Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 5 Ιανουαρίου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 217 Ελληνική Οικονομία Παρά την ανάκαμψη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο τρίτο τρίμηνο του έτους, την αύξηση της απασχόλησης και την παραμονή της ιδιωτικής αποταμίευσης σε αρνητικό έδαφος κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, ο όγκος του λιανικού εμπορίου ακολούθησε πτωτική πορεία, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία. Συγκεκριμένα, ο ρυθμός μεταβολής του όγκου λιανικού εμπορίου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) διατηρεί για όγδοο συνεχές έτος αρνητικό πρόσημο στο δεκάμηνο του 216 και διαμορφώνεται στο -1,%. Τούτο ήταν αποτέλεσμα της πτώσεως του διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών λόγω της αυξήσεως των φορολογικών επιβαρύνσεων και της μειώσεως των καθαρών κοινωνικών μεταβιβάσεων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Household Sector Report (Νοέμβριος 216) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά -1,2% και -,4% στο πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του 216 αντιστοίχως. Η συμβολή στη μεταβολή αυτή των φόρων στο εισόδημα και την περιουσία ήταν -1,2% και,1%, ενώ των καθαρών κοινωνικών μεταβιβάσεων ήταν -,7% και -1,% αντίστοιχα στα δύο πρώτα τρίμηνα. Η επίπτωση αυτή αντισταθμίστηκε μόνο μερικώς από την συμβολή της ανόδου των εισοδημάτων εξαρτημένης εργασίας κατά 2,9% και 1,8% αντιστοίχως στα δύο πρώτα τρίμηνα του έτους. Και τούτο διότι η αύξηση της απασχόλησης προήλθε σε μεγαλύτερο βαθμό μέσω νέων συμβάσεων μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης-από ό,τι πλήρους απασχόλησης-με αποτέλεσμα η επίδρασή της απασχόλησης επί της αγοραστικής δυνάμεως να είναι σχετικά ασθενής. Η υποτονική καταναλωτική ζήτηση αντανακλάται επίσης στον ρυθμό μεταβολής του υπολοίπου των χορηγήσεων καταναλωτικών δανείων που διατηρεί το αρνητικό πρόσημο της τελευταίας εξαετίας (πράσινη γραμμή στο Γράφημα 1) αν και φθίνει με μικρότερο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια Γράφημα 1. Δείκτες Ιδιωτικής Καταναλωτικής Ζήτησης (% ετήσιες μεταβολές) * Νέες Κυκλοφορίες ΙΧ αυτοκινήτων, δεξ. άξονας Δείκτης Όγκου Λιανικού Εμπορίου * στοιχεία 216: τελευταία διαθέσιμα Καταναλωτική Πίστη Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕλλάδος, Υπ. Οικονομικών Έσοδα από ΦΠΑ Τα έσοδα από τον φόρο προστιθέμενης αξίας συνιστούν ένα ακόμη μέτρο της ενεργού καταναλωτικής ζητήσεως, αφού συνδέονται αναλογικά με τον όγκο των συναλλαγών. Τα δύο τελευταία έτη και κυρίως το 216, ωστόσο, τα έσοδα από τον ΦΠΑ ακολουθούν αντίστροφη πορεία. Αυξάνονται δηλαδή, αν και με σχετικά μικρό ρυθμό, ως αποτέλεσμα των διαδοχικών αυξήσεων του φορολογικού συντελεστή τον Ιούλιο του 215 και τον Μάιο του 216, καθώς και της αυξημένης χρήσεως των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών. Σε βραχύ χρονικό ορίζοντα, τούτο επιφέρει αυξημένα φορολογικά έσοδα δημιουργώντας μια εφάπαξ επίπτωση στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής όπως παρατηρείται στο Γράφημα 1. Ωστόσο, σε μακρύ χρονικό ορίζοντα, οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές εκτιμάται ότι ασκούν αρνητική επίδραση στην καταναλωτική δαπάνη και κατά συνέπεια, στα έσοδα του φόρου προστιθέμενης αξίας. Αντίθετα με τους ανωτέρω δείκτες καταναλωτικής ζήτησης, οι νέες κυκλοφορίες ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων αυξάνονται τα τρία τελευταία χρόνια με διψήφιο ποσοστό. Η αύξηση αυτή αποδίδεται (α) στο κίνητρο της απόσυρσης, (β) στην αβεβαιότητα των νοικοκυριών για το ενδεχόμενο εξόδου από την Ευρωζώνη στο πρώτο εξάμηνο του 215 και (γ) στην αυξημένη ζήτηση αυτοκινήτων χρονομίσθωσης που συνδέεται με την ισχυρή άνοδο της τουριστικής κίνησης καθώς και την ανανέωση του στόλου σημαντικών ελληνικών επιχειρήσεων την τελευταία διετία. Επιπλέον, σημαντική τόνωση της καταναλωτικής ζήτησης αναμένεται να προκύψει από την πτωτική πορεία των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, όπως απεικονίζεται στο Γράφημα 2. Ειδικότερα τον Νοέμβριο 216 παρατηρήθηκε μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 727 εκατ. Η αποκλιμάκωση των οφειλών οδηγεί σε παροχή ρευστότητας προς τις ελληνικές επιχειρήσεις που αναμένεται να διαχυθεί σταδιακά στο σύνολο της οικονομίας Γράφημα 2. Εξέλιξη Ληξιπρόθεσμων Οφειλών Δημοσίου ( εκατ.) Εκκρεμείς Επιστροφές Φόρων Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Ληξιπρόθεσμες Οφειλές 5.63

2 Ιαν-11 Μαϊ-11 Σεπ-11 Ιαν-12 Μαϊ-12 Σεπ-12 Ιαν-13 Μαϊ-13 Σεπ-13 Ιαν-14 Μαϊ-14 Σεπ-14 Μαϊ-15 Σεπ-15 Μαϊ-16 Σεπ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Το Λιανικό Εμπόριο στο δεκάμηνο του 216: Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στο δεκάμηνο 216 ο δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο (τρέχουσες τιμές) μειώθηκε κατά 2,5%, έναντι μεγαλύτερης μείωσης κατά 3,% στο αντίστοιχο δεκάμηνο του 215. Εξαιρουμένων των καυσίμων και λιπαντικών ο γενικός δείκτης παρουσίασε μικρότερη μείωση κατά,8% στο δεκάμηνο του 216, έναντι υποχώρησης κατά,7% στο αντίστοιχο διάστημα του 215. Σημειώνεται ότι, ο μέσος γενικός δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο έχει υποχωρήσει στις 7, μονάδες στο δεκάμηνο του 216, έναντι των 1 μονάδων του έτους βάσεως 21. Πίνακας 1. Ετήσιες % Mεταβολές τoυ Mέσου Δείκτη Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο Κατηγορίες Καταστημάτων 1Μ 216 1Μ 215 Μεγάλα Kαταστήματα Tροφίμων -1,3% -,5% Μικρά Καταστήματα Τροφίμων -1,2% -3,% Πολυκαταστήματα 6,4% -6,6% Φαρμακευτικά-Καλλυντικά -1,7% -2,8% Ένδυση-Υπόδηση 2,6% 2,9% Έπιπλα-Ηλεκτρ. Είδη -2,3% -7,2% Βιβλία-Χαρτικά-Λοιπά είδη,8% 4,5% Καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων -1,7% -12,3% Γενικός Δείκτης -2,5% -3,% Γενικός Δείκτης εκτός Καυσίμων και Λιπαντικών Αυτοκινήτων Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. -,8% -,7% Όσον αφορά στους επιμέρους υποκλάδους των καταστημάτων λιανικού εμπορίου, ουσιαστικά μόνο ο κλάδος των πολυκαταστημάτων κατέγραψε σημαντική αύξηση των πωλήσεων (+6,4%), ακολουθούμενος από τις πωλήσεις του κλάδου ένδυσης και υπόδησης (+2,6%). Επισημαίνεται ότι κλάδοι του λιανικού εμπορίου που συνδέονται με μη διαρκή αγαθά πρώτης ανάγκης, όπως τα τρόφιμα και τα φαρμακευτικά είδη παρουσίασαν μείωση του κύκλου εργασιών στο δεκάμηνο του 216 κατά 1,3% και 1,7% αντίστοιχα (βλ Πίνακα1). 5% % -5% -1% -15% -2% Γράφημα 3. Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο (εκτός καυσίμων), % ετήσιες μεταβολές Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Ειδικά τον Οκτώβριο του 216 οι λιανικές πωλήσεις εξελίχθηκαν θετικά για δεύτερο συνεχή μήνα, επηρεασμένες κυρίως από αποτέλεσμα βάσεως που διαμορφώθηκε τους πρώτους μήνες μετά την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων. Συγκεκριμένα, ο δείκτης κύκλου εργασιών αυξήθηκε κατά 1,3%, σε ετήσια βάση, τον Οκτώβριο, έναντι πτώσης κατά 3,6% τον αντίστοιχο μηνά του 215, ενώ οι αντίστοιχες πωλήσεις χωρίς καύσιμα και λιπαντικά, κατέγραψαν μεγαλύτερη αύξηση κατά 1,4% τον Οκτώβριο, έναντι μείωσης κατά,4% τον ίδιο μήνα του 215. Αύξηση των λιανικών πωλήσεων κατέγραψαν τον Οκτώβριο, σε ετήσια βάση, τα μικρά καταστήματα ειδών διατροφής (+2,9%), τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (+3,7%) και οι λαϊκές αγορές (+5,1%). Αντίθετα, αρνητικά επέδρασε στον γενικό δείκτη, η μείωση των πωλήσεων των ειδών οικιακού εξοπλισμού (-7,8%) και των πωλήσεων των καταστημάτων ένδυσης υπόδησης (-1,7%). Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα: Η μείωση της χρηματοδοτήσεως προς τον ιδιωτικό τομέα συνεχίσθηκε και τον Νοέμβριο, αν και με βραδύτερο ρυθμό σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες, ενώ το υπόλοιπο διαμορφώθηκε κάτω των 2 δισ. όπως συνέβη τον Οκτώβριο, τον Σεπτέμβριο και τον Αύγουστο. 2% 15% 1% 5% % -5% Γράφημα 4. Εξέλιξη της Τραπεζικής Χρηματοδότησης 18,9% (% ετήσιες μεταβολές) 12,6%,2% -,9% -1,3% -3,1% -2,8% -1% Νοέμ. 216 Χορηγήσεις σε Επιχειρήσεις Χορηγήσεις σε Νοικοκυριά Πηγή: ΤτΕλλάδος Σύνολο Χορηγήσεων προς τον Ιδιωτικό Τομέα Ειδικότερα, η χρηματοδότηση προς επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και νοικοκυριά διαμορφώθηκε σε 198,5 δισ. τον Νοέμβριο 216, δηλαδή μειώθηκε κατά 1,3% 1, σε ετήσια βάση, από - 1,6% τον Οκτώβριο και συνοδεύθηκε, για πρώτη φορά τους τελευταίους πέντε μήνες, από θετική μηνιαία καθαρή ροή ύψους 62 εκατ. Στο ενδεκάμηνο του 216 ωστόσο έχει σχηματισθεί σωρευτική αρνητική ροή 3, δισ. στη χρηματοδότηση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα, έναντι μεγαλύτερης όμως αρνητικής καθαρής ροής 4,4 δισ. στην ίδια περίοδο του 215. Επισημαίνεται ότι η μηνιαία καθαρή ροή ορίζεται ως η διαφορά του ύψους των χορηγήσεων νέων δανείων εντός του μηνός και των αντίστοιχων χρεολυσίων που κατέβαλαν οι δανειολήπτες στις τράπεζες. Ως προς τη διάρθρωση του υπολοίπου δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα, σημειώνεται ότι στο τέλος του Οκτωβρίου το 47,% των υπολοίπων δανείων αφορούσε δάνεια σε επιχειρήσεις ( 94, δισ.), το 1 Οι καθαρές ροές και οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές. 2

3 Οκτ-13 Δεκ-13 Φεβ-14 Απρ-14 Ιουν-14 Αυγ-14 Οκτ-14 Δεκ-14 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 46,% δάνεια σε νοικοκυριά ( 91,3 δισ.), και το υπόλοιπο 7% δάνεια σε ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις. Γράφημα 5. Υπόλοιπα Χρηματοδότησης του Ιδιωτικού Τομέα, Νοέμβριος 216 (σε δισ. και % διάρθρωση) στεγαστικών δανείων τον Νοέμβριο κατά 3,4%, έναντι 3,5% τον Οκτώβριο, ενώ επιδεινώθηκε οριακά ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής των λοιπών δανείων από -1,8% τον Οκτώβριο σε -11,% τον Νοέμβριο 216. Καταναλω τικά και Λοιπά 26,3 13% Στεγαστικά 65, 33% Πηγή: ΤτΕλλάδος Ελεύθεροι Επαγγελμ ατίες 13,2 7% Επιχειρημ ατικά 94, 47% Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα: Οι ιδιωτικές καταθέσεις από το τέλος του περασμένου έτους και ειδικότερα από το δεύτερο τρίμηνο του 216 σημειώνουν ολοένα και βελτιούμενο ετήσιο ρυθμό μεταβολής και τον Νοέμβριο του 216 διαμορφώθηκαν σε εκατ Γράφημα 6. Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα ( εκατ.) Οι πιστώσεις προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις αυξήθηκαν οριακά, σε ετήσια βάση τον Νοέμβριο 216 κατά,5%, έναντι μόλις,1% τον προηγούμενο μήνα. Πίνακας 2. Χρηματοδότηση (1) Μη- Χρηματοπιστωτικών Επιχειρήσεων ανα Κλάδο Δραστηριότητας, 216 (Υπόλοιπα (2) σε δισ. ευρώ) ΣΕΠ. ΟΚΤ. ΝΟΕ. Σύνολο 86,3 86,5 86,9 (%) 12μηνη μεταβολή -,2%,1%,5% Γεωργία 1,3 1,3 1,3-5,3% -5,% -2,2% Βιομηχανία 2,2 2,4 2,4 -,7%,2%,6% Εμπόριο 18,7 18,6 18,6 1,%,8%,8% Τουρισμός 7,4 7,5 7,6,3% 1,8% 2,% Ναυτιλία 7,8 8, 8,2-4,8% -4,3% -3,7% Κατασκευές 9,9 9,7 9,9 -,5% -1,1%,7% Ενέργεια- Ύδρευση 4,8 4,8 5, -,3% -,5% 2,% Αποθηκεύσεις και Μεταφορές,8 1, 1,1,4% 1,8% 1,1% Λοιπά 15,4 15,1 15, 2,4% 1,8% 1,2% (1) Στα υπόλοιπα περιλαμβάνονται τα δάνεια και οι τοποθετήσεις σε εταιρικά ομόλογα, ανεξάρτητα από το αν έχουν τιτλοποιηθεί. (2) Οι ρυθμοί μεταβολής υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων/εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές. Πηγή: ΤτΕ Σχετικά με τους επιχειρηματικούς κλάδους, τον Νοέμβριο του 216, σε ετήσια βάση, τα υπόλοιπα δανείων παρουσίασαν αύξηση προς όλους σχεδόν τους κλάδους πλην της Ναυτιλίας και του Αγροτικού τομέα (βλ. Πίνακα 2). Αναφορικά με τα νοικοκυριά, κατά τον Νοέμβριο του 216, ο ρυθμός μείωσης των υπολοίπων των δανείων παρέμεινε σταθερός για τρίτο συνεχή μήνα (Οκτώβριος και Σεπτέμβριος: 216:-2,8%). Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών προκύπτει οριακή υποχώρηση της μείωσης των Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων Η αύξηση των καταθέσεων τον Νοέμβριο 216 κατά 3,2%, σε ετήσια βάση, πρόεκυψε ως το συνδυαστικό αποτέλεσμα της αύξησης των καταθέσεων των νοικοκυριών κατά 1,8% και των επιχειρήσεων κατά 1,6%. Σημειώνεται η σημαντική αύξηση των καταθέσεων όψεως των επιχειρήσεων κατά 17,3%, σε ετήσια βάση, τον Νοέμβριο του 216. Η αύξηση αυτή συνδέεται εν μέρει και με την αυξανόμενη χρήση των χρεωστικών και των πιστωτικών καρτών και των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών (κυρίως ύστερα από την επιβολή του εβδομαδιαίου ορίου στις αναλήψεις από ). Είναι χαρακτηριστικό ότι, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του υπολοίπου των καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών από -23,5% στο τέλος του Δεκεμβρίου 215 περιορίσθηκε σταδιακά στο -6,1% στα τέλη Μαΐου 216, έλαβε θετικό πρόσημο τον Ιούνιο (+,5%) και από τότε διευρύνεται φθάνοντας το 3,2% τον περασμένο Νοέμβριο, αντανακλώντας την βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης στην Ελληνική οικονομία. Οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα σε μηνιαίες συναλλαγές αυξήθηκαν οριακά τον Νοέμβριο του 216 κατά 172 εκατ. Η ως άνω εξέλιξη των καταθέσεων των ιδιωτών εντός του Νοεμβρίου προήλθε από την αύξηση των καταθέσεων των επιχειρήσεων ( 466 εκατ.) που αντιστάθμισε την μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών ( -294 εκατ.). Η μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών οφείλεται κυρίως στην πτώση των καταθέσεων ταμιευτηρίου (βλ. Πίνακα 3). 3

4 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Νοε-15 Οκτ-16 Νοε-16 μηνιαίες μεταβολές ετήσιες μεταβολές (υπόλοιπα σε εκατ. ) % % Σύνολο ,1% ,2% Καταθέσεις όψεως ,6% ,% Ταμιευτηρίου ,% ,4% Προθεσμίας ,6% ,7% Ρέπος ,% 2 1,4% Νοικοκυριά ,3% ,8% Καταθέσεις όψεως ,7% 62 6,8% Ταμιευτηρίου ,% ,4% Προθεσμίας ,7% ,5% Επιχειρήσεις ,2% ,6% Καταθέσεις όψεως ,2% ,3% Προθεσμίας ,1% -18-1,5% Ρέπος ,% 2 1,4% Πηγή: ΤτΕ Τέλος, το σύνολο των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα που περιλαμβάνει, εκτός των καταθέσεων των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, και τις καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης και των κατοίκων εξωτερικού ανήλθε το Νοέμβριο του 216 σε 162,2 δισ. σημειώνοντας αύξηση κατά 4,5%, σε ετήσια βάση. Η εξέλιξη του PMI το 216: Αποκλιμακώθηκαν σημαντικά κατά το 216 οι αρνητικές πιέσεις επί του βιομηχανικού Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI). Συγκεκριμένα, ο PMI βελτιώθηκε αισθητά το 216, αφού ανήλθε στις 49,2 μονάδες, προσεγγίζοντας το όριο του 5, (άνω του οποίου υποδηλώνεται αύξηση του προϊόντος της μεταποίησης) έναντι των 45,4 μονάδων το 215 και των 46, μονάδων που κατέγραψε το 213. Δείκτης ΡΜΙ Παραγωγή Πίνακας 3. Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα Ποσόστητα Προμηθειών Τιμές Εισροών Τιμές Εκροών Απασχόληση , 45,8 43,9 51,8 43,9 45, ,9 51,4 49,5 51,1 45,5 48, ,4 43,9 42, 53,5 45,4 46, ,2 49,1 48,7 47,1 52,6 5,6 Πηγή: ΤτΕλλάδος Πίνακας 4. Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (ΡΜΙ) στη Μεταποίηση και επιλεγμένοι επιμέρους δείκτες Από τους επιμέρους αριθμοδείκτες του απαρτίζουν τον PMI, άνω του ορίου διαμορφώθηκε ο υποδείκτης των βιομηχανικών τιμών στις 52,6 μονάδες (τιμές εκροών) αισθητά πάνω από τις τιμές των εισροών (47,1 μονάδες), γεγονός που υποδηλώνει βελτίωση της κερδοφορίας των εγχώριων βιομηχανικών επιχειρήσεων. Παράλληλα, ο υποδείκτης της απασχόλησης ξεπέρασε και αυτός το όριο του 5, ενώ κοντά στο όριο κινήθηκαν οι υποδείκτες της παραγωγής και των παραγγελιών από το εξωτερικό και της ποσότητας προμηθειών (Πίνακας 4). Οι επενδυτικοί κίνδυνοι που καλούνται να αντιμετωπίσουν διεθνώς το 217 οι διαχειριστές χαρτοφυλακίων είναι σημαντικοί, καθώς διαμορφώνεται ένα ιδιαιτέρως ευμετάβλητο οικονομικό περιβάλλον. Οι αναμενόμενες αυξήσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ, το εκλογικό σκηνικό στην Ευρώπη, η διασαφήνιση της πολιτικής του νέου Προέδρου των ΗΠΑ, η γεωπολιτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή, οι τρομοκρατικές ενέργειες, η διαδικασία υλοποίησης του Brexit, η υποχώρηση του διεθνούς εμπορίου άλλα και η πιθανή μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της Κίνας αποτελούν τους βασικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων ανά τον κόσμο. Παράλληλα, οι δομικές πολιτικές αλλαγές που σηματοδοτεί το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ και το βρετανικό δημοψήφισμα καθώς και η δημοσκοπική άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων οδηγούν σε μία αμφισβήτηση της επικρατούσας, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, θεώρησης της παγκοσμιοποίησης. Η διαφαινόμενη απομάκρυνση από αυτό το μοντέλο εντοπίζεται σε συγκεκριμένα πεδία, όπως η μεταναστευτική πολιτική και οι πολιτικές εμπορικού προστατευτισμού. Αξιολογώντας τους ενδεχόμενους κινδύνους που μπορούν να ανατρέψουν το επενδυτικό περιβάλλον θα τοποθετούσαμε ιεραρχικά πρώτη την πολιτική αβεβαιότητα, ακολουθούμενη από την αύξηση του κόστους δανεισμού και εν συνεχεία την πιθανή απότομη προσγείωση της οικονομίας της Κίνας σε χαμηλότερους αναπτυξιακούς ρυθμούς. Το 217 η οικονομία των ΗΠΑ εισέρχεται στο όγδοο έτος οικονομικής επέκτασης, ήτοι το τέταρτο μεγαλύτερο διάστημα από το 19. Ωστόσο, η μέση ετήσια οικονομική μεγέθυνση ανήλθε σε 2,1% το 216 που αποτελεί την χαμηλότερη μέση μεταβολή του ΑΕΠ ανάμεσα σε όλες τις περιόδους μεγέθυνσης μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Ωστόσο, οι μακροοικονομικές προοπτικές των ΗΠΑ θα προσδιοριστούν από τις πολιτικές που θα υιοθετήσει η νέα κυβέρνηση. Οι εξαγγελίες για μείωση φορολογικών συντελεστών, νέων φοροαπαλλαγών και η επικείμενη αύξηση των δημοσίων δαπανών έχουν καλλιεργήσει προσδοκίες για ανάκαμψη τις κερδοφορίας των επιχειρήσεων, ενίσχυση του δολαρίου και αύξηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρηματιστηριακή εικόνα στις ΗΠΑ το 216 ήταν ικανοποιητική, καθώς τα ετήσια κέρδη του δείκτη S&P 5 διαμορφώθηκαν σε 9,74%, του Dow Jones Industrial Average (DJIA) σε 13,61% και του Nasdaq Composite σε 7,62%. Σημειώνεται ότι τα μεγαλύτερα κέρδη του S&P 5 καταγράφηκαν στους κλάδους ενέργειας, τραπεζών και τηλεπικοινωνιών. Το 217 θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί για την Ευρώπη ως κρίσιμο πολιτικά έτος. Οι «πρωτεργάτες» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία και ενδεχομένως η Ιταλία θα 4

5 Νοε-14 Δεκ-14 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Σεπ-16 Οκτ-16 Νοε-16 Νοε-13 Ιαν-14 Μαρ-14 Μαϊ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Νοε-14 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Οκτ-8 Ιαν-9 Απρ-9 Ιούλ-29 Οκτ-9 Ιαν-1 Απρ-1 Ιούλ-21 Οκτ-1 Ιαν-11 Απρ-11 Ιούλ-211 Οκτ-11 Ιαν-12 Απρ-12 Ιούλ-212 Οκτ-12 Ιαν-13 Απρ-13 Ιούλ-213 Οκτ-13 Ιαν-14 Απρ-14 Ιούλ-214 Οκτ-14 Απρ-15 Ιούλ-215 Οκτ-15 Απρ-16 Ιούλ-216 Οκτ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων κληθούν μέσω των εκλογικών αναμετρήσεων να επιβεβαιώσουν την συνεκτικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην περίπτωση που επικρατήσουν ακραία πολιτικά ρεύματα το οικονομικό περιβάλλον θα επιβαρυνθεί σημαντικά με αποτέλεσμα η ΕΚΤ να αποτελέσει τον παράγοντα σταθερότητας που θα συμβάλει στο να ξεπερασθεί με τους λιγότερους οικονομικούς κραδασμούς η δύσκολη χρονική συγκυρία Γράφημα 8. Δείκτης S&P/Case-Shiller Composite για τις τιμές μη νεόδμητων κατοικιών % μεταβολή σε ετήσια βάση Δείκτης ---> ΗΠΑ Πηγή: S&P Global, Οικονομικές Μελέτες Alpha Bank Αγορά κατοικίας Οι επικείμενες πωλήσεις κατοικιών, όπως υπολογίζονται από τα συμβόλαια αγοράς κατοικιών που υπογράφηκαν, το Νοέμβριο, μειώθηκαν κατά 2,5% σε μηνιαία βάση, έναντι ανεπαίσθητης αύξησης,1% τον Οκτώβριο (βλ. Γράφημα 7). Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στην άνοδο των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων σε συνδυασμό με την έλλειψη κατοικιών στην κατηγορία χαμηλών και μεσαίων τιμών. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του δείκτη Case-Shiller, τον Οκτώβριο, οι τιμές πώλησης των μη νεόδμητων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 5,6% σε ετήσια βάση (βλ. Γράφημα 8). Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο του πληθωρισμού, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 1,6% τον ίδιο μήνα. Σε ετήσια βάση, το Νοέμβριο, οι επικείμενες πωλήσεις κατοικιών κατέγραψαν μείωση κατά,4%. Σημειώνεται ότι, το 216, οι πωλήσεις μη νεόδμητων κατοικιών αναμένεται να ανέλθουν σε 5,42 εκατ. κατοικίες, έναντι 5,25 εκατ. το 215. Η Εθνική Ένωση Μεσιτών (National Association of Realtors) εκτιμά ότι, το 217, οι πωλήσεις μη νεόδμητων κατοικιών θα αυξηθούν περαιτέρω, περί το 2% το 217, στις 5,52 εκατ. κατοικίες. Βασικό ρόλο στη διαμόρφωση της ζήτησης για οικιστικά ακίνητα το 217, θα διαδραματίσει ο συσχετισμός δύο αντίρροπων δυνάμεων: α) το μέγεθος της αύξησης των βασικών επιτοκίων της Fed, το οποίο θα συμπαρασύρει το κόστος των στεγαστικών δανείων προς τα πάνω και, β) η ενίσχυση των μισθών και των εισοδημάτων, ως αποτέλεσμα της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και της ανάκαμψης της οικονομίας των ΗΠΑ περί το 2,1% το 217 (εκτιμήσεις Fed, 14 Δεκεμβρίου 216). 5, 4, 3, 2, 1,, -1, -2, -3, -4, -5, Γράφημα 7. Επικείμενες πωλήσεις κατοικιών (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) % μεταβολής σε μηνιαία βάση Δείκτης 17,3-2,5% Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Πιστωτική επέκταση H προσφορά χρήματος (M3) στη ΖτΕ αυξήθηκε το Νοέμβριο κατά 4,8%, σε ετήσια βάση, από 4,4% τον Οκτώβριο. Η νομισματική βάση (Μ1) επιταχύνθηκε κατά 8,7% το Νοέμβριο, έναντι 8,% τον Οκτώβριο. Η συνολική χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε περαιτέρω το Νοέμβριο, στο 2,4%, έναντι 2,3% τον Οκτώβριο. Αναλυτικότερα, ενισχύθηκε η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, κατά 1,8%, και προς τα νοικοκυριά σε 2,1% (βλ. Γράφημα 9). Το Νοέμβριο, ιδιαίτερη αύξηση κατέγραψε η στεγαστική πίστη, η οποία αυξήθηκε κατά 2,6%, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης 2,2% τον Οκτώβριο. Επιπλέον, ο ρυθμός συρρίκνωσης για πιστώσεις προς ασφαλιστικές εταιρίες και συνταξιοδοτικά ταμεία μετριάσθηκε περαιτέρω (Νοέμβριος: -4,%, Οκτώβριος: -6,2%). Σημειώνεται ότι, από τον Ιούνιο του 214, η ΕΚΤ ασκεί μία ιδιαιτέρως επεκτατική νομισματική πολιτική, μέρος της οποίας είναι η επιβολή αρνητικού επιτοκίου διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα. Η πολιτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα να βελτιωθούν σημαντικά οι συνθήκες δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, όπως αυτό αποτυπώνεται στην αξιοσημείωτη αποκλιμάκωση του κόστος δανεισμού (βλ. Γράφημα 1). Η πτωτική τάση αυτή, αναμένεται να διατηρηθεί καθώς, στις 8 Δεκεμβρίου, η ΕΚΤ ανακοίνωσε την παράταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) κατά έξι μήνες, έως τον Δεκέμβριο του 217, ή και αργότερα, εφόσον κριθεί αναγκαίο. 5,5% 4,5% 3,5% 2,5% 1,5%,5% -,5% -1,5% -2,5% -3,5% -4,5% Σύνολο Ιδιωτικού Τομέα Γράφημα 9. Πιστωτική επέκταση (ετήσια % μεταβολή) Πηγή: ΕΚΤ, Οικονομικές Μελέτες Alpha Bank Καταναλωτική Πίστη Στεγαστική Πίστη 3,7% 2,6% 2,4% 1,8% Επιχειρηματικά Δάνεια Πηγή: Bloomberg, Οικονομικές Μελέτες Alpha Bank 5

6 Αριθμός συμβολαίων Σεπ-13 Οκτ-13 Νοε-13 Δεκ-13 Ιαν-14 Φεβ-14 Μαρ-14 Απρ-14 Μαϊ-14 Ιουν-14 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Σεπ-16 Οκτ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 3,5 3,4 3,3 3,2 3,1 3, 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 2,3 2,2 2,1 Γράφημα 1. Κόστος δανεισμού στη ΖτΕ (%) Πηγή: Βloomberg, Οικονομικές Μελέτες Αlpha Bank Δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση Ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση αυξήθηκε στις 54,9 μονάδες τον Δεκέμβριο, από 53,7 μονάδες το Νοέμβριο, ευρισκόμενος στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 211. Η αύξηση ήταν αποτέλεσμα κυρίως της διολίσθησης του ευρώ, η οποία τόνωσε τις εξαγωγές. Το επίπεδο του δείκτη αντιστοιχεί σε αύξηση της μεταποιητικής δραστηριότητας περί το 4% σε ετήσια βάση, τον Δεκέμβριο, μολονότι η ανάκαμψη του κλάδου παραμένει ευάλωτη στον πολιτικό κίνδυνο. Επιπλέον, παρά την αύξησή του, το επίπεδο του δείκτη ΡΜΙ για τη μεταποίηση σηματοδοτεί επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ, στο 1,4% το 217, έναντι 1,7% το 216. Σημειώνεται ότι, στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της ΖτΕ καταγράφηκε σημαντική αύξηση του δείκτη PMI για τη μεταποίηση. Ενδεικτικά, ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση στη Γερμανία ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 35 μηνών, διαμορφούμενος στις 55,6 μονάδες τον Δεκέμβριο, έναντι 54,3 μονάδων τον Νοέμβριο. Ομοίως στη Γαλλία, ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση αυξήθηκε σημαντικά, ανερχόμενος τον Δεκέμβριο στις 53,5 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάϊο του 211. ΚΙΝΑ Επιχειρηματικών δανείων Στεγαστικών δανείων Οικονομική δραστηριότητα Η οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα συνέχισε να παρουσιάζει δυναμική τον Δεκέμβριο, καθώς επηρεάσθηκε θετικά από την τόνωση της εσωτερικής ζήτησης. Η δυναμική αυτή αντανακλάται στα στοιχεία του Δεκεμβρίου του δείκτη PMI για τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες. Πιο αναλυτικά, ο βιομηχανικός δείκτης PMI της Markit ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 213, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης της στατιστικής υπηρεσίας ήταν λίγο πιο κάτω από το υψηλότερο επίπεδο του έτους. Αφετέρου, ο δείκτης PMI για τις υπηρεσίες διαμορφώθηκε κοντά στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών. Με δεδομένες αυτές τις εξελίξεις, οι αναλυτές εκτιμούν ότι στο τέταρτο τρίμηνο του 216 το ΑΕΠ θα αυξηθεί περί το 6,7% και μπορεί να υπερβεί τον στόχο της κυβέρνησης για το 216 που είναι 6,5%- 7%. Θετικά αποτιμώνται για την κινεζική οικονομία η τόνωση της εσωτερικής ζήτησης και η ενίσχυση του τομέα των υπηρεσιών, καθώς οι εξαγωγές συνεχίζουν να μην παρουσιάζουν ενίσχυση. Ωστόσο, οι αναλυτές δεν αναμένουν ότι η κυβέρνηση θα προβεί στη λήψη νέων μέτρων για την τόνωση της ζήτησης που θα επιβαρύνουν το χρέος. 52, 51, 5, 49, 48, 47, 46, 49,7 48,2 48,4 49,4 49, 5,2 5,1 5,1 5, 48, 49,7 49,4 49,2 Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγου, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις αυξήθηκαν οριακά. Οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις διαμορφώθηκαν σε θετικό επίπεδο για τριακοστή δεύτερη εβδομάδα. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ (Γράφημα 12) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , μειώθηκαν κατά συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την όγδοη συνεχή εβδομαδιαία μείωση από την 1η Νοεμβρίου. Ευρώ: Το ευρώ εμφανίζεται εξασθενημένο σε εβδομαδιαία βάση έναντι του δολαρίου-ηπα, κινούμενο ωστόσο υψηλότερα κατά,7% από το χαμηλό των τελευταίων 14 ετών ($1,342) που κατέγραψε στις 3 Ιανουαρίου. Η ισοτιμία δολαρίουευρώ στις 4 Ιανουαρίου διαμορφωνόταν περί τα 1,423 USD/EUR από 1,461 USD/EUR που ήταν στις 28 Δεκεμβρίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους απώλειες,9% έναντι του δολαρίου. 48,6 5,6 49,9 5,4 5,4 5, 5,1 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Δεκ-16 PMI Markit PMI Γράφημα 11: Δείκτες PMI στη μεταποίηση Γράφημα 12. Specs θέσεις εναντίον (short) του ευρώ ,2 51,2 51,7 5,9 51,9 51,4 Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank 6

7 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση εξασθένισης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,7 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ σημείωσε απώλειες από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου,2%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε σημαντική παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε στα 528,97 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 3 Δεκεμβρίου από 528,35 δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα που έληξε στις 23 Δεκεμβρίου. Στερλίνα: Αρνητική εμφανίζεται η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας. Ειδικότερα, η στερλίνα στις 4 Ιανουαρίου, κατέγραφε απώλειες, τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,2272 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (,8497 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά,3% έναντι του ευρώ και,5% έναντι του δολαρίου. Σημειώνεται ότι συνολικά το 216 η στερλίνα υποχώρησε κατά 16% έναντι του δολαρίου και 14% έναντι του ευρώ, που συνιστούν τις χειρότερες ετήσιες επιδόσεις των τελευταίων οκτώ ετών. Αιτία των απωλειών είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23 ης Ιουνίου για αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Η στερλίνα υποχώρησε μέχρι τα 1,22 δολάρια στις 3 Ιανουαρίου μετά την ανακοίνωση ότι στις ΗΠΑ ο δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (ΡΜΙ) Δεκεμβρίου 216 στη μεταποίηση, διαμορφώθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο 215. Η συμπεριφορά της στερλίνας είναι άμεσα συνυφασμένη με τη θεώρηση των επενδυτών για την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, διαφαίνονται σημάδια καλύτερης του αναμενομένου αντίδρασής της στην απόφαση για το Brexit και περιορισμού του σκεπτικισμού των επενδυτών για την αναπτυξιακή δυναμική. Πρώτον, η άνοδος του δείκτη των Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) για την μεταποίηση τον Δεκέμβριο στο υψηλότερο σημείο από τον Ιούνιο του 214. Δεύτερον, η μείωση του ασφαλίστρου κινδύνου (CDS-credit default swaps) πενταετούς διάρκειας στις 4 Ιανουαρίου στα 32, bps από 35,3 bps που ήταν στις 28 Δεκεμβρίου και 21,4 bps στην αρχή του 216. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Οι αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης στην πλειονότητα τους απώλεσαν τα κέρδη των τελευταίων ημερών, καθώς η άνοδος του πληθωρισμού στη Γερμανία προϊδέασε τους επενδυτές ότι θα αποτελεί και γενικευμένη εικόνα στην Ευρωζώνη. Με αφορμή την υψηλότερη μέτρηση του πληθωρισμού στη Γερμανία το οικονομικό ινστιτούτο Ifo, ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να τερματίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (QE), εάν ο πληθωρισμός καταγράψει άνοδο στη Ζώνη του Ευρώ. Ωστόσο, οι επενδυτές εκτιμούν ότι η άνοδος του πληθωρισμού σχετίζεται κυρίως με την άνοδο των τιμών της ενέργειας. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (Γράφημα 13) την εβδομάδα μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 1.254,635 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα 13,2 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε πωλήσεις καλυμμένων ομολόγων, αξίας 587 εκατ. και Asset-backed securities αξίας 216 εκατ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ προέβη σε πωλήσεις εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας 152,1 εκατ. δισ Γράφημα 13. Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 95 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 1ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 226 διαμορφωνόταν το πρωί της 4ης Ιανουαρίου μεταξύ 77,97-78,95 ήτοι απόδοση 6,86%-7,4%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 1ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις υψηλό αποδόσεως 19,27%. Γράφημα 14. Αποδόσεις 1ετών ομολόγων Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα,19,27,32,43,65,78 1,82 1,85 1,37 1,41 3,76 3,89 7,18 6, /12/216 4/1/217 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ του Ελληνικού 1ετούς και Γερμανικού ομολόγου (spread) υποχώρησε στις 669 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η απόδοση του 1ετούς Γερμανικού ομολόγου, ως σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, ανήλθε στο,27% (Γράφημα 14). Η 1ετία της 7

8 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Πορτογαλίας στις 4 Ιανουαρίου εμφάνιζε απόδοση 3,89%, της Ισπανίας 1,41% και της Ιταλίας 1,85%. Η διαφορά απόδοσης του 1ετούς Πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του Γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση στις 362 μ.β. ενώ του 1ετούς Ιταλικού ομολόγου υποχώρησε στις 159 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,47% στις Στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα το επενδυτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην 2ετή ομολογιακή έκδοση της Ιρλανδίας με στόχο την άντληση 2-3 δισ. με απόδοση που προσδιορίζεται μεταξύ 1,725%-1,775%. Το Ιρλανδικό Δημόσιο προσπαθεί τα τελευταία δύο έτη να εκμεταλλευθεί τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού ώστε να εκδίδει μακροχρόνια ομόλογα διάρκειας 15 ετών, 3 ετών ακόμα και 1 ετών. Συνολικά για το 217 το Ιρλανδικό Δημόσιο σχεδιάζει να δανεισθεί περί τα 9-13 δισ. Κύπρος Τουριστικές εισπράξεις Οι τουριστικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 18,2%, σε ετήσια βάση, τον Οκτώβριο του 216 και ανήλθαν σε 266, εκατ., έναντι 225, εκατ. τον ίδιο μήνα του 215. Παράλληλα, οι αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν κατά 32,6% τον Οκτώβριο του 216 και ανήλθαν σε άτομα από άτομα τον Οκτώβριο του , 81,9 Γράφημα 15: Τουριστικές εισπράξεις (εκατ. ευρώ) 52,6 29,1 37,6 8,9 137,9 244,7 31, 42,2 392,2 337,1 266, Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Απρ-16 Ιουν-16 Αυγ-16 Οκτ-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Οι εισπράξεις ανά άτομο μειώθηκαν στα 744,73 από 835,18 τον Οκτώβριο του 215, με όλες σχεδόν τις χώρες να έχουν παρουσιάσει μείωση. Επίσης μείωση παρουσίασαν οι εισπράξεις ανά ημέρα στα 8,95 τον Οκτώβριο του 216 από 85,75 τον Οκτώβριο του 215, με τις περισσότερες χώρες προέλευσης τουριστών να έχουν σημειώσει μείωση. Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε 331, εκατ. στο τρίτο τρίμηνο του 216 από 128,5 εκατ. στο τρίτο τρίμηνο του 215. Η αύξηση ήταν πρωτίστως αποτέλεσμα του υψηλότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, κυρίως λόγω της αύξησης των ταξιδιωτικών εισπράξεων και δευτερευόντως του χαμηλότερου εμπορικού ελλείμματος. Αντιθέτως, αρνητικά επέδρασε στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. 4, 2,, -2, -4, -161, 256,9-332,3 22,9-185, -26,3 ΠΓΔΜ 69,6 128,5-197,7-456,8-514,4-6, -59,2-659,6-8, 1ο τρίμ.213 3ο τρίμ.213 1ο τρίμ.214 3ο τρίμ.214 1ο τρίμ.215 3ο τρίμ.215 1ο τρίμ.216 3ο τρίμ.216 Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών Το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 41,3%, σε ετήσια βάση, στα 122,4 εκατ. στο δεκάμηνο του 216 από 86,6 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 215. Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων και δευτερευόντως του υψηλότερου εμπορικού ελλείμματος και του χαμηλότερου πλεονάσματος του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων. Απεναντίας, θετικά στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών επέδρασε η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Νοέμβριος 216), το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί οριακά από 2,1% το 215 σε 2,2% το 216 και να υποχωρήσει στο 1,7% το , 3, -2, -7, -12, Γράφημα 16: Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών (εκατ. ευρώ) Πηγή: Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου -42,1 Γράφημα 17: Ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών (εκατ. ευρώ) -27, -73,3 18,1-15,3-44,8-91,8-74,3-32,9 7,6 47,6 32,9 26,9 331, -11,8 1/15 11/15 12/15 1/16 2/16 3/16 4/16 5/16 6/16 7/16 8/16 9/16 1/16 Πηγή: National Bank of FYROM 8

9 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) -4,3-5,5-9,1-7,3-3,2,4 -,3 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,7-6,5-9,9-7,9-2,6,6 -,3 Δημόσια Κατανάλωση 2, -4,2-7, -7,2-6,4-1,2, Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -13,8-19,3-2,7-23,4-8,4-4,6 -,1 Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -18,2 4,4,8 1,1 1,5 7,7 3,1 Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,2-3,4-8,2-9,4-2,4 7,6,3 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή 1,2 4,7 3,3 1,5 -,9-1,3-1,7 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2, -3,1-4, -3,9-3,1-2, Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1) -1,3-5,8-3,3 -,9 1,4,3,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,1 159,6 177,4 179,7 177,4 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-1, -3,8-2, -1,6,1 (1) Με βάση τον ορισμό του οικονομικού προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q3 Q4 Q1 Q2 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Κύκλος Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο -1,1-2,8-5,9-2,9-5, -5,8-2,5 (Ιαν-Οκτ.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 13,8-2,2 2,1 -,3 19,5 13,8 (Ιαν.-Noέμ.) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -5,8 -,2-22,2 5,9-11,9-22,2-6, (Ιαν-Σεπτ.) Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση 1,8 1,8 -,5 2,1 1,1 7,3 4,8 (Ιαν.-Οκτ.) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 49,9 45,4 37,5 48,6 49,1 49,5 49,3 (Δεκ.) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 1, 89,4 8,7 87,3 9,2 89,9 92,4 (Νοέμ.) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 94,6 81,9 71,9 82,9 9,6 91,9 89,2 (Νοέμ.) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -54, -5,7-6,6-61,6-67,5-71,2-66,9 (Νοέμ.) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,1-2, -1,9-2, -2,1-2, -1,3 (Νοε.) Επιχειρήσεις -3,7 -,9 -,8 -,9-1,4-1,,2 (Νοε.) - Βιομηχανία -3,3 2,4 2,8 2,4 -,3,2,6 (Νοε.) - Κατασκευές -1,2 -,9, -,9 1,,8,7 (Νοε.) - Τουρισμός -,6,6,6,6,9,4 2, (Νοε.) Νοικοκυριά -2,9-3,1-3,2-3,1-3, -3, -2,8 (Νοε.) - Καταναλωτικά Δάνεια -2,8-2,3-2,8-2,3-1,7-1,5 -,7 (Νοε.) - Στεγαστικά Δάνεια -3, -3,5-3,5-3,5-3,4-3,4-3,4 (Νοε.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -1,3-1,7-1,8 -,6 -,9 -,9 -,9 (Νοέμ.) Δομικός Πληθωρισμός -,7 -,5 -,5,3,2,3 -,1 (Νοέμ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -7,5-5, -5,8-5, -4,7-2,7-1,5 (3ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές,4 -,3-1,9,7 -,8 -,2 1,8 (3ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση,6 -,3-4,1 -,4 -,8-1,2 5,1 (3ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -1,2,,8 2,5-2,1 -,9 -,6 (3ο 3μηνο) Επενδύσεις -4,6 -,1-4,4 12,2-9,5 17,9 12,6 (3ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,7 3,1-7, -2,2-1,5-3,2 1,2 (3ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 7,6,3-14,1-2,7-8,7 4,9 12, (3ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,8 24,8 6, 6,2 5,5 6,1 2,1 (Ιαν-Οκτ.) Εισαγωγές Αγαθών 49,1 42, 9,2 1,6 9,7 1,2 33,6 (Ιαν-Οκτ.) Εμπορικό Ισοζύγιο -22,3-17,2-3,2-4,4-4,2-4,1-13,4 (Ιαν-Οκτ.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -2,9,2 5,6-1,7-2,4 -,4 1,2 (Ιαν-Οκτ.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 9