Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓ ΩΓΗ... 3 2. ΑΝΑΓ ΝΩΡΙΣΗ - ΑΝΑΛΥΣΗ... 5 2.1 Γενικές πληροφο ρίες... 5 2.1.1 Γεωγραφικός εντοπισ μό ς της περιο χής μελέτης τ ης Δ. Ε. Θε ρμαϊκού... 5 2.1.2 Το Περιφερειακό Πλαίσι ο Χωροταξικού Σχεδιασμ ού και Αειφό ρου Ανάπτυ ξης της Κεντρικής Μακεδονίας... 9 2.1.3 Βασικά στοι χεία της Περιφερειακής Ενότητας Θε σσαλονίκης... 13 2.1.4 Ιστορικά και πολιτ ιστικά στοι χεία της περιοχής μ ελέτης... 17 2.2 Χωροταξικά δεδομένα πε ριοχής μελέτης... 18 2.2.1 Διοικητικά δεδο μένα περιοχής μελέτης... 18 2.2.2 Εξαρτήσεις - εξυπ ηρετή σεις... 19 2.2.3 Συνδέσεις με την ευρ ύτε ρη περιο χή... 20 2.3 Χαρακτηριστικά των οικισμών και της ευρύτερης περιοχής τους... 22 2.3.1 Βασικά χαρακτηριστ ικά φυσικού πε ριβάλλοντος... 22 2.4 Δημογραφικά, κοινωνικοοικονομικά & παραγωγικ ά δεδομένα του Δήμου Θ ερμαϊκού 26 2.4.1 Πληθυσμ ός εξέλιξη τ άσεις... 26 2.4.2 Νοικοκυριά και π υραμίδ α ηλικιών... 29 2.4.3 Μορφωτικό επί πεδο... 32 2.4.4 Απασχόληση... 34 2.5 Πολεοδομικά δεδομένα... 36 2.5.1 Εισαγωγή... 36 2.5.2 Χρήσεις γ ης... 36 2.5.3 Κατάσταση οικοδομη μένου χώρο υ ποιότητα κτι σμάτων... 36 2.5.4 Υλοποιη μένος μέσος συ ντελεστής δόμησης και πραγματοποιημένη κάλυψη... 38 2.5.5 Ιδιοκτησιακό καθεστώς κατάτμηση γης αξίες γης... 39 2.5.6 Οδικό δίκτυο... 42 2.5.7 Τεχνική υ ποδομή δίκτυα κοινής ωφέλειας... 43 2.5.8 Υφιστάμενες Πολεοδομικ ές Ενότητε ς... 43 2.5.9 Υφιστάμενο θε σμικό πλαίσιο δό μησης... 45 2.6 Συμπεράσματα ανάλυσης γενική διάγνωση κατευθύνσεις Γ. Π. Σ.... 45 3. ΠΡΟΤΑΣΗ... 47 3.1 Εισαγωγή Πλαίσιο Στόχοι... 47 3.2 Ανασκόπηση των προτά σεων του εγκεκριμένου Γ.Π. Σ.... 48 3.3 Γνωμοδοτήσε ις Υπ ηρεσι ών... 49 3.4 Δομικό σχέδιο καθορι σμός πολεοδο μικών ενοτ ήτων ισο ζύγιο μελέτ ης... 50

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 2 3.5 Προτάσεις για τ ις χρ ήσε ις γης στην πε ριο χή μελ έτης... 52 3.5.1 Χρήσεις γ ης γενικά... 52 3.5.2 Κοινόχρηστες και κοινω φελείς χρή σεις γενικά... 53 3.5.3 Κατοικία... 56 3.5.4 Πολεοδομικό κέντρο ( ΠΚ)... 56 3.5.5 Εκπαίδευση... 57 3.5.6 Αθλητισμ ός... 58 3.5.7 Πολιτισ μός... 58 3.5.8 Τουρισμ ός αναψυχή παραθεριστική κατοικία... 58 3.5.9 Κοινόχρηστο ι χώ ροι... 59 3.6 Προτάσεις για τ ην κυκλοφοριακή οργάνωση... 60 3.6.1 Η διε υθέτηση του κυκλοφοριακού δικτύου... 60 3.6.2 Οι κυκλοφοριακές ρυθμί σεις ως προς τ ις συλλεκ τήριες οδούς... 61 3.6.3 Τοπικές οδοί πε ζόδρο μοι δρ όμοι ήπιας κυκλοφορίας ( wooner f ) - ποδηλατόδρομο ι... 62 3.7 Οριοθέτηση οικοδομή σι μων χώρων... 63 3.7.1 Γενικά... 63 3.7.2 Προτεινόμενοι όρο ι δόμη σης για κάθε Τομέα... 63

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Πολεοδομική Μελέτη των περιο χών επέκτασης αναθεώρησης των ο ικισμών τ ης Δ. Ε. Θερμαϊκού του ομώνυμ ου Δή μου εκπονείται σύμφωνα με την από 23-1-2008 σύμ βαση ανάμεσα στο Δήμο Θ ερμαϊκού και στη σύ μπραξη των γραφείων «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΩ Ν ΣΥΜΒΟ ΥΛ ΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ», «ΓΑΙΑ Α.Ε. ΜΕΛΕΤΩΝ Δ.Μ ΑΜΟΥΝΗΣ & ΣΙΑ», «ΣΙΟ ΛΙ ΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ» και «ΧΑΤ ΖΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ». Αντικείμενο της σύμβασης, 1 όπως περιγ ράφεται στο άρθρο 1 της προαναφε ρθείσας σύ μβασης, απο τελεί η εκπόν ηση τ ης μελέτης «κτηματογράφηση, πολεοδ όμηση κ αι πράξης εφαρμογής στις περιο χές του εγκεκριμένου σχεδίου κ αι της επέκτασης της Άνω Περαίας, καθώς και των Άνω Ν.Επι βατών, και στην επέκταση της Αγίας Τριάδας», όπως αυτές καθορίστηκαν στο εγκεκριμένο Γενικ ό Πολεοδομικ ό Σχέδιο το υ Δήμ ου Θε ρμαϊκού. Η κτηματογ ραφική αποτύ πωση με ορθογώνιες συντεταγμένες σε κλίμακα 1:1000 έχει ήδη πραγματοποιηθεί και παρέχει τα ψηφιακά τοπογραφικά υπόβαθρα για την εκπόνηση της πολεοδομικής μελέτης, η οποία θα ολοκληρωθεί σε τρία στάδια. Μετά τ ην έγκριση της παρούσ ας πολεοδομικής μελέτη ς θα ακολουθήσει η σύνταξη της υψομετρικής μελέτης, καθώς και της πράξης εφαρμογής. Επίσ ης, εκτός από τη μελέτη της κτηματογράφησης, η ο ποία ολοκληρ ώθηκε με την παράδοσ η του Α Σταδίου τη ς πολεοδομικής μελέτης, παράλληλα με τις πολεοδομ ικές εργασίες του Α Σταδίο υ ολοκληρώθηκε και η μ ελέτη γεωλογικής καταλληλότητας της περιο χής, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ορ ίζονται στη με αριθ. 16374/3 696/98 (Φ. Ε. Κ. 723 Β / 15-7 -1998 ) Υπουργική Απόφαση, ενώ έχει ήδη εκπονηθεί η απαραίτητη μελέτη καθορισμ ού των οριογραμμών των ρεμάτων που υφίστανται στ ην περιοχή μελέτ ης, σύμφ ωνα με το άρθρο 5 του Ν.3010 /2002. 2 Η παρούσα μελέτη εκπονείται σύμφωνα με τις προδιαγραφές που εγκρίθηκαν με την υπ αριθμ. 5731/114 6/23-2- 2000 (Φ.Ε. Κ. 329 Β /1 5.3.2 000 ) Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ. Δ.Ε. «Τεχνικές προ διαγραφές εκπονήσεως μελετών και αμοιβές μηχανικών για την εκπόνηση αυτών», σε συνδυασμό με τις π ροδιαγραφές π ου εφαρμόστηκαν στα πλαίσια της ΕΠΑ (για οικισμούς μεγαλύτερο υς των 2.000 κατοίκων Υ.Α.Γ.44468 /4377/ 5-6- 198 6), καθώς και με τα πολεοδομικά σταθερότ υπα που εγκρίθηκαν με την υπ αριθμ. 10788/5-3 -2004 (Φ.Ε. Κ. 285Δ /5-3 -2004 ) Απόφα ση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ. Δ.Ε. Η μελέτη πολεοδ όμησης σ υντάσσεται ακολουθώντας τις κατευθύνσεις του εγκεκριμ ένου Γενικού Πολεοδ ο μικού Σχε δίου ( Υ.Α. 1 Η σ ύ μ βα σ η υ πογ ρ ά φη κ ε μ ε τ ά τ η μ ε αρ. 3 3 7 / 2 0 0 7 Α πό φα ση τ ο υ Ε λ ε γ κ τ ι κ ο ύ Σ υ ν ε δ ρ ί ο υ, μ ε τ η ν ο π ο ί α ε γ κ ρ ί θ η κ ε ο προ σ υ μ βα τ ι κ ό ς έ λ ε γ χ ο ς: πι ο συ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν α, μ ε τ η μ ε αρ. 3 3 7 / 2 0 0 7 Πράξ η τ ο Ζ Κλ ι μ άκι ο τ ο υ Ε λ ε γ κ τ ι κ ο ύ Σ υ ν ε δ ρ ί ο υ απ ο φά ν θ η κ ε ό τ ι «δ ε ν κ ω λ ύ ε τ αι η υ πο γ ρ αφ ή τ ο υ ν ε ο ϋ π ο β λ η θ έ ν τ ο ς σχεδί ο υ σύμ β α ση ς». 2 Η μ ε λ έ τ η κ α θ ο ρ ι σ μ ο ύ ο ρ ι ο γ ρ αμμ ώ ν ρ ε μ ά τ ω ν ε ί ν α ι υ πό έ γ κ ρ ι ση.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 4 8207/2007 Φ. Ε.Κ. 110ΑΑΠ/27-3-2007). Στό χος της μελέτης αποτελεί η εφαρμογή των κατευθύνσεων και των προτάσεων του εγκεκριμένου Γενικού Πολεοδομ ικού Σχεδίου, με σκοπό την οικιστική ανάπτυξη και οργάνωση τ ων π εριοχών ε πέκτασης του Δήμου Θερμαϊκού. Παράλληλα με την οικιστική ανάπτυξη του εν λόγω Δήμου, επιτ υγχάνεται η προ στασία των υδατορε υμάτων, καθώς επίσης και των σ χετ ικά περιορισ μένων δασικών εκτάσεων που υπάρχουν στην πε ριο χή μελέτης. Το παρόν τεύχος αφορ ά από γεωγραφικής ά ποψης στ ην πολεοδομι κή ενότητα Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστη ρ ιοτήτων Ζ. Α.Δ.1. Στις επόμενες παραγράφο υς που ακολουθούν, αναλύονται τα στοιχεία της ως άνω περιοχής μελέτης, σε σ χέση με τα χωροταξικά, πληθυσμιακά, περι βαλλοντικά, ιστορικά δεδομέ να, καθώς και με τα πολεοδομι κά δεδομένα (υφιστάμενες χρήσε ις γης, υφιστάμενο καθεστώς δόμησης, τρέ χουσα και μελλοντική οικιστική ανάπτυξη). Επι σημαίνετ αι ότι πολλά στοιχεία της ανάλυσης είναι κοινά για τις Πολεοδομικές Ενότητες Π. Ε.1, Ε.Μ.Ο. 1, Π. Ε.1 Α (Άνω Περαία), Π. Ε.5Α (δυτικό τ μή μ α επέκτασης Αγίας Τριάδας) και τη Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηρι οτήτων Ζ.Α. Δ.1, ενώ κ άποια άλλα στοιχεία ανάλυσης αναφέρονται σε κάθε Δημοτικό Διαμέρισ μα του Δήμο υ Θερμαϊκού, λόγω αντίστοιχης καταγραφή ς κατά τις απογραφές της Ε. Σ.Υ. Ε. ως τ ο έτο ς 2001. Επίσ ης, στα πλαίσια της προ μελέτης, διατυπώνεται η αρχικ ή πρόταση με τη χωρο θέτηση κοινόχρηστων και κοινωφελών χρήσεων γης, τη διαμόρφωση και ιεράρχηση του οδικού δικτύου, καθώς και την πρόταση νέων όρων δόμησης, με βάση τις κατευθύνσεις του εγκεκριμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίο υ. Η παρού σα μελέτη πολε οδόμησης ( Β 1 Στάδιο ), σύμφωνα με το χρονοδι άγραμμα, που έχει εγκριθεί από το Τμή μα Πολεοδομ ικών Εφα ρμογών της Διεύθυνσης Πολεοδο μίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκ ησης Θεσσαλονίκης (σ τ ον 1 ο Πίνακα Εργασιών που συνοδεύε ι το με αρ.πρωτ.29/ ΠΕ/7966/ 6-3 -2008 έγγραφο του Τ μήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών), έ χει χρονικό ορί ζοντα τριών μηνών για την παράδοσή της, με ημερομηνία έναρξης τις 10 Δεκεμβρί ου του 2013. Επιβλέπουσες του πολεοδομικού σκέλους τ ης με λέτης ορίστηκαν, με το με αρ.πρωτ.7539 /17-3 -2 011 έγγραφο του Δήμο υ Θερμαϊκού, η κα Μανδαλά Μαρία, Αγρονόμος & Τοπογράφος Μηχανικ ός και η κα Λουκαΐδο υ Μαρούσα, Αρχιτέκτων Μηχανικός, υπάλληλοι της Τεχνικής Υπηρε σία ς της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου Θερμαϊκού. Στο παρόν τεύχος έγινε εναρμόνιση των προτεινόμενων χρήσεων γης, του Β 1 Σταδίου της μελέτης, σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στην παράγραφο 3α του αρθ.33 του νέου χωροταξικού νόμου Ν.42 69/201 4.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 5 2. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ - ΑΝΑΛΥΣΗ 2.1 Γενικές πληροφορί ες 2.1.1 Γεωγραφικός εντοπισ μό ς της περιο χής μελέτης τ ης Δ. Ε. Θε ρμαϊκού Η περιο χή πολεοδόμη σ ης υπάγεται διοικητικά στη Δ.Ε. Θερμαϊκού του ομώνυμου Δήμου της Περιφερε ιακής Ενότητας Θεσσαλονίκης τ ης Περιφέρε ιας Κεντρι κής Μακεδονίας και εντοπίζεται πε ρίπου 20 χιλιόμετ ρα νότια του κ έντρου της πόλης της Θ εσσαλονίκης. Η Δ. Ε. Θερμαϊκού συνορεύει α πό τ η δυτική και νοτιοδυτική πλευρά του με τη Δ.Ε. Μηχανιώνας, από τη νότια πλευρά του με τ η Δ.Ε. Επανομής και από την ανατολική και νοτιοανατολική πλευρά του με τ ο Δήμο Θέρμης ( Δ.Ε. Μίκρας), ενώ από τη βόρεια πλευρά του «βρέχεται» από τα νερά του Θερμαϊκού Κόλπο υ, όπως φαίνεται στην Εικ όνα 2.1.1.1 : Ει κ ό ν α 2. 1. 1. 1 : Η θ έ σ η τη ς Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ στην Π. Ε. Θ ε σ σαλον ί κ η ς ( α π ε ι κ ο ν ί ζ ο ν ται ο ι «Καπ ο δ ι σ τ ρ ι α κ ο ί» Δ ή μ ο ι π ο υ α π ο τ ε λ ο ύν σ ή μ ε ρ α Δ η μ ο τικ έ ς Ενό τ η τε ς στους «Κ α λ λ ι κ ρ ά τει ο υ ς» Δ ή μ ο υ ς).

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 6 Ειδικότερα, η περι οχή πολεοδόμησ ης, σύμφων α με το εγκεκριμένο Γ. Π.Σ., αφο ρά κυρίως στις περιοχές νότια της οδού Θεσσαλονίκης Ν.Μη χανιώνας, με εξαίρ εση την περιο χή της επέκτασης της Κάτω Πε ραίας, την περιο χή της Ε.Μ.Ο. στο ανατολικό τ μήμα του Δήμου, την περιοχή της Ζώνης Αναπτυξιακών Δραστηρι οτή των Ζ.Α.Δ.1, επί σης στ α ανατολικά της Κάτω Περαίας, καθώς και μία περιοχή επέκτα σης της Αγίας Τριάδας στα δυτικά της προαναφερθείσας οδού και μέχρι το όριο τ ης Δ.Ε. με τη Δ.Ε. Μηχανιώ νας (βλ. σχετικά την Εικόνα 2.1.1.2 πο υ ακολουθεί). Ει κ ό ν α 2. 1. 1. 2 : Ο ι π ε ρ ι ο χέ ς επ έ κ τα ση ς π ο υ π ο λ ε ο δ ο μ ο ύν τα ι στ η Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ ο ι π ε ρ ι ο χές ο ι κ ι σ τι κ ή ς α ν ά π τ υ ξη ς φαίνον τα ι σ τη ν ε ι κ ό ν α μ ε το κ ι τρ ι ν ω π ό χ ρ ώ μ α. Η Δ.Ε. Θερμαϊκού αποτελ είται από τρ ε ις Δημοτικές Κοιν ότητες π ου διασφαλίζο υν θαλάσσιο μέτωπο προς το Θερμαϊκό Κόλπο (βλ. σχετικά την Εικόνα 2.1.1.3 π ου ακολουθεί στην επόμενη σελίδα) : πρόκειται για τ ις Τ.Κ. της Περαίας, των Επιβατών και της Αγίας Τριάδας (από τα ανατολικά προς τα δ υτικά), ε νώ έδρα του Δήμ ου αποτελεί ο οικισμός της Περαίας. Σήμερα, η πλε ιοψηφία των οικιστικών περιοχών τ ης Δ. Ε. αφο ρά αναπτύσσεται στο παραλιακό μέτωπο, στα βόρεια της οδού Θεσσαλονίκης Ν.Μηχανιώνας, καθώς και στις

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 7 περιοχές των εγκεκριμέ νων σχεδίων π όλης της Άνω Περαίας και των Άνω Ν. Επι βατών, στα νότια της εν λόγω οδού. Επίσ ης, διάσπαρτη εκ τός σχεδίου δό μηση πα ρουσιάζεται στις υ πό ένταξη στο σ χέδιο περιο χές. Ει κ ό ν α 2. 1. 1. 3 : Οι τρε ι ς Δ η μ ο τ ι κ έ ς Κο ι ν ό τ η τε ς της Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ού. Η θέση τ ης Δ.Ε., ως προς το Πολεοδομικό Συγκ ρότημα της Θεσσαλονίκης, καθώς και ως προς το βασικό οδικό δίκτυο, δηλαδή, τ ην Εγ νατία Οδό και την Περιφερειακή Οδό, την Π.Α.Θ. Ε. και την Θε σσα λονίκης Μουδανίων, φαίνεται στη ν Εικόνα 2.1.1.4 που ακολουθεί στην επόμενη σελίδα. Με την απουσία σύνδεσης της περιοχής μελέτ ης με το Πολεοδομικό Συγκρότημα με μέσο στ αθερής τροχιάς (τρένο), καθώς και λόγω της έλλειψης ακτοπλοϊκής σύνδεσης με τη Θεσσαλονίκη, οι οδοί Θε σσαλονίκης Ν.Μηχανιώνας και Θεσσαλονίκης Μουδα νίων αποτελούν τ η μοναδική λύση για την εξυπηρέτη ση των μετακ ινήσεων από το Δήμ ο με προορι σμό το Πολεοδομικό Συγκρότ ημα. Εξα ιτίας της ευρείας χρήσ η ς των Ι.Χ. ο χημάτων, πάντως, το επίπεδο εξυ πηρέτησης των κυκλοφο ριακών φόρτων είναι χαμηλό και τη μοναδική εναλλακτική λύση αποτελεί το λεωφορείο, με μετ επιβί βαση στο σταθμό τ ου ΙΚΕΑ. Προφανώς, αν λάβουμε υπόψη μας και τις επεκτάσεις σχεδίων πόλης των Δ.Ε. Μηχανιώνας, Μίκρας και Επανομής, π ροκύπτει η άμεση ανάγκη σύνδεσης αυτών των περιοχών με τη Θεσσαλονίκη κα ι με άλλες εναλλακτικές λύσεις μέσων μαζικής με ταφοράς, καθώς το υφιστάμενο οδικό δίκτυο είναι ήδη στα όρια του κορεσμού του, ενώ από νέες οδούς, δυνατότητα υλοποίησης και εξυπηρέτησ ης αυτών των περιο χών θα έχει μόν ο η Εξωτερική Περιφερε ιακή, η οποία βέβαια αναμένεται να συμβάλει κυρίως στ ην παράκαμψη του Πολεοδ ομικού Συγκροτήματος από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Εξάλλου, ο «Καποδ ισ τριακός» Δήμος Θερμαϊκ ού, κατά τη δεκαετία 1991-2001, παρουσιάζε ι μέσο ετήσιο ρυθμό πληθυσμιακής αύξησης της τάξης του 20%,

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 8 περισσ ότερο από ο ποιο νδήποτε άλλο Δή μο της Περιαστικής Ζώνης, συ μβάλλοντας δυναμικά στην υποδ οχή πληθυ σμο ύ από το Πολεοδομ ικό Συγκρότημα. Ε ι κ ό ν α 2. 1. 1. 4 : Η θ έ ση τ ο υ «Καποδ ι σ τ ρ ι α κ ο ύ» Δ ή μ ο υ σε σ χέ σ η μ ε τ ο Π ο λ ε ο δ ο μ ι κ ό Σ υ γ κ ρ ό τη μ α Θ ε σ σαλ ο ν ί κ η ς, κ α θ ώ ς κ α ι με το β α σι κ ό ο δ ι κ ό δ ί κ τ υο.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 9 2.1.2 Το Πε ριφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρ ου Ανάπτυξης της Κεντρικής Μακεδονίας Η Περι φέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (Π.Κ.Μ.), λόγω της θέσης της στη Βόρεια Ελλάδα, συνδυάζει στοι χεία κεντ ρικότητας με σ τοιχε ία σ υνοριακού χα ρακτήρα, τ όσο ως προς τ η χώρα, όσο και ως προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κύριος κορμός της χωρίζεται σε δύο πεδινά τμήματα, ένα ανατολικά και ένα δυτικά. Από το δυτικό τμήμα δι έρχονται οι ποταμο ί Αλιάκμονας, Αξιός, Λου δίας και Γαλλικός, ενώ από το ανατολικό ο ποτ αμός Στρυμόνας. Στα βόρεια της Πε ριφέρειας σχηματίζεται ένα σύ σ τημα λιμνών το οποίο αποτελείται από τη Βεγορίτιδα, τη Δοϊράνη και την Κερκίνη, ενώ στ ο κέντρο της οι λίμνες Κορώνειας και Βόλβης ολοκληρώνουν το σύ στη μα των επιφανειακών νερών της. Οι δύ ο μεγάλες πεδιάδες, οι λ ίμνες, τα ποτάμια και οι ορειν οί όγκοι ( Πιέρια όρη, Χολομόντας, τμήμα του Ο λύμπου, το Βέρμιο και το Παγγαίο) φιλοξενούν εξαιρετικά πλούσια οικ οσυστήματα και αρκετούς βιότοπ ους υψηλής οικολογικής σημασίας. Κεντρικό ρόλ ο βαρύνουσας σημ ασίας για τ ην Π. Κ.Μ. διαδραματί ζει η πόλη της Θεσσαλονίκης, η οπο ία αποτελεί σ υγκοινωνιακό κόμβο με το λιμάνι τ η ς και το αεροδρό μιο, ενώ φιλοξενεί στην περι αστική περι οχή της τη συνάντηση δύ ο μεγάλων αξόνων: της Π. Α.ΘΕ. και της Εγνατίας Οδού. Προ βλέπεται ό τι σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο η αναβάθμιση του ρόλου της Κεντρικής Μακεδονίας προϋπο θέτει την ολοκλήρωση των μεταφορικών, ενεργειακών και τεχνικ ών δικτύων και υπ οδομ ών, η ο ποία θα συμ βάλει στην αποκατάσταση της συνέχειας και της συνοχής του ευρύτερου χωρικού συστήματος. Επίσ ης, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις α ναδιαρθρώσεις των υ πό λοιπων χω ρών της Βαλκανικής, αλλά και από την πορεία των χωρών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η άμεση ζώνη οικονομικής επιρρο ής της Πε ριφέρ ειας στη Βαλκανική και σ την Κεντρική Ευρώπη απεικονίζεται στ ην Εικόνα 2.1.2.1 (ακολουθεί στην επόμενη σελίδα ). Σε εθνικό επίπεδο, η κεντροβαρική θέση της Περιφέρε ιας ως προς τους υφιστάμενους και τους αναπτυσσόμενους οδικούς άξονες θα επη ρεάσει την ανάπτυξ ή τ ης την επόμενη εικοσα ετία αποτελώντας την «πύλη» της χώρας στη ν οτιοανατολική Ευρώπη. Η Π. Κ.Μ. έχε ι αναπτύξει ένα πολυμορφικό παραγωγικό πρότυπο βασι ζ όμενο και στους τρεις τομείς παραγωγής: 3 οι αγροτ ικές περι οχές τ ης Περι φέρειας είναι από τις πιο δυναμικές στη χώρα, 4 γεγονός που αποδεικνύεται από την ποικιλία και την ποιότη τα των παραγόμενων 3 Τ ο παρ αγ ωγ ι κ ό μ ο ν τ έ λ ο θ α ε υ ν ο η θ ε ί τ α ε π ό μ ε ν α χ ρ ό ν ι α α πό τ ο ν ε ξ ε λ ι σσ ό μ ε ν ο τ ο μ έ α τ ων μ ε τ α φο ρ ώ ν μ ε τ η ν ο λ ο κ λ ή ρ ω ση τ η ς Εγ ν α τ ί α ς Ο δ ο ύ, η ο πο ί α σε σ υ ν δ υ ασ μ ό μ ε τ η ν Π. Α. Θ Ε. θ α απ ο τ ε λ έ σε ι τ ο β α σικ ό κ ο ρ μ ό τ ο υ ο δ ι κ ο ύ δ ι κ τ ύ ο υ τ η ς Περι φέρειας, μ ε τ η ν ε πέκτασ η τ ο υ δ ι α δ ρ ό μ ο υ στ ο αερο δ ρ ό μ ι ο τ η ς Θ ε σσ αλ ο ν ί κ η ς, μ ε τ ο ν ε κ σ υ γ χ ρ ο ν ι σμ ό τ ο υ σι δ η ρ ο δ ρ ο μ ι κ ο ύ δ ι κ τ ύ ο υ, κ αθ ώς κ αι μ ε τ α έ ρ γ α ε κ συ γ χ ρ ο ν ι σμ ο ύ κ α ι ε πέκτ α ση ς τ ο υ λ ι μ έ ν α Θε σ σα λ ο ν ί κ η ς. 4 Η αγ ρ ο τ ι κ ή δ ρ α στ η ρ ι ό τ η τ α αν α πτύ σ σεται σε τ ρ ε ι ς κ ατ η γ ο ρ ί ε ς περι ο χ ώ ν : στ ι ς πε δ ι ν έ ς ε κ τ άσε ι ς Πέλλ α ς Η μ α θ ί α ς Θ ε σ σα λ ο ν ί κ η ς Πεδι ν ή ς Α λ μ ωπ ί α ς Ζ ώ ν η ς Σ ε ρ ρ ώ ν, σε περι ο χ έ ς κ ο ί λ ων

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 10 προϊόντων, καθώς και από τη δυναμική των εξα γωγών τους σε άλλες χώρες οι βιομη χανίες και οι βι οτεχνίε ς έ χουν οργανωθεί σε βιομη χανικές περιοχές και βι οτεχνικά πάρκα (π. χ. ΒΙ. ΠΕ. Θε σσαλονίκης, Κιλκίς, Σερρών κ.α.) και ο τομέας των υπηρεσιώ ν έχει στηρι χθεί στην προώθηση του εμπορί ου στις το πικές αγορέ ς, αλλά και στην ανάπτυξη στο ιχε ίων του κοινωνικού εξοπλ ι σμού, του πολ ιτισμο ύ και της παιδείας. Επίσης, μία ακόμη σημαντική για την Περιφέρε ια δραστηρ ιότητα αποτελεί ο τουρι σμός, ο οπο ίος χωροταξικά κατανέμεται κατά 94%, όσον αφορά στον αριθμό των κλινών, στο υς νομούς της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής και της Πι ερίας. Οι προοπτικές για τον τουρισμό είναι ευοίωνες τόσο για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμ ενων υπηρεσιών, όσ ο και για την προώθηση άλλων εναλλακτικών μορφών θεματικού τ ουρ ισμού, οι ο ποίες ε ίναι δυνατόν να αναπτυχθ ούν και στις ορεινές περιοχές της Πε ριφέρεια ς με σεβασμ ό στο φυσικ ό και στο πολ ιτιστ ικό το υς περι βάλλον. Ει κ ό ν α 2. 1. 2. 1 : Ο ι ζ ώ ν ε ς ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή ς ε π ι ρ ρ ο ή ς τη ς Περ ι φέρ ε ι α ς Κε ν τρ ι κ ή ς Μ α κ ε δ ο ν ί α ς σ τη Βαλ κ α ν ι κ ή κ α ι σ τη ν Κε ν τρι κ ή Ε υρ ώ π η. ( λ ε κ άνη Μ υ γ δ ο ν ί α ς) ή κ υ ρ τ ώ ν δ ι α μ ο ρ φ ώ σεων ( Κ ι λ κ ί ς, Π ι ε ρ ί α, Χα λ κ ι δ ι κ ή ) κ α ι σε περι ο χ έ ς τ ο υ ο ρ ε ι ν ο ύ χ ώρο υ ( Όλ υ μ πο ς, Βέ ρ μ ι ο, Χο λ ο μ ό ν τ α ς, Βε ρ τ ί σ κ ο ς, Μ πέλε ς).

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 11 Αντίθετα με την ανάπτυξη στους τρεις τομείς πα ραγωγής, οι υποδομές π εριβάλλοντος δεν είναι ιδιαίτερα εξελιγμέ νες, με αποτέλεσμα την ύπαρξη ακόμη πολλών χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων και την ανυπαρξία ή κακή λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων. Συνεπώς, υπάρχουν προοπτ ικές για την κατασκευή χώ ρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων σε κατάλληλα επιλεγμένες θέσεις, για την εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλησης, για την υι οθέτηση της προσ πάθειας της ελαχιστοπο ίησης των αποβλήτων στην πηγή, καθώς και για την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας λυμάτων με δευτε ρο βάθμια επεξεργασία στους οικισ μούς άνω των 10.000 κατοίκων. Από χωροταξικής άποψης, το οικιστικό δίκτυο της Περιφέρειας οργανώνεται σε δύο πόλους: τη μητροπολιτ ική περιοχή της Θεσσαλονίκης 5 και τα λοιπά αστικά κέντρα. Τα τελευταία οργανώνονται σε επίπεδα ανάλογα με τη σημαντικότητά τους: οι έδρες των νομών της Περιφέρε ιας αποτελούν κέντρα δεύτερου επιπέδου σημαντικά αστι κά κέντρα κάθε νομού χαρακτηρίζονται ως κέντρα τρίτου επι πέδου (Νάουσα, Αλεξάνδρεια, Γιαννιτσά, Αριδαία, Πολύκαστρο, Αξ ιούπολ η, Γουμένισ σα, Λαγκαδάς, Αρναία, Ν. Μουδανιά, Σιδηρόκαστρο, Νέα Ζίχνη και Νιγρίτα) και οι έδρες των Δήμων (που δεν κατατάσσονται σε καμία από τις προηγούμενες κατηγορίε ς) αποτελο ύν τα κέντρα τετάρτου επιπέδου. Η Περαία είναι οικισμός τετάρτου επιπέ δου, ως έδρα του ο μώνυμ ου Δή μου, ενώ ο ι οικισμοί τω ν Ν. Επι βατών και της Αγίας Τριάδας είναι οικισμοί πέμπτ ου επιπέδου. Μάλιστα, για την Περαία αναγνωρίζεται ο χαρακτήρας της κύριας δραστηριότητας του ρισμ ού αναψυχής. Στην Πε ριφέρεια ελάχι στοι οικισμοί έ χουν χαρακτηρισθεί ω ς παραδοσιακοί, ενώ ένα μεγάλο μέρος των οικισμών που έχο υν χαρακτηρισθεί ως αξι όλογοι, είναι στην πραγματικότητα παραδοσιακοί. Επ ίσης, ορ ισ μένα μεγάλα αστικά κέντρα (Θεσσαλονίκη, Βέροια, Νάου σα, Έδεσσα και Σέρρες) και αρκετά κεφαλοχώρια (Γαλάτιστα, Αρναία, Άνω Νικήτη, Πολύγυρος, Λα γκαδάς, Γουμένισσα, Κολινδρός, Λιτόχωρο, Πρώτη, Ροδολίβος κ.α.) διατηρούν τμήματα του παραδοσιακού τους χαρακτήρα. Οι γενικοί στόχοι, οι ο ποίοι καθορίζουν το πρότυ πο χωρικής οργάνωσης της Π. Κ.Μ., συνοψί ζονται σ τα ακόλουθα σημεία: στη συγκρότη ση ενός ισόρρο που και πολυκεντρικού δικτύου αστικ ών κέντρων που θα λειτουργεί αντισταθμι στ ικά, αλλά και συμπληρωματικά προς το Πολεοδο μικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης στην ε νδυνάμωση και στη βελτίωση όλων των αστικών κέντρων της Περιφέρε ιας στην υιο θ έτηση της αρχής της «συμπαγούς» πόλης και στον περιορ ισμό της αστικής διάχυσης στ ην ανάπτυξη ενός βιώ σιμ ου πρότυ που ανάπτυξης της υπαίθρου στην 5 Σ ύ μ φ ων α μ ε τ ο ρ υ θ μ ι στ ι κ ό σχέ δ ι ο τ η ς Θ ε σ σ αλ ο ν ί κ η ς, η ε υ ρ ύ τ ε ρ η περι ο χ ή τ η ς άμε ση ς ε πιρ ρ ο ή ς τ η ς Θ ε σ σα λ ο ν ί κ η ς δ ι αιρε ί τ α ι σε τ ρ ε ι ς ε ν ό τ η τ ε ς : σ τ ο πο λ ε ο δ ο μ ι κ ό συ γ κ ρ ό τ η μ α τ η ς Θ ε σ σ αλ ο ν ί κ η ς ( περι λ α μ βά ν ε ι 1 5 Δή μ ο υ ς κ αθ ώς κ αι τ η ν Κοι ν ό τ η τ α Πεύκ ω ν ), σ τ η ν π ε ρ ι α στ ι κ ή ζ ών η ό πο υ ε ν τ ά σ σο ν τ αι ο ι Δήμ ο ι Θ έ ρ μ η ς, Εχ ε δ ώρ ο υ, Χορ τ ι άτη κ αι Ω ρ αιό κ α σ τ ρ ο υ, κ α ι ο ι ο ι κ ι σ μ ο ί Νε ο χ ω ρ ο ύ δ α ς κ αι Πεντ α λ ό φο υ τ ο υ Δήμ ο υ Κα λ λ ι θ έ α ς, κ α ι σ τ η λ ο ι π ή πε ρ ι ο χ ή, ό πο υ περι λ α μ βά ν ο ν τ α ι τ α Δ. Δ. Τ αγ αρ άδ ων, Νεοχ ωρ ο ύ δ ας κ αι Πε ν τ αλ ό φ ο υ, ό λ ο ι ο ι υ πό λ ο ι π ο ι Δήμ ο ι π ο υ δ ε ν περι λ αμ β άν ο ν τ α ι στ ι ς δ ύ ο προ η γ ο ύ μ ε ν ε ς ε ν ό τ η τ ε ς ( ε κ τ ό ς α πό τ ο Δή μ ο Μ υ γ δ ο ν ί α ς, τ ο Δ. Δ. Λ αγ υ ν ώ ν κ αι τ ο Δ. Δ. Μ ε σαί ο υ ) κ αι τ α Δ. Δ. Λι βα δ ί ο υ κ αι Περι σ τ ε ρ ά ς τ ο υ Δήμ ο υ Β α σι λ ι κ ώ ν τ η ς Ε π αρχίας Λα γ κ αδ ά.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 12 ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων μεταφορών και συστημάτων πρόσβασης στη γνώση στη βελτίωση της π ροσ πελασιμότ ητας όλων των περιοχών της Περιφέρε ιας στην αναπτυξιακή αξιοποίησ η των φυσικών και πολ ιτιστικών πό ρων μέσα από τη συνετή χρή ση των πόρων και στον π εριορισμ ό της ρύπανση ς και στην αποτελεσμ ατική διαχείρισ η των υδατικών πόρων και στη ν πρόληψη των φυσικών καταστροφών. Στο ανθρωπογενές περι βάλλον, αναγνωρίζεται ότι επείγει η εφαρμογή μίας ρυθμιστικής πολιτικής χρ ήσεων γης, η οποία είναι συνδεδε μέ νη με την αναπτυξιακή διαδικασία. Για αυτόν το σκοπό είναι απαραίτητο να ακολουθηθούν τα παρακάτω μέτρα: να οριοθετηθεί η ανάπτυξη των παράκτιων περιοχώ ν να προστατευθο ύν ο ι περιο χές που γε ιτνιάζουν με τις παράκτιες ζώνες και λειτουργούν ως απόθεμα φυσ ικών π όρων να αυξη θεί η ελκ υστικότητα των ορεινών και ημιορεινών περιοχών ως αντίβαρο στην πίεση που δέ χοντ αι οι παράκτιες ζώνες να εγκαταλειφθεί η μεθοδο λογία της γραμμικής εξά πλωσης δραστη ριοτήτω ν και να προ στατευθεί η αγροτική γη και τα αγροτικά τοπία. να αλλάξει ο τρό πος κάλυψης των οικιστικών αναγκών, έτσι ώστε να δοθε ί η δυνατότητα να διασωθούν τμήματα τ ου παραδοσιακού δομημένου περιβάλλοντος που δεν έχουν ακόμη αλλοιωθεί και ειδικά για το Νομό Θεσσαλονίκης, να ληφθούν μέτρα για τις περιοχές των ποταμών δυ τικά των ακτών του Θερμαϊκού, καθώς και της λεκάνης των λιμνών σ την Επαρχία Λαγκαδά, όπου αναγνωρίζε ται η καταλληλότητα της περιοχής για την ανάπτυξη σύνθετων δράσεων αγροτουρισμού, ι αματικού τουρισμού, αναψυχής και πολιτισ μο ύ. Η χωρική δ ιάρθρωση το υ οδικού δικτύου της Περιφέρειας βασί ζεται στη διάκριση του σ ε τέσσερα επί πεδα: στο διαπεριφερειακό ( δ ιεθν ές) που πε ριλαμβάνει τ ην Εγνατία Οδό, την ΠΑΘ Ε και το υς κάθετους άξονες στο διανομ αρχιακό (διαπε ριφερεια κό) π. χ. από Έδε σσα προς Φλώρινα, από Βέροια προς Κοζάνη και από Σέρρες προς Δρά μα και Καβάλα στο ενδοπεριφερειακό (νομα ρχιακό) π. χ. από Θεσσαλονί κη προς Αλεξάνδρεια και Βέροια ή προς Αλεξάνδρεια και Γιαννιτσά και στο τοπικό που περιλαμβάνει και το οδικό δίκτυο εντός των οικισμών. Η Εγνατία Οδός αποτελεί το σημαντικότερο οδικό έργο για τη χώρα και η σύνδεσή της με την ΠΑΘΕ αποτελεί ένα κομβικό σημε ίο και για τη μητροπολιτικ ή Θεσσαλονίκη, αλλά και για τη σύνδε ση π ολλών αστικών κέντρων από την Ηγουμενίτ σα ως την Αλεξανδρού πολη. Το υπόλοι πο δίκτυο χρήζει ιδιαίτε ρης προ σ οχής, έτσι ώ στε να αποφευχθε ί η πιθανή εγκατάλειψή του. Στις σ ιδηροδρο μικές μεταφορέ ς το μεγαλύτερο ενδιαφέρον προσδ ιορί ζεται στον άξονα Αθήνας Θεσσαλονίκης Ειδομένης, καθώς συνδέει τα δύο μεγάλα μητροπολιτ ικά κέντρα με τις χώρες της Βαλκανικής και την Κεντρική Ευ ρ ώπη. 6 Το αεροδρόμι ο της Θεσσαλονίκης αναμένεται να ενισχύσει τη θέση το υ στη νοτιοανατολική Ευρώπη ιδιαίτερα μετά την ολοκλήρωση του διαδρόμου 10/28 π ου θα του δώσει τη δυνατότητα να δέχεται υπερατλαντικές πτήσεις χωρίς ενδιάμεσο σταθμό, εξυπηρετώντας όλους τους τύπους των 6 Τ α υ π ό λ ο ι πα δ ί κ τ υ α π ρ ο ς Αν ατο λ ι κ ή Μ ακε δ ο ν ί α, Θ ρ ά κ η κ α ι Δυ τ ι κ ή Μ ακεδο ν ί α κ ρ ί ν ο ν τ αι μ η αντ α γ ω ν ι στ ι κ ά σε βρ αχυπρόθε σμο ο ρ ί ζ ο ν τ α κ α ι χ α ρ ακτ η ρ ί ζ ο ν τ α ι ως πε ρ ι φερειακά.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 13 αεροσκαφών. Ταυτόχρο να, πρέπει να πραγματοποιηθούν έρ γα σύν δεσής του με το ευρύτερο οδικό δίκτυο της πε ριο χής, τις εθνικές ο δούς κα ι τους δ ιεθνείς άξονες, αλλά και να βελτιωθεί η σύνδεσή του με τη Θ εσσαλονίκη και με τη βοήθεια μέσων μαζικής μεταφοράς. Επίσης, η σημασία του λιμένα της Θεσσαλονίκης είναι ανάγκ η να προβληθεί περισσότερο, μέσω του εκσυγχρονισμού το υ και της περαιτέρω ανάπτυξης των συνδυασμέ νων μεταφορών με τη σύνδεσή το υ με τους μεγ άλους οδικούς και σιδη ρ οδρομικούς άξονες. Όσον αφορά στο υδατικό δυναμικό της Π.Κ. Μ., το οποίο είναι ελ λειμματικό στ ους υδάτινους πόρους, κυρ ίως στους νομούς Κιλκίς και Χαλκιδικής, περιλαμβάνει σημαντικά επιφανειακά νερά (ποτάμια και λίμνες), πολλά από τα οποία είναι διακρατικά και απαιτούν διακρατικό διάλογο με τις όμορες χώρες για τη διαχείρι ση των ιδίων και των υδρολ ογικών τους λεκανών. Για τη ν ορθολογική διαχείρι ση των υ δάτινων πόρ ων, απαιτείται ένας συνολικός και μακροχρ όνιος προγραμματισμ ός, που θα προσδ ιορί ζει τα αποθέματα ανά υδρογεωλογική λεκάνη και θα καθορίζει τις α παιτούμενες παρεμβάσε ις για τη ρύθμ ιση τ ης επιφανειακής ροής, τό σο για την αντιπλημμυ ρική προ στασία, ό σο κ αι για τη δημιο υργία ταμιευτήρων σε περιο χές όπου παρατηρείται έλλειψη των υδάτινων πόρων ή ιδιαίτερα αυξημένη ζήτησ η λόγω ε ποχικού πληθυ σμού και τουριστικής ανάπτυξης. Τέλος, για τη χωροθέτησ η των παραγωγικών δραστηριοτήτων, π ρέπει να υπογραμμισθ ούν τα ακόλουθα σημεία: είναι απαραίτητη η προσ τασία της αγροτικής γης. η χωροθέτ ηση τω ν παραγωγικών ζωνών του δευτερογεν ούς τομέα προϋποθέτε ι μία συνολική αντιμετώπιση για τον καθορισμό νέων ζω νών υποδ οχής μεταποιη τικών δραστηριοτήτων, την αντιμετώπιση το υ προβλήματος των υφι σ τάμενων συγκεντρώσεων γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα, τον καθορισμό του μελλοντι κού ρόλου και του καθεστώτος ανάπτυξης των υφιστάμενων ΒΙ ΠΕ και τον καθορισμό νέων θέσεων για την ανάπτυξη μεταποιητικών και εμπορευματικών δραστηριοτήτων σε επίκαιρα σημεία των υπερτοπικών δικτύων μεταφορών και επικοινωνιών. στον τομέα των υπηρ εσιών και ιδιαίτερα του τουρισμ ού, πρ οτείνονται ο δραστικός περιορι σμός των ζωνών παραθεριστικής κατοικίας στ ις γεωγραφικές ενότητες του Ολύμ που, της Κασσάνδρας και τη ς Σιθωνίας πρ ος όφελος του ξενοδο χειακού του ρισμού, η δη μιουργία ζωνών εναλλακτικών ήπιων μορφών τουρ ισ μού και η ενίσχυσ η της παρουσίας της πολιτιστικής διάστασης σε όλους τους τ ουριστ ικούς προορ ισμ ούς τ ης Πε ριφέρειας. 2.1.3 Βασικά στοι χεία της Περιφερειακής Ενότητας Θε σσαλονίκης Η Π.Ε. Θε σσαλονίκης βρίσκεται στο κέντρο της Περι φέρειας Κεντ ρι κής Μακεδονίας, καταλαμβάνοντας έκταση 3.687 τετ.χλμ., η οποία αντιστοιχεί στο 2, 8% της έκτασης της Ελλάδας. Στην πλ ειοψη φία τ ης χαρακτηρίζεται ως πεδιν ή, αφού μ όνο τ ο 20% της έκτασής τ ης

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 14 είναι ημιορε ινό και το 11% ορεινό. Η Π. Ε. είναι πλούσ ιος σε υδά τινους πόρ ους, τό σο επιφανειακούς και όσο και υπόγειους. Ο πλ η θυσμός τ ης Π.Ε. αντισ τοιχεί στο 56, 5% του πληθυσμού της Περ ιφέρειας, χάρη στην πληθυσ μιακή βαρύτητα της Θεσσαλονίκης. Την Π.Ε. Θεσσαλονίκης συνιστ ού ν δύο χωροταξικές ενότητες: αυτή με κέντρο τη Θεσσαλονίκη που χαρακτηρίζεται ως «ευρύτερη περιο χή Θεσσαλονίκης» και αυτή με κέντρο το Λαγκαδά που χαρακτηρίζεται ως «Υπ όλοιπο Νομο ύ» και περιλαμβάνει την περιο χή εκτός της «ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης». Η κατανομή του πληθυσμού, των εξυπηρετήσεων και των δραστηριοτήτων εμφανίζεται ανισομερής ανάμεσα στις δύ ο πρ οαναφερθείσες χωροταξικές ενότητες, καθώς παρατηρείται συσσώ ρευση τ ου πληθυσμο ύ της Π. Ε. στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θε σσαλονίκης, όπου ταυτό χρονα συγκεντρώνονται οι πλουτοπαραγωγικές, διοικητικές και τριτογενε ίς δραστηριότ ητες. Η Π.Ε. Θε σσαλονίκης, αποτελεί έναν από τους πλέον αν επτυγμένους γεωργικά νομούς της χώρας, συγκεντρώνοντας τμήμα των εδαφών υψηλής γαιοϊκανότητας της Ζώνης «Πέλλας Ημαθίας Θεσσαλονίκ ης Πεδινής Αλμωπίας». Παρά τ ο μικρό πο σο στό απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα, αυτός εμφανίζεται ι διαίτερα δυναμικός, με κα λλιεργήσιμες εκτάσεις που καταλαμβάνουν το 43% περίπου της συνολ ι κής έκτασης του νομού και με δυναμικό κλάδο της ζωικής παραγωγής, η οποία πραγματοποιείτ αι συχνά κοντά ή μέ σα σε πυκνοκατοικημένες οικιστικές περι οχές. Επί σης, η αλιεία αποτελεί μία ακόμη σημαντική αγροτική δραστηρ ιό τητα για το νομό, η οποία εμφανίζεται στο Θερμαϊκό Κόλπο. Στο δευτερογενή τομέα, ο κλάδος της μεταποίησης παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δυναμι κότητα συγκεντρώνοντας το 80% περίπου των εργαζόμενων του δευτε ρογενή τομέα και συνεισφέροντας το 70% περίπου του ΑΕΠ του εν λόγω τομέα στην Περιφ έρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Η Π.Ε. Θεσσαλονίκης συγκεντρώνει τα 2/3 των βιομηχανιών και των βιοτεχνιών της Περιφέρειας παράγοντας και το 80% του αντίστοιχου τ ζίρου. Στ ην Π.Ε. έ χει θεσμοθετη θε ί η Βιομη χανική Περιο χή (ΒΙ. ΠΕ. ) Σίνδ ου, ενώ στην ευρύτερη περιο χή της Θεσσαλονίκης λειτουργούν βιομη χανικά πάρκα (ΒΙΟ.ΠΑ.) με προσωρινές ρυ θμίσεις. Ο τριτογενής τομέας εμφανίζεται συνεχώς αναπτυσσόμενος: την τελευταία δεκαετία παρατηρείται επέκταση τ ων εμπορικών δραστηρ ιοτήτων (υπε ραγορές, εμπορικά κέντρα) και των υπηρεσιών στον περια στικό χώρο και ιδιαίτερα στη νοτιοανατολική περιαστική ζώνη, με κύριο χαρακτηρι στικό τη γραμμική ανάπτυξη κατά μήκος σημαντικών οδικών αξόνων. Στο τομ έα του τουρισμο ύ, η κατάσταση είναι πιο υ ποβαθμισμένη, λόγω το υ ότι βα σική επιλογή α νάπτυξης είναι ο μαζικός παράκτιος τουρ ι σμός της γε ιτονικής Χαλκιδικής. Έδρα της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, αλλά και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, είναι η Θεσσαλονίκη, που αποτελεί κέντρο 1 ου επι πέδου. Η περιο χή άμεσης επιρ ροής της Θεσσαλονίκης έχει ορι ο θετηθεί από το Ρυθμι στ ικό Σχέδι ο Θεσσαλονίκ ης και οργανωθεί σε τρεις ενότητες: το Πολε οδομικό Συγκρότ ημα της Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ), που αποτελείται από τους Δήμ ους Αγ.Παύλου, Αμ πελοκήπων, Ελευθέριου Κορδελιο ύ, Εύο σμου, Θεσσαλονίκης,

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 15 Καλαμαριάς, Μενεμένης, Νεάπολης, Πανοράματος, Πολίχνης, Πυλ αίας, Σταυρούπολης, Συκεών, Τριανδρ ίας, καθώς και τις Κοινότητες Ευκαρπίας και Πεύκων. την Περιαστ ική Ζώνη (Π.Ζ.) που περιλαμβά νει τους Δήμους Θέρμης (εκτός από τ ον οικισμό Ταγαράδων), Εχεδώρο υ, Χορτ ιάτ η και Ωραιόκαστρου, καθώς και τους οικισμού ς Νεοχωρούδας και Πενταλόφου, το υ Δήμου Καλλιθέας. και τη Λοιπ ή Περιο χή (Λ.Π. ), στην οποία περιλαμβάνονται τα Δημοτικά Διαμερί σμ ατα Ταγαράδων (Δ.Θέρμης), τα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμο υ Καλλιθέας (εκτός των οικ ισμών Νεοχωρο ύδας και Πενταλόφου), όλοι οι υπόλοιποι Δή μοι της πρώην Επαρχίας Θεσσαλονίκης που δεν περιλαμβάνονται στις δύο προ ηγούμενες ενότητες πλην του Δήμου Μυ γδονίας, του Δ.Δ.Λαγυνών (Δ.Λαγκαδά) και του Δ. Δ.Μεσαίου (Δ. Καλλιθέας) καθώς και τα Δ.Δ.Λ ι βαδίου και Περιστεράς (Δ.Βασιλικών) της Επαρχίας Λαγκαδά. Το πρότυπο της οικιστ ικής διάρθρωσης της Π.Ε. Θεσσαλονίκης είναι μονοπολικό, ως προς την ο ργάνωση και την ιεράρχηση (δομ ή) των οικισμών, λόγω κ υρίαρχης θέ σης πο υ καταλαμβάνει η Θεσσ αλονίκη. Όμως, τ ο α στικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης ε ίναι υποβαθμι σμένο εξαιτίας κυκλοφοριακών προβλημάτων, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, έλλειψης κοινόχρησ των χώρων και χώρων πρασίνου σε αρκετές περιοχές της, αναποτελεσματικής αξιοποίησης των αρχα ιολογικών χώρων, των πολιτιστ ικών υποδο μ ών, της βυζαντινής κληρονομιάς και της αρχιτεκτονικής κληρονομιά ς και παράδοσης, και ανεπαρκούς ανάπτυξης των μέσων μαζικής μετ αφοράς. Για αυτόν το λ όγο, είναι σημαντική η ανάπτυξη και άλλων οικισμών δορ υφόρων περιφερειακά της μητροπολιτ ικής Θεσσαλονίκης, γεγονός που πραγματοποιείται ήδη κ αι έχει καταγραφεί και από την τελευταία έρευνα της Ε.Σ.Υ.Ε. για την απογραφή το 2001, όπω ς φαίνεται στο Διάγραμμ α 2. 1.3.1 (ακολουθεί στ ην επόμενη σελ ίδα). Σημαντικό κέντρο τοπι κής ανάπτυξης για τ ην Π.Ε. Θεσσαλονίκης θεωρείται και ο Λαγκαδάς, ως κέντρο 3 ου επιπέδου, σύμφωνα με τη χωροταξική διάρθρωση του Περιφερε ιακού Πλαισίου Χω ροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρο υ Ανάπτυξης της Κεντρι κής Μακεδονίας. Άλλα σημαντικά αστικά κέντρα τα οποία παρουσιάζο υν αξιόλογη θε τική πληθυσμιακή μεταβολή την τελευταία δεκαετία αποτελούν η Ν.Ιωνία, τα Κουφάλια, η Σίνδος, η Χαλάστρα, ο Άγιος Αθανάσιος, η Επανομή, η Θέρμη, η Νέα Μηχανιώνα, το Ωραιόκαστρο, το Φίλυρο, τα Βασιλικά, η Λητή, η Περαία, το Πλαγιάρι, η Χαλκηδόνα, η Ασπρο βά λτ α, η Άσ σηρος, το Ζακλιβέρι και ο Σταυρός. Ο ρόλος της Θεσσαλονίκης είναι και αναμένεται και στο μέλλον ιδιαίτερα σημαντικός για την Περι φέρεια, αλλά και για ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα, καθώς αποτελεί το δεύτερο μητροπολιτ ικό συγκρότ ημα μετά την Αθ ήνα, που σ υγκεντρώνει δ ραστηριότητες εθν ικής σημασίας. Οι προοπτ ικές χωρικής ανάπτυξης τ ης Θεσσαλονίκης εξαρτ ώνται άμεσα από την ενδοχώρα τόσο τ ης Βόρειας Ελλάδας, όσο και των γειτονικών χωρών. Στό χος για τη Θεσσαλονίκη αποτελεί η επέκταση και η στήριξη του μ ητροπολ ιτικού ρόλου της: ο μητροπολιτ ικός χαρακτήρας της θα ενισχυθεί μ έσω της δημιουργίας ενός πόλου υπηρεσιών

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 16 διαπεριφερειακής κλίμα κας, της συγκρότησης ι εραρχημένου αστ ικού δι κτύου, της ανάπτυξης των συνδυασμένων μεταφορών, της προ ώθησης της διοικητι κής και εκ θεσιακής δραστηριότητας, και της αποτελεσματικής αξιο π οίησης της εγγύτητας τη ς πόλης στη ζώνη των μεγάλων αλλαγών και εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα στη Βαλκανική και στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Για τη μητροπολιτική Θε σσα λονίκη βασική επιδίωξη αποτελ εί η προβολή των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της, μέ σα από την ενίσχυση των παραγόντων που ευνοούν την ανταγωνιστικότητα της μεταποίησ ης, του αγροτικού το μέ α και των υπηρεσιών διοίκησης τ ης περιφερειακής οικονομίας. Σε αυτά τα πλαίσια η ε υρύτερη περιο χή τ ης Θεσσαλονίκης είναι δυ νατόν να αναδειχθεί σ ε ζώνη καινοτομίας με την αρωγή των δύο Πανεπιστημ ιακών Ιδρυμ άτων της, αλλά και του συνόλου του ερευνητικού κόσμου της. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 1. 3. 1 : Η ε ξ έ λ ι ξ η τη ς κ α τα ν ο μ ή ς τ ο υ π λ η θ υ σμ ο ύ τη ς Π. Ε. Θ ε σ σαλον ί κ η ς σ τι ς τ ρ ε ι ς ε π ι μ έ ρ ο υ ς περ ι ο χ έ ς τ ο υ. Για την ευρύτερη ζώνη της Θεσσαλονίκης οι χωροταξικές κατευθύνσεις ανάπτυξης αφορούν: στη λειτο υργική σύνδεση της δυτικής Θεσσαλονίκης με τη γε ωγραφική ενότητα του Κιλκίς για την οργάνωση των ζωνών ελεύθερης αδειοδότησης μετε γκατάστασης ή νέας εγκατάστασης καινοτόμων και σύγχρονων π αραγωγικών μονάδων. στη βελτίωση της προσπελασι μότητας του αεροδρομίο υ «Μακεδον ία» από τις δυτικές ζών ες. στις ρυθμ ίσεις για την ασφάλεια της χερσαίας προσπελασιμότ ητας της Θεσσαλο νίκης από μη συμβατικά δίκτυα.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 17 στις ρυθμί σεις των π αράκτιων ζωνών του Θερμαϊκού σε σ χέση με τους δελταϊκούς σχηματισ μούς και τις υδροβό ρες καλλιέργειες. στις ρυθμί σεις συμ βατότητας χρήσεων και λειτουργιών σε περιοχές βιοτ όπων και στην έντα ξη της διαχείρι σή ς το υς στις δια χειρί σεις του χωροταξικού σ χεδιασμο ύ. στην περι βαλλοντική εξυγίανση της Δυτικής Θεσσαλονίκης. και στην αξιοπο ίηση των ιαματικών πηγών του Λαγκαδά, της Απολλωνίας και της Θέρμης. 2.1.4 Ιστορικά και πολιτ ιστικά στοι χεία της περιοχής μ ελέτης Η παραλιακή ζώνη της Δ.Ε. Θερμαϊκού έ χει κατοικηθεί από τους προ ϊσ τορικούς χρόνους, γεγονός που αποδεικνύεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα των ανασκαφών που έχουν πραγματοποιηθεί στους Ν.Επι βάτες, καθώς και από τις τούμ πες. Ει δικ ότερα, στα όρια των οικισμών Άνω Ν. Επι βατών και Άνω Πε ραίας έχ ουν εντοπισ θεί ο ικισμός της πρώιμ ης επο χής του χαλκού, καθώς και οικισμός της ε ποχής του σιδήρου στο σημερινό χώρο του θέ ρετρου τ ου Ο.Τ.Ε. Οι αρχαίες οικιστικές δραστηριότη τες εντοπίζονται ως σημάδι α σήμερα κυρίως στα νότια της ο δού Θεσσαλονίκης Ν.Μηχανιώνας, δηλαδή, στα υψώματα και όχι στην παραλιακή ζώνη, αφού πιθανότατα το παραλιακό τμήμα να αποτελούνταν μόνο από ελώδεις εκτάσεις. Μοναδική εξαίρεση η τούμπα κοντά στο σημερινό οικισμ ό Λειβαδίκι, στο ανατολικό άκρο του Δήμο υ Πε ραίας, όπου φανερώνεται α πό ευρήματα κατοίκηση της περιο χής από την εποχή του χαλκού. Εξάλλου, από ευρήματα προκύπτει η συνέ χιση της κατοίκησης της περιοχής κατά τη ρωμαϊκή, παλαιοχρ ιστιανική και βυζαντινή επο χή, α φού και η γειτονική κοιλάδα του Ανθεμο ύντ α είναι γνωστή για τ η στρατηγική της θέ ση κ αι την οικονομ ική της σημασία κατά την αρχαιότητα. Στην κυρίως βυ ζαντινή εποχή η πε ριο χή του Με γάλου Εμβόλου (περιο χές των σημερινών Δ.Ε. Θερμαϊκού, Μηχανιώνας και Επανομής) υ πάγεται στο «Κατεπανίκιον» της Καλαμαρι άς και κυριότερο ο ικισμό της εποχής αποτελεί η Επανομή. Η ευρύτε ρη περιο χή υποτάσσεται στον τουρκικό ζυγό το 1430 και η έκτασή της κατακερματίζεται σε τσιφλίκια που υπάγονται στο Δήμ ο Καλαμαριάς υπό τη διο ίκηση της Θε σ σαλονίκης. Πιο γνωστ ό το «Μπαχτσέ Τσιφ λίκ» στη σημερινή περιοχή τ ων Ν.Επιβατών, το οποί ο τροφοδοτεί εκείνη την εποχή όλη την αγορά της Θεσσαλονίκης με φρέσκα κηπευτικά. Δύο χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, συγκροτ είται η Κοινότητα της Επανομής, η οποία πε ριλαμβάνει και τους σημερινούς Ν.Επιβάτες. Στα πλαίσια της ανταλλαγής πληθυσμών κατά την περίοδο 1922-1923, εγκαθίστανται στην περιοχή μελέτης πρ όσφυγες από τους Επι βάτες, καθώς και από άλλα τρία Θρακικά χωριά στην περι οχή τ ης Αγίας Τριάδας, ενώ ο οικισμός της Περαίας ιδρύεται από πρό σφυγε ς της Καλλίπολης. Το έτος 1926 οι τρε ις οικισμοί το υ σ ημερινού Δήμου Θε ρμαϊκού απο σπώνται από την τότε Κοινότητα Επανομ ής και συγκροτούν την

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 18 Κοινότητα Περαίας, με έδρα τον ομώνυμ ο οικισμό. Ένα χρόν ο αργότερα, από την Κοιν ότητα Περαίας αποσπώνται ο ι Ν. Επι βάτες και η Αγία Τριάδα, συγκροτ ώντας την Κοινότητα Ν.Επιβατών, ενώ τ ο έτο ς 1948 η Αγία Τριάδα α ποτελεί αυτοτελή Κοινότ ητα. Τέλος, κατά την περίοδο 195 0-1980, το σύνολο της παραθαλάσσιας περιοχής του Δήμο υ Θερμαϊκού αποτελεί το παραθεριστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και η ανάπτυξη του τουρισμ ού σταδιακά αντικαθιστά τις αγροτικές χρήσε ις γης με χρήσε ι ς τουρισμο ύ αναψυχής. Γενικά, στ η Δ.Ε. Θερμαϊκού δεν εντοπ ίζονται στ οιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ούτε αξιόλογα κτίρια. Ορισ μένα νεότερα κτίρια π ο υ παρουσ ιάζουν κάποιο ενδιαφέρον στην περιοχή της Άνω Περαίας είναι ο Ιερός Ναός Μεταμόρφωσης του Σωτή ρα, το παλιό δημοτικό σχολείου που σήμερα χρησ ιμοπο ιείται ως νηπιαγωγείο και ο Ιερός Ναός Γέννησης τ ης Θεοτόκου. Λόγω το υ π ροσφυγικού χαρακτήρα των οικισμ ών, τα λαογραφικά τους στοι χεία περιορί ζονται στους το πικούς αμπελώνες με την ιδιαίτερη ποικιλία του Σαββατιανού, καθώς και στην παραδοσιακή α λιεία. Όσον αφορά στα πο λιτιστικά στοι χεία τ ης Δ. Ε., σήμερα δραστ ηριοποι ούνται: ο Πολιτισ τικός Οικολογικ ός Σύλλογο ς Πε ραίας, ο Πολιτ ιστικός Σύλλ ογος Ν.Επι βατών, ο Σύλλογος Προ σφύγων Ανατολικής Θράκης, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίας Τριάδας, ο Σύλλογος Γυναικών «Η Αγάπη», ο Σύλλογος Γυ ναικών Αγίας Τριάδας, το Βεΐκειο Ί δρυμα, ο Σύλλογος Παλιννοστούν των Ελλήνων Ποντίων απ ό την Πρώην Ε. Σ.Σ.Δ. «Η Νέα Ζωή», ο Πολιτισ τικός Σύλλογος Ποντίων Δήμου Θερμαϊκού «Τραντέλληνες» και ο Σύλλογος Ποντίων Αγίας Τριάδας «Εύξειν ος Πόντος». Επίσης, τ ο Πολιτ ιστικό Κέντρο τ ου Δή μου λειτο υργεί φιλοξενώντας εκδηλώσεις από : το Διεθνές Φεστιβάλ Ται νιών Μικρού Μήκους, τη Θεατρική Ομάδα Ενηλίκων, το Πε ιραματικό Κιθαριστικό Σύνολο, το Εργαστήρι Κλασικής Κιθάρας, το Εργαστήρι Εικαστικών. Στο πολιτι στικό κέντρο στεγάζεται και η βιβλιοθήκη στην ο ποία συλλέγεται υλικό για την τοπική ι στορία. 2.2 Χωροταξικά δεδομένα περιοχής μελέτης 2.2.1 Διοικητικά δεδο μένα περιοχής μελέτης Οι τρεις Δημ οτικ ές Κοιν ότητες της Περαίας, των Ν.Επι βατών και της Αγίας Τριάδας, όπως προαναφέρθηκε, ανήκ ουν διοικητικά στη Δ.Ε. Θ ερμαϊκού του Δήμ ου Θε ρμαϊκού, ο οπο ίος ως Οργανισμός Πρωτο βάθμι ας Τοπικής Αυτοδι οί κησης, υπάγεται στη ν Περιφέρε ια Κεντρικής Μακεδονίας (Οργανισμός Δευτεροβάθμ ιας Τοπι κής Αυτοδιοίκησ ης) και στην Αποκεντρωμένη Διοίκησ η Μακεδονίας Θράκης (όργανο κεντρικής διοίκησης ). Όπως υπογραμμίσαμε στην

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 19 παράγραφο 2.1. 3, σύμφ ωνα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, η Δ.ε. Θερμαϊκού ανήκει στη Λοι πή Ζώνη και εμφανίζεται ως αστική περιοχή με αξι οσημείωτη πληθυσμιακή ανάπτυξη την τελευταία εικοσαετία. 2.2.2 Εξαρτήσεις - εξυπ ηρετή σεις Όσον αφορά στον τομέα των υπηρεσιών, αλλά και των κοινωνι κών υποδομών, η Δ.Ε. Θερμαϊκού εξυπ ηρετείται από: Τα Νοσοκομε ί α της Θε σσαλονίκης, το Κέντρο Υγείας Ν.Μη χανιώνας και τα Αγροτικά Ιατρεία Περαίας και Ν. Επι βατών. Επ ίσης, υ φί σταται μία ιδιωτική κλινική στην Πε ραία, καθώς και ιδιωτικό θεραπευτήριο χρόν ιων νοσημ άτων στους Ν. Επι βάτες. Εγκαταστάσεις διοίκηση ς, που περιλαμβάνουν τα γραφεία του Δήμου στ ην Περαία, καθώς και τα πρώην κοινοτικά καταστήματα Ν.Επι βατών και Αγ.Τριάδας. Εγκαταστάσεις πρόνοι ας, οι οποίες περιλ αμ βάνουν βρεφονηπιακ ό σταθμό στ ους Ν.Επιβάτες, δ ύο παιδι κ ούς σταθμούς στην Περαία, ιδιωτικό παιδι κό σταθμό στους Ν.Επιβάτες και Κ.Α. Π. Η. που λειτ ουργεί στο χώρο του π ρώην κοινοτι κού καταστήματος Ν.Επιβατών. Πολιτισ τικές εγκαταστάσεις, οι οπ οίες απαρτ ίζονται από το πολ ιτι στικό κέντρο της Περαίας, καθώς και τους Ιερούς Ναούς σε όλους τους οικισμο ύς. Εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, οι οπ οίες αποτελού νται από τ ρία διθέσια Νηπιαγωγεία στην Περαία, ένα στους Ν. Επιβάτες και ένα στην Αγ.Τριάδα, δ ύο Δημοτι κ ά Σχολεία στ ην Περαία και από ένα στο υς Ν.Επι βάτες και στην Αγία Τριάδα, ένα Γυμν άσιο στην Περαία και από ένα Γυμνάσιο - Λύκειο στην Περαία και στους Ν.Επ ιβάτες. Στ ις εγκαταστάσεις εκπαίδευσης περιλαμβάνονται επίσης και οι εγ καταστάσεις του Οργανισμού Τουρ ιστικής Εκπαίδευση ς και Κατάρτισης 7 στην Περαία. Αθλητικές εγκαταστάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν εκτός από διάσπαρτα γήπεδα αθλοπαιδιών και στους τρεις οικισμούς, γήπε δα ποδοσφαίρου επί ση ς και στους τρεις οικισμούς, καθώς και κλειστό Γυμναστήρ ιο σ την Περαία, αλλά και «Πυρ ή να Β» αθλητικών εγκαταστάσεων που δεν έχει ολοκληρωθε ί πλήρω ς η υλοποί ησή το υ. Το Αστ υνομικό Τ μήμα στ ους Κάτω Ν. Επ ιβάτες. Το Υποκατάστημα Ι.Κ. Α. Καλαμαριάς και τα ιατρεία του Ι. Κ.Α. στο 2 ο Γενικό Νοσοκομε ίο Ι.Κ. Α. στ η Νέα Κρήνη Κα λαμαριάς. Το Υπ οκατάστημα Ο.Τ.Ε. Περαίας. 7 Πρόκε ι τ αι γ ι α Ν. Π. Δ. Δ. που ε πο πτεύε τ α ι α πό τ ο Υ που ρ γ ε ί ο Πο λ ι τ ι σ μ ο ύ κ αι Τ ο υ ρ ι σμο ύ, περι λ α μ βά ν ε ι σή μ ε ρ α τ η ν πρ ώη ν Σ χ ο λ ή Τ ο υ ρ ι σ τ ι κ ών Ε πα γ γ ε λ μ άτ ω ν κ αι τ ι ς Σ χ ο λ έ ς Ξεναγ ώ ν.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 20 Το Υπ οκατάστημα Ε.Λ.Τ.Α. στους Ν.Επιβάτες. Το Υπ οκατάστημα της Δ. Ο.Υ. Καλαμαριάς. Το Υπ οκ ατάστημα Δ.Ε.Η. Ανατολικής Θεσσαλονίκης (στην ο δό Παπαναστασίου 63 & Πριάμου ). Το Κτηματολογ ικό Γραφε ίο Καλαμαριάς. Το 5 ο Γραφείο Πρωτο βά θμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης στην Περαία, πο υ υπάγεται στη Διε ύθυνση Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης με έδρα τη Θεσσαλονίκη (στη σ υμβολ ή των οδών Κατσιμίδη και Μήλου). Το 3 ο Γραφείο Δε υτε ρο βάθμιας Εκπαίδευση ς Θεσσαλονίκης στην Καλαμαριά, που υπάγεται στη Διεύθυν ση Δευτερο βάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης με έδρα τη Θεσσαλονίκη ( στην οδ ό Σαπφούς). Το Κέντρο Συμβο υλευτι κής και Προσανατολισμ ού στην Περαία ( υπάγεται στη Διεύθυν ση Δευτερο βάθμιας Εκπαίδ ευσης Ανατολικής Θε σσ αλονίκης). Την Πυ ροσ βεστική Διοίκ ηση Νομού Θεσσαλονίκης στη Θεσσαλονίκη ( περιοχή Μαρτί ου). Το Λιμεναρχείο και τ ο Τ ελωνείο της Ν.Μη χανιών ας. Το Κέντρο Εξυ πηρέτη ση ς Πολιτών στ ους Ν.Επ ιβάτες. Τη Μητρόπ ολη Καλαμαριάς για θρησκευτικά θέματα. Τα Δικαστήρια της Θεσσαλονίκης (Πρωτοδ ικ είο, Πταισματοδικείο, Ειρηνοδικείο). Το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης. Ο Δήμος Θερμαϊκού εξ αρτάται από τη Θεσσαλονίκη για λοιπές διοικ ητικές υπηρεσίες. Επίσ ης, ο Δήμος υπάγεται στη Διεύθυν ση Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης της Νο μαρχιακής Αυτοδιο ίκησης Θεσσαλονίκης, στη Διεύθυνση Πε ριβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και στη Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περι βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Ο Δήμος δεν παρουσιάζει αυτάρκεια σε όλα τα είδη λιανικού εμπορίου, τ ροφ ίμων, ρ ουχισμού και οικιακού εξο π λισμού, και εξαρτάται κυρίως από τις αγορές της Θεσσαλονίκης, αλλά και τα εμπορικά κέντρα που έχουν αναπτυχθεί στην περιο χή μεταξύ Θε σσαλονίκ ης και Περαίας για δι άφορα καταναλωτικά προϊόντα, γεγονός που υπογραμμίζει τον πε ριαστικό χαρακτήρα του. 2.2.3 Συνδέσεις με την ευρ ύτε ρη περιο χή Η περιοχή μελέτης συν δέεται με τη Θε σσαλονίκη μέσω της οδο ύ Γεω ργικής Σχολής, η οποία, μετά τ ον κόμβο του αεροδρόμ ιου, μετον ομάζεται σε ο δό Θε σσα λονίκης. Η εν λόγω οδός διακρίνεται για το ικανοποιητ ικό π λάτος της, το οπο ίο όμως παρουσ ιάζει μεταβλητότητα, αφού π ριν και μετά τον κόμβο του αερο δρόμιο υ οι τρεις λωρίδες ανά

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 21 διεύθυνση γίνον ται δύ ο, ενώ πριν τον ο ικισμό τη ς Περαίας, το πλάτος μειώνεται δραματικά σε μία λωρίδα ανά διεύθυνση και χωρίς στηθα ίο στη μέση. Επίσης, οι πολλοί φωτεινοί σηματοδότες στ ους ι σό πεδους κόμ βους, σε συ νδυασμό με τους αυξημ ένους κυκλοφοριακούς φόρτους τις ώρες αιχμής, καθιστούν σχετικά χαμηλό το επίπεδο εξυπ ηρέτησης της εν λόγω οδού. Επ ιπρό σθετα, η περιοχή μελέτης συν δέεται μέσω των οικισμών Πλαγιαρίου και Τριλόφου με την οδό Θε σσαλονίκης Μου δανίων, καθώς και με την Περιφερειακή Οδό, είτε μέσω της οδού Θεσσαλ ο νίκης Μουδανίων, είτε μέσω της οδού Γεωργ ικής Σχολής. Το λιμάνι και το αεροδρόμι ο της Θεσσαλονίκης εξυπη ρετού ν τις ακτοπλοϊκές και αεροπορικές μεταφορές των κατοίκων του Θερμαϊκού, ενώ τις χερσαίες μ εταφορές συμπληρώνου ν τα τρένα του Ο.Σ. Ε. και τα Κ.Τ. Ε.Λ. Η σύν δεση τ ης περιοχής μελέτης και της Θεσσαλονίκης με μέσα μαζικής μεταφοράς είναι εφικτή μόνο με λεωφορε ία του Ο.Α.Σ.Θ. Πιο σ υγκεκριμένα, η Θεσσαλονίκη συνδέεται με το υς τρεις οικισμ ούς μέσω τ ο υ Ανατολικού Σταθμού Ι ΚΕΑ: σε αυτόν καταλήγουν οι γραμμέ ς 02 και 03 με αφετηρία το Ν.Σ. Σταθμό και η γραμμή 08 με αφετηρία το σταθμό των Κ.Τ.Ε.Λ. με αφετηρία τον Ανατολικ ό Σταθμό ΙΚΕΑ ξεκινούν οι γραμμές 72 και 76 με προορ ισμό τη Ν.Μη χανιώνα και το Αγγελοχώρι αντίστοι χα. Υπ ογραμμίζεται ότι οι προ αναφερθείσες γ ραμμές λειτουργούν τόσο τις κ αθημερινές, όσο και τα Σαββατοκύρ ιακα και τις αργίες, ενώ για τις καθημερινές η έναρξη των δρομολογίων είναι περίπου στις 05:0 0 το πρωί και η λήξη τα μεσάνυχτα, με σ υχνότητ α διέλευσης 10-1 5 λεπτ ά. Το πρόγραμμα των εν λόγω γραμμ ών για τα Σαββατοκύρ ιακα και τις αργίες περιλαμβάνει λιγότερα δρομολόγια σε σχέση με αυτά των καθημερινών. Πάντως, τ ο επι βατικό κοινό είναι εφικτό να ενημερώνεται από το διαδίκτυο για πληθώρα θεμάτων που αφορούν σε όλες τις γραμμές του Ο.Α.Σ. Θ., καθώς στο δικτυακό του τόπο έχουν πρ οστεθεί ν έες εφαρμογές που διευκολύνουν ιδιαίτερα όσο υς ενδιαφέρονται να μετακινηθούν κάνοντας χρήση λεωφο ρείου. Στ ην Εικόν α 2.2.3.1 (ακολουθ εί στην επό μενη σελίδα) φαίνεται η δ ιαδρομή της γραμμής 72 «Ι ΚΕΑ Ν.Μη χανιώνα» ω ς το τμή μα του Δήμο υ Θερμαϊκού. Μακροπρό θ εσμα, πάντως, μετά τ ην κατασκευή της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης μέ χρι τη ν περιο χή της Καλαμαριάς, πιθανόν να είναι ε φικτός ο σ χεδιασμός υπέργειας γραμμής τρένου τουλάχιστον μέ χρι το αεροδρόμιο ή το Δή μο Θερμαϊκού, οπό τε αναμένονται ιδιαίτερα θετικές εξελίξεις στο θέμα της σύνδεσης του Δήμ ο υ με τη Θεσσαλονίκη με μέσα μαζικής μεταφοράς. Υπογραμμί ζεται ότι με τις επεκτάσεις σχεδίων πόλης των οικισμών του Δήμου Θε ρ μαϊκού, αλλά και των όμορων Δ.Ε. (Μίκρα, Μη χανιώνα και Επανομή), οι οποίες είναι υπό ανάθεση ή υπό εκπόνηση και άρα έχουν ένα χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης μία περίπ ου δεκαπενταετία, πρόκειται να φιλοξενήσει η ευρύτερη περιο χή ένα σημαντικό αριθμό μόνιμ ων κατοίκων. Άμεση συνέπεια θα είναι και η κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των μετακινήσ εων από και προς τη Θεσσαλονίκη, αλλά και άλλες περιοχές του Π.Σ.Θ., οι οποίες δεν είναι εφικτό να εξυπηρετηθούν από το σημερινό ο δικό δίκτυο, ενώ είναι αμφίβολο αν υ πάρχουν πολλά περιθώρια βελτίω σής τους ή κατασκευής νέων ο δικών αξόνων.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 22 Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 2. 3. 1 : Η σ ύν δ ε σ η Δ ή μ ο υ Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ μ ε τ ο ν Α ν α τολ ι κ ό Σ τα θ μ ό Ι Κ Ε Α. 2.3 Χαρακτηριστικά των οικισμών και της ευρύτερης περιοχής του ς 2.3.1 Βασικά χαρακτηριστ ικά φυσικού πε ριβάλλοντος Γενικά, η έκταση του Δήμου, από μο ρφολογικής άποψης διαιρείτα ι σε δύο τμήματα: το παραλιακό πεδινό τμή μα το οποίο βρίσκετα ι στα βόρεια της οδ ού Θεσσαλονίκης Μηχανιώνας και το τμή μ α στα νότια της εν λόγω οδού, αλλά και στα δυτ ικά της στην περιο χή της Αγίας Τ ριάδας, όπο υ παρουσ ιάζονται έντον ες κλίσει ς της τάξης το υ 7-20%. Πάντως, η Δ.Ε. εκτείνεται στο πεδι νό τμήμα τ ης Π. Ε. Θεσσαλονίκης, στον ο ποίο, ε κτός από το Χορτ ιάτη, οι υπόλοιποι ορεινοί όγκοι διαχωρίζουν ου σιαστικά τ ην Π.Ε. από τους όμο ρους της Χαλκιδικής και των Σερρών, όπως φαίνεται και στην Εικόνα 2.3.1. 1 (ακολουθεί στην επόμενη σελίδα).

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 23 Η υπό μελέτη Πολεοδο μική Ενότητα Ζ. Α. Δ.1, η οποία εκτείνεται βόρ εια της Π.Ε.1 και φτάνει μέχρι την παρα λία της Περαίας (βλ. σχετικά Εικόνα 2.3.1.3 που ακολουθεί στην επόμενη σελίδα), αποτε λεί μια επίπεδη περι οχή με υψόμετρα εδάφους π ου κυμαίνονται από 1 ως 9 μέτρα. Έτσι, σε αντίθεση με τις απόκρημνες ακτές στο δυτικό άκρο του Μεγάλου Εμβόλου, περιο χή που διοικητικά ανήκει στ ο Δ.Δ. Αγγελοχωρίου του Δήμου Μη χανιώνας και στο Δ.Δ. Αγίας Τριάδας, όλο το παράλιο μέτωπο από τον οικι σμό της Αγίας Τριάδας ως την περιοχή της Ζ. Α. Δ.1, χα ρακτηρίζεται από ομαλή ακτογραμμή. Η μο ρφολ ογία αυτή ευνοεί την ανάπτυξη διαφόρων δραστηριοτήτων αναψυχή ς, γεγονός που έχει ληφθεί υπόψη από το εγκεκριμένο Γ. Π.Σ., π ρ οτείνοντας εκτενείς χώρους πρασίνου στ ο π αραλιακό μέτωπο, με μοναδική ίσως παράλειψη τη χω ροθέτηση ενός ποδηλατόδρομου. Ει κ ό ν α 2. 3. 1. 1 : Τ ο α ν ά γ λ υ φο τ ης Π. Ε. Θ ε σσ α λ ο ν ί κ η ς. Το κλίμα στην ευρύτερη περιοχή είναι εύκρατο, οι επικρατούντες άνεμοι είναι οι βόρειο ι και οι βορειοδυτ ικοί κατά τους χειμερινούς μήνε ς, και οι νότ ιοι και οι το πικοί ανατολικοί κατά τους θερινούς μήνες. Τ α κυριότερα χαρακτηρισ τικά του κλίματος της περιοχής μελέτης είναι οι σταθερές αρκετά υψηλές θερμοκρασίες, με θερμότερο μήνα τον Ιούλιο, η ανομβρία και η ξηρασία με λίγες αλλά ραγδαίες βροχές κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη χειμερινή περίοδο, με ψυχρότερο μήνα τον Ιανουάριο, και αρκετές βρο χοπτώσεις, οι οπ οίε ς πολύ σπάνια μετατρέ πονται σε χι ονοπτώσεις, λόγω της γειτνίασης της περιο χής μελέτης μ ε τη θάλασσα, καθώς κ αι εξαιτίας των χαμηλώ ν υψόμετρων. Με ρικά από τα επιμέρους χαρακτηριστικά του κλίματος της περιο χής μελέτης ε ίναι η σ χετικά υψηλή άπνοια, οι λίγες βρο χοπτώσεις, η υψηλή ηλ ι οφάνεια και τα συχνά φαινόμενα βραδινού παγετού.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 24 Ει κ ό ν α 2. 3. 1.2 : Τ ο μ ο ρ φο λ ο γ ι κ ό α ν ά γ λ υ φο τ η ς Ζ. Α. Δ. 1, σ ύμ φ ω ν α μ ε χάρτη Γ. Υ. Σ. κ λ ί μ α κ α ς 1 : 5 0. 0 0 0. Αναλυτικότερα, σ ύμ φωνα με μετρήσεις του Μετεωρολογικού Σταθμού του Α. Π.Θ., ψυχρότερος μήνας είναι ο Ιανουάριος με μέση τιμή θερμοκρασίας 5,9 ο C και ο θε ρμότερος μήνας ο Ιού λιος με μέση τιμή θερμοκρασίας 26,4 ο C, ενώ τ ο μέσο ετήσ ιο ύψος βρο χοπτώσεων είναι 484 mm, που αποτελεί ένα από τα χαμηλότερα για την περιοχή της Μακεδονίας και της Θράκης. Απ ό τα κλιματο λογικά στοιχε ία που πρ οέρχονται από το Μετεωρολογικό Σταθμό τω ν Λουτρώ ν Θέρμης και αναφέρονται στην περίοδο 1978-20 03, προκ ύπτουν τα ακόλουθα συνοπτικά αποτελέσματα που παρατίθενται στον Πίνακα 2.3.1.1 (ακολουθεί στην επόμενη σελίδα). Οι άνεμοι π ου επικρατούν είναι βόρειο ι και βο ρειοδυτικοί, και κυρίως πνέουν κατά την περίοδο από Σεπτέμβριο ως και Μάρτιο. Οι λιγότερο συ χνοί άνεμοι είναι οι νοτιοδυτικοί και οι βορειοανατολικοί (με ποσοστά εμφάνιση ς 3,88% και 3,56% αντίστοιχα). Το ποσοστό νηνεμίας στην περιο χή μελέτης φτάνει το 37, 71%. Τοπικ ός άνεμος στην περιο χή είναι ο Βαρδάρης, βό ρειος, βορειοδυτικός άνεμος πο υ προέρχεται από την κοιλάδα του Αξιού, ο

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 25 οποίος πνέει όλο το χρόνο, αλλά κυρίως εμφανίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες. Ας σημειωθεί ότι οι παραπάνω μέσες θερμοκρασίες για χειμώνα και καλοκαίρι είναι σύμφωνες με την κατάταξη του Νομού Θεσσαλονίκης σε βιοκλιματικούς ορόφο υς από το Υπουργείο Γεωργίας, όπως φαίνοντ αι στην Εικόνα 2.3.1. 3 ( ακολουθεί στην επό μενη σελίδα). Μέση ετήσια βρο χόπτω σ η Μέση ετήσια θε ρμοκρασία αέρα Θερμότερος μ ήνας Ψυχρότερος μήνας Απόλυτα μέγιστη θερμ οκρασία αέρα Απόλυτα ελάχι στη θερμο κρασία αέρα Μέση μέγιστη θερμοκρα σία θερμότερο υ μήνα Μέση ελάχιστ η θερμοκρασία ψυχρότε ρου μήνα Ετήσιο θερμομετ ρικό εύρος 423 mm 15,6 ο C Ιούλιος Ιανουάριος 45,0 o C -12,0 o C 32,2 o C 0,7 o C 31,4 o C Q 2 Em berge r 46,4 Βιοκλιματικός όροφ ος Ημίξηρ ος με ψυ χρούς χε ιμώνες Πί ν α κ α ς 2. 3.1.1: Σ υνο π τ ι κ ά α π ο τελ έ σ μ α τα απ ό τη ν α ν ά λ υσ η τω ν κ λ ι μ α τολογ ι κ ώ ν σ το ι χ ε ί ω ν τ ο υ Μ ε τεω ρ ο λ ο γ ι κ ο ύ Σ τα θ μ ο ύ Λο υ τ ρ ώ ν Θ έ ρ μ η ς τη ς περ ι ό δ ο υ 1 9 7 8-2 0 0 3. Από γεωλογικής άποψ ης, η ευρύτερη περιο χή του Μεγάλου Εμ βόλου ανήκει στη γεωτεκτονική ζώνη του Αξιού, η οποία έ χει διεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ και δ ιαμορφώθηκε κατά το Πέρμιο Κατώτερο Κρη τιδικό, χωρίζοντας την από δυτ ικά μεταμορφωμένη Πελαγονική μάζα από την προς ανατολικά μεταμορφωμένη κρυσταλλική μάζα της Ροδόπης. Ειδικά η παράκτια ζώνη, στην οποία εντάσσεται η περιοχή μελέτης, ανήκει στο Τεταρτογενές Ολόκαινο και αποτελείται από: π ρο σχώσεις πεδιάδων, δ ηλαδή, αργίλου ς, αργιλούχους άμμους και αργίλους με ασβε στιτικ ά συγκρίματα αποθέ σε ις τεναγών, δηλαδή, αργίλους, αργιλού χους άμμους και πηλούς μαύρου χρώματος και παράκτιες άμμους, στη βάση των οποίων επικρατούν τα κροκαλοπαγή. Επί σης, το υ περυ ψωμένο τμήμα με τις χα ραδ ρώσεις, στα νότια της οδού Θεσσαλονίκης Μηχανιώνας, ανήκει στο Νεογενές (ανώτερο μειόκαινο κατώτερο πλειόκαινο), πε ριλαμβάνοντας εύθρυπτους μαμμίτες ή πολύ σ υ μπαγείς και τοπικά μικροκροπαγή με δ ιασταυρωμένη στρώση και με ορίζοντες από μάργες κατά θέσει ς. Η κατά το παρελθόν εν τατικοποίηση των αγροτ ικών δραστηριοτήτων, σε συνδυασμό με τις πιέσεις της έντονης αστικοποίη σης, έ χουν συντελέσει καθορι στικά στη ση μερινή ε ικόνα της χλωρίδας της ευρύτερης περιοχής μελέτης, η οποία εδαφικά είναι ιδιαίτερα περιορισ μένη κυρίως στα ρέματα με υγροτοπική βλάστη ση (π οώδη, θαμνώδη και δενδρώδη). Πε ριορι σμένης έκτασης πευκώνες παρο υσιάζονται στην Π.Ε.5Α, στη χαράδρα του ρέματος, η ο ποία αποτελε ί,

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 26 όπως προαναφέρθηκε, φυσικό σύνορο ανάμεσα στο εγκεκριμένο σχέδιο και στο δυτι κό τμήμα της επέκτασης της Αγία ς Τριάδας, στα πρανή τ ης οδού Θεσσαλονίκης Μηχανιώνας, καθώς και δίπλα στα ρέματα της Π. Ε.1 Α. Η πα ρόχθια βλάστησ η, σε συνδυασμό με τ ις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, προσφέρουν συν θήκες διαβίωσης σε έντομα, αμφίβια ερπετά, μικρά θηλαστικά και πουλιά. Τέλος, υπογραμμίζεται ότ ι ο αστικός χαρακτήρας της περιοχής μελέτης ουσιαστικά υπονοε ί ότι δεν υφίστανται ευαίσθ ητ α οικοσυστήματα σε αυτ ήν. Ει κ ό ν α 2.3.1. 3 : Η κ α τά τα ξ η τ ης Π. Ε. Θ ε σσ α λ ο ν ί κ η ς σε β ι ο κ λ ι μ α τικ ο ύς ο ρ ό φο υ ς, σ ύμ φ ω ν α μ ε το Υπ ο υ ρ γ ε ί ο Γ ε ω ρ γ ί α ς. 2.4 Δημογραφικά, κοινωνικοοικονομικά & παραγωγικά δεδομένα τ ου Δήμου Θερμαϊκού 2.4.1 Πληθυσμ ός εξέλιξη τ άσεις Το εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο τ ης Δ.Ε. Θερμαϊκού έ χει μελετήσει την πολεοδομική ο ργάνωση των τριών οικισμών το υ Δήμο υ για πληθυ σμό 54.154 κατοίκων ( σε έντεκα πολεοδομικές ενότητες). Η αναφορά μας σε αυτό το ση μείο στα δημογ ραφικά χαρακτηριστικά του ο ικισμού, βάσει των απογ ρ αφών της Ε.Σ.Υ. Ε., πρα γματοποιείται για μία επικαιροποίη ση της πληθυσμιακή ς εξέλιξης των οικισμών και να διαπιστώσουμε το ρεαλισμό ή όχι των πληθυ σμιακών προ βλέψεων του Γ.Π.Σ. Το παρόν τεύχος αναφέρεται στους οικισμ ούς Περαία και Αγ.Τριάδα που έχουν άμεση σχέση με τ ις Πολεοδομ ι κές Ενότητες που μελετά το τεύχος (Π. Ε.5 Α,, Π.Ε.1 Α, Π. Ε.1, Ε.Μ.Ο.1

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 27 και Ζ.Α. Δ.1). Η εξέλ ιξη του πληθυ σμού του Δήμου Θερμαϊκού, λοιπόν, σύμφωνα με τ ις απογραφές της Ε.Σ. Υ. Ε., φαίνεται στο Διάγρα μμα 2.4.1.1, σύμφωνα με τα στοι χεία που παρατίθε νται στον Πίν ακα 2.4.1.1. Παρατηρο ύμε την αλματώδη πληθυσμιακή ανάπτυξή, ο οποίος σ χεδόν εξαπλα σίασε τον πληθυ σμό τ ου κατά την εικοσαετία 1981-200 1 και όπως φαίνεται και στον Πίνακα 2.4.1.1, σχεδόν τετ ραπλασίασε και το ποσο σ τό του στο σ ύνολο τ ης Π.Ε. Θε σσαλονίκης. Μά λιστα, ο Δήμος το έτος 1991 ήταν στ ην 29 η θέση από τους 45 Δήμους της Π. Ε., ενώ το έτος 20 01 ανέβηκε στη 12 η θέση. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 4. 1. 1 : Η ε ξ έ λ ι ξ η το υ π λ η θ υ σμ ού της Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ γ ι α τη ν π ε ρ ί ο δ ο 1 9 6 1-2 0 0 1. ΕΤΗ ΑΠΟΓΡΑΦ ΗΣ Ε. Σ.Υ.Ε. / ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΠΙ ΠΕΔΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 1961 1971 1981 1991 2001 Π.Ε. Θεσσαλονίκης 544.394 710.352 871.580 944.426 1.057.825 % Δ.Ε. στην Π.Ε. 0,53% 0,44% 0,42% 0,61% 1,91% Δ.Ε. Θερμαϊκού 2.873 3.120 3.673 5.803 20.253 Πί ν α κ α ς 2. 4. 1. 1 : Ο π λ η θ υ σμό ς τ ης Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ γ ι α τ η ν π ε ρ ί ο δ ο 1961-2001. Η εξέλιξη για κάθε οικισμό του Δήμο υ Θερμαϊκού ξεχωρι στά φαίνεται στο Διάγραμμα 2.4.1.2, σύμ φωνα με τα στοι χεία του Πίνακα 2. 4.1.2. Σύμφωνα με το ε ν λόγω Διάγραμμα, η πληθυσμιακή εξέλιξη τ ο υ Δήμου ο φείλεται στην αντίστοιχη εξέλ ιξη του οικισμού της Περαίας, ο οποίος σχεδόν πεντα πλασίασε τον πληθυσμ ό του κατά τη δεκαετία 1991-2001, ενώ οι

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 28 Ν.Επιβάτες και η Αγ. Τρ ιάδα την ίδια πε ρίοδο υπερδιπλασίασαν τον πληθυσμό τους. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η Περαία αποτελεί την έδρα του Δήμου, αλλά και από το γεγονό ς ότι κατά τις δεκαετίες 1970 και 1980 συγκέντρωσε το μεγαλύτερο πλήθος των παραθεριστικών κατοικιών της περιοχής. Από τα παραπάνω στοιχεία παρατηρούμε ό τι υπάρχει συνε χώς πληθυσμιακή αύξηση κα ι στους τρεις οικισμ ούς του Δήμου (με εξαίρεση τους Ν.Επιβάτες κατά τη δεκαετία 1961-1971), η οποία εμφανίζεται σημαντικά μεγαλύτερη από το έτος 1981 και μετά. Αυτό τ ο γεγονός οφείλεται στο φαινόμενο της μετεγκατάστασης κατοίκων του Π.Σ.Θ. στα προάστια της Θεσσαλον ίκης, σε συνδυασμό με την ύπαρξη στην περιο χή διαθέσιμ ης γης σε σχετικά ικανοποιητικές τιμές, σε σύγκριση με άλλες περιοχές και με το Π.Σ. Θ. Τη δεκαετία του 1990 η πληθυσ μια κή αύξηση εν ισχύεται και από την εγκατάσταση στην περιοχή του Δήμου παλιννοστούντων ομογενών, οι οποίο ι εκ μεταλλεύονται το οικιστι κό απόθ εμα, το ο ποίο προϋπήρ χε στην περιοχή ως παραθεριστική κατοικία. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 4. 1. 2 : Η ε ξ έ λ ι ξ η το υ π λ η θ υ σμ ού των τρ ι ώ ν ο ι κ ι σμ ώ ν τ ης Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ γ ι α τη ν π ε ρ ί ο δ ο 1 9 6 1-2 0 0 1.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 29 ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΕΤΗ ΑΠΟΓΡΑΦ ΗΣ Ε. Σ.Υ.Ε. / ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 1961 1971 1981 1991 2001 Περαία 1.288 1.524 1.722 2.949 13.354 Ν.Επιβάτες 923 909 1.101 1.568 4.070 Αγία Τριάδα 662 687 850 1.286 2.829 Πί ν α κ α ς 2. 4. 1. 2 : Ο π λ η θ υ σμό ς τ ω ν τρι ώ ν ο ι κ ι σμ ώ ν τ ης Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ γ ι α τη ν π ε ρ ί ο δ ο 1 9 6 1-2 0 0 1. 2.4.2 Νοικοκυριά και π υραμίδ α ηλικιών Από τις απογραφές τη ς Ε.Σ.Υ. Ε. το υ 1991 και του 2001, προκύπτ ουν τα ακόλουθα στοιχε ία για τον αριθμό των νοικοκυριών στ ο Δήμο Θερμαϊκού, πο υ παρατίθενται στον Πίνακα 2.4.2.1 : ΕΠΙ ΠΕΔΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Π.Ε. Θεσσαλονίκης Δήμος Θερμαϊκού ΠΛΗΘΥΣΜΟ Σ ΑΡΙ ΘΜΟΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΜΕΛΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΑΤΟΜΑ ΑΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡ ΙΟ 1991 2001 1991 2001 1991 2001 1991 2001 944.426 1.057.825 307.530 57.032 889.584 1.005.487 2,89 2,77 5.803 20.253 1.862 6.568 5.389 19.084 2,89 2,91 Περαία 2.949 13.354 926 4.261 2.663 12.516 2,88 2,94 Ν.Επιβάτες 1.568 4.070 533 1.388 1.555 3.970 2,92 2,86 Αγία Τριάδα 1.286 2.829 403 919 1.171 2.598 2,91 2,83 Πί ν α κ α ς 2. 4. 2. 1 : Ο α ρ ι θ μ ό ς τω ν ν ο ι κ ο κ υρ ι ώ ν σ τ η Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ ( κ α ι σ το υ ς τ ρ ε ι ς ο ι κ ι σ μ ο ύς το υ) κ α ι στην Π. Ε. Θ ε σσαλ ο ν ί κ η ς ( γ ι α τα έ τη α π ο γ ρ α φ ή ς της Ε. Σ. Υ. Ε. 1 9 9 1 κ α ι 2 0 0 1 ). Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι ο αριθμός νοικοκυριών στ ο Δήμο Θερμαϊκού αυξήθηκε κατά περίπο υ 350% κατά τη δεκαετία 1991-2 001, ενώ τ αυτόχρονα σε κάθε νοικοκυριό αντιστο ιχούν περίπο υ 2,9 άτομα και για τα δύο έτη απογ ραφής (1991 και 2001). Αυτό το γεγονός μπο ρεί να υποδηλώνει ότι στην περιοχή έχουν εγκαταστ αθεί νέες οικογένειες με κανένα ή ένα παιδί (για αυτόν το λόγο, δεν έχει αυξηθεί ο δείκτης «άτομα/νοικοκυριό» κατά την απογραφή της Ε.Σ.Υ. Ε. του 2001 ως π ρος την αντίστοι χη απογ ραφή του 1991 ). Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι στην Περαία ο εν λόγω δείκτης παρουσιάζει μικρή αύξηση τη δεκαετία 1991-2001, ενώ αντίστοιχα την ίδια δεκαετία για τους οικισμούς των Ν.Επιβατών και της Αγίας Τ ριάδας παρουσιάζει μικρή μείωση, χωρίς όμως να παρέχεται δυνατότητα γι α εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Πάντως, το φαινόμενο της υπογεννητικότητας, το οποίο είναι χαρακτηριστικό των περισσότερων περιοχών της χώρας, παρουσιάζεται στην πυραμίδα

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 30 ηλικιών για τα έτη απογ ραφής της Ε. Σ. Υ.Ε. 199 1 και 2001, η οπ οία φαίν εται στ α Διαγρά μματα 2.4.2.1 και 2.4.2.2 (από τα στοιχεία τ ων Πινάκων 2.4.2.2 και 2.4. 2.3 ) που ακολουθ ούν. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 4. 2. 1 : Π υρα μ ί δ α η λ ι κ ι ώ ν τω ν κ α τοί κ ω ν τ ης Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ μ ε β ά ση τ η ν α π ο γ ρ α φ ή τη ς Ε. Σ. Υ. Ε. το υ έ το υς 2 0 0 1. Η κατανομή του πληθυσμού στο Δήμο Θερμαϊκού, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα 2.4.2.2 για την απογραφή της Ε.Σ.Υ.Ε. του έτους 2001, δείχνει ξεκάθαρα ότι περίπου το 90% των κατοίκων του είναι ηλικίας μικρότερης των 65 ετών, ενώ τα 2/3 τω ν κατοίκων του είναι ηλικίας μικρότερης των 45 ετών. Από τ ο Διάγραμμα 2.4.2. 1 φαίνεται ότ ι το σ χήμα δεν θυμί ζει πυραμίδα, αφού θα έπρεπε οι κάτοικοι των ηλικιών 0-14 και 15-29 να είναι σημαντικά περισσ ότεροι, για να είν αι μεγαλύτερη η βάση τη ς πυραμίδας. Φύλο Ομάδες ηλικιών 0-14 15-29 30-44 45-64 65+ Άντρες 2.033 ( 20,2%) 2.060 (20,5%) 2.830 ( 28,2%) 2.192 ( 21,8%) 940 (9, 3%) Γυναίκες 1.913 ( 18,8%) 2.145 ( 21,0%) 2.879 ( 28,2%) 2.182 (21,4%) 1.079 ( 10,6%) Πί ν α κ α ς 2. 4. 2. 2 : Ο ι ο μ ά δ ε ς ηλ ι κ ι ώ ν σ τ η Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ ( α π ο γ ρ α φή Ε. Σ. Υ. Ε. 2 0 0 1 ). Αντίστοι χη ε ίναι η ε ικόνα για την υπογεννητικότ ητα που αποκομ ίζουμε από το Διάγραμμ α 2.4.2.2, το οποίο προ κύπτει από τα στοιχεία του Πίνακα 2.4.2.3, που αφορούν στην

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 31 απογραφή της Ε. Σ.Υ. Ε. του έτους 1991. Βέβαια, παρατηρούμε ότι στ ο Διάγραμμα 2.4.2.2 φαίνεται ακόμα μεγαλύτερη γήρανση του πληθυ σμού, κυρ ίως λόγω της ομάδας ηλικίας 30-44 που είναι σημαντικά μ ειωμένη σε σχέ ση με τ ην απογραφή της Ε. Σ. Υ.Ε. τ ου έτους 2001. Πάντως, από τα στοιχεία των Πινάκων 2.4.2.2 και 2.4.2.3 προκύπτε ι ότι οι νέοι κάτοικοι που έχουν μετακομίσει στο Δήμο Θερμαϊκού κατά τη δεκαετία 1991-2001 ανήκουν στις ομάδες ηλικιών 30-44 και 45-64, προφανώς συμπαρασύροντας και κατοίκους μικρότερης ηλικίας, που συγκροτούν οικογένειες των 3-4 μελών. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 4. 2. 2 : Π υρα μ ί δ α η λ ι κ ι ώ ν τω ν κ α τοί κ ω ν τ ης Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ μ ε β ά ση τ η ν α π ο γ ρ α φ ή τη ς Ε. Σ. Υ. Ε. το υ έ το υς 1 9 9 1. Φύλο Ομάδες ηλικιών 0-14 15-29 30-44 45-64 65+ Άντρες 560 (19,8%) 694 (23,3%) 609 (21,1%) 716 (25,0%) 312 (10,8%) Γυναίκες 533 (17,9%) 658 (23,4%) 621 (21,3%) 749 (25,7%) 371 (11,7%) Πί ν α κ α ς 2. 4. 2. 3 : Ο ι ο μ ά δ ε ς ηλ ι κ ι ώ ν σ τ η Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ (απ ο γ ρ α φή Ε. Σ. Υ. Ε. 1 9 9 1 ).

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 32 2.4.3 Μορφωτικό επί πεδο Με βάση στατιστικά στοιχεία της απογραφής του 2001 της Ε.Σ. Υ.Ε., παραθέτουμε τον Πίνακα 2.4.3.1, που αναφέρεται στο μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων της Δ.Ε Θερμαϊκού και της Π. Ε. Θε σσαλονίκης : Επίπεδο μόρφω σης Μεταπτυχιακό - Δι δακτορικό Πτυχιούχοι Α.Ε. Ι. Πτυχιούχοι Τ ΕΙ (ΚΑΤΕ ΚΑΤΕΕ) / Ανωτέρων Σχολ ών Απόφοιτ οι Μεταδευτερο βάθμιας εκπαίδευσης Απόφοιτ οι Μέσης Εκπαίδευσης Απόφοιτ οι Γυμνασίου Απόφοιτ οι Στοι χειώδους Εκπαίδευσης Δεν τελείωσαν το Δημοτ ι κό αλλά γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση Φοιτούν στο Δη μοτικό Αγράμματοι Νομός Θεσσαλονίκης 10.479 (1,1% ) 101.663 (10,7% ) 35.774 (3,8% ) 40.581 (4,3% ) 292.570 (30,8% ) 109.948 (11,6% ) 265.447 (28,0% ) 72.886 (7,7% ) 63.991 (6,7% ) 20.074 (2,1% ) Δήμος Θερμαϊκού 207 (1,1%) 2.164 (11,6%) 919 (4,9%) 781 (4,2%) 6.022 (32,3%) 2.178 (11,7%) 4.082 (21,9%) 1.642 (8,8%) 460 (2,5% ) 174 (0,9%) Σύνολο 949.422 18.629 Πί ν α κ α ς 2. 4. 3. 1 : Τ ο μ ο ρ φ ω τικ ό ε π ί π ε δ ο τ ω ν κ α τ ο ί κ ω ν τ ης Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ σε σ ύγ κ ρ ι σ η μ ε τ ην Π. Ε. Θ ε σ σαλ ο ν ί κ η ς ( α π ο γ ρ α φή Ε. Σ. Υ. Ε., 2 0 0 1 ). Από τα στ οιχε ία του Πί ν ακα 2.4.3.1, καθώς και το Διάγραμμα 2.4.3. 1 που ακολουθεί, είναι ξεκάθαρο ότι το μ ορφωτικό επίπε δο των κατοίκων τ ης Δ.Ε. Θερμα ϊκού είναι αντίστοι χο του επιπέ δου των κατο ίκων τ ης Π. Ε. Θεσσαλονίκης, με ελαφρά μεγα λύτερα ποσο στά των κατοίκων του Δήμου που είναι απόφοιτοι Α. Ε.Ι., Τ. Ε.Ι. και Μέσης Εκπαίδευσης. Επ ίσης, ποσοστ ιαία οι απόφοιτο ι στοι χειώδο υς εκπ αίδευσης είναι λιγ ότεροι στ η Δ.Ε. σε σύγκρι ση με αυτούς τ ης Π. Ε. Τέλος, το γεγονός ότι κατά την απογραφή της Ε. Σ. Υ.Ε. του έτους 2001, μόλις το 2,5% του πληθυσμού του Δήμο υ φοιτά στο Δημοτικό Σχολείο το αντίστοι χο πο σοστό για

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 33 την Π. Ε. Θεσσαλονίκης είναι 6,7% είναι σε συμφωνία με την π υρ αμίδα ηλικιών και το σχόλιο για την υ πογεννητικότητα στην παράγραφο 2.4.2. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 4. 3. 1 : Μ ο ρ φ ω τικ ό ε π ί π ε δ ο τ ω ν κ α τ ο ί κ ω ν τ ης Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ, μ ε β ά ση τ η ν α π ο γ ρ α φή τη ς Ε. Σ. Υ. Ε. το υ έ το υ ς 2 0 0 1. Συμπερασματικά, θα πε ρ ίμενε κανείς, λαμβάνοντας υπόψη την αλματώδη πληθυ σμιακή αύξηση της Δ.Ε. κατά τη δεκαετία 1991-2001 (η μεγαλύτερη στ ην Π.Ε. Θεσσαλονίκης), να είναι καλύτερο το μορφ ωτικό επίπεδο των κατοί κων τ ης Δ.Ε. από τ ο αντίστοι χο των κατοίκων της Π.Ε., όπως σ υμβαίν ει σε άλλους περιαστικούς Δήμους, αφού γενικά αρκετοί νέοι σήμερα λαμβάνουν περισ σότερη μόρφωση, αποκτώντα ς πιο εύκολα πτυχία. Όμως κάτι τέτοιο δεν επιβε βαιώνεται, καθώς όπως αναφέρει και το εγκεκριμένο Γενικό Πολ εοδομικό Σχέδιο (στο αντίστοιχο τεύχος Ανάλυση ς-προμελέτης Α Σταδίου), ένα ποσο στ ό της πληθυσ μιακής αύξησης τ ης Δ. Ε. οφε ίλ εται στη μετεγκατάσταση οικονομικών μεταναστ ών, οπότε προφανώς επηρεάζονται τα αντίστοιχα ποσο στά στο μορ φωτικό επίπεδο των κατοίκων της περιοχής μελέτης.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 34 2.4.4 Απασχόληση Από τα στοιχεία της Ε. Σ.Υ.Ε. των δύο απογραφών κατά τα έτη 1991 και 2001 ότι σε απόλυτα μεγέθη στη δε καετία 1991-2001 έ χου ν αυξηθεί όλα τα μεγέθη της απασχόλ ησης, δηλαδή, ο οικονομικά ενεργός και μη ενεργός πληθυσμός, το σ ύνολο των απασχολούμενων και ο αρι θμός των ανέργων, όπως προκύπτει από τα στατιστικά πο υ παρατίθενται στον Πίνακα 2.4.4.1 : Έτη απογραφής Ε.Σ.Υ. Ε. Μεγέθη για την απασχόληση 1991 2001 Συνολικός πληθυσμός Δ. Ε. Θερμαϊκού 5.803 20.253 Σύνολο ο ικονομικά ενεργού και μη ενεργού πληθ υσμού 5.219 ( 100% ) 17.546 (100% ) Οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός 2.723 ( 52,2%) 8.222 ( 46,9%) Οικονομικά ενεργός πληθυσμός 2.496(47,8%) 9.324 ( 53,1%) Σύνολο απασχολούμενω ν 2.324 ( 93,1%) 8.294 ( 89,0 %) Άνεργοι 172 (6, 9%) 1.030 ( 11,0%) Πί ν α κ α ς 2. 4. 4. 1 : Η ε ξ έ λ ι ξη δ ι α φ ό ρ ω ν μ ε γ ε θ ώ ν σ χε τ ι κ ά μ ε τ η ν α π α σχ ό λ η ση σ τ η Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ κ α τά τη δ ε κ α ε τ ί α 1 9 9 1-2 0 0 1, σ ύ μ φ ω ν α μ ε τι ς απ ο γ ρ α φέ ς τ η ς Ε. Σ. Υ. Ε. Παρατηρούμε από τα σ τοιχεία του Πίνακα 2.4.4.1 ότι κατά τη δεκαετία 1991-2001 ο πληθυσμός αυξήθ ηκε κατά 250%, ενώ ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός αυξήθηκε κατά 275%, γεγονός που ενισ χύει την άποψη ότι η Δ.Ε. Θερμαϊκού προσ ελκύει την τελευταία δεκαπενταετία νέες οικογένειες από το Πολεοδο μικό Συγκρότημα Θε σσ αλονίκης. Σημαντική, όμως, είναι και η αύξηση των ανέργω ν που αποτελούσαν το 1991 το 6,9% του οικονομικά ενεργού πληθυσμ ού, εν ώ το 2001 το 11% σε απόλυτο αριθμό μάλιστα εξαπλασιάστηκαν. Αυτή η αύξη ση της ανεργίας, όμως, δεν οφείλετ αι στις παραγωγικές δρ αστηριότητες του Δ. Ε. Θερμαϊκού, που είναι έ νας από τους μεγαλύτερους περιαστικούς Δή μο υς της Θεσσαλονίκης, αφού πολλοί κάτοικοι του εργάζονται σε διαφορετικά σημεία της π όλης και συνεπώς, η καταγεγραμμένη ανεργία στον οικισμό ε πηρεά ζεται από το 11,4% της ανεργίας τ ης Π. Ε. Θεσσαλονίκης. Όσον αφορά στην κατανομή του οικονομικά ενεργού πληθυσμο ύ της Δ.Ε. στους τρεις τομείς παραγωγής, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθε νται στ ον Πίνακα 2.4.4. 2, καταγράφεται τη δεκαετία 1991-20 01 πο σοστ ιαία μείωση στ ον πρ ωτογενή τομέα κατά περίπου 65%, ενώ στον δευτερογενή τομέα και τον τριτογενή τομέα παρατηρείται αύξηση κατά 9,5% και 35% αντίστοιχα. Ας σημειωθε ί ότι η μεγάλη μείωση στ ον πρωτογενή τομέα παραγωγής εξηγείται από τη μείωση της αγροτικής γης, εξαιτίας τη ς μετατροπής τ ης σε οικόπεδα, την αυξησ η τ ων αξιών γης, αλλά και τη γενικότερη τάση τ ριτογενοποίη σης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, που σημειώνε ται στις περιαστικές ζώ νες μεγάλων αστικών

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 35 κέντρων. Η σύγκριση τ ων αντίστοιχων ποσ οστ ών μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη βοήθεια του Διαγράμματος 2. 4.4. 1 : Τομείς παραγωγής Έτη απογραφής Ε.Σ.Υ. Ε. 1991 2001 Πρωτογενής τομέας 199 (8, 8% ) 286 (3, 1% ) Δευτερογενής τομέας 478 (21,2% ) 2.163 ( 23,2% ) Τριτογενής τομέας 1.061 ( 47,0% ) 5.947 ( 63,8% ) Νέοι 521 (23,0% ) 928 (9, 9% ) Πί ν α κ α ς 2. 4. 4. 2 : Η κ α τα ν ο μ ή τ ο υ ε ν ε ρ γ ο ύ π λ η θ υ σμ ο ύ σ το υ ς τ ρ ε ι ς τ ο μ ε ί ς π α ρ α γ ω γ ή ς κ α τά τα έ τη 1 9 9 1 κ α ι 2 0 0 1 σ ύ μ φω ν α μ ε την Ε.Σ. Υ. Ε. Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 4. 4. 1 : Η ε ξ έ λ ι ξ η τη ς κ α τα ν ο μ ή ς τ ο υ ε ν ε ρ γ ο ύ π λ η θ υ σμ ο ύ σ τ ο υς τρ ε ι ς τομ ε ί ς π α ρ α γ ω γ ή ς κ α τά τη δ ε κ α ε τ ί α 1 9 9 1-2 0 0 1 σ τ ην Π. Ε. Θ ε σ σαλ ο ν ί κ η ς κ α ι σ τ η Δ. Ε. Θ ε ρ μ α ϊ κ ο ύ, σ ύμ φω ν α μ ε τ ι ς α π ο γ ρ α φέ ς τη ς Ε. Σ. Υ. Ε. τ ω ν ε τώ ν 1 9 9 1 κ α ι 2 0 0 1.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 36 2.5 Πολεοδομικά δεδομένα 2.5.1 Εισαγωγή Για τη μελέτη της πο λεοδομικής οργάνωσης τ ων περιοχών ε πέκτα σης του Δήμο υ Θερμαϊκού, πραγματοπο ιήθηκε η αποτ ύπωση και η κτηματογράφησ ή του ς, καθώς επίσης και καταγραφή των υφιστάμενων χρήσεων γης και των τεχνικών υποδομών. Τα εν λόγω στατιστικά στοι χεία παρουσιάζονται στ ις επόμ ενες παραγράφους και αποτελούν το θεματικό αντικείμενο των Χαρτών Ανάλυσης που συνοδε ύουν το παρόν τεύχος. Υπενθυμί ζεται ότι το παρόν τεύχος αφορά στην Πολεοδομική Εν ό τητα Ζ.Α.Δ.1, όπως έχει ήδη αναφερθεί και προηγουμένως, ω στόσο για να μελετηθεί συνολικά η περιο χή μελέτης και να υπάρξουν γενικά συγκριτικά συμπεράσμα τα, στους πίνακες και στα διαγράμματα παρατίθενται στοιχεία και για τις Πολεοδ ομικές Εν ότητες Π. Ε.1, Π.Ε. 5Α, Ε.Μ.Ο.1 και τ η Ζώνη Αναπτυξ ιακών Δραστηρι οτήτων Ζ. Α. Δ.1. 2.5.2 Χρήσεις γ ης Στην υπ ό μελέτη Πολεοδ ομικ ή Ενότητα Ζ.Α.Δ. 1 συναντώνται δύο περιοχές με υφιστάμεν η δόμηση, η πε ριο χή τ ων αθλητικών εγκαταστάσεων, η οπ οία πρ ο βλέπεται και από το εγκεκριμένο Γ.Π. Σ. ως «Πυρήνας Β» και η περιοχή των στρατιωτι κών παραθεριστικών κατοικιών. 2.5.3 Κατάσταση οικοδομη μένου χώρο υ ποιότητα κτι σμάτων Όσον αφορά στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των κτισμάτων που σ χετίζονται με τον αριθμό των ορόφων του ς και την κάλυψή τους, αυτά παρατίθενται στους Πίνακες 2.5.3.1 και 2.5.3.2 που ακολουθούν, με αναφορά σε κάθε μία από τις υπό μελέτη από το παρόν τεύχος Πολεοδομικές Ενότητες. Από τα παραπάνω στ οι χεία προκύπτει καταρχή ν ότι τα περι σσότερα κτίσματα βρί σκονται σ την Π. Ε.5 Α και ακολουθεί η Πολεοδο μική Ενότητα Π. Ε.1Α. 8 Πιο συγκεκριμένα, στην Πο λεοδομική Ενότητα Π.Ε.5Α καταγράφονται τα 651 κτίσματα από τα συνολικά 1.378 κτίσματα της περιοχής μελέτης και στην Π.Ε.1 Α τα 533 κτίσματα. Γενικά, από 8 Για τ η ν Π ο λ ε ο δ ο μ ι κ ή Εν ό τ η τ α Π. Ε. 1 Α λ α μ β ά ν ο υ μ ε υ πόψ η μ α ς μ ό ν ο τ η δ ό μ η ση σ τ η ν ε κ τ ό ς σχε δ ί ο υ περι ο χ ή κ α τ ά τ η ν πα ρ ο υ σ ί ασ η τ ω ν στ ατι σ τ ι κ ώ ν στο ι χ ε ί ω ν.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 37 τα 1.378 κτί σματα τα 4 00 είναι κεραμο σκεπή, τα 310 είναι πλακοσκεπή και τα 6 68 είνα ι λαμαρινοκατασκευές. Επίσης, ό σον αφορά στο ν αριθμό των ορόφων τ ους, αυτά είναι 1.239 μονώροφα, 130 διώροφ α και μόνο 9 τριώροφα. Ας σημειωθεί ότ ι στη ν περιοχή μελέτης τα περισσ ότερα κτίσματα ε ίναι σχετικά καινούρ ια, δηλαδή, έχουν δομηθε ί από το 1980 και μετά. Πολεοδομικές Ενότητες Μονώροφα Διώροφα Τριώροφα Πολεοδομική Ενότητα 1 76 (91,6%) 6 (7,2%) 1(1,2% ) Πολεοδομική Ενότητα 1Α 463 (86,9% ) 67 (12, 6%) 3(0,5% ) Πολεοδομική Ενότητα 5Α 599(92,0%) 52 (8,0%) 0 Ε.Μ.Ο.1 46 (97, 9%) 1 (2,1%) 0 Ζ.Α. Δ.1 55(85,9%) 4 (6,3%) 5 (7,8%) Πί ν α κ α ς 2. 5. 3. 1 : Κα τ η γ ο ρ ι ο π ο ί η ση τω ν κ τισ μ ά τ ω ν τ ω ν υπ ό μ ε λ έ τη α π ό το παρό ν τε ύ χο ς Πολεο δ ο μ ι κ ώ ν Ε ν ο τή τ ω ν, α ν ά λ ο γ α μ ε το ν α ρ ι θ μ ό τω ν ο ρ ό φ ω ν τ ο υς. Πολεοδομικές Ενότητες Κεραμοσκεπή κτίρια Πλακοσκεπή κτίρια Λαμαρινοκατασκευές Πολεοδομική Ενότητα 1 20 (24, 0 %) 17 (20, 5% ) 46(55,4% ) Πολεοδομική Ενότητα 1 Α 181 (34,0% ) 75(14,1% ) 277(51,9% ) Πολεοδομική Ενότητα 5 Α 187 (28,70% ) 157 (24,1% ) 307(47, 2%) Ε.Μ.Ο.1 8 (17,0% ) 10 (21, 3% ) 29 (61, 7%) Ζ.Α. Δ.1 4 (6,3% ) 51(79,7% ) 9 (14,0%) Πί ν α κ α ς 2. 5. 3. 2 : Κα τ η γ ο ρ ι ο π ο ί η ση τω ν κ τισ μ ά τ ω ν τ ω ν υπ ό μ ε λ έ τη α π ό το παρό ν τε ύ χο ς Πολεο δ ο μ ι κ ώ ν Ε ν ο τή τ ω ν, α ν ά λ ο γ α μ ε τη ν κ ά λ υψ ή το υ ς. Από τα στατιστ ικά στοι χεία που παρατίθενται είναι ξεκάθαρο ότι σημαντικό ποσο στό της εκτός σχεδίου δ όμησης στην περιο χή των υπ ό μελέτη από το παρόν τεύχος Πολεοδομικών Ενοτήτων περιλαμβάνει ελαφριάς κατασκευής κτίσματα, λαμαρινοκατασκευές και λυόμενα, τα οποία υφίστανται σε συ γκεκριμένες περιοχές στ ις Πολεοδομικές Ενότητε ς Π.Ε.5 Α και Π.Ε.1 Α. Τα εν λόγω κτίσματα αποτελούν βοηθη τ ικούς χώρους σε αγροτεμάχια με καλλιέργειες ή κατοικίες με χαρακτηριστικά πρώτης ή παραθεριστικής κατοικίας, οι οποίες εντοπί ζονται τόσο σε περιο χές της επέκτασης σχεδίου π όλης της Άνω Περαίας, όσο και σε περιοχές της επέκτασης σχεδίου π όλης της Αγ.Τρ ιάδα ς στην Πολεοδομική Εν ότητα Π.Ε.5Α. Τα στοι χεία των δύο παραπάνω πινάκων απεικονίζονται στ ο Διάγραμμα 2.5.3.1 (ακ ολουθεί στην επόμενη σελίδα). Είναι π ροφανές ότι μελλοντικά, με την ανοικοδόμηση της περι οχής μελέτης και την οικιστική της εξέλιξη, τα περισσ ότ ερα από τα εν λόγω κτίσματα θα δώσουν τη θέση τους σε νέες κατασκευές, οι οποίες θα δομηθούν σύμ φωνα με τον οικοδομικ ό κανονισμό και τους όρους δόμη σης, οι οπο ί οι θα εγκριθούν γ ια την περιοχή από την παρού σα μελέτη.

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 38 Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 5. 3. 1 : Κα τη γ ο ρ ι ο π ο ί η ση τω ν κ τι σμά τ ω ν τω ν κ τι σμά τ ω ν τ ω ν υπ ό μ ε λ έ τη α π ό τ ο π α ρ ό ν τε ύ χο ς Πολεο δ ο μ ι κ ώ ν Ε ν ο τή τ ω ν, α ν ά λ ο γ α μ ε τη ν κ ά λ υψ ή το υ ς κ α ι το ν α ρ ι θ μ ό τ ω ν ο ρ ό φω ν το υ ς. 2.5.4 Υλοποιη μένος μέσος συ ντελεστής δόμησης και πραγματοποιημένη κάλυψη Ο υλοποιημέν ος μέσος συντελεστής δόμ ησης σ τις π εριο χές των Πολεοδομικών Ενοτήτων Π.Ε.5Α, Π. Ε.1, Ε.Μ.Ο.1 και Ζ.Α. Δ.1 είναι π ολύ χαμηλός, αφού το καθεστώς δόμησης ακολουθεί τις διατάξεις της εκτός σχεδίου δόμ η σης (κατά συνέπεια το ίδιο ισ χύει και για την πραγματοποιημένη κάλυψη). Ας υπογ ραμμισθ εί ότι στι ς πολεοδομ ι κές ενότητες Π.Ε.1, Ε.Μ.Ο.1 και Ζ.Α. Δ.1 υφί στανται ελάχιστα κτίσματα μόλις 194 από τα 1.378 όπως προκύπτει από τα στοι χεία το υ Πίν ακα 2.5.3.1 π ου παρατέ θηκε στην προηγούμενη παράγραφο ενώ τα περισσ ότερα κτίσματα υφίστανται στις περιο χές των πολεοδομικών ενοτήτων Π. Ε.5Α και Π.Ε.1Α, ο ι οποίες βρίσ κονται πλησιέστερα στ α ήδη εγκεκριμένα σχέδια πόλης της Αγίας Τριάδας και Άνω Περαίας αντίστοιχα. Στην Πολεοδομική Ενότητα Π.Ε.1Α ο υλοποιημένος

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 39 συντελεστής δόμησης είναι πολύ χαμηλός στις περιοχές επέ κτασης, ενώ στην περιοχή του εγκεκριμένου σχεδίο υ π όλης της Άνω Περαίας προφανώς είναι αυξημένος και κυμαίνεται από 0,2 σε ελά χιστα αραιοδ ομημένα οικοδομικά τετράγωνα ως 1,2 στα πυκνοδομημένα οικοδομ ικά τετράγωνα. Αντίστοι χα, το ποσο στό κάλυψης κυμαίνεται από 20% ως 50% στα οικοδομικά τετράγωνα του εγκεκριμένου σχεδίου πόλης της Άνω Περαίας. 2.5.5 Ιδιοκτησιακό καθεστώς κατάτμηση γης αξίες γης Η συντ ριπτική πλειοψ ηφία της έκτασης τω ν υπό μελέτη από τ ο παρόν τεύχος Πολεοδομικών Ενοτήτω ν αποτελείται από ιδιωτικές εκτάσεις, όπως προκύπτει από την κτηματογράφηση που έ χει προηγηθεί στα πλαίσ ια της μελέτης πολεοδό μησης. Υπάρχουν και δημοτικές και δημό σιες εκτάσεις στην περιοχή μ ελέτης, συνολικού μεγέθους 960 σ τρεμμάτων, από τις οποίες όμως οι μεγαλύτερες αποτελούν ρεματιές και χαράδρες που προφανώς δεν είναι αξιοποιήσ ιμες για ανοικοδόμηση. Στην Πο λεοδομική Ενότητα Π.Ε.1 υφίσταται δημοτ ική έκταση επιφάνειας 78 σ τρεμμάτων περίπ ου, η ο ποία προ βλέπεται από τ ο εγκεκριμένο Γεν ικό Πολεοδομικό Σχέδιο ν α αξιοποιηθεί γ ια αθλητικές εγκαταστάσεις («Πυρήνας Α» ), εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, αλλά και κατοικία. Στη Ζώνη Αναπτυξ ιακών Δραστηριοτ ήτων Ζ.Α. Δ. 1 υφίστανται τρεις δημο τικές ιδιοκτησίες: η πρώτη, με εμβαδόν 1 1,5 στρέμματα, προ βλέ πεται να αξιοποιηθεί ως χ ώρος πρασίνου από το εγκεκριμένο Γ.Π. Σ. η δεύτερη, με εμβαδόν 205 στρέμματα, έχει ξεκ ινήσει να αξιο ποιείται ως χώρος αθλητικών κ αι πολιτι στικών εγκαταστάσεων και για την τρίτη, εμβαδο ύ 126 στρεμμάτων, π ροτείνετα ι από το εγκεκριμένο Γ.Π.Σ. οι χρ ήσεις τ ουρ ισμού-αναψυχής και κεντρικών λειτουργιών πόλης. Επί σης, στη Ζ ώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ. 1 υφίσταται έκταση που ανήκει στην Ε.Ρ.Τ. Α. Ε. και έχει εμβαδόν 758 στρέμματα, καθώς και έκταση 171 στρεμμάτων, το μεγαλύτερο τμήμα της οποίας έχει παραχωρηθ εί πρόσφατα από το Δήμο Θερμαϊκού στο Πανεπιστή μιο Μακεδονίας για την ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων του πανεπιστημίο υ. Μικρού εμβαδού της τάξης των 100-200 τ.μ. οικόπεδα εντός του εγκεκριμένου σχεδίο υ πόλης της Άν ω Περαίας είναι σήμερα στην ιδιοκτησία τ ου Δήμου. Τέλος, στο βο ρειοδυτικό τ μήμα της Πολεοδομικής Ενότητας Π. Ε.1 Α υφ ίστανται δημοτικές εκτάσεις π ου προτείνεται από το ε γκεκριμένο Γ. Π. Σ. να α ξιοποιηθ ούν για τ ην ανέγερση του Ειρηνοδικ είου και του νέου Δημαρχείου. Όσον αφορά στην κατάτμηση της γης στ ην πε ριοχή μελέτης, από την κτηματογράφηση που προηγήθηκε, προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία που παρατίθενται στον Πίνακα 2.5.5.1, σχετικά με την κατάτμηση των ιδιοκτησιών σε κάθε μία από τις υπό μελέτη από το παρόν τεύχος Πολεοδομικ ές Εν ότητες:

Πολεοδομική Μελέτη Δ.E. Θερμαϊκού Ζώνη Αναπτυξιακών Δραστηριοτήτων Ζ.Α.Δ.1 40 Πολεοδομικές Ενότητες Πλήθος ιδ ιοκτησιών ανά λογα με το εμβαδόν τους 0-500 τ. μ. 500-000 τ.μ. 1000-2000 τ.μ. 2000-5000 τ.μ. 5000-1000 0 τ.μ. > 10000 τ.μ. Π.Ε.1 18 7 23 32 5 5 Π.Ε.1Α 247 38 59 112 102 7 Π.Ε.5Α 370 25 36 32 30 13 Ε.Μ.Ο.1 1 2 11 24 7 2 Ζ.Α. Δ.1 0 0 0 0 0 6 Σύνολο 636 72 129 200 144 27 Πί ν α κ α ς 2. 5. 5. 1 : Η κ α τά τμ η ση τω ν ι δ ι ο κ τη σι ώ ν σ ε κ ά θ ε μ ί α α π ό τι ς υπ ό μ ε λ έ τη α π ό τ ο π α ρ ό ν τε ύ χο ς Πολεο δ ο μ ι κ έ ς Εν ό τη τε ς. Από τον παραπάνω Πί νακα προκύπτει το Διάγραμμα 2.5.5.1, σύμ φω να με το οποίο προκύπτουν τα ακόλουθ α συμπεράσματα: Δ ι ά γ ρ α μ μ α 2. 5. 5. 1 : Η ποσοστια ί α κ α τα ν ο μ ή τω ν ι δ ι ο κ τ η σ ι ώ ν α ν ά λ ο γ α μ ε τ ο μ έ γ ε θ ό ς τ ο υς γ ι α κ ά θ ε π ο λ ε ο δ ο μ ι κ ή ε ν ό τη τα.