Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών Μετασχηματισμός Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (T-Gov): Υιοθέτηση ενός web 2.0 πολιτοκεντρικού μοντέλου επικοινωνίας Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεματικής Αλέξανδρος Νταής
Agenda Εισαγωγή (e-gov, T-Gov, e-gov 2.0) Μετασχηματίζοντας τις υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Παρουσίαση του web 2.0 πολιτο-κεντρικό μοντέλο αλληλεπίδρασης. Case Study Υλοποίηση Πλατφόρμας Διαχείριση σημασιολογικής πληροφορίας Συμπεράσματα
e-gov Σκοπός της ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης είναι η παροχή καλύτερων, αποδοτικότερων και ευρύτερα προσβάσιμων δημόσιων υπηρεσιών με ηλεκτρονικό τρόπο. Στα αρχικά στάδια ανάπτυξης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν κυρίως στη απλή ανάρτηση πληροφοριών στο Διαδίκτυο, ενώ στη συνέχεια αρκετές δράσεις επικεντρώθηκαν στην ηλεκτρονική διεξαγωγή συναλλαγών.
T-Gov Το τελευταίο διάστημα αποτυπώνεται η τάση επαναπροσδιορισμού του ρόλου των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών στη δημόσια διοίκηση. Ο ρόλος των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών επικεντρώνεται στο μετασχηματισμό των παρεχόμενων ηλεκτρονικών υπηρεσιών από τη λογική της βελτίωσης στη λογική της διαφοροποίησης. Η προσπάθεια μετασχηματισμού των κυβερνητικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών συνοψίζεται στον όρο Transformational Government ή T- Gov.
Απαιτήσεις T-Gov Η T-Gov αντίληψη στη δημόσια ηλεκτρονική διακυβέρνηση θέτει νέες απαιτήσεις όπως η πολιτο-κεντρική παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών η συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων (e-participation) η ολοκλήρωση (integration) και η ευελιξία (agility) της δημόσιας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης η βέλτιστη διαχείριση των πόρων και των δυνατοτήτων που διαθέτει το κράτος η ευχρηστία και η αξιοπιστία των δημόσιων συναλλαγών με σκοπό να καλλιεργηθεί στους πολίτες το αίσθημα εμπιστοσύνης στη δημόσια ηλεκτρονική διακυβέρνηση η ενθάρρυνση της συμμετοχή τρίτων (εταιρίες, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και πολίτες) στην ανάπτυξη των εφαρμογών της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Απαιτήσεις T-Gov Παρατηρούμε ότι μετατοπίζεται το ενδιαφέρον από τη υποστηριζόμενη λειτουργία, στην προσφερόμενη λειτουργικότητα και τη συμμετοχή, παρέχοντας υπηρεσίες περισσότερο εύχρηστες, φιλικές και ανταποκρινόμενες στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.
e-gov 2.0 Είναι ένα συμμετοχικό μοντέλο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης Στο μοντέλο αυτό οι πολίτες ενεργά συμμετέχουν στη διακυβέρνηση και στη λήψη κυβερνητικών Τα κυβερνητικά στελέχη οφείλουν να επεξεργάζονται τις θέσεις και τους προβληματισμούς των πολιτών ώστε να δημιουργούνται ισχυρά κανάλια επικοινωνίας και συνεργασία των πολιτών με τους δημόσιους λειτουργούς.
e-gov 2.0 Το egov 2.0 βασίζεται στο web 2.0 περιβάλλον. Το web 2.0 εστιάζει στους χρήστες. Στις web 2.0 υπηρεσίες, οι ίδιοι χρήστες είναι εκείνοι που φορτώνουν το ψηφιακό υλικό, το βαθμολογούν, το σχολιάζουν και το κατηγοριοποιούν. Επομένως οι web 2.0 εφαρμογές δημιουργούνται από τους χρήστες, διαχειρίζονται από τους χρήστες και έχουν στο επίκεντρο τους χρήστες (user built, user-run, user-centred).
e-gov 2.0 Συνοψίζοντας, ο μετασχηματισμός που υφίσταται η ηλεκτρονική διακυβέρνηση με το egov 2.0 εστιάζει: στη συνεισφορά και συνεργασία των πολιτών, στη χρήση κοινωνικών μέσων (social media), στη διαφάνεια των εφαρμογών και των δεδομένων, στη χρήση ανοιχτών προτύπων που ενθαρρύνουν την καινοτομία.
Μετασχηματίζοντας τις υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Στο μετασχηματισμό που προτείνουμε προσθέσαμε και τις ακόλουθες απαιτήσεις Μια τυπική διαδικασία αυθεντικοποίησης των χρηστών. Χρήση μεσολαβητών (intermediates). Κατανεμημένη εφαρμογή, στην οποία να υπάρχει κάποιος κεντρικός έλεγχος Κατηγοριοποίηση των εφαρμογών με τη χρήση σημασιολογίας.
Μεσολαβητές (intermediates) Μεσολαβητές είναι οι πληρεξούσιοι που αναλαμβάνουν να ολοκληρώσουν μια εργασία για λογαριασμό κάποιου πολίτη. Μπορεί να είναι λογιστές, δικηγόροι, Τράπεζες κτλ. Οι μεσολαβητές θα πρέπει να επικοινωνούν και να συνεργάζονται μεταξύ τους, με διαφάνεια ως προς τον πολίτη. Οι μεσολαβητές θα πρέπει να βλέπουν μονό τις πληροφορίες που απαιτούνται για να ολοκληρώσουν τις εργασίες που έχουν αναλάβει. Ο πολίτης θα πρέπει να ενημερώνεται για την έκβαση των ενεργειών των διαμεσολαβητών.
Web 2.0 Πολιτο-κεντρικό μοντέλο αλληλεπίδρασης (1/2) Το προτεινόμενο μοντέλο είναι πολιτο-κεντρικό. Κάθε μορφή αλληλεπίδρασης (B2G, G2G) αναλύεται σε πολλαπλές C2G αλληλεπιδράσεις. Το μοντέλο αλληλεπίδρασης έχει υλοποιηθεί σαν κοινωνικό δίκτυο. Δυο είδη σχέσεων επιτρέπονται: μεταξύ πολιτών και μεταξύ πολιτών και Δημοσίας Διοίκησης.
Web 2.0 Πολιτο-κεντρικό μοντέλο αλληλεπίδρασης (1/2) Στο μοντέλο αλληλεπίδρασης Η δημόσια διοίκηση «αντιπροσωπεύεται» μέσω των εφαρμογών (Applications). Ο πολίτης «αντιπροσωπεύεται» μέσω του προφίλ του. Κάθε αλληλεπίδραση με τις επιχειρήσεις ή τη Δημόσια Διοίκηση γίνεται μέσω του προφίλ.
Μετά-μοντέλο του Web 2.0 Πολιτο-κεντρικό μοντέλο αλληλεπίδρασης
Views Tab Το Views τμήμα αναλύεται σε View Tabs που αρχικοποιούνται όταν ένας πολίτης γίνει μεσολαβητής (intermediate) Υπάρχει μια τυπική διαδικασία αυθεντικοποιήσης μεταξύ των προφίλ των χρηστών, το αποτέλεσμα της οποίας είναι η δημιουργία ενός view tab. Η διαδικασία αυθεντικοποίησης που ακολουθείται προϋποθέτει την ειδοποίηση του μεσολαβητή και τη συναίνεσή του σε αυτή την αίτηση. Στη συνέχεια, ο μεσολαβητής μπορεί να εγκαταστήσει εφαρμογές στο view tab για λογαριασμό του πολίτη. Εννοιολογικά, η εφαρμογή εγκαθίσταται και εκτελείται στο business tab του πολίτη που ξεκίνησε τη διαδικασία αυθεντικοποίησης. Ο μεσολαβητής ουσιαστικά διαχειρίζεται τις απαραίτητες εφαρμογές, δημιουργώντας έτσι μια όψη του business tab Η ανάλυση του business tab σε όψεις είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των ευαίσθητων δεδομένων της επιχείρησης και τη διατήρηση του ελέγχου στις διαδικασίες της επιχείρησης.
Παράδειγμα (διαδικασία Αυθεντικοποίησης)
Παράδειγμα (Διαδικασία Υποβολής Πρότασης)
Απαιτήσεις Πλατφόρμας Υπηρεσία αυθεντικοποιησης των πολιτών Υπηρεσία διαχείρισης του προφίλ Υπηρεσία διαχείρισης των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των πολιτών και της Δημόσιας Διοίκησης. Υπηρεσία διαχείρισης της εμπιστοσύνης Υπηρεσία εύρεσης των εφαρμογών Υπηρεσία σημασιολογικής κατηγοριοποίησης των εφαρμογών Υπηρεσία διαχείρισης των εφαρμογών στον προφίλ του πολίτη Υπηρεσία ενημέρωσης του πολίτη
Υλοποίηση (1/5) Η υλοποίηση της πλατφόρμας βασίζεται στην Αρχιτεκτονική OpenSocial της Google. Το OpenSocial ορίζει ένα σύνολο κοινών προδιαγραφών και APIs για τη δημιουργία κοινωνικών εφαρμογών, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλαπλά site κοινωνικής δικτύωσης. Όταν ένα site κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζει τις προδιαγραφές του OpenSocial, τότε μπορεί να φιλοξενήσει κοινωνικές εφαρμογές τρίτων. Ουσιαστικά φιλοδοξεί να αποτελέσει τη Java των κοινωνικών δικτύων
Υλοποίηση (2/5) Οι εφαρμογές έχουν τη δομή των gadgets. Είναι xml αρχεία με συγκεκριμένη δομή στην οποία γίνεται χρήση standard JavaScript και HTML
Υλοποίηση (3/5) <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> <Module> <ModulePrefs title="hello world example" /> <Content type="html"> <![CDATA[ Hello, world! ]]> </Content> </Module> Αρχίζουν με το tag <Module> To <ModulePrefs> tag περιέχει πληροφορίες όπως ο τίτλος, η περιγραφή και άλλα χαρακτηριστικά Ο κώδικάς εσωκλείεται μέσα στο <![CDATA[]]>. Ενημερώνουμε την πλατφόρμα να μην θεωρήσει τον κώδικά σαν xml αλλά σαν HTML και Javascript.
Υλοποίηση (4/5)
Υλοποίηση (5/5)
Διαχείριση σημασιολογικής πληροφορίας Οι εφαρμογές φορτώνονται σε ένα Application Registry. Οι πληροφορίες που καταχωρούνται στο registry θα βασίζονται στο GIF (Government Interoperability Framework) Identifier Version Title Creator Type Description Input Data Output data
Συμμετοχική κατηγοριοποίηση των εφαρμογών Όπως συμβαίνει σε όλα τα Web 2.0 περιβάλλοντα, οι χρήστες της πλατφόρμας θα μπορούν να κατηγοριοποιήσουν τις εφαρμογές χρησιμοποιώντας ελεύθερα tags (Folksonomy). Ενδιαφέρον έχει η χρήση της συμμετοχικής ταξονομίας στα πεδία input και output. Θα μπορούσαν να εντοπιστούν συνώνυμα, ακρωνύμια και αναγραμματισμοί. Οι πολίτες θα μπορούν επίσης να σχολιάζουν την εφαρμογή και να την βαθμολογήσουν.
Συμπεράσματα Στο μοντέλο αλληλεπίδρασης, οι πολίτες έχουν πολλαπλές ιδιότητες. Είναι βασικά πολίτες (Citizen Section), μπορούν επίσης να διευθύνουν μια επιχείρηση (Business Section) και να παίξουν το ρόλο μεσολαβητών (Views Section). Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε ώστε το μοντέλο να είναι απλό, συνεπές και ασφαλές. Οι πολίτες είναι εκείνοι που παρέχουν το περιεχόμενο στην πλατφόρμα, με τη βοήθεια των εφαρμογών. Αν θέλουν μπορούν να μοιραστούν τις πληροφορίες που διατηρούν στο προφίλ τους, είτε με άλλους πολίτες (μεσολαβητές), είτε με τη Δημόσια Διοίκηση για την ολοκλήρωση συνθέτων υπηρεσιών.
Μελλοντικοί Στόχοι Η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου πρωτοτύπου. Ζητήματα αλληλεπίδρασης των εφαρμογών με την πλατφόρμα. Η επεξεργασία της σημασιολογικής πληροφορίας. Ασφάλεια και Ακεραιότητα του Συστήματος
Δημοσιεύσεις "Introducing a Public Agency Networking Platform towards supporting Connected Governance" Alexandros Dais, Mara Nikolaidou, Nancy Alexopoulou, Dimosthenis Anagnostopoulos. EGOV 2008, Torino (Italy), August 31 - September 5, 2008 "Facilitating Business to Government Interaction Using a Citizen- Centric Web 2.0 Model" Alexandros Dais, Mara Nikolaidou, Dimosthenis Anagnostopoulos. 9th IFIP Conference on e-business, e- Services and e-society, I3E 2009, Nancy, France, September 23-25, 2009. Proceedings. IFIP 305 Springer 2009
Ερωτήσεις Αλέξανδρος Νταής (adais@hua.gr)