Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ Ενότητα 4: Στρατηγικές Αποφάσεις στη Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας 4. Κατανοώντας την Εφοδιαστική Αλυσίδα (μέρος 2 ο ) 1 Διδάσκων: Ιωάννης Μελέας
Ο Στόχος της ιοίκησης της ΕΑ Η διοίκηση της ΕΑ ασχολείται µε την ενοποίηση όλων εκείνων των δραστηριοτήτων που αφορούν: Την προµήθεια πρώτων υλών Τη µετατροπή τους σε τελικά προϊόντα Τη διανοµή τους στους πελάτες Στόχος: Η µεγιστοποίηση της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων κατά 2 µήκος της ΕΑ
Η ιστορία του όρου «Εφοδιαστική» Σηµαντική παρουσία σε στρατιωτικές εφαρµογές. Ο Ηρόδοτος πρώτος εισάγει τον όρο Λογιστικά για να περιγράψει τις υψηλές επιδόσεις των Περσών στον σχεδιασµό και οργάνωση της εφοδιαστικής υποστήριξης των εκστρατειών τους. Ακόµη πιο υψηλές επιδόσεις στην εφοδιαστική εντοπίζονται στον τρόπο οργάνωσης και ταχείας ανάπτυξης των Ρωµαϊκών λεγεώνων κατά µήκος των συνόρων της Ρωµαϊκής αυτοκρατορίας. Στη δηµόσια διοίκηση ο όρος Logistics καλύπτει τα θέµατα που αφορούν τη «ιοικητική Μέριµνα». 3
Επιχειρηµατικές δραστηριότητες και εξέλιξη της εφοδιαστικής αλυσίδας 1960s Demand Forecasting Purchasing Requirements Planning Production Planning Manufacturing Inventory Warehousing Materials Handling Packaging Inventory 1980s Materials Management 1990s Logistics 2000s Supply Chain Management Distribution Planning Order Processing Transportation Physical Distribution Information Technology Marketing Customer Service 4
Βασικοί παράγοντες επιτυχούς απόδοσης µιας ΕΑ Οι εγκαταστάσεις (facilities). Θέση, δυναµικότητα, ευελιξία Οι µεταφορές (transportations). Έγκαιρη διανοµή. Τα αποθέµατα (inventory). Ανταπόκριση στη ζήτηση. Οι πληροφορίες (information). δεδοµένα σχετικά µε όλα τα πιο πάνω και τους πελάτες σε όλη την έκταση της εφοδιαστικής αλυσίδας (πολύ σηµαντικά για διόρθωση αποφάσεων, επανασχεδιασµό διαδικασιών, βελτιώσεις, κλπ.) 5
Σηµείο εξισορρόπησης για αποδοτική ΕΑ Εξισορρόπηση ανάµεσα σε δύο αντικρουόµενους (στρατηγικούς) στόχους: 1. Responsiveness Ανταποκρισιµότητα πόσο γρήγορα αντιδρά η αλυσίδα στη ζήτηση (Στόχος: Η γρήγορη ικανοποίηση της ζήτησης) 2. Efficiency Αποδοτικότητα µε τι κόστος γίνεται η εξυπηρέτηση της ζήτησης (Στόχος: Το χαµηλό κόστος) 6
Σχέση Κόστους - Χρόνου Απόκρισης σε µια Εφοδιαστική Αλυσίδα Κόστος Χρόνος απόκρισης 7
Αποφάσεις Εφοδιαστικής Αλυσίδας Στρατηγικές Τακτικές Λειτουργικές Πού να στοχεύει η ΕΑ µου (κόστος ή απόκριση) Χρειάζοµαι πωλητές στην ΕΑ µου; Αποθήκες ή κέντρα διανοµής; Πού να τοποθετήσω τις αποθήκες; ιανοµή προϊόντων: Να ανατεθεί σε τρίτους; Ποια στρατηγική οργάνωσης να υιοθετήσω; Με ποιό µέσο να διακινήσω τα εµπορεύµατα; Ποιες διαδροµές να ακολουθήσω; Πως να διαχειριστώ τον στόλο των οχηµάτων; Πως να διαχειριστώ τα αποθέµατα; Με ποια σειρά να εκτελέσω τις παραγγελίες; 8
Που να στοχεύει η ΕΑ: Στο κόστος ή στην εξυπηρέτηση πελάτη; Κατανόηση του προϊόντος σου. ύο κύριοι τύποι προϊόντων: Λειτουργικά προϊόντα π.χ. γάλα, ψωµί, βενζίνη, προβλεπτή ζήτηση, µεγάλος κύκλος ζωής. o Εύκολη ικανοποίηση απαιτήσεων πελάτη o Ανταγωνισµός βάσει της προσφερόµενης τιµής προς τον πελάτη ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: Ελαχιστοποίηση του κόστους Νέα προϊόντα π.χ. εποχιακά ρούχα, υπολογιστές, απρόβλεπτη ζήτηση, µικρός κύκλος ζωής. o ύσκολη ικανοποίηση απαιτήσεων πελάτη (π.χ. έλλειψη αποθέµατος) o Ανταγωνισµός βάσει της προσφερόµενης εξυπηρέτησης ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: Μεγιστοποίηση βαθµού εξυπηρέτησης του πελάτη 9
Χρειάζοµαι πωλητές στην ΕΑ; 10
Χρειάζοµαι αποθήκες ή κέντρα διανοµής; Εγκαταστάσεις Κατασκευαστώ ν Κέντρα ιανοµής, Αποθήκες Έ µπορο ι 11
ιαχείριση των διανοµών (Inhouse or Outsource); Παράδειγµα 1ο: Walmart (Εµπορία & Logistics) Η πιο αποτελεσµατική αλυσίδα αποθηκών παγκοσµίως ιαχειρίζεται µόνη της τα Κέντρα ιανοµής και τις Αποθήκες Παραλαµβάνει προϊόντα από εκατοντάδες προµηθευτές
ιαχείριση των διανοµών (Inhouse or Outsource); Παράδειγµα 2ο: General Motors (Κατασκευές) Καταπιάνεται µε τον κατασκευαστικό τοµέα Ανάθεση των logistics στην εταιρεία Ryder Logistics. Αυτό αναφέρεται ως Εφοδιαστική τρίτων Third Party Logistics (3PL) 13
Εφοδιαστική τρίτων και τέταρτων (3PL & 4PL) Third-party logistics (3PL): Εταιρείες που αναλαµβάνουν την εκτέλεση µιας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων εφοδιαστικής για την επιχείρηση µας. Fourth-party logistics (4PL): Εταιρείες που αναλαµβάνουν όλο το σύστηµα εφοδιασµού για την επιχείρηση µας. Από τον αρχικό σχεδιασµό και την ανάπτυξη (εγκατάσταση) του δικτύου διανοµής µέχρι και την εκτέλεση όλων των διαδικασιών εφοδιαστικής. 14
Πώς να οργανώσω την ΕΑ; Στρατηγικές Οργάνωσης µιας ΕΑ 1. Πολλοί προµηθευτές ιαπραγµάτευση µε πολλούς προµηθευτές. 2. Λίγοι προµηθευτές Ανάπτυξη συµφωνιών µακράς διάρκειας µε λίγους προµηθευτές που θα εργάζονται στενά µε την εταιρεία 3. ίκτυα Keiretsu Κάνε τους προµηθευτές τµήµα του συνεταιρισµού της εταιρείας 4. Κάθετη ενοποίηση Αγορά του τυπικού προµηθευτή 15
Μορφές κάθετης ενοποίησης Ορυκτός σίδηρος πυρίτιο δηµητριακά Πρώτες ύλες (προµηθευτές) χάλυβας αυτοκίνητα Ολοκληρωµένα κυκλώµατα αλεύρι Προς-τα-πίσω ενοποίηση τρέχων µετασχηµατισµός Σύστηµα διανοµής Ηλεκτρονικές πλακέτες Προς-τα-µπρος ενοποίηση αντιπρόσωποι Υπολογιστές Ρολόγια αριθµοµηχανές Ψητά προϊόντα Τελικά προϊόντα (πελάτες) 16
Πώς να αποσταλεί ένα προϊόν; Επιλογές για διακίνηση των εµπορευµάτων Οδικώς (τρένα, φορτηγά, µηχανάκια, ποδήλατα) Αεροπορικώς Μέσω θαλάσσης Μέσω αγωγών (π.χ. µεταφορά πετρελαίου, φυσικού αερίου) 17
Αποφάσεις Εφοδιαστικής Αλυσίδας Τακτικές αποφάσεις: Προγραµµατισµός ΕΑ Ποιες αγορές θα εξυπηρετηθούν από ποια κέντρα παραγωγής/αποθήκευσης; Τι και πόσο θα παραχθεί ή θα αποθηκευτεί σε κάθε µία εγκατάσταση; Πολιτικές αναπλήρωσης αποθεµάτων. Ορίζοντας παραγωγής και διανοµής των προϊόντων. 18
Αποφάσεις Εφοδιαστικής Αλυσίδας Λειτουργικές αποφάσεις Με ποια σειρά να εκτελεστούν οι παραγγελίες; Ποιες παραγγελίες θα καλυφθούν από το απόθεµα και ποιες από την παραγωγή; Προγραµµατισµός παραδόσεων (διανοµών) ανά όχηµα (διαχείριση στόλου οχηµάτων) ροµολόγια Πελάτε ς Αποθήκ η 19
Σύγχρονες µορφές εφοδιαστικής Αντίστροφη εφοδιαστική (Reverse logistics) ανακύκλωση, διαχείριση αποβλήτων Πράσινη εφοδιαστική (Green logistics) παραγωγή και διανοµή προϊόντων λαµβάνοντας υπόψη περιβαλλοντολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Ξεπερνά το παραδοσιακό µοντέλο που στοχεύει στο κόστος ή/και στην εξυπηρέτηση του πελάτη Συνεργατική εφοδιαστική (Collaborative logistics) διαδικτυακή επικοινωνία Παραγωγή ιανοµή Ευθύ κανάλι Αντίστροφο Προµηθευτέ ς Ανακύκλωση Συλλογή 20 Πελάτες
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.