ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών & Επικίνδυνων Αποβλήτων Δ/ντής: Ευάγγελος Γιδαράκος, Καθηγητής 73100-ΧΑΝΙΑ, Τηλ.: +302821037789, Fax: +302821037789 Email: gidarako@mred.tuc.gr gr ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ε. Γιδαράκος Εργαστήριο Διαχείρισης Τοξικών & Επικινδύνων Αποβλήτων
Ελλείψεις Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Ε.Α. (ΕΣΔΕΑ) (1/2) Ο ΕΣΔΕΑ πρέπει να συμπληρωθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Ε.Ε.: Πρόβλεψη δυνατοτήτων επεξεργασίας αποβλήτων ανταποκρινόμενες στην αυξανόμενη παραγωγή τους. Η ΚΥΑ 668/28.2.07, πέραν από την περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και τη θέσπιση στόχων, δεν προβαίνει σε ουσιαστική συνεκτίμηση του απαιτούμενου επιπέδου επεξεργασίας σε σχέση με τα παραγόμενα απόβλητα. Ανάπτυξη και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού συστήματος διαχείρισης Ε.Α..
Ελλείψεις Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Ε.Α. (ΕΣΔΕΑ) (2/2) Δεν περιλαμβάνει χάρτες με συγκεκριμένες προτεινόμενες / επιτρεπόμενες γεωγραφικές θέσεις εναπόθεσης των παραγόμενων επικινδύνων αποβλήτων. Δεν καθορίζει επαρκώς τα κριτήρια εντοπισμού κατάλληλων γεωγραφικών θέσεων εναπόθεσης των παραγόμενων επικινδύνων αποβλήτων. Δεν περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και κατάλληλου δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης των αποβλήτων, όπως υποχρεώνει η κοινοτική νομοθεσία όλα τα κράτη μέλη της. Δεν προβαίνει στην ουσιαστική συνεκτίμηση του απαιτούμενου επιπέδου επεξεργασίας σε σχέση με τα παραγόμενα απόβλητα, αλλά και την αυξανόμενη παραγωγή τους.
Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης Ε.Α. (1/2) Η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού συστήματος διαχείρισης Ε.Α.,, προϋποθέτει μια σειρά ξεχωριστών δραστηριοτήτων, οι οποίες περιλαμβάνουν κυρίως τα εξής: Μείωση Ελαχιστοποίηση των παραγόμενων Ε.Α. Ανακύκλωση των αξιοποιήσιμων υλικών Επεξεργασία των εναπομεινάντων αποβλήτων Τελική διάθεση των υπολειμμάτων
Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης Ε.Α. (2/2) Ένα τέτοιο σύστημα προϋποθέτει μια σειρά ξεχωριστών δραστηριοτήτων και εντοπισμό όλων των υπαρχόντων Ε.Α. (~1 εκατ. τόνοι) Εξάλειψη με τρόπο σύμφωνο με το περιβάλλον, δηλ. με αξιοποίηση, ανακύκλωση ή εναπόθεση σε ειδικούς Χώρους Υγειονομικής Ταφής Ε.Α. (Χ.Υ.Τ.Ε.Α.) Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας Ε.Α. θα πρέπει να αποτελούν αναπόφευκτο μέρος του ολοκληρωμένου συστήματος, με σκοπό τη διασφάλιση μιας ισορροπίας παραγωγής (παραγωγήή Ε.Α. απορρόφηση και διαχείριση) )
Βασικά Στάδια μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης Ε.Α. (π.χ. αναγκαίος σχεδιασμός ΧΥΤΕΑ)
Τεχνικές μείωσης της παραγωγής Ε.Α.
Ενδεικτικές εναλλακτικές επιλογές επεξεργασίας βασικών βιομηχανικών αποβλήτων
Απαραίτητα βήματα ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης Ε.Α. (1/2) Καταγραφή α) είδους, ποσοτήτων, θέσης και κατάστασης ήδη «αποθηκευμένων» επικινδύνων αποβλήτων ανά Περιφέρεια κατασκευή χαρτών β) είδους, ποσοτήτων, θέσης και ιδιοτήτων παραγόμενων επικινδύνων αποβλήτων ανά Περιφέρεια και παραγωγική δραστηριότητα κατασκευή χαρτών Αξιολόγηση α) υφιστάμενης κατάστασης διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων β) βέλτιστης πρακτικής / λύσης ανά περίπτωση
Απαραίτητα βήματα ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης Ε.Α. (2/2) Προτάσεις α) συγκεκριμένων τεχνολογιών και μεθόδων διαχείρισης / επεξεργασίας παραγόμενων αποβλήτων ανά παραγωγική δραστηριότητα / Περιφέρεια ιδιαίτερα για τα ήδη «αποθηκευμένα» απόβλητα β) απαιτούμενου επιπέδου επεξεργασίας σε σχέση με τα παραγόμενα απόβλητα, αλλά και την αυξανόμενη παραγωγή τους γ) συγκεκριμένων γεωγραφικών θέσεων εναπόθεσης των παραγόμενων επικινδύνων αποβλήτων, βάσει συγκεκριμένων / αυστηρών κριτηρίων δ) ολοκληρωμένου και κατάλληλου δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης των αποβλήτων, όπως υποχρεώνει η κοινοτική νομοθεσία όλα τα κράτη μέλη της ε) επιπλέον κατηγοριών επικίνδυνων ουσιών / αποβλήτων, που θα πρέπει να συμπεριληφθούν στην σχετική ισχύουσα νομοθεσία
Συμπεράσματα Ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης Ε.Α. προϋποθέτει την εκπλήρωση πολλών προϋποθέσεων πέραν από την απλή υιοθέτηση του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Ε.Α. με την Κοινή ΥπουργικήΑπόφαση 8668/2007. Μέρη των βασικών αυτών προϋποθέσεων αποτελούν: Αναμόρφωση του πλαισίου των απαιτήσεων στα βασικά ζητήματα διαχείρισης Ε.Α. όπως π.χ. υποχρεώσεις, αρμοδιότητες, αδειοδοτήσεις, έλεγχοι κ.α. Αύξηση κάθε είδους λειτουργικότητας και αποσαφήνιση των διαφόρων διαδικασιών, πλαισιωμένη μαζί με την αναγκαία αναμόρφωση του πλαισίου στους παραγωγούς και φορείς. Εξέταση των Ε.Α., ως συνέπεια των ραγδαίων ήδη τεχνολογικών εξελίξεων, τόσο στις παραγωγικές διαδικασίες, δ όσο και στις φάσεις επεξεργασίας και διάθεσης, με γνώμονα πάντα το τρίγωνο: πηγή προϊόν απόβλητα. Εκπλήρωση του Εθνικού Σχεδιασμού αναφορικά με όλες τις προϋποθέσεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας.