ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία: 1-3-2015 Ενδεικτικές απαντήσεις 1. αλλά όμως ότι του φαίνονταν κάπως τραχιά και πικρά. «Έτσι είναι» είπε ο Άκκιος «όπως λες. και δεν μετανιώνω καθόλου βέβαια γι αυτό. γιατί ελπίζω ότι θα είναι καλύτερα, αυτά που θα γράψω στη συνέχεια (αργότερα). Γιατί αυτό που συμβαίνει στους καρπούς, το ίδιο λένε ότι συμβαίνει και στα πνεύματα: αυτοί που γεννιούνται σκληροί και πικροί, αργότερα γίνονται γλυκείς και ευχάριστοι. Και αν η Ασία έχει κάποια υποψία τρυφής, οφείλουμε να επαινούμε τον Μουρήνα, γιατί είδε την Ασία, αλλά έζησε στην Ασία με εγκράτεια. [ ] Υπήρξε όμως δείγμα ανδρείας το ότι υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία σε αυτόν τον πόλεμο. υπήρξε δείγμα σεβασμού ότι υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία με πολύ μεγάλη προθυμία ενώ ο πατέρας του ήταν στρατηγός. υπήρξε δείγμα καλής τύχης ότι το τέλος της στρατιωτικής του θητείας συνέπεσε με τη νίκη και τον θρίαμβο του πατέρα του. Αυτές εγώ, επιθυμώντας να διοικώ σωστά και να διαχειρίζομαι την πολιτεία πάντοτε έβαζα μπροστά μου ως παράδειγμα. Με το να λατρεύω και να σκέφτομαι (τους) έξοχους ανθρώπους διέπλαθα το μυαλό και την ψυχή μου. Γιατί έτσι μπόρεσα με να επιδιώκω δηλαδή μόνο τον έπαινο και την τιμή και με το να θεωρώ ότι όλα τα βάσανα του σώματος και όλοι οι κίνδυνοι του θανάτου είναι μικρής αξίας- μπόρεσα να ριχτώ σε τόσους πολλούς και τόσο μεγάλους αγώνες υπέρ της δικής σωτηρίας. 2. videri: videbuntur & visi, -ae, -a erunt dicis: dic paenitet: paenituit nascuntur: nascentia fiunt: faceret vixit: vivitote meruisse: merituri, -ae, -a essetis gerendi: gessissent 1
proponebam: proposuisse colendo: culturi, -ae, -a simus conformabam: conformandi, -ae, -a fuerimus expetendo: expetere & expeti ducendo: ducuntor obicere: obicereris/-re potui: posset 3. duriora: dure & duriter acerbiora: acerbius meliora: bene & melius pomis: poma mitia: mitiorum suspicionem quandam: suspicionum quarundam stipendia: stipendii, -i & stipendiorum (το ουσιαστικό ανήκει στα ετερόσημα. στον ενικό αριθμό σημαίνει ο μισθός, ενώ στον πληθυντικό αριθμό σημαίνει η στρατιωτική θητεία) libentissime: libenter pietatis: pietas mihi: vestri/vestrum homines excellentes: homine excellenti laudem: laus omnes cruciatus: omni cruciatu parvi: paulum/non multum minus minime tot ac tantas dimicationes: tot ac tantam dimicationem 4. Ο υποθετικός λόγος που εντοπίζεται είναι ο εξής: 2
Υπόθεση: si habet Asia suspicionem quandam luxuriae Απόδοση: Murenam laudare debemus Πρόκειται για έναν απλό και ανεξάρτητο υποθετικό λόγο που δηλώνει την ανοιχτή υπόθεση στο παρόν. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si (γιατί το περιεχόμενο της πρότασης είναι καταφατικό), εκφέρεται με Οριστική Ενεστώτα (habet) και η απόδοση του υποθετικού λόγου είναι η κύρια πρόταση Murenam laudare debemus, η οποία εκφέρεται και αυτή με Οριστική Ενεστώτα (debemus). Για να δηλώσουμε το αντίθετο του πραγματικού στο παρόν, ο υποθετικός λόγος θα πρέπει να έχει την εξής μορφή: στην υπόθεση να υπάρχει Υποτακτική Παρατατικού και στην απόδοση Υποτακτική Παρατατικού. Δηλαδή: Υπόθεση: si haberet Asia suspicionem quandam luxuriae Απόδοση: Murenam laudare deberemus Για να δηλώσουμε το δυνατό ή πιθανόν στο παρόν, ο υποθετικός λόγος θα πρέπει να έχει την εξής μορφή: στην υπόθεση να υπάρχει Υποτακτική Ενεστώτα και στην απόδοση Υποτακτική Ενεστώτα. Δηλαδή: Υπόθεση: si habeat Asia suspicionem quandam luxuriae Απόδοση: Murenam laudare debeamus 5. patre imperatore: Πρόκειται για την ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη, χρονική μετοχή. Είναι το συντακτικό φαινόμενο κατά το οποίο παραλείπεται η μετοχή (συνήθως εννοούμε τη μετοχή Ενεστώτα του ρήματος sum) και υπάρχουν δύο αφαιρετικές. Η μία εκ των δύο τίθεται ως υποκείμενο της εννοούμενης μετοχής και η δεύτερη αφαιρετική (συνήθως είναι ένα ουσιαστικό που δηλώνει αξίωμα, ηλικία ή επάγγελμα) τίθεται ως κατηγορηματικός προσδιορισμός του υποκειμένου. Η ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη για να δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν πρέπει να αναλυθεί ως εξής: Cum pater esset imperator 6. cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam Η γερουνδιακή έλξη θα σχηματιστεί ως εξής: cupidus bene gerendae et administrandae rei publicae 3
Η γερουνδιακή έλξη σε αυτήν την περίπτωση δεν είναι υποχρεωτική, αφού δεν υπάρχει: Ι) δοτική γερουνδίου και ΙΙ) δεν υπάρχει εμπρόθετο γερούνδιο συντασσόμενο με αιτιατική ή αφαιρετική. 7. Murenam laudare debemus Η αντικατάσταση έχει ως εξής: Murena laudandus est nobis. Το ποιητικό αίτιο σε αυτήν την περίπτωση τίθεται σε πτώση δοτική (δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου). 8. - meliora enim fore spero, quae deinceps scribam Spero: Meliora enim erunt, quae deinceps scribam. - idem esse aiunt in ingeniis Aiunt: Idem est in ingeniis. - finem stipendiorum patris victoriam ac triumphum fuisse felicitatis fuit Felicitatis fuit: Finis stipendiorum patris victoria ac triumphus fuit. - omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo Ducendo: Omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi sunt. 9. Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam Cicero dicit eas se, cupidum bene gerendi et administrandi rem publicam, semper sibi proponere. 10. sibi: είναι δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου από το απαρέμφατο videri ή δοτική προσωπική σε περίπτωση που το απαρέμφατο videri θεωρηθεί απρόσωπο me (1 ο απόσπασμα): είναι αιτιατική του προσώπου που μετανιώνει λόγω του ρήματος paenitet luxuriae: είναι γενική αντικειμενική από το suspicionem 4
virtutis: είναι γενική του χαρακτηριστικού γνωρίσματος στο ρήμα fuit stipendiorum: είναι γενική υποκειμενική από το finem cruciatus: είναι υποκείμενο του απαρεμφάτου esse (ετεροπροσωπία) parvi: είναι γενική κατηγορηματική της αξίας λόγω του απαρεμφάτου esse me (3 ο απόσπασμα): είναι αντικείμενο του απαρεμφάτου obicere (άμεση αυτοπάθεια). Επιμέλεια απαντήσεων: Πανδώρα Δ. Κυριαζή 5
Ενδεικτικές απαντήσεις στο Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά (8-3-2015) 1. Τότε ο Σκιπίωνας, επειδή νόμισε ότι αυτοί είχαν έρθει για να συλλάβουν τον ίδιο, εγκατέστησε στο σπίτι φρουρά από δούλους του σπιτιού. Μόλις οι ληστές παρατήρησαν αυτό, αφού άφησαν κάτω τα όπλα (τους),πλησίασαν την πόρτα και με δυνατή φωνή ανήγγειλαν στο Σκιπίωνα απίστευτο να το ακούς (ή στο άκουσμα) ότι είχαν έλθει, για να θαυμάσουν την ανδρεία του. Όταν οι δούλοι του σπιτιού μετέφεραν αυτά στον Σκιπίωνα, αυτός διέταξε να ανοίξουν τις πόρτες και εκείνοι να μπουν μέσα. Απεσταλμένοι της περιττής, για να μη πω ανόητης, πρεσβείας, πείτε στους Σαμνίτες ότι ο Μάνιος Κούριος προτιμά να εξουσιάζει πλούσιους παρά να γίνει ο ίδιος πλούσιος -και θυμηθείτε ότι εγώ δεν μπόρεσα ούτε στη μάχη να νικηθώ,ούτε με χρήματα να διαφθαρώ. Τελικά η κοπέλα, κουρασμένη από την πολλή ορθοστασία, ζήτησε από τη θεία της να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση της. Τότε η Καικίλια είπε στην κοπέλα : «Εγώ ευχαρίστως σου παραχωρώ τη θέση μου». Λίγο αργότερα η ίδια η πραγματικότητα επιβεβαίωσε αυτόν τον λόγο. Πέθανε δηλαδή η Καικίλια,την οποία ο Μέτελλος, όσο ζούσε, αγαπούσε πολύ. Αργότερα αυτός παντρεύτηκε την κοπέλα. 2. praesidii/-i se ipsos clariore virtus forium ineptiorum, ineptissimorum legatio minister puellarum longae morae matertera loca mea sedes huic dicto plus, plurimum
3. conlocaverit, conlocatus-a-um sit animadvertuntor abicereris/-re nuntientur auditum iri venientem,venturum,ventum refer,referte reseratum iri, reseratas esse, reseratas fore intromissos esse dic mavultis,malitis potuerint cessit moritura sit duc 4. -ut admirarentur virtutem eius -qui admirarentur virtutem eius -ad admirandam virtutem eius -admirandae virtutis eius causa 5. Δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση.εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο cum και εκφέρεται με Υποτακτική γιατί η αιτιολογία είναι αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας. Σε χρόνο Υπερσυντέλικο γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (conlocavit) και δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν, σύμφωvα με την ακολουθία των χρόνων. Χρησιμοποιείται ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας.
6. -cum praedones arma abiecissent. -postquam praedones abiecerunt arma. -quod fessa est (αντικειμενική αιτιολογία) -quod fessa esset (υποκειμενική αιτιολογία) -cum fessa esset (αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας) 7. «Ei venerunt me ipsum captum.» «Fores reserate eosque intromittite!» «Manius Curius mavult locupletibus imperare quam ipse fieri locuples.» «Mihi paulisper loco cede» 8. Tum praesidium domesticorum in tecto a Scipione conlocatum est. Puella ducta est ab eo in matrimonium. 9. Is monuit ministros ut narrarent Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem. Is iubet ministros narrare Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem. 10. Tum Caecilia puellae dixit se libenter illi sua sede cedere. Is tradit postea eum duxisse puellam in matrimonium.