ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ Η ενεργητική φωνή διαθέτει τους εξής ονοματικούς τύπους : μετοχή, απαρέμφατο, σουπίνο και γερούνδιο. Η παθητική φωνή διαθέτει τους εξής ονοματικούς τύπους : μετοχή, απαρέμφατο, γερουνδιακό. Μ Ε Τ Ο Χ Ε Σ Ενεργητική φωνή Η ενεργητική φωνή σχηματίζει μετοχές στον ενεστώτα και στον μέλλοντα. Ενεστώτας : Θέμα ενεστώτα + -ns (1 η και 2 η συζυγία) π.χ. amans, amans, amans delens, delens, delens -ens (3 η και 4 η συζυγία) π.χ. legens, legens, legens audiens, audiens, audiens Μέλλοντας : Θέμα σουπίνο + -urus, -ura, -urum π.χ. amaturus, amatura, amaturum deleturus, deletura, deleturum lecturus, lectura, lecturum auditurus, auditura, auditurum ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Παθητική φωνή Η παθητική φωνή σχηματίζει μόνο μετοχή παρακειμένου. Παρακείμενος : θέμα σουπίνο + -us, -a, -um π.χ. amatus, amata, amatum deletus, deleta, deletum lectus, lecta, lectum auditus, audita, auditum
κλίση μετοχών Η μετοχή του ενεστώτα κλίνεται όπως τα μονοκατάληκτα τριτόκλιτα επίθετα σε ns. Προσοχή μόνο στην αφαιρετική του ενικού. N u m e r u s s i n g u l a r i s Nom.: Amans Amans amans Gen. : Amantis Amantis amantis Dat.: Amanti Amanti amanti Acc.: Amantem amantem amans Voc.: Amans Amans amans Abl.: amanti (επιθ.) ή amante (επιρρ.) amanti (επιθ.) ή amante (επιρρ.) amanti (επιθ.) ή amante (επιρρ.) N u m e r u s p l u r a l i s Nom.: amantes Amantes amantia Gen.: amantium amantium amantium Dat.: Amantibus amantibus amantibus Acc.: amantes/-is Amantes/-is amantia Voc.: Amantes Amantes amantia Abl.: Amantibus amantibus amantibus Η μετοχές μέλλοντα και παρακειμένου κλίνονται όπως τα δευτερόκλιτα επίθετα σε us, -a, -um.
Α Π Α Ρ Ε Μ Φ Α Τ Α Ενεργητική φωνή Η ενεργητική φωνή σχηματίζει απαρέμφατα στον ενεστώτα, στον μέλλοντα και στον παρακείμενο. Ενεστώτας : Θέμα ενεστώτα + -re (1 η, 2 η, 4 η συζυγία) π.χ. ama-re, dele-re, audi-re -ere (3 η συζυγία) π.χ. leg-ere Μέλλοντας : Αιτιατική μετοχής μέλλοντα + esse π.χ. 1 η amaturum,-am,-um esse amaturos,-as,-a esse 2 η deleturum,-am,-um esse deleturos,-as,-a esse 3 η lecturum,-am,-um esse lecturos,-as,-a esse 4 η auditurum,-am,-um esse audituros,-as,-a esse Παρακείμενος : θέμα παρακειμένου + -isse π.χ. 1 η amav-isse 2 η delev-isse 3 η leg-isse 4 η audiv-isse
Παθητική φωνή Η παθητική φωνή σχηματίζει απαρέμφατα στον ενεστώτα, στον μέλλοντα, στον παρακείμενο και στον συντελεσμένο μέλλοντα. Ενεστώτας : Θέμα ενεστώτα + -ri (1 η, 2 η, 4 η συζυγία) π.χ. amari, deleri, audire -i (3 η συζυγία) π.χ. legi Μέλλοντας : Σουπίνο + iri π.χ. 1 η amatum iri 2 η deletum iri 3 η lectum iri 4 η auditum iri παρακείμενος : αιτιατική μετοχής παρακειμένου + esse π.χ. 1 η amatum,-am,-um esse amatos,-as,-a esse 2 η deletum,-am,-um esse deletos,-as,-a esse 3 η lectum,-am,-um esse lectos,-as,-a esse 4 η auditum,-am,-um esse auditos,-as,-a esse συντελεσμένος μέλλοντας : αιτιατική μετοχής παρακειμένου + fore π.χ. 1 η amatum,-am,-um fore amatos,-as,-a fore 2 η deletum,-am,-um fore deletos,-as,-a fore 3 η lectum,-am,-um fore lectos,-as,-a fore 4 η auditum,-am,-um fore auditos,-as,-a fore (προσοχή : για τους περιφραστικούς τύπους των απαρεμφάτων θα πρέπει το απαρέμφατο να συμφωνεί στο γένος και στον αριθμό με το υποκείμενο του ρηματικού τύπου.)
ΣΟΥΠΙΝΟ Ρηματικό ουσιαστικό (δ κλίσης) αφαιρετική, π.χ. : που έχει δύο πτώσεις, αιτιατική και Acc. : amatum deletum lectum auditum Abl. : amatu deletu lectu auditu ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ Ρηματικό ουσιαστικό (β κλίσης) που έχει τις τέσσερις πλάγιες πτώσεις του ενικού αριθμού : Θέμα ενεστώτα + -ndi, -ndo, -ndum, -ndo (1 η και 2 η συζυγία) + -endi, -endo, -endum, -endo (3 η και 4 η συζυγία) 1 η 2 η 3 η 4 η Gen. : amandi delendi legendi audiendi Dat. : amando delendo legendo audiendo Acc. : amandum delendum legendum audiendum Abl. : amando delendo legendo audiendo ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ Ρηματικό επίθετο (τρικατάληκτο και δευτερόκλιτο) : Θέμα ενεστώτα + -ndus, -nda, -ndum (1 η και 2 η συζυγία) + -endus, -enda, -endum (3 η και 4 η συζυγία) 1 η amandus, amanda, amandum 2 η delendus, delenda, delendum 3 η legendus, legenda, legendum 4 η audiendus, audienda, audiendum
Α Π Ο Θ Ε Τ Ι Κ Α Ρ Η Μ Α Τ Α Αποθετικά λέγονται τα ρήματα που γραμματικά ανήκουν στην παθητική φωνή αλλά έχουν ενεργητική διάθεση. Τα ρήματα αυτά επιπλέον δανείζονται έξι τύπους από την ενεργητική φωνή : 1. υποτακτική μέλλοντα 2. απαρέμφατο μέλλοντα 3. μετοχή μέλλοντα 4. μετοχή ενεστώτα 5. σουπίνο 6. γερούνδιο Αποθετικά ρήματα και ονοματικοί τύποι Μετοχές : ενεστώτα μέλλοντα ενεργητική φωνή, παρακειμένου παθητική φωνή Απαρέμφατα : ενεστώτα, παρακειμένου, συντελεσμένου μέλλοντα παθητική φωνή μέλλοντα ενεργητική φωνή Σουπίνο ενεργητική φωνή Γερούνδιο ενεργητική φωνή Γερουνδιακό παθητική φωνή παράδειγμα : sequor, secutus sum, sequi (3) Μετοχές : *ενεστώτας sequens, sequens, sequens *μέλλοντας secuturus, secutura, secuturum παρακείμενος secutus, secuta, secutum
Απαρέμφατα : ενεστώτας - sequi *μέλλοντας secuturum, -am, -um esse secuturos, -as, -a esse παρακείμενος secutum, -am, -um esse secutos, -as, -a esse συντελλεσμένος μέλλοντας secutum, -am, -um fore secutos, -as, -a fore *Σουπίνο : αιτιατ. - secutum αφαιρ. - secutu *Γερούνδιο : γεν. - sequendi δοτ. - sequendo αιτ. - sequendum αφ. - sequendo Γερουνδιακό : sequendus, sequenda, sequendum
Η Μ Ι Α Π Ο Θ Ε Τ Ι Κ Α Ρ Η Μ Α Τ Α Σχηματίζουν κάποιους τύπους από την ενεργητική φωνή και κάποιους από την παθητική. Υπάρχουν 2 κατηγορίες. Αυτά που στους αρχικούς χρόνους έχουν : 1. ενεργητ. ενεστώτα, παθητ. παρακείμενο, απαρέμφατο ενεργητ. ενεστώτα soleo, solitus sum, solere (2) ή ανάποδα 2. παθητ. ενεστώτα, ενεργητ. παρακείμενο, απαρέμφατο παθητ. ενεστώτα revertor, reverti, reverti (3) Από τους αρχικούς χρόνους καταλαβαίνουμε ποιοι τύποι θα σχηματιστούν σύμφωνα με την ενεργητική και ποιοι σύμφωνα με την παθητική φωνή. Έτσι : -στην 1 η κατηγορία ενεστώτας παρατατικός σύμφωνα με την ενεργητική φωνή μέλλοντας παρακείμενος υπερσυντέλικος σύμφωνα με την παθητική φωνή συντελεσμένος μέλλοντας -στην 2 η κατηγορία ενεστώτας παρατατικός σύμφωνα με την παθητική φωνή μέλλοντας παρακείμενος υπερσυντέλικος σύμφωνα με την ενεργητική φωνή συντελεσμένος μέλλοντας Τα ημιαποθετικά ρήματα σχηματίζουν όλους τους ονοματικούς τύπους : μετοχές, απαρέμφατα, σουπίνο, γερούνδιο, γερουνδιακό http://www.filologikofrontistirio.gr