Μια μέρα στο Πέραμα Μέχρι και το 2009 στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος απασχολούνταν περισσότεροι από 5.000 εξειδικευμένοι εργάτες. Σήμερα η ανεργία στην περιοχή αγγίζει το 90%. Το ΒΗΜΑgazino επισκέφθηκε το Πέραμα. από τον Βασίλη Τσιώλη
O Τζασβάντ από την Ινδία εργάζεται στα ναυπηγεία από το 1994. Στη φωτογραφία, επιχειρεί, επάνω σε ένα αναβατόριο, από την εξωτερική πλευρά του πλοίου, τον καθαρισμό του με τη μέθοδο της υδροβολής.
μια μερα στο περαμα Ο καθαρισμός του πλοίου με τη μέθοδο της υδροβολής αποτελεί βασικό κομμάτι του κύκλου εργασιών που εκτελούνται κατά τη διάρκεια της επισκευής του. Αν και η Ελλάδα διαθέτει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στην Ευρώπη και αποτελεί μία παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη, τα ναυπηγεία της διανύουν αντίθετη τροχιά 46 BHmagazino Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, η περιοχή του Περάματος αποτέλεσε για τους πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης και του Πόντου τον τόπο όπου θα ξεκινούσαν τη νέα ζωή τους. Ο προσφυγικός συνοικισμός στήθηκε και η οικονομική δραστηριότητα ακολούθησε: τα πρώτα ναυπηγεία έκαναν την εμφάνισή τους το έτος 1928. Από τότε, η ζωή στο Πέραμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δραστηριότητα της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης. Η πλειονότητα των κατοίκων της περιοχής εργάζεται στα ναυπηγεία, στα καρνάγια και στους ταρσανάδες. Πριν από λίγες εβδομάδες, στις 7.30 το πρωί, το θερμόμετρο στο Πέραμα έδειχνε μόλις 2 C. Παρά το τσουχτερό κρύο, ο ξερός κρότος των σφυριών που προσέκρουαν στις λαμαρίνες και ο ήχος της οξυγονοκόλλησης μαρτυρούσαν την ανθρώπινη παρουσία στο ναυπηγείο. «Εχει πολύ κρύο σήμερα, αλλά δεν γίνεται διαφορετικά» ομολογεί ο Αντώνης. Οι καιρικές συνθήκες, εξάλλου, δεν αποτελούν εμπόδιο για τις εργασίες που εκτελούνται στον χώρο. Το εργασιακό περιβάλλον στα ναυπηγεία είναι ιδιαίτερα δύσκολο. «Η δουλειά είναι σκληρή και οι συνθήκες εργασίας είναι αντίξοες, ιδιαίτερα για αυτούς που δουλεύουν στα αμπάρια των πλοίων» μου εκμυστηρεύεται ο Χρήστος. Εκεί οι ελασματουργοί, παρά τους εξαερισμούς που τοποθετούν, έρχονται αντιμέτωποι με την έλλειψη οξυγόνου, τις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις που δημιουργούνται από το λιώσιμο των σκουριασμένων λαμαρινών, τις παλιές μπογιές που καίγονται, καθώς και με τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες που προκαλούνται από την ηλεκτροσυγκόλληση της λαμαρίνας. Ειδικά κατά τους θερινούς μήνες τα αμπάρια των πλοίων γίνονται καμίνια. «Με τον καύσωνα σου κόβεται η ανάσα εδώ κάτω» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Παναγιώτης. Στο κατάστρωμα, η αίσθηση του καθαρού αέρα σού δίνει την εντύπωση πως οι συνθήκες είναι καλύτερες. Ενα πλοίο, όμως, που βρίσκεται σε κατάσταση επισκευής, 10.04.2016
1 2 1. Το φινιστρίνι στο κατάστρωμα του πλοίου δίνει στον Γιάννη λίγο φως και οξυγόνο. Η συγκόλληση και η κοπή των μετάλλων µε χρήση φλόγας οξυγόνουπροπανίου είναι πολύ διαδεδομένη στις ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες. 2. Ο Παναγιώτης εργάζεται ως ελασματουργός στη ζώνη του Περάματος από το 1981. 3. Στα αμπάρια των πλοίων οι συνθήκες εργασίας είναι εξαιρετικά δύσκολες. Στη φωτογραφία, επιχειρείται η κοπή ενός μετάλλου με τη χρήση οξυγόνου. 3 BHmagazino 47
μια μερα στο περαμα Ο Αντώνης στέκεται στο ξέφωτο καθώς επιτηρεί ένα σημείο που μόλις έχει οξυγονοκολληθεί. κάθε άλλο παρά ασφαλές μπορεί να είναι. Μεγάλα και μικρά κομμάτια λαμαρίνας, οι μεταλλικοί σωλήνες, τα εργαλεία που είναι διάσπαρτα στο δάπεδο. Οι φωνές των εργαζομένων φροντίζουν να σου θυμίσουν πού ακριβώς βρίσκεσαι. Τα ατυχήματα στη ζώνη είναι δυστυχώς αναπόφευκτα και κάποια από αυτά έχουν στιγματίσει τον χώρο. Οπως το δυστύχημα του 1987 που κόστισε τη ζωή σε δεκαέξι ανθρώπους έπειτα από έκρηξη που σημειώθηκε στο δεξαμενόπλοιο «Αναγκελ Γκρέιτνες» και το πιο πρόσφατο, που συνέβη τον Ιούλιο του 2008, όταν βρήκαν τραγικό θάνατο οκτώ εργαζόμενοι, πάλι ύστερα από έκρηξη που σημειώθηκε στο αμπάρι του πλοίου «Φρέντσιπ Γκαζ». Οι εργασίες επισκευής ενός πλοίου μπορεί να διαρκέσουν έως και πέντε μήνες και ξεκινούν με την ανέλκυσή του στη στεριά. Πρόκειται για μια χρονοβόρα και ιδιαίτερα επικίνδυνη διαδικασία, που απαιτεί μεγάλη προσοχή και εξειδίκευση, ώστε να γίνουν όλα με ασφάλεια. Ο καθαρισμός με τη μέθοδο της υδροβολής, ο χρωματισμός και οι ελασματουργικές εργασίες αποτελούν βασικό κομμάτι του κύκλου των εργασιών που εκτελούνται κατά τη διάρκεια επισκευής του πλοίου. Ενας κύκλος που δεν επαναλαμβάνεται συχνά, παρά την υψηλού επιπέδου ποιότητα εργασιών που προσφέρονται στα ελληνικά ναυπηγεία, αφού πλέον η οικονομική κρίση που ξέσπασε στη χώρα επηρέασε άμεσα τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος. Ενδεικτικό της κατάστασης αυτής είναι το γεγονός ότι, σήμερα, η ανεργία στην περιοχή αγγίζει το 90%, όταν μέχρι και το 2009 απασχολούνταν στη ζώνη περισσότεροι από 5.000 εξειδικευμένοι εργάτες. Αν και η Ελλάδα διαθέτει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στην Ευρώπη και αποτελεί μια παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη, τα ναυπηγεία της διανύουν αντίθετη τροχιά. Τα πλοία που επιλέγουν τα ελληνικά ναυπηγεία για τη συντήρησή τους είναι ολοένα και λιγότερα, τα μεροκάματα χάνονται και η επιβίωση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη. «Πριν από κάποια χρόνια πληρωνόμασταν πολύ καλά, τώρα είμαι τυχερός που ακόμη δουλεύω» μου αφηγείται ο Χρήστος. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του ναυπηγείου, παρ όλα αυτά, η οικονομική κρίση ήρθε να προστεθεί στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα της ζώνης. Τα πλοία που καταλήγουν στις αγορές της Ασίας και στη γειτονική Τουρκία, τα ναυπηγεία της οποίας είναι γερμανικών συμφερόντων, αλλά και ο συνδυασμός κόστους και απαιτήσεων δημιουργούν μια ζοφερή εικόνα για τα ελληνικά ναυπηγεία. Οι καλές ημέρες στο Πέραμα είναι ελάχιστες πλέον, η ελπίδα εμφανίζεται και φεύγει σαν τη ναυτική φωτοβολίδα. Στα λίγα πλοία που επισκευάζονται σήμερα δεν θα συναντήσεις νέους ανθρώπους ανάμεσα στους εργαζομένους. Οι δύσκολες και ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας, τα συχνά ατυχήματα, αλλά και η έλλειψη σταθερής δουλειάς ωθούν τη νέα γενιά μακριά από το Πέραμα. Παρά το ζοφερό μέλλον που διαγράφεται στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος, συναντά κανείς χαμογελαστά πρόσωπα που παρακάμπτουν την αγωνία για το αύριο, μιλούν με αγάπη και υπερηφάνεια για αυτό που κάνουν και αντιμετωπίζουν τη δουλειά τους με μεράκι και αφοσίωση. Ελληνες και ξένοι εργαζόμενοι που αποτελούν την καρδιά της ζώνης αναπολούν τις ημέρες που η δουλειά δεν σταματούσε ποτέ και προσπαθούν να αντικρίσουν το αύριο με αισιοδοξία τα ναυπηγεία είναι ένας ζωντανός οργανισμός και πρέπει να διατηρηθούν στη ζωή. l 48 BHmagazino 10.04.2016