ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 7/2011. Σύµφωνη Γνώµη της ΡΑΕ για την έγκριση του Προγράµµατος Ανάπτυξης Ε.Σ.Φ.Α Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας

ΑΔΑ: 4Α1ΙΙΔΞ-Ξ Πειραιώς 132 118 54 Αθήνα Τηλ.: 210-3727400 Fax: 210-3255460 E-mail: info@rae.gr Web: www.rae.gr ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΡΑΕ ΥΠ ΑΡΙΘΜ. 7/2011 Σύµφωνη Γνώµη της ΡΑΕ για την έγκριση του Προγράµµατος Ανάπτυξης Ε.Σ.Φ.Α. 2010-2014 Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Κατά την τακτική συνεδρίασή της, στην έδρα της, στις 4 Μαρτίου 2011 και Λαµβάνοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του ν. 2773/1999 (ΦΕΚ Α 286). 2. Τις διατάξεις του ν. 3428/2005 (ΦΕΚ Α 313) και ιδίως της παρ. 1 του άρθρου 8 και του άρθρου 10 αυτού. 3. Την υπ αριθµ. 1/Γ/1588/2007 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (ΦΕΚ Β 60) µε θέµα «Έγκριση του καταλόγου των προγραµµατισµένων επεκτάσεων και ενισχύσεων του Ε.Σ.Φ.Α., σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις της παρ.4 του άρθρου 6 του ν.3428/2005 (ΦΕΚ Α` 313)». 4. Τις διατάξεις της υπ αριθµ. 1/Α/5346/22.03.2010 απόφασης του Υφυπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής µε θέµα «Κώδικας ιαχείρισης του Εθνικού Συστήµατος Φυσικού Αερίου» (ΦΕΚ Β 379) (εφεξής «Κώδικας»), και ιδίως τα άρθρα 92 και 95 αυτής. 5. Το υπ αριθµ. 356088/21.09.2010 έγγραφο του ΕΣΦΑ Α.Ε. (ΡΑΕ Ι-122196/23.9.2010) µε θέµα «Υποβολή της Μελέτης Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2010-2019 και του Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2010-2014». 6. Το υπ αριθµ. 38315/16.12.2010 έγγραφο του ΕΣΦΑ Α.Ε. (ΡΑΕ Ι-129488/21.12.2010) µε θέµα «Υποβολή τελικού Σχεδίου Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ για την περίοδο 2010-2014». 7. Το υπ αριθµ. Ο-45921/13.1.2011 έγγραφο της ΡΑΕ προς το ΕΣΦΑ µε θέµα «Σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ». 8. Το υπ αριθµ. 40462/21.2.2011 έγγραφο του ΕΣΦΑ Α.Ε. (ΡΑΕ Ι-133482/24.2.2011) µε θέµα «Επανυποβολή τελικού σχεδίου Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ για την περίοδο 2010-2014». Α. Σχετικές διατάξεις Σκέφτηκε ως εξής: 1) Στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του ν. 3428/2005 ορίζεται ότι: «Ο.Ε.Σ.Φ.Α. Α.Ε. λειτουργεί, συντηρεί, διαχειρίζεται, εκµεταλλεύεται και αναπτύσσει το Ε.Σ.Φ.Α. και τις διασυνδέσεις του, - 1 -

ΑΔΑ: 4Α1ΙΙΔΞ-Ξ προκειµένου το Ε.Σ.Φ.Α. να είναι οικονοµικά αποδοτικό, τεχνικά άρτιο και ολοκληρωµένο και να εξυπηρετούνται οι ανάγκες των Χρηστών σε Φυσικό Αέριο, κατά τρόπο ασφαλή, επαρκή, αξιόπιστο και οικονοµικά αποδοτικό». 2) Περαιτέρω, στις διατάξεις των παραγράφων 1, 2, 3 και 5 του άρθρου 10 του ν. 3428/2005 ορίζεται ότι: «1. Ανά τακτά χρονικά διαστήµατα, κατά τα προβλεπόµενα στον Κώδικα ιαχείρισης του Ε.Σ.Φ.Α., ο.ε.σ.φ.α. Α.Ε. εκπονεί Μελέτη Ανάπτυξης του Ε.Σ.Φ.Α. για τα επόµενα δέκα (10) έτη, λαµβάνοντας υπόψη ιδίως προβλέψεις µελλοντικής ζήτησης Φυσικού Αερίου και τυχόν ανάγκη εξεύρεσης νέων πηγών προµήθειας Φυσικού Αερίου, επεκτάσεων και ενισχύσεων του Ε.Σ.Φ.Α.. 2. Στη Μελέτη Ανάπτυξης του Ε.Σ.Φ.Α. περιλαµβάνεται σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης του Ε.Σ.Φ.Α., µε το οποίο καθορίζονται τα έργα της ανάπτυξης, της ενίσχυσης και της διασύνδεσης αυτού, τα οποία πρόκειται να κατασκευασθούν εντός χρονικού διαστήµατος πέντε (5) ετών από τη θέσπιση του ανωτέρω Προγράµµατος, το χρονοδιάγραµµα και ο τρόπος κατασκευής των έργων αυτών, καθώς και το προϋπολογιζόµενο κόστος τους. 3. Το Πρόγραµµα Ανάπτυξης του Ε.Σ.Φ.Α. το οποίο καταρτίζεται από το.ε.σ.φ.α. Α.Ε. οριστικοποιείται και υποβάλλεται από αυτόν στον Υπουργό Ανάπτυξης και στη Ρ.Α.Ε.. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, που εκδίδεται µετά από σύµφωνη γνώµη της Ρ.Α.Ε., εγκρίνεται το Πρόγραµµα Ανάπτυξης του Ε.Σ.Φ.Α.. Περίληψη της απόφασης έγκρισης του Προγράµµατος Ανάπτυξης του Ε.Σ.Φ.Α. δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. 5. Κατά την κατάρτιση του Προγράµµατος Ανάπτυξης του Ε.Σ.Φ.Α., λαµβάνονται υπόψη ιδίως: α) Η ανάγκη κάλυψης της ζήτησης Φυσικού Αερίου, εκπλήρωσης υποχρεώσεων παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας και διασφάλισης του εφοδιασµού, κατά τρόπο αξιόπιστο. β) Η βελτίωση της αποδοτικότητας του Ε.Σ.Φ.Α. και η διασφάλιση της εύρυθµης λειτουργίας του, µε στόχο την πρόληψη συµφορήσεων, καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, άρνησης πρόσβασης ή απαγόρευσης διαµετακόµισης. γ) Η τροφοδοσία νέων περιοχών µε φυσικό αέριο και η διασφάλιση της δυνατότητας πρόσβασης νέων Χρηστών. δ) Η προστασία του περιβάλλοντος. ε) Η βιωσιµότητα των έργων που εντάσσονται στο Πρόγραµµα και η δυνατότητα χρηµατοδότησής τους, εκτός του πλαισίου του Προγράµµατος Ανάπτυξης. στ) Οι στόχοι περιφερειακής ανάπτυξης.». 3) Περαιτέρω, σύµφωνα µε τις διατάξεις των παραγράφων 2, 3, και 4 του Άρθρου 92 του Κώδικα (σχετικό υπ αριθµ. 4): «2. Στο Σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ περιλαµβάνονται όλα τα έργα ανάπτυξης, ενίσχυσης και διασύνδεσης του ΕΣΦΑ τα οποία ικανοποιούν τα κριτήρια της διάταξης της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του Νόµου και των οποίων η έναρξη κατασκευής προβλέπεται εντός του χρονικού ορίζοντα του Προγράµµατος, ανεξάρτητα από τον χρόνο ολοκλήρωσης της κατασκευής τους, καθώς και κάθε έργο του οποίου η κατασκευή άρχισε σύµφωνα µε προηγούµενο Πρόγραµµα Ανάπτυξης και το οποίο δεν έχει περατωθεί. 3. Ο ιαχειριστής τεκµηριώνει την σκοπιµότητα ένταξης κάθε προτεινόµενου έργου στο Πρόγραµµα Ανάπτυξης σύµφωνα µε τα κριτήρια της παραγράφου [2] και περιλαµβάνει για αυτά τον τρόπο κατασκευής, το χρονοδιάγραµµα υλοποίησης, το προϋπολογιζόµενο κόστος και τους τρόπους χρηµατοδότησης και ανάκτησης των αντίστοιχων επενδύσεων. 4. Στο χρονοδιάγραµµα υλοποίησης κάθε έργου τίθενται συγκεκριµένα χρονικά ορόσηµα, µε τα οποία προσδιορίζεται ο χρόνος ολοκλήρωσης κάθε σταδίου του έργου και ιδίως της τεχνικής µελέτης, τυχόν απαλλοτριώσεων, υποβολής πλήρους φακέλου για έκδοση περιβαλλοντικών όρων, προµήθειας υλικού, έναρξης κατασκευής, ολοκλήρωσης κατασκευής και δοκιµών, και θέσης σε εµπορική λειτουργία. Τα χρονοδιάγραµµα υλοποίησης κάθε έργου του Προγράµµατος πρέπει να είναι συντονισµένο µε το χρονοδιάγραµµα κάθε έργου εντός ή εκτός του Προγράµµατος µε το οποίο συνδέεται λειτουργικά ώστε να - 2 -

ΑΔΑ: 4Α1ΙΙΔΞ-Ξ επιτυγχάνεται η έγκαιρη και εντός του προβλεπόµενου οικονοµικού προϋπολογισµού επίτευξη των στόχων του Προγράµµατος.» 4) Ειδικά για την πρώτη υποβολή Προγράµµατος Ανάπτυξης από το ΕΣΦΑ, µετά τη θέσπιση του Κώδικα, σύµφωνα µε τις διατάξεις του Άρθρου 95 του Κώδικα, ορίζεται ότι: «1. Εντός έξι (6) µηνών από τη θέση σε ισχύ του Κώδικα, ο ιαχειριστής υποβάλλει στη ΡΑΕ Μελέτη Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ και Σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ, το οποίο αφορά στα επόµενα πέντε (5) Έτη από το Έτος υποβολής του. 2. Στο Σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ το οποίο καταρτίζει ο ιαχειριστής σύµφωνα µε την προηγούµενη παράγραφο, συµπεριλαµβάνονται τα έργα επέκτασης και ενίσχυσης του ΕΣΦΑ τα οποία έχουν εγκριθεί σύµφωνα µε τα οριζόµενα στις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του Νόµου και τα οποία δεν έχουν περατωθεί». 5) Όπως προκύπτει από την προηγούµενη παράγραφο, ειδικά για την πρώτη υποβολή του Προγράµµατος Ανάπτυξης από το ΕΣΦΑ, το υποβληθέν Πρόγραµµα συµπεριλαµβάνει, τις προγραµµατισµένες επεκτάσεις και ενισχύσεις του ΕΣΦΑ, όπως ορίζονται στις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του ν. 3428/2005, και οι οποίες έχουν εγκριθεί µε το σχετικό υπ αριθµ. 3 αλλά δεν έχουν περατωθεί. Β. Ως προς το υποβληθέν σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης 2010-2014 1) Ο ΕΣΦΑ µε το υπ αριθµ. 5 σχετικό υπέβαλε στη ΡΑΕ τη Μελέτη Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2010-2019, στην οποία περιλαµβάνεται Σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2010-2014, εντός του χρονικού διαστήµατος που προβλέπεται από τον Κώδικα για την πρώτη υποβολή του σχεδίου Προγράµµατος Ανάπτυξης από τη θέσπιση του Κώδικα. 2) Η ΡΑΕ, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στον Κώδικα, υπέβαλε στο ΕΣΦΑ, µε το υπ αριθµ. 7 σχετικό, τις απόψεις της σχετικά µε προτεινόµενες τροποποιήσεις και συµπληρώσεις επί του υποβληθέντος σχεδίου. Ο ΕΣΦΑ έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις της ΡΑΕ και κατήρτισε το τελικό σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2010-2014, το οποίο υπέβαλε στη ΡΑΕ µε το υπ αριθµ. 8 σχετικό. 3) Το προτεινόµενο τελικό Σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ περιλαµβάνει στοιχεία για τη σκοπιµότητα υλοποίησης, τον τρόπο κατασκευής, το χρονοδιάγραµµα υλοποίησης και το προϋπολογιζόµενο κόστος για δεκατέσσερα (14) επενδυτικά σχέδια του ΕΣΦΑ, καθώς και τον προτεινόµενο τρόπο χρηµατοδότησης και ανάκτησης των αντίστοιχων επενδύσεων. 4) Ο συνολικός προϋπολογισµός των επενδύσεων ανέρχεται 1.300 εκ. ευρώ, εκ των οποίων 806.5 εκ. ευρώ αφορούν στην εκπόνηση των τεχνικών µελετών και στην εγκατάσταση του επί ελληνικού εδάφους χερσαίου συστήµατος µεταφοράς του αγωγού διασύνδεσης Ελλάδας-Ιταλίας (αγωγός Κοµοτηνή- Θεσπρωτία). Ο τελικός προϋπολογισµός του έργου εγκατάστασης του αγωγού Κοµοτηνής-Θεσπρωτίας θα οριστικοποιηθεί µε την ολοκλήρωση των τεχνικών µελετών, η οποία προγραµµατίζεται για το τέλος του 2011, σύµφωνα µε το συνηµµένο στο Πρόγραµµα Ανάπτυξης χρονοδιάγραµµα του έργου. 5) Σύµφωνα µε το προτεινόµενο Σχέδιο Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ τρία (3) από τα δεκατέσσερα (14) επενδυτικά σχέδια του ΕΣΦΑ, προϋπολογισµού 942 εκ., έχουν ήδη συµπεριληφθεί στον εγκεκριµένο, µε το υπ αριθµ. 3 σχετικό, κατάλογο των προγραµµατισµένων επεκτάσεων και ενισχύσεων του ΕΣΦΑ, αλλά δεν έχουν περατωθεί. Τα έργα αυτά περιλαµβάνουν: (α) Την εγκατάσταση του σταθµού συµπίεσης φυσικού αερίου στο κεντρικό αγωγό του συστήµατος µεταφοράς στη Ν. Μεσηµβρία, (β) Την επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς το Αλιβέρι, (γ) Την εγκατάσταση επί του ελληνικού εδάφους του χερσαίου συστήµατος µεταφοράς του αγωγού διασύνδεσης Ελλάδας-Ιταλίας (αγωγός Κοµοτηνή-Θεσπρωτία). 6) Περαιτέρω, έντεκα (11) από τα δεκατέσσερα (14) επενδυτικά σχέδια, προϋπολογισµού 358 εκ., προτείνονται για πρώτη φορά προς ένταξη σε Πρόγραµµα Ανάπτυξης ΕΣΦΑ. Οι εν λόγω επενδύσεις αφορούν σε έργα τροφοδότησης νέων περιοχών της ελληνικής επικράτειας και σύνδεσης νέων µονάδων ηλεκτροπαραγωγής, σε έργα περαιτέρω αύξησης της δυναµικότητας του ΕΣΦΑ και σε υποστηρικτικές επενδύσεις του ΕΣΦΑ οι οποίες συντελούν στην εύρυθµη λειτουργία του ιαχειριστή και τον εκσυγχρονισµό του ΕΣΦΑ. 7) Στο υποβληθέν σχέδιο περιλαµβάνεται ρητή αναφορά στην πιθανή επιβάρυνση του τιµολογίου χρήσης του ΕΣΦΑ από την υλοποίηση των επενδύσεων που δεν αφορούν στη σύνδεση µεµονωµένων Χρηστών, και οι οποίες αντίστοιχα ανακτώνται στο σύνολό τους από τους εν λόγω Χρήστες.. Με εξαίρεση την υλοποίηση του έργου της δεύτερης αναβάθµισης του τερµατικού σταθµού ΥΦΑ της νήσου Ρεβυθούσας, - 3 -

ΑΔΑ: 4Α1ΙΙΔΞ-Ξ η οποία προβλέπεται να επιφέρει επιβάρυνση της τάξης του 1.7% στα τέλη χρήσης του Συστήµατος Μεταφοράς και 7.5% στα τέλη χρήσης της εγκατάστασης ΥΦΑ, η υλοποίηση των υπολοίπων έργων, σύµφωνα µε τα δεδοµένα επιχορήγησης και δανεισµού που παρατίθενται στο τελικό σχέδιο, αναµένεται να επιφέρουν οριακή αύξηση ή και µείωση στο τιµολόγιο χρήσης ΕΣΦΑ λόγω της αύξησης των διακινούµενων όγκων σε αυτό. Εντούτοις, η ΡΑΕ κρίνει ότι το έργο της δεύτερης αναβάθµισης του τερµατικού σταθµού ΥΦΑ της νήσου Ρεβυθούσας, προϋπολογισµού 159 εκ., αποτελεί έργο στρατηγικής σηµασίας για την ενίσχυση της ασφάλειας τροφοδοσίας της χώρας και για την τόνωση του ανταγωνισµού µέσω της διάθεσης πρόσθετου αποθηκευτικού χώρου στους Χρήστες, περαιτέρω αύξησης του ρυθµού αεριοποίησης των φορτίων ΥΦΑ και τη δυνατότητα υποδοχής µεγαλύτερων πλοίων ΥΦΑ στη νήσο Ρεβυθούσα. 8) Από τα υποβληθέντα στοιχεία ανά έργο η ΡΑΕ κρίνει ότι πληρούνται τα κριτήρια της διάταξης της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του ν. 3428/2005 για τα προτεινόµενα προς ένταξη έργα στο Πρόγραµµα Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2010-2014. Κατόπιν των ανωτέρω και σύµφωνα µε αυτά: Χορηγεί Προς την Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής τη Σύµφωνη Γνώµη της για την έγκριση του Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ 2010-2014 µε το περιεχόµενο που περιλαµβάνεται στο συνηµµένο στην παρούσα κείµενο υπό τον τίτλο «Πρόγραµµα Ανάπτυξης ΕΣΦΑ περιόδου 2010-2014» και το οποίο συνιστά ενιαίο και αναπόσπαστο τµήµα της Γνώµης της. Αθήνα, 4/3/2011 Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ ρ. Νίκος Βασιλάκος - 4 -

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΣΦΑ ΠΕΡΙΟ ΟΥ 2010-2014 ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ... 4 1.1. ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΩΝ ΕΠΕΚΤΑΣΕΩΝ ΕΣΦΑ... 5 1.1.1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑΘΜΟΥ ΣΥΜΠΙΕΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΓΩΓΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΤΗ Ν. ΜΕΣΗΜΒΡΙΑ... 6 1.1.2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΣΜΦΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΓΩΓΟ ΠΡΟΣ ΑΛΙΒΕΡΙ... 7 1.1.3. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ Ε ΑΦΟΥΣ ΧΕΡΣΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓΩΓΟΥ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΙΤΑΛΙΑΣ (ΑΓΩΓΟΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ)... 10 1.2. ΝΕΕΣ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΣΦΑ... 10 1.2.1. 2 Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΤΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΥΦΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΡΕΒΥΘΟΥΣΑΣ... 11 1.3. NΕΕΣ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΦΟ ΟΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ... 17 1.3.1. ΝΕΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ Η ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ... 17 1.3.2. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΕΣΦΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ (ΑΓΙΟΙ ΘΕΟ ΩΡΟΙ - ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ)... 18 1.3.3. ΣΥΝ ΕΣΗ ΜΟΝΑ ΑΣ Η/Π ΤΗΣ ENDESA HELLAS Α.Ε. ΣΤΟΝ ΆΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ... 20 1.3.4. ΤΡΟΦΟ ΟΤΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε.» ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΦΑ... 21 1.3.5.ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΣΜΦΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΑΓΩΓΟ ΠΡΟΣ ΘΙΣΒΗ... 21 1.3.6. ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΤΗΣ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε. ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΣΙΝΑ... 23 1.3.7. ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ Η/Π ΤΗΣ CORINTHOS POWER Α.Ε ΣΤΟΥΣ ΑΓ. ΘΕΟ ΩΡΟΥΣ.... 23 1.3.8. ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ Η/Π «ΗΡΩΝ ΙΙ» ΣΤΗΝ ΒΟΙΩΤΙΑ... 24 1.4. ΙΕΘΝΕΙΣ ΙΑΣΥΝ ΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΣΦΑ... 24 1.4.1. ΑΓΩΓΟΣ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ - ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ (ΧΕΡΣΑΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΥ ΑΓΩΓΟΥ ΕΝΤΑΓΜΕΝΟ ΣΤΟ ΕΣΦΑ)... 24 1.5. ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ ΕΣΦΑ... 27 1.5.1 ΈΡΓΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ... 27 2

1.5.2. ΈΡΓΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΕΣΦΑ... 31 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I... 39 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ... 51 3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ Σύµφωνα µε τις παρ. 2-4 του άρθρου 92 του Κώδικα ιαχείρισης ΕΣΦΑ, το Πρόγραµµα Ανάπτυξης ΕΣΦΑ περιλαµβάνει όλα τα έργα ανάπτυξης, ενίσχυσης και διασύνδεσης του ΕΣΦΑ, τα οποία ικανοποιούν τα κριτήρια της παρ. 5 του άρθρου 10 του Ν. 3428/05. Τα κριτήρια αυτά είναι: «α) η ανάγκη κάλυψης της ζήτησης Φυσικού Αερίου, εκπλήρωσης υποχρεώσεων παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας και διασφάλιση του εφοδιασµού, κατά τρόπο αξιόπιστο β) η βελτίωση της αποδοτικότητας του Ε.Σ.Φ.Α. και η διασφάλιση της εύρυθµης λειτουργίας του, µε στόχο την πρόληψη συµφορήσεων, καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, άρνησης πρόσβασης ή απαγόρευσης διαµετακόµισης γ) η τροφοδοσία νέων περιοχών µε φυσικό αέριο και η διασφάλιση της δυνατότητας πρόσβασης νέων Χρηστών δ) η προστασία του περιβάλλοντος ε) η βιωσιµότητα των έργων που εντάσσονται στο Πρόγραµµα και η δυνατότητα χρηµατοδότησής τους, εκτός του πλαισίου του Προγράµµατος Ανάπτυξης. στ) οι στόχοι περιφερειακής ανάπτυξης» Στο Πρόγραµµα Ανάπτυξης περιλαµβάνονται τα έργα εκείνα που η έναρξη κατασκευής τους προβλέπεται εντός του χρονικού ορίζοντα του Προγράµµατος (δηλ. µέχρι το τέλος του 2014), καθώς και τα έργα για τα οποία δεν έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή. Στο Πρόγραµµα Ανάπτυξης ο ιαχειριστής τεκµηριώνει την σκοπιµότητα ένταξης των προτεινόµενων έργων στο Πρόγραµµα και περιλαµβάνει τον τρόπο κατασκευής, το προϋπολογιζόµενο κόστος, το χρονοδιάγραµµα υλοποίησης και τους τρόπους χρηµατοδότησης και ανάκτησης των αντίστοιχων επενδύσεων. Κατωτέρω αναπτύσσονται τα προγραµµατισµένα ως άνω έργα του ΕΣΦΑ, ξεκινώντας από τον κατάλογο των προγραµµατισµένων επεκτάσεων του ΕΣΦΑ - Απόφαση 1/Γ/1588 (ΦΕΚ Β 60/24.01.2007). Τα έργα αυτά έχουν στο µεγαλύτερο µέρος τους υλοποιηθεί, έχουν δε περιληφθεί µε τον προϋπολογισµό που ίσχυε κατά την έκδοση της ανωτέρω Απόφασης, στη Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση του ΕΣΦΑ. 4

1.1. Κατάλογος Προγραµµατισθεισών Επεκτάσεων ΕΣΦΑ Όπως προαναφέρθηκε µε την Απόφαση 1/Γ/1588 (ΦΕΚ Β 60/24.01.2007), ο Υπουργός Ανάπτυξης, ενέκρινε ύστερα από τη σύµφωνη γνώµη της ΡΑΕ, τον Κατάλογο των Προγραµµατισµένων Επεκτάσεων του ΕΣΦΑ, που είχε εισηγηθεί ο ΕΣΦΑ. Πιο συγκεκριµένα, οι εν λόγω επενδύσεις ήταν: 1. Επέκταση του Εθνικού Συστήµατος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ) από την Κοµοτηνή έως τα ελληνοτουρκικά σύνορα (Κήποι Έβρου). 2. Αναβάθµιση του τερµατικού σταθµού υγροποιηµένου φυσικού αερίου στη νήσο Ρεβυθούσα. 3. Εγκατάσταση σταθµού συµπίεσης φυσικού αερίου στον κεντρικό αγωγό του Συστήµατος Μεταφοράς στη Ν. Μεσηµβρία. 4. Εκσυγχρονισµός του Συστήµατος Μεταφοράς. 5. Επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς Κόρινθο. 6. Επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς Αντίκυρα Βοιωτίας. 7. Επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς Αλιβέρι. 8. Επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς υτική Θεσσαλία. 9. Επέκταση του Συστήµατος Μεταφοράς προκειµένου να τροφοδοτήσει νέες πόλεις και µεγάλους καταναλωτές. 10. Εγκατάσταση σταθµού συµπαραγωγής ηλεκτρισµού και θερµότητας στη νήσο Ρεβυθούσα. 11. Εγκατάσταση καλωδίου οπτικών ινών στο Σύστηµα Μεταφοράς µεταξύ των σταθµών Καρπερής - ιαβατών. 12. Εγκατάσταση του επί του ελληνικού εδάφους χερσαίου συστήµατος µεταφοράς του ελληνοϊταλικού αγωγού. Ειδικά για το έργο αυτό µε Απόφαση Σ του ΕΣΦΑ, που ακολούθησε την προαναφερθείσα Υπουργική Απόφαση, εγκρίθηκε µόνο η σκοπιµότητα των µελετών του έργου και όχι η υλοποίησή του, καθώς εκκρεµούν µία σειρά θεµάτων που πρέπει προηγουµένως να οριστικοποιηθούν. Από την ίδρυση του ΕΣΦΑ έως και σήµερα τα περισσότερα από τα παραπάνω έργα υλοποιήθηκαν και έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία. Το µόνα έργα που βρίσκονται ακόµα σε φάση υλοποίησης είναι: α) η εγκατάσταση σταθµού συµπίεσης φυσικού αερίου στον κεντρικό αγωγό του Συστήµατος Μεταφοράς στη Ν. Μεσηµβρία β) η επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς Αλιβέρι και γ) η εγκατάσταση του επί του ελληνικού εδάφους χερσαίου συστήµατος µεταφοράς του ελληνοϊταλικού αγωγού. 5

Η εξέλιξη των παραπάνω έργων παρουσιάζεται στις επόµενες παραγράφους. 1.1.1. Εγκατάσταση σταθµού συµπίεσης φυσικού αερίου στον κεντρικό αγωγό του Συστήµατος Μεταφοράς στη Ν. Μεσηµβρία Το έργο αφορά στην εγκατάσταση σταθµού συµπίεσης φυσικού αερίου στη Νέα Μεσηµβρία Θεσσαλονίκης. Περιλαµβάνει δύο µονάδες συµπίεσης ισχύος 7,7 MW έκαστη, καθώς και τις απαραίτητες βοηθητικές εγκαταστάσεις. Το έργο θα συµβάλει στην αύξηση της δυναµικότητας του υφιστάµενου δικτύου. Επίσης θα υπάρξει η τεχνική δυνατότητα δηµιουργίας νέων κλάδων. Το γενικό οικονοµικό όφελος από αυτή την επένδυση, είναι πολύ µεγάλο καθώς αφενός µεν διασφαλίζει τη συνεχή τροφοδότηση των υφισταµένων τελικών καταναλωτών του δικτύου και αφετέρου δίδει την δυνατότητα σύνδεσης νέων καταναλωτών σε νέες περιφέρειες της χώρας, που έως σήµερα δεν έχουν τη δυνατότητα αντικατάστασης συµβατικών - και ακριβότερων - καυσίµων. Τεχνικά στοιχεία του σταθµού παρουσιάζονται στη συνέχεια: υο µονάδες συµπίεσης αποτελούµενες από φυγοκεντρικό συµπιεστή (SOLAR C453) και αεριοστρόβιλο (SOLAR TAURUS 70) ισχύος 7,7 MW, η µία σε λειτουργία και η άλλη σε εφεδρεία. υο φίλτρα διαχωρισµού για διαχωρισµό υγρών και για φιλτράρισµα/ καθαρισµό φυσικού αερίου (ένα σε λειτουργία και ένα σε αναµονή) καθώς και συλλέκτες συµπυκνωµάτων. Ψυκτήρες στην έξοδο του συµπιεστή για τη ρύθµιση της θερµοκρασίας του φυσικού αερίου. Πλήρες σύστηµα συµπιεσµένου αέρα. Εφεδρική γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύµατος µε καύσιµο ντίζελ. Σύστηµα εξαερισµού. Υποσταθµός Μέσης Τάσης (ΜΤ) (2x1000 kva), αντικεραυνική προστασία και προστασία από πτώσεις τάσης. Σύστηµα αδιάλειπτης παροχής ενέργειας (U.P.S.). Καθοδική προστασία. Σύστηµα πυρόσβεσης, πυροπροστασίας, σύστηµα εντοπισµού διαρροής αερίου. Επίπεδα εκποµπών: CO<25 ppmv, Nox<25 ppmv, UHC<10 ppmv. 6

Επίπεδα θορύβου: 85 db σε 1 m απόσταση, 65 db στα όρια του οικοπέδου του σταθµού. Συστήµατα παρακολούθησης και διαχείρισης του σταθµού ενδεικτικά, όπως Σύστηµα Ανάκτησης εδοµένων/ Σύστηµα Τηλεµετρίας/ DCS για το ζεύγος αεριοστρόβιλου - συµπιεστή, χάρτης λειτουργίας (engine performance map), σύστηµα καταµερισµού φορτίου. Κτιριακές εγκαταστάσεις για το τοπικό κέντρο ελέγχου του σταθµού συµπίεσης. Η εργολαβία κατασκευής έχει ήδη ανατεθεί και αναµένεται να ολοκληρωθεί τον Αύγουστο του 2011. Στο Παράρτηµα I του παρόντος προγράµµατος επισυνάπτεται αναλυτικό χρονοδιάγραµµα του έργου. Ο τρέχων προϋπολογισµός του έργου ανέρχεται σε περίπου 61,2 εκατ.. Οι µελέτες ωρίµανσης του έργου χρηµατοδοτήθηκαν από το ΚΠΣ ΙΙΙ µε ποσοστό 45% του επιλέξιµου κόστους. Η κατασκευή του έργου έχει ενταχθεί προς συγχρηµατοδότηση από το ΕΣΠΑ µε ποσοστό 35% του επιλέξιµου κόστους. Το υπόλοιπο θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια του ΕΣΦΑ. Το κόστος του έργου που δεν θα συγχρηµατοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ εντάσσεται στη Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση του ΕΣΦΑ όπως αυτή κάθε φορά προσαρµόζεται, και θα ανακτηθεί µέσω των τιµολογίων µεταφοράς. 1.1.2. Επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς Αλιβέρι Το έργο αφορά στην επέκταση του δικτύου µεταφοράς υψηλής πίεσης προς Αλιβέρι και περιλαµβάνει χερσαίο τµήµα από τον κεντρικό αγωγό ως τις ακτές του Ευβοϊκού Κόλπου, υποθαλάσσιο τµήµα µέχρι την περιοχή του Αλιβερίου και µικρότερο χερσαίο τµήµα στην Εύβοια έως το σταθµό της ΕΗ στο Αλιβέρι. Ο Αγωγός Φυσικού Αερίου Υψηλής Πίεσης Στεφάνη Βοιωτίας Βαρνάβας Αττικής Αλιβέρι Εύβοιας διαµέτρου 20inκαι συνολικού µήκους 72,086 km, αποτελείται από τα εξής επιµέρους τµήµατα: α) Τρία Χερσαία τµήµατα συνολικού µήκους 57,9 km στους Νοµούς Βοιωτίας, Αττικής και Ευβοίας, ως ακολούθως: Χερσαίο τµήµα µήκους 10,5 km µε ανατολική διάταξη επί του Νοµού Βοιωτίας µε σηµείο σύνδεσης µε τον κύριο αγωγό ΥΠ το Β/Σ της Στεφάνης. Το σηµείο έναρξης είναι η θέση του Βαλβιδοστασίου του Κύριου Αγωγού Φυσικού Αερίου που βρίσκεται ~0,5 km βορειοδυτικά του ηµοτικού ιαµερίσµατος Στεφάνης του ήµου ερβενοχωρίων και εξέρχεται από τη Βοιωτία σε απόσταση 7 km ανατολικά των Σκούρτων. Χερσαίο τµήµα µήκους 36,8 km επί του Νοµού Αττικής µε γενική κατεύθυνση ανατολική. ιέρχεται ~1 km νοτιοανατολικά του Αυλώνα και ~1,5 km 7

βορειοανατολικά της Μαλακάσας, 1,5 km νοτιοανατολικά του Μαρκόπουλου Ωρωπού, 1,3 km νότια του Καλάµου, 4,3 km βορειοανατολικά του Καπανδριτίου και προσθαλασσώνεται σε απόσταση ~2 km νοτιοανατολικά του ορίου του σχεδίου Πόλεως του ηµοτικού ιαµερίσµατος Αγίων Αποστόλων του ήµου Καλάµου στην Ακτή Αγκώνα της Κοινότητας Βαρνάβα Αττικής. Χερσαίο τµήµα στο Νοµό Ευβοίας µήκους 10,6 km µε σηµείο έναρξης την Ακτή Κάµπου Αλιβερίου που βρίσκεται σε απόσταση ~2.5 km νοτιοδυτικά της Κωµόπολης του Αλιβερίου. Η χάραξη οδεύει στο αρχικό τµήµα µήκους ~6,5 km µε Βορειοανατολική κατεύθυνση και στη συνέχεια αλλάζει κατεύθυνση και ακολουθώντας µια γενική πορεία προς νότο και απόληξη στον Θερµοηλεκτρικό Σταθµό (ΘΗΣ) της ΕΗ Αλιβερίου νότια του Αλιβερίου. Β) Υποθαλάσσιο τµήµα µήκους 14,2 km διερχόµενο από το Νότιο Ευβοϊκό κόλπο µε αρχή την Ακτή Αγκώνα της Κοινότητας Βαρνάβα, που βρίσκεται ~2 km νοτιοανατολικά του οικισµού των Αγίων Αποστόλων, και απόληξη την Ακτή του Κάµπου Αλιβερίου σε απόσταση ~2,5 km νοτιοδυτικά του Αλιβερίου. Γ) Πέντε (5) Υπόγειους Σταθµούς Βαλβιδοστασίων και Ξεστροπαγίδων στη Στεφάνη, στο Μαρκόπουλο Ωρωπού, στο Βαρνάβα, στο Αλιβέρι και στη ΕΗ Αλιβερίου. ) Ένα (1) Υπέργειο Μετρητικό Σταθµό στη ΕΗ Αλιβερίου. Το έργο αναµένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2012 και ο προϋπολογισµός του ανέρχεται σε περίπου 72 εκατ. (περίπου το µισό για το χερσαίο τµήµα και το µισό για το υποθαλάσσιο) συν 2,4 εκατ. για τον µετρητικό σταθµό. Από αυτό το ποσό, εκτιµάται ότι τα 4,4 εκατ. θα καλυφθούν από την ΕΗ ως κόστος Ρηχής Σύνδεσης καταβλητέο από τον καταναλωτή ή Χρήστη που αιτείται τη σύνδεση. Το υπόλοιπο κόστος του έργου έχει ενταχθεί προς συγχρηµατοδότηση από το ΕΣΠΑ µε ποσοστό 35% του επιλέξιµου κόστους. Στο Παράρτηµα Ι, παρουσιάζεται αναλυτικό χρονοδιάγραµµα για το έργο. 8

Εικόνα 1 : Σηµεία προσαιγιάλωσης του έργου Το κόστος του έργου που δεν θα συγχρηµατοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ, καλύπτεται από ίδια κεφάλαια του ΕΣΦΑ και δανεισµό από την ΕΤΕπ. Το εν λόγω κόστος εντάσσεται στη Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση του ΕΣΦΑ όπως αυτή κάθε φορά αναπροσαρµόζεται και ανακτάται µέσω των τιµολογίων µεταφοράς. Η επίπτωση που έχει η ανωτέρω ένταξη στη ΡΠΒ στα Τιµολόγια Μεταφοράς του ΕΣΦΑ, εκτιµάται ως οριακά θετική, λόγω της παράλληλης αύξησης των διακινούµενων όγκων που θα επέλθει από την λειτουργία της εν λόγω µονάδας. Πιο συγκεκριµένα, εκτιµάται ότι η υλοποίηση της εν λόγω επένδυσης θα έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση των συντελεστών τιµολόγησης, τόσο του σκέλους δυναµικότητας (Capacity Charge) όσο και του σκέλους ενέργειας (Commodity Charge) της τάξης του 0,8%, έναντι του σεναρίου µη υλοποίησης του έργου. Επισηµαίνεται ότι: α) Η ανάλυση επίπτωσης των τιµολογίων έγινε µε βάση το ισχύον σύστηµα τιµολόγησης, όπου η περίοδος εξοµάλυνσης είναι από το 2006 έως το 2016. Για κάθε έτος της περιόδου εξοµάλυνσης που λειτουργεί η µονάδα της ΕΗ στο Αλιβέρι (δηλ. από το 2012 έως και το 2016), αφαιρείται η εκτιµηθείσα ετήσια ζήτηση φυσικού αερίου και η ηµερήσια αιχµή της µονάδας από τη συνολική ετήσια ζήτηση και τη µέγιστη ηµερήσια αιχµή του συστήµατος µεταφοράς αντίστοιχα. Παράλληλα αφαιρείται και το κόστος του εν λόγω έργου που είχε συµπεριληφθεί στην Απόφαση 4955/2006 όπως ισχύει. Το τιµολόγιο που υπολογίζεται µε τον τρόπο αυτό θεωρείται ως το βασικό για τις µετέπειτα συγκρίσεις (Reference Fee). Στη συνέχεια, προστίθεται στη Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση το επικαιροποιηµένο κόστος της επένδυσης. Παράλληλα προστίθεται στη συνολική ετήσια ζήτηση και τη µέγιστη ηµερήσια αιχµή του συστήµατος µεταφοράς, η εκτιµηθείσα ετήσια ζήτηση φυσικού αερίου και η ηµερήσια αιχµή της µονάδας αντίστοιχα. Το τιµολόγιο µεταφοράς που προκύπτει µε αυτό τον τρόπο, συγκρίνεται µε το Reference Fee και έτσι υπολογίζεται η µεταβολή της χρέωσης του τιµολογίου µεταφοράς λόγω της νέας επένδυσης. 9

β) Η ετήσια ζήτηση για την νέα µονάδα της ΕΗ από το 2012, εκτιµάται ότι θα κυµανθεί στα 260 εκατ. Νm3 που αντιστοιχεί σε 3.870 ώρες/έτος ισοδύναµης λειτουργίας. Η πρόβλεψη αυτή προκύπτει από επεξεργασία στατιστικών στοιχείων του 2010. Ελήφθη υπόψη η ζήτηση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή το 2010 και η διατιθέµενη ισχύς των µονάδων ηλεκτροπαραγωγής για το ίδιο χρονικό διάστηµα. Για την στατιστική επεξεργασία δεν ελήφθη υπόψη η µονάδα ΗΡΩΝ Ι, καθώς είναι µονάδα αιχµιακής ζήτησης και η µονάδα ENDESA HELLAS, καθώς ετέθη σε λειτουργία στο τέλος του 2010, µε µικρή πραγµατοποιηθείσα κατανάλωση. γ) Η ηµερήσια αιχµή που εκτιµάται για τη νέα µονάδα της ΕΗ είναι της τάξης των 1,62 mnm3. Η εκτίµηση αυτή έχει υπολογιστεί ως το γινόµενο της µέγιστης δυνατής κατανάλωσης φυσικού αερίου από τη νέα εγκατάσταση βάσει των τεχνικών χαρακτηριστικών αυτής και του συντελεστή 0,85 (ο ίδιος συντελεστής που χρησιµοποιείται στην Απόφαση 4955/06 όπως ισχύει για τον καθορισµό των χρεώσεων µονάδων ηλεκτροπαραγωγής). δ) Το κόστος Ρηχής Σύνδεσης που καταβάλλεται από τον Χρήστη καθώς και οι επιχορηγήσεις από το ΕΣΠΑ εξαιρουµένων των αποσβέσεων αυτών, δεν συνυπολογίζονται στην επίπτωση των τιµολογίων. Ο κλάδος προς Αλιβέρι θα εισάγει τη χρήση του Φυσικού Αερίου στην κεντρική Εύβοια στον αστικό εµπορικό και βιοµηχανικό τοµέα, ενώ παράλληλα θα τροφοδοτήσει τη νέα µονάδα της ΕΗ στην περιοχή που θα αντικαταστήσει τις δύο υπάρχουσες θερµικές µονάδες µε καύσιµο πετρέλαιο. Επισηµαίνεται ότι µελλοντικές ενέργειες του ιαχειριστή µε στόχο την αύξηση της πίεσης εισόδου του κλάδου στη Στεφάνη Βοιωτίας (όπου αυτός συνδέεται µε τον κεντρικό αγωγό του ΕΣΦΑ), µπορούν να αυξήσουν σηµαντικά τη µεταφορική ικανότητα του κλάδου, ώστε να εξυπηρετήσει πολύ µεγαλύτερες καταναλώσεις. 1.1.3. Εγκατάσταση επί του ελληνικού εδάφους χερσαίου συστήµατος µεταφοράς του αγωγού διασύνδεσης Ελλάδας Ιταλίας (Αγωγός Κοµοτηνή Θεσπρωτία) Για το έργο αυτό γίνεται εκτενής αναφορά στην παράγραφο 1.4.1 παρακάτω. 1.2. Νέες επενδύσεις περαιτέρω αύξησης της δυναµικότητας του ΕΣΦΑ. Εκτός από την εγκατάσταση του σταθµού συµπίεσης στη Ν. Μεσηµβρία, η κάλυψη της αγοράς και των αιχµών αυτής για την επόµενη 10ετία, σύµφωνα µε την υδραυλική ανάλυση του Συστήµατος, απαιτεί την υλοποίηση περαιτέρω έργων αναβάθµισης τα οποία αναφέρονται κατωτέρω. Τα έργα 10

αυτά συνεισφέρουν και στην ασφάλεια τροφοδοσίας του Συστήµατος και κρίνονται απαραίτητα για την απρόσκοπτη ανάπτυξη της αγοράς Φ.Α. στην Ελλάδα. 1.2.1. 2 η αναβάθµιση του τερµατικού σταθµού ΥΦΑ της νήσου Ρεβυθούσας α) Σκοπιµότητα του έργου Μία από τις βασικές προτεραιότητες του ΕΣΦΑ που αφορά στην ενίσχυση του ΕΣΦΑ είναι η κατασκευή τρίτης δεξαµενής αποθήκευσης στον τερµατικό σταθµό ΥΦΑ της νήσου Ρεβυθούσας, η περαιτέρω αναβάθµιση του ρυθµού αεριοποίησης του σταθµού, η αναβάθµιση των λιµενικών εγκαταστάσεων προκειµένου να είναι δυνατός ο ελλιµενισµός µεγαλύτερων πλοίων και η αναβάθµιση του Μετρητικού Σταθµού της Αγίας Τριάδας. Το σύνολο των έργων αυτών αποτελεί τη 2 η αναβάθµιση του σταθµού ΥΦΑ Ρεβυθούσας. Στις επόµενες παραγράφους αναλύεται περαιτέρω η σκοπιµότητα υλοποίησης της 2 ης αναβάθµισης του τερµατικού σταθµού ΥΦΑ. α1) Αύξηση αποθηκευτικού χώρου του σταθµού Η νέα δεξαµενή των 95.000 m3, µε την οποία εξαντλούνται και οι χωροταξικές δυνατότητες του νησιού, κρίνεται απαραίτητη για την αύξηση της ευελιξίας λειτουργίας της εγκατάστασης, η οποία βρίσκεται σήµερα σε οριακό σηµείο. Με την προσθήκη της δεξαµενής αυτής ο συνολικός χώρος αποθήκευσης θα αυξηθεί από τα 130.000 στα 225.000 m3 και ο διατιθέµενος στους Χρήστες αποθηκευτικός χώρος από 110.000 σε περίπου 200.000 m3 (δηλ. κατά 82%) Η µέση «Περίοδος Προσωρινής Αποθήκευσης» µπορεί να ορισθεί ως το πηλίκο του συνολικά µέσου διατιθέµενου προς χρήση από Χρήστες αποθηκευτικού χώρου (σήµερα 110.000 m3) επί το µέσο ποσοστό πληρότητας των δεξαµενών προς τον µέσο ρυθµό αεριοποίησης (m3/d). Για συγκεκριµένο φορτίο ΥΦΑ, η Περίοδος Προσωρινής Αποθήκευσης είναι το πηλίκο του φορτίου σε m3 προς τον µέσο ρυθµό αεριοποίησης (m3/d). Ο τελευταίος εξαρτάται από το µέγεθος της κατανάλωσης που τροφοδοτείται από το ΥΦΑ. Έτσι, η µέγιστη Περίοδος Προσωρινής Αποθήκευσης καθορίζει (αντιστρόφως ανάλογα) τις ελάχιστες καταναλώσεις που µπορούν να εξυπηρετηθούν από ίδιες εισαγωγές ΥΦΑ για δεδοµένο φορτίο ΥΦΑ. Το µέγεθος των φορτίων ΥΦΑ µε τη σειρά του προσδιορίζεται από οικονοµικές παραµέτρους (το ανά µονάδα κόστος µεταφοράς είναι αντιστρόφως ανάλογο του µεγέθους), από τα µεγέθη των διαθέσιµων πλοίων ΥΦΑ, και από το µέγεθος του διαθέσιµου αποθηκευτικού χώρου στις δεξαµενές ΥΦΑ. Με το σηµερινό µέγεθος των δεξαµενών (διαθέσιµος στους Χρήστες όγκος 110.000 m3), εµφανίζει πολλές δυσκολίες ο προγραµµατισµός εκφόρτωσης πλοίων µεγέθους άνω των 90.000 m3. Ως αποτέλεσµα του σηµερινού (περιορισµένου) διατιθέµενου προς χρήση από Χρήστες αποθηκευτικού χώρου, η µέγιστη Περίοδος Προσωρινής Αποθήκευσης έχει ορισθεί στις 18 11

ηµέρες, πράγµα που από µια άποψη είναι µικρός και ασκεί πιέσεις στους Χρήστες και από άλλη άποψη είναι µεγάλος και περιορίζει τον συνολικό αριθµό εκφορτώσεων, άρα και τον µέσο ρυθµό αεριοποίησης άρα και τη συνολική ετήσια διακινούµενη ποσότητα από τον σταθµό. Επεξηγηµατικά αναφέρεται ότι για ένα φορτίο 70.000 m3 ΥΦΑ που η Περίοδος Προσωρινής αποθήκευσης είναι 18 Ηµέρες και ο ρυθµός εκφόρτωσης του πλοίου ισούται µε την µέγιστη τεχνική δυναµικότητα του σταθµού (7.250 m3 LNG/h), η Ελάχιστη υναµικότητα Αεριοποίησης (Ε Α) είναι περίπου 2,3 εκατ. Nm3/Ηµέρα (όσο περίπου και η ηµερήσια κατανάλωση µίας µονάδας ηλεκτροπαραγωγής 500 MW που λειτουργεί 24 ώρες την ηµέρα στο τεχνικό της µέγιστο). Αυτή η ποσότητα πρέπει κάθε Ηµέρα να εγχύεται στο σύστηµα µεταφοράς, προκειµένου να αποµειωθεί το απόθεµα ΥΦΑ στις κρυογενικές δεξαµενές του σταθµού σύµφωνα µε τον προγραµµατισµό. Η υποχρέωση έγχυσης στο σύστηµα µεταφοράς µίας τέτοιας ποσότητας Φυσικού Αερίου και η παραλαβή του σε Σηµεία Εξόδου, καθιστά απαγορευτική την ενεργοποίηση νέων παικτών στην αγορά που ακόµα δεν έχουν οι ίδιοι ή οι Πελάτες τους τη δυνατότητα τόσο µεγάλων καταναλώσεων. Η αύξηση του διατιθέµενου αποθηκευτικού χώρου (µέσω εγκατάστασης της 3 ης δεξαµενής), θα δώσει τη δυνατότητα αύξησης της µέγιστης Περιόδου Προσωρινής Αποθήκευσης. Συγχρόνως, θα δώσει τη δυνατότητα αύξησης του αποθηκευτικού χώρου που δεσµεύει ο ιαχειριστής για εξισορρόπηση φορτίου λαµβανοµένης υπόψη και της εκτιµώµενης µελλοντικής αύξησης της αγοράς Φ.Α. στην Ελλάδα (σήµερα ο χώρος αυτός έχει υπολογισθεί στις 16.760 m3 και κρίνεται ως οριακός). Εναλλακτικά, αν διατηρηθεί η ίδια µέγιστη Περίοδος Προσωρινής Αποθήκευσης, η αύξηση του διατιθέµενου αποθηκευτικού χώρου θα δώσει τη δυνατότητα περισσότερων εκφορτώσεων τον χρόνο ήτοι αύξησης του µέσου ρυθµού αεριοποίησης και τελικά αύξηση της διακινούµενης ποσότητας ετησίως από τον σταθµό. Έτσι, θα ενισχυθεί και ο ανταγωνισµός στην αγορά Φ.Α. επ ωφελεία των τελικών τιµών για τους καταναλωτές. Ενδιάµεσες λύσεις θα καταστούν προφανώς επίσης δυνατές: Αύξηση του χώρου που δεσµεύει ο ιαχειριστής για εξισορρόπηση φορτίου + αύξηση της µέγιστης Περιόδου Προσωρινής Αποθήκευσης + αύξηση των διακινούµενων ποσοτήτων από τον σταθµό. Η εγκατάσταση 3 ης δεξαµενής θα βελτιώσει και το επίπεδο ασφάλειας τροφοδοσίας σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας των βόρειων σηµείων εισόδου: Η µέγιστη ηµερήσια ζήτηση Φ.Α. το 2010 ήταν 16,85 εκατ. Νm3/d (στις 17/12/2010). Η µέση ηµερήσια ζήτηση το 2010 ήταν 9,94 εκατ. Νm3/d. Εποµένως, στην περίπτωση διακοπής των εισόδων, οι δεξαµενές ΥΦΑ (πλήρεις) θα µπορούσαν το 2010 να εξυπηρετήσουν την αγορά για 3,8 ηµέρες σε συνθήκες µέγιστης ζήτησης 12

και για 6,4 ηµέρες σε συνθήκες µέσης ζήτησης. Σηµειωτέον ότι η διάρκεια φόρτωσης, ταξιδιού και εκφόρτωσης ενός πλοίου ΥΦΑ που ξεκινά από την Αλγερία είναι περίπου 6 ηµέρες. Στην περίπτωση εγκατάστασης 3 ης δεξαµενής, τα ανωτέρω διαστήµατα αυξάνονται κατά 82% και γίνονται 6,9 και 11,7 ηµέρες αντίστοιχα. Θα πρέπει δε να ληφθεί υπόψη ότι για το 2011 προβλέπεται η µέγιστη ηµερήσια ζήτηση να ανέλθει στα 19,5 εκατ. Νm3/d και το 2015 στα 27 εκατ. Νm3/d. Η τεχνική λύση η οποία έχει επιλεγεί προς κατασκευή είναι αυτή µε τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφαλείας και τη µικρότερη δυνατή οπτική όχληση. α2) Αναβάθµιση λιµανιού για την υποδοχή µεγαλύτερων πλοίων Τα λιµενικά έργα που θα γίνουν, θα οδηγήσουν στη δυνατότητα υποδοχής µεγαλύτερων πλοίων µε χωρητικότητα έως και 180.000 m3. Σηµειώνεται ότι σήµερα ο τερµατικός σταθµός έχει τη δυνατότητα υποδοχής πλοίων µε χωρητικότητα ΥΦΑ έως 140.000 m3. Η αύξηση της δυνατότητας ελλιµενισµού πλοίων µε χωρητικότητα έως 180.000 m3, δίδει τη δυνατότητα υποδοχής περισσότερων πλοίων και από περισσότερες χώρες-παραγωγούς. Σύµφωνα µε στοιχεία του Μαρτίου 2010, από τον ιστότοπο http://www.shipbuildinghistory.com/today/highvalueships /lngactivefleet.htm «The world fleet of LNG carriers», από τα 336 πλοία ΥΦΑ σε παγκόσµιο επίπεδο, τα 124 έχουν χωρητικότητα µεταξύ 140.000 m3 και 180.000 m3. Έτσι, ο αριθµός των πλοίων που θα µπορούν να προσεγγίζουν τη Ρεβυθούσα θα αυξηθεί από 50,6% σε 87,5% του παγκόσµιου στόλου πλοίων ΥΦΑ. Εκτός από την αύξηση του ανταγωνισµού λόγω ενεργοποίησης περισσότερων µεταφορέων ΥΦΑ, θα υπάρξει όφελος και από το γεγονός ότι το ανά µονάδα όγκου µεταφορικό κόστος του Υγροποιηµένου Φυσικού Αερίου µειώνεται όσο µεγαλύτερο είναι το φορτίο. Έτσι, το έργο αυτό αναµένεται να οδηγήσει σε χαµηλότερες τιµές Φυσικού Αερίου για τον καταναλωτή. Είναι προφανές ότι το έργο αυτό έχει νόηµα εφόσον γίνει και η εγκατάσταση της 3 ης δεξαµενής, ώστε να υπάρχει χώρος προς εκφόρτωση µεγαλύτερων πλοίων. Στο έργο της αναβάθµισης των λιµενικών εγκαταστάσεων έχει περιληφθεί και η αποµάκρυνση ενός υφάλου για προφανείς λόγους ασφαλείας. α3) Περαιτέρω αύξηση Ρυθµού Αεριοποίησης Η πρόταση περιλαµβάνει την εγκατάσταση κρυογενικού εξοπλισµού ο οποίος θα αυξήσει τον ρυθµό αεριοποίησης σε κανονικές συνθήκες (Sustained Maximum Send-out Rate, δηλ. χωρίς τη 13

χρήση του εφεδρικού εξοπλισµού), από 1000 Nm3/h LNG σήµερα, σε 1400 Nm3/h LNG (δηλ. αύξηση κατά 40%). Παραµένει ο εφεδρικός εξοπλισµός των 250 Nm3/h LNG. Η εγκατάσταση ΥΦΑ της Ρεβυθούσας είναι το Σηµείο Εισόδου το οποίο διασφάλισε τον ασφαλή εφοδιασµό της αγοράς Φ.Α. κατά τη Ρωσο/Ουκρανική κρίση του Ιανουαρίου 2009, η οποία σηµειωτέον συνέβη σε εποχή µέγιστης ζήτησης Φ.Α. Η περαιτέρω αύξηση του ρυθµού αεριοποίησης εντάσσεται στην προσπάθεια του ιαχειριστή να διατηρήσει την ανωτέρω ασφάλεια εφοδιασµού σε περίπτωση διακοπής της ροής του Ρωσικού αερίου (η εµπειρία έχει δείξει ότι στις περιπτώσεις αυτές είναι πολύ πιθανό να διακόπτεται και η ροή του αερίου από Τουρκία). Στην περίπτωση που διακοπεί ξανά η τροφοδοσία από τα δύο βόρεια Σηµεία Εισόδου του ΕΣΜΦΑ, πρέπει η Ρεβυθούσα να έχει την ικανότητα να διασφαλίσει στον µέγιστο δυνατό βαθµό την αδιάλειπτη τροφοδοσία της αγοράς, όπως συνέβη τον Ιανουάριο του 2009. Στην περίπτωση λοιπόν που υπάρξει διακοπή των Σηµείων Εισόδου Σιδηρόκαστρο και Κήποι, σε εποχή µέγιστης ζήτησης Φ.Α., η ζήτηση δεν µπορεί να καλυφθεί σήµερα από τη σηµερινή δυναµικότητα υπό κανονικές συνθήκες του Σηµείου Εισόδου Αγία Τριάδα (12.469.296 Nm3/d) εκτός αν χρησιµοποιηθεί και ο εφεδρικός εξοπλισµός και δεν παρουσιασθεί βλάβη [σηµ. µε τη χρήση και εφεδρικού εξοπλισµού, η σηµερινή µέγιστη δυναµικότητα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης είναι 17.400.000 Νm3/day]. Όµως για το 2011 προβλέπεται µέγιστη ζήτηση 19,5 εκατ. Nm3/d, και για το 2015 27,0 εκατ. Nm3/d, οπότε η δυναµικότητα αεριοποίησης δεν επαρκεί σε κάθε περίπτωση. Όπως είναι φανερό, χωρίς την προτεινόµενη αναβάθµιση, σε ένα τέτοιο ενδεχόµενο το οποίο θα εκδηλωνόταν σε συνθήκες µέγιστης ζήτησης (όπως συνέβη τον Ιανουάριο 2009), θα απαιτηθούν εκτεταµένες διακοπές καταναλωτών. Με την προτεινόµενη αναβάθµιση του ρυθµού αεριοποίησης του σταθµού, θα αυξηθεί ο ρυθµός αεριοποίησης σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας (Sustained Maximum Send-out Rate) στα 19.488.000 Νm3/day, ενώ σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης (δηλ. µε τη χρήση και του εφεδρικού εξοπλισµού), ο ρυθµός αυτός µπορεί να ανέλθει στα 22.968.000 Νm3/day. [σηµ. στα ανωτέρω έχει θεωρηθεί συντελεστής µετατροπής 1 m3 LNG = 580 Nm3 Φ.Α.] Η αύξηση του ρυθµού αεριοποίησης, εκτός από την καθοριστική επίδραση που έχει στην ασφάλεια τροφοδοσίας σε περιπτώσεις κρίσεως, θα δώσει επίσης τη δυνατότητα αύξησης των ετήσιων διακινούµενων ποσοτήτων από τον σταθµό και θα επιτρέψει στον ιαχειριστή να ικανοποιεί και αιτήµατα ηλούµενης ιαµετακόµισης ΥΦΑ προς γειτονικές χώρες σε αδιάλειπτη βάση, τα οποία µπορεί να υπάρξουν ιδίως µετά την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού. Τέλος, η αναβάθµιση του ρυθµού αεριοποίησης ΥΦΑ είναι απαραίτητη και για την υδραυλική ευστάθεια του Συστήµατος Μεταφοράς. Ο σταθµός ΥΦΑ λόγω της ιδιαιτερότητας του ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς (σηµαντική συνεισφορά του σταθµού στην διαµόρφωση του επιπέδου πίεσης κυρίως του νοτίου και πλέον φορτισµένου τοµέα, καθώς τα δύο Σηµεία Εισόδου στο 14

ΕΣΜΦΑ βρίσκονται στα βόρεια σύνορα της χώρας και η κατανάλωση εστιάζεται στο νότιο τµήµα της) έχει κρίσιµο ρόλο στην υδραυλική ευστάθεια του ΕΣΦΑ και την τήρηση των προδιαγραφών πίεσης παράδοσης του Φυσικού Αερίου, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις αιχµιακής ζήτησης. Η «υδραυλική» αυτή συνεισφορά του σταθµού ΥΦΑ θα καθίσταται ολοένα και πιο απαραίτητη καθώς θα αυξάνεται η ζήτηση Φ.Α. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η προτεινόµενη αναβάθµιση του ρυθµού αεριοποίησης ΥΦΑ, µε την οποία εξαντλούνται οι χωροταξικές δυνατότητες για τον σκοπό αυτόν, συµβαδίζει µε την εγκατάσταση 3 ης δεξαµενής, την αναβάθµιση των λιµενικών εγκαταστάσεων και την αναβάθµιση του σταθµού µέτρησης της Αγ. Τριάδας, καθώς πρέπει όλη η αλυσίδα µεταφοράς-εκφόρτωσης-προσωρινής αποθήκευσης-αεριοποίησης εισαγωγής στο Σύστηµα Μεταφοράς να λειτουργεί εναρµονισµένα από άποψη µεγεθών, άλλως θα εκδηλωθούν bottlenecks. Η τεχνική λύση η οποία έχει επιλεγεί για την αύξηση του ρυθµού αεριοποίησης ΥΦΑ είναι η προσθήκη ενός αεριοποιητή θαλάσσης (Open Rack Vaporizer), λύση η οποία είναι η πλέον φιλική προς το περιβάλλον. Επίσης θα αντικατασταθεί µια αντλία θαλάσσιου ύδατος µε άλλη µεγαλύτερη, και θα εκτελεσθούν παρεµβάσεις και στο σύστηµα σωληνώσεων της εγκατάστασης. α4) Αναβάθµιση µετρητικού σταθµού Αγ. Τριάδας Το έργο αυτό είναι απαραίτητο και προφανές συµπλήρωµα της αναβάθµισης του ρυθµού αεριοποίησης, όπως αναφέρθηκε προηγουµένως. β) Τεχνική περιγραφή, προϋπολογισµός και χρονοδιάγραµµα του έργου Ο ΕΣΦΑ προχώρησε στην εκπόνηση τεχνικής µελέτης σκοπιµότητας για: (α) την κατασκευή τρίτης δεξαµενής αποθήκευσης στις εγκαταστάσεις του σταθµού ΥΦΑ στην νήσο Ρεβυθούσα, (β) την εγκατάσταση του αναγκαίου εξοπλισµού για αύξηση του ρυθµού έγχυσης φυσικού αερίου από τη Ρεβυθούσα στο ΕΣΜΦΑ. Η εν λόγω µελέτη ολοκληρώθηκε το Νοέµβριο του 2009 και τα βασικά συµπεράσµατά της είναι: (α) Η κατασκευή 3 ης δεξαµενής κρίνεται τεχνικά εφικτή. Η µέγιστη χωρητικότητα είναι 95.000 m 3 Υ.Φ.Α., λαµβάνοντας υπόψη τους χωρικούς περιορισµούς, τα γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής αλλά και τους αυστηρούς κανόνες ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται για τέτοιου είδους εγκαταστάσεις. (β) Η περαιτέρω αύξηση του ρυθµού αεριοποίησης κρίνεται επίσης τεχνικά εφικτή, και προτείνεται από τα 1.000 m 3 ΥΦΑ/h που είναι σήµερα σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας (Sustained 15

Maximum Send-out Rate), στα 1.400 m 3 ΥΦΑ/h, λαµβανοµένων υπόψη των υφιστάµενων χωρικών περιορισµών. Η ανωτέρω µελέτη συµπληρώθηκε κατόπιν (σε ανταπόκριση και σχετικών αιτηµάτων της αγοράς) µε εξέταση των δυνατοτήτων αναβάθµισης των λιµενικών εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας, ώστε να µπορεί να υποδεχθεί και µεγαλύτερα πλοία. Τον Απρίλιο του 2010 ελήφθη απόφαση από το ιοικητικό Συµβούλιο του ΕΣΦΑ για τη σκοπιµότητα εκτέλεσης του Βασικού Σχεδιασµού του έργου (ουσιαστικά των κρυογενικών εγκαταστάσεων), ενώ τον Σεπτέµβριο 2010 εγκρίθηκε η σκοπιµότητα κατασκευής του έργου της 3 ης δεξαµενής και της αναβάθµισης των λιµενικών εγκαταστάσεων, που είναι και το πλέον κρίσιµο χρονικά. Ήδη ετοιµάζονται τα τεύχη δηµοπράτησης του έργου. Παράλληλα, θα ξεκινήσουν και οι διαδικασίες για την υλοποίηση της αναβάθµισης του ρυθµού αεριοποίησης του σταθµού και του µετρητικού σταθµού της Αγίας Τριάδας. Η ανάθεση των εργολαβιών προϋποθέτει την προηγούµενη έγκριση του Προγράµµατος Ανάπτυξης. Με βάση το τρέχον χρονοδιάγραµµα η ολοκλήρωση του συνολικού έργου αναµένεται στα τέλη του 2014. Στο Παράρτηµα Ι του παρόντος προγράµµατος, επισυνάπτεται αναλυτικό χρονοδιάγραµµα υλοποίησης του έργου. Ο τρέχων προϋπολογισµός του έργου ανέρχεται σε 159 εκατ.. Εξ αυτών τα 130 εκατ., αφορούν στην κατασκευή της δεξαµενής (121 εκατ. ) και την αναβάθµιση των λιµενικών εγκαταστάσεων (9 εκατ. ), ενώ τα 29 εκατ. αφορούν στην αύξηση του ρυθµού αεριοποίησης (26 εκατ. ) και την αναβάθµιση του µετρητικού σταθµού Αγίας Τριάδας (3 εκατ. ). Από τον προαναφερθέντα συνολικό προϋπολογισµό, τα 150 εκατ. προγραµµατίζεται να δαπανηθούν εντός της περιόδου αναφοράς του Προγράµµατος Ανάπτυξης (δηλ. έως τα τέλη του 2014). γ) Τρόπος χρηµατοδότησης και ανάκτησης της επένδυσης Ο ΕΣΦΑ έχει αιτηθεί συγχρηµατοδότηση του έργου από το ΕΣΠΑ προκειµένου να ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση των τιµολογίων χρήσης του ΕΣΦΑ από την επένδυση αυτήν. Εγκρίθηκε ποσοστό επιχορήγησης (δηµόσια δαπάνη) 35% του επιλέξιµου κόστους υπό την προϋπόθεση ένταξης του έργου στο παρόν Πρόγραµµα Ανάπτυξης και έγκρισης αυτού. Το ποσό του συνολικού προϋπολογισµού που δεν θα συγχρηµατοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ (65%), θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια και δανεισµό. Για τον δανεισµό θα επιδιωχθεί η σύναψη σύµβασης µε την ΕΤΕπ. Το κόστος της επένδυσης που δεν θα επιδοτηθεί, θα ενταχθεί στη ΡΠΒ και θα ανακτηθεί µέσω των τιµολογίων χρήσης του ΕΣΦΑ. 16

Σηµειώνεται ότι η δεύτερη αναβάθµιση του σταθµού ΥΦΑ, θα έχει µια αυξητική επίδραση στα τιµολόγια, παρά την εγκριθείσα επιχορήγηση, καθώς δεν συνδέεται µε άµεση αύξηση της ζήτησης της αγοράς (είναι κυρίως έργο ασφάλειας τροφοδοσίας και ενίσχυσης του ανταγωνισµού και µόνο έµµεσα και µακροπρόθεσµα συµβάλλει και στην αύξηση της αγοράς Φ.Α.). Εικόνα 2: Eναέρια προσεγγιστική όψη τερµατικού σταθµού νήσου Ρεβυθούσας µε την εγκατάσταση της 3 ης δεξαµενής. Προκαταρκτικός υπολογισµός βάσει του ισχύοντος τιµολογίου έδειξε ότι µε ποσοστό συγχρηµατοδότησης από το ΕΣΠΑ 35%, η αύξηση του τιµολογίου θα είναι της τάξης του 1,7% γα τα τέλη χρήσης του Συστήµατος Μεταφοράς και 7,5% για τα τέλη χρήσης εγκατάστασης ΥΦΑ. 1.3. Nέες επενδύσεις εντός της ελληνικής επικράτειας για την τροφοδότηση νέων περιοχών και νέων µονάδων Ηλεκτροπαραγωγής. 1.3.1. Νέοι σταθµοί Μέτρησης ή και Ρύθµισης Σε συνέχεια των σταθµών Μέτρησης ή και Ρύθµισης που έχουν ήδη υλοποιηθεί ο ΕΣΦΑ έχει αναθέσει την κατασκευή τριών επιπλέον σταθµών για την τροφοδότηση των περιοχών της Καρδίτσας, των Τρικάλων και της Κορίνθου (Αγ. Θεοδώρων). Οι τρεις σταθµοί αναµένεται να έχουν κατασκευαστεί εντός το 2012. Οι σταθµοί Τρικάλων και Καρδίτσας δεν είχαν συµπεριληφθεί στο έργο Επέκταση του ΕΣΜΦΑ από τον κεντρικό αγωγό προς υτική Θεσσαλία,αφού στο κόστος εκείνου του έργου είχε χρεωθεί µόνο η εγκατάσταση προσωρινών σταθµών για την τροφοδότηση των εν λόγω περιοχών. Επίσης, ο σταθµός της Κορίνθου θα κατασκευαστεί µε σκοπό την τροφοδότηση δικτύων διανοµής στην περιοχή της Κορίνθου. Το εκτιµώµενο κόστος µε βάση τα σηµερινά δεδοµένα εκτιµάται σε 6,8 εκατ., το οποίο και θα δαπανηθεί εντός της περιόδου αναφοράς του Προγράµµατος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ (δηλ. έως το τέλος του 2014). Για το έργο αυτό έχει εγκριθεί συγχρηµατοδότηση από το ΕΣΠΑ µε ποσοστό της τάξης 17

του 35% του επιλέξιµου κόστους. Το υπόλοιπο κόστος του εν λόγω έργου θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια του ΕΣΦΑ και δανεισµό από την ΕΤΕπ και θα ανακτηθεί µέσω των Τιµολογίων Μεταφοράς ΕΣΦΑ. Η ένταξη του µη συγχρηµατοδοτούµενου ποσού για το εν λόγω έργο στη Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση του ΕΣΦΑ, θα επιφέρει αύξηση στο υφιστάµενο τιµολόγιο µεταφοράς της τάξης του 0,1%. Στόχος είναι η κατασκευή και η λειτουργία των Μετρητικών/Ρυθµιστικών Σταθµών Τρικάλων, Καρδίτσας και Αγίων Θεοδώρων, να συµβάλλει στην αύξηση των ποσοτήτων Φυσικού Αερίου που θα µεταφέρονται προς τις νέες αυτές περιοχές, ώστε σε βάθος χρόνου να εξαλειφθεί η όποια µεσοπρόθεσµη - αύξηση των τιµολογίων. 1.3.2. Επέκταση ΕΣΦΑ στην Πελοπόννησο µέχρι την Μεγαλόπολη (Άγιοι Θεόδωροι Μεγαλόπολη) Η ΕΗ, σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν. 3175/2003, έχει τη δυνατότητα αντικατάστασης παλαιών µονάδων Η/Π συνολικής ισχύος έως 1600 MW. Στα πλαίσια αυτά έχει ήδη δροµολογηθεί η κατασκευή µιας νέας µονάδας Η/Π ισχύος περίπου 850 MW στη Μεγαλόπολη. Σκοπός της κατασκευής του έργου είναι η τροφοδοσία των ευρύτερων βιοτεχνικών / αστικών περιοχών από τις οποίες διέρχεται (περιοχή Κορίνθου, περιοχή Άργους Ναυπλίου, περιοχή Τρίπολης, περιοχή Μεγαλόπολης) καθώς και η τροφοδοσία µονάδων Ηλεκτροπαραγωγής µε καύσιµο Φυσικό Αέριο που θα κατασκευασθούν στη Μεγαλόπολη. Το έργο σχεδιάστηκε µε τρόπο ώστε να είναι εφικτή η µελλοντική επέκταση του αγωγού στην ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου (περιοχή Πάτρας, περιοχή Καλαµάτας, περιοχή Σπάρτης, περιοχή Πύργου), µε προοπτική να ολοκληρωθεί γεωγραφικά το χερσαίο Σύστηµα Υψηλής Πίεσης και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. εδοµένου ότι αντικαθίσταται η λειτουργία λιγνιτικών µονάδων ηλεκτροπαραγωγής, µε αντίστοιχες φυσικού αερίου, δηµιουργείται µείωση ρύπων (ΝΟx, CO, SO2 και σωµατιδίων) και CO2. Εποµένως, το συγκεκριµένο έργο συνδυάζει ενεργειακά και περιβαλλοντικά πλεονεκτήµατα. Επίσης, επισηµαίνεται και ο αναπτυξιακός ρόλος του έργου, δεδοµένου ότι θα δοθεί η δυνατότητα ανάπτυξης των νέων ενεργειακών τεχνολογιών στις γύρω από την όδευση του αγωγού περιοχές. Ο ΕΣΦΑ ολοκλήρωσε την Μελέτη Βασικού Σχεδιασµού του έργου καθώς και του έχει χορηγηθεί η άδεια Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (ΠΠΕΑ). Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία του διεθνούς διαγωνισµού για την κατασκευή του έργου. Η επέκταση του ΕΣΦΑ θα γίνει µε την κατασκευή αγωγού υψηλής πίεσης που θα ξεκινά από την περιοχή των Αγίων Θεοδώρων και θα καταλήγει στις εγκαταστάσεις της ΕΗ στη Μεγαλόπολη 18

συνολικού µήκους 159 km. Ο υπό κατασκευή αγωγός ΥΠ θα αποτελείται από το τµήµα Αγίων Θεοδώρων Εξαµιλίων διαµέτρου 30in και µήκους 16 km, και από το τµήµα Εξαµιλίων Μεγαλόπολης διαµέτρου 24in και µήκους 143 km. Το χρονοδιάγραµµα του έργου παρουσιάζεται στο Παράρτηµα Ι. Ο κλάδος Πελοποννήσου όπως προαναφέρθηκε θα καλύπτει τη ζήτηση των αστικών και βιοµηχανικών καταναλώσεων κατά µήκος της όδευσης. Το έτος 2013, εκτιµάται ότι θα τεθεί σε εµπορική λειτουργία ο νέος θερµικός σταθµός της ΕΗ µε καύσιµο φυσικό αέριο στο ενεργειακό πάρκο της Μεγαλόπολης. Επισηµαίνεται ότι µελλοντικές ενέργειες του ιαχειριστή µε στόχο την αύξηση της πίεσης εισόδου στο Βανοστάσιο Μεγάρων (όπου συνδέεται ο κεντρικός κλάδος του ΕΣΦΑ µε τον αγωγό Μέγαρα Άγιοι Θεόδωροι Μεγαλόπολη), µπορούν να αυξήσουν σηµαντικά τη µεταφορική ικανότητα του κλάδου, ώστε να εξυπηρετήσει πολύ µεγαλύτερες καταναλώσεις. Ήδη σήµερα από τον κλάδο αυτό τροφοδοτείται η MOTOR OIL ενώ από το 2012 και µετά θα τροφοδοτείται η νέα µονάδα ηλεκτροπαραγωγής της CORINTHOS POWER. Ο τρέχων προϋπολογισµός του έργου ανέρχεται σε περίπου 130 εκατ. (περίπου 128 εκατ. για τον αγωγό και 2,1 εκατ. για τον µετρητικό σταθµό στον ΑΗΣ Μεγαλόπολης) και η µηχανική ολοκλήρωση του έργου αναµένεται στο δεύτερο εξάµηνο του 2012. Από το προαναφερθέν ποσό, η ΕΗ θα καταβάλει το κόστος Ρηχής Σύνδεσης καταβλητέο από τον αιτούντα τη σύνδεση, σύµφωνα µε τις διατάξεις της Απόφασης 4955/2006, που εκτιµάται σε περίπου 3,7 εκατ.. Για το έργο έχει εγκριθεί χρηµατοδότηση 35% του επιλέξιµου κόστους από το ΕΣΠΑ υπό την προϋπόθεση ένταξης του έργου στο παρόν Πρόγραµµα Ανάπτυξης και έγκρισης αυτού. Το υπόλοιπο κόστος θα καλυφθεί από ίδια κεφάλαια του ΕΣΦΑ και δανεισµό. Για το δάνειο έχει ξεκινήσει η διαδικασία σύναψης σύµβασης µε την ΕΤΕπ. Η ανάκτηση της επένδυσης θα προέλθει από τα τιµολόγια µεταφοράς, αφού το ποσό που δεν θα επιδοτηθεί, θα ενταχθεί στην Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση του ΕΣΦΑ. Η επίπτωση που θα έχει η ανωτέρω ένταξη στη ΡΠΒ στα Τιµολόγια Μεταφοράς του ΕΣΦΑ, εκτιµάται ως οριακά θετική, λόγω της παράλληλης αύξησης των διακινούµενων όγκων που θα επέλθει από την λειτουργία της εν λόγω µονάδας. Πιο συγκεκριµένα, εκτιµάται ότι η υλοποίηση της εν λόγω επένδυσης θα έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση των συντελεστών τιµολόγησης, τόσο του σκέλους δυναµικότητας (Capacity Charge) όσο και του σκέλους ενέργειας (Commodity Charge) της τάξης του 1%, έναντι του σεναρίου µη υλοποίησης του έργου. Επισηµαίνεται ότι: α) Η ανάλυση επίπτωσης των τιµολογίων έγινε µε βάση το ισχύον σύστηµα τιµολόγησης, όπου η περίοδος εξοµάλυνσης είναι από το 2006 έως το 2016. Για κάθε έτος της περιόδου εξοµάλυνσης που λειτουργεί η µονάδα της ΕΗ στη Μεγαλόπολη (δηλ. από το 2013 έως και το 2016), 19

αφαιρείται η εκτιµηθείσα ετήσια ζήτηση φυσικού αερίου και η ηµερήσια αιχµή της µονάδας, από τη συνολική ετήσια ζήτηση και τη µέγιστη ηµερήσια αιχµή του συστήµατος µεταφοράς αντίστοιχα. Το τιµολόγιο που υπολογίζεται µε τον τρόπο αυτό θεωρείται ως το βασικό για τις µετέπειτα συγκρίσεις (Reference Fee). Στη συνέχεια, προστίθεται στη Ρυθµιζόµενη Περιουσιακή Βάση το κόστος της νέας επένδυσης. Παράλληλα προστίθεται στη συνολική ετήσια ζήτηση και τη µέγιστη ηµερήσια αιχµή του συστήµατος µεταφοράς, η εκτιµηθείσα ετήσια ζήτηση φυσικού αερίου και η ηµερήσια αιχµή της µονάδας αντίστοιχα. Το τιµολόγιο µεταφοράς που προκύπτει, συγκρίνεται µε το Reference Fee και έτσι υπολογίζεται η µεταβολή της χρέωσης του τιµολογίου µεταφοράς λόγω της νέας επένδυσης. β) Η ετήσια ζήτηση που εκτιµάται για την νέα µονάδα της ΕΗ από το 2013, εκτιµάται ότι υα κυµανθεί στα 550 εκατ. Νm3 που αντιστοιχεί σε 3.700 ώρες/έτος ισοδύναµης λειτουργίας. Η πρόβλεψη αυτή προκύπτει από επεξεργασία στατιστικών στοιχείων του 2010. Ελήφθη υπόψη η ζήτηση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή το 2010 και η διατιθέµενη ισχύς των µονάδων ηλεκτροπαραγωγής για το ίδιο χρονικό διάστηµα. Για την στατιστική επεξεργασία δεν ελήφθη υπόψη η µονάδα ΗΡΩΝ Ι, καθώς είναι µονάδα αιχµιακής ζήτησης και η µονάδα ENDESA HELLAS, καθώς ετέθη σε λειτουργία στο τέλος του 2010, µε µικρή πραγµατοποιηθείσα κατανάλωση. Επισηµαίνεται ότι λόγω της αβεβαιότητας σχετικά µε τον τρόπο λειτουργίας των νέων µονάδων ηλεκτροπαραγωγής τα επόµενα έτη, εξετάστηκε και η περίπτωση όπου η ετήσια ζήτηση της µονάδας είναι 730 εκατ. Νm3, που αντιστοιχεί σε 5.000 ώρες/έτος ισοδύναµης λειτουργίας. Η επίπτωση στα τιµολόγια είναι αντίστοιχη και µάλιστα επηρεάζει µόνο τη χρέωση ποσότητας (Commodity Charge) που ανακτά µόνο κατά 10% το απαιτούµενο έσοδο. γ) Η ηµερήσια αιχµή που εκτιµάται για τη νέα µονάδα της ΕΗ είναι της τάξης των 3 mnm3. Η εκτίµηση αυτή έχει υπολογιστεί ως το γινόµενο της µέγιστης δυνατής κατανάλωσης φυσικού αερίου από τη νέα εγκατάσταση βάσει των τεχνικών χαρακτηριστικών αυτής και του συντελεστή 0,85 (ο ίδιος συντελεστής που χρησιµοποιείται στην Απόφαση 4955/06 για τον καθορισµό των χρεώσεων µονάδων ηλεκτροπαραγωγής). δ) Το κόστος Ρηχής Σύνδεσης που καταβάλλεται από τον Χρήστη καθώς και οι επιχορηγήσεις από το ΕΣΠΑ εξαιρουµένων των αποσβέσεων αυτών, δεν συνυπολογίζονται στην επίπτωση των τιµολογίων. 1.3.3. Σύνδεση µονάδας Η/Π της ENDESA HELLAS Α.Ε. στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας Η µονάδα Η/Π που κατασκευάστηκε στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας έχει ονοµαστική ισχύ 444,5 MW και ετέθη σε δοκιµαστική λειτουργία στα τέλη Νοεµβρίου 2010. 20