΔ επσθειάζεθαλ πεξηζζφηεξν απφ ηελ κεέσζε ησλ επηηνθέσλ, αθνχ πξηλ ηελ Ϋληαμε ηνπο απηϊ βξέζθνληαλ ζηα χςε. Ζ κεέσζε ησλ επηηνθέσλ νδάγεζε ζηελ επηηϊρπλζεο ηεο νηθνδνκηθάο δξαζηεξηφηεηαο θαη ζηελ κεγϋζπλζε ησλ θιϊδσλ παξαγσγάο πξντφλησλ πνπ δελ εθηέζεληαη ζην δηεζλά αληαγσληζκφ, κε κεγϊιε αχμεζε ηνπ πιεζσξηζκνχ. Δπέζεο, ν ζπλδπαζκφο πςεινχ πιεζσξηζκνχ θαη ρακειψλ νλνκαζηηθψλ επηηνθέσλ νδάγεζε ζε εμαηξεηηθϊ ρακειϊ πξαγκαηηθϊ επηηφθηα ζηηο ρψξεο ηεο πεξηθϋξεηαο ηεο Δπξσδψλεο κε απνηϋιεζκα λα απμεζεέ θη Ϊιιν ε εζσηεξηθά δάηεζε. 11

Ο έδηνο ινηπφλ ν κεραληζκφο ηεο Δπξσδψλεο νδάγεζε κϋζσ ηεο ιεηηνπξγέαο ηνπ ζηελ ππϋξβαζε ησλ παξαγσγηθψλ δπλαηνηάησλ ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο ηδηαέηεξα θαηϊ ηελ ηξηεηέα 2006-2008. ε απηά ηελ πεξέπησζε ζχκθσλα κε ηα ζεσξεηηθϊ ππνδεέγκαηα ηεο Δπξσδψλεο, Ϋπξεπε λα ιϊβεη ρψξα κέα απηφκαηε πξνζαξκνγά κϋζσ κηαο πξαγκαηηθάο αλαηέκεζεο ηεο ζπλαιιαγκαηηθάο ηζνηηκέαο ιφγσ ηνπ πιεζσξηζκνχ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ζπγθξαηνχληαλ ε ππεξβνιηθά κεγϋζπλζε. Όκσο εμαηηέαο ησλ ρακειψλ επηηνθέσλ αιιϊ θαη ηεο δηφγθσζεο ηνπ ηνκϋα πνπ κε-εκπνξεχζηκσλ δηεζλψο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ (νηθνδνκά, εζσζηξεθϋο ηκάκα ππεξεζηψλ), ε πθεζηαθά πξνζαξκνγά δελ Ϋιαβε ρψξα δηακϋζνπ ηεο πξαγκαηηθάο αλαηέκεζεο. Ζ κεέσζε ηεο αλεξγέαο εέρε απνηϋιεζκα ηελ αχμεζε ησλ πξαγκαηηθψλ απνδνρψλ θαη απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ κεέσζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο εέρε απνηϋιεζκα φπσο εέδακε ηελ αχμεζε ηνπ κνλαδηαένπ θφζηνπο εξγαζέαο. Όκσο απηφ πνπ Ϋρεη ζεκαζέα γηα ηελ αληαγσληζηηθφηεηα εέλαη νη ηηκϋο θαη φρη ην θφζηνο εξγαζέαο. Καη νη ηηκϋο εέλαη απνηϋιεζκα ηφζν ην θφζηνπο εξγαζέαο φζν θαη ησλ πεξηζσξέσλ θϋξδνπο. Καη φπσο εέδακε θαη παξαπϊλσ ηα πεξηζψξηα θϋξδνπο ζηελ ΔιιΪδα εέλαη ηα πςειφηεξα ζηελ ΔΔ. Ζ νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε ηεο πεξηφδνπ 2004-2008 εέρε σο απνηϋιεζκα ν βαζκφο ρξεζηκνπνέεζεο ηνπ παξαγσγηθνχ δπλακηθνχ ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο εέραλ ππεξβεέ ηνλ θαλνληθφ βαζκφ ρξεζηκνπνέεζεο, ην παξαγσγηθφ θελφ λα θαηαζηεέ ζεηηθφ θαη ην επέπεδν παξϊγσγεο λα ππεξβεέ ηελ καθξνρξφληα ηϊζε αλϊπηπμεο ηνπ ΑΔΠ, επηηξϋπνληαο Ϋηζη ζηηο επηρεηξάζεηο λα δέλνπλ ζρεηηθϊ κηθξά ζεκαζέα ζηηο πηϋζεηο ηνπ αληαγσληζκνχ θαη λα απμϊλνπλ ηηο ηηκϋο ηνπο. Γηα λα αληηκεησπηζηεέ ε κεγϊιε απψιεηα ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο Ϋπξεπε εέηε λα κεησζεέ ην κνλαδηαέν θφζηνο εξγαζέαο εέηε λα κεησζνχλ ηα πεξηζψξηα θϋξδνπο. Δθκεηαιιεπφκελνη φκσο ηελ ππεξζϋξκαλζε ηεο νηθνλνκέαο ηφζν νη εξγαδφκελνη φζν θαη νη επηρεηξεκαηέεο πξναζπέζηεθαλ ηα εηζνδεκαηηθϊ ηνπο κεξέδηα κε επηηπρέα. Όκσο ελψ θαηλνκεληθϊ, ππνζηεξέδεη ν ζπγγξαθϋαο, θαέλεηαη δέθαηε κέα ζπκκεηξηθά απαέηεζε γηα κεέσζε ηνπ θφζηνπο εξγαζέαο θαη ησλ πεξηζσξέσλ θϋξδνπο, δελ πξϋπεη λα μερλϊκε φηη ην πεξηζψξην θϋξδνπο ζηελ ειιεληθά νηθνλνκέα εέλαη ην πςειφηεξν ζηελ ΔΔ, ηε ζηηγκά πνπ απνδνρϋο εέλαη ρακειφηεξεο απφ ηνλ κϋζν φξν. Οη απμάζεηο ζηηο ηηκϋο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλαηέκεζε ηνπ επξψ νδάγεζαλ ζε πνιχ κεγϊια ειιεέκκαηα. Ζ ιχζε πνπ πξνσζεέηαη απφ ηελ ηξφηθα εέλαη ηαμηθϊ κνλνκεξάο αθνχ εζηηϊδεη ζηελ εζσηεξηθά ππνηέκεζε ησλ κηζζψλ αθάλνληαο ζην αππξφβιεην ηα πςειϊ πεξηζψξηα θϋξδνπο. Καη φπσο επηζεκαέλεη ν ζπγγξαθϋαο «Ζ δηαξζξσηηθά πνιηηηθά πνπ αζθεέηαη ζάκεξα (2010-2011) πξνθεηκϋλνπ λα επηηεπρζϋλ ε εζσηεξηθά ππνηέκεζε, επηρεηξεέ λα ιχζεη ην πξφβιεκα πνπ δεκηνπξγάζεθε απφ ηηο αληηθξνπφκελεο θαη αζχκβαηεο απαηηάζεηο κεηαμχ εξγαδνκϋλσλ θαη επηρεηξάζεσλ, φπσο ηηο πεξηγξϊςακε παξαπϊλσ, κε δηνηθεηηθά κϋζνδν, παέξλνληαο ρσξέο πξνζράκαηα ην κϋξνο ησλ επηρεηξάζεσλ. Με αιιϊ ιφγηα, επηβϊιιεηαη ε ζπζηεκαηηθά κεηεμϋιημε ηνπ κνληϋινπ ηνπ θνηλσληθνχ θνξπνξαηηζκνχ (θξϊηνο, εξγαδφκελνη, εξγνδφηεο), κε ηελ ηαπηφρξνλε απφ θϊζε Ϊπνςε πεξηζσξηνπνέεζε ηνπ θφζκνπ ηεο κηζζσηϋο εξγαζέαο». 12

Γ. Μαιιηαξφπνπινο θαη Σ. Αλαζηαζάηνο (Απξίιηνο 2011): «Competitiveness, External Deficit and External Debt of the Greek Economy», Economy and Markets, Σκήκα Δξεπλψλ Eurobank ε ζρεηηθϊ πξφζθαηε κειϋηε ηεο Eurobank γέλεηαη κέα πξνζπϊζεηα λα εμεηαζηεέ ην δάηεκα ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο αιιϊ θαη ην δάηεκα ηεο βησζηκφηεηαο ηνπ ειιεληθνχ ρξϋνπο. ε απηά ηελ κειϋηε ηα ειιεέκκαηα ηνπ Ηζνδπγένπ Σξερνπζψλ πλαιιαγψλ απνδέδνληαη ζηελ ππεξ-θαηαλϊισζε ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο θαη ζηελ απψιεηα αληαγσληζηηθφηεηαο. ΣΫζζεξεηο εέλαη νη παξϊγνληεο πνπ επζχλνληαη γηα ηελ απψιεηα αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο: 1) Ζ αχμεζε ηνπ κνλαδηαένπ εξγαηηθνχ θφζηνπο ζηελ ΔιιΪδα ζε ζρϋζε κε ηνπο εκπνξηθνχο καο εηαέξνπο, 2) ε αλαηέκεζε ηνπ Δπξψ, 3) ε ρακειά δηαξζξσηηθά αληαγσληζηηθφηεηα, πνπ αληαλαθιϊηαη ζηηο εμαγσγϋο ρακειάο πξνζηηζϋκελεο αμέαο αιιϊ θαη ζηελ πνηφηεηα, 4) ε αχμεζε ησλ ηηκψλ ησλ κε-εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζε ζρϋζε κε ηα εκπνξεχζηκα, κε απνηϋιεζκα λα εληζρχεηαη ε παξαγσγά πνπ δηνρεηεχεηαη ζηελ εγρψξηα θαηαλϊισζε. χκθσλα κε ηνπο ζπγγξαθεέο, βαζηδφκελνη ζε ζηνηρεέα δηεζλψλ νξγαληζκψλ θαη ηεο ΣξΪπεδαο ηεο ΔιιΪδνο, ηελ πεξένδν 2000-2009 ε πξαγκαηηθά αλαηέκεζε ηεο ζπλαιιαγκαηηθάο ηζνηηκέαο ηεο ΔιιΪδαο αλάιζε ζην 20%. Απφ απηά ηελ αλαηέκεζε, ην 70% (πνπ αληηζηνηρεέ ζην 14,5% ηεο πξαγκαηηθάο αλαηέκεζεο) νθεέιεηαη ζηελ αχμεζε ησλ ηηκψλ θαη ησλ κηζζψλ ζηνπο ηνκεέο κε εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζε ζρϋζε κε ηνπο εμαγσγηθνχο ηνκεέο, ελψ ην ππφινηπν 30% (δειαδά ην 6,5% ηεο πξαγκαηηθάο αλαηέκεζεο) νθεέιεηαη ζηελ αχμεζε ησλ ηηκψλ θαη ησλ κηζζψλ ζηνπο εμαγσγηθνχο ηνκεέο. Απφ απηφ ην 30% κφλν Ϋλα κϋξνο νθεέιεηαη ζηελ νλνκαζηηθά αλαηέκεζε ηνπ Δπξψ. Οη πξνηϊζεηο ησλ ζπγγξαθϋσλ γηα ηελ βειηέσζε ηεο αληαγσληζηθφηεηαο εέλαη ηξεηο: 1) Μεέσζε ηνπ παξαγσγηθνχ θφζηνπο ζε ζρϋζε κε ηνπο αληαγσληζηϋο κϋζσ ηεο κεέσζεο ησλ κηζζψλ θαη ησλ πεξηζσξέσλ θϋξδνπο, 2) αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ε εζηέαζε ζε ηνκεέο πςειάο πξνζηηζϋκελεο αμέαο θαη 3) κεέσζε ησλ ζρεηηθψλ ηηκψλ θαη κηζζψλ ζηνπο θιϊδνπο παξαγσγάο κε-επνξεχζηκψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζε ζρϋζε κε ηνπο εμαγσγηθνχο θιϊδνπο γηα λα δεκηνπξγεζνχλ θέλεηξα αχμεζεο ηεο παξαγσγάο ζηνπο ηειεπηαένπο. χκθσλα κε ηελ κειϋηε πϊληα, γηα λα ζηαζεξνπνηεζεέ ην θαζαξφ εμσηεξηθφ ρξϋνο (πνπ ζάκεξα αλϋξρεηαη ζην 97,3% ηνπ ΑΔΠ) γχξσ ζην 80% ηνπ ΑΔΠ ην 2040, ε ειιεληθά νηθνλνκέα πξϋπεη λα παξνπζηϊζεη εκπνξηθϊ πιενλϊζκαηα ηεο ηϊμεο ηνπ 1,5% ηνπ ΑΔΠ απφ ην 2014 θαη κεηϊ. Γηα λα ζπκβεέ απηφ, ε ειιεληθά νηθνλνκέα πξϋπεη λα βειηηψζεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηϊ ηεο (λα ππνηηκάζεη δειαδά ηελ πξαγκαηηθά ηεο ζπλαιιαγκαηηθά ηζνηηκέα) θαηϊ 10-12%. Γηα λα ζπκβεέ απηφ, πξϋπεη ζηνπο εμαγσγηθνχο θιϊδνπο (βηνκεραλέα, αγξνηηθά παξαγσγά θαη ηνπξηζκφο), λα κεησζνχλ νη ηηκϋο ζε ζρϋζε κε ηνπο αληαγσληζηϋο. Απηφ ζα γέλεη κϋζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ησλ απμάζεσλ ησλ κηζζψλ θϊησ απφ ην Ϊζξνηζκα ηνπ πιεζσξηζκνχ θαη ηεο αχμεζεο ηεο παξαγσγηθφηεηαο, αιιϊ θαη ηνλ κεηξηαζκφ ηνπ πεξηζσξένπ θϋξδνπο. Έλαο αζηϊζκεηνο παξϊγνληαο εέλαη ε εμϋιημε ηεο νλνκαζηηθάο ζπλαιιαγκαηηθάο ηζνηηκέαο ηνπ Δπξψ, Αλ απηφ αλαηηκεζεέ θαηϊ 13

10% αθφκε, ε πξνζπϊζεηα πνπ ζα πξεπεη λα θαηαβϊιεη ε ΔιιΪδα ζηελ νπζέα δηπιαζηϊδεηαη. Δπέζεο, γηα ηε δεκηνπξγέα εκπνξηθψλ πιενλαζκϊησλ ζεσξεέηαη απαξαέηεην λα κεησζνχλ νη ηηκϋο ζηνπο θιϊδνπο κε-εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ θαηϊ πνιχ πεξηζζφηεξν απφ φηη ζηνπο εμαγσγηθνχο θιϊδνπο. Απηφ ζα γέλεη κε πεξηθνπϋο κηζζψλ θαη κε ηελ ζπκπέεζε ησλ πεξηζσξέσλ θϋξδνπο. ε θϊζε πεξέπησζε ζεσξεέηαη πσο ε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο κϋζσ αχμεζεο επελδχζεσλ- εέλαη απαξαέηεηε, γηα λα κελ πϋζεη φιν ην βϊξνο ηεο βειηέσζεο ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ζηνπο κηζζνχο. Οη πξνηϊζεηο πνιηηηθάο ησλ ζπγγξαθϋσλ γηα ηε βειηέσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ηε δεκηνπξγέα πιενλαζκϊησλ ζπκππθλψλνληαη ζηηο εμάο αηρκϋο: Βειηέσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηηκψλ ησλ εμαγσγηθψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ κϋζσ ηεο κεέσζεο ηηκψλ θαη κηζζψλ, δεκηνπξγέα θηλάηξσλ γηα ηελ κεηαθνξϊ πφξσλ απφ ηνπο θιϊδνπο κε-εκπνξεχζηκσλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζηνπο εμαγσγηθνχο θιϊδνπο θαη βειηέσζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηερλνινγηθά αλαβϊζκηζε ησλ εμαγσγηθψλ πξντφλησλ. 14

[2] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΓΔΗΚΣΩΝ ΔπηκΫιεηα: Γ. ΠαπαγηαλλΪθνο ε απηφ ην κέξνο παξαθνινπζνχληαη θαη ζπγθεληξψλνληαη νξηζκέλνη δείθηεο πνπ αθνξνχλ ηελ νηθνλνκηθή πνιηηηθή, ηελ θνηλσληθή αιιά θαη άιια πεδία πνιηηηθήο. Γείθηεο θαη ζηνηρεία πνπ αλαδεηθλχνπλ ζεκαληηθέο ηάζεηο ή εμειίμεηο θαη είλαη απαξαίηεηα εξγαιεία πνιηηηθήο παξέκβαζεο. Πάλσ απφ 800.000 νη επίζεκα άλεξγνη ηνλ Μάξηην 2011. Δηήζηα αχμεζε 40% χκθσλα κε ζηνηρεέα ηεο ΔΛΣΑΣ, ε αλεξγία ηνλ Μάξηην 2011 έθηαζε ζην 16,2% (811.340 άηνκα), απφ 11,6% ηνλ Μάξηην 2010 (αχμεζε 40% ή 232.617 άηνκα) θαη 15,9% ην ΦεβξνπΪξην 2011 (αχμεζε 3,1% ά 24.111 Ϊηνκα). Οη απαζρνινχκελνη (4.185.325) εέλαη ιηγφηεξνη απφ ηνλ νηθνλνκηθϊ κε ελεξγφ πιεζπζκφ (4.335.461 Ϊηνκα). ηνπο λϋνπο 15-24 εηψλ ε αλεξγέα εθηηλϊζζεηαη ζην 42,5% (απφ 29,8% ην ΜΪξηην 2010) θαη ζηνπο λϋνπο 25-34 εηψλ ζηνλ 22,6% (απφ 15,4% ην ΜΪξηην 2010). ηηο γπλαέθεο ε αλεξγέα θηλεέηαη ζην 19,5%. Καηά ην δηάζηεκα Ηαλνπαξίνπ Μαξηίνπ 2011, ε αλεξγία δηακνξθψζεθε ζην 15,9%. Πξφθεηηαη γηα ην πςειφηεξν θαηαγεγξακκϋλν ηξηκεληαέν πνζνζηφ ζηηο ρξνλνζεηξϋο πνπ δηαηεξεέ ε ΔΛΣΑΣ απφ ην 1998. Παξά ηα εθηαιηηθά πνζνζηά αλεξγίαο, ε θπβέξλεζε ηνπ ΠΑΟΚ απνηππψλεη ζην ΜΠΓ ηελ απφθαζή ηεο λα θαηαξγήζεη ζηνλ δεκφζην ηνκέα ηα επφκελα 5 ρξφληα πάλσ απφ 100.000 ζέζεηο εξγαζίαο. Πξψην 3κελν 2011: χθεζε 5,5% θαη εηήζηα κείσζε ησλ εμαγσγψλ Με βϊζε ηα πξνζσξηλϊ ζηνηρεέα ηεο ΔΛΣΑΣ γηα ην ΑΔΠ, ην πξψην ηξίκελν ηνπ 2011 ην ΑΔΠ κεηψζεθε θαηά 5,5% ζε ζρέζε κε ην 1 ν ηξίκελν ηνπ 2010 (ζε ζηαζεξϋο ηηκϋο 2000). 15

Οη αθαζϊξηζηεο επελδχζεηο παγένπ θεθαιαένπ κεηψζεθαλ θαηϊ 19,2% ζε ζρϋζε κε ην 1ν ηξέκελν ηνπ 2010. ΠαξΪ ηε κεέσζε θαηϊ 40,7% πνπ παξνπζέαζε ην Ϋιιεηκκα ηνπ εκπνξηθνχ ηζνδπγένπ, αληηζηαζκέδνληαο κεξηθψο ηε κεέσζε ηνπ ΑΔΠ, νη εμαγσγϋο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ κεηψζεθαλ θαηϊ 2,0% ζε ζρϋζε κε ην 1ν ηξέκελν ηνπ 2010. Οη εμαγσγϋο αγαζψλ απμάζεθαλ θαηϊ 6,5%, ελψ νη εμαγσγϋο ππεξεζηψλ κεηψζεθαλ θαηϊ 8,3%. ΠαξΪ ηελ ελ ιφγσ κεέσζε ησλ εμαγσγψλ, ε θπβϋξλεζε (ρξεζηκνπνηψληαο δηϊθνξα αξηζκεηηθϋο αιρεκεέεο) ζξηακβνινγεέ φηη απηϋο παξνπζηϊδνπλ ζεκαληηθά αχμεζε. χκθσλα κε ζηνηρεέα ηεο ΔΛ.ΣΑΣ., κεγάιεο κεηψζεηο θαηαγξάθνληαη ηνπο πξψηνπο κήλεο ηνπ 2011 ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Γηα παξϊδεηγκα: κεέσζε παξαγσγάο ζηηο θαηαζθεπϋο θαηϊ 38% θαη ζην ρνληξηθφ εκπφξην θαηϊ 11,4% ην πξψην ηξέκελν ηνπ 2011 ζε ζρϋζε κε ην πξψην ηξέκελν ηνπ 2010, κεέσζε βηνκεραληθάο παξαγσγάο θαηϊ 11% ηνλ Απξέιην 2011 ζε ζρϋζε κε ηνλ Απξέιην 2010, κεέσζε ιηαληθνχ εκπνξένπ -15,5% ηνλ ΜΪξηην 2011 ζε ζρϋζε κε ηνλ ΜΪξηην 2010. Γηεπξχλεηαη ν εθηξνρηαζκφο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ Σα ζηνηρεέα ηνπ ΤΠΟΗΚ γηα ηελ εθηϋιεζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ(ηαλ-μϊηνο 2011) επηβεβαηψλνπλ ηνλ πιάξε εθηξνρηαζκφ ηνπ θαη ην απφιπην αδηϋμνδν θαη θαηαζηξνθηθφηεηα ηεο αθνινπζνχκελεο νηθνλνκηθάο πνιηηηθάο. Σα θαζαξά έζνδα ηνπ πεληακήλνπ Ηαλνπαξίνπ Μαΐνπ 2011, απνθιίλνπλ απφ ηνλ πξνβιεπφκελν ζηνλ Πξνυπνινγηζκφ ζηφρν θαηά 2,16 δηζ., αλνίγνληαο πεξηζζφηεξν ηελ ςαιίδα ζην 11,8%. ΔπηπιΫνλ, ε κεέσζε ησλ εζφδσλ γηα ην πεληϊκελν ηνπ 2011, ζε ζρϋζε κε ην αληέζηνηρν πεληϊκελν ηνπ 2010, αγγέδεη ην 7 % ά 1,4 δηζ. Ϋλαληη εηάζηνπ ζηφρνπ γηα αχμεζε θαηϊ 8,5%. Οη δαπάλεο ηνπ Π.Γ.Δ. είλαη κεησκέλεο θαηά 47,3% ή 1.528 εθαη.. ην πξψην πεληάκελν ηνπ Ϋηνπο, Ϋλαληη εηάζηνπ ζηφρνπ γηα νξηαθά αχμεζε θαηϊ 0,6%!!! Ζ θπβϋξλεζε ζπλερέδεη λα ρξεζηκνπνηεέ ην ΠΓΔ, γηα λα θαιχςεη κϋξνο απφ ηε κεγϊιε θαη δηεπξπλφκελε πζηϋξεζε ησλ εζφδσλ, πξϊγκα ην νπνέν βαζαέλεη πεξαηηϋξσ ηελ χθεζε θαη ηελ αλεξγέα. Παξά ηελ κείσζε ηνπ ΠΓΔ, ην έιιεηκκα είλαη απμεκέλν θαηά 12,9% ην πξψην πεληάκελν ηνπ 2011, έλαληη εηήζηαο πξφβιεςεο γηα κείσζε θαηά 3,9%. Ζ θπβϋξλεζε δελ θαέλεηαη λα πηνεέηαη. Απελαληέαο, ζην ΜΠΓ, ζπλερέδεη επηζεηηθφηεξα ηελ έδηα θαηαζηξνθηθά δεκνζηνλνκηθά πνιηηηθά ηεο. Δθξεθηηθή αχμεζε αθάιππησλ επηηαγψλ ΞεπΫξαζαλ ηα 930 εθαη. επξψ νη αθϊιππηεο επηηαγϋο θαη ζπλαιιαγκαηηθϋο ην πξψην πεληϊκελν ηνπ Ϋηνπο. Ζ αμέα ησλ αθϊιππησλ επηηαγψλ Ϋθζαζε ηα 820,273 εθαη. επξψ θαη ησλ απιάξσησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηα 99,5 εθαη. επξψ. Σνλ ΜΪην 2011, ηα ζηνηρεέα ηεο «Σεηξεζέαο Α. Δ.» δεέρλνπλ φηη Ϋκεηλαλ αθϊιππηεο επηηαγϋο αμέαο 164,9 16

εθαη. επξψ. ε ζρϋζε κε ηνλ ΜΪην 2010, νη αθϊιππηεο επηηαγϋο άηαλ ζεκαληηθϊ απμεκϋλεο (20,75%) σο πξνο ηελ αμέα ηνπο. Σν 2010 ζπλνιηθά ηα «θέζηα» ζηελ αγνξά έθζαζαλ ηα 2,1 δηζεθαηνκκχξηα επξψ, πνζφ ην νπνίν αλακέλεηαη λα μεπεξαζηεί θέηνο εάλ ζπλερηζηεί ε πθεζηαθή πνιηηηθή ηνπ ΜΠΓ πνπ ζα επηηείλεη ηνλ εθξεθηηθφ ξπζκφ αχμεζε πνπ θαηαγξάθεθε ζην πεληάκελν ηνπ έηνπο. Αχμεζε θαηαγγειηψλ γηα ζεμνπαιηθή παξελφριεζε γπλαηθψλ ζε ρψξνπο εξγαζίαο χκθσλα κε ζηνηρεέα πνπ παξνπζέαζε ζε δεκφζηα ζπδάηεζε ε αξκφδηα βνεζφο πλάγνξνο ηνπ Πνιέηε (ηπ) θα Μαηέλα Γηαλλαθνχξνπ, ην πξψην πεληϊκελν ηνπ Ϋηνπο ν ηπ δϋρζεθε 12 θαηαγγειέεο, ελψ ζηε δηϊξθεηα ησλ δπν πεξαζκϋλσλ ρξφλσλ (2008-2010) εέρε δερζεέ 17 θαηαγγειέεο. Ζ εληππσζηαθά αχμεζε ζηηο θαηαγγειέεο απνδέδεηαη απφ ηελ έδηα «ζηελ επηδεέλσζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζέαο ιφγσ ηεο νηθνλνκηθάο θξέζεο ζην δεκφζην θαη ηδησηηθφ ηνκϋα, θαη ζην γεγνλφο φηη ππφ ηηο ππϊξρνπζεο ζπλζάθεο νη γπλαέθεο απνιχνληαη πην εχθνια».ο αξηζκφο ησλ γπλαηθψλ πνπ πέθηνπλ ζχκαηα ζεμνπαιηθήο παξελφριεζεο θαη ελ γέλεη ζχκαηα δηαθξίζεσλ ζην ρψξν ηεο εξγαζίαο είλαη πνιχ πςειφηεξνο. Όπσο ζεκεέσζε ε θ. Γηαλλαθνχξνπ «νη γπλαέθεο δελ ηνικνχλ λα παξαπνλεζνχλ γηα λα κελ ρϊζνπλ ηε ζϋζε εξγαζέαο θαη λα κελ δηαζπξζνχλ». Αχμεζε ζηηο απφπεηξεο απηνθηνλίαο, ζηελ θαηαλάισζε ςπρνθαξκάθσλ θαη ζε επηζθέςεηο ζε ςπρηάηξνπο Αχμεζε ζηηο απφπεηξεο απηνθηνλίαο, ζηελ θαηαλάισζε ςπρνθαξκάθσλ θαη ζε επηζθέςεηο ζε ςπρηάηξνπο θαη ςπρνζεξαπεπηέο έρεη θαηαγξάςεη ε Διιεληθή Ψπρηαηξηθή Δηαηξεία (ΔΨΔ) ζηε ρψξα καο ην ηειεπηαίν δηάζηεκα. Όπσο αλαθέξνπλ νη εηδηθνί «φηαλ απμάλνληαη ηα νηθνλνκηθά θαη νηθνγελεηαθά πξνβιήκαηα, δεκηνπξγνχληαη ςπρνινγηθά». «Οη δχζθνιεο θνηλσληθϋο θαηαζηϊζεηο, Ϋρνπλ πϊληα ζπλϋπεηεο θαη ζηελ πγεέα ησλ αηφκσλ», επηζεκαέλεη ν αληηπξφεδξνο ηεο ΔΦΔ, ςπρέαηξνο, Γεκάηξεο Πινπκπέδεο. Ο έδηνο ππνγξακκέδεη επέζεο φηη «ππϊξρνπλ Ϊλζξσπνη πνπ εέλαη άδε αζζελεέο θαη εμαξηψληαη απφ Ϊιινπο θαη πνπ φηαλ δηαηαξϊζζεηαη ην ππνζηεξηθηηθφ ηνπο ζχζηεκα, θηλδπλεχνπλ λα αξξσζηάζνπλ, κε πνιχ δπζϊξεζηεο ζπλϋπεηεο». Όζνλ αθνξϊ ηηο απηνθηνλέεο, ν αληηπξφεδξνο ηεο ΔΦΔ επηζεκαέλεη φηη «αλ θαη εέκαζηε πϊξα πνιχ καθξηϊ απφ ηα ξεθφξ ησλ απηνθηνληψλ πνπ παξαηεξνχληαη ζηηο βφξεηνεπξσπατθϋο ρψξεο, φλησο Ϋρεη παξνπζηαζηεέ κέα κηθξά αχμεζε ζηηο απηνθηνλέεο, ζε ζρϋζε κε Ϊιια ρξφληα, θαη κέα ζεκαληηθά αχμεζε ζηηο απφπεηξεο». Ζ βαζεηά χθεζε επηηείλεη ηελ παξαβαηηθφηεηα θαη ηελ εγθιεκαηηθφηεηα Έθξεμε ζηηο δνινθνλέεο απφ ηελ αξρά ηνπ ρξφλνπ δηαπηζηψλεη ε Αζηπλνκέα, ζχκθσλα κε ζηνηρεέα πνπ παξαηέζεληαη ζηνλ ηχπν. ΜΪιηζηα, νη εθηηµάζεηο αλαθϋξνπλ αχμεζε ζε πνζνζηφ πνπ μεπεξλϊεη ην 40% ζε ζχγθξηζε µε ην αληέζηνηρν ρξνληθφ δηϊζηεµα ηνπ 2010. 17

Σα παξαθϊησ ζηνηρεηϊ εέλαη ελδεηθηηθϊ γηα ηελ ιφγσ θαηϊζηαζε : Αλζξσπνθηνλέεο: 1 αλϊ 62 ψξεο ην 2008 --- 1 αλϊ 48 ψξεο ην 2010 Απφπεηξεο αλζξσπνθηνλέαο: 1 αλϊ 50 ψξεο ην 2008 ---- 1 αλϊ 40 ψξεο ην 2010 Λεζηεέεο 9 ηελ εκϋξα ην 2008 --- 17 ηελ εκϋξα ην 2010 ΚινπΫο/Γηαξξάμεηο: 185 ην 2008 --- 249 ην 2010 18

[3] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΚΑΗ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΔπηκΫιεηα: Γ. Δπζηαζφπνπινο, Α. ΚαςΪιεο& Β. Κνπκαξηαλφο Σν Παξαηεξεηήξην Κνηλσληθήο θαη Δξγαζηαθήο Πνιηηηθήο έρεη δχν ζθέιε: (α) Θέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη επξχηεξα κε ηελ ππεξάζπηζε ηνπ δεκφζηνπ ρψξνπ θαη ησλ δεκνζίσλ αγαζψλ: θαηαγξαθή θαη ηεθκεξίσζε ησλ ζπλεπεηψλ ησλ εκπνξεπκαηνπνίεζεο αιιά θαη αλάδεημε θνηλσληθψλ «θαιψλ πξαθηηθψλ» θαη αγψλσλ γηα ηελ επαλνηθεηνπνίεζε ηνπ δεκφζηνπ πινχηνπ. (β) Θέκαηα πνπ αθνξνχλ ηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο ζηελ επνρή ηνπ κλεκνλίνπ, αιιά θαη δεηήκαηα επξχηεξεο θνηλσληθήο ζπλνρήο, φπσο ε θηψρεηα, ν απνθιεηζκφο, ε μελνθνβία θ.ά. [3.Α] ΚΟΗΝΩΝΗΚΔ ΔΠΗΠΣΩΔΗ ΣΟΤ ΜΝΖΜΟΝΗΟΤ 1. Δηζαγσγή Σν Παξαηεξεηάξην Κνηλσληθάο Πνιηηηθάο εμεηϊδεη, ζηελ ηξϋρνπζα Ϋθδνζε ηνπ Δλεκεξσηηθνχ Γειηένπ, ηηο θνηλσληθϋο επηπηψζεηο ηνπ πξνγξϊκκαηνο δεκνζηνλνκηθάο θαη δηαξζξσηηθάο πξνζαξκνγάο (ζην εμάο «κλεκφλην»). Δηδηθφηεξα, ε πξνζπϊζεηα απηά ζηεξέδεηαη ζε δεκνζηεπκϋλεο Ϋξεπλεο γηα ηηο επηπηψζεηο ηνπ πξνγξϊκκαηνο ιηηφηεηαο θαη ηεο χθεζεο σο πξνο ηνπο δεέθηεο θηψρεηαο θαη αληζφηεηαο ζηελ ΔιιΪδα, ζε εθηηκάζεηο εκπεηξνγλσκφλσλ γηα ηηο πξννπηηθϋο ηεο αγνξϊο εξγαζέαο θαηϊ ηελ επφκελε 15εηέα θαζψο θαη ζε ζηαηηζηηθϊ ζηνηρεέα γηα ηα κεζνπξφζεζκα απνηειϋζκαηα ηνπ κλεκνλένπ ζε νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ επέπεδν. Σν δάηεκα εμεηϊδεηαη ζε 4 ζηϊδηα. ΑξρηθΪ, παξαηέζεληαη πξνβιϋςεηο δηεζλψλ νξγαληζκψλ γηα ηελ πνξεέα ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο κϋρξη θαη ην 2026. ηελ ζπλϋρεηα, παξνπζηϊδνληαη ηα απνηειϋζκαηα πξφζθαηνπ θεηκϋλνπ εξγαζέαο γηα ηηο δηαλεκεηηθϋο επηπηψζεηο ηεο θξέζεο ζηελ ΔιιΪδα. ε ηξέην ζηϊδην, εμεηϊδεηαη ε Ϋλλνηα ηεο Ϊλεξγεο αλϊθακςεο. ΣΫινο, ζε ηϋηαξην ζηϊδην, επηρεηξεέηαη κηα δηεξεχλεζε ησλ κϋζν-καθξνπξφζεζκσλ επηπηψζεσλ ηεο θξέζεο θαη ησλ εθαξκνδφκελσλ πνιηηηθψλ σο πξνο ηελ αλεξγέα, ηελ θηψρεηα θαη ηελ ζπλνρά ηεο ειιεληθάο θνηλσλέαο. 2. Πξνβιέςεηο δηεζλψλ νξγαληζκψλ ΑξρηθΪ, αμέδεη λα παξαηεζνχλ νξηζκϋλεο απφ ηηο πξνβιϋςεηο δηεζλψλ νξγαληζκψλ γηα ηηο κεζνπξφζεζκεο επηδφζεηο ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο θαη αγνξϊο εξγαζέαο 1. Με βϊζε ηα ελ ιφγσ ζηνηρεέα, πξνθχπηνπλ νη αθφινπζεο παξαηεξάζεηο: Σν δεκφζην ρξϋνο παξακϋλεη, ζχκθσλα κε ηηο πξνβιϋςεηο ηνπ ΓΝΣ, ζε ηδηαηηϋξσο πςειϊ επέπεδα ην 2020 (130%). Σν Μεζνπξφζεζκν Πιαέζην Γεκνζηνλνκηθάο ζηνρεχεη ζε πην ξαγδαέα απνθιηκϊθσζε ηνπ ρξϋνπο (139% ην 2015) εθαξκφδνληαο Ϋλα νγθψδεο πξφγξακκα ηδησηηθνπνηάζεσλ. 1 IMF, Third Review under the stand-by arrangement Staff report, IMF Country Report No. 11/68, March 2011. OECD Economic Outlook, Volume 2011/1, Chapter 4 Medium and Long-Term Developments: Challenges and Risks. IMF World Economic Outlook Databases. 19

Οη πξσηνγελεέο δαπϊλεο κεηψλνληαη ην 2020 ζην 30.5% (απφ 41.7% ην 2007). Οη δηεζλεέο νξγαληζκνέ πξνβιϋπνπλ ξπζκφ κεηαβνιάο ηνπ ΑΔΠ κε ζεηηθφ πξφζεκν απφ ην 2012 (Δ.Δ = +1.1%, Γ.Ν.Σ = 1.1%, ΟΟΑ = 0.6%) θαη αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ αλϊπηπμεο απφ ην 2013 θαη Ϋπεηηα. χκθσλα κε ηηο πξνβιϋςεηο ηνπ Γ.Ν.Σ γηα ηελ πεξένδν 2013-2020, ε αχμεζε ηνπ ΑΔΠ ζα θπκαλζεέ ζην 2.4% εηεζέσο θαηϊ κϋζν φξν. χκθσλα κε ηηο πξνβιϋςεηο ηνπ ΟΟΑ, ην ειιεληθφ ΑΔΠ ζα απμεζεέ κε ξπζκνχο ηεο ηϊμεο ηνπ 2,4% θαηϊ ηελ δηϊξθεηα ηεο πεξηφδνπ 2016-2026. ΠαξΪ ηαχηα, σο απνηϋιεζκα ηεο Ϋληαζεο ηεο χθεζεο θαηϊ ηελ ηξηεηέα 2009-2011 (3% θαηϊ κϋζν φξν), ην ΑΔΠ ηεο ΔιιΪδαο ζα ρξεηαζηεέ νθηψ ρξφληα γηα λα αλαθηάζεη ην επέπεδν πνπ δηαηεξνχζε πξηλ ηελ θξέζε. Δηδηθφηεξα, ην ΑΔΠ ηεο ρψξαο (ζε ζηαζεξϋο ηηκϋο κε Ϋηνο αλαθνξϊο ην 2000), ζα αλϋξρεηαη ζε 186 δηο ην 2016 Ϋλαληη 184 δηο ην 2008. Ζ αλεξγέα απμϊλεηαη κϋρξη θαη ην 2012 ελψ πξνβιϋπεηαη απνθιηκϊθσζε ηνπ πνζνζηνχ απφ ην 2013 (ΓΝΣ = 11. 6% ην 2015, ΟΟΑ = 13.3% ην 2015 θαη 8.9% ην 2026, Τπνπξγεέν Οηθνλνκηθψλ/Μεζνπξφζεζκν = 13.6% ην 2015). Μεζνπξφζεζκα, νη παξαπϊλσ αξηζκνέ ζθηαγξαθνχλ ηελ εηθφλα κηαο παξαγσγηθϊ απνδπλακσκϋλεο νηθνλνκέαο, κε ππϋξνγθν δεκφζην ρξϋνο, πςειά αλεξγέα θαη ηδηαηηϋξσο, ρακειϋο -ζε ζρϋζε κε ηνλ επξσπατθφ κϋζν φξν- δεκφζηεο δαπϊλεο. Όπσο εμεηϊδεηαη ζηελ ζπλϋρεηα, νη ελ ιφγσ πξνβιϋςεηο ζϋηνπλ ηηο βϊζεηο γηα ηελ ξαγδαέα θαη βξαρππξφζεζκα κε αλαζηξϋςηκε αχμεζε ηεο θηψρεηαο θαη ησλ θνηλσληθψλ αληζνηάησλ ζηελ ΔιιΪδα. 3. Οη δηαλεκεηηθέο επηπηψζεηο ηνπ κλεκνλίνπ θαη ηεο θξίζεο Πξφζθαην θεέκελν εξγαζέαο ησλ Leventi and Matsagganis (2011) επηρεηξεέ κηα εθηέκεζε ησλ δηαλεκεηηθψλ επηπηψζεσλ ηνπ κλεκνλένπ θαη ηεο θξέζεο ζηελ ΔιιΪδα γηα ην Ϋηνο 2010 2. Σα απνηειϋζκαηα ηεο Ϋξεπλαο ζπλνςέδνληαη σο εμάο: Μεγαιχηεξε επέπησζε ηεο αλεξγέαο σο πξνο ηνπο δεέθηεο θηψρεηαο: ΛακβΪλνληαο ππφςε ηελ αξλεηηθά επέδξαζε ηνπ πιεζσξηζκνχ ζηελ αγνξαζηηθά δχλακε ησλ λνηθνθπξηψλ, ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ θηψρεηαο απμϊλεηαη θαηϊ 5 πνζνζηηαέεο κνλϊδεο ην 2010 ζε ζχγθξηζε κε ην 2009 (25.2% ηνπ πιεζπζκνχ). Σν πνζνζηφ θηψρεηαο απμϊλεηαη δξακαηηθϊ ζηα λνηθνθπξηϊ ησλ νπνέσλ ν «αξρεγφο» εέλαη Ϊλεξγνο (απφ 51.1% ην 2009 ζε 63.7% ην 2010, εέηε κηα αχμεζε ηεο ηϊμεο ηνπ 12.6%). πγθεθξηκϋλα, ην 38.5% ησλ αηφκσλ πνπ αλάθνπλ ζηα ελ ιφγσ λνηθνθπξηϊ Ϋρεη εηζφδεκα ρακειφηεξν ηνπ 40% ηνπ δηϊκεζνπ εηζνδάκαηνο, ελψ ην ππφινηπν 60% Ϋρεη εηζφδεκα κηθξφηεξν ηνπ 60%. Σν γεγνλφο απηφ ελϋρεη αδηακθηζβάηεηα ζνβαξνχο θηλδχλνπο γηα ηελ Ϋθηαζε θαη ηα ραξαθηεξηζηηθϊ ηεο θηψρεηαο γηα δχν θπξέσο ιφγνπο. Πξψηνλ, επεηδά άδε παξαηεξεέηαη αχμεζε ηεο ζπγθεθξηκϋλεο θαηεγνξέαο επέ ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ αλϋξγσλ θαηϊ 3 πνζνζηηαέεο κνλϊδεο απφ ηηο αξρϋο ηνπ 2009 κϋρξη ην ηϋινο ηνπ 2010 (βιϋπε ην δηϊγξακκα πνπ αθνινπζεέ). Γεχηεξνλ, ιφγσ ηεο πεξηνξηζκϋλεο δηϊξθεηαο 2 Matsaganis, M., Leventi, C. (2011). The distributional impact of the crisis in Greece, Athens University of Economics and Business 20

ηνπ επηδφκαηνο αλεξγέαο, ηεο θαζηϋξσζεο απζηεξψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ ρνξάγεζά ηνπ θαη ηηο πξνβιϋςεηο πεξέ «Ϊλεξγεο» αλϊθακςεο πνπ ζα ζπληεξάζνπλ ηελ αλεξγέα ζε πςειϊ επέπεδα θαηϊ ηελ δηϊξθεηα ηεο επφκελεο δεθαεηέαο 3. Αμέδεη επέζεο λα ζεκεησζεέ φηη νη εθηηκάζεηο γηα ηελ αλεξγέα δελ ιακβϊλνπλ ππφςε ηελ αξλεηηθά επέπησζε ηεο χθεζεο σο πξνο ηελ δξαζηεξηφηεηα ησλ απηναπαζρνινχκελσλ (απνθξχβνληαο Ϋηζη Ϋλα κϋξνο ηνπ ζπλνιηθνχ θαηλνκϋλνπ). ΣΫινο, ελψ απφ ην ΓεθΫκβξην ηνπ 2010 ην πνζνζηφ αλεξγέαο εέρε απμεζεέ θαηϊ 45% ζε ζχγθξηζε κε ην αληέζηνηρν κάλα ηνπ 2009, ν αξηζκφο ησλ δηθαηνχρσλ επηδφκαηνο αλεξγέαο απμάζεθε κφλν θαηϊ 9.6%. Πεγή: Εσγξαθάθεο, Μεηξάθνο (2011) απφ ΔΛΣΑΣ (Σξηκεληαία Έξεπλα Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ) Οη επηπηψζεηο ηεο Ϋκκεζεο θνξνινγέαο: Ζ αχμεζε ηεο Ϋκκεζεο θνξνινγέαο εέλαη αδηακθηζβάηεηα αληέζηξνθα πξννδεπηηθά. ΠξΫπεη λα ζεκεησζεέ φηη ε κεέσζε ησλ εηζνδεκϊησλ απμϊλεη ηελ ξνπά πξνο θαηαλϊισζε, ππεξβαέλνληαο ην 1 γηα ηα ρακειϊ εηζνδάκαηα (δειαδά νη δαπϊλεο ππεξβαέλνπλ ηα Ϋζνδα εέηε κϋζσ δαλεηζκνχ εέηε κϋζσ κεέσζεο ηεο απνηακέεπζεο). Χο απνηϋιεζκα, ε αχμεζε ηνπ ΦΠΑ επηβαξχλεη ζε πνιχ κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνλ νηθνγελεηαθφ πξνυπνινγηζκφ ησλ ρακειψλ εηζνδεκαηηθψλ ζηξσκϊησλ, φπσο δηαθαέλεηαη ραξαθηεξηζηηθϊ ζην παξαθϊησ δηϊγξακκα (επεμάγεζε: 1= θησρφηεξε εηζνδεκαηηθά νκϊδα θαη 10 = πινπζηφηεξε). Αμέδεη λα ζεκεησζεέ φηη, ε αλαινγέα Ϋκκεζσλ-Ϊκεζσλ θφξσλ αλϋξρεηαη πιϋνλ ζε 63%-37% ην 2011. Οη ζηφρνη ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ Πιαηζένπ δηαηεξνχλ ηελ ζπγθεθξηκϋλε αλαινγέα κϋρξη θαη ην 2015. 3 Μφλν ην 14% ησλ αλϋξγσλ δειψλεη σο πεγά ζπληάξεζεο ην επέδνκα αλεξγέαο θαη Ϊιια βνεζάκαηα ζχκθσλα κε ηελ Έξεπλα Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ 2010 (4 ν Σξέκελν). 21

ποσοστό συμολικού διαθέσιμου εισοδήματος ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΜΔΛΔΣΩΝ ΚΑΗ ΣΔΚΜΖΡΗΩΖ βάρος έμμεσης φορολογίας αμά εισοδηματική ομάδα 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2009 2010 Πεγή: Matsaganis and Leventi (2011) Δπεμήγεζε: 1= θησρφηεξε εηζνδεκαηηθή νκάδα θαη 10 = πινπζηφηεξε Μεγαιχηεξε επηβϊξπλζε ρακειψλ εηζνδεκαηηθψλ ζηξσκϊησλ: Αλ θαη εθηηκϊηαη φηη ην κεγαιχηεξν κϋξνο ηεο δεκνζηνλνκηθάο πξνζαξκνγάο επηβϊξπλε σο επέ ην πιεέζηνλ (ζε απφιπηα κεγϋζε) ηελ πςειφηεξε εηζνδεκαηηθά νκϊδα, ε επηβϊξπλζε ησλ ρακειφηεξσλ νκϊδσλ ππάξμε, εληνχηνηο, δπζαλϊινγε σο πξνο ηελ ζπκκεηνρά ηνπο ζην ζπλνιηθφ εηζφδεκα. πγθεθξηκϋλα, ππνινγέδεηαη φηη νη δχν ρακειφηεξεο νκϊδεο επηβαξχλζεθαλ κε ην 10.5% ηεο ζπλνιηθάο δεκνζηνλνκηθάο πξνζπϊζεηαο ηελ ζηηγκά πνπ αληηπξνζσπεχνπλ κνλϊρα ην 7,8% ηνπ ζπλνιηθνχ εηζνδάκαηνο. Όπσο δηαθαέλεηαη ζην παξαθϊησ δηϊγξακκα, ηα ρακειφηεξα εηζνδεκαηηθϊ ζηξψκαηα, θαηϋβαιαλ Ϋλα πςειφηεξν ζρεηηθϊ κεξέδην ηνπ εηζνδάκαηνο ηνπο γηα ηελ δεκνζηνλνκηθά πξνζαξκνγά ζε ζρϋζε κε ηα πςειφηεξα ζηξψκαηα. πγθεθξηκϋλα, ε πινπζηφηεξε εηζνδεκαηηθά νκϊδα ζπλϋβαιε ζε πνζνζηφ 21,5% ζηελ ζπλνιηθά δεκνζηνλνκηθά πξνζπϊζεηα ελψ θαηϋρεη πϊλσ απφ ην 25% ηνπ ζπλνιηθνχ εηζνδάκαηνο. Σν έδην ηζρχεη θαη γηα ηελ δεχηεξε πινπζηφηεξε νκϊδα. Ζ επηβϊξπλζε ηεο ζπγθεθξηκϋλεο νκϊδαο αλϋξρεηαη ζην 14.3% ηεο δεκνζηνλνκηθάο πξνζπϊζεηαο ελψ θαηϋρεη 15% πεξέπνπ ηνπ ζπλνιηθνχ εηζνδάκαηνο. 30% μερίδιο εισοδήματος αμά εισοδηματική ομάδα 25% 20% 15% 2009 2010 10% 5% 0% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Πεγή: Matsaganis and Leventi (2011) 22

4. Άλεξγε αλάθακςε ηελ παξνχζα ελφηεηα, ζπλνςέδνληαη νξηζκϋλεο βαζηθϋο δηαπηζηψζεηο ηνπ θαζεγεηά θαη δηεπζπληά ηνπ ΗΝΔ/ΓΔΔ, Ϊββα Ρνκπφιε, αλαθνξηθϊ κε ην θαηλφκελν ηεο Ϊλεξγεο αλϊθακςεο θαη ηηο πξννπηηθϋο ηεο αγνξϊο εξγαζέαο θαηϊ ηελ επφκελε 15εηέα ζηελ ΔιιΪδα 4 : ΔθηηκΪηαη φηη ε επέζεκε αλεξγέα ζην ηϋινο ηνπ 2011 ζα αλϋιζεη ζην 17-18%. Απηφ ζεκαέλεη φηη ε πξαγκαηηθά αλεξγέα ζα εθηνμεπζεέ ζην 22-23% (ε κε θαηαγεγξακκϋλε αλεξγέα ππνινγέδεηαη ζην 5%). Ζ επηζηξνθά ζε «πξν-θξέζεο» επέπεδα αλεξγέαο (π.ρ. 7.8% ην 2007) ζα επηηεπρζεέ κεηϊ απφ ην 2020. ΔλδεηθηηθΪ, βϊζεη ησλ πξνβιϋςεσλ ηνπ ΟΟΑ γηα ην 2026, εθηηκϊηαη φηη ην πνζνζηφ αλεξγέαο ζα θπκαέλεηαη ζην 8.9%. Ζ εθηέκεζε πεξέ Ϊλεξγεο αλϊθακςεο ζηεξέδεηαη ζην γεγνλφο φηη αθφκα θαη κε ξπζκνχο αλϊπηπμεο ηεο ηϊμεο ηνπ 3 κε 3.5% εηεζέσο θαηϊ ηελ πεξένδν 1990-2008, ε ειιεληθά νηθνλνκέα κπνξνχζε λα απνξξνθάζεη κφλν ην 50% πεξέπνπ ησλ λενεηζεξρφκελσλ απφ ην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα ζηελ αγνξϊ εξγαζέαο. Ζ ειιεληθά νηθνλνκέα δειαδά, αθφκα θαη ζε ζπλζάθεο πςειάο αλϊπηπμεο, Ϊθελε Ϋλα «απφζεκα» αλϋξγσλ ηεο ηϊμεο ησλ 40.000 αηφκσλ εηεζέσο. Χο εθ ηνχηνπ, ιφγσ ηεο βαζηϊο χθεζεο ηεο ειιεληθάο νηθνλνκέαο, ην απφζεκα αλϋξγσλ αλακϋλεηαη λα δηνγθσζεέ. Δέλαη πξνθαλϋο φηη, αθφκα θαη εϊλ επαιεζεπηνχλ νη πξνβιϋςεηο πεξέ αλϊπηπμεο ηεο ηϊμεο ηνπ 2.,4% θαηϊ ηελ επφκελε 15εηέα, ην πνζνζηφ απηφ δελ ζα κπνξϋζεη λα ζπκβϊιιεη επαξθψο ζηελ Ϊκβιπλζε ηεο αλεξγέαο. 5. Γηαπηζηψζεηο Όπσο δηαπηζηψλεηαη απφ ηνπο εξεπλεηϋο ηνπ Οηθνλνκηθνχ Παλεπηζηεκένπ Αζελψλ, κϋηξα ιηηφηεηαο φπσο ε αχμεζε ηεο Ϋκκεζεο θνξνινγέαο παξνπζηϊδνπλ αληέζηξνθε πξννδεπηηθφηεηα, επηβαξχλνληαο ζε ζαθψο δπζαλϊινγν βαζκφ ηηο ρακειφηεξεο εηζνδεκαηηθϋο νκϊδεο. Δπέζεο, νη ρακειφηεξεο εηζνδεκαηηθϋο νκϊδεο επηβαξχλνληαη πεξηζζφηεξν απφ ηα κϋηξα δεκνζηνλνκηθάο πξνζαξκνγάο (αλαινγηθϊ κε ηελ ζπκκεηνρά ηνπο ζην ζπλνιηθφ εηζφδεκα) ζε ζχγθξηζε κε ηηο πινπζηφηεξεο νκϊδεο ηνπ πιεζπζκνχ. Δληνχηνηο, φπσο ζπκπεξαέλεηαη ζηελ Ϋθζεζε, νη Ϊκεζεο δηαλεκεηηθϋο επηπηψζεηο ηνπ κλεκνλένπ εέλαη κϊιινλ πεξηνξηζκϋλεο ζε ζχγθξηζε κε ηηο επξχηεξεο θνηλσληθϋο επηπηψζεηο ηεο θξέζεο. Απηφ βεβαέσο, ζε θακηϊ πεξέπησζε δελ απνηειεέ Ϊιινζη γηα ηελ Ϊκβιπλζε ηεο θξηηηθάο ελϊληηα ζην κλεκφλην: ην κλεκφλην θαη ε χθεζε εέλαη αιιειϋλδεηα δεδνκϋλνπ φηη νη αζθνχκελεο πνιηηηθϋο επηδηψθνπλ ηελ χθεζε σο κϋζν εθαξκνγάο ηεο εζσηεξηθάο ππνηέκεζεο. πλνιηθά, νη επηπηψζεηο σο πξνο ηα επέπεδα ηεο θηψρεηαο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αχμεζε ηεο αλεξγέαο -θπξέσο ησλ «αξρεγψλ» ελφο λνηθνθπξηνχ- αλϊγνληαη ζε κεέδνλ θνηλσληθφ δάηεκα. Όπσο πξνθχπηεη απφ πξνβιϋςεηο δηεζλψλ νξγαληζκψλ θαη δηαπηζηψζεηο Διιάλσλ εκπεηξνγλψκσλ, ε πξνβιεπφκελε αλϊθακςε δελ ζα κπνξϋζεη λα απνξξνθάζεη ην απφζεκα αλϋξγσλ πνπ ζα πξνθαιϋζεη κεζνπξφζεζκα ε θξέζε. Ο ΟΟΑ πξνβιϋπεη δηαηάξεζε ηεο αλεξγέαο ην 2026 ζε πςειφηεξα πνζνζηϊ ζε ζχγθξηζε κε ην 2007 (πξν θξέζε). Ζ δηαηάξεζε πςειψλ επηπϋδσλ αλεξγέαο ζηελ δηϊξθεηα ηεο επφκελεο 15εηέαο ελϋρεη ηεξϊζηηνπο θηλδχλνπο ζε φξνπο θνηλσληθάο ζπλνράο εθφζνλ ιεθζεέ ππφςε ην γεγνλφο φηη ε αχμεζε ηεο θηψρεηαο ζε πιεζπζκηαθϋο νκϊδεο φπσο νη αξρεγνέ λνηθνθπξηψλ πξνθαιεέ κεγϊιε αχμεζε ηεο θηψρεηαο. Ζ δπζνέσλε απηά 4 http://news.in.gr/economy/article/?aid=1231107779 23

εθηέκεζε θαέλεηαη λα εληζρχεηαη απφ ην γεγνλφο φηη ε αζθνχκελε πνιηηηθά ζπξξηθλψλεη δξαζηηθϊ ηνλ θνηλσληθφ κηζζφ (πγεέα, παηδεέα, θνηλσληθά πξφλνηα) ελψ, ηαπηφρξνλα, νη καδηθϋο ηδησηηθνπνηάζεηο ζα αζθάζνπλ ζνβαξϋο πηϋζεηο σο πξνο ηηο ζπλζάθεο θαη ηνπο φξνπο πξφζβαζεο ζηηο ππεξεζέεο θνηλάο σθϋιεηαο (ελϋξγεηα, λεξφ, ΜΜΔ, επηθνηλσλέεο, θιπ.). Αλεζπρεηηθφ εέλαη ην γεγνλφο φηη ελψ ε αλεξγέα αλϊγεηαη ζε κεέδνλ θνηλσληθννηθνλνκηθφ πξφβιεκα γηα ηελ ζπλνρά ηεο ειιεληθάο θνηλσλέαο, νη φξνη ρνξάγεζεο ζην επέδνκα αλεξγέαο «ζθιεξαέλνπλ» ελψ, παξϊιιεια, δηαπηζηψλεηαη φηη ε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ επσθεινχκελσλ ππνιεέπεηαη θαηϊ πνιχ ηεο αχμεζεο ηνπ αξηζκνχ αλϋξγσλ 5. Ζ εμέηαζε ησλ θνηλσληθψλ επηπηψζεσλ ηεο θηψρεηαο νθεέιεη λα ιϊβεη ππφςε ηηο επηπηψζεηο κηα ζεηξϊο Ϊιισλ πνιηηηθψλ, φπσο, π.ρ. ηεο εζσηεξηθάο ππνηέκεζεο, ηεο πιάξνπο απνξξχζκηζεο ησλ θαλφλσλ ηεο αγνξϊο εξγαζέαο θαη ηεο επϋθηαζεο ησλ επηζθαιψλ κνξθψλ απαζρφιεζεο, ηεο κεέσζεο ησλ εηζνδεκϊησλ ησλ απηναπαζρνινχκελσλ, ηεο κεέσζε απφ εηζνδάκαηα φπσο ελνέθηα, θιπ. ΠξΫπεη λα ππνγξακκηζηεέ φηη ε πεξαηηϋξσ ειαζηηθνπνέεζε ηεο αγνξϊο εξγαζέαο αλακϋλεηαη λα νμχλεη ην άδε εθηεηακϋλν ζηελ ΔιιΪδα θαηλφκελν ησλ εξγαδφκελσλ θησρψλ. ΒΪζεη ζηνηρεέσλ ηεο Eurostat, ε ΔιιΪδα θαηεέρε, ην Ϋηνο 2009, ην 2 ν πςειφηεξν πνζνζηφ εξγαδνκϋλσλ «ππφ ηνλ θέλδπλν θηψρεηαο» ζηελ Δπξψπε (13.8%) πέζσ απφ ηελ Ρνπκαλέα. Σν πνζνζηφ ησλ κεξηθψο εξγαδφκελσλ-θησρψλ αλϋξρεηαη ζε 26% πεξέπνπ. πλνιηθά, γηα πξψηε θνξϊ ζηελ δηϊξθεηα ησλ ηειεπηαέσλ δεθαεηηψλ, δηαθξέλεηαη κε ζαθάλεηα ν θέλδπλνο δηακφξθσζεο ζηελ ΔιιΪδα ελφο ζθιεξνχ ππξάλα ηεο θηψρεηαο εμαηηέαο ηεο «παγέδεπζεο» νιφθιεξσλ λνηθνθπξηψλ ζηελ αλϋρεηα. Με βϊζε ηε δηεζλά εκπεηξέα, ε εμϋιημε απηά πξνθαιεέ πνιιαπιαζηαζηηθϊ απνηειϋζκαηα σο πξνο ην πνζνζηφ αλεξγέαο. Απηφ νθεέιεηαη ζην γεγνλφο φηη ν θνηλσληθφο απνθιεηζκφο ιακβϊλεη δηϊθνξεο κνξθϋο, πξνθαιψληαο ζεηξϊ αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ζηελ ηθαλφηεηα ησλ αλϋξγσλ θαη λενεηζεξρφκελσλ λα εληαρζνχλ ζηε αγνξϊ εξγαζέαο: επηδεέλσζε ηεο πγεέαο, απμεκϋλε ζρνιηθά απνηπρέα ησλ παηδηψλ, αχμεζε εγθιεκαηηθφηεηαο, δπζθνιέεο ζηϋγαζεο, δπζθνιέα πξφζβαζεο ζε βαζηθϋο ππεξεζέεο, θπγά ησλ κεζαέσλ θνηλσληθψλ ζηξσκϊησλ απφ γεηηνληϋο, ρσξηθά ζπγθϋληξσζε θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, θιπ. Σν γεγνλφο απηφ θαζηζηϊ επηηαθηηθά ηελ ζπζηεκαηηθά θαηαγξαθά θαη πξνβνιά ηεο πνζνηηθάο θαη πνηνηηθάο εμϋιημεο ηεο θηψρεηαο ζηελ ΔιιΪδα, αμηνπνηψληαο ηελ ζρεηηθά βηβιηνγξαθέα, φζν θαη απνζπαζκαηηθϋο πιεξνθνξέεο απφ ην πεδέν (εθπαηδεπηηθνέ, εξγαδφκελνη ζε πξνλνηαθϋο θαη ηαηξηθϋο ππεξεζέεο, ΜΚΟ, θ.ιπ.). Δλ θαηαθιείδη, δελ ηέζεηαη ακθηβνιέα φηη ε παξαηεηακϋλε θξέζε ηεο εξγαζέαο ζε ζπλδπαζκφ κε: (α) ηηο δηαπηζησκϋλεο ζθνδξϋο επηπηψζεηο ηεο ζην επέπεδν δηαβέσζεο ησλ λνηθνθπξηψλ (β) ηελ αλεπϊξθεηα θαη ζπξξέθλσζε ηνπ δέθηπ πξνζηαζέαο (αλεπϊξθεηα θαη ζθιάξπλζε φξσλ επηδφκαηνο αλεξγέαο, απνπζέα ειϊρηζηνπ εγγπεκϋλνπ εηζνδάκαηνο) 5 Καη απνηϋιεζκα νη θνηλσληθϋο παξνρϋο ζα γέλνληαη δειαδά νινϋλα θαη πεξηζζφηεξν ζηνρεπκϋλεο ζηα πην θησρϊ ζηξψκαηα ηνπ πιεζπζκνχ (θαη φρη ζε φιε ηελ θνηλσλέα) κε εθαξκνγά εηζνδεκαηηθψλ θξηηεξέσλ. Σα εηζνδεκαηηθϊ θξηηάξηα απφ ηελ πιεπξϊ ηνπο ζα απζηεξνπνηνχληαη ζπλερψο γηαηέ νινϋλα θαη κεγαιχηεξα ζηξψκαηα ζα βξέζθνληαη ζην θαηψθιη ηεο θηψρεηαο 24

(γ) ηελ απνδφκεζε ηνπ θνηλσληθνχ θξϊηνπο (κεέσζε δεκνζέσλ δαπαλψλ ζην 30% ηνπ ΑΔΠ θαη ηδησηηθνπνηάζεηο) (δ) ηελ επϋθηαζε ησλ ειαζηηθψλ κνξθψλ απαζρφιεζεο παξϊ ην άδε πςειφ πνζνζηφ εξγαδνκϋλσλ θησρψλ, ππνλνκεχνπλ ηελ θνηλσληθά ζπλνρά ηεο ρψξαο, πξνδηαγξϊθνληαο Ϋλα δνθεξφ κϋιινλ γηα ην κεγϊιν ηκάκα ηνπ πιεζπζκνχ πνπ πθέζηαηαη Ϊκεζα ηελ αλϋρεηα (φμπλζε θαηλνκϋλσλ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, παηδηθά θηψρεηα, γθεηνπνέεζε, πιηθά ζηϋξεζε, θ.ιπ.) αιιϊ θαη γηα ην θνηλσληθφ ζχλνιν γεληθφηεξα (ελέζρπζε αθξνδεμηψλ ηϊζεσλ, αχμεζε εγθιεκαηηθφηεηαο, δηϊζπαζε θνηλσληθάο ζπλνράο, θνηλσληθά δπζθνξέα). [3.Β] ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΚΟΗΝΩΝΗΑ ΔΡΓΑΗΑ πλδηθαιηζκφο Ζ Ϋληαζε ηεο νηθνλνκηθάο χθεζεο θαη αχμεζεο ηεο αλεξγέαο Ϋρνπλ απνζξαζχλεη ηνπο εξγνδφηεο θαη ηα πςειφβαζκα ζηειϋρε ησλ επηρεηξάζεψλ ηνπο, ηδέσο ζηνλ θιϊδν ησλ ΜΫζσλ Μαδηθάο ΔλεκΫξσζεο. Ζ αληαξζέα ησλ εξγαδνκϋλσλ ζην Έζλνο θαη ε Ϊξλεζά ηνπο λα ππνθχςνπλ ζηελ κεέσζε απνδνρψλ 10% πνπ ηνπο πξνηϊζεθε πξνθϊιεζε ηελ εθδηθεηηθά κάληλ ηεο εξγνδνζέαο ά νπνέα πξνρψξεζε ζηελ απφιπζε ηεο ζπληϊθηξηαο Πφπεο Υξηζηνδνπιέδνπ. Ζ ζπγθεθξηκϋλε εξγαδφκελε εέλαη ζάκεξα εθιεγκϋλε ζην ζπλϋδξην ηεο ΠΟΔΤ θαη θαη πξψηε αλαπιεξσκαηηθά ζην Γ ηεο ΔΖΔΑ. ε απϊληεζε ζηελ ζηνρεπκϋλε απφιπζά ηεο πξνθεξχρζεθε 48σξε απεξγέα ζηνλ φκηιν ΠΖΓΑΟ (απφ ηηο 06.00πκ ηεο ΓεπηΫξαο 13/06 κϋρξη 06.00πκ ηεο ΣεηΪξηεο 15/06) ηελ ζηηγκά πνπ ν έδηνο ν Μπφκπνιαο αλαθνέλσζε αλαδηαξζξψζεηο ζηα κϋζα ηνπ Οκέινπ (http://tsakgiorgis.blogspot.com/2011/06/blog-post_2832.html). Σελ έδηα ζηηγκά ζπλδηθαιηζηϋο θπξέσο απφ ηνλ ρψξν ηεο ΠΑΚΔ δεκνζηνπνηνχλ ληνθνπκϋληα θαη θσηνγξαθέεο κε ηα νπνέα επηθαινχληαη παιαηφηεξεο παξεκβϊζεηο ηνπ ζεκεξηλνχ Πξσζππνπξγνχ ελαληένλ ησλ ηδησηηθνπνηάζεσλ φηαλ άηαλ ζηελ αληηπνιέηεπζε σο κϋζν πέεζεο ελ φςεη ηεο ςάθηζεο ηνπ κεζνπξφζεζκνπ (Διεπζεξνηππέα 29 Μαΐνπ 2011). ΣΫινο, ελδηαθϋξνλ Ϊξζξν θηινμελεέηαη ζηηο ζειέδεο ηεο Απγάο (Κπξηαθά 29 Μαΐνπ) κε ζϋκα ηελ εξγαηηθά αληέζηαζε θαη κε δειψζεηο θνξπθαέσλ ζπλδηθαιηζηψλ ηεο ΠΑΚΔ. Δξγαζηαθέο ζρέζεηο Ζ πξφζθαηε ζπκθσλέα ηνπ Τπνπξγεένπ εξγαζέαο κε ηνλ χλδεζκν Σνπξηζηηθψλ Δπηρεηξάζεσλ (ΔΣΔ) γηα κεέσζε ησλ θαηψηαησλ κηζζψλ ηεο ΔΓΔ 20% (592 επξψ) ζηνλ θιϊδν ηνπ ηνπξηζκνχ γηα ηνπο λϋνπο θϊησ ησλ 24 εηψλ άξζε λα ππνβαζκέζεη αθφκε πεξηζζφηεξν ην δνθεξφ ηνπέν γηα ηνπο εξγαδφκελνπο ζηνλ θιϊδν. χκθσλα κε εθηηκάζεηο νη κεηψζεηο κηζζψλ θηϊλνπλ κϋρξη θαη 40%, θπξηαξρνχλ νη αηνκηθϋο ζπκβϊζεηο θαη ε εθ πεξηηξνπάο εξγαζέα, ε καχξε εξγαζέα θηϊλεη αθφκε θαη ζην 60% ζε δεκνθηιεέο ηνπξηζηηθϋο πεξηνρϋο, ελψ νη νθεηιϋο δεδνπιεπκϋλσλ ζηνπο εξγαδφκελνο θηϊλνπλ κϋρξη θαη ην δψξν ΥξηζηνπγΫλλσλ (Διεπζεξνηππέα 29/05/2011). 25

ΑπηΫο νη ζπλζάθεο βϊξβαξνπ λϋν-θηιειεπζεξηζκνχ θαη απαμέσζεο ηεο αλζξψπηλεο αμηνπξϋπεηαο εέλαη πνπ επηηξϋπνπλ ηελ εξγαζέα πϊλσ απφ 115 εθαηνκκπξέσλ θαη εθάβσλ ζε φινλ ηνλ θφζκν ζε θαζεζηψο ζθιαβηϊο. Απηφ πξνθχπηεη απφ πξφζθαηε Ϋθζεζε ηεο Γηεζλνχο ΟξγΪλσζεο Δξγαζέαο ε νπνέα δεκνζηεχηεθε ζηηο 12 Ηνπλένπ (Παγθφζκηα ΖκΫξα θαηϊ ηεο παηδηθάο εξγαζέαο). ηελ Έθζεζε ζεκεηψλεηαη φηη νη έδηνη νη εξγνδφηεο αλειέθσλ πξνηηκνχλ ηελ εξγαζέα ηνπο επεηδά ηα παηδηϊ πεηζαξρνχλ πην εχθνια απφ ηνπο ελάιηθεο θαη ιφγν θφβνπ αληηδξνχλ πην δχζθνια ζηελ θαηαπέεζε θαη ζηελ θαθνκεηαρεέξηζε. (Οιφθιεξε ε κειϋηε βξέζθεηαη ζηελ ζειέδα: http://www.ilo.org/ipecinfo/product/viewproduct.do?productid=17035 ). Αλεξγία Ζ αλνδηθά πνξεέα ησλ πνζνζηψλ αλεξγέαο ζπλερέζηεθε θαη γηα ηνλ κάλα ΜΪξηην ζχκθσλα κε ηα πξφζθαηα δεκνζηεπκϋλα ζηαηηζηηθϊ ζηνηρεέα απφ ηελ ΔΛΣΑΣ αγγέδνληαο επέζεκα ην 16,2% ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο, πνζνζηφ πνπ αληηζηνηρεέ ζε 811.340 αλζξψπνπο. Γηα πξψηε κϊιηζηα θνξϊ Ϋπεηηα απφ πϊξα πνιιϊ ρξφληα ν αξηζκφο ησλ εξγαδνκϋλσλ εέλαη κηθξφηεξνο απφ απηφλ ηελ κε εξγαδνκϋλσλ ελψ φζνη Ϋραζαλ ηελ δνπιεηϊ ηνπο κϋζα ζε Ϋλα ρξφλν ππνινγέδνληαη ζε 232.000 Ϊηνκα. Ζ θαηϊζηαζε εέλαη εθηαιηηθά γηα ηνπο λϋνπο κϋρξη 24 εηψλ, ησλ νπνέσλ ην πνζνζηφ αλεξγέαο Ϋθηαζε ην 42,5%, ελψ γηα ηελ ειηθηαθά θαηεγνξέα 25-34 εηψλ ην αληέζηνηρν πνζνζηφ άηαλ 22,6%. Ζ αχμεζε ησλ πνζνζηψλ αλεξγέαο ζηελ θαηεγνξέα ησλ λϋσλ άηαλ κεγαιχηεξε απφ ηελ αληέζηνηρε γηα ην ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ ζε πνιιϋο επξσπατθϋο ρψξεο. ε κηα πξφζθαηα δεκνζηεπκϋλε ζπγθξηηηθά κειϋηε (NATIXIS, Flash economique, no 437) ζε ρψξεο κε κεγϊιε αχμεζε ηεο αλεξγέαο θαηϊ ηελ δηϊξθεηα ηεο θξέζεο, άηνη ζε ΖΠΑ, Γαιιέα, Ηζπαλέα, ΔιιΪδα, Ηξιαλδέα, Πνξηνγαιέα, ην πνζνζηφ αλεξγέαο απμάζεθε πεξηζζφηεξν ζηνπο λϋνπο, ηδέσο ζηηο ηϋζζεξηο ηειεπηαέεο απφ απηϋο. Χο βαζηθά αηηέα γηα απηά ηελ εμϋιημε ζεσξεέηαη ην γεγνλφο φηη νη λϋνη απαζρνινχληαη ζε 26

κεγαιχηεξν πνζνζηφ κε επϋιηθηεο κνξθϋο απαζρφιεζεο, ελψ ην κεησκϋλν πνζφ απνδεκέσζεο απφιπζεο πνπ απηϋο νη κνξθϋο ζπλεπϊγνληαη, θαζηζηϊ επθνιφηεξε ηελ απφιπζά ηνπο. ΔθηηκΪηαη δε φηη ε κεγαιχηεξε αχμεζε ησλ πνζνζηψλ αλεξγέαο ησλ λϋσλ ζε ζρϋζε κε ην ζχλνιν ηνπ πιεζπζκνχ ζα ζπλερηζηεέ ιφγσ, ηεο εληεηλφκελεο νηθνλνκηθάο αβεβαηφηεηαο ησλ επηρεηξάζεσλ ζε ζπλζάθεο χθεζεο, νη νπνέεο ζα θαηαθεχγνπλ νινϋλα θαη πεξηζζφηεξν ζε κηα επϋιηθηε εξγαζηαθά ζρϋζε. Απφ ηελ ζχγθξηζε ησλ πνζνζηψλ αλεξγέαο αλϊ πεξηθϋξεηα ηελ Πεξένδν 2008-2011 (ΦεβξνπΪξηνο ΔΛΣΑΣ) πξνθχπηεη φηη ε αλεξγέα ζηελ ΔιιΪδα ππεξδηπιαζηϊζηεθε ζηελ Αηηηθά (+150%), ζην Νφηην Αηγαέν +111%) θαη ζηελ Κεληξηθά Μαθεδνλέα (103,8%) θαη απμάζεθε πϊλσ απφ 50% ζε φιεο ηηο ππφινηπεο πεξηθϋξεηεο, πιελ ηεο Γπηηθάο Μαθεδνλέαο (Απγά, 29 Μαΐνπ). ε ηϋηνηεο ζπλζάθεο ε αμηνπνέεζε ησλ πςειψλ πνζνζηψλ αλεξγέαο απφ ην κεγϊιν θεθϊιαην εέλαη γεγνλφο. ηηο ΖΠΑ ησλ 14 εθαη. αλϋξγσλ, εθ ησλ νπνέσλ ην 45,1% δελ Ϋρεη δνπιεηϊ γηα πεξηζζφηεξν απφ Ϋμη κάλεο, ηα επελδπκϋλα θεθϊιαηα ησλ πινπζηνηϋξσλ ακεξηθαλψλ Ϋρνπλ απμεζεέ θαηϊ 10% ην 2010 (Διεπζεξνηππέα 12/06/2010). ΚΟΗΝΩΝΗΑ Φαζηζηηθέο επηζέζεηο Με ακεέσηε Ϋληαζε ζπλερέδνληαη νη θαζηζηηθϋο επηζϋζεηο ελαληένλ κεηαλαζηψλ ζην ΚΫληξν ηεο Αζάλαο απφ λενλαδηζηηθϋο νκϊδαο, νη νπνέεο πξφζθαηα δελ δέζηαζαλ λα επηηεζνχλ αθφκε θαη ζε ζπέηηα κεηαλαζηψλ επηρεηξψληαο λα ζπϊζνπλ ηελ πφξηα δηακεξηζκϊησλ κε ηζεθνχξηα (Διεπζεξνηππέα, 12/06/2011). χκθσλα κε ζηνηρεέα ησλ ΜΚΟ πνπ δηαηεξνχλ πνιπταηξεέα ζην θϋληξν, ησλ Γηαηξψλ ηνπ Κφζκνπ θαη ηεο «Πξάμηο», κφλν ην ηειεπηαέν νθηϊκελν αλαδάηεζαλ εθεέ ηαηξηθά θξνληέδα πεξηζζφηεξνη απφ 500 κεηαλϊζηεο (θαηϊ κϋζν φξν δχν θϊζε κϋξα). Δηδηθφηεξα, ν επηθεθαιάο ησλ Γηαηξψλ ηνπ Κφζκνπ Νηθάηαο ΚαλΪθεο, ππνινγέδεη φηη πεξέπνπ 300 κεηαλϊζηεο πϋξαζαλ ρηππεκϋλνη απφ εθεέ, ην ηειεπηαέν 6κελν, ελψ κφλν ζην πνιπταηξεέν ηεο «Πξάμηο» θαηαγξϊθεθαλ ηνπο ηειεπηαένπο 8 κάλεο 206 πεξηζηαηηθϊ ξαηζηζηηθάο βέαο θαηϊ κεηαλαζηψλ. Ο ππεχζπλνο ηεο ΜΚΟ ΣδαλΫηνο Αληχπαο επηζεκαέλεη φηη ε πιεηνλφηεηϊ ηνπο πξνϋξρεηαη απφ ην ΜπαγθιαληΫο (56 Ϊηνκα) θαη αθνινπζνχλ νη Αθγαλνέ (45 Ϊηνκα). Ραηζηζκφο ΝΫα θαηαδέθε ηεο ΔιιΪδαο απφ ην Δπξσπατθφ Γηθαζηάξην Αλζξσπέλσλ ΓηθαησκΪησλ γηα ηηο απϊλζξσπεο ζπλζάθεο θξϊηεζεο αιινδαπψλ ζην νπθιέ θαη ζηελ ΠΫηξνπ ΡΪιιε (Διεπζεξνηππέα, 12/06/2011). Όπσο αλαθϋξεηαη ζηελ ππφζεζε ηνπ Σνχξθνπ R.U., ζην αζηπλνκηθφ ηκάκα ηνπ νπθιένπ θξαηάζεθε ζε ζθνηεηλφ δσκϊηην κε 50 Ϊιινπο θξαηνχκελνπο κε αλχπαξθηεο ζπλζάθεο πγηεηλάο, ρσξέο ηειϋθσλν θαη επηθνηλσλέα κε ηνλ Ϋμσ θφζκν θαη ρσξέο λα ιϊβεη ηελ θαηϊιιειε ηαηξηθά βνάζεηα, δεδνκϋλνπ φηη, φπσο δηαβεβαέσζε θαη ην ΚΫληξν θαηϊ ησλ Βαζαληζηεξέσλ, εέρε ππνβιεζεέ ζε βαζαληζηάξηα θαηϊ ηελ θξϊηεζά ηνπ ζηελ Σνπξθέα θαη εέρε γϊγγξαηλα, κε απνηϋιεζκα ηελ απνθνπά δχν δαθηχισλ ηνπ! ΔπηζπλΪπηεηαη ζε ΠαξΪξηεκα ε αλαθνέλσζε πνπ εμϋδσζε ζρεηηθϊ ην Διιεληθφ πκβνχιην γηα ηνπο Πξφζθπγεο. 27

Κνηλσληθέο εθξήμεηο Γχν πξφζθαηεο κειϋηεο απφ αλεμϊξηεηνπο θνξεέο ζηελ ΜεγΪιε Βξεηαλέα ζρεηηθϊ κε ηελ φμπλζε ηεο θηψρεηαο θαη ησλ θνηλσληθψλ αληζνηάησλ θαηαιάγνπλ ζην ζπκπϋξαζκα φηη «αλ ζπλερηζηεί ε παξνχζα ηάζε κέρξη ην 2025, ν βαζκφο θνηλσληθήο αληζφηεηαο ζα είλαη ίδηνο κε εθείλνλ ηεο βηθηνξηαλήο επνρήο θαη πσο είλαη πνιχ πηζαλφ απηή ε δηεχξπλζε ηνπ ράζκαηνο πινπζίσλ-θησρψλ λα ππξνδνηήζεη κηα θνηλσληθή ιαίιαπα αληηπαξαζέζεσλ». Ζ πξψηε απφ απηϋο ηηο κειϋηεο εθδφζεθε απφ ην Institute for Fiscal Studies θαη εέλαη δηαζϋζηκε ζηελ ηζηνζειέδα (http://www.ifs.org.uk/comms/comm118.pdf ) ελψ ε δεχηεξε δεκνζηεχηεθε απφ ην High Pay Commission θαη εέλαη δηαζϋζηκε ζηελ ηζηνζειέδα (http://highpaycommission.co.uk/blog/interim-report-more-for-lesslaunched/ ). ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΓΔΛΣΗΟ ΣΤΠΟΤ Διιεληθφ πκβνχιην γηα ηνπο Πξφζθπγεο ΝΔΑ ΚΑΣΑΓΗΚΖ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΑΠΟ ΣΟ ΔΓΑΓ Βξνρά πϋθηνπλ νη θαηαδέθεο ηεο ρψξαο καο απφ ην Δπξσπατθφ Γηθαζηάξην Αλζξσπέλσλ ΓηθαησκΪησλ (ΔΓΑΓ) γηα παξαβέαζε ησλ αλζξσπέλσλ δηθαησκϊησλ ησλ αηηνχλησλ Ϊζπιν ζηε ρψξα καο. Δηδηθφηεξα, ζρεδφλ Ϋλα κάλα κεηϊ ηελ θαηαδέθε ηεο ΔιιΪδαο γηα παξϊλνκε θξϊηεζε αιιϊ θαη γηα απϊλζξσπε θαη ηαπεηλσηηθά κεηαρεέξηζε θαη αλεπαξθά θξνληέδα αζπλφδεπηνπ αλάιηθνπ απφ ην ΑθγαληζηΪλ, κηα λϋα θαηαδέθε ηεο ΔιιΪδαο απφ ην Δπξσπατθφ Γηθαζηάξην Αλζξσπέλσλ ΓηθαησκΪησλ, Ϋξρεηαη λα επηβεβαηψζεη κε ηνλ πην αδηϊζεηζην ηξφπν φηη ε ρψξα καο απνζηεξεέ ηνπο αηηνχληεο Ϊζπιν απφ ηα βαζηθϊ δηθαηψκαηϊ ηνπο. Δηδηθφηεξα, ην Δπξσπατθφ Γηθαζηάξην Αλζξσπέλσλ ΓηθαησκΪησλ κε ηελ απφθαζε R.U. θαηά Διιάδνο (7-6-2011), θαηαδέθαζε ηε ρψξα καο, κεηαμχ Ϊιισλ, γηα απϊλζξσπε θαη εμεπηειηζηηθά κεηαρεέξηζε αηηνχληνο Ϊζπιν ζηε ρψξα καο, θαζψο θαη γηα παξαβέαζε ησλ Ϊξζξσλ 5 (δηθαέσκα ζηελ πξνζσπηθά ειεπζεξέα θαη ζηελ αζθϊιεηα) θαη 13 (απνηειεζκαηηθϊ Ϋλδηθα κϋζα) ηεο Δπξσπατθάο χκβαζεο γηα ηα Γηθαηψκαηα ηνπ Αλζξψπνπ (ΔΓΑ). Ζ ελ ιφγσ απφθαζε εθδφζεθε επέ πξνζθπγάο πνπ ππνζηεξέρζεθε ελψπηνλ ηνπ δηθαζηεξένπ απφ δηθεγφξν πνπ ζάκεξα εξγϊδεηαη ζηε Ννκηθά Τπεξεζέα ηνπ ΔΠ. Γπζηπρψο, νη ππνζϋζεηο πνπ θηϊλνπλ ζην ΔΓΑΓ εέλαη απιψο ε θνξπθά ηνπ παγφβνπλνπ, ελψ ν θχξηνο φγθνο ηεο κε εθαξκνγάο ησλ λφκσλ ά ηεο ιαλζαζκϋλεο εξκελεέαο ηνπο απφ ηηο ειιεληθϋο αξρϋο ζε φιε ηε δηϊξθεηα ηεο δηαδηθαζέαο ηνπ αηηάκαηνο αζχινπ παξακϋλεη ζηε ζθηϊ ηεο αηηκσξεζέαο νδεγψληαο ρηιηϊδεο βαζαληζκϋλνπο αλζξψπνπο ηνπιϊρηζηνλ ζηε απειπηζέα. 28

[4] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΣΑΔΩΝ ΔπηκΫιεηα: Γ. Μπαιακπαλέδεο & η. Μαλψιε Σν Παξαηεξεηήξην Πνιηηηθψλ Σάζεσλ παξαθνινπζεί ηηο πνιηηηθέο εμειίμεηο ηνπ 15εκέξνπ θαη επηζεκαίλεη θπξίσο ηηο ηνπνζεηήζεηο ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ (ζπλέρεηεο θαη αιιαγέο), αλαιχεη ζεκαληηθέο ηάζεηο ηεο θνηλήο γλψκεο φπσο θαηαγξάθνληαη ζηηο έξεπλεο θαζψο θαη απνηππψλεη ηηο ηάζεηο ηνπ δηαιφγνπ πνπ αλαπηχζζεηαη εληφο (αιιά θαη ελαληίνλ) ηεο Αξηζηεξάο. [4.Α] ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΣΑΔΗ Έξεπλα ηεο VPRC «Πνιηηηθή ζπγθπξία θαη δηαθπβέξλεζε» ηελ Ϋξεπλα απνηππψλνληαη ζεκεέα απνζχλζεζεο ηνπ δηθνκκαηηζκνχ θαη ηαπηφρξνλα κηα αλνηρηά πιϋνλ θξέζε δηαθπβϋξλεζεο. ηελ εξψηεζε «πνηα θπβϋξλεζε ζα κπνξνχζε ζην εμάο λα δηαρεηξηζηεέ θαιχηεξα ηελ νηθνλνκηθά θξέζε», δελ ππϊξρεη θακέα πιεηνςεθηθά απϊληεζε. Σν ΠΑΟΚ ιακβϊλεη κφιηο 18%, ε «θπβϋξλεζε Ϊιινπ θφκκαηνο» [φρη αλαγθαζηηθϊ ΝΓ] 36%, ελψ 46% απαληϊ φηη δελ ελδηαθϋξεη πνηα κπνξεέ λα εέλαη ε θπβϋξλεζε. ηελ εξψηεζε πνην εέλαη ην «θαιχηεξν θφκκα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θξέζεο», ε ζπληξηπηηθά απϊληεζε κε 63,7% εέλαη «ΚαλΫλα» ελψ ηα πνζνζηϊ ΠΑΟΚ θαη ΝΓ εέλαη αληέζηνηρα 9,3 θαη 8,6%. ηηο δε εθηηκάζεηο εθινγηθνχ απνηειϋζκαηνο, εέλαη θαηαξρϊο εληππσζηαθφ ην πνζνζηφ απνράο: 50,9%. Ζ ΝΓ εκθαλέδεηαη πξψηε θνξϊ λα μεπεξλϊ ην ΠΑΟΚ, σζηφζν κε πνιχ ρακειϊ πνζνζηϊ (31 θαη 30,5% αληέζηνηρα), κε ζπλνιηθφ πνζνζηφ δηθνκκαηηζκνχ 61,5%. ηηο δηαθπκϊλζεηο ηεο επηξξνάο ησλ κηθξφηεξσλ θνκκϊησλ (ην δηϊζηεκα ΓεθΫκβξηνο 2010 ΜΪηνο 2011), ε θαηϊζηαζε εέλαη ε εμάο: ΚΚΔ: ζηαζεξφηεηα γχξσ ζην 12% ΛΑΟ: απμεηηθϋο ηϊζεηο, απφ 5 ζην 7,5% ΤΡΗΕΑ: ΑπμεηηθΫο ηϊζεηο, απφ 4,5 ζην 5,5% Οηθνιφγνη: ηαζεξφηεηα ζην 3% ΓΖΜΑΡ: ΑπμεηηθΫο ηϊζεηο, απφ 1,5 ζην 2,5% ΓΖΤ: ΚαζνδηθΫο ηϊζεηο, απφ 2,5 ζην 1%. Βαξφκεηξν ηεο Public Issue, Ηνχληνο 2011 εκαληηθφ ζηνηρεέν ζε απηά ηελ Ϋξεπλα εέλαη φηη 25% ηνπ δεέγκαηνο απαληϊ φηη ηνλ ηειεπηαέν κάλα Ϋρεη ζπκκεηϊζρεη ζε θηλεηνπνηάζεηο. Ζ πξνβνιά ηνπ πνζνζηνχ ζηνλ πιεζπζκφ αληηζηνηρεέ ζε πεξέπνπ 2.200.000 Ϊηνκα. 29

ΚαηΪ ηα Ϊιια, θαη απηά ε Ϋξεπλα επηβεβαηψλεη ηελ πξντνχζα θαηϊξξεπζε ηνπ δηθνκκαηηζκνχ. Ο δεέθηεο ηθαλνπνέεζεο/δπζαξϋζθεηα απφ θπβϋξλεζε θαη αμησκαηηθά αληηπνιέηεπζε βξέζθεηαη ζπληξηπηηθϊ ζην Ϊθξν «δπζαξϋζθεηα» (92% γηα ΠΑΟΚ, 88% γηα ΝΓ). Ζ εξψηεζε «θαιχηεξε θπβϋξλεζε γηα ηε ρψξα» παέξλεη απϊληεζε «θακέα»-74% [κε απμεηηθά ηϊζε ην ηειεπηαέν 6κελν, απφ 63%] ελψ θπβϋξλεζε ΠΑΟΚ θαη ΝΓ παέξλνπλ κφιηο 12 θαη 9%. Οη απαληάζεηο γηα ηε κνξθά θπβϋξλεζεο πνπ πξϋπεη λα πξνθχςεη εέλαη απνιχησο κνηξαζκϋλεο: πλεξγαζέαο-πνιπθνκκαηηθά 29% / Οηθνπκεληθά 19% / Απηνδχλακεκνλνθνκκαηηθά 16% / ΝΫα θφκκαηα θαη πξφζσπα 14%. Ζ Ϋξεπλα απηά επηβεβαηψλεη ην εχξεκα πνπ εκθαλέζηεθε γηα πξψηε θνξϊ ζηελ Ϋξεπλα ηεο VPRC: ε ΝΓ Ϋξρεηαη πξψηε ζηελ εθηέκεζε εθινγηθάο επηξξνάο, κε ζεκαληηθά δηαθνξϊ, 31 Ϋλαληη 27% ηνπ ΠΑΟΚ. Χζηφζν θαη εδψ ην ζπλνιηθφ πνζνζηφ ηνπ δηθνκκαηηζκνχ εέλαη ζε ηζηνξηθφ ρακειφ, 58%. Πξέπεη σζηφζν λα δνζεί πξνζνρή ηαπηφρξνλα ζε πνηνηηθά ζηνηρεία πνπ εληζρχνπλ ηε δπλακηθή ηεο ΝΓ Ο ακαξϊο «ηζνθαξέδεη» ηνλ ΠαπαλδξΫνπ ζηελ θαηαιιειφηεηα γηα πξσζππνπξγφο (23%, κε απμεηηθά ηϊζε γηα ακαξϊ θαη ηϊζε θαηϊξξεπζεο γηα ΠαπαλδξΫνπ) Ζ ΝΓ εέλαη ην κφλν θφκκα ηεο αληηπνιέηεπζεο πνπ βειηηψλεη ηα πνζνζηϊ ηνπ ζηελ εξψηεζε «πνην εέλαη ην θαιχηεξν θφκκα ηεο αληηπνιέηεπζεο» θαη Ϋξρεηαη πξψηε κε πνζνζηφ 20% Ζ ΝΓ Ϋξρεηαη γηα πξψηε θνξϊ πξψηε ζηελ «ΠαξΪζηαζε λέθεο» [27% Ϋλαληη 22% ηνπ ΠΑΟΚ, κε κηα εληππσζηαθά αληηζηξνθά ζε ζρϋζε κε ηνλ πξνεγνχκελν κάλα, φπνπ ην ΠΑΟΚ δηαηεξνχζε κεγϊιν πξνβϊδηζκα κε 43 Ϋλαληη 16% ηεο ΝΓ], δεέθηεο πνπ ζεσξεέηαη φηη δεέρλεη πϊληνηε κε αζθϊιεηα ηνλ ληθεηά ησλ εθινγψλ. Σα ππφινηπα θφκκαηα ην δηϊζηεκα ΜΪηνο-Ηνχληνο 2011 ΚΚΔ: Μηθξά πηψζε, απφ 12 ζε 11% ΛΑΟ: ζηαζεξϊ 8% ΤΡΗΕΑ: ζηαζεξϊ 6,5% Οηθνιφγνη: ηαζεξϊ 3,5% ΓΖΜΑΡ: κηθξά πηψζε απφ 3,5 ζε 3% ΓΖΤ: Ϊλνδνο απφ 1,5 ζε 2,5% ΑΝΣΑΡΤΑ: Ϊλνδνο απφ 1 ζε 2% Έξεπλα ηεο Public Issue γηα ην θίλεκα ησλ Αγαλαθηηζκέλσλ Αλακελφκελν εέλαη φηη ε ζπληξηπηηθά πιεηνλφηεηα Ϋρεη ζεηηθά γλψκε γηα ηηο ζπγθεληξψζεηο ζηηο πιαηεέεο: 87%. 30

Απφ πνηνηηθά Ϊπνςε, θαέλεηαη φηη ζεσξεέηαη ζεκαληηθφ ζηνηρεέν ηνπο, εθηφο απφ ην απηνλφεην ηεο «καδηθφηεηαο», θαη ε «πνιπζπιιεθηηθφηεηα» ηνπ πιάζνπο αιιϊ θαη αθφκε πεξηζζφηεξν ν «εηξεληθφο ραξαθηάξαο». ε φ,ηη αθνξϊ ηε ζχλζεζε ησλ ζπγθεληξσκϋλσλ, νξηζκϋλα ζηνηρεέα εέλαη δηαθσηηζηηθϊ γηα ηε ζπλνιηθά εηθφλα. (α) Δέλαη ζεκαληηθφ ην πνζνζηφ ησλ αλϋξγσλ (47%) (β) Οη ζπγθεληξσκϋλνη εέλαη λεφηεξεο ειηθέαο θαη αλψηεξεο κφξθσζεο Χο πξνο ηελ πνιηηηθά ηνπνζϋηεζε ησλ ζπγθεληξσκϋλσλ, εέλαη αξθεηϊ αξηζηεξφζηξνθε, σζηφζν δηαπεξλϊ φινπο ηνπο πνιηηηθνχο ρψξνπο 31

Πην ζπγθεθξηκϋλα, νη θνκκαηηθϋο ηνπνζεηάζεηο ηνπο δηακνξθψλνληαη σο εμάο: Απφ ην εχξεκα απηφ πξνθχπηεη φηη ζεκαληηθφ κϋξνο ησλ δηακαξηπξφκελσλ εέλαη δπζαξεζηεκϋλνη ηνπ ΠΑΟΚ (ην ¼) ελψ θαέλεηαη φηη ζεκαληηθφ κϋξνο ηνπ θφζκνπ Ϋρεη θηλεηνπνηεζεέ θαη απφ ηε ΝΓ. Σν ζπκπϋξαζκα πνπ πξνθχπηεη εέλαη φηη πϊλσ ζην πνιηηηθφ θαη θηλεκαηηθφ γεγνλφο ησλ ΑγαλαθηηζκΫλσλ παέδνληαη πνιηηηθϊ ζηνηράκαηα απφ πνηθέινπο ρψξνπο κε δηαθνξεηηθϋο ζηνρεχζεηο. Σν πην ελδηαθϋξνλ εέλαη ε ζεκαληηθά ζπκκεηνρά ςεθνθφξσλ ηνπ ΠΑΟΚ, ε νπνέα κπνξεέ λα εξκελεπζεέ κε δχν ηξφπνπο, πνπ δελ αιιειναπνθιεένληαη: Πξφθεηηαη γηα κηα ζεκαληηθά ελδφξξεμε ηνπ ΠΑΟΚ, πνπ δεέρλεη φηη ζεκαληηθφ κϋξνο ηεο βϊζεο ηνπ απνδεζκεχεηαη δπλϊκεη απφ ην θφκκα ά/θαη Γηα κηα δπλακηθά αλαδηαλνκάο ηεο εζσθνκκαηηθάο ηζνξξνπέαο θαη εμνπζέαο, κπξνζηϊ ζηα δεδνκϋλα ηεο λϋαο θαηϊζηαζεο. Ζ πέεζε απηά δελ κπνξεέ λα εέλαη Ϊζρεηε κε ηηο παξαηηάζεηο βνπιεπηψλ θαη ηελ επζεέα ακθηζβάηεζε ηνπ ΠαπαλδξΫνπ (ΠΫκπηε, 16 Ηνπλένπ). 32