Ðñïãñáììáôéóìüò ìåôñçôþí êáé óõíäõáóìüò ìåôñçôþ-óõãêñéôþí
Óôü ïé ôçò Üóêçóçò äéüñêåéá Üóêçóçò: 6 äéäáêôéêýò þñåò Óôï ôýëïò ôçò Üóêçóçò ïé ìáèçôýò èá åßíáé éêáíïß: é íá åðéëýãïõí ôá êáôüëëçëá üñãáíá êáé õëéêü ãéá ôç äçìéïõñãßá åíüò áõôïìáôéóìïý åëýã ïõ ôïõ áñéèìïý ôùí áõôïêéíþôùí óå þñï óôüèìåõóçò äýï åéóüäùí êáé äýï åîüäùí, ìå ñþóç ðñïãñáììáôéæüìåíïõ ëïãéêïý åëåãêôþ (PLC). é íá åéñßæïíôáé åíôïëýò ìåôñçôþí êáé óýãêñéóçò óå ðñüãñáììá ãéá PLC. é íá åéñßæïíôáé ëïãéóìéêü ðáñáêïëïýèçóçò ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ áõôïìáôéóìïý ìýóù õðïëïãéóôþ. Áðáñáßôçôá åîáñôþìáôá Ãéá ôçí ðñáãìáôïðïßçóç ôçò Üóêçóçò åßíáé áðáñáßôçôá ôá åîþò õëéêü: 3 Ìßá äéüôñçôç ðéíáêßäá ìå ñüãåò 3 íá PLC ôïõëü éóôïí 12 åéóüäùí, 8 åîüäùí 3 íá ðñïóïìïéùôþ åéóüäùí 3 íá åéñïêßíçôï äéáêüðôç, ìå åðáöýò ÍÏ-ÍC 3 ÊëÝìåò ñüãáò ãéá ôéò áðáñáßôçôåò êáëùäéþóåéò ÂáóéêÞ èåùñßá Åßäáìå óå ðñïçãïýìåíç Üóêçóç ôïí áõôïìáôéóìü ãéá öùôåéíþ Ýíäåéîç ðëçñüôçôáò êáé ãéá êßíçóç ìéáò ìðüñáò óå Ýíá þñï óôüèìåõóçò 50 èýóåùí. Óôçí Üóêçóç áõôþ èá äïýìå ôéò ìåôáâïëýò ðïõ ãßíïíôáé üôáí ï þñïò Ý åé ðåñéóóüôåñåò áðü ìéá åéóüäïõò êáé åîüäïõò (Ýóôù áðü äýï). Èá äïýìå åðßóçò ðþò ìðïñïýìå íá áíôéêáôáóôþóïõìå ìåôñçôýò áðü Ýíá ìåôñçôþ êáé óõãêñéôýò. Óôï ðáñüí ðñüâëçìá áíôß ìéáò åéóüäïõ Ý ïõìå äýï, Üñá Ý ïõìå äýï öùôïêýôôáñá åéóüäùí. Ôï ßäéï êáé ãéá ôá öùôïêýôôáñá åîüäïõ. Åðßóçò õðüñ ïõí äýï ìðüñåò åéóüäùí. Óôçí ðåñßðôùóç áõôþ ìðïñïýìå íá ñçóéìïðïéþóïõìå ôï ßäéï ðñüãñáììá ìå áõôü ðïõ ãíùñßóáìå, ìå ôç äéáöïñü üôé ïé åðáöýò ôùí äýï öùôïêõôôüñùí åéóüäùí èá ôïðïèåôçèïýí ðáñüëëçëá óôéò åéóüäïõò CU ôùí ìåôñçôþí êáé ïé åðáöýò ôùí öùôïêõôôüñùí åîüäïõ ðáñüëëçëá óôéò åéóüäïõò CD. Áò äïýìå üìùò êáé Ýíáí Üëëï ôñüðï, ñçóéìïðïéþíôáò Ýíá ìüíï ìåôñçôþ. Åßäáìå óå ðñïçãïýìåíç Üóêçóç ðþò äéáâüæïõìå ôï ðåñéå üìåíï åíüò ñïíéêïý êáé ôï óõãêñßíïõìå ìå ìéá óåéñü áñéèìþí. Ôï ßäéï ìðïñïýìå íá êüíïõìå êáé ìå ôï ìåôñçôþ. Áò îåêéíþóïõìå êáôáãñüöïíôáò ôéò åéóüäïõò êáé ôéò åîüäïõò. Óôïí ðßíáêá åéóüäùí èá äåßôå üôé õðüñ åé ìßá ìüíï åßóïäïò ãéá ìðïõôüí START. Óôçí åöáñìïãþ ñçóéìïðïéïýíôáé äýï ìðïõôüí, ðïõ üìùò óõíäýïíôáé ðáñüë- 94
ëçëá, þóôå ôï óýíïëï ôùí áðáéôïýìåíùí åéóüäùí ôåëéêü äåí îåðåñíü ôéò 12. Ïé óõíäýóåéò èá ìðïñïýóáí íá ãßíïõí êáé äéáöïñåôéêü: ôá öùôïêýôôáñá åéóüäïõ, üðùò êáé öùôïêýôôáñá åîüäïõ íá óõíäåèïýí ðáñüëëçëá óôéò ßäéåò åéóüäïõò ôïõ PLC êáé íá óõíäåèïýí áíåîüñôçôá ôá ìðïõôüí START. Ìå áõôüí ôïí ôñüðï áðáéôïýíôáí 11 åßóïäïé. ÅÉÓÏÄÏÉ ÅÎÏÄÏÉ É0.0: öùôïêýôôáñï åéóüäïõ Á-ÍÏ Q0.0: ìðüñá åéóüäïõ Á ðüíù É0.1: öùôïêýôôáñï åéóüäïõ Â-ÍÏ Q0.1: ìðüñá åéóüäïõ Á êüôù É0.2: öùôïêýôôáñï åîüäïõ Ã-ÍÏ Q0.2: ìðüñá åéóüäïõ  ðüíù É0.3: öùôïêýôôáñï åîüäïõ Ä-ÍÏ Q0.3: ìðüñá åéóüäïõ  êüôù É0.4: ðüíù ôåñìáôéêüò åéóüäïõ Á-ÍÏ Q0.4: ðñüóéíç åíäåéêôéêþ ëõ íßá É0.5: êüôù ôåñìáôéêüò åéóüäïõ Á-ÍÏ Q0.5: ðïñôïêáëß åíäåéêôéêþ ëõ íßá É0.6: ðüíù ôåñìáôéêüò åéóüäïõ Â-ÍÏ Q0.6: êüêêéíç åíäåéêôéêþ ëõ íßá É0.7: êüôù ôåñìáôéêüò åéóüäïõ Â-ÍÏ Q0.7: åíäåéêôéêþ ëõ íßá õðåñöüñôéóçò É1.0: ìðïõôüí START-ÍÏ É1.1: åðáöþ ÍÏ ôïõ èåñìéêïý Á É1.2: åðáöþ ÍÏ ôïõ èåñìéêïý  É1.3: ìðïõôüí START ãéá reset ôùí ìåôñçôþí -ÍÏ Äïõëåýïíôáò üðùò óôçí ðñïçãïýìåíç Üóêçóç, Ý ïõìå ãéá ôç öùôåéíþ óþìáíóç ðëçñüôçôáò ôïõ þñïõ ôï ðñüãñáììá ðïõ öáßíåôáé óôï ó Þìá 9.1. ÂëÝðïõìå üôé ôï ðñüãñáììá áõôü åßíáé ðåñéóóüôåñï êáôáíïçôü áðü ôï ðñïçãïýìåíï. ÐáñáôçñÞóôå åðßóçò ôç ëåéôïõñãßá ôçò êëåéóôþò åðáöþò C0 óôçí åßóïäï UP. Ç åðáöþ áõôþ áðïìïíþíåé ôéò åéóüäïõò ðïõ áõîüíïõí ôçí ìýôñçóç, üôáí óõìðëçñùèåß ï áñéèìüò 50, áöïý äåí ðñüêåéôáé ðåñéóóüôåñá áõôïêßíçôá íá åéóýëèïõí óôï þñï óôüèìåõóçò (èá ìðïñïýóáìå áíôß ôùí ÍÏ åðáöþí ôùí öùôïêõôôüñùí ôùí åéóüäùí íá ñçóéìïðïéþóïõìå ôéò ÍÏ åðáöýò ôùí ðüíù ôåñìáôéêþí, ïðüôå äåí èá ñåéáæüôáí ç åðáöþ C0). 95
Ó Þìá 9.1: Ðñüãñáììá Ladder ãéá ôç öùôåéíþ óþìáíóç ðëçñüôçôáò åíüò þñïõ óôüèìåõóçò ìå Ýíáí ìåôñçôþ êáé óõãêñéôþ Áò ó åäéüóïõìå ôþñá ôï ðñüãñáììá ãéá ôéò äýï ìðüñåò óôéò åéóüäïõò. Áðü ôçí Üóêçóç 7 ãíùñßæïõìå üôé ãéá ôçí êßíçóç ôçò ìéáò ìðüñáò ôï ðñüãñáììá Ý åé ôç ìïñöþ ôïõ ó Þìáôïò 9.2. Ó Þìá 9.2: ÌïñöÞ ðñïãñüììáôïò óå ãëþóóá Ladder ãéá ôçí êßíçóç ìðüñáò óå þñï óôüèìåõóçò ìéáò åéóüäïõ, ìéüò åîüäïõ 96
Ãéá íá äçìéïõñãþóïõìå ôï ðñüãñáììá ãéá äýï åéóüäïõò ìå äýï ìðüñåò, åðáíáëáìâüíïõìå äýï öïñýò ôï ðñüãñáììá, èýôïíôáò ôéò óùóôýò åéóüäïõò êáé åîüäïõò. Ðéï óùóôü üìùò åßíáé íá ðñï ùñþóïõìå óå ìéêñþ áíáìüñöùóç ôïõ íýïõ ðñïãñüììáôïò, þóôå íá ìçí Ý ïõìå åðáíáëþøåéò. Ôï êýêëùìá éó ýïò áðïôåëåßôáé áðü åðáíüëçøç ôïõ ó Þìáôïò áíáóôñïöþò öïñüò, ðïõ Ý ïõìå Þäç ãíùñßóåé, äýï öïñýò (ìéá ãéá êüèå åßóïäï ôïõ þñïõ óôüèìåõóçò ). Ïé Ýîïäïé Q0.0 êáé Q0.1 åíåñãïðïéïýí ôá ñåëý Ê1 êáé Ê2 óôçí ìßá åßóïäï, åíþ ïé Ýîïäïé Q0.2 êáé Q0.3 óôçí Üëëç. Åðßóçò õðüñ ïõí äýï èåñìéêü. Äéáäéêáóßá ÊáôÜ ôçí åêôýëåóç ôçò Üóêçóçò áêïëïõèþóôå ôá åîþò âþìáôá: Á. Äçìéïõñãßá áõôïìáôéóìïý öùôåéíþò Ýíäåéîçò ôçò ðëçñüôçôáò 1. ÅíåñãïðïéÞóôå ôï ëïãéóìéêü ðñïãñáììáôéóìïý PLC. 2. ÅëÝãîôå ôçí åðéêïéíùíßá ìåôáîý Ç/Õ êáé PLC. Ó Þìá 9.3: Êýêëùìá åëýã ïõ ôçò êßíçóçò ôçò ìðüñáò ôçò ìéáò åéóüäïõ 97
3. ÈÝóôå ôï PLC óå èýóç STOP. 4. Âåâáéùèåßôå üôé åßóôå óôï ðåñéâüëëïí Ladder. ÃñÜøôå óôïí õðïëïãéóôþ ôï ðñüãñáììá (óå ãëþóóá Ladder) ðïõ áíáöýñåôáé óôç öùôåéíþ óþìáíóç ðëçñüôçôáò ôïõ þñïõ óôüèìåõóçò. 5. Áðïóöáëìáôþóôå ôï ðñüãñáììá êáé ìåôáöýñåôý ôï óôï PLC. Óþóôå ôï ðñüãñáììá óôïí êáôüëïãï êáé ìå ôï üíïìá ðïõ èá óáò äþóåé ï êáèçãçôþò óáò. ÅëÝãîôå íá Ý åé ôïðïèåôçèåß ç óùóôþ åðýêôáóç. 6. ÓõíäÝóôå óôéò åéóüäïõò ôïõ PLC ôïí êáôüëëçëï ðñïóïìïéùôþ åéóüäùí. Áíïßîôå üëïõò ôïõò äéáêüðôåò ôïõ. 7. ÅíåñãïðïéÞóôå ôç êáôüëëçëç ëåéôïõñãßá ôïõ ëïãéóìéêïý, þóôå íá ðáñáêïëïõèåßôå ôçí åîýëéîç ôïõ ðñïãñüììáôïò ìýóù ôïõ õðïëïãéóôþ (ð.. ëåéôïõñãßá Status On). 8. ÅëÝãîôå ôçí êáëþ ëåéôïõñãßá ôïõ ðñïãñüììáôïò: Áíïéãïêëåßóôå ðïëëýò öïñýò ôïõò äéáêüðôåò ôùí åéóüäùí É0.0 êáé É0.1 (áíôéóôïé ïýí óôá öùôïêýôôáñá åéóüäùí) êáé êáôáãñüøôå ôéò åîüäïõò ðïõ åíåñãïðïéïýíôáé. Åßíáé ïé áíáìåíüìåíåò; 9. Óôç óõíý åéá áíïéãïêëåßóôå ôïõò äéáêüðôåò ôùí åéóüäùí É0.2 êáé É0.3. Ðþò ìåôáâüëëåôáé ôþñá ç êáôüóôáóç ôùí åîüäùí; 10. Áí ç ìåôáâïëþ ôùí åîüäùí êáôü ôá ðñïçãïýìåíá óôüäéá åëýã ïõ Þôáí ç áíáìåíüìåíç, ðñï ùñþóôå óôá åðüìåíá óôüäéá. ÄéáöïñåôéêÜ óôï ðñüãñáììá õðüñ åé ëåéôïõñãéêü óöüëìá ðïõ ðñýðåé íá åíôïðßóåôå êáé íá äéïñèþóåôå. Â. ÓõìðëÞñùóç ôïõ áõôïìáôéóìïý ìå ôïí Ýëåã ï ôçò ìðüñáò óôçí åßóïäï 1. Ãéá íá áëëüîåôå ôï ðñüãñáììá áêõñþóôå ôçí åíôïëþ ãéá ðáñáêïëïýèçóç ôçò åîýëéîçò ôïõ ðñïãñüììáôïò óôïí õðïëïãéóôþ. 2. Óõìðëçñþóôå ôï ðñüãñáììá ìå ôï êïììüôé ðïõ áíáöýñåôáé óôçí êßíçóç ôçò ìðüñáò. 3. Áðïóöáëìáôþóôå ôï êáéíïýñãéï ðñüãñáììá, áðïèçêåýóôå ôï êáé ìåôáöýñåôý ôï óôï PLC. 4. ÅíåñãïðïéÞóôå îáíü ôç ëåéôïõñãßá ôïõ ëïãéóìéêïý, þóôå íá ðáñáêïëïõèåßôå ôçí åîýëéîç ôïõ ðñïãñüììáôïò ìýóù ôïõ õðïëïãéóôþ (ð.. ëåéôïõñãßá Status On). 5. ÅëÝãîôå ôçí êáëþ ëåéôïõñãßá ôïõ ðñïãñüììáôïò ùò åîþò: áñ éêü áíïßîôå üëïõò ôïõò äéáêüðôåò ôùí åéóüäùí. Êëåßóôå óôéãìéáßá ôï äéáêüðôç ôçò åéóüäïõ É1.3, þóôå íá ìçäåíéóôåß ôï ðåñéå üìåíï ôïõ ìåôñçôþ. 6. Áíïéãïêëåßóôå ôïõò äéáêüðôåò ôùí åéóüäùí, þóôå íá ìåôáâüëëåôå ôï ðåñéå üìåíï ôïõ ìåôñçôþ. ¼ôáí ôï ðåñéå üìåíï ôïõ ìåôñçôþ åßíáé 30 êëåßóôå ôï äéáêüðôç ôçò åéóüäïõ É0.0 êáé áöþóôå ôïí êëåéóôü (äçëáäþ Ýíá áõôïêßíçôï âñßóêåôáé ìðñïóôü óôçí åßóïäï). ÐïéÝò Ýîïäïé åßíáé åíåñãïðïéçìýíåò; 7. Áíïéãïêëåßóôå ìéá öïñü ôï äéáêüðôç ôçò åéóüäïõ É1.0 (áíôéóôïé åß óôï ìðïõôüí SÔART). Ðïéá Ýîïäïò åíåñãïðïéåßôáé; 8. Êëåßóôå óôéãìéáßá ôï äéáêüðôç ôçò åéóüäïõ ðïõ áíôéóôïé åß óôïí ðüíù ôåñìáôéêü äéáêüðôç ôçò áíôßóôïé çò åéóüäïõ ôïõ þñïõ óôüèìåõóçò. Ôé Üëëáîå óôç êáôüóôáóç ôùí åîüäùí; 9. Áíïßîôå ôï äéáêüðôç ôçò åéóüäïõ É0.0 (äçëáäþ ôï áõôïêßíçôï ìåôáêéíþèçêå áðü ôçí åßóïäï). Ðïéá åßíáé ôþñá ç êáôüóôáóç ôùí åîüäùí; 98
10. Êëåßóôå óôéãìéáßá ôï äéáêüðôç ôçò åéóüäïõ ðïõ áíôéóôïé åß óôïí êüôù ôåñìáôéêü äéáêüðôç ôçò áíôßóôïé çò åéóüäïõ ôïõ þñïõ. Ðïéá åßíáé ç êáôüóôáóç ôùí åîüäùí; 11. Óõíå ßóôå íá åíåñãïðïéåßôå ôéò åéóüäïõò ðïõ áíôéóôïé ïýí óôá öùôïêýôôáñá åéóüäùí, ìý ñé íá óõìðëçñùèåß ï áñéèìüò 50 óôï ìåôñçôþ. Êëåßóôå ôüôå óôéãìéáßá ôï äéáêüðôç ôçò åéóüäïõ É1.0. ôé ðáñáôçñåßôå; 12. ÊÜíåôå üëåò ôéò áðáñáßôçôåò åíýñãåéåò þóôå íá åëýãîåôå ôç óùóôþ ëåéôïõñãßá ôïõ êõêëþìáôïò (ôåñìáôéêïß äéáêüðôåò, èåñìéêü). Ã. Óýíäåóç ôùí óôïé åßùí åéóüäïõ êáé Ýëåã ïò Íá ãßíåôáé ìå ôçí ðáñïõóßá ôïõ êáèçãçôþ 1. ÓõíäÝóôå óôéò åéóüäïõ êáé ôéò åîüäïõò ôïõ PLC üëá ôá áðáñáßôçôá óôïé åßá. 2. ÁÍÏIÎÔÅ ÔÏ ÄÉÁÊOÐÔÇ Q. 3. ÊÜíåôå üëåò ôéò áðáñáßôçôåò åíýñãåéåò, þóôå íá äéáðéóôþóåôå ôçí êáëþ ëåéôïõñãßá ôçò êáôáóêåõþò óáò. 4. Áí ôá áðïôåëýóìáôá åßíáé ôá áíáìåíüìåíá ôüôå êáé ìüíï ôüôå ìðïñåßôå íá óõíå ßóåôå ôç äéáäéêáóßá, êëåßíïíôáò ôïí äéáêüðôç Q. 5. Åðáëçèåýóôå ôç óùóôþ ëåéôïõñãßá ôïõ ïëïêëçñùìýíïõ êõêëþìáôïò. Ä. ÐáñáôçñÞóåéò - ÓõìðåñÜóìáôá 99