ΟΙ ΣΟΙΥΟΙ ΣΗ ΓΝΧΗ ρνιηθόο Υώξνο θαη Δθπαίδεπζε

ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΑΠΟ ΣΟ ΒΙΒΛΙΟ ηνπ ΓΗΜΗΣΡΗ ΓΔΡΜΑΝΟΤ ΟΙ ΣΟΙΥΟΙ ΣΗ ΓΝΧΗ ρνιηθόο Υώξνο θαη Δθπαίδεπζε Γξ Γήκεηξα Μέζζηνπ Δπηζεσξήηξηα Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο ΔΝΓΟΣΜΗΜΑΣΙΚΗ ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΥΟΛΙΚΧΝ ΚΣΙΡΙΧΝ ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ 6 Μαΐνπ 2014 1

ΓΗΜΗΣΡΗ ΓΔΡΜΑΝΟ πνύδαζε αξρηηεθηνληθή ζηε Θεζζαινλίθε πνύδαζε θνηλσληθή ςπρνινγία ζην Παξίζη Δηδηθεύζεθε ζηε ζρέζε ηνπ παηδηνύ κε ην ρώξν ζην πεξηβάιινλ ηεο πόιεο θαη ζην ζρνιείν Δίλαη Καζεγεηήο ζην Σκήκα Δπηζηεκώλ Πξνζρνιηθήο Αγσγήο θαη Δθπαίδεπζεο ηνπ Αξηζηνηέιεηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο «ΟΙ ΣΟΙΥΟΙ ΣΗ ΓΝΧΗ. ΥΟΛΙΚΟ ΥΧΡΟ ΚΑΙ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ», Αζήλα: Δθδόζεηο Gutenberg, 2002 (527 ζειίδεο) 2

«ΟΙ ΣΟΙΥΟΙ ΣΗ ΓΝΧΗ» ΣΟ ΘΔΧΡΗΣΙΚΟ ΠΔΡΙΓΡΑΜΜΑ ΓΟΜΗ ΣΟΤ ΒΙΒΛΙΟΤ Αλζρωποθεληρηθή ζεώρεζε ηες έλλοηας «τώρος» ΤΓΥΡΟΝΔ ΠΡΟΔΓΓΙΔΙ ΣΟΤ ΥΟΛΙΚΟΤ ΥΧΡΟΤ Πρόζθαηες ηάζεης αλαθορηθά κε ηολ ζτοιηθό τώρο, οη οποίες δηακορθώζεθαλ ζε δηεζλές επίπεδο Ο ΥΟΛΙΚΟ ΥΧΡΟ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Δηερεύλεζε ηωλ ζσλζεθώλ δεκηοσργίας θαη ιεηηοσργίας ηοσ ζτοιηθού τώροσ ζηελ Ειιάδα ΜΙΑ ΠΡΟΣΑΗ ΓΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΗ ΣΟΤ ΥΟΛΙΚΟΤ ΥΧΡΟΤ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Αλαβάζκηζε ηοσ ζτοιηθού τώροσ ζηελ Ειιάδα, εθαρκόδοληας ηε κεζοδοιογία παρέκβαζες θαη ηα ζσκπεράζκαηα ποσ παροσζηάζηεθαλ ζηα προεγούκελα ηρία κέρε 3

Θέκαηα ζρεηηθά κε ην Νεπηαγσγείν Η ιεηηνπξγία νκάδσλ ζην λεπηαγσγείν (στο Κευάλαιο 5) Μηα εηδηθή πεξίπησζε: Ο ρώξνο ηνπ λεπηαγσγείνπ (στο Κευάλαιο 6) Η αζηαζήο ζρέζε αλάκεζα ζηηο δύν δνκέο ηεο ηάμεο ζην λεπηαγσγείν (στο Κευάλαιο 11) Σν «δηαθνξεηηθό-ίδην» λεπηαγσγείν (Κευάλαιο 10) Η εθαξκνγή ηνπ παηδαγσγηθνύ αλαζρεδηαζκνύ ζην ρώξν ηνπ λεπηαγσγείνπ (Κευάλαιο 15) 4

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Παξαδείγκαηα παηδαγσγηθνύ αλαζρεδηαζκνύ ηνπ ζρνιηθνύ ρώξνπ ζηελ Διιάδα θαη ηελ Κύπξν Γεκνηηθό ρνιείν Πνκνύ ζηελ Κύπξν, Γεκνηηθό ρνιείν Αληηκάρεηαο ζηελ Κσ θαη ην 15 ν Δληαίν Λύθεην Θεζζαινλίθεο (παηδαγσγηθόο αλαζρεδηαζκόο ησλ ζρνιείσλ ζην ζύλνιό ηνπο) Μεκνλσκέλεο αίζνπζεο ή άιινη ζρνιηθνί ρώξνη 5 ΜΔΧ ΦΧΣΟΓΡΑΦΙΧΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΔΣΑ

ΜΔΡΟ ΣΔΣΑΡΣΟ ΜΙΑ ΠΡΟΣΑΗ ΓΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΗ ΣΟΤ ΥΟΛΙΚΟΤ ΥΧΡΟΤ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ 6

ΠΑΡΕΜΒΑΕΙ ΤΦΙΣΑΜΔΝΑ ΥΟΛΙΚΑ ΚΣΙΡΙΑ 7

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ Οξγάλσζε ηνπ ρώξνπ Υξεζηκνπνίεζε ηνπ ρώξνπ Αιιαγή ηεο δηδαθηηθήο πξνζέγγηζεο θαη ησλ ξόισλ ζηελ ηάμε 8

ΠΑΙΓΑΓΧΓΙΚΟ ΥΔΓΙΑΜΟ ΣΟΤ ΥΟΛΙΚΟΤ ΥΧΡΟΤ Η δηακόξθσζε πεξηνρώλ Η δηεπζέηεζε ελόο επέιηθηνπ ρώξνπ Η αλαβάζκηζε ησλ ςπρν-θνηλσληθώλ παξαγόλησλ ηνπ πεξηβάιινληνο Η αμηνπνίεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ 9

ΓΙΑΜΟΡΦΧΗ ΠΔΡΙΟΥΧΝ ΚΑΘΔ ΠΔΡΙΟΥΗ Να είλαη νξηνζεηεκέλε κε ζαθήλεηα γηα λα δηαθνξνπνηείηαη από ηηο ππόινηπεο. Να αλαδηνξγαλώλεηαη ζπρλά. Να έρεη ηα δηθά ηεο ιεηηνπξγηθά θαη αηζζεηηθά ραξαθηεξηζηηθά. 10

ΓΙΔΤΘΔΣΗΗ ΔΝΟ ΔΤΔΛΙΚΣΟΤ ΥΧΡΟΤ Δυνατότθτα για εφαρμογι πολλαπλών διατάξεων ςτα κρανία και τα άλλα ζπιπλα. Χριςθ του χώρου με πολλαπλοφσ τρόπουσ. Διευκόλυνςθ τθσ «πρόςωπο-με- πρόςωπο» επικοινωνίασ και παράλλθλα των ςυνεργατικών δεξιοτιτων. Ελευκερία μετακινιςεων ςτθν αίκουςα και χριςθ του χώρου από το παιδί, χωρίσ περιοριςμοφσ. Δθμιουργία ενόσ περιβάλλοντοσ ενεργθτικισ μάκθςθσ. 11

Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΗ ΣΧΝ ΦΤΥΟ-ΚΟΙΝΧΝΙΚΧΝ ΠΑΡΑΓΟΝΣΧΝ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ Ο παηδαγσγηθόο ζρεδηαζκόο ηεο αίζνπζαο δηδαζθαιίαο κπνξεί λα επηδξάζεη κε δύν ηξόπνπο ζην ςπρνινγηθό-θνηλσληθό πεξηβάιινλ ηεο ηάμεο: Με ηελ αηζζεηηθή νξγάλσζε Με ηε δπλαηόηεηα δεκηνπξγίαο από ηνπο καζεηέο ηνπ πξνζσπηθνύ ηνπο ρώξνπ 12

Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΗ ΣΧΝ ΦΤΥΟ-ΚΟΙΝΧΝΙΚΧΝ ΠΑΡΑΓΟΝΣΧΝ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ ΑΙΘΗΣΙΚΗ ΟΡΓΑΝΧΗ Η δηακόξθσζε θαη ε αηζζεηηθή ηεο αίζνπζαο πξέπεη λα πξνζαλαηνιίδνληαη πξνο ηε δεκηνπξγία κηαο «αηκόζθαηξαο ζπηηηνύ». Οη ηξνπνπνηήζεηο λα πξαγκαηνπνηνύληαη κε ηε ζπκκεηνρή ησλ παηδηώλ. Σα παηδηά λα έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα παξεκβαίλνπλ δεκηνπξγηθά ζηε δηακόξθσζε θαη ζηε δηαθόζκεζε ηεο ηάμεο ηνπο (απηνεθηίκεζε, αίζζεκα αζθάιεηαο, ηθαλόηεηα απηνειέγρνπ, ζεηηθή επίδξαζε ζηε ζπκπεξηθνξά). 13

Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΗ ΣΧΝ ΦΤΥΟ-ΚΟΙΝΧΝΙΚΧΝ ΠΑΡΑΓΟΝΣΧΝ ΣΟΤ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ ΓΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΑΠΟ ΣΑ ΠΑΙΓΙΑ ΣΟΤ ΠΡΟΧΠΙΚΟΤ ΣΟΤ ΥΧΡΟΤ Σν παηδί επελδύεη κε πξνζσπηθά ραξαθηεξηζηηθά έλα ρώξν ηεο επηινγήο ηνπ. Σνπνζέηεζε αγαπεκέλσλ αληηθεηκέλσλ ηνπ παηδηνύ θαη κηθξνπαξεκβάζεηο πνπ θάλεη ην παηδί, πξνζαξκόδνληαο ηνλ ρώξν ζηηο αηζζεηηθέο θαη ηηο ιεηηνπξγηθέο ηνπ πξνηηκήζεηο. Αύμεζε ζπκκεηνρήο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, βειηίσζε ησλ επηδόζεσλ ζηα καζήκαηα θαη αλαβάζκηζε ηνπ ςπρνινγηθνύ θιίκαηνο. 14

Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟΤ ΤΛΙΚΟΤ Να είλαη επαξθέο ζε πνζόηεηα, γηα λα εληζρύζεη ηε δηαδηθαζία αιιειεπίδξαζεο. Να παξαθηλεί ην παηδί ζε πνηθηιία εθπαηδεπηηθώλ δξαζηεξηνηήησλ. Η ιεηηνπξγία θαη ε αηζζεηηθή ηνπ λα παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ, γηα λα παξαθηλήζνπλ ην παηδί λα απαζρνιεζεί καδί ηνπ. Η αμηνπνίεζε ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνζθέξεη ην εθπαηδεπηηθό πιηθό εμαξηάηαη από ηελ ειεπζεξία θαη ηε ζπρλόηεηα ηεο ρξεζηκνπνίεζήο ηνπ από ην ίδην ην παηδί. 15

ΔΙΑΜΟΡΥΩΗ ΠΕΡΙΟΦΩΝ ΣΗΝ ΑΙΘΟΤΑ ΔΙΔΑΚΑΛΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΙΘΟΤΑ ΔΙΔΑΚΑΛΙΑ ΣΟ ΚΑΘΙΣΙΚΟ ΠΡΟΩΠΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΣΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ 16

17

18

19

20

21

22

ΚΑΘΙΣΙΚΟ πγθεληξώλεη ην ζύλνιν ησλ καζεηώλ ηεο ηάμεο Καιύπηεη πεξίπνπ ην 20% ηεο επηθάλεηαο κηαο ηππηθήο αίζνπζαο κε 28 καζεηέο Βαζηθό ζηνηρείν γηα ηε δεκηνπξγία «αηκόζθαηξαο ζπηηηνύ» ζηελ ηάμε Ο εμνπιηζκόο ηνπ απνηειείηαη από: Καλαπέδεο Άιια θαζίζκαηα Μεγάια καμηιάξηα ηνπνζεηεκέλα πάλσ ζε κηα κνθέηα ζην πάησκα Πίλαθεο «έθθξαζεο, επηθνηλσλίαο θαη αηζζεηηθήο δεκηνπξγίαο» 23

24

25

ΑΙΘΗΣΙΚΗ ΟΡΓΑΝΧΗ ΣΗ ΑΙΘΟΤΑ ΤΜΜΔΣΟΥΗ ΣΧΝ ΠΑΙΓΙΧΝ ΣΗ ΛΗΦΗ ΑΠΟΦΑΔΧΝ: ζέζεηο ησλ πηλάθσλ έθθξαζεο, επηθνηλσλίαο θαη αηζζεηηθήο δεκηνπξγίαο ζεκαηνινγία ηνπο επηινγή ησλ εθζεκάησλ πνπ ζα αλαξηεζνύλ ζηνπο πίλαθεο δεκηνπξγία κεγάινπ κέξνπο από ην πιηθό πνπ παξνπζηάδεηαη ζηνπο πίλαθεο επηινγή άιισλ αληηθεηκέλσλ γηα ηε δηαθόζκεζε ηεο ηάμεο 26

ΑΙΘΗΣΙΚΗ ΟΡΓΑΝΧΗ ΣΗ ΑΙΘΟΤΑ Πινύζην θαη πνηθίιν εξέζηζκα. Οπηηθή νξγάλσζε ησλ ηνίρσλ ηεο αίζνπζαο ζε επάιιειεο νξηδόληηεο δώλεο. ηελ θαηώηεξε δώλε ηνπνζεηνύληαη ηα έπηπια θαη ν εμνπιηζκόο, δει. έληνλα, από νπηηθή άπνςε, ζηνηρεία. Σν ρξώκα ηεο λα είλαη πην ζθνύξν από εθείλα ησλ ππεξθείκελσλ δσλώλ. Σν επάλσ όξην ηεο θαηώηεξεο δώλεο κπνξεί λα απέρεη από ην πάησκα ζην κέζν όξν ύςνπο ηνπ θεθαιηνύ, όηαλ ην παηδί θάζεηαη. 27

ΑΙΘΗΣΙΚΗ ΟΡΓΑΝΧΗ ΣΗ ΑΙΘΟΤΑ ηελ επόκελε πξνο ηα επάλσ δώλε ηνπνζεηνύληαη νη πηλαθίδεο ζηηο νπνίεο αλαξηώληαη εξγαζίεο ησλ παηδηώλ θαη άιιν πιηθό. Σν ρξώκα ηεο δώλεο απηήο ζα κπνξνύζε λα είλαη πην θσηεηλό από εθείλν ηεο ρακειόηεξεο δώλεο. Σν επάλσ όξην απηήο ηεο δώλεο κπνξεί λα ζπκπίπηεη κε ηελ επάλσ νξηδόληηα πεξαζηά ηεο πόξηαο θαη ησλ παξαζύξσλ. Ίζσο λα είλαη απαξαίηεηε θαη κηα ηξίηε αλώηεξε δώλε, πνπ ζα εθηείλεηαη από ηελ πξνεγνύκελε σο ηελ νξνθή. Η αλώηεξε δώλε πξέπεη λα έρεη ηελ αζζελέζηεξε νπηηθή παξνπζία, γηα λα εληζρύνληαη νη δπν ρακειόηεξεο δώλεο. Η ρξήζε ρξσκάησλ κε πνιύ πςειό ζπληειεζηή αλάθιαζεο ζπκβάιιεη ζηε δεκηνπξγία ζσζηώλ ζπλζεθώλ θσηηζκνύ ζηελ αίζνπζα. 28

ΔΠΙΛΟΓΗ ΥΡΧΜΑΣΧΝ Η πξόζιεςε ηνπ ρξσκαηηθνύ εξεζίζκαηνο ζπζρεηίδεηαη κε ηε ιεηηνπξγία ηεο αληίιεςεο θαη κε πξνεγνύκελεο εκπεηξίεο ηνπ ππνθεηκέλνπ. Έλα ρξώκα ζπλνξεύεη, αλακεηγλύεηαη, αιιειεπηδξά κε ηα γεηηνληθά ηνπ νπηηθά ζηνηρεία, όπσο είλαη άιια ρξώκαηα, ζρήκαηα, κεγέζε, είδε πθήο ησλ αληηθεηκέλσλ. Αληηιεπηηθά θαη αηζζεηηθά ζπλδέεηαη κε ην ζθνπό γηα ηνλ νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη. Σα βηώκαηα ηνπ αηόκνπ δεκηνπξγνύλ ζπλεηξκνύο πνπ ζπλδένπλ ηα ρξώκαηα κε ηηο εκπεηξίεο ηνπ, κέζα από ζπκβνιηζκνύο θαη ζπλαηζζήκαηα θαη νδεγνύλ ζηε δηακόξθσζε ηεο ππνθεηκεληθήο ζεκαζίαο ηνπ ρξώκαηνο. 29

ΔΠΙΛΟΓΗ ΥΡΧΜΑΣΧΝ Γελ έρεη λόεκα λα κηινύκε γηα κεκνλσκέλα ρξώκαηα ζηελ ηάμε, αιιά γηα ζπλδπαζκνύο ρξσκάησλ. πλδπαζκνί από απνρξώζεηο ηνπ ηδίνπ ρξώκαηνο, ή από ρξώκαηα πνπ γεηηνλεύνπλ ζηνλ ρξσκαηηθό θύθιν, δίλνπλ νπηηθό απνηέιεζκα πνπ θαηά ζπλζήθε ζεσξείηαη «ήξεκν». πλδπαζκνί από ρξώκαηα πνπ εκθαλίδνπλ έληνλε αληίζεζε θσηεηλόηεηαο (ζθνύξναλνηρηό) νδεγνύλ ζε νπηηθό απνηέιεζκα ην νπνίν θαηά ζπλζήθε ζεσξείηαη «δηεγεξηηθό». 30

ΥΡΧΜΑΣΑ ΣΗΝ ΑΙΘΟΤΑ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Για τθν αίκουςα διδαςκαλίασ προτείνουμε αρμονίεσ που ςτθρίηονται ςε διαβακμίςεισ τόνου του ίδιου χρώματοσ ι ςε ςυνδυαςμοφσ χρωμάτων τα οποία γειτονεφουν ςτο χρωματικό κφκλο ΔΤΝΟΟΤΝ Σε ζπγθέληξσζε, ηελ πξνζνρή θαη ηελ αλάπηπμε αιιειεπίδξαζεο ζην πιαίζην ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο 31

ΥΡΧΜΑΣΙΚΟΙ ΤΝΓΤΑΜΟΙ Όζν κεγαιύηεξν ζπληειεζηή αλάθιαζεο έρνπλ ηα ρξώκαηα (όζν πην θσηεηλά είλαη) ηόζν πεξηζζόηεξν απμάλεηαη ην επίπεδν θσηηζκνύ ζην ρώξν. Τπεξβνιηθά κεγάιε ή πνιύ ρακειή πνζόηεηα θσηηζκνύ πξνθαιεί ελόριεζε. Υξώκαηα κε πςειό ζπληειεζηή ιακπξόηεηαο θα ζπλδπαζκνί κε έληνλε αληίζεζε (θόληξαζη) κπνξνύλ λα δεκηνπξγήζνπλ νπηηθή δπζθνξία. ΠΡΟΣΔΙΝΟΤΜΔ: ζπλδπαζκνύο απνρξώζεσλ κε κέζν θαη πςειό ζπληειεζηή αλάθιαζεο (40-70%) θαη ξύζκηζε ηεο αληίζεζεο κεηαμύ ηνπο κε ηε ρξήζε δσλώλ ιεπθνύ ρξώκαηνο. Σν επηζπκεηό επίπεδν θσηηζκνύ γηα αίζνπζεο δηδαζθαιίαο θπκαίλεηαη από 300 σο 400 lux. 32

ΥΡΧΜΑΣΙΚΟΙ ΤΝΓΤΑΜΟΙ Κάζε αίζνπζα λα έρεη ηνλ δηθό ηεο ρξσκαηηθό ραξαθηήξα. Πξέπεη λα απνθεύγεηαη ε ηππνπνίεζε. Υξεηάδεηαη ΓΝΧΗ, ΠΡΟΟΥΗ θαη θπξίσο ΔΤΑΙΘΗΙΑ γηα ην ρεηξηζκό ηνπ ρξώκαηνο ζην ζρνιηθό ρώξν. 33

ΦΧΣΙΜΟ Από ηνπο πην ζεκαληηθνύο πεξηβαιινληηθνύο παξάγνληεο ηεο αίζνπζαο δηδαζθαιίαο Από ηνπο ιηγόηεξνπο κειεηεκέλνπο ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθόηεηα Πνζόηεηα ηνπ θσηηζκνύ Πνηόηεηα ηνπ θσηηζκνύ Δίλαη πνιύ δύζθνιν λα εμαζθαιίζνπκε έλα νκνηνγελή θαη «θηιηθό» θσηηζκό ζηελ ηάμε ΠΡΟΣΔΙΝΟΤΜΔ: ηε ζπλδπαζκέλε ρξήζε θπζηθνύ θαη ηερλεηνύ θσηηζκνύ ζε δύν επίπεδα: γεληθόο θσηηζκόο ηεο ηάμεο θαη εμαηνκηθεπκέλνο θσηηζκόο 34

ΓΔΝΙΚΟ ΦΧΣΙΜΟ Να εμαζθαιίδεηαη ν κέζνο όξνο ησλ 350 lux Υξήζε θσηηζηηθώλ ζσκάησλ θαη ιακπηήξσλ θαηάιιεισλ γηα αίζνπζεο δηδαζθαιίαο, πνπ ζα εληζρύνπλ ην θπζηθό θσο Δλδείθλπηαη ν θσηηζκόο θζνξηζκνύ Σα θσηηζηηθά ζώκαηα πξέπεη λα έρνπλ εκηγπαιηζηεξή νζόλε (θαζξέθηε), ν νπνίνο εμαζθαιίδεη νκνηόκνξθε ιακπξόηεηα θαη απνθπγή ησλ ελνριεηηθώλ αλαθιάζεσλ. Δπηινγή ιακπηήξσλ θζνξηζκνύ «ζεξκνύ» θσηόο (ζεξκνθξαζίεο 3500-4000 βαζκώλ Kelvin), κε δείθηε ρξσκαηηθήο απόδνζεο Ra: 85 σο 90 35

ΔΞΑΣΟΜΙΚΔΤΜΔΝΟ ΦΧΣΙΜΟ Γπλαηόηεηα ζπκπιεξσκαηηθήο ξύζκηζεο ηνπ επηπέδνπ θσηηζκνύ ζην ρώξν δξαζηεξηνπνίεζεο. Δπηηπγράλεηαη κε ηε ρξήζε κηθξώλ αηνκηθώλ θσηηζηηθώλ ζηνλ ρώξν εξγαζίαο ηεο νκάδαο ή ηνπ αηόκνπ. 36

ΜΔΣΑ ΣΟΝ ΠΑΙΓΑΓΧΓΙΚΟ ΑΝΑΥΔΓΙΑΜΟ Σα παηδηά είραλ κεγαιύηεξε ειεπζεξία κεηαθηλήζεσλ θαη δπλαηόηεηα πξόζβαζεο ζε νπνηνδήπνηε ζεκείν ηεο αίζνπζαο. Σα παηδηά ρξεζηκνπνηνύζαλ ην 97% ηεο αίζνπζαο (πξηλ ηελ παξέκβαζε κόλν ην 33%) Δκθαλίζηεθαλ απζόξκεηα λέεο ζηάζεηο θαη ζέζεηο ηνπ ζώκαηνο ησλ παηδηώλ, νη νπνίεο αλέηξεπαλ ηνπ θαλόλεο πνπ ίζρπαλ κέρξη ηόηε. Οη καζεηέο έγηλαλ πην ππεύζπλνη. Βειηηώζεθε ε επίδνζή ηνπο ζηα καζήκαηα. Βειηηώζεθε ην ςπρνινγηθό θιίκα ηεο ηάμεο (επραξίζηεζε, ραξά) (παηδηώλ θαη εθπαηδεπηηθνύ) 37

ΤΛΙΚΗ ΓΟΜΗ ΣΑΤΣΟΥΡΟΝΔ ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΓΟΜΗ 38

ΑΛΛΑΓΔ ΣΟ ΥΧΡΟ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΜΔΘΟΓΧΝ ΤΝΔΡΓΑΣΙΚΗ ΜΑΘΗΗ 39

Η νξγάλσζε θαη ε ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ρώξνπ ζπλδένληαη θαηά πξνηεξαηόηεηα κε ηελ αλάπηπμε αιιειεπίδξαζεο. Έηζη, πξνζθέξνπλ ζηελ θνηλσληθή δνκή ηηο πξνϋπνζέζεηο ρώξνπ πνπ ζα επηηξέςνπλ ζην δηάινγν θαη ηε ζπλεξγαζία λα αλζήζνπλ. 40

ΜΔ ΣΟΝ ΑΝΑΥΔΓΙΑΜΟ ΣΟΤ ΥΧΡΟΤ ΚΑΙ ΣΗΝ ΤΙΟΘΔΣΗΗ ΜΔΘΟΓΧΝ ΟΜΑΓΟΚΔΝΣΡΙΚΗ ΓΙΓΑΚΑΛΙΑ Σν παηδί κπνξεί λα αλαιακβάλεη πξσηνβνπιίεο, λα αιιειεπηδξά, λα ζπλεξγάδεηαη. Ο εθπαηδεπηηθόο αλαδεηθλύεηαη ζε ζπλεξεπλεηή, ζπληνληζηή ή εκςπρσηή, πνπ νδεγεί ηνπο καζεηέο ζηε γλώζε. Η νκάδα πξνβιέπεηαη λα ζπκβάιιεη ηόζν ζηελ θαιιηέξγεηα ησλ αηνκηθώλ δεμηνηήησλ όζν θαη ζηελ θνηλσληθνπνίεζε ησλ παηδηώλ. 41

Πξόθεηηαη γηα ηνλ «παηδαγσγηθό αλαζρεδηαζκό ηνπ ζρνιηθνύ ρώξνπ» πνπ ζηόρν έρεη νη «Σνίρνη ηεο Γλώζεο» λα νδεγήζνπλ ζε κηα θαιύηεξε «Σύρε ηεο Γλώζεο». 42

43

44

45