Συµπεράσµατα Παράρτηµα II Σχέδιο Αποτελεσµάτων και Παραδοτέων για Υποβολή Περίληψης Προγράµµατος GEF Αποθέµατα...54

ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΑΡΚΟΥ ΠΡΕΣΠΩΝ ΕΒ ΟΜΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΠΡΕΣΠΩΝ ΟΤΕΣΕΒΟ, ΡΕΣΕΝ, ΠΓ Μ 6-7 ΜΑΡΤΙΟΥ 2005

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Ηµερήσια ιάταξη...1 Συνοπτικά Πρακτικά...2 Συµπεράσµατα...18 Παράρτηµα I Συντοµεύσεις...21 Παράρτηµα II Σχέδιο Αποτελεσµάτων και Παραδοτέων για Περίληψη Προγράµµατος GEF...22 Παράρτηµα III Παρουσίαση Μελέτης Σκοπιµότητας και Προτεινόµενων Παρεµβάσεων της KfW...29 Παράρτηµα IV Χρονοδιάγραµµα Εργασιών UNDP για την Υποβολή Περίληψης Προγράµµατος GEF...30 Παράρτηµα V Αναφορά για την Εφαρµογή του Επιχειρησιακού Σχεδίου και Προγράµµατος ραστηριοτήτων ΣΕΠΠ - 2004...31 Παράρτηµα VI Επιχειρησιακό Σχέδιο και Πρόγραµµα ραστηριοτήτων ΣΕΠΠ - 2005...43 Παράρτηµα VII Παρουσίαση UNESCO-ROSTE για Βιοσφαιρικά Αποθέµατα...54 Παράρτηµα VIII Κατάλογος Συµµετεχόντων...55

Έβδοµη Τακτική Συνάντηση της Συντονιστικής Επιτροπής του Πάρκου Πρεσπών Οτέσεβο, Ρέσεν, ΠΓ της Μακεδονίας, 6-7 Μαρτίου 2005 Φιλοξενήθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΠΓ Μ και το ήµο του Ρέσεν Χρηµατοδοτήθηκε από το UNDP/ GEF Μετά από πρόσκληση της κας Darinka Jantinska, Επικεφαλής του Τοµέα ιµερούς Συνεργασίας, Τµήµα Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΠΓ Μ, και εκπροσώπου του Υπουργείου στη Συντονιστική Επιτροπή του Πάρκου Πρεσπών (ΣΕΠΠ), η ΣΕΠΠ πραγµατοποίησε στις 6-7 Μαρτίου 2005 την έβδοµη τακτική της συνάντηση στο Ξενοδοχείο Evropa στο Οτέσεβο της ΠΓ Μ. Στη συνάντηση παρέστησαν εννέα από τα δέκα µέλη (ή αναπληρωµατικά µέλη) της ΣΕΠΠ από τις τρεις χώρες και το Ramsar/ MedWet, καθώς και εκπρόσωποι των UNDP, KfW, UNESCO-ROSTE, WWF International, EURONATUR, υπεύθυνοι και προσωπικό του προγράµµατος PDF B, και άλλοι παρατηρητές από τις τρεις χώρες (βλ. πλήρη κατάλογο συµµετεχόντων στο Παράρτηµα VIII). Απουσίαζαν ο κ. Aleko Miho (PPNEA) και ο κ. Σπύρος Κουβέλης (Συντονιστής MedWet). Τη συνάντησε άνοιξε η Γενική Γραµµατέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΠΓ Μ, κα Lindita Shakiri Atanasova, και προήδρευσε η κα Darinka Jantinska. Ηµερήσια ιάταξη 1. Εναρκτήρια Συνεδρίαση: 1.1. Εναρκτήριος χαιρετισµός από την Πρόεδρο της Συντονιστικής Επιτροπής 1.2. Χαιρετισµός από τη Γενική Γραµµατέα του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ. της ΠΓ Μ, κα Lindita Shakiri Atanasova 1.3. Χαιρετιστήρια προσφώνηση του ηµάρχου του Ρέσεν, κ. Dimko Toskovski 1.4. Παρουσίαση της ηµερήσιας διάταξης από την Πρόεδρο και έγκριση 2. Πρόγραµµα PDF B Πάρκου Πρεσπών: 2.1. Προσχέδιο αποτελεσµάτων και παραδοτέων (Outcomes and outputs) για Περίληψη Προγράµµατος GEF Παρουσίαση από τον κ. Jeffrey Griffin, UNDP (Κείµενο Εργασίας 1) 2.2. Μελέτη σκοπιµότητας και προτεινόµενες παρεµβάσεις της KfW Παρουσίαση από την κα Susanne Pecher (GFA Terra) 2.3. Ερωτήσεις και συζήτηση 2.4. Χρονοδιάγραµµα εργασιών του UNDP για την υποβολή Περίληψης Προγράµµατος GEF Παρουσίαση από τον κ. Jeffrey Griffin, UNDP 1

2.5. Συζήτηση και συµπεράσµατα 3. ραστηριότητες από την τελευταία συνάντηση στην Κορυτσά: 3.1. Παρουσίαση της αναφοράς από τη Γραµµατεία (Κείµενο Εργασίας 2) 3.2. Επιπλέον συνεισφορές από τα µέλη της ΣΕΠΠ 4. Εφαρµογή Επιχειρησιακού Σχεδίου και Προγράµµατος ραστηριοτήτων 2004: 4.1. Παρουσίαση και οικονοµική αναφορά από τη Γραµµατεία (Κείµενο Εργασίας 3) 4.2. Συζήτηση και έγκριση 5. Επιχειρησιακό Σχέδιο και Πρόγραµµα ραστηριοτήτων 2005: 5.1. Παρουσίαση πρότασης και προϋπολογισµού από τη Γραµµατεία (Κείµενο Εργασίας 4) 5.2. Συζήτηση και έγκριση 6. Σχέδιο Επικοινωνίας Πάρκου Πρεσπών: 6.1. Παρουσίαση αναφοράς δράσεων επικοινωνίας και προτάσεων για το 2005 από τη Γραµµατεία (Κείµενο Εργασίας 5) 6.2. Συζήτηση και έγκριση 7. Πιθανός χαρακτηρισµός της περιοχής ως Βιοσφαιρικού Αποθέµατος: 7.1. Παρουσίαση από τον κ. Giorgio Andrian, UNESCO ROSTE 7.2. Ερωτήσεις και συζήτηση 8. Λήξη της συνάντησης: 8.1. Υιοθέτηση αποφάσεων, συστάσεων και συµπερασµάτων της συνάντησης 8.2. Ηµεροµηνία και τόπος διεξαγωγής της επόµενης συνάντησης 8.3. Καταληκτικές παρατηρήσεις Συνοπτικά Πρακτικά Τη συνάντηση άνοιξε η Πρόεδρος, κα Darinka Jantinska (Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΠΓ Μ µέλος της ΣΕΠΠ) καλωσορίζοντας όλους τους συµµετέχοντες. Η Πρόεδρος έδωσε το λόγο στην κα Lindita Shakiri Atanasova, Γενική Γραµµατέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΠΓ Μ και Εθνική ιευθύντρια Προγράµµατος PDF B (Project Development Funding, Block B). Η κα Atanasova ευχαρίστησε για την παρουσία τους τα µέλη της ΣΕΠΠ, την κοινότητα των δωρητών και τους παρατηρητές, και επαναβεβαίωσε τη συνεχιζόµενη υποστήριξη που απολαµβάνει η πρωτοβουλία του Πάρκου Πρεσπών από το Υπουργείο της. Μία σειρά προτάσεις σχεδίων και δράσεων για την περιοχή, συνέχισε, έχουν ήδη περιληφθεί στο Στρατηγικό Σχέδιο ράσης για την Αειφορική Ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών (ΣΣ ), και το επόµενο βήµα θα πρέπει να είναι η υλοποίησή τους. Η κα Atanasova είπε ότι οι αναφορές που ετοίµασε η οµάδα εργασίας του προγράµµατος PDF B και οι εθνικοί και διεθνείς σύµβουλοι έτυχαν καλής υποδοχής από το Υπουργείο, και είπε ότι 2

οι κοινές προσπάθειες και οικονοµικές ενισχύσεις θα πρέπει να συνεισφέρουν στην περαιτέρω ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών, της πρώτης διασυνοριακής προστατευόµενης περιοχής στα Βαλκάνια. Η Πρόεδρος στη συνέχεια έδωσε το λόγο στον κ. Dimko Toskovski ( ήµαρχος του Ρέσεν µέλος της ΣΕΠΠ). Ο κ. Toskovski µίλησε για τις σηµαντικές αξίες, φυσικές και πολιτιστικές, της περιοχής Πρέσπας, και για τη ιακήρυξη των τριών Πρωθυπουργών της 2 ης Φεβρουαρίου 2000 για την ίδρυση του Πάρκου Πρεσπών. Αναφέρθηκε στα επιτεύγµατα των τελευταίων χρόνων και στην προηγούµενη δράση της ΣΕΠΠ, αλλά εξέφρασε και την άποψη ότι θα µπορούσαν να γίνουν ακόµα περισσότερα. Ενηµέρωσε τη ΣΕΠΠ ότι πρόκειται για την τελευταία συµµετοχή του σε συναντήσεις της ΣΕΠΠ ως ήµαρχος του Ρέσεν, καθόσον δεν πρόκειται να είναι υποψήφιος στις επόµενες ηµοτικές Εκλογές. Ο κ. Toskovski αναφέρθηκε στην επιτυχή εγκατάσταση της Μονάδας Υλοποίησης Προγράµµατος PDF B (PDF B Project Implementation Unit) στο Ρέσεν, τις δράσεις επικοινωνίας του Πάρκου Πρεσπών, τη συνεργασία µεταξύ των τριών ηµάρχων περιοχής Πρέσπας, τα διάφορα προγράµµατα που πραγµατοποιούνται στην περιοχή του Ρέσεν, την υλοποίηση του ΣΣ, την σχεδιαζόµενη Υπουργική Συνάντηση για το Πάρκο Πρεσπών, και τέλος, τη διαδικασία αποκέντρωσης στην ΠΓ Μ και τις συνέπειές της στο Πάρκο Πρεσπών. Η κα Jantinska ευχαρίστησε το ήµαρχο για τη συνεισφορά του και ευχήθηκε να συνεχίσει την ενασχόλησή του µε τη διαδικασία του Πάρκου Πρεσπών. Στη συνέχεια, η Πρόεδρος ανάγνωσε την ηµερήσια διάταξη της συνάντησης, η οποία εγκρίθηκε από τη ΣΕΠΠ. Στο σηµείο 2 της ηµερήσιας διάταξης, «Πρόγραµµα PDF B Πάρκου Πρεσπών», η Πρόεδρος έδωσε το λόγο στην κα Anita Kodzoman (UNDP-Skopje, United Nations Development Programme Πρόγραµµα των Ηνωµένων Εθνών για την Ανάπτυξη, γραφείο Σκοπίων). Η κα Kodzoman εξέφρασε την ελπίδα για µία ανοιχτή και γόνιµη συζήτηση που θα στρέφεται γύρω από όλα τα ζητήµατα του προγράµµατος PDF B και θα παρέχει διευκρινίσεις. Έκανε σύντοµη ανασκόπηση των δραστηριοτήτων από την προηγούµενη συνάντηση της ΣΕΠΠ (Κορυτσά, Αλβανία, Ιούνιος 2004), περιλαµβανοµένων της διάσπασης των δράσεων του προγράµµατος PDF B ανάµεσα στους δύο χρηµατοδότες, το UNDP/GEF και την KfW, της επιλογής εθνικών και διεθνών συµβούλων, και της συνάντησης εργασίας για την αξιολόγηση των αναφορών των συµβούλων. Η συνάντηση κατέληξε στο συµπέρασµα ότι λόγω κενών στην πληροφορία, θα πρέπει να αναβληθεί η υποβολή της πρότασης προγράµµατος προς το GEF (Global Environment Facility Παγκόσµιο Ταµείο για το Περιβάλλον) και να ετοιµαστεί νέο χρονοδιάγραµµα εργασιών. Η κα Kodzoman έδωσε τις ηµεροµηνίες-ορόσηµα του νέου χρονοδιαγράµµατος, οι οποίες περιλαµβάνουν: υποβολή της ανάλυσης προβληµάτων και του λογικού πλαισίου (24 Μαρτίου), του προχωρηµένου προσχέδιου (20 Μαΐου), και της τελικής έκδοσης του κειµένου προγράµµατος (15 Ιουνίου). Η έγκριση του προγράµµατος GEF του Πάρκου Πρεσπών θα αποφασιστεί κατά τη σύνοδο του συµβουλίου GEF τον Ιούλιο 2005. Η κα Kodzoman στη συνέχεια είπε ότι τα Εθνικά Γραφεία του UNDP σε Σκόπια και Τίρανα συνέχισαν να εργάζονται για την κινητοποίηση πρόσθετων πόρων, και ως εκ τούτου το Περιφερειακό Πρόγραµµα Περιβάλλοντος του UNDP (µε έδρα την Μπρατισλάβα) ενέκρινε 220.000$ προς Αλβανία και ΠΓ Μ για ένα πρόγραµµα σχετικά µε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της γεωργίας. Η κα Kodzoman συµπλήρωσε ότι καθότι το τελευταίο είναι διασυνοριακή δράση, θα έπρεπε να υπάρχει εµπλοκή και της Ελληνικής πλευράς. Επιπλέον, 350.000$ εγκρίθηκαν από την SDC (Swiss Agency for Development and Cooperation Ελβετική Υπηρεσία Ανάπτυξης και Συνεργασίας) για ένα πρόγραµµα που επιλαµβάνεται της επέκτασης των υπηρεσιών συλλογής απορριµµάτων και σε κοινότητες της υπαίθρου. Η Πρόεδρος κατόπιν έδωσε το λόγο στην κα Natasha Sachmaroska (KfW Skopje), η οποία παρουσίασε τις κύριες δραστηριότητες της KfW (Kreditanstalt für Wiederaufbau Γερµανική Τράπεζα Ανασυγκρότησης) από την τελευταία συνάντηση της ΣΕΠΠ. Η κα Sachmaroska ανέφερε ότι ύστερα από την αξιολόγηση των προδιαγραφών (όρων αναφοράς) του 3

προγράµµατος, η KfW υπέγραψε σύµβαση µε την εταιρία συµβούλων GFA Terra. Οι ειδικοί ξεκίνησαν να εργάζονται στην περιοχή στις αρχές Οκτωβρίου 2004 µε τη βοήθεια και στήριξη συµβούλων από τις τρεις χώρες. Η α φάση ολοκληρώθηκε το εκέµβριο και η αναφορά κοινοποιήθηκε στους εταίρους της KfW - ήτοι τα Υπουργεία Περιβάλλοντος Αλβανίας και ΠΓ Μ - καθώς και στο UNDP. Στη συνέχεια έγιναν διαπραγµατεύσεις και συνοµιλίες µε τα δύο Υπουργεία, και µέχρι εκείνη τη στιγµή η KfW είχε ξεκάθαρη εικόνα ενόψει της β φάσης του προγράµµατος. Σύµφωνα µε την κα Sachmaroska, η KfW έχει ορίσει τις προτεραιότητές της και επιθυµεί να τις συζητήσει µε τα δύο Υπουργεία. Η β φάση της προετοιµασίας προγράµµατος θα ολοκληρωθεί στα τέλη Ιουλίου 2005 και η τελική αναφορά θα διανεµηθεί στους εταίρους της KfW. Τέλος, το φθινόπωρο του ίδιου έτους θα επισκεφτεί την περιοχή µία αποστολή αξιολόγησης (appraisal mission) της KfW, σαν τελευταίο στάδιο πριν την υπογραφή συµβάσεων µε τις αποδέκτριες Κυβερνήσεις. Ο κ. Jeffrey Griffin (ειδικός σε θέµατα GEF της Οµάδας Εργασίας του UNDP) παρουσίασε σχέδιο κειµένου προς συζήτηση µε τίτλο «Περίγραµµα αποτελεσµάτων, παραδοτέων και δράσεων» (περιλαµβάνεται στο Παράρτηµα II). Ανέφερε ότι το GEF θεωρεί την περιοχή της Πρέσπας πολύ ενδιαφέρουσα, όχι µόνο λόγω της πρωτοβουλίας του Πάρκου Πρεσπών, αλλά και λόγω της πρόκλησης που αποτελεί η «προσαρµογή» των στόχων και δράσεων βιοποικιλότητας µε παραγωγικούς τοµείς, όπως η γεωργία, η δασοπονία ή η αλιεία. Ο κ. Griffin είπε ότι τα αποτελέσµατα και τα παραδοτέα που παρουσιάζονται αποτελούν µόνο περίγραµµα, και ότι θα υπάρξει ευκαιρία για ανοιχτή συζήτηση κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αλλά και για γραπτά σχόλια αργότερα. Ο κ. Griffin κατόπιν προχώρησε στην ανάλυση των αποτελεσµάτων και παραδοτέων του κειµένου. Το 1 ο Αποτέλεσµα έχει τίτλο «Ίδρυση και Λειτουργία Φορέα ιαχείρισης Λεκάνης Απορροής σε Εθνικό Επίπεδο, για το Συντονισµό της ιατοµεακής ιαχείρισης Πόρων στα Τµήµατα της Λεκάνης της Πρέσπας που Ανήκουν σε Αλβανία, Ελλάδα και ΠΓ Μ». Ο κ. Griffin είπε ότι για αποτελεσµατική διασυνοριακή διαχείριση θα πρέπει πρώτα να αντιµετωπιστούν διαχειριστικά ζητήµατα σε εθνικό επίπεδο. Το πρόγραµµα GEF θα χρησιµοποιήσει ως αφετηρία τους νέους νόµους και πολιτικές, κυρίως σε Αλβανία και ΠΓ Μ, ιδρύοντας και επανδρώνοντας οργανισµούς διαχείρισης, ενισχύοντας τις δυνατότητές τους, και πραγµατοποιώντας σε ποταµούς προτεραιότητας εφαρµογές επίδειξης σχεδίων διαχείρισης υδάτων. Ο κ. Griffin υπογράµµισε ότι η συνεχιζόµενη αποκέντρωση σε Αλβανία και ΠΓ Μ αποτελεί θέµα µεγάλου ενδιαφέροντος για το GEF. Το 2 ο Αποτέλεσµα έχει τίτλο «Εφαρµογή Επίδειξης: Μετρήσιµη Μείωση Εισροών Φυτοφαρµάκων, Αύξηση Ετερογένειας Οικοτόπων και Βελτίωση της Κατάστασης Επιλεγµένων Ειδών και Κοινοτήτων, µέσω ιαχείρισης Πόρων Προσανατολισµένης σε Οικοσυστήµατα στη Λεκάνη της Πρέσπας, σε Εθνικό Επίπεδο», και αφορά: αγροτικές παρεµβάσεις µε χρηµατοδότηση UNDP για τη µείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύµφωνα µε την παρουσίαση της κας Kodzoman, διαχείριση δασών, µικρής κλίµακας µονάδες επεξεργασίας υγρών λυµάτων υπό συζήτηση µε συγχρηµατοδότες, διαχειριστικά σχέδια αλιείας, και προληπτικά µέτρα κατά της βιοµηχανικής ρύπανσης µε εφαρµογή κύρια στο τµήµα της λεκάνης που ανήκει στην ΠΓ Μ. Ο κ. Griffin είπε ότι ορισµένα από τα παραπάνω πιθανόν να χρηµατοδοτηθούν εξ ολοκλήρου από την KfW. Τα πρώτα δύο Αποτελέσµατα, σηµείωσε ο κ. Griffin, προσανατολίζονται σε εθνικό επίπεδο. Το 3 ο Αποτέλεσµα, «Εφαρµογή Επίδειξης: Μείωση των Πιέσεων στο Οικοσύστηµα της Πρέσπας και Παραγωγή Πολύτιµης Εµπειρίας στη ιασυνοριακή Συνεργασία, µέσω ιαχείρισης Πόρων Προσανατολισµένης σε Οικοσυστήµατα, σε ιασυνοριακό Επίπεδο», περιλαµβάνει: ενίσχυση δυνατοτήτων της ΣΕΠΠ, διασυνοριακή διαχείριση αλιείας, διασυνοριακή διαχείριση διατήρησης και προστατευόµενων περιοχών (παραδοσιακές δράσεις 4

διατήρησης και προστασίας, παρακολούθηση και αξιολόγηση, διατήρηση σε κλίµακα τοπίου, χάρτες και βάσεις δεδοµένων), ενίσχυση της πληροφορίας αναφοράς και της παρακολούθησης, δηµιουργία τριεθνούς τουριστικής στρατηγικής. Ο κ. Griffin τόνισε ότι το 3 ο Αποτέλεσµα αποτελεί ένα ουσιαστικό βήµα προς την κατεύθυνση της διασυνοριακής διαχείρισης. Το 4 ο Αποτέλεσµα έχει τίτλο «Αποδοχή από τις Κυβερνήσεις Ολοκληρωµένης ιασυνοριακής ιαγνωστικής Ανάλυσης στο Οικοσύστηµα της Λεκάνης της Πρέσπας, η οποία θα Επιτρέψει Επιτυχή Τριµερή ιαπραγµάτευση και έσµευση των τριών Κυβερνήσεων σε Στρατηγικό Πρόγραµµα ράσης για τη Λεκάνη της Πρέσπας, στο Υψηλότερο Επίπεδο». Αφορά µία πρόσθετη διαγνωστική ανάλυση για τη συµπλήρωση των όποιων ελλείψεων, και την προετοιµασία ενός Στρατηγικού Προγράµµατος ράσης. Ο κ. Griffin εξήγησε ότι το τελευταίο θα είναι ένα πολιτικό κείµενο, προς διαπραγµάτευση ανάµεσα στις τρεις χώρες και για δέσµευση των Κυβερνήσεων, σηµειώνοντας ότι δεν υπήρξε χρόνος να υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια της φάσης προετοιµασίας PDF B. Μετά το διάλειµµα η Πρόεδρος έδωσε το λόγο στην κα Susanne Pecher (Επικεφαλής Οµάδας Εργασίας της GFA Terra), η οποία παρουσίασε τη µελέτη σκοπιµότητας της KfW στο πλαίσιο της φάσης προετοιµασίας για την ανάπτυξη του Προγράµµατος του Πάρκου Πρεσπών (για την παρουσίαση, βλέπε Παράρτηµα II). Σκοπός της µελέτης ήταν ο προσδιορισµός εναλλακτικών δυνατοτήτων επενδύσεων από την KfW που θα συνεισφέρουν στην προστασία της βιοποικιλότητας στην Πρέσπα. Η τρέχουσα φάση της µελέτης περιλαµβάνει ανάλυση της κατάστασης, αξιολόγηση επιπτώσεων και απειλών, και προσδιορισµό εναλλακτικών δυνατοτήτων για παρεµβάσεις, και πραγµατοποιήθηκε σε συνεργασία µε τα Υπουργεία των αποδεκτριών χωρών και µε το UNDP. Η κα Pecher παρουσίασε ένα τρισδιάστατο µοντέλο GIS (Geographical Information Systems Γεωγραφικά Συστήµατα Πληροφοριών) και ένα χάρτη της περιοχής µελέτης, στον οποίο σηµειώνονταν η λεκάνη απορροής του Πάρκου Πρεσπών καθώς και τα δύο Εθνικά Πάρκα (Galichica, Pelister) που βρίσκονται εν µέρει εκτός της λεκάνης. Η κα Pecher προχώρησε στην ανάλυση της κατάστασης, δίνοντας συνοπτικά δηµογραφικά και οικονοµικά στοιχεία. Σύµφωνα µε την αναφορά, η βιοποικιλότητα αποτελεί πολύ σηµαντικό οικονοµικό παράγοντα για τα νοικοκυριά, ως πηγή εισοδήµατος (λ.χ. συλλογή φαρµακευτικών φυτών) ή ως έξοδο (λ.χ. καυσόξυλα). Ο τουρισµός είναι άλλος ένας σηµαντικός παράγοντας, κύρια για Ελλάδα και ΠΓ Μ. Η αναφορά αναφέρθηκε εκτενώς σε ζητήµατα ποιότητας και ποσότητας νερών, παρά την περιορισµένη διαθεσιµότητα δεδοµένων. Έγινε εκτίµηση εισροών-εκροών της Μεγάλης Πρέσπας, περιλαµβανοµένων απολήψεων για άρδευση. Σχετικά µε τη ποιότητα νερών, η αναφορά έδωσε έµφαση στην αποχέτευση αλλά και στις επιπτώσεις των αγροχηµικών, και λιγότερο στις επιπτώσεις της βιοµηχανίας. Έγινε µερική εκτίµηση της δασοκάλυψης µε χρήση δορυφορικής πληροφορίας, ενώ συζητήθηκαν τα ζητήµατα της δασικής διαδοχής πάνω σε βοσκοτόπους στην ΠΓ Μ, της υπερβόσκησης στην Αλβανία, και των πιέσεων που ασκούνται στην παραλίµνια βλάστηση. Η παγκόσµια σηµασία της περιοχής Πρέσπας επιβεβαιώνεται από την πλούσια βιοποικιλότητά της, µε έµφαση σε οικοτόπους, µεταναστευτικά, απειλούµενα και ενδηµικά είδη (αναλυτικότερη περιγραφή στην παρουσίαση της KfW, Παράρτηµα III). Η κα Pecher κατόπιν παρουσίασε την αξιολόγηση απειλών-επιπτώσεων, αλλά συµπλήρωσε ότι σύµφωνα µε τη γνώµη της KfW, δεν είναι δυνατό να γίνει κατάταξη των απειλών, αφού οι περισσότεροι παράγοντες διασυνδέονται. Παρουσίασε τις κύριες απειλές για την περιοχή µελέτης, όπως η χερσοποίηση, απολήψεις νερού, ρύπανση, ζητήµατα χρήσεων γης, και υπερεκµετάλλευση δασικών πόρων. Συµπερασµατικά, είπε ότι η συνεχιζόµενη υποβάθµιση των οικοσυστηµάτων συνδέεται µε ζητήµατα κοινωνικοοικονοµικής ανάπτυξης, και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η χάραξη ενιαίας ολοκληρωµένης στρατηγικής. Τα κριτήρια επιλογής προγραµµάτων της KfW που προτάθηκαν από την αναφορά είναι: διάρκεια 3-5 έτη, 5

συµπληρωµατικότητα αλλά και ταυτόχρονα αυτοτέλεια των προγραµµάτων, άµεση συνεισφορά στη διατήρηση βιοποικιλότητας, ξεκάθαρη θεσµική δοµή, χαµηλή κινδυνότητα, και αναµενόµενη επίδραση στην τοπική οικονοµική ανάπτυξη. Η κα Pecher καταλήγοντας παρουσίασε τον κατάλογο των 10 παρεµβάσεων που προτείνονται από την αναφορά: 1) Υποστήριξη του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών Αλβανίας (Prespa National Park, Albania) 2) Υποστήριξη του Εθνικού Πάρκου Galichica, ΠΓ Μ 3) ιαχείριση υγροτόπων και παραλίµνιων περιοχών 4) Αειφορική καλλιέργεια µήλων 5) Αειφορική διαχείριση δασών 6) Μελέτη για την αειφορική άρδευση της πεδιάδας της Κορυτσάς 7, 8) ιαχειριστικά σχέδια υδάτων (Αλβανία και ΠΓ Μ) 9) Αποκεντρωµένη διαχείριση λυµάτων 10) Ενιαίος/ ολοκληρωµένος σχεδιασµός διατήρησης και προστασίας Η κα Pecher τόνισε ότι η επιλογή από τις παραπάνω προτάσεις προγραµµάτων θα συµφωνηθεί ανάµεσα στην KfW και στα Υπουργεία των αποδεκτριών χωρών. Ο κ. Θύµιος Παπαγιάννης (εκπρόσωπος MedWet αναπληρωµατικό µέλος της ΣΕΠΠ) υπενθύµισε ότι οι Πρωθυπουργοί των τριών χωρών συµφώνησαν σε ισότιµη συνεργασία των τριών χωρών, ότι η ΣΕΠΠ ιδρύθηκε µε συµµετοχή και των τριών επιπέδων (Υπουργεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση, ΜΚΟ), και ότι είχε συµφωνηθεί προηγούµενα ότι η ΣΕΠΠ θα αποτελούσε την Επιτροπή Καθοδήγησης του προγράµµατος, δίχως αντιρρήσεις για το τελευταίο από την KfW και το UNDP. Είπε ότι οι δράσεις και η αναφορά της KfW ήταν πολύ ικανοποιητικές, αλλά σηµείωσε ότι η KfW άφησε χωρίς καµία ενηµέρωση τη ΣΕΠΠ. Ρώτησε για την πρόοδο του συντονισµού µεταξύ KfW και UNDP, και το κατά πόσο θα υποβληθεί στο GEF µία ενιαία πρόταση προγράµµατος µε συνιστώσες τόσο του UNDP όσο και της KfW, ή µία πρόταση µόνο από το UNDP. Ο κ. Παπαγιάννης υπογράµµισε τη θέληση της ΣΕΠΠ να βοηθήσει στην προετοιµασία του προγράµµατος, αλλά είπε ότι θα ήταν απαραίτητες 2 ως 3 βδοµάδες προκειµένου να εκφράσει η ΣΕΠΠ µία συντεταγµένη άποψη. Ο κ. Griffin ανέφερε ότι όλα τα προγράµµατα GEF είναι πακέτα παρεµβάσεων, µε αποτελέσµατα και παραδοτέα συγχρηµατοδοτούµενα από το GEF µαζί µε άλλους χρηµατοδότες, µε έµφαση στη συµπληρωµατικότητα. Σηµείωσε ωστόσο ότι η KfW θα διατηρήσει την ανεξαρτησία της. Πάντως, στο τέλος, συµπλήρωσε, θα γίνει υποβολή µίας ενιαίας πρότασης. Ο κ. Dedej πήρε το λόγο και έθεσε µία σειρά από ερωτήµατα γύρω από τις αναφορές των UNDP και KfW. Ρώτησε την κα Kodzoman εάν εκπροσωπεί µόνο το UNDP-Skopje, η το UNDP εξ ολοκλήρου, καθώς το UNDP-Tirana απουσίαζε από τη συνάντηση. Ενώ κατά το UNDP δεν υπήρχαν αρκετά δεδοµένα για την προετοιµασία του προγράµµατος, αναρωτήθηκε γιατί χρειάστηκε να παρέλθει ένα έτος για να βγει αυτό το συµπέρασµα, ενώ από την άλλη παρουσιαστήκαν αποτελέσµατα και παραδοτέα στο τέλος. Σηµείωσε την ύπαρξη νέου χρονοδιαγράµµατος, αλλά και ότι η ΣΕΠΠ δεν είχε ενηµερωθεί για αυτή την εξέλιξη. Σύµφωνα µε το χρονοδιάγραµµα αυτό, πρόσθεσε, οι περισσότερες δράσεις φαίνεται να είναι συγκεντρωµένες στο µήνα Μάιο, και διερωτήθηκε αν αυτό ήταν ρεαλιστικό. Σχετικά µε το πρόγραµµα για τις επιπτώσεις της γεωργίας, είπε ότι απουσίαζαν οι λεπτοµέρειες και οι διαδικασίες, τουλάχιστον για την Αλβανική συνιστώσα του προγράµµατος. Ο κ. Dedej είπε ότι η ανάλυση του κ. Griffin αναφερόταν µόνο στο κοµµάτι της λεκάνης που ανήκει στην ΠΓ Μ, και ότι τα δεδοµένα για το Αλβανικό τµήµα ήταν ελλιπή. Επανέλαβε το ερώτηµα του κ. Παπαγιάννη για τη συνεργασία των δύο οργανισµών, της KfW µε το UNDP. Αναφορικά µε τις προτεινόµενες οµάδες εργασίας του έργου, όπως η επιτροπή για διαχείριση νερών, είπε ότι πιθανώς να είναι υπερβολικός ο αριθµός τους. Επανέλαβε ότι ενάµιση έτος ήταν πολύς 6

χρόνος για αυτά τα αποτελέσµατα, και είπε ότι ανέµενε να δει, πέραν από µελέτες και στρατηγική, και χειροπιαστά έργα και µέτρα. Τέλος, ο κ. Dedej αναφερόµενος στην αναφορά της KfW, έθεσε ξανά το θέµα του Ποταµού Devolli, και εξέφρασε την ελπίδα να βρεθεί λύση σε αυτό το εκκρεµές πρόβληµα. Ο κ. Branko Micevski, µέλος του ιοικητικού Συµβουλίου του Καταφυγίου Φύσης Ezerani, αναφέρθηκε στο όριο της περιοχής προγράµµατος, η οποία κατά την KfW θα έπρεπε να περιλαµβάνει και τα τµήµατα των Εθνικών Πάρκων Galichica και Pelister που βρίσκονται εκτός της λεκάνης απορροής και εντός των περιοχών Αχρίδας και Μπίτολα. Είπε ότι η ΣΕΠΠ ουδέποτε το συζήτησε ούτε το αποδέχτηκε, και υποστήριξε ότι αν διαχειριστικά ζητήµατα της περιοχής Αχρίδας αναµιχθούν µε το πρόγραµµα του πάρκου Πρεσπών, η κατάσταση θα περιπλακεί. Ο κ. Micevski εξέφρασε την άποψη ότι θα έπρεπε να ενισχυθούν ζητήµατα ευαισθητοποίησης του τοπικού πληθυσµού, πολιτιστικής κληρονοµιάς και οικοτουρισµού, στην πρόταση προγράµµατος του UNDP. Σχετικά µε την αναφορά της KfW, υποστήριξε ότι η αξιολόγηση των επιλογών προγραµµάτων δεν ήταν επαρκώς αιτιολογηµένη. Η Πρόεδρος στη συνέχεια έδωσε το λόγο στην κα Kodzoman, η οποία πρώτα ξεκαθάρισε ότι στη συνάντηση εκπροσωπεί το UNDP ως φορέα υλοποίησης του GEF, και ότι τα Εθνικά Γραφεία UNDP-Tirana και UNDP-Skopje συντονίζουν τις κινήσεις τους. Εξήγησε ότι το UNDP- Skopje έχει την κύρια ευθύνη για τη συνολική διαχείριση του προγράµµατος, αλλά σε εθνικό επίπεδο υπεύθυνα είναι τα Εθνικά Γραφεία. Σχετικά µε τα αποτελέσµατα της φάσης προετοιµασίας προγράµµατος, ανέφερε ότι το κύριο αποτέλεσµα είναι η Περίληψη Προγράµµατος (Project Brief) και το Κείµενο Προγράµµατος (Project Document), υπενθύµισε δε ότι το πρόγραµµα είναι «Εθνικής Εκτέλεσης» (Nationally Executed) και εποµένως τα Υπουργεία των δύο χωρών, ως εκτελεστικοί φορείς έχουν την ευθύνη να υποστηρίξουν το πρόγραµµα, ενώ ρόλος του UNDP ως φορέα υλοποίησης είναι να διευκολύνει τη διαδικασία. Παραδέχτηκε ότι υπήρχαν όντως προβλήµατα, όπως λ.χ. µε την επιλογή συµβούλων, τις προθεσµίες, τη στήριξη από κρατικούς φορείς, ή τα κενά στην πληροφορία. Σχετικά µε τις προθεσµίες, είπε ότι το νέο χρονοδιάγραµµα κοινοποιήθηκε στα µέλη της ΣΕΠΠ το εκέµβριο, και δήλωσε ότι το UNDP θεωρεί πως είναι πραγµατοποιήσιµο, αλλά ταυτόχρονα κάλεσε τη ΣΕΠΠ να στηρίξει τη διαδικασία και να υποβάλει έγκαιρα τα σχόλιά της. Απαντώντας στον κ. Micevski, η κα Kodzoman είπε ότι έχει γίνει πολλή δουλειά και πλέον έχει έρθει η ώρα να παρουσιαστούν αποτελέσµατα και σε τοπικό επίπεδο. Σχετικά µε το πρόγραµµα για τις επιπτώσεις της γεωργίας, ανέφερε ότι έχει ήδη ξεκινήσει στην ΠΓ Μ, και αναµένεται να ξεκινήσει και στην Αλβανία, εξήγησε δε ότι πρόκειται για περιφερειακό πρόγραµµα, το οποίο διαχειρίζεται το Περιφερειακό Πρόγραµµα Περιβάλλοντος του UNDP στην Μπρατισλάβα, και σηµείωσε τη σηµασία του ως συγχρηµατοδότηση. Στην Αλβανική πλευρά, πρόσθεσε, θα εµπλακεί και το UNDP-Tirana. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Griffin. Αναφορικά µε τις ελλείψεις πληροφορίας, είπε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι ασυνήθιστο σε προγράµµατα GEF, και τόνισε τη σηµασία της ανάλυσης αυτής της πληροφορίας. Σχετικά µε το χρονοδιάγραµµα, είπε ότι το UNDP προσπάθησε να το κάνει όσο πιο ρεαλιστικό γίνεται. Αναφερόµενος στη συνεργασία UNDP και KfW, είπε ότι οι συζητήσεις µεταξύ τους συνεχίζονται. Ο κ. Griffin ανέφερε ότι πραγµατοποιήθηκε µία συνάντηση µε το Πρόγραµµα ιατήρησης της Λίµνης Αχρίδας (Lake Ohrid Conservation Project), και τα χρήσιµα συµπεράσµατά του υπήρξαν ενδιαφέροντα. Σε σχέση µε την παρατήρηση του κ. Dedej για την ανάγκη χειροπιαστών µέτρων, ο κ. Griffin είπε πως υπάρχει ανάγκη και για σχεδιασµό, συνεργασία, συζητήσεις και ενδυνάµωση. Απαντώντας στον κ. Micevski είπε ότι όσον αφορά το GEF, το όριο της λεκάνης απορροής σύµφωνα µε τη διακήρυξη των τριών Πρωθυπουργών είναι εντάξει, καθώς αποτελεί ένα καλό οικοσυστηµικό όριο. Ο κ. Dedej ζήτησε τις απόψεις του κ. Griffin σχετικά µε τη διάρκεια της φάσης προετοιµασίας προγράµµατος. Ο κ. Griffin εξήγησε ότι εν γένει είναι χρονοβόρα η προετοιµασία 7

προγραµµάτων GEF, και ότι υπήρξαν κάποια ζητήµατα, όπως ο διαχωρισµός UNDP και KfW, τα οποία µεν ξεπεράστηκαν, αλλά οδήγησαν σε απώλεια χρόνου. Ο κ. Dedej σχολίασε ότι, κατά τη γνώµη του, τα κείµενα και τα συµπεράσµατα του προγράµµατος βασικά αναφέρονται στην ΠΓ Μ, και ο κ. Griffin παραδέχτηκε ότι για διάφορους λόγους δόθηκε περισσότερη προσοχή στην ΠΓ Μ, και ότι γίνεται σηµαντική προσπάθεια από το UNDP για να αποκατασταθεί το θέµα. Η κα Pecher αναφέρθηκε στο θέµα του Ποταµού Devolli. Είπε ότι η KfW έχει επίγνωση ότι αποτελεί µείζον πρόβληµα για την Αλβανία, και προτίθεται να συνεργαστεί ξανά µε τους εµπειρογνώµονες υδρογεωλόγους κατά τη β φάση της µελέτης της. Σχετικά µε την οριογραµµή, είπε ότι στην παρουσίασή της αναφέρθηκε σε «περιοχή µελέτης» και όχι σε «περιοχή προγράµµατος» για το πρόγραµµα του Πάρκου Πρεσπών. Ωστόσο, ανέφερε ότι όταν πραγµατοποιείται µία µελέτη ενός προβλήµατος, πρέπει να λαµβάνονται υπόψη όλοι οι παράγοντες, συµπεριλαµβανοµένων των υφιστάµενων διοικητικών δοµών. Τέλος, για τις επιλογές προγραµµάτων της KfW, εξήγησε ότι παρουσιάστηκαν εν συντοµία, και ότι η KfW προσπάθησε να περιορίσει τον αριθµό τους στις εφικτές και σηµαντικές, ενώ ταυτόχρονα εξέτασε τα κριτήρια των διαφορετικών χρηµατοδοτών που εµπλέκονταν. Η κα Sachmaroska (KfW) είπε ότι η KfW εργάζεται πάντα µε διάφανο τρόπο και ότι απέστειλε τις αναφορές προόδου και στα τρία Υπουργεία, και πρόσθεσε ότι τα προταθέντα προγράµµατα της KfW δεν είναι καθορισµένα, αλλά υπό συζήτηση µε τα Υπουργεία. Η κα Αθηνά Μουρµούρη (ΥΠΕΧΩ Ε, Ελλάδα) πήρε το λόγο και είπε ότι η ελληνική πλευρά έχει επίγνωση της θέσης της, η οποία είναι διαφορετική, αφού η Ελλάδα δεν είναι αποδέκτρια χρηµατοδότησης. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι µέλος της ΣΕΠΠ, και θα περίµενε να τηρούνται στοιχειωδώς οι κανόνες και τουλάχιστον να είναι ενήµερη γύρω από τις δράσεις του προγράµµατος. Κύριο µέληµα, σύµφωνα µε την κα Μουρµούρη, θα πρέπει να είναι η τήρηση των διαδικασιών. Πέρα από τις καθυστερήσεις στην επιλογή των εµπειρογνωµόνων και στην ολοκλήρωση των παραδοτέων, η κα Μουρµούρη σηµείωσε ότι τα σχετικά κείµενα απεστάλησαν στους συµµετέχοντες µόλις 2-5 µέρες πριν τη συνάντηση της ΣΕΠΠ, και ένα εξ αυτών µοιράστηκε µόλις την ίδια µέρα. Κατ αυτό τον τρόπο, ανέφερε, δεν είναι σε θέση να πραγµατοποιήσουν επί της ουσίας και σοβαρά σχόλια, και ζήτησε αυτό να τηρηθεί στο µέλλον, ειδάλλως η ΣΕΠΠ θα είναι απλώς κοσµητική. Είπε ότι η ΣΕΠΠ δεν µπορεί να δώσει τη συγκατάθεσή της κατά τη διάρκεια της συνάντησης, και προκειµένου να είναι εποικοδοµητική για το πρόγραµµα, θα χρειαστούν 2 βδοµάδες για σχόλια εκ µέρους της ΣΕΠΠ. Η κα Μουρµούρη ανέφερε ότι το ελληνικό Υπουργείο ουδέποτε έλαβε την αναφορά προόδου της KfW. Παρενέβη η κα Sachmaroska και είπε ότι θα αποσταλεί. Η κα Μουρµούρη ακόµα σχολίασε ότι υπάρχει κάποια επικάλυψη µεταξύ KfW και UNDP. Αναφορικά µε τα κείµενα του UNDP, η κα Μουρµούρη σηµείωσε ότι δεν φαίνεται να λαµβάνουν υπόψη υφιστάµενες µελέτες, όπως το Στρατηγικό Σχέδιο ράσης (ΣΣ ), ή η Περιγραφή Ιδέας (Concept Paper), και ζήτησε να µάθει ποια η σχέση τους µε τις ανωτέρω µελέτες. Είπε ότι τα κενά θα πρέπει να καλυφθούν, αλλά να µη δοθεί η εντύπωση ότι ξεκινάνε ξανά από την αρχή. Η κα Μουρµούρη εξέφρασε επίσης την ανησυχία της για την τήρηση των προθεσµιών, και για το γεγονός ότι µέσα σε αυτό το πλαίσιο δόθηκε για µια ακόµη φορά πολύ λίγος χρόνος για σχόλια των µελών της ΣΕΠΠ. Ο κ. Griffin ζήτησε συγγνώµη για την καθυστέρηση στην ενηµέρωση της ΣΕΠΠ, και πρόσθεσε ότι γίνεται συλλογή πρόσθετου υλικού και ότι παρουσιάστηκε µόνο ο πυρήνας των αποτελεσµάτων και παραδοτέων του προγράµµατος. Είπε ότι θα γίνει πιο ενεργή εµπλοκή της ελληνικής πλευράς, και ότι η σχέση µε το ΣΣ θα γίνει πιο συγκεκριµένη, σηµειώνοντας ότι έλαβε πολύ πρόσφατα το πλήρες κείµενο του ΣΣ. Εξήγησε µε όρους του GEF τη διαφορά µεταξύ αποτελεσµάτων και παραδοτέων. Για τις προθεσµίες, επανέλαβε ότι θα τηρηθούν και διευκρίνισε ότι το GEF απαιτεί την ύπαρξη στην Περίληψη Προγράµµατος ενός πλαισίου µε ενδεικτικές δράσεις, στόχους και δείκτες, και οι περαιτέρω λεπτοµέρειες θα υλοποιηθούν κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράµµατος. 8

Ο κ. Dedej έκανε σχόλια για τη διπλή ευθύνη των Υπουργείων και του UNDP σε ένα πρόγραµµα «Εθνικής Εκτέλεσης» όπως το προκείµενο, και επανέλαβε ότι θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για διαβουλεύσεις προτού δοθούν τα σχόλια των µελών της ΣΕΠΠ. Είπε ότι υπάρχει κίνδυνος απώλειας αξιοπιστίας ενώπιον του τοπικού πληθυσµού, εάν το πρόγραµµα δεν παραγάγει χειροπιαστά, επιτόπια αποτελέσµατα. Η κα Μυρσίνη Μαλακού (Εταιρία Προστασίας Πρεσπών / ΕΠΠ µέλος της ΣΕΠΠ) ρώτησε τους εκπροσώπους της KfW για τις επιλογές προγραµµάτων που τελικά δεν χρηµατοδοτηθούν από την KfW, εάν θα περιληφθούν στην πρόταση προγράµµατος GEF. Η κα Pecher είπε ότι συνεχίζονται οι συζητήσεις µεταξύ UNDP και KfW για το πώς θα ληφθούν υπόψη οι προτάσεις προγραµµάτων που δεν θα χρηµατοδοτηθούν από την KfW. Η κα Kodzoman και ο κ. Dedej συνέχισαν την ανταλλαγή απόψεων για το ρόλο των εθνικών έναντι των διεθνών εµπειρογνωµόνων και συµβούλων στην ανάπτυξη της πρότασης προγράµµατος. Μετά το µεσηµβρινό διάλειµµα, η Πρόεδρος ζήτησε από τους συµµετέχοντες να ολοκληρώσουν την πρωινή συζήτηση. Ο κ. Παπαγιάννης είπε ότι όλοι οι συµµετέχοντες επιθυµούν την επιτυχή ολοκλήρωση της προσπάθειας αυτής, και πρότεινε να δοθεί τουλάχιστον µία βδοµάδα για σχόλια από τα µέλη της ΣΕΠΠ, και άλλη µία βδοµάδα που θα χρειαστεί η Πρόεδρος για την οργάνωση και υποβολή των σχολίων στο UNDP. Η κα Jantinska πρότεινε η παραπάνω πρόταση να περιληφθεί στα συµπεράσµατα της συνάντησης. Στο σηµείο αυτό, ο κ. Dedej ζήτησε την τοποθέτηση της ΠΓ Μ. Η κα Jantinska είπε ότι από την αρχή της συζήτησης είχε συµφωνήσει εν γένει µε τα σχόλια του κ. Παπαγιάννη ότι θα χρειαστούν δύο βδοµάδες για διαβούλευση και για τις απόψεις του Υπουργείου της σχετικά µε τα κείµενα τόσο του UNDP όσο και της KfW. Παρατήρησε ότι η Πρέσπα και η Αχρίδα αποτελούν δύο διαφορετικά προγράµµατα, και σηµείωσε ότι τα ζητήµατα συνεργασίας στην Πρέσπα θα διευκρινιστούν µε την τριµερή συµφωνία του Πάρκου Πρεσπών. Ο κ. Dedej αντέτεινε ότι θα ήταν χρήσιµη η συσχέτιση των ζητηµάτων Αχρίδας και Πρέσπας, και ότι παρότι είναι διαφορετικές λεκάνες απορροής, υπάρχει µεταξύ τους σύνδεση και η διαδικασία της Πρέσπας θα έπρεπε να λάβει υπόψη της τη διαδικασία της Αχρίδας. Ο κ. Micevski παρενέβη και υποστήριξε την τριµερή συµφωνία του Πάρκου Πρεσπών, και συµπλήρωσε ότι το ζήτηµα της Αχρίδας θα µπορούσε πιθανόν να συζητηθεί σε κάποιο άλλο πλαίσιο και όχι κατά τη διάρκεια αυτής της συζήτησης. Υπογράµµισε ακόµα την ανάγκη για χειροπιαστές βασικές δραστηριότητες στην περιοχή και επανέλαβε ότι σαν βάση της συζήτησης θα πρέπει να παραµείνει η λεκάνη απορροής της Πρέσπας. Η κα Μουρµούρη συµφώνησε ότι θα ήταν προτιµότερο να εργαστούν πάνω σε υφιστάµενες δοµές αντί να οικοδοµήσουν νέες, αλλά αντέτεινε ότι το ζήτηµα της επέκτασης της περιοχής προγράµµατος για να περιλάβει την Αχρίδα δεν είχε προβλεφθεί και η ίδια είχε καταλάβει ότι θέµα της συζήτησης ήταν η προετοιµασία του προγράµµατος GEF. Πρότεινε εκτός των δύο εβδοµάδων απαραίτητων για σχόλια - όπως είπαν και ο κ. Παπαγιάννης και η κα Jantinska - να χρησιµοποιηθεί και τεχνική βοήθεια, φερ ειπείν από το MedWet και τις ΜΚΟ στη Γραµµατεία της ΣΕΠΠ και κυρίως από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, για να βοηθήσει την Πρόεδρο να χειριστεί τα σχόλια. Ρώτησε ακόµα αν η τελευταία προθεσµία υποβολής της πρότασης προγράµµατος είναι τον Ιούλιο του 2005. Η Πρόεδρος εξέφρασε την επιθυµία της να βοηθήσουν το MedWet και τα µέλη της Γραµµατείας, και εκ µέρους του MedWet απάντησε καταφατικά ο κ. Παπαγιάννης. Σε σχέση µε την τελευταία προθεσµία, ο κ. Griffin και η κα Kodzoman είπαν ότι σύµφωνα µε τη νέα πολιτική του GEF, όλα τα προγράµµατα που βρίσκονται στη φάση σχεδιασµού (pipeline) για πάνω από τρία έτη θα τερµατίζονται, και συνεπώς ο Ιούλιος του 2005 αποτελεί την τελευταία προθεσµία για την πρόταση προγράµµατος του Πάρκου Πρεσπών, πληροφορία η οποία τους ανακοινώθηκε µόλις µία βδοµάδα πριν τη συνάντηση της ΣΕΠΠ. Ο κ. Dedej είπε ότι πέρα από τα αποτελέσµατα, παραδοτέα και δράσεις του προγράµµατος, η ΣΕΠΠ θα επιθυµούσε να σχολιάσει και το µηχανισµό υλοποίησης και διαχείρισης του προγράµµατος. Ο κ. Παπαγιάννης παρατήρησε ότι 9

θα ήταν χρήσιµο να υπάρξουν συγκεκριµένα σχόλια, όχι µόνο επί των συγκεκριµένων κειµένων, αλλά επί των κειµένων τα οποία θα υποβληθούν τελικά στο GEF. Στο σηµείο αυτό, ο κ. Griffin παρουσίασε το τρέχον χρονοδιάγραµµα εργασιών. Βασικά σηµεία του ήταν: υποβολή ανάλυσης προβληµάτων (24 Μαρτίου), κοινοποίηση προσχεδίου Περίληψης Προγράµµατος (Project Brief) στη ΣΕΠΠ (9 Μαΐου), υποβολή εξελιγµένου προσχεδίου προς το UNDP/GEF στη Νέα Υόρκη (20 Μαΐου), ανεξάρτητη αξιολόγηση από την Επιστηµονική και Τεχνική Συµβουλευτική Επιτροπή (Scientific and Technical Advisory Panel - STAP), εξασφάλιση επιστολών συγχρηµατοδότησης και έγκρισης, κοινοποίηση στη ΣΕΠΠ (30 Μαΐου), ενσωµάτωση σχολίων (13 Ιουνίου), υποβολή τελικής έκδοσης στο UNDP/GEF στη Νέα Υόρκη (15 Ιουνίου),έγκριση και υποβολή στη Γραµµατεία του GEF (17 Ιουνίου), σχολιασµός από τις υπηρεσίες/ φορείς υλοποίησης του GEF, εξουσιοδότηση από GEF και κοινοποίηση στα µέλη του συµβουλίου του GEF για έγκριση (27 Ιουλίου). Ο κ. Griffin είπε ότι η περίοδος 30 Μαΐου-21 Ιουλίου θα µπορούσε πράγµατι να χρησιµοποιηθεί για πρόσθετα σχόλια. Ο κ. Παπαγιάννης πρότεινε να γίνουν οι σχετικές προσθήκες στο χρονοδιάγραµµα ώστε η ΣΕΠΠ να εκφράσει τις απόψεις της µε τρόπο αποδοτικό. Ο κ. Dedej παρατήρησε ότι είχε λάβει το χρονοδιάγραµµα µόλις δύο βδοµάδες πριν τη συνάντηση, και η κα Kodzoman διευκρίνισε ότι οι βασικές προθεσµίες και τα ορόσηµα παρέµειναν τα ίδια µε το προηγούµενο χρονοδιάγραµµα που κοινοποιήθηκε το εκέµβριο του 2004. Ο κ. Ljupco Stojanovski, Εθνικός Συντονιστής Προγράµµατος PDF B στην ΠΓ Μ, πήρε το λόγο και είπε ότι θα έπρεπε αντί των παραπάνω να συζητώνται το πρόγραµµα και η συνεισφορά των µελών της ΣΕΠΠ. Η κα Μαλακού είπε ότι η ΕΠΠ είναι έτοιµη να βοηθήσει, όχι µόνο σε αυτή τη φάση, αλλά µέχρι την ολοκλήρωση της πρότασης. Υποστήριξε πως η ΣΕΠΠ θα έπρεπε να είχε υποστηρίξει περισσότερο τον ειδικό σε θέµατα GEF, και ανέφερε ότι θα µπορούσαν να προστεθούν επιπλέον προτάσεις περί εναλλακτικών δυνατοτήτων βιοπορισµού, πιλοτικά προγράµµατα επίδειξης, ή διαχείριση νερού, ανάλογα µε τη συµβατότητα. Η κα Μουρµούρη εξέφρασε την προθυµία να βοηθήσει στην προετοιµασία της πρότασης προγράµµατος, αλλά ξαναέθεσε το θέµα της έγκαιρης αποστολής των κειµένων εργασίας. Ο κ. Dedej στην απάντησή του στον κ. Stojanovski, ανέφερε ότι οι Εθνικοί Συντονιστές του Προγράµµατος PDF B θα πρέπει να κοιτάξουν προσεχτικά τις ευθύνες τους, και τόνισε ότι οι καθυστερήσεις θα µπορούσαν να φέρουν σε δύσκολη θέση τους εκπροσώπους της Κυβέρνησης. Ο κ. Παπαγιάννης είπε ότι καθόσον η Ελλάδα δεν είναι αποδέκτρια χώρα, πρέπει να γίνουν διαβουλεύσεις µε την ελληνική πλευρά ώστε να διασφαλιστεί από άλλες πηγές η χρηµατοδότηση δράσεων στο ελληνικό τµήµα. Η κα Kodzoman είπε ότι το UNDP πραγµατοποίησε αρκετές συναντήσεις προς αναζήτηση πρόσθετων πηγών, και θα συνεχίσει να το κάνει. Ο κ. Dedej ζήτησε διευκρινίσεις για την αναφορά στην KfW στο κείµενο ως συγχρηµατοδότρια. Ο κ. Griffin εξήγησε ότι το κείµενο αποτελεί σχέδιο προς συζήτηση και ότι µέχρι τη στιγµή εκείνη δεν είχαν καταλήξει σε συµφωνίες µε την KfW, αν και υπήρχαν ενδείξεις ότι αυτό θα γινόταν. Η κα Sachmaroska είπε ότι η KfW δεν επιθυµεί να υπάρχουν επικαλύψεις και συζήτησε µε τα Υπουργεία των δύο χωρών και µε το UNDP/GEF. Ωστόσο, µέχρι εκείνη τη στιγµή δεν µπορούσε να απαντήσει οριστικά, καθώς περιµένει το πράσινο φως από τα Υπουργεία. Η κα Μουρµούρη ζήτησε από την KfW διευκρινίσεις για τον αριθµό των προγραµµάτων που πρόκειται να χρηµατοδοτηθούν. Σηµείωσε ότι η Ελλάδα θα χρηµατοδοτήσει δράσεις στο ελληνικό τµήµα της λεκάνης, αλλά δεν ήταν σε θέση να πει αν θα έχει τη δυνατότητα να συγχρηµατοδοτήσει άλλα έργα. Η κα Sachmaroska ανέφερε ότι η KfW είχε δεσµεύσει 1,5 εκ για την ΠΓ Μ και 2,5 εκ για την Αλβανία και αυτό αποτελεί περιορισµό, και ως εκ τούτου η KfW θα πρέπει να κάνει προτεραιοποίηση στην επιλογή των προγραµµάτων. Η κα Sachmaroska συµπλήρωσε επίσης ότι η KfW θα συνεχίσει να 10

δραστηριοποιείται στην περιοχή και θα εργαστεί µαζί µε το UNDP για την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων. Ο κ. Dedej ζήτησε να µάθει πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να γίνουν πιο συνεπή τα κείµενα και ανέφερε ότι ο ίδιος δεν ήταν ακόµα σε θέση να κάνει σχόλια, χωρίς ωστόσο να επιθυµεί να εµποδίσει τις άλλες χώρες να προβούν σε σχόλια. Ο κ. Griffin προσφέρθηκε να παρουσιάσει τροποποιηµένο χρονοδιάγραµµα εργασιών την επόµενη µέρα και η κα Jantinska είπε ότι η ΣΕΠΠ περιµένει τις διευκρινίσεις του. Ο κ. Micevski παρενέβη και έθεσε κριτική στη δέσµευση της KfW για ΠΓ Μ και Αλβανία, ισχυριζόµενος ότι εφόσον η ΠΓ Μ καλύπτει µεγαλύτερο τµήµα της λεκάνης της Πρέσπας και φιλοξενεί την πλειοψηφία των κατοίκων, και ως εκ τούτου η διευθέτηση θα έπρεπε να είναι άλλη. Η κα Jantinska του υπενθύµισε ότι αυτή η διευθέτηση έχει συµφωνηθεί πριν τρία χρόνια. Στο σηµείο 3 της ηµερήσιας διάταξης, «ραστηριότητες του Πάρκου Πρεσπών από την τελευταία τακτική συνάντηση της ΣΕΠΠ στην Κορυτσά», η Πρόεδρος έδωσε το λόγο στη Γραµµατεία. Η κα Βιβή Ρουµελιώτου (ΕΠΠ µέλος Γραµµατείας) παρουσίασε τη σχετική αναφορά. Σηµείωσε ότι η αναφορά µπορεί να δώσει αισιόδοξη άποψη σχετικά µε την πρόοδο στην περιοχή του Πάρκου Πρεσπών διότι οι εµπλεκόµενοι παρείχαν περισσότερες πληροφορίες αλλά και επειδή εκδηλώθηκε περισσότερο ενδιαφέρον και υπήρχε αυξηµένη χρηµατοδότηση για την προστασία και ανάπτυξη της λεκάνης της Πρέσπας. Η κα Ρουµελιώτου αναφέρθηκε στην προετοιµασία σχεδίου τριµερούς συµφωνίας για το Πάρκο Πρεσπών και στο σχεδιασµό Υπουργικής Συνάντησης, η οποία δυστυχώς αναβλήθηκε. Μία άλλη άξια λόγου εξέλιξη ήταν η έγκριση προγράµµατος για τη µελέτη αλληλεπίδρασης Ποταµού Devolli-Λίµνης Μικρή Πρέσπα και των επιπτώσεων της εκτροπής του ποταµού, µε χρηµατοδότηση από την Υ ΑΣ (Υπηρεσία ιεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας του ελληνικού Υπ.Εξ.), η οποία υλοποιείται από τις ΜΚΟ ΕΠΠ και PPNEA µαζί µε οµάδα διεθνών εµπειρογνωµόνων. Πέραν αυτού του προγράµµατος, µία σειρά µικρών ή µεγαλύτερων δράσεων, από «ήπιες» δράσεις µέχρι υποδοµές, έλαβε χώρα στις τρεις χώρες, συνέχισε η κα Ρουµελιώτου. Στην Αλβανία µεταξύ άλλων πραγµατοποιήθηκαν, βελτίωση οδικού δικτύου, έργα ύδρευσης και λυµάτων, καθώς και η συνεχιζόµενη υποστήριξη στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών Αλβανίας από την PPNEA µε χρηµατοδότηση του EECONET. Στην ελληνική πλευρά, υπήρξε σηµαντική πρόοδος σε έργα για τη βελτίωση υποδοµών, επεξεργασία λυµάτων, αναβάθµιση οδών, ζητήµατα αγροτικής ανάπτυξης, και τοµείς κοινωνικών υποδοµών. Η κα Ρουµελιώτου αναφέρθηκε επίσης στην ολοκλήρωση του θυροφράγµατος στη θέση Κούλα, όπου συνδέονται η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα, καθώς και στις εξελίξεις σχετικά µε την Κοινή Υπουργική Απόφαση για την Προστατευόµενη Περιοχή στην ελληνική Πρέσπα. Στην ΠΓ Μ πραγµατοποιήθηκε σηµαντικός αριθµός δράσεων, που περιλαµβάνουν το χρηµατοδοτούµενο από το UNDP πρόγραµµα για την µείωση των επιπτώσεων στη γεωργία, και ένα πρόγραµµα για τη διαχείριση στερών απορριµµάτων, µε χρηµατοδότηση από την SDC. Οι εξελίξεις γύρω από το πρόγραµµα PDF B συζητήθηκαν προηγουµένως, και η κα Ρουµελιώτου αναφέρθηκε ακόµα στο πρόγραµµα της GTZ (Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit Γερµανική Υπηρεσία Τεχνικής Βοήθειας), το οποίο επί σειρά ετών έχει προσφέρει µετριοπαθή αλλά πολύ σηµαντική και συµβολική χρηµατοδότηση στη διαδικασία του Πάρκου Πρεσπών. Στο σηµείο αυτό, ανέφερε ότι οι ήµοι της Πρέσπας δεν ήταν σε θέση να εκµεταλλευτούν τα κονδύλια που διατέθηκαν για τη συνεργασία τους, αλλά εξέφρασε την ευχή αυτό να πραγµατοποιηθεί κατά την επόµενη φάση του προγράµµατος της GTZ. Η κα Ρουµελιώτου περιέγραψε σύντοµα τη συµµετοχή του Πάρκου Πρεσπών σε διεθνείς εκδηλώσεις, και παρουσίασε τα νέα πρόσωπα στα όργανα του Πάρκου Πρεσπών, τα οποία είναι εκπρόσωποι των τοπικών ΜΚΟ της περιοχής του Ρέσεν: ο κ. Kungulovski από την ΜΚΟ Resen (µέλος της ΣΕΠΠ), ο κ. Petkovski από την ΜΚΟ Fokus (αναπληρωµατικό µέλος της ΣΕΠΠ), και η κα Spirovska από τη ΜΚΟ Eco-protection (µέλος Γραµµατείας), εκπροσωπώντας συνασπισµό περιβαλλοντικών ΜΚΟ. Τέλος παρουσίασε σύντοµα την 11

ενηµέρωση των KfW-Tirana και KfW-Skopje σχετικά µε τα υπό προετοιµασία προγράµµατά τους στις δύο χώρες. Η κα Pecher ζήτησε να µάθει το χρονοδιάγραµµα της µελέτης Devolli, και η κα Ρουµελιώτου είπε ότι ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2005 και έχει διάρκεια 18 µηνών. Οι κκ. Dedej και Παπαγιάννης αναφέρθηκαν σε σηµαντικές εκδηλώσεις του IUCN και του Ramsar όπου παρουσιάστηκε το Πάρκο Πρεσπών, και συµφώνησαν ότι η διεθνής παρουσία είναι πολύ σηµαντική. Εντούτοις, ο κ. Παπαγιάννης παρατήρησε ότι αν και το Πάρκο Πρεσπών θεωρείται επιτυχηµένο παράδειγµα συνεργασίας, θα αναµένονταν να υπάρχουν περισσότερα αποτελέσµατα. Ο κ. ηµήτρης Καραβέλλας (WWF Ελλάς εκπροσωπώντας το WWF International) πήρε το λόγο και είπε ότι το WWF προσπαθεί να προωθεί το Πάρκο Πρεσπών σε διεθνή fora, αλλά υπάρχει ανάγκη για περισσότερες επιτόπιες δραστηριότητες, και πρόσθεσε ότι ένας πολύ συγκεκριµένος στόχος θα µπορούσε να είναι να έχει εξασφαλιστεί η τριµερής συµφωνία µέχρι την επόµενη 9 η Συνδιάσκεψη των Εταίρων του Ramsar (Ramsar 9 th Conference of Parties) το Νοέµβριο του 2005. Ο κ. Dedej είπε ότι χρειάζεται πολύ η υποστήριξη της Συνθήκης Ramsar, και ευχήθηκε να συνεχιστεί η γόνιµη συνεργασία µε το MedWet και το Συντονιστή MedWet, κ. Σπύρο Κουβέλη, ο οποίος δεν µπορούσε να παραστεί στη συνάντηση. Η κα Μαλακού ενηµέρωσε τα µέλη της ΣΕΠΠ ότι η ΕΠΠ εξασφάλισε χρηµατοδότηση για την πραγµατοποίηση χωροταξικής µελέτης (ΣΧΟΟΑΠ - Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης) για το ήµο Πρεσπών στην ελληνική Πρέσπα. Επίσης, η ΕΠΠ πρόκειται να ιδρύσει το Κέντρο Πρεσπών για τη Φύση και τον Άνθρωπο, ένα ερευνητικό κέντρο για τη σχέση ανθρώπου και φύσης στην Πρέσπα. Η Πρόεδρος ζήτησε από τη Γραµµατεία να προχωρήσει στο 4 ο σηµείο της ηµερήσιας διάταξης, «Εφαρµογή Επιχειρησιακού Σχεδίου και Προγράµµατος ραστηριοτήτων 2004». Ο κ. Spase Shumka (Preservation and Protection of the Natural Environment in Albania/PPNEA µέλος Γραµµατείας) παρουσίασε στα µέλη της ΣΕΠΠ το κείµενο εργασίας 3. Στον άξονα Επικοινωνίας, ο κ. Shumka αναφέρθηκε στις σχετικές δραστηριότητες, µεταξύ άλλων την πληροφόρηση τοπικών και περιφερειακών αρχών και εµπλεκοµένων, και τη διοργάνωση από την Υπεύθυνη Επικοινωνίας µίας συνάντησης εργασίας των υπευθύνων Προστατευόµενων Περιοχών περιοχής Πρέσπας. Στον άξονα της Αειφορικής Ανάπτυξης, οι κύριες εξελίξεις ήταν η έκδοση από την ΕΠΠ του Στρατηγικού Σχεδίου ράσης στα Ελληνικά και Αγγλικά και η προετοιµασία της τριµερούς συµφωνίας, και στον άξονα Έρευνας, Παρακολούθησης και ιατήρησης ήταν η υλοποίηση του προγράµµατος PDF B. Ο κ. Shumka παρουσίασε ακόµα την οικονοµική αναφορά του έτους 2004. Το σχόλιο του κ. Παπαγιάννη ήταν ότι ο οικονοµικός απολογισµός δείχνει την αδυναµία χρηµατοδότησης της Γραµµατείας από άλλες πηγές πέραν των ΜΚΟ. Στο σηµείο εκείνο, η κα Jantinska δήλωσε ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΠΓ Μ είναι έτοιµο να δεσµεύσει ένα κονδύλι την τρέχουσα χρονιά για τα µέλη της Γραµµατείας από την ΠΓ Μ. Η οικονοµική αναφορά εγκρίθηκε και βρίσκεται στο Παράρτηµα V. Κατά τη δεύτερη µέρα της συνάντησης, η Πρόεδρος ενηµέρωσε τους συµµετέχοντες ότι ο κ. Griffin θα παρουσιάσει το τροποποιηµένο χρονοδιάγραµµα εργασιών, και στη συνέχεια ζήτησε από τη Γραµµατεία να προχωρήσει στο σηµείο 5 της ηµερήσιας διάταξης, «Επιχειρησιακό Σχέδιο και Πρόγραµµα ραστηριοτήτων 2005». Η κα Ρουµελιώτου πήρε το λόγο και παρουσίασε το κείµενο εργασίας 4. Το χρονοδιάγραµµα εργασιών και δράσεων της ΣΕΠΠ για το 2005 περιλαµβάνει δύο ορόσηµα, την υποβολή της πρότασης προγράµµατος GEF, και τη σύναψη τριµερούς συµφωνίας κατά τη διάρκεια τριµερούς Υπουργικής Συνάντησης. Στον άξονα Επικοινωνίας, το µεγαλύτερο µέρος της δουλειάς θα πραγµατοποιηθεί από τη Γραµµατεία, και θα επιζητηθεί πρόσθετη συνεργασία των τοπικών αρχών και των υπεύθυνων Προστατευόµενων Περιοχών. Η κα Ρουµελιώτου ωστόσο επισήµανε ότι δεν έχει διασφαλιστεί χρηµατοδότηση µέχρι εκείνη τη στιγµή. Στον άξονα Αειφορικής Ανάπτυξης, η έκδοση του ΣΣ στις άλλες δύο γλώσσες θα πρέπει να συµπεριληφθεί στο χρονοδιάγραµµα εργασιών, καθώς και δράσεις σχετικά µε το πρόγραµµα 12

GEF και η υλοποίηση τµηµάτων του ΣΣ σε εθνικό επίπεδο. Αλλά και πάλι, η κύρια δράση για το έτος 2005 θα πρέπει να είναι η υιοθέτηση µίας τριµερούς συµφωνίας για το Πάρκο Πρεσπών. Στον άξονα Έρευνας, Παρακολούθησης και ιατήρησης προτάθηκε να περιληφθούν, δράσεις σχετικά µε το πρόγραµµα GEF, το πρόγραµµα Devolli που υλοποιείται από την ΕΠΠ και την PPNEA, η υποβολή από την ΕΠΠ πρότασης προγράµµατος για περιβαλλοντική παρακολούθηση (monitoring) σε επίπεδο λεκάνης απορροής προς την Υ ΑΣ, το οποίο θα είναι επίσης τµήµα του προγράµµατος GEF, όπως και η καθηµερινή δουλειά της Γραµµατείας. Σχετικά µε τον προϋπολογισµό, η κα Ρουµελιώτου σηµείωσε ότι υπάρχουν ακόµα κενά και δραστηριότητες µε µη εξασφαλισµένη χρηµατοδότηση, και ζήτησε από τους χρηµατοδότες να δηλώσουν τις προθέσεις τους. Ο κ. Παπαγιάννης εκ µέρους του MedWet επαίνεσε τη δουλειά της Γραµµατείας, αλλά τόνισε ότι µέχρι τη στιγµή αυτή µόνο το ελληνικό τµήµα της Γραµµατείας έχει χρηµατοδότηση και αυτή µέσω της συνεισφοράς µίας ΜΚΟ, της ΕΠΠ µέσω του WWF Ελλάς, και εν συνεχεία ζήτησε από τους εκπροσώπους των Κυβερνήσεων να δουν το ζήτηµα ενώ πρόσθεσε ότι η ΣΕΠΠ χρειάζεται τεχνική υποστήριξη. Ως προς τις προτεραιότητες του έτους 2005, ο κ. Παπαγιάννης θύµισε ότι η 9 η Συνδιάσκεψη Εταίρων του Ramsar θα λάβει χώρα στο τέλος της χρονιάς, και είπε ότι η πρόταση των τριών Κυβερνήσεων να ανακηρυχθεί διασυνοριακή περιοχή Ramsar στην Πρέσπα θα µπορούσε να συµπεριληφθεί στον ετήσιο προγραµµατισµό. Ο κ. Dedej συµφώνησε µε τον κ. Παπαγιάννη, αλλά αναφορικά µε την τεχνική υποστήριξη προς τη Γραµµατεία παρατήρησε ότι υπάρχει έλλειψη κονδυλίων. Σχετικά µε την τριµερή συνάντηση, είπε ότι τα πολιτικά ζητήµατα δεν θα πρέπει να αποτελούν εµπόδια για την πραγµατοποίησή της. Στο σηµείο εκείνο, ο κ. Dedej έθεσε το θέµα του προϋπολογισµού των συναντήσεων ΣΕΠΠ. Η κα Μουρµούρη έλαβε το λόγο και είπε ότι ο προϋπολογισµός πάντα αποτελεί θέµα σε σχήµατα διεθνούς συνεργασίας. Υπενθύµισε ότι η χώρα που φιλοξενεί τη συνάντηση κάθε φορά καλύπτει πάντοτε τµήµα των εξόδων, και ακολούθως η Ελλάδα θα εξασφαλίσει χρηµατοδότηση για την ερχόµενη συνάντηση της ΣΕΠΠ στην ελληνική Πρέσπα. Είπε ότι το ΥΠΕΧΩ Ε είναι της άποψης ότι δεν µπορεί να εξασφαλιστεί τακτική χρηµατοδότηση για τη ΣΕΠΠ και τη Γραµµατεία της, δίχως την υπογραφή συµφωνίας που να ρυθµίζει τους όρους της συνεργασίας. Σηµείωσε ότι έχει δροµολογηθεί η διαδικασία για την οριστικοποίηση τεχνικών λεπτοµερειών στο κείµενο της συµφωνίας, και είπε ότι πιστεύει πως στην επόµενη συνάντηση της ΣΕΠΠ θα υπάρχουν κάποια αποτελέσµατα. Πρότεινε να συνδυαστεί η συνάντηση ΣΕΠΠ µε τη συνάντηση Υπουργών, καθώς το ΥΠΕΧΩ Ε δεν µπορεί να σηκώσει το βάρος δύο συναντήσεων, και συµπλήρωσε ότι αν δεν υπάρχουν αποτελέσµατα µέχρι τη Συνδιάσκεψη Εταίρων του Ramsar, τουλάχιστον θα είναι δυνατόν µε αυτή την αφορµή να γίνει ανακοίνωση. Για τον άξονα της Επικοινωνίας είπε ότι πραγµατοποιήθηκαν διεθνείς δράσεις επικοινωνίας, και το ζητούµενο ήταν πώς θα εµπλακεί ο τοπικός πληθυσµός της Πρέσπας, και πρότεινε το ρόλο αυτό να παίξει η Γραµµατεία, τουλάχιστον προσωρινά. Ο κ. Παπαγιάννης είπε ότι θα έπρεπε να ερωτηθεί το WWF, το οποίο χρηµατοδοτεί τη δουλειά της ΕΠΠ για τη Γραµµατεία. Ο κ. Καραβέλλας συµφώνησε µε τα δύο ορόσηµα του χρονοδιαγράµµατος εργασιών του 2005, και αναφορικά µε το ζήτηµα της χρηµατοδότησης είπε ότι το WWF θα συνεχίσει να στηρίζει τη διαδικασία, αλλά αυτό δεν µπορεί να συνεχιστεί επ αόριστον. Υπενθύµισε ότι παρήλθαν 5 χρόνια από τη ιακήρυξη του Πάρκου Πρεσπών και ότι οι τρεις Κυβερνήσεις θα πρέπει να τηρήσουν τις δεσµεύσεις τους. Η κα Jantinska ανέφερε ότι περιµένει από τη Γραµµατεία να προτείνει ένα σχέδιο χρηµατοδότησης της Επικοινωνίας και ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της ΠΓ Μ προσπαθεί να εξασφαλίσει κονδύλια για την έκδοση του ΣΣ στην Αλβανική και Σλαβοµακεδονική. Συµφώνησε µε την άποψη ότι η συνάντηση ΣΕΠΠ θα µπορούσε να γίνει µαζί µε την Υπουργική συνάντηση, και ότι µία άλλη διακηρυκτική συνάντηση θα µπορούσε πιθανώς να πραγµατοποιηθεί νωρίτερα. Η κα Μουρµούρη επανέλαβε ότι το κείµενο της συµφωνίας θα πρέπει να προετοιµαστεί κατάλληλα πριν αποφασιστεί η Υπουργική συνάντηση. 13

Ο ήµαρχος Πρεσπών, κ. Λάζαρος Ναλπαντίδης, πήρε τότε το λόγο και έκανε πρόταση να γίνει ανεπίσηµη συνάντηση των τριών Υπουργών Περιβάλλοντος στην ελληνική Πρέσπα. Είπε ότι δύο καλές ευκαιρίες για αυτό θα αποτελούσαν, είτε τα εγκαίνια του θυροφράγµατος στη θέση Κούλα στα µέσα Μαΐου 2005, είτε το ετήσιο φεστιβάλ «Πρέσπεια» τον Ιούλιο του 2005. Η κα Jantinska εξέφρασε την ικανοποίησή της για την πρόσκληση. Ο κ. Micevski παρενέβη ξανά και είπε ότι η ΣΕΠΠ είναι πολιτικό σώµα και έχει ανάγκη µίας τεχνικής επιτροπής αποτελούµενη από επιστήµονες ή άλλους εµπειρογνώµονες. Ανέφερε επίσης ότι το στοιχείο της αειφόρου ανάπτυξης απουσιάζει από την πρόταση προγράµµατος GEF και ζήτησε καλύτερη εκπροσώπηση, και στήριξη, των Προστατευόµενων Περιοχών της Πρέσπας. Η κα Jantinska απαντώντας είπε ότι οι αρχές των Προστατευόµενων Περιοχών µπορούν οποιαδήποτε στιγµή να αιτηθούν για βοήθεια στο Υπουργείο, ακολουθώντας τις κείµενες διαδικασίες. Σχετικά µε τα κείµενα του προγράµµατος GEF, είπε ότι έχουν ετοιµαστεί από επιστήµονες και δεν απουσιάζει η επιστηµονική προσέγγιση, και ότι θέµα της συζήτησης ήταν τα αποτελέσµατα και παραδοτέα του προγράµµατος και όχι η επιστηµονική εγκυρότητα των κειµένων. Ο κ. Dedej είπε ότι ο ίδιος δεν είναι πολιτικό πρόσωπο, αλλά τεχνοκράτης δηµόσιος υπάλληλος, ωστόσο η πολιτική οµπρέλλα πάνω από το Πάρκο Πρεσπών είναι απαραίτητη. Υπενθύµισε επίσης ότι ο ιευθυντής του αλβανικού Εθνικού Πάρκου Πρεσπών ήταν παρών στη συνάντηση. Αναφορικά µε την τριµερή συνάντηση, η Πρόεδρος είπε ότι κάθε µία από τις τρεις χώρες θα πρέπει να συλλέξει τα σχόλια από τις αρµόδιες αρχές, να τα ενσωµατώσει και στη συνέχεια να τα στείλει στη Γραµµατεία. Η κα Μουρµούρη διευκρινιστικά είπε ότι τα σχόλια της κας Μαλακού µπορούν να θεωρηθούν ότι αποτελούν τεχνική προσέγγιση, εντούτοις οι διαβουλεύσεις στην Ελλάδα δεν είχαν ακόµη ολοκληρωθεί. Ανέφερε ότι δεν υπάρχει ανάγκη να συζητηθούν πολιτικά σενάρια, αλλά χρειάζεται χρόνος για να απαντηθούν διάφορα ερωτήµατα. Ο κ. Dedej ενηµέρωσε τα µέλη της ΣΕΠΠ ότι τον Ιούνιο του 2005 επίκεινται γενικές εκλογές στην Αλβανία, και δεν είναι σε θέση να υποσχεθεί οτιδήποτε πέραν αυτής της ηµεροµηνίας, για την περίπτωση που υπάρξουν αλλαγές σε επίπεδο Υπουργείου. Ανέφερε ότι η πρόταση του ηµάρχου Πρεσπών είναι πολύ ενδιαφέρουσα, και ότι οι τρεις Υπουργοί θα µπορούσαν να συναντηθούν στη διάρκεια ενός γεύµατος, στην περίπτωση που η σύναψη συµφωνίας δεν είναι εφικτή εκείνη τη χρονική στιγµή. Η κα Jantinska εξέφρασε επίσης την υποστήριξή της στην ιδέα του ηµάρχου. Ο κ. Ναλπαντίδης ξεκαθάρισε ότι σε κάθε περίπτωση, οι προσκλήσεις θα αποσταλούν έγκαιρα πριν την εκδήλωση, και πιθανολόγησε ότι η συνάντηση θα µπορούσε να είναι ανεπίσηµη, χωρίς πρωτόκολλο. Η κα Μουρµούρη διευκρίνισε ότι από πλευράς Ελλάδας στα εγκαίνια του θυροφράγµατος στην Κούλα θα παραστεί ο Υφυπουργός. Το πρόγραµµα εργασιών του 2005 εγκρίθηκε και περιλαµβάνεται στο Παράρτηµα VI. Η Πρόεδρος ζήτησε από τη Γραµµατεία να συνεχίσει µε το σηµείο 6 της ηµερήσιας διάταξης, «Σχέδιο Επικοινωνίας Πάρκου Πρεσπών», και ο κ. Shumka παρουσίασε το κείµενο εργασίας 5. Ο κ. Shumka έκανε σύντοµη ανασκόπηση των δράσεων επικοινωνίας του Πάρκου Πρεσπών και σηµείωσε ότι ουσιαστικά από τον Αύγουστο του 2004 δεν είχε αναληφθεί ουσιαστικά καµία δράση και η κατάσταση παρέµενε ασαφής, δίχως ενεργό Υπεύθυνο Επικοινωνίας, µε έλλειψη χρηµατοδότησης, και µε προβλήµατα στη λειτουργία της ιστοσελίδας του Πάρκου Πρεσπών, η οποία φιλοξενείται στο δικτυακό τόπο του MedWet. Όπως είπε ο κ. Shumka, η ΣΕΠΠ έχει δύο επιλογές: είτε την προετοιµασία και υλοποίηση ενός µετριοπαθούς σχεδίου επικοινωνίας από την ίδια τη Γραµµατεία, είτε τον προσδιορισµό χρηµατοδότη και την επιλογή νέου Υπεύθυνου Επικοινωνίας, ο οποίος µε τη σειρά του θα προετοιµάσει και υλοποιήσει ένα σχέδιο επικοινωνίας. Τόνισε ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να δοθεί ειδική προσοχή στην επαφή µε την τοπική κοινωνία της Πρέσπας και στις 14