Φόρος Εισοδήματος Φόρος στην Περιουσία ΦΠΑ Ε.Φ.Κ. Καπνού Πρωτογενείς Δαπάνες Δαπάνες Π.Δ.Ε. Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 217 Ελληνική Οικονομία Η εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού του 216 όπως απεικονίζεται στα αναλυτικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν αυτήν την εβδομάδα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει δύο κύρια χαρακτηριστικά. Πρώτον, τη σημαντική υπέρβαση των στόχων της συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής που έχει προσδιοριστεί με το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, και δεύτερον, τη διαμόρφωση ενός μείγματος πολιτικής που στηρίζεται στο σκέλος των εσόδων και τη συμπίεση του προγράμματος των δημοσίων επενδύσεων, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες αυξήθηκαν σε σχέση με το 215. Το πρώτο χαρακτηριστικό συνιστά θετική εξέλιξη που μειώσει την αβεβαιότητα των επενδυτών γύρω από την επιτυχία του ελληνικού προγράμματος. Από την άλλη πλευρά, το μείγμα της εφαρμοζόμενης δημοσιονομικής προσαρμογής μέσω των υψηλότερων φορολογικών συντελεστών επιβαρύνει σημαντικά την ιδιωτική καταναλωτική και επενδυτική δαπάνη με αποτέλεσμα να αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη δυναμική της ανάκαμψης που ξεκίνησε το τρίτο τρίμηνο του 216. Στο βαθμό, ωστόσο, που η υπεραπόδοση στα έσοδα συνδέεται με τη διευρυμένη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών συνιστά ένδειξη σημαντικής διαρθρωτικής μεταβολής προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης. Στο Γράφημα 1 αποτυπώνεται (α) η συμβολή των επιμέρους κατηγοριών εσόδων και δαπανών στην αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος το 216 έναντι του 215 (με χρωματικά εντονότερες ράβδους) και (β) η υπεραπόδοση έναντι του στόχου του προγράμματος (με ανοιχτόχρωμες ράβδους). Παρατηρείται ότι η μεγαλύτερη συμβολή προήλθε από το φόρο εισοδήματος ως αποτέλεσμα της αυξημένης εισφοράς αλληλεγγύης και την εισαγωγή της νέας φορολογικής κλίμακας καθώς και από την έμμεση φορολογία ως συνέπεια των διαδοχικών δισ. 2 1,5 1 - -1-1,5-2 Γράφημα 1. Συμβολή των Κύριων Επιμέρους Κατηγοριών Εσόδων και Δαπανών στο Πρωτογενές Πλεόνασμα του Κρατικού Προϋπολογισμού (216: 4,4 δισ.) Φόροι Φόρος Φόρος Εισοδήματος στην Περιουσία ΦΠΑ Ε.Φ.Κ. καπνού Πρωτογενείς Δαπάνες Συμβολή στην αύξηση του πλεονάσματος 216/215 Υπεραπόδοση έναντι τεθέντος στόχου 216 Δαπάνες Δαπάνες Π.Δ.Ε. θετική συμβολή στην αύξηση του πλεονάσματος και την υπεραπόδοση έναντι του στόχου αρνητική συμβολή στην αύξηση του πλεονάσματος και την υπεραπόδοση έναντι του στόχου Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών αυξήσεων των φορολογικών συντελεστών του φόρου προστιθέμενης αξίας. Ενδεικτικά αναφέρεται, ότι η μεγάλη επιβάρυνση σε ευρεία κλίμακα αγαθών και υπηρεσιών είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των εσόδων ΦΠΑ κατά περίπου 1,4 δισ. σε ετήσια βάση το 216 και κατά 33 εκατ. έναντι του στόχου που είχε τεθεί για το 216. Θετική συμβολή στο πλεόνασμα είχε και η μείωση των δαπανών του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, ενώ αρνητική ήταν η συνεισφορά στο πλεόνασμα των πρωτογενών δαπανών οι οποίες αυξήθηκαν όπως φαίνεται στο Γράφημα 1. Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι παρά τη σημαντική επιβάρυνση που έχουν υποστεί τα νοικοκυριά μέσω του ΕΝΦΙΑ, ο φόρος εξακολουθεί να αποδίδει, καθώς τα έσοδα από την περιουσία σημείωσαν αύξηση για πέμπτο συνεχές έτος, από το 211 δηλαδή που εισήχθη για πρώτη φορά με την πρόδρομη μορφή του μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Πέραν, ωστόσο, της δημοσιονομικής του αποδοτικότητας, ο φόρος αυτός εξακολουθεί να λειτουργεί αποτρεπτικά για την αγορά ακινήτων, όπου οι συναλλαγές έχουν σχεδόν καταρρεύσει, αλλά και για την ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας στη χώρα. Αποτελεί δε σημαντικό εμπόδιο για την αύξηση των τιμών των οικιστικών ακινήτων, παράλληλα με την αναμενόμενη ανάκαμψη του ΑΕΠ. Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 2, τα έσοδα από τον φόρο στην ακίνητη περιουσία 1 ως ποσοστό στο ΑΕΠ στην Ελλάδα διαμορφώνονται πλέον σε υψηλό επίπεδο και συγκεκριμένα βρίσκονται πάνω από τα αντίστοιχα έσοδα που καταγράφονται σε κάποιες από τις γείτονες χώρες όπως η Ιταλία, η Τουρκία, η Κύπρος ή η Βουλγαρία αλλά και από κάποιες ανεπτυγμένες χώρες όπως η Γερμανία (στοιχεία 215). Στην Ελλάδα, ωστόσο, η απότομη αύξηση του φόρου στην περιουσία αποτέλεσε ένα shock, μία αλλαγή του status quo, που θα αργήσει να απορρο- % 3,5 3 2,5 2 1,5 1 Γράφημα 2. Έσοδα από τον Φόρο Περιουσίας % του ΑΕΠ, σε Επιλεγμένες Χώρες, 214 Πηγή: European Commission, Taxation Trends in the European Union_215 1 Περιλαμβάνει τους επαναλαμβανόμενους φόρους στην ακίνητη περιουσία
φηθεί από τις οικονομικές μονάδες και τις αγορές. Και τούτο διότι η παραδοσιακά μικρή φορολογική επιβάρυνση της περιουσίας στην Ελλάδα πριν το 21 οδήγησε, μεταξύ και άλλων παραγόντων, στη χρήση των ακινήτων ως μέσο αποθεματοποίησης του πλούτου με συνέπεια τη διαμόρφωση ενός υψηλού ποσοστού ιδιοκατοίκησης στη χώρα. Παράλληλα, η πτώση του διαθεσίμου εισοδήματος και η αύξηση της μακροχρόνιας ανεργίας στα χρόνια της κρίσης σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη σε σχέση με το παρελθόν εξάρτηση των δημοσίων εσόδων από το φόρο περιουσίας και την έμμεση φορολογία έχει οδηγήσει σε μία διεύρυνση της απόκλισης ανάμεσα στη φορολογική επιβάρυνση και την φοροδοτική ικανότητα των πολιτών. Σημαντική ένδειξη στην αποδυνάμωση της φοροδοτικής ικανότητας είναι η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ιδιωτών προς το δημόσιο, οι οποίες ανήλθαν στα 94,39 δισ. στο τέλος Νοεμβρίου του 216 (παλαιό και νέο ληξιπρόθεσμο χρέος), έναντι 87,5 δισ. στο τέλος του 215. Το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών στο 11μηνο 216: Το των Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) παρουσίασε μικρό έλλειμμα,2 δισ. στο ενδεκάμηνο του 216, έναντι πλεονάσματος σχεδόν 1, δισ. στο αντίστοιχο διάστημα του 215. Συνολικά κατά το 216 το ΙΤΣ αναμένεται οριακά θετικό 2. 25 2 15 1 5-5 -1-15 -2-25 Γράφημα 3. Τρεχουσών Συναλλαγών, Ιανουάριος-Nοέμβριος, σε δισ. Πρωτογενών Εισοδημάτων Υπηρεσιών Εμπορικό εκτός Καυσίμων Καυσίμων Δευτερογενών Εισοδημάτων Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 214 215 216 Το έλλειμμα του ενδεκαμήνου προήλθε πρωτίστως από την έντονη πτώση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών, την οποία δεν αντιστάθμισε η μικρή μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών και των δευτερογενών εισοδημάτων (βλ. Γράφημα). Ειδικότερα αναφέρονται τα ακόλουθα: Τρεχουσών Συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου των αγαθών σημείωσε περιορισμένη μείωση κατά 4,3% στο ενδεκάμηνο του 216 (ενδεκάμηνο 215: -22,1%), καθότι οι συνολικές εισαγωγές (-3,%) μειώθηκαν 2 ΙΤΣ ως ποσοστό στο ΑΕΠ 216:+%_Τράπεζα Ελλάδος Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, Δεκέμβριος 216 4,2 3,2 2,2 1,2,2 -,8-1,8-2,8-3,8-4,8 περισσότερο από τις αντίστοιχες εξαγωγές (-2,%). Είναι προφανές ότι το εξωτερικό περιβάλλον ήταν λιγότερο ευνοϊκό για τις ελληνικές εξαγωγές, εξαιτίας της επιβράδυνσης της οικονομικής μεγέθυνσης των προηγμένων οικονομιών συγκριτικά με το 215. Καθοριστικά στη βελτίωση του ελλείμματος των αγαθών επέδρασε η πτώση του ελλείμματος του ισοζυγίου των καυσίμων στο ενδεκάμηνο 216 (βλ. Πίνακα 1). σε εκατ. Πίνακας 1. Εξέλιξη Ισοζυγίου Αγαθών (Ιανουάριος-Νοέμβριος) 215/214 215 216 % ετήσια μεταβολή 216/215 % ετήσια μεταβολή Αγαθών -15.749,9-15.65,7-22,1% -4,3% Εξαγωγές Αγαθών 22.72,7 22.261,3-7,8% -2,% Καύσιμα 6.24,4 5.499,2-26,7% -11,4% Πλοία 171,1 143,7-7,1% -16,% Εξαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία 16.345,1 16.618,4 4,6% 1,7% Εξαγωγές χωρίς καύσιμα 16.516,2 16.762,1 2,% 1,5% Εισαγωγές Αγαθών 38.47 37.327, -14,3% -3,% Καύσιμα 9.958,1 7.933,3-29,3% -2,3% Πλοία 596,3 287,3-76,7% -51,8% Εισαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία 27.916,2 29.16,4-1,1% 4,3% Εισαγωγές χωρίς καύσιμα 28.512,5 29.393,7-7,4% 3,1% πλοίων -425,2-143,7-78,6% -66,2% Καυσίμων -3.753,6-2.434, -33,2% -35,2% Ισοζ. Αγαθών Εκτός καυσίμων και πλοίων -11.571, -12.487,9-8,3% 7,9% Πηγή: ΤτΕλλάδος Ωστόσο, η αυξητική τάση στην τιμή του πετρελαίου σε ετήσια βάση έχει ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου καυσίμων τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 216. Επίσης, ελαττώθηκε σημαντικά και το έλλειμμα του ισοζυγίου των πλοίων, καθώς οι αγοραπωλησίες τους δεν καταγράφονται αφού διεξάγονται εκτός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος ύστερα από την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Θετική εξέλιξη αποτελεί η αύξηση, έστω και πολύ περιορισμένη, των εξαγωγών εκτός καυσίμων και πλοίων, κατά 1,7% σε ετήσια βάση στο ενδεκάμηνο του 216, με σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας να παρουσιάζουν αξιόλογη εξαγωγική δραστηριότητα, όπως των τροφίμων και καπνού, των χημικών και φαρμακευτικών, των μη μεταλλικών και των προϊόντων εκ μετάλλου, του μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού. Επίσης η άνοδος των εισαγωγών εκτός καυσίμων (+3,1%) οφείλεται κυρίως σε εισαγωγές κεφαλαιουχικών αγαθών και μεταφορικού εξοπλισμού λόγω της αυξημένης επενδυτικής δραστηριότητας. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών κατέγραψε πτώση κατά 11,1% το 216 (11μηνο 215: -6,4%), λόγω κυρίως της μείωσης των εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές (-23,9%) εξέλιξη που αποδίδεται στην πτώση της τιμής των ναύλων σύμφωνα με τον δείκτη ClarkSea Index κατά 34,5% συνολικά το 216, έναντι αύξησης κατά 22,7% το 215. Το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου επίσης μειώθηκε, καθώς οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν, ενώ παράλληλα οι ταξιδιωτικές πληρωμές κινήθηκαν ανοδικά (βλ. Πίνακα 2). 2
Πίνακας 2. Εξέλιξη Ισοζυγίου Υπηρεσιών (Ιανουάριος-Νοέμβριος) 215 216 215/214 % ετήσια 216/215 % ετήσια σε εκατ. μεταβολή μεταβολή Υπηρεσιών 16.62,8 14.773,5-6,4% -11,1% Εισπράξεις 26.675,7 23.613,1-9,% -11,5% Ταξιδιωτικό 13.941,4 13.26,9 5,5% -6,6% Μεταφορές 9.313,1 7.87,1-22,1% -23,9% Λοιπές Υπηρεσίες 3.421,2 3.499,1-17,7% 2,3% Πληρωμές 1.55, 8.839,6-13,1% -12,1% Ταξιδιωτικό 1.857,8 1.871,3-1,%,7% Μεταφορές 5.5,9 4.46,9-1,9% -19,9% Λοιπές Υπηρεσίες 3.146,3 2.921,4-21,7% -7,1% Ταξιδιωτικό 12.83,6 11.155,6 6,6% -7,7% Μεταφορών 4.262,3 3.4,2-32,1% -28,7% Λοιπών Υπηρεσιών 274,9 577,7 11,2% 11,2% Πηγή: ΤτΕλλάδος Συνολικά, η αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (μαζί με τα καύσιμα) παρουσίασε μείωση κατά 7,1% στο ενδεκάμηνο 216, ενώ οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 4,9%. Ταξιδιωτικό : Οι ταξιδιωτικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά 4,9% στο ενδεκάμηνο 216, έναντι αύξησης κατά 7,5% στο αντίστοιχο διάστημα του 215. Παρά την αύξηση της τουριστικής κινήσεως οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 6,6%, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 5,5% στην αντίστοιχη περίοδο του 215. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μείωση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι (-11,2%), εξαιτίας κυρίως της προσφοράς ανταγωνιστικών τιμών και αφετέρου της μείωσης των επισκεπτών υψηλού εισοδήματος. Απεναντίας, οι εισπράξεις από υπηρεσίες που συνδέονται με την κρουαζιέρα αυξήθηκαν το 216 (+4,%), λόγω της αύξησης, τόσο του αριθμού των επισκεπτών κρουαζιέρας όσο και των συνολικών διανυκτερεύσεων εκτός των κρουαζιερόπλοιων. Από πλευράς ξένων επισκεπτών ανά χώρα προέλευσης, σημειώνεται η αύξηση των αφίξεων από τη Γερμανία, το Ην. Βασίλειο και τη Ρωσία, ενώ η προσέλευση επισκεπτών από τη Γαλλία παρουσίασε σημαντική κάμψη (βλ. Γράφημα 4). Γράφημα 4. Εξέλιξη Αφίξεων Τουριστών ανα Χώρα Προέλευσης Ιαν. -Nοέ. 216 (ετήσια % μετ.) Δείκτης Κύκλου Εργασιών 11μήνου στη Μεταποιητική Βιομηχανία: Ο δείκτης κύκλου εργασιών της μεταποιητικής βιομηχανίας (ΕΛΣΤΑΤ)- που μετρά την αξία των πωλήσεων σε τρέχουσες τιμές-για το σύνολο της αγοράς, μειώθηκε κατά 6,3% στο ενδεκάμηνο του 216, σε ετήσια βάση, έναντι μεγαλύτερης, ωστόσο, μείωσης κατά 1,9% στην αντίστοιχη περίοδο του 215. Ταυτόχρονα, ο ρυθμός μείωσης των πωλήσεων ήταν βραδύτερος στο ενδεκάμηνο του 216, τόσο για τις πωλήσεις στην εγχώρια (216: -4,7%, 215: -1,4%), όσο και την εξωτερική αγορά (216: -8,4%, 215: -11,6%). Γράφημα 5. Πωλήσεις της Μεταποίησης- Σύνολο Αγοράς, Ιανουάριος-Νοέμβριος (% ετήσια μεταβολή) Πλαστικά Τσιμεντοβιομηχανία Επιπλοποιία Δερματουργία Φαρμακοβιομηχανία Βιομ. Καυσίμων Ποτοποιία Βιομ.Τροφίμων Καπνοβιομηχανία Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Χημικά Ξυλεία -21,5% -9,% -2,5% -4,2% -5,2% -2,3% -3,8% -% -% -1,3% 3,5% 1,7% 3,8% 7,4% 2,7% 4,2% 5,8% 1,5% 1,7% 1,1% 215 216 13,5% 15,1% Σε επίπεδο κλάδων, άνοδο παρουσίασαν κυρίως οι πωλήσεις της τσιμεντοβιομηχανίας και της παραγωγής οικοδομήσιμης ξυλείας, της φαρμακοβιομηχανίας, της κατασκευής μεταλλικών προϊόντων, της παραγωγής μηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, της παραγωγής δερμάτων και της βιομηχανίας επίπλων, ενώ οι πωλήσεις του κλάδου τροφίμων σημείωσαν μικρή υποχώρηση, έναντι της σημαντικής αύξησης που κατέγραψαν το 215. Ην. Βασίλειο Ρωσία 2,6% 16,% Γερμανία Σύνολο ΗΠΑ Λοιπές Χώρες Γαλλία -13,5% Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος 4,9% 3,4% 2,7% 11,5% Γενικότερα, κατά το 216 ο ελληνικός τουρισμός επηρεάσθηκε σε κάποιο βαθμό αρνητικά από το προσφυγικό και μεταναστευτικό ρεύμα, τη διεθνή τρομοκρατία και την αύξηση των φόρων που επιβάρυνε το κόστος των παρεχομένων υπηρεσιών στον κλάδο της εστίασης. Σε ομιλίες τους οι επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (Fed) των ΗΠΑ Janet Yellen και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Mario Draghi την περασμένη εβδομάδα επισήμαναν την σημειωθείσα βελτίωση του οικονομικού κλίματος στις οικονομίες των χωρών τους, τονίζοντας παράλληλα την απουσία των πληθωριστικών πιέσεων. Ο Mario Draghi παρά τις κριτικές που έχει δεχθεί για το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (ΑΡΡ Asset Purchase Programme) υπεραμύνθηκε της συνέχισής του, δεδομένου ότι οι οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης δεν βελτιωθούν θεαματικά. Επανέλαβε ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα σημερινά ή και σε χαμηλότερα 3
επίπεδα για σχετικά μεγάλο διάστημα, καθώς δεν υφίσταται πληθωριστικός κίνδυνος. Γράφημα 6. Εναρμονισμένος ΔΤΚ στης ΖτΕ & σε επιλεγμένες χώρες της (ετήσια μεταβολή %) 1,8 1,6 1,4 1,2 1,,8,6,4,2, 1,7 1,4 1,1,9,8,7,3,1, Νομισματικής Επιτροπής της Fed, αλλά και οι Πρόεδροι των 12 περιφερειακών παραρτημάτων της Ομοσπονδιακής Τραπέζης, μέχρι το τέλος του 219, προκειμένου το παρεμβατικό επιτόκιο να προσεγγίσει το μακροπρόθεσμο ουδέτερο επιτόκιο του 3%. Ωστόσο, η επικεφαλής της Fed προειδοποίησε ότι τυχόν καθυστέρηση ανόδου των επιτοκίων, μπορεί έχει αρνητικές συνέπειες στην οικονομία των ΗΠΑ, καθώς μπορεί να επιφέρει πολύ υψηλό πληθωρισμό ή να προκαλέσει χρηματοπιστωτική αστάθεια ή και τα δύο. Πηγή: Eurostat Η κριτική προς τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ συνδέεται με την απόκλιση του γερμανικού πληθωρισμού από εκείνον των άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτού (ΔΤΚ) στη Γερμανία κυμαίνεται ήδη σε υψηλά τριετίας, καθώς έχει διαμορφωθεί στο 1,7%, επηρεάζοντας τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (βλ. Γράφημα 6). Υπό τις επικρατούσες συνθήκες η εξέλιξη αυτή είναι αρνητική για τα γερμανικά νοικοκυριά, καθώς αυξάνουν οι τιμές των βασικών προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα περιορίζονται οι αποταμιεύσεις. Η άποψη του Προέδρου της ΕΚΤ είναι ότι η νομισματική πολιτική έχει αποδώσει για την πραγματική οικονομία συμβάλλοντας την τελευταία τριετία στην δημιουργία 4,5 εκατ. θέσεων εργασίας στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, όπως τόνισε ο επικεφαλής της ΕΚΤ οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες ενίσχυσης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να υποστηριχθεί η οικονομική ανάκαμψη. Η Πρόεδρος της Fed Janet Yellen από την πλευρά της, επισήμανε ότι η οικονομία των ΗΠΑ τείνει προς την μέγιστη δυνατή απασχόληση και ο πληθωρισμός προσεγγίζει τον μεσοπρόθεσμο στόχο που έχει θέσει η Κεντρική Τράπεζα. Ωστόσο, πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η επανεμφάνιση πληθωρισμού δεν οφείλεται στη νομισματική πολιτική της Fed, αλλά στην συνεχή άνοδο, μετά από μακρό χρονικό διάστημα υποχώρησης των τιμών του πετρελαίου, εξέλιξη που δημιουργεί αλυσιδωτές αυξήσεις στο κόστος παραγωγής και κατά συνέπεια επιβαρύνει τις τελικές τιμές. Η πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ επιβεβαιώνει ότι οι πρωτοβουλίες της Fed για έξοδο από την κρίση που ξέσπασε το 28, αποτέλεσαν καταλύτες θετικών εξελίξεων. Παράλληλα, η επικεφαλής της Fed εστίασε στην αύξηση των επιτοκίων που προσδοκούν τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου Brexit Ανώτατο Δικαστήριο Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου με 8 ψήφους υπέρ και 3 κατά, στην έφεση που είχε ασκήσει η κυβέρνηση, εναντίον προηγούμενης απόφασης του ίδιου Δικαστηρίου, σχετικά με την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), είναι ότι απαιτεί την έγκριση του Κοινοβουλίου, προκειμένου η κυβέρνηση να ενεργοποιήσει το Άρθρο 5 της Συνθήκης της Λισσαβόνας. Η ενεργοποίηση αυτή θα ξεκινήσει τις διετείς διαπραγματεύσεις για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Ωστόσο, βαρύνουσας σημασίας αποτελεί επίσης, η απόφαση του δικαστηρίου ότι δεν θα απαιτηθεί τα περιφερειακά κοινοβούλια σε Βόρεια Ιρλανδία, Σκωτία και Ουαλία να δώσουν την συγκατάθεσή τους για την ενεργοποίηση του Άρθρου 5. Σύμφωνα με την πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν θα επηρεάσει το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα ενεργοποιήσει το άρθρο 5 στα τέλη Μαρτίου, όπως έχει σχεδιαστεί. Πληθωρισμός ΗΠΑ Σύμφωνα με τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, σε ετήσια βάση, ο ΔΤΚ αυξήθηκε, για πέμπτο συνεχόμενο μήνα, ανερχόμενος στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 29 μηνών. Πιο συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο ο ΔΤΚ ανήλθε στο 2,1%, έναντι 1,7% το Νοέμβριο (βλ. Γράφημα 7). Η επιτάχυνση του πληθωρισμού ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής αύξησης της τιμής της ενέργειας (+5,4%) και της αύξησης των τιμών των υπηρεσιών υγείαςστέγασης-μεταφορών (+3,1%), η οποία αντανακλά την ενισχυμένη εγχώρια ζήτηση. Αντιθέτως, ο δομικός πληθωρισμός (ΔΤΚ εξαιρουμένων των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας) παρέμεινε στο 2,2% τον Δεκέμβριο. Παρά την αύξηση των βασικών επιτοκίων της Fed (13.12.216), ο πληθωρισμός 4
Δεκ-14 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 Δεκ-14 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Δεκ-14 Δεκ-13 Φεβ-14 Απρ-14 Ιουν-14 Αυγ-14 Οκτ-14 Δεκ-14 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων αναμένεται να διατηρήσει την δυναμική του στους επόμενους μήνες, καθώς: α) η αγορά εργασίας βρίσκεται περί το σημείο πλήρους απασχόλησης (ποσοστό ανεργίας Νοεμβρίου: 4,6%), β) η οικονομία μεγεθύνεται με ικανοποιητικό ρυθμό (τρίτο τρίμηνο 216: 3,2% σε ετήσια βάση) και γ) η νέα Κυβέρνηση αναμένεται να υιοθετήσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. 2,5 2, 1,5 1,, - Γράφημα 7. Εξέλιξη ΔΤΚ και δομικού πληθωρισμού (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή, μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία) ΔΤΚ Δομικός Πληθωρισμός Βιομηχανική παραγωγή Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε τον Δεκέμβριο κατά,8% σε μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά %, μετά από 14 συνεχείς μήνες μείωσης (βλ. Γράφημα 8). Η μεταποιητική δραστηριότητα, η οποία συνιστά περί το 75% της βιομηχανικής παραγωγής, έχει επηρεασθεί αρνητικά στο τελευταίο έτος από την ανατίμηση του δολλαρίου. Επιπλέον, η μειωμένη εγχώρια ζήτηση για επενδύσεις επιδρά αρνητικά στη βιομηχανική παραγωγή. 1,,6,2 -,2 -,6-1, Γράφημα 8. Βιομηχανική Παραγωγή (ποσοστιαία μεταβολή) μηνιαία μεταβολή ετήσια μεταβολή,8 2,2% 2,1% 4,5 3,5 2,5 1,5 - -1,5-2,5-3,5 Θετική εξέλιξη για τον κλάδος της βιομηχανίας αποτελεί η αύξηση του βαθμού αξιοποίησης του εργοστασιακού δυναμικού τον Δεκέμβριο, καθώς αυξήθηκε για δεύτερο συνεχή μήνα, στο 75,5% (βλ. Γράφημα 9). Αγορά κατοικίας Τον Δεκέμβριο η έναρξη νέων κατοικιών αυξήθηκε κατά 11,3% σε μηνιαία βάση και κατά 5,7% σε ετήσια. Σημειώνεται ότι, η έναρξη κατασκευής νέων κατοικιών παρουσιάζει έντονη μεταβλητότητα σε μηνιαία βάση, ενώ τον προηγούμενο μήνα είχε μειωθεί κατά 16,5%, οπότε η αισθητή αύξηση οφείλεται εν μέρει στο αποτέλεσμα βάσης. Το 216 συνολικά, οι κατοικίες υπό κατασκευή αυξήθηκαν για έβδομο συνεχές έτος, στηριζόμενες στο χαμηλό κόστος δανεισμού και την άνοδο της απασχόλησης, αλλά εξακολουθούν να υπολείπονται του επιπέδου πριν την χρηματοοικονομική κρίση (βλ. Γράφημα 11). Οι επενδύσεις σε κατοικίες αναμένεται να διατηρηθούν σε υψηλό επίπεδο το τρέχον έτος, καθώς το απόθεμα των προς πώληση κατοικιών είναι χαμηλό. Παράλληλα, οι τιμές των υπό κατασκευή κατοικιών αυξάνονται με ρυθμό άνω του 4%, ο οποίος είναι αισθητά υψηλότερος του πληθωρισμού (ΔΤΚ Νοεμβρίου: 1,7%). Οι άδειες νέων οικοδομών, τον Δεκέμβριο, μεταβλήθηκαν οριακά σε μηνιαία και ετήσια βάση, κατά -,2% και,7%, αντίστοιχα. Η ελαφρά μείωση στην έκδοση αδειών οφείλεται και στην αύξηση των βασικών επιτοκίων της Fed, τα οποία είχαν παραμείνει στα ίδια, σχετικά χαμηλά επίπεδα από τον Δεκέμβριο του 215. 1.4 1.3 1.2 1.1 1. 9 8 Γράφημα 1. Αγορά κατοικίας (χιλ.) Κατοικίες υπό κατασκευή Άδειες οικοδομών Άδειες οικοδομών, κινητός μέσος 3 μηνών 79 79 78 78 77 77 76 76 75 75 74 Γράφημα 9. Βαθμός Αξιοποίησης Εργοστασιακού Δυναμικού (capacity utilization, ποσοστό) 75,5% 1.5 1.3 1.1 9 7 5 Γράφημα 11. Έναρξη νέων κατοικιών (χιλ.) 1.342 1.18 1.168 9 928 1.1 784 554 586 612 5
Φεβ-14 Απρ-14 Ιουν-14 Αυγ-14 Οκτ-14 Δεκ-14 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων ΕΚΤ Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Η ΕΚΤ, στη συνεδρίαση της 19 ης Ιανουαρίου, διατήρησε αμετάβλητα τα βασικά της επιτόκια, με το επιτόκιο πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης να διαμορφώνεται στο,%, το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης στο,25% και το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο -,4%. Επιπλέον, όσον αφορά στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) δεν ανακοινώθηκε αλλαγή αναφορικά με το μέγεθος ( 8 δισ. ανά μήνα έως τον Μάρτιο και 6 δισ. από τον Απρίλιο έως τον Δεκέμβριο του 217), τον χρονικό ορίζοντα (έως το τέλος του Δεκεμβρίου 217) και τα κριτήρια των αποδεκτών τίτλων. Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός, σε ετήσια βάση, αυξήθηκε σημαντικά, στο 1,1% τον Δεκέμβριο, έναντι,6% τον Νοέμβριο (βλ. Πίνακα 12). Ο πληθωρισμός είναι ο υψηλότερος από τον Αύγουστο του 213 αλλά εξακολουθεί να αποκλίνει σημαντικά του μεσοπρόθεσμου στόχου της ΕΚΤ (2%). Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της ΕΚΤ (8.12.216), ο πληθωρισμός θα ακολουθήσει αργή ανοδική τροχιά τα επόμενα έτη, φθάνοντας μόλις στο 1,7% το 219. Σημειώνεται ότι, τον Δεκέμβριο, επιταχύνθηκε ο ρυθμός αύξησης των τιμών όλων των επιμέρους κατηγοριών, εκτός των μη ενεργειακών αγαθών, για τα οποία παρέμεινε αμετάβλητος. Τον Δεκέμβριο, η τιμή της ενέργειας αυξήθηκε κατά 2,6%, καταγράφοντας υψηλό τριετίας (Φεβρουάριος 213: 3,9%). Πίνακας 12. Εναρμονισμένος ΔΤΚ στη ΖτΕ και σε επιλεγμένα κράτημέλη (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή) Δεκ. 216 Νοέμ. 216 Οκτ. 216 Σεπτ. 216 Αύγ. 216 ΖτΕ 1,1,6,4,2 Γερμανία 1,7,7,7,2 Γαλλία,8,7,4 Ιταλία,1 -,1,1 -,1 Ισπανία 1,4, -,3 Ολλανδία,7,4,3 -,1,1 Πορτογαλία,9 1,1,7,8 Ιρλανδία, -,2 -,4 -,3 -,4 Κύπρος,1 -,8-1, -,4 -,6 Ελλάδα,3 -,2,6 -,1,4 Πηγή: Eurostat Ειδικότερα για τον ρυθμό ανόδου των τιμών των υπηρεσιών, ο οποίος αντανακλά την δυναμική της εγχώριας ζήτησης, ανήλθε στο 1,3%, ενώ τους τέσσερεις προηγούμενους μήνες ήταν καθηλωμένος στο 1,1%. Η εγχώρια ζήτηση στηρίζεται στο ενισχυμένο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, αποτέλεσμα του ενισχυμένου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο διατηρεί το κόστος δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα, και της αύξησης της απασχόλησης. Ωστόσο, ο δομικός πληθωρισμός αδυνατεί να αποκτήσει δυναμική (βλ. Γράφημα 13), ευρισκόμενος στο,9%. 1,2 1,,8,6,4,2, -,2 -,4 -,6 -,8 Γράφημα 13. Εξέλιξη ΔΤΚ και Δομικού πληθωρισμού (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή) ΚΙΝΑ Οικονομική δραστηριότητα Θετικά αποτιμώνται τα στοιχεία για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ της Κίνας στο τέταρτο τρίμηνο του 216, αλλά και στο σύνολο του 216, καθώς υποδεικνύουν σταθεροποίηση της ανάπτυξης στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Η σταθεροποίηση της ανάπτυξης θεωρείται σημαντική αυτή τη χρονική περίοδο που η Κίνα βρίσκεται σε διαδικασία μετάβασης, με στόχο η οικονομία της να στηρίζεται περισσότερο στην κατανάλωση και λιγότερο στις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Πιο αναλυτικά, στο τέταρτο τρίμηνο του 216, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ σημείωσε επιτάχυνση, για πρώτη φορά από το τέταρτο τρίμηνο του 214, στο 6,8%, που είναι ο υψηλότερος από το τέταρτο τρίμηνο του 215 και υψηλότερος του αναμενόμενου. Για το σύνολο του 216, η ανάπτυξη διαμορφώθηκε εντός του στόχου της κυβέρνησης (6,5%-7%), στο 6,7%, έναντι 6,9% το 215. Το 216, η ανάπτυξη βασίσθηκε στην ιδιωτική κατανάλωση, της οποίας η συμβολή στο ΑΕΠ ήταν 64,6%, στην ενίσχυση της αγοράς ακινήτων και στην αύξηση των δημοσίων δαπανών σε έργα υποδομής. 12, 1, 8, 6, 4, Πηγή: Eurostat ΔΤΚ Δομικός Πληθωρισμός Γράφημα 14. Οικονομική δραστηριότητα Τη θετική εικόνα για την οικονομική δραστηριότητα συμπληρώνουν τα στοιχεία που αφορούν στη βιομηχανική παραγωγή, τις λιανικές πωλήσεις και τις επενδύσεις για τον Δεκέμβριο του 216. Οι ρυθμοί αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής και των λιανικών πωλήσεων έχουν διατηρηθεί σχεδόν στο ίδιο επίπεδο τα τελευταία δύο χρόνια, 1,1%,9% 1,9% 8,1% 6,% Ιαν.- Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Φεβ.16 Πηγή: Στατιστική αρχή Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις Επενδύσεις 6
Αριθμός συμβολαίων Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Ιαν-17 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων αντανακλώντας τη σταθερή τόνωση της εσωτερικής ζήτησης. Παράλληλα, η επέκταση των επενδύσεων έχει σταθεροποιηθεί το τελευταίο εξάμηνο, σε χαμηλότερο επίπεδο έναντι των υψηλών ρυθμών των προηγούμενων ετών, επιβεβαιώνοντας τη μείωση της σημασίας τους για την οικονομική δραστηριότητα. Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγου, οι συνολικές καθαρές τοποθετήσεις (αγορές μείον πωλήσεις) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) στο ευρώ (Γράφημα 15) την εβδομάδα που Γράφημα 15. Specs θέσεις εναντίον (short) του ευρώ -5-1 -15-2 -25 Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank έληξε στις 17.1.217, αυξήθηκαν κατά 677 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -66.5 συμβόλαια από -65.823 την προηγούμενη εβδομάδα. Ευρώ: Το ευρώ εμφανίζεται ενισχυμένο σε εβδομαδιαία βάση έναντι του δολαρίου-ηπα, κινούμενο υψηλότερα κατά 3,7% από το χαμηλό των τελευταίων 14 ετών ($1,342) που κατέγραψε στις 3 Ιανουαρίου. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 17 Ιανουαρίου διαμορφωνόταν περί τα 1,733 USD/EUR από 1,695 USD/EUR που ήταν στις 17 Ιανουαρίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 2,1% έναντι του δολαρίου. Το δολάριο δέχεται πιέσεις, καθώς εντείνεται η ανησυχία των επενδυτών σχετικά με τον αντίκτυπο που θα έχει η στάση προστατευτισμού στο εμπόριο που θέλει να εφαρμόσει ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Ήδη, επίσημα οι ΗΠΑ είναι εκτός της εμπορικής συμφωνίας των χωρών του Ειρηνικού Trans-Pacific Partnership (TPP), ενώ ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έχει εκφράσει την πρόθεσή του να επαναδιαπραγματευθεί την συμφωνία ελεύθερου εμπορίου (NAFTA) μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού. Ελβετικό Φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση σταθεροποίησης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,729 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ ενισχύεται από την αρχή του έτους κατά,11%, έναντι του φράγκου. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε σημαντική παρέμβασή της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε στα 532,27 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 2 Ιανουαρίου από 531,4 δισ. φράγκα για την εβδομάδα μέχρι και 13 Ιανουαρίου. Στερλίνα: Θετική εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 23 Ιανουαρίου κατέγραφε κέρδη τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,2459 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (,8611 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 1,1% έναντι του ευρώ και υψηλότερα 1,% έναντι του δολαρίου. Σημειώνεται ότι από την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος της 23 ης Ιουνίου 216 η στερλίνα έχει διολισθήσει 15,9% έναντι του δολαρίου και 12,3% έναντι του ευρώ. Μετά τη δημοσίευση της αποφάσεως του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου για την απομάκρυνση της χώρας από την ΕΕ, εκτιμάται ότι το Κοινοβούλιο θα δώσει την έγκρισή του προκειμένου η κυβέρνηση να ενεργοποιήσει το Άρθρο 5 της Συνθήκης της Λισσαβόνας και η διαδικασία του Brexit θα ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα της. Η αβεβαιότητα σταδιακά αρχίζει να περιορίζεται και οι επενδυτές θα μπορούν να επικεντρώνονται πλέον στις οικονομικές εξελίξεις. Η αποκλιμάκωση των επενδυτικών ανησυχιών αποτυπώνεται στο ασφάλιστρο κινδύνου (CDScredit default swaps) πενταετούς διάρκειας το οποίο διαμορφωνόταν στα 3,3 bps στις 23 Ιανουαρίου από 31,9 bps που ήταν στις 18 Ιανουαρίου. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (Γράφημα 16) την εβδομάδα μέχρι τις 2 Ιανουαρίου στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 1.33,58 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα 13,3 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προχώρησε σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας 24 εκατ. και πωλήσεις Asset-backed securities αξίας 8 εκατ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ 7
πραγματοποίησε αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας 2.876 εκατ. Γράφημα 16. Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ δισ. 8 7 Εφαρμογή προγράμματος: 98 εβδομάδες 6 5 4 3 2 1 Πίνακας 3. Διαφορά αποδόσεων 1ετών ομολόγων της ΖτΕ με το αντίστοιχο 1ετές της Γερμανίας 23/1/217 17/1/217 Διαφορά μβ* Ελλάδα 668 664 3 Ισπανία 111 99 12 Ιταλία 165 149 16 Πορτογαλία 348 342 6 Γαλλία 5 36 14 Ολλανδία 11 12 *μβ=μονάδες βάσης Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 1ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 226 διαμορφωνόταν το πρωί της 23ης Ιανουαρίου μεταξύ 75,99-76,79, ήτοι απόδοση 7,2%-7,16%. Υπενθυμίζεται ότι στις 1.6.214 το 1ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις 8.7.215 υψηλό αποδόσεως 19,27%. Γράφημα 17. Αποδόσεις 1ετών ομολόγων Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα,29,39,39 1,76,9 1,89 2,4 1,38 1,51 3,81 3,87 7,4 7,7 2 4 6 8 17/1/217 23/1/217 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ του Ελληνικού 1ετούς και Γερμανικού ομολόγου (spread) ανήλθε στις 668 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η απόδοση του 1ετούς Γερμανικού ομολόγου, ως σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, ανήλθε στο,39% (Γράφημα 17). Το 1ετές ομόλογο της Πορτογαλίας στις 23 Ιανουαρίου κατέγραφε απόδοση 3,87%, της Ισπανίας 1,51% και της Ιταλίας 2,4%. Η διαφορά απόδοσης του 1ετούς Πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του Γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση στις 348 μ.β. ενώ του 1ετούς Ιταλικού ομολόγου στις 165 μ.β. ( Πίνακας 3). Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1- ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,45% στις 23.1.217. Ρουμανία Fitch Ratings Στις 2 Ιανουαρίου, ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings επιβεβαίωσε την πιστοληπτική ικανότητα της Ρουμανίας στο ΒBB-, με σταθερές προοπτικές. Η απόφαση αυτή αντανακλά τόσο την αβεβαιότητα που δημιουργείται από τη δημοσιονομική χαλάρωση όσο και τις προσδοκίες για υψηλό ρυθμό ανάπτυξης και σταθερότητα του τραπεζικού τομέα. Η Fitch εκτιμά ότι ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ από 3,8% το 215 θα ανέλθει σε 4,8% το 217 και θα επιβραδυνθεί σε 4,% το 218. Η ανάπτυξη θα βασισθεί στην ιδιωτική κατανάλωση και στη μέτρια αύξηση των επενδύσεων. Επίσης, η Fitch εκτιμά ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα ανέλθει στο 3,1% του ΑΕΠ το 217, ενώ η κυβέρνηση στον Προϋπολογισμό του 217 το εκτιμά χαμηλότερα στο 2,99%, από 2,9% το 216 και,8% το 215. Η Fitch τονίζει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα επιβαρύνεται από τη μείωση των φόρων και την αύξηση των δαπανών, στο πλαίσιο του νέου δημοσιονομικού κώδικα, καθώς και από την αύξηση του κατώτατου μισθού και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Ωστόσο, περαιτέρω επιβάρυνση του δημοσιονομικού ελλείμματος αναμένεται από την εφαρμογή μέτρων που περιλαμβάνονται στον Προϋπολογισμό του 217, όπως η αύξηση των μισθών διαφόρων κατηγοριών δημοσίων υπαλλήλων και η αύξηση της κατώτατης σύνταξης. Το δημοσιονομικό έλλειμμα εκτιμάται ότι θα έχει αρνητική επίδραση στο δημόσιο χρέος, το οποίο, σύμφωνα με τη Fitch, θα αυξηθεί στο 39,6% του ΑΕΠ το 217 από 37,7% το 216. 8
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 29 21 211 212 213 214 215 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) -4,3-5,5-9,1-7,3-3,2,4 -,2 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,7-6,5-9,9-7,9-2,6,6 -,2 Δημόσια Κατανάλωση 2, -4,2-7, -7,2-6,4-1,2, Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -13,8-19,3-2,7-23,4-8,4-4,6 -,2 Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -18,2 4,4,8 1,1 1,5 7,7 3,4 Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,2-3,4-8,2-9,4-2,4 7,6,3 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή 1,2 4,7 3,3 1,5 -,9-1,3-1,7 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2, -3,1-4, -3,9-3,1-2, Πρωτογενές της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1) -1,3-5,8-3,3 -,9 1,4,3,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,1 159,6 177,4 179,7 177,4 Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-1, -3,8-2, -2,1 -,1 (1) Με βάση τον ορισμό του οικονομικού προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας 214 215 215 216 216 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q4 Q1 Q2 Q3 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Κύκλος Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο -1,1-2,8-2,9-5, -5,8 1,9-2,5 (Ιαν-Οκτ.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 13,8 2,1 -,3 19,5 16,8 1,9 (Ιαν.-Δεκ.) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -5,8 -,2 5,9-11,9-3,9 38,4 5,1 (Ιαν-Οκτ.) Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση 1,8 1,8 2,1 1,1 7,3 5,1 4,8 (Ιαν.-Οκτ.) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 49,9 45,4 48,6 49,1 49,5 49,4 49,3 (Δεκ.) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 1, 89,4 87,3 9,2 89,9 91,6 94,6 (Δεκ.) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 94,6 81,9 82,9 9,6 91,9 91,1 9,1 (Δεκ.) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -54, -5,7-61,6-67,5-71,2-68,4-64,4 (Δεκ.) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,1-2, -2, -2,1-2, -1,7-1,3 (Νοε.) Επιχειρήσεις -3,7 -,9 -,9-1,4-1, -,2 (Νοε.) - Βιομηχανία -3,3 2,4 2,4 -,3,2 -,7,6 (Νοε.) - Κατασκευές -1,2 -,9 -,9 1,,8 -,7 (Νοε.) - Τουρισμός -,6,6,6,9,4,3 2, (Νοε.) Νοικοκυριά -2,9-3,1-3,1-3, -3, -3, -2,8 (Νοε.) - Καταναλωτικά Δάνεια -2,8-2,3-2,3-1,7-1,5-1,3 -,7 (Νοε.) - Στεγαστικά Δάνεια -3, -3,5-3,5-3,4-3,4-3,4-3,4 (Νοε.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -1,3-1,7 -,6 -,9 -,9-1,, (Δεκ.) Δομικός Πληθωρισμός -,7 -,3,2,3 -,3 -,6 (Δεκ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -7,5-5,1-5, -4,3-2,6-1,5-1,5 (3ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές,4 -,3,7 -,8 -,2 1,8 1,8 (3ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση,6 -,3 -,4 -,8-1,2 5,1 5,1 (3ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -1,2, 2,5-2,1 -,9 -,6 -,6 (3ο 3μηνο) Επενδύσεις -4,6 -,1 12,2-9,5 17,9 12,6 12,6 (3ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,7 3,1-2,2-1 -3,2 1,2 1,2 (3ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,6,3-2,7-8,7 4,9 12, 12, (3ο 3μηνο) Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,8 24,8 6,2 5,5 6,1 6,3 22,3 (Ιαν-Νοέ.) Εισαγωγές Αγαθών 49,1 42, 1,6 9,7 1,2 1,1 37,3 (Ιαν-Νοέ.) Εμπορικό -22,3-17,2-4,4-4,2-4,1-3,8-15,1 (Ιαν-Νοέ.) Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7 -,2-1,7-2,4 -,4 4, -,2 (Ιαν-Νοέ.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 9