Μαρία Θ. Παπαδοπούλου, PhD, Σχολική Σύμβουλος Π.Ε. 6η Περιφέρεια ν. Λάρισας ΠΕΚ ΛΑΡΙΣΑΣ, ΜΑΡΤΙΟΣ 2015 ΘΕ 1.2. Ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής σε θέματα ένταξης
Νομοθεσία για Ειδική Αγωγή 1. Ν. 1143/1981, Περί ειδικής αγωγής, ειδικής επαγγελματικής εκπαιδεύσεως, απασχολήσεως και κοινωνικής μερίμνης των αποκλινόντων εκ του φυσιολογικού ατόμων και άλλων τινών εκπαιδευτικών διατάξεων (έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από νεώτερους νόμους)
Μορφές εκπαίδευσης σύμφωνα με τον Ν. 1143/1981 Εκπαίδευση σε: Ειδικά σχολεία και νηπιαγωγεία Ειδικές παράλληλες τάξεις Ειδικά σχολεία ή τάξεις εντός νοσοκομείων και θεραπευτικών καταστημάτων Κατ' οίκον ειδική αγωγή Ειδικές επαγγελματικές σχολές Σχολές μαθητείας Ειδικά προστατευόμενα εργαστήρια
2. Ν. 1566/1985 Δομή και λειτουργία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις
Μορφές εκπαίδευσης σύμφωνα με τον Ν. 1566/1985 Εκπαίδευση σε: Κανονικά σχολεία (ένταξη) Ειδικές τάξεις ή τμήματα σε κανονικά σχολεία Ειδικά νηπιαγωγεία και αυτοτελή ειδικά σχολεία Ειδικές τάξεις ή τμήματα σε νοσοκομεία Ειδικές επαγγελματικές σχολές ή ειδικά τμήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης μέσα σε κανονικά σχολεία ή ειδικά επαγγελματικά εργαστήρια Θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων ή θεραπευτήρια καταστήματα ανηλίκων
3. Ν. 2817/2000 Εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άλλες διατάξεις
Μορφές εκπαίδευσης σύμφωνα με τον Ν. 2817/2000 Συνήθης σχολική τάξη με παράλληλη στήριξη από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής Τμήματα ένταξης μέσα στο σχολείο γενικής και τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης Αυτοτελή σχολεία ειδικής αγωγής Σχολεία ή τμήματα που λειτουργούν ως αυτοτελή ή παραρτήματα σε νοσοκομεία κ.ά. Ιδρύματα Στο σπίτι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις (και τηλεεκπαίδευση)
Αυτοτελή σχολεία ειδικής αγωγής Νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία (4ο ως 14ο έτος) Γυμνάσια ειδικής αγωγής (14ο ως 18ο έτος) Ενιαία λύκεια ειδικής αγωγής (18ο ως 22ο έτος) Τεχνικά επαγγελματικά εκπαιδευτήρια ειδικής αγωγής Α βαθμίδας (Τ.Ε.Ε. Για απόφοιτους δημοτικού 14ο ως 19ο έτος) Τεχνικά επαγγελματικά εκπαιδευτήρια ειδικής αγωγής Β βαθμίδας (Τ.Ε.Ε. Για απόφοιτους γυμνασίου 19ο ως 22ο έτος) Εργαστήρια ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. 14ο ως 22ο έτος)
4. Ν. 3699/2008 Ειδική αγωγή και εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Μορφές εκπαίδευσης σύμφωνα με τον Ν. 3699/2008 Σε τάξη του γενικού σχολείου με στήριξη από τον εκπαιδευτικό της τάξης Σε τάξη του γενικού σχολείου με στήριξη (παράλληλη) από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής Σε τμήματα ένταξης (Τ.Ε.) που λειτουργούν μέσα σε γενικά σχολεία Σε αυτοτελείς ΣΜΕΑΕ ή σε γενικά σχολεία ή Τ.Ε. με στήριξη από Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό Σε σχολεία ή τμήματα που λειτουργούν ως αυτοτελή ή ως παραρτήματα σε νοσοκομεία και ιδρύματα Με διδασκαλία στο σπίτι
ΣΜΕΑΕ σύμφωνα με τον Ν. 3699/2008 Νηπιαγωγεία ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης ΕΑΕ (ως το 7ο έτος) Δημοτικά σχολεία ΕΑΕ (ως το 14ο ή 15ο έτος μετά από πρόταση του ΚΕΔΔΥ) Γυμνάσια ΕΑΕ (ως το 19ο έτος) Λύκεια ΕΑΕ (ως το 23ο έτος) Ειδικά επαγγελματικά γυμνάσια (απόφοιτοι δημοτικού- φοίτηση πενταετής) Ειδικά επαγγελματικά λύκεια (απόφοιτοι γυμνασίου- φοίτηση τετραετής) Ειδική επαγγελματική σχολή (απόφοιτοι γυμνασίου- φοίτηση τετραετής) Εργαστήρια ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ, απόφοιτοι δημοτικού, φοίτηση από 5-8 χρόνια, 1η εγγραφή μπορεί να γίνει στα 16)
Ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής Άρθρο 4, παρ. 1, Ν. 1143/1981
Ν. 1143/1981
Ν. 963/1979 Περί επαγγελματικής αποκατάστασης αναπήρων και εν γένει ατόμων μειομένων ικανοτήτων Καθορισμός κριτηρίων ορισμού προστατευόμενου ατόμου από Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υπηρεσιών Ευθύνη του ΟΑΕΔ για εύρεση και τοποθέτηση σε θέσεις εργασίας Χορήγηση επιδομάτων και ηθικών αμοιβών σε εργοδότες Τοποθέτηση σε: τηλεφωνικά κέντρα (τυφλοί), θέσεις θυρωρών, νυχτοφυλάκων, οδηγών ανελκυστήρων, θέσεις ό,που απαιτείται πτυχίο κατώτερης τεχνικής σχολής ή σχολής ΟΑΕΔ, εργατοτεχνικό προσωπικό σε εργοστάσια, ιεροψάλτες
Ν. 1566/1985 Στόχος της Ειδικής Αγωγής... Η ένταξη στην παραγωγική διαδικασία Η αλληλοαποδοχή με το κοινωνικό σύνολο Εντάσσονται και οι μαθητές με επιμέρους δυσκολίες στη μάθηση (δυσλεξία, διαταραχές λόγου κ.ά.) Οι θέσεις Σχολικών Συμβούλων Ειδικής Αγωγής (και Γενικής) συστάθηκαν με το Ν. 1304/1982)
Με τον ίδιο Νόμο... Υπεύθυνες για τη διάγνωση οι περιφερειακές υπηρεσίες του Υπ.ΥΠΚΑ Μπορεί να γίνει υποχρεωτική η φοίτηση από το 3ο ως το 20ο έτος Καθορίζονται τα κριτήρια απαλλαγής από τη φοίτηση Διάθεση βιβλίων από ΟΕΔΒ, μαγνητοφώνων, ακουστικών βαρηκοΐας, βιβλίων Braille από Υπ. Παιδείας Σύσταση επιπλέον θέσεων προσωπικού για σχολεία ΕΑ (λογοθεραπευτές, φυσικοθεραπευτές, ψυχολόγοι, σύμβουλοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.ά.) Καταβολή επιδόματος δυσμενών συνθηκών εργασίας Μετεκπαίδευση εκπαιδευτικών στο ΜΔΔΕ ή με υποτροφίες του ΙΚΥ στο εξωτερικό
Ν. 2817/2000 Οι διαταραχές λόγου και ομιλίας γίνονται ξεχωριστή κατηγορία από τις ειδικές δυσκολίες στη μάθηση (δυσλεξία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία) Εντάσσεται ο αυτισμός και οι διαταραχές ανάπτυξης Καθιερώνεται ως γλώσσα κωφών και βαρηκόων μαθητών η ελληνική νοηματική Βασικός στόχος η βελτίωση ικανοτήτων και δεξιοτήτων ώστε να καταστεί δυνατή η ένταξη ή επανένταξή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα και η συμβίωση με το κοινωνικό σύνολο Σύσταση των ΚΔΑΥ (Κέντρα Διάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης ατόμων με ειδικές ανάγκες) Ίδρυση τμήματος Ειδικής Αγωγής στο Π.Ι. Κατά προτεραιότητα τοποθέτηση εκπαιδευτικών με ειδίκευση ή πενταετή εμπειρία σε ΣΜΕΑ (και τριετία ή τυφλοί, βαρήκοοι κ.ά. Σε περίπτωση έλλειψης προσωπικού) Μετατροπή Ειδικών Τάξεων σε Τμήματα Ένταξης
Ν. 3699/2008 Εισαγωγή του όρου Διαφορική Διάγνωση ή Διαφοροδιάγνωση ΚΕΔΔΥ = Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και υποστήριξης ατόμων με Ειδικές Εκπαιδευτικές ανάγκες ΕΑΕ (Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση) αντί του όρου ΕΑ Βαρύτητα στην έγκαιρη διάγνωση
Βασικοί σχτόχοι: Με τον ίδιο νόμο... Η βελτίωση και αξιοποίηση δυνατοτήτων και δεξιοτήτων ώστε να καταστεί δυνατή η ένταξη ή η επανένταξη στο γενικό σχολείο, όπου και όταν αυτό είναι δυνατόν Η αντίστοιχη προς τις δυνατότητές του ένταξη στο εκπαιδευτικό σύστημα, στην κοινωνική ζωή και στην επαγγελματική δραστηριότητα Χρήση του όρου Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (για το φάσμα του αυτισμού) Ένταξη στην ΕΑΕ και των μαθητών με ταλέντα ιδιαίτερα ανεπτυγμένα σε σύγκριση με αυτά των συνομηλίκων (χαρισματικοί μαθητές) Ειδικό άρθρο για θέματα τυφλών, κωφών και αυτιστικών μαθητών (διαχωρισμός Asperger) Εισαγωγή κλάδων ΠΕ 61 και ΠΕ 71 Διορισμός εκπαιδευτικών με μόνιμη αναπηρία (πάνω από 67%)
Συνοπτικά-Αλλαγές στην εκπαιδευτική πολιτική σε τέσσερις φάσεις 1. 1906-1981 Η κρυμμένη ή αόρατη εκπαίδευση ατόμων με ΕΕΑ 2. 1982-1985 Τα χρόνια των ειδικών σχολείων και παράλληλων ειδικών τάξεων 3. 1986-2000 Τα χρόνια των ειδικών τάξεων σε σχολεία γενικής αγωγής- Επιρροή από ευρωπαϊκά πρότυπα 4. 2001-... Τα χρόνια της ένταξης
Χαρτογράφηση Αναλυτικά Προγράμματα Ειδικής Αγωγής (2003) στο site: www.pi-schools.gr Υπεύθυνη Έργου: Λαμπροπούλου Βενέττα, Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Πατρών Υπεύθυνη Δράσης: Παντελιάδου Σουζάνα,
Αναλυτικά Προγράμματα Ειδικής Αγωγής 12 10 8 6 Στήλη 1 Στήλη 2 Στήλη 3 4 2 0 Γραμμή 1 Γραμμή 2 Γραμμή 3 Γραμμή 4