Τι είναι η βιοποικιλότητα ;

Τι είναι η βιοποικιλότητα ; η ποικιλότητα όλων ζωντανών οργανισμών - συμπεριλαμβανομένων των χερσαίων, θαλάσσιων, υδάτινων οικοσυστημάτων- και των οικολογικών συστημάτων που απαντώνται (Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα, Ρίο 1992) Η ΒΠ έχει 3 επίπεδα: γενετικό, οργανισμικό και οικολογικό 3 χαρακτηριστικά: σύνθεση, δομή και λειτουργία Βιοποικιλότητα ενδιαιτημάτων (habitats) Ποικιλία οικοτόπων (ενδιαιτημάτων). Τα ενδιαιτήματα καθορίζονται από το συνδυασμό των φυτών (φυτοκοινότητες), από τη βιοκοινότητα των ζώων και από τις αβιοτικές παραμέτρους Βιοποικιλότητα τοπίων (landscapes) Ποικιλία τύπων τοπίων σε μια περιοχή (Αριθμός τοπίων, δομή στο χώρο και λειτουργία)

Λειτουργική ποικιλότητα και Λειτουργικά χαρακτηριστικά Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ποσοτικοποίηση της λειτουργικής ποικιλότητας (FD) προκύπτει από την παρατήρηση ότι τα είδη διαφέρουν τόσο ως προς την απόκρισή τους σε διαταραχές-υποβαθμίσεις ή σε περιβαλλοντικό στρες, καθώς και στην επιρροή τους στη λειτουργία των οικοσυστημάτων. Η παρατήρηση αυτή οδήγησε στη γενική συνειδητοποίηση ότι η παραδοσιακή μέτρηση της ταξινομικής ποικιλότητας είναι ανεπαρκής για την κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στη βιοποικιλότητα, τα περιβαλλοντικά φίλτρα, και τη λειτουργία των οικοσυστημάτων.

Οι Lavorel et al. (1997) δίνουν ένα περιεκτικό ορισμό για το λειτουργικό χαρακτηριστικό (functional trait), ως εξής: «Το χαρακτηριστικό ενός οργανισμού, το οποίο αποδεδειγμένα συνδέεται με τη λειτουργία του οργανισμού». Οι περισσότερες έρευνες φαίνεται να είναι σύμφωνες με τον ορισμό αυτό. Τα λειτουργικά χαρακτηριστικά θεωρούνται χαρακτηριστικά των επιμέρους οργανισμών που ενεργούν ως δείκτες των λειτουργιών που συμβαίνουν στην κλίμακα ενός μεμονωμένου οργανισμού, αν και μερικές φορές οι ίδιες οι λειτουργίες θεωρούνται λειτουργικά χαρακτηριστικά (Violle et al. 2007). Έτσι, τα χαρακτηριστικά προσδιορίζουν τον τόπο όπου ένα είδος μπορεί να ζήσει (Lavorel et al. 1997), τον τρόπο με τον οποίο τα είδη αλληλεπιδρούν μεταξύ τους δίνοντας έτσι πληροφορίες για την ένταση και τους άξονες του ανταγωνισμού ή την αποτελεσματικότητα κατανάλωσης ενός θηρευτή (Davies et al. 2007), ή ακόμα και για τη συμβολή των ειδών στη λειτουργία του οικοσυστήματος (Mokany et al. 2008, Lavorel et al. 2011).

ΓΙΑΤΙ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ; ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ - Εποχή κρίσης βιοποικιλότητας Επίκαιρο οικολογικό, πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό θέμα Διεθνείς συμβάσεις, Ευρωπαϊκή πολιτική Διατήρηση ΒΠ Προγράμματα για το περιβάλλον (LIFE, Interreg, DAC, SMAP) ΒΠ Εθνική πολιτική (Επιτροπή Φύση, clearing house mechanism) Στο κέντρο των εξελίξεων Επαγγελματικά Επιστημονική γνώση Κοινωνικά Συνείδηση & άποψη

«Η Σύµβαση για τη Βιολογική Ποικιλοµορφία υπεγράφη στην πρώτη Διάσκεψη Κορυφής της Γης στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992, µε στόχο να παράσχει ένα διεθνές πλαίσιο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τη βιώσιµη χρήση των στοιχείων της και τη δίκαιη κατανοµή των καρπών από τη χρήση των γενετικών πόρων» «Στο πλαίσιο της σύµβασης αυτής, οι χώρες που συµµετείχαν στη Διάσκεψη Κορυφής του Γιοχάνεσµπουργκ το 2002 συµφώνησαν για την ανάληψη δράσεων µε στόχο την επίτευξη σηµαντικής µείωσης του τρέχοντος ποσοστού απωλειών στη βιολογική ποικιλοµορφία έως το 2010»

«Η Παγκόσµια Διάσκεψη Κορυφής για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη στο Γιοχάνεσµπουρκ το 2002 αναγνώρισε ότι η βιοποικιλότητα διαδραµατίζει κρίσιµης σηµασίας ρόλο για τη συνολική βιώσιµη ανάπτυξη και την εξάλειψη της φτώχειας και είναι ουσιαστικής σηµασίας για τον πλανήτη µας, την ανθρώπινη ευηµερία, την επιβίωση και την πολιτισµική ολοκλήρωση των ανθρώπων. Στη διάσκεψη υπογραµµίστηκε επίσης ότι το 40 % περίπου της παγκόσµιας οικονοµίας βασίζεται σε βιολογικά προϊόντα και διαδικασίες»

Εντούτοις, η βιοποικιλότητα απειλείται και υπάρχουν εµφανή σηµάδια για τις τεράστιες αλλαγές που υπέστη και για µείωση ως αποτέλεσµα των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της ευρύτερης διαδικασίας Περιβάλλον για την Ευρώπη, τέθηκε ένας πιο φιλόδοξος στόχος η ανάσχεση των απωλειών της βιοποικιλότητας έως το 2010. Για παράδειγµα, το έκτο πρόγραµµα περιβαλλοντικής δράσης της ΕΕ διασαφηνίζει τον στόχο να προστατεύει και, όπου είναι απαραίτητο, να αποκαθιστά τη δοµή και τη λειτουργία των φυσικών συστηµάτων και να καταστείλει τις απώλειες στη βιοποικιλότητα τόσο εντός της ΕΕ, όσο και σε παγκόσµια κλίµακα έως το 2010»

Βιοποικιλότητα Βιοποικιλότητα σε σε επίπεδο επίπεδο ειδών ειδών Όλα τα είδη Αναγνωρισμένα <2 εκ. Taxa Πλανήτης Αριθμός ειδών Ελλάδα (132.000 km 2 ) Ανώτερα Φυτά 287.655 1 6.600 3 (1461 ενδημικά 4 ) Θηλαστικά 5.416 1 115 5 (2 ενδημικά) Πουλιά 9.799 1 442 5 (240 αναπαράγονται) Ερπετά 8.163 1 64 5 (7 ενδημικά) Αμφίβια 6.160 2 22 5 (2 ενδημικά) Ψάρια 28.500 1 Θαλάσσια 476 5 Γλυκού νερού 154 5 (47 ενδημικά) Ασπόνδυλα 1.190.200 1 ~27.000 5 (~4000 ενδημικά) 1 IUCN (2007), 2 Amphibiaweb (http://amphibiaweb.org) (2007), 3 Strid & Tan (1997), 4 Tan K, Iatrou G. 2001, 5 Λεγάκις & Μαραγκού 2010, 2 Amphibiaweb 6 (http://earthtrends.wri.org)

Βιοποικιλότητα σε επίπεδο ειδών

Αξία της Βιοποικιλότητας Η βιοποικιλότητα, ως αποτέλεσμα εξελικτικής διαδικασίας, είναι αναγκαία για τη διατήρηση της ζωής πάνω στη Γη. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε είδος έχει εγγενή αξία, ανεξάρτητη από τη χρησιμότητά του για τον άνθρωπο, για άλλα είδη ή για το οικοσύστημα στο οποίο ανήκει. Ο όρος «εγγενής αξία» συνδέεται με την ηθική παραδοχή ότι δικαίωμα στη ζωή έχουν όλοι οι οργανισμοί, ανεξάρτητα από τη σχέση τους με το βιολογικό μας είδος. Επομένως, ο άνθρωπος έχει την ηθική υποχρέωση να προστατεύει τη βιοποικιλότητα, δεδομένου ότι οι δραστηριότητές του είναι εκείνες που κυρίως ευθύνονται για την απώλειά της, όχι μόνο σήμερα, αλλά και κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων, τουλάχιστον. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποτιμηθεί η πραγματική αξία της βιοποικιλότητας με οικονομικούς όρους, καθώς συνδέεται άρρηκτα με τις λειτουργίες και υπηρεσίες των οικοσυστημάτων (ecosystem services) και με τα αγαθά που μας προσφέρουν. Η αναγνώριση αυτών των λειτουργιών και υπηρεσιών οδηγεί σε απόπειρες οικονομικής αποτίμησης που μπορούν να δώσουν μια εικόνα για τα οικονομικά οφέλη που προσφέρει η βιοποικιλότητα. Οικοσυστημικές υπηρεσίες (Ecosystem Services): Τα οφέλη που αποκομίζουν οι άνθρωποι από τα οικοσυστήματα.

Ως «υπηρεσίες των οικοσυστημάτων» ορίζονται οι διεργασίες και λειτουργίες που παρέχονται από το φυσικό περιβάλλον και ωφελούν τον άνθρωπο. Σύμφωνα με την Αξιολόγηση της Χιλιετίας, οι βασικές κατηγορίες τους είναι οι ακόλουθες: Προμηθευτικές (provisioning) Οι υπηρεσίες αυτές αφορούν στην παροχή αγαθών, όπως τροφίμων, νερού, ξυλείας, φυσικών ινών, καυσίμων, και φαρμακευτικών υλών. Ρυθμιστικές (regulating) και Διατήρησης (maintaining) Σε αυτές εντάσσονται οι υπηρεσίες που αφορούν στην πρόληψη ή και την εξομάλυνση ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά και στην εξυγίανση πολύτιμων φυσικών πόρων. Ως σημαντικότερες από τις διεργασίες αυτές αναφέρονται η ρύθμιση του κλίματος, η πρόληψη των πλημμυρικών φαινομένων και επιδημιών και η βελτίωση της ποιότητας των υδάτων. Εδώ συγκαταλέγονται επίσης οι βασικές λειτουργίες για τη διατήρηση της ζωής, σημαντικότερες από τις οποίες είναι η διατήρηση του κύκλου των θρεπτικών στοιχείων, ο σχηματισμός και η διατήρηση του εδάφους και η υποστήριξη του συνόλου της πρωτογενούς παραγωγής Πολιτισμικές (cultural) Η δημιουργία των διαφόρων πολιτισμών της Γης έχει βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στη βιοποικιλότητα κάθε περιοχής της Γης. Για αυτό το λόγο, οι πολιτισμικές υπηρεσίες της βιοποικιλότητας περιλαμβάνουν την αισθητική, πνευματική και πολιτισμική ανάπτυξη του ανθρώπου έως και σήμερα.

Εννοιολογικό πλαίσιο για τις οικοσυστημικές αξιολογήσεις σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο πολλαπλός ρόλος της βιοποικιλότητας στην υποστήριξη των οικοσυστημικών παροχών και στην αξιολόγηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων. Η βιοποικιλότητα με τους πολλαπλούς της ρόλους σε σχέση με την παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών αποτελεί κεντρικό στοιχείο του πλαισίου για την αξιολόγηση των οικοσυστημάτων, των λειτουργιών και των υπηρεσιών τους.

ΣΥΝΘΕΣΗ ΔΟΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Πληθυσμοί Άτομα Χρωμοσώματα Γονίδια Νουκλεοτίδια

Ευρω-βαρόμετρο για την βιοποικιλότητα 2015 Πόσο σοβαρά θεωρείτε τα ακόλουθα θέματα:

Υφιστάμενο πλαίσιο περιβαλλοντικής υποβάθμισης σε παγκόσμιο επίπεδο Τα τελευταία 50 χρόνια, οι άνθρωποι έχουν επιφέρει τις πιο ραγδαίες και ευρείες αλλαγές στα οικοσυστήματα από κάθε άλλη αντίστοιχη χρονική περίοδο της ιστορίας τους. Αυτό έχει οδηγήσει σε μία σημαντική και μη αντιστρεπτή απώλεια της ποικιλότητας της ζωής στη Γη.

α) Τοπίο εντατικής και εξειδικευμένης χρήσης γης: καλά οριοθετημένα τμήματα και κατατμήματα β) Τοπίο εκτατικής και ασαφούς χρήσης γης: μωσαϊκό κατατμημάτων με ασαφή όρια

Πρωτοφανείς αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία των οικοσυστημάτων Τα 30 χρόνια μετά το 1950 περισσότερη γη μετατράπηκε σε καλλιεργήσιμη απ ότι τα 150 χρόνια από το 1700 έως το 1850 Τα συστήματα καλλιέργειας το 2000 κάλυπταν το 25% της χερσαίας επιφάνειας της Γης

Πρωτοφανείς αλλαγές στα οικοσυστήματα 20% των κοραλλιογενών υφάλων χάθηκαν και 20% υποβαθμίστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες 35% των μαγκρόβιων δασών χάθηκε τις τελευταίες δεκαετίες Τετραπλασιάστηκαν οι ποσότητες νερού στις τεχνητές λίμνες από το 1960 και μετά Διπλασιάστηκε η απώλεια νερού από ποτάμια και λίμνες από το 1960 και μετά 5-10% της έκτασης των 5 παγκόσμιων βιοσχηματισμών μεταβλήθηκε μεταξύ του 1950 και 1990 Περισσότερο από τα 2/3 της έκτασης 2 βιοσχηματισμών και περισσότερο από το μισό της έκτασης άλλων 4, είχαν μεταβληθεί μέχρι το 1990

Κατακερματισμός τοπίων-οικοτόπων

Πολλές φορές οι φυσικοί οικότοποι αποκτούν ένα πρότυπο κατανομής μωσαϊκού. Αυτή η μωσαϊκότητα επιδρά στους οργανισμούς που ζουν εδώ.

Στο σημερινό κόσμο, η επίδραση της ανθρωπογενούς κατάτμησης των οικοτόπων είναι πολύ έντονη. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι πολλοί από τους οργανισμούς σε αυτούς τους οικοτόπους δεν είναι «προσαρμοσμένοι» για τέτοια κατάτμηση/κατατεμαχισμό των οικοτόπων.

Δραστηριότητες όπως είναι η εκχέρσωση έχουν δημιουργήσει σε πολλές περιοχές ένα μωσαϊκό από δασωμένες και μη δασωμένες περιοχές που κάποτε καλύπτονταν εξ ολοκλήρου από δάση

Μερικά οικοσυστήματα είναι σε πορεία ανάκαμψης αλλά οι ρυθμοί μεταβολής τους παραμένουν ακόμη υψηλοί Σε μερικές περιοχές τα οικοσυστήματα επανέρχονται σε συνθήκες παρόμοιες με αυτές που επικρατούσαν πριν τη μεταβολή τους Οι ρυθμοί μεταβολής των οικοσυστημάτων παραμένουν υψηλοί ή αυξάνονται για συγκεκριμένα οικοσυστήματα και περιοχές

Οι δασικές εκτάσεις, όπου περιλαμβάνονται τα δάση και οι λοιπές δασωμένες γαίες, όπως ανα φέρεται στην Ευρωπαϊκή Έκθεση Δασών του 2007, καλύπτουν περισσότερη από τη μισή έκταση της Ελλάδας (στοιχεία 2005), εκ των οποίων τα δάση καλύπτουν το 29,1% και οι λοιπές δασωμένες γαίες το 21,6%. Από τα στοιχεία της εν λόγω έκθεσης, οι δασικές εκτάσεις στην Ελλάδα εμφανίζονται περίπου σταθερές κατά τη δεκαπενταετία 1990 2005 (6.511.000, 6.525.000 και 6.532.000 εκτάρια για το 1990, 2000 και 2005, αντίστοιχα). Κατά την περίοδο αυτή, η έκταση των δασών εμφανίζει αύξηση (3.750.000 εκτάρια το 2005 σε σχέση με 3.299.000 εκτάρια το 1990), ενώ η έκταση της λοιπής δασωμένης γης εμφανίζει αντίστοιχη μείωση (2.780.000 εκτάρια το 2005 σε σχέση με 3.212.000 εκτάρια το 1990).

Αύξηση ή Μείωση της έκτασης των δασών στην Ελλάδα

Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που απειλούν σήμερα τα δάση μας;

Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που απειλούν σήμερα τα δάση μας;

Σημαντικές και μη αντιστρέψιμες αλλαγές στην ποικιλότητα των ειδών Η κατανομή των ειδών στη Γη γίνεται όλο και πιο ομοιογενής Ο πληθυσμός ή το εύρος εξάπλωσης (ή και τα δύο) της πλειονότητας των ειδών σε όλο το εύρος των ταξινομικών ομάδων φθίνει

Σημαντικές και μη αντιστρέψιμες αλλαγές στην ποικιλότητα των ειδών Ο ρυθμός εξαφάνισης των ειδών λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων έχει αυξηθεί 1000 φορές περισσότερο από τον τυπικό ρυθμό στην ιστορία του πλανήτη 10 30% των θηλαστικών, πουλιών και αμφιβίων απειλούνται με εξαφάνιση

Πλαίσιο της αξιολόγησης των Οικοσυστημάτων της χιλιετίας (Millennium Ecosystem Assessment) Ποιότητα ζωής και Μείωση της φτώχειας Βασικά αγαθά Υγεία Καλές κοινωνικές Ποιότητα ζωής σχέσεις Ασφάλεια Ελευθερία επιλογών και κινήσεων Οικοσυστημικές Υπηρεσίες Τα οφέλη που αποκομίζουν οι άνθρωποι από τα οικοσυστήματα Έμμεσες παράμετροι & δείκτες αλλαγής Δημογραφικοί Οικονομικοί (παγκοσμιοποίηση, εμπόριο, πλαίσιο και πολιτική αγοράς) Κοινωνικοπολιτικοί (κυβερνητικό και Έμμεσοι δείκτες θεσμικό πλαίσιο) Επιστήμης και τεχνολογίας Πολιτισμού και Θρησκείας Άμεσες παράμετροι & δείκτες αλλαγής Αλλαγές στη χρήση γης Εμφάνιση ή εξαφάνιση ειδών Υιοθέτηση και χρήση τεχνολογίας Άμεσοι δείκτες Εξωτερικοί παράγοντες (π.χ. άρδευση) Κατανάλωση πόρων Κλιματικές αλλαγές Φυσικοί και βιολογικοί δείκτες (π.χ. ηφαίστεια)

Διατήρηση βιοποικιλότητας 27.000 είδη χάνονται κάθε χρόνο! Ρυθμοί εξαφάνισης 1.000-10.000 φορές > από τους φυσιολογικούς! http://e360.yale.edu/feature/global_extinction_ rates_why_do_estimates_vary_so_wildly/2904/ Οικολογική κρίση Ανάγκη διατήρησης βιολογικού πλούτου σε όλα τα επίπεδα στον κόσμο, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα Ευρωπαική Νομοθεσία Οδηγία 92/43/ΕΕ ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑΣ Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 (Natura 2000)

Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 Η βιοποικιλότητα η εξαιρετική ποικιλία οικοσυστημάτων, ειδών και γονιδίων που μας περιβάλλουν δεν είναι σημαντική μόνον αφ εαυτής αλλά επίσης διότι προσφέρει στην κοινωνία ένα ευρύ φάσμα οικοσυστημικών υπηρεσιών από τις οποίες εξαρτιόμαστε, όπως τροφή, πόσιμο νερό, επικονίαση, προστασία από τις πλημμύρες, κλπ... Παρόλα αυτά, η βιοποικιλότητα βρίσκεται σε κρίση. Στην Ευρώπη, σχεδόν το ¼ των άγριων ειδών απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση και τα περισσότερα οικοσυστήματα έχουν υποβαθμιστεί σε σημείο που δεν είναι πλέον σε θέση να παρέχουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους. Αυτή η υποβάθμιση συνεπάγεται τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές απώλειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 Βασικά αίτια απώλειας βιοποικιλότητας: η αλλαγή των ενδιαιτημάτων, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η εισαγωγή και εξάπλωση των χωροκατακτητικών ξένων ειδών, η κλιματική αλλαγή, εντάθηκαν, εξουδετερώνοντας τις θετικές επιπτώσεις των δράσεων για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας

Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 Τον Μάιο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε νέα στρατηγική που καθορίζει το πλαίσιο δράσης της ΕΕ κατά την επόμενη δεκαετία, προκειμένου να επιτευχθεί ο σχετικός με τη βιοποικιλότητα γενικός στόχος για το 2020, τον οποίο έθεσαν οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ τον Μάρτιο του 2010. Στόχοι και Δράσεις και Μέτρα Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα Η στρατηγική δομείται γύρω από έξι (6) αλληλοϋποστηριζόμενους στόχους που καλύπτουν τα κύρια αίτια της απώλειας βιοποικιλότητας, με σκοπό τη μείωση των βασικών πιέσεων που δέχονται οι φυσικές και οικοσυστημικές υπηρεσίες στην ΕΕ. Κάθε στόχος μεταφράζεται περαιτέρω σε μια δέσμη δράσεων συνοδευόμενων από χρονικό όριο και άλλα συνοδευτικά μέτρα.

Όραμα της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 και το 2050 Μέχρι το 2050, η βιοποικιλότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι οικοσυστημικές υπηρεσίες που παρέχει το φυσικό της κεφάλαιο θα προστατευθούν, θα αποτιμηθούν και θα αποκατασταθούν κατάλληλα, επειδή η βιοποικιλότητα διαθέτει εγγενή αξία και οι οικοσυστημικές υπηρεσίες συμβάλλουν ουσιαστικά στην ανθρώπινη ευημερία και την οικονομική ευμάρεια, ούτως ώστε να αποτραπούν καταστροφικές αλλαγές λόγω απώλειας βιοποικιλότητας. Γενικός στόχος της ΕΕ για το 2020 Ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των οικοσυστημικών υπηρεσιών στην ΕΕ μέχρι το 2020 και αποκατάστασή τους στον βαθμό του εφικτού, με παράλληλη ενίσχυση της συμβολής της ΕΕ στην αποτροπή της απώλειας βιοποικιλότητας παγκοσμίως.

Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020

Κοινό Πλαίσιο Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα 2020

Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 Το Στρατηγικό Σχέδιο περιλαμβάνει 5 στρατηγικούς σκοπούς (strategic goals), οι οποίοι εξειδικεύονται σε 20 επιμέρους στόχους (headline targets), οι οποίοι συμφωνήθηκε να αναφέρονται ως Στόχοι της Aichi (Aichi Targets) από την περιοχή της Ιαπωνίας όπου βρίσκεται η πόλη της Ναγκόγια.

Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020

Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 Μέχρι το 2020: 1) Διατήρηση του 17% των χερσαίων και εσωτερικών υδάτων και του 10% των παράκτιων και θαλάσσιων περιοχών με ιδιαίτερη σημασία για τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές τους υπηρεσίες, με ορθολογική διαχείριση οικολογικά αντιπροσωπευτικών συστημάτων προστατευόμενων περιοχών, 2) η εξαφάνιση απειλούμενων ειδών θα έχει εμποδιστεί και η κατάσταση διατήρησής τους θα έχει βελτιωθεί

Χρονικός ορίζοντας της Εθνικής Στρατηγικής είναι η δεκαπενταετία (2014 2029), αλλά ταυτόχρονα τίθενται οι βάσεις και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για δράσεις και πέραν αυτού του ορίζοντα.

Ιστορικό εκπόνησης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα (1999-2014) 1999: Προσχέδιο Εθνικής Στρατηγικής και Εθνικών Σχεδίων Δράσεων κατατέθηκε στο ΥΠΕΧΩΔΕ από το Ζωολογικό Μουσείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο είχε αναλάβει το συντονισμό της εφαρμογής της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα στην Ελλάδα. 2000-2010: Σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής συντάχθηκε από το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, με κατευθύνσεις από το Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, στο πλαίσιο προγράμματος δράσεων σε θέματα διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος με φορέα χρηματοδότησης και επίβλεψης το (τότε) ΥΠΕΧΩΔΕ - Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού - Τμήμα Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος

Ιστορικό εκπόνησης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα (1999-2014) Στη συνέχεια το κείμενο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, τα αποτελέσματα της οποίας αξιολογήθηκαν από άτυπη ομάδα εργασίας μελών του ΥΠΕΧΩΔΕ και εξωτερικών συνεργατών. Το κείμενο ανασκοπήθηκε σε βάθος, εμπλουτίστηκε και επικαιροποιήθηκε εκ νέου από ομάδα εργασίας μελών του Τμήματος Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, εκπροσώπου της Διεύθυνσης Αισθητικών Δασών, Δρυμών και Θήρας - Τμήμα Διοίκησης και Οργάνωσης Θήρας του ΥΠΕΚΑ, των περιβαλλοντικών οργανώσεων WWF Ελλάς, Greenpeace, Αρκτούρος, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, MOm, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Καλλιστώ, Δίκτυο Μεσόγειος SOS και Αρχέλων. Δεκέμβριος 2010: η Επιτροπή Φύση 2000 υποβάλει μετά από επεξεργασία, αξιολόγηση και εμπλουτισμό του σε αρκετές συνεδριάσεις της και αφού επιμελήθηκε το κείμενο λαμβάνοντας υπόψη και τις προβλέψεις του Νόμου 3937/2011, την Εθνική Στρατηγική στην Υπουργό ΠΕΚΑ κ. Τίνα Μπιρμπίλη

Ιστορικό εκπόνησης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα (1999-2014) Οκτώβριος 2013- Απρίλιος 2014: Η τελική επεξεργασία και σημερινή μορφή του κειμένου της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα προέκυψε ως προϊόν πολύ καλής συνεργασίας: του Τμήματος Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος, της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Περιβαλλοντικών Δράσεων (ΕΥΣΠΕΔ) και της Ομάδας Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) για τις Προστατευόμενες Περιοχές και τη Φύση που συγκροτήθηκε στο ΥΠΕΚΑ τον Οκτώβριο του 2013.

Σημασία υιοθέτησης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα Η μεγάλη σημασία της υιοθέτησης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα της πατρίδας μας γίνεται εύκολα αντιληπτή αν λάβουμε υπόψη μας ότι: α) η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα από τα 27 Κ-Μ της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν διαθέτει Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα και Σχέδιο Δράσης για την επόμενη 15ετία, β) η Ελλάδα περιλαμβάνεται στις 15 τελευταίες χώρες του ΟΗΕ που δεν έχουν υιοθετήσει και υποβάλει Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα και Σχέδιο Δράσης (Οκτώβριος 2014: οι 181 (93%) από τις 193 χώρες είχαν υποβάλει Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα και Σχέδιο Δράσης).

Σημασία υιοθέτησης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα

Σε ανταπόκριση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα, της οποίας η Ελλάδα είναι συμβαλλόμενο μέρος, συντάχθηκε η 1 η Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα. Το πλαίσιο για τη χάραξη της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα δομείται βάσει: α. επιστημονικών διαπιστώσεων για τον πλούτο και την αξία αλλά και τις πιέσεις και απειλές στη βιοποικιλότητα της Ελλάδας, β. το νομικό πλαίσιο που δεσμεύει την ελληνική πολιτεία - εθνικό, διεθνές και Κοινοτικό συμπεριλαμβανομένου αυτού που εναρμονίζει στο δίκαιο της χώρας μας διεθνείς και περιφερειακές συμβάσεις και ευρωπαϊκές οδηγίες, δυνατότητες, και τις επιστημονικές προσεγγίσεις. γ. το στρατηγικό πλαίσιο (ορίζεται από εθνικά, κοινοτικά και διεθνή κείμενα, δ. το σύνολο των γενικών αρχών που θεωρούνται εκ των προτέρων αποδεκτές (προκύπτουν από τις ηθικές επιταγές, τις εθνικές μας ανάγκες)

33