Εβδομαδιαίο Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών 26 Αυγούστου 2009 Γενική Επισκόπηση Ελληνική Οικονομία: Η ύφεση στην παγκόσμια οικονομία επηρεάζει ακόμη τις καταναλωτικές και επενδυτικές προσδοκίες στην Ελληνική οικονομία, με αποτέλεσμα τη μεγάλη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας και της ζήτησης ιδιαίτερα για διαρκή καταναλωτικά αγαθά, και την σημαντική πτώση του κύκλου εργασιών και των παραγγελιών στη βιομηχανία. Επηρεάζει ωστόσο πολύ περισσότερο τη ζήτηση για εισαγόμενα αγαθά, με πτώση των εισαγωγών αγαθών κατά -36,8% στο 1 ο 6μηνο. 09, από ότι τη ζήτηση για εγχωρίως παραγόμενα αγαθά, αφού η πτώση του κύκλου εργασιών στις εγχώριες βιομηχανίες τροφίμων και ποτών ήταν χαμηλή, κατά - 4,5% και -3,4% αντίστοιχα. Επίσης, η επίπτωση της μειωμένης εγχώριας ζήτησης στις εισαγωγές αγαθών ήταν πολύ μεγαλύτερη από την επίπτωση της πτώσης της εξωτερικής ζήτησης στις Ελληνικές εξαγωγές αγαθών η οποία περιορίστηκε στο -18,4%. Ένα σημαντικό μέρος της πτώσης των εξαγωγών οφείλεται στη μεγάλη πτώση των τιμών των μετάλλων διεθνώς που οδήγησαν σε πτώση του κύκλου εργασιών του κλάδου των βασικών μετάλλων στη χώρα μας κατά -50,5%. Παγκόσμια Οικονομία: Στο προηγούμενο 7ήμερο ενισχύθηκε αποφασιστικά η εκτίμηση ότι η αγορά ακινήτων των ΗΠΑ, αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει εισέλθει αναμφισβήτητα σε ανοδική πορεία, μετά από 3-έτη συνεχούς πτωτικής πορείας. Στην εκτίμηση αυτή οδήγησε: α) Η νέα αύξηση του δείκτη τιμών κατοικιών S&P s/case-shiller στις ΗΠΑ κατά 1,4% σε μηνιαία βάση τον Ιούν. 09, με την πτώση του σε ετήσια βάση να περιορίζεται στο -15,4%. β) Η πολύ μεγαλύτερη του αναμενομένου αύξηση των πωλήσεων υπαρχόντων κατοικιών κατά 7,2% σε μηνιαία βάση τον Ιούλ. 09, από 3,6% τον Ιούν. 09, ενώ και σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 5,0%. Επιπλέον, σε υψηλότερα επίπεδα κυμαίνονται: γ) ο αριθμός των κατοικιών που εισήλθε στο στάδιο της κατασκευής και των εκδοθεισών αδειών οικοδομών, παρά τη μικρή πτώση τους σε μηνιαία βάση τον Ιούλ. 09, καθώς και η χορήγηση στεγαστικών δανείων. Φαίνεται δε ότι και οι επενδύσεις σε κατοικίες ενδέχεται να έχουν θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση στο 3 ο ή το 4 ο 3μηνο. 09, για 1 η φορά από το 2006. Ανάλογες εξελίξεις, με αύξηση των τιμών των κατοικιών, αύξηση των στεγαστικών δανείων και της δραστηριότητας στον τομέα των ακινήτων παρατηρούνται και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επιπλέον των ανωτέρω, βελτίωση σημειώθηκε και στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Conference Board τον Αύγ. 09, η οποία ήταν σημαντική γιατί δεν επιβεβαιώθηκαν οι τάσεις οπισθοδρομήσεως στον τομέα αυτό που είχαν σημειωθεί τον Ιούλ. 09. Ωστόσο το επίπεδο του δείκτη εξακολουθεί να είναι χαμηλό, ενώ για την πορεία του στο μέλλον πολλά θα εξαρτηθούν και από τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας. Οι τελευταίες δεν ήταν ευνοϊκές στο προηγούμενο 7ήμερο όπου σημειώθηκε νέα αύξηση του αριθμού των ανέργων που εγγραφήκαν για πρώτη φορά στα ταμεία ανεργίας στις 576 χιλ. Επομένως, οι προοπτικές ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης στην οικονομία των ΗΠΑ είναι αβέβαιες, ιδιαίτερα αν συνεχιστεί η τάση μείωσης της δανειακής επιβάρυνσης των νοικοκυριών (deleveraging). Πάντως, οι χρηματιστηριακές αγορές εκτιμούν ως πολύ θετικές τις ανωτέρω εξελίξεις, πράγμα που αντικατοπτρίζεται στην άνοδο των διεθνών χρηματιστηριακών δεικτών στα υψηλότερα επίπεδα από τον Οκτ. 08. Στην ίδια δε περίοδο παρατηρείται άνοδος και των αγορών ομολόγων, με τις αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ να διαμορφώνονται στο χαμηλό 3,45%, παρά την ανακοίνωση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου ότι στην επόμενη 10ετία το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ θα ανέλθει στα $ 9 τρις. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης στήριξης του δολαρίου από τις κεντρικές τράπεζες των πλεονασματικών χωρών, κυρίως της ΝΑ Ασίας, των οποίων οι επενδύσεις σε κρατικούς τίτλους των ΗΠΑ ανέρχονται ήδη στα $ 2,82 τρις. Στη ΖτΕ συνεχίζονται οι ενθαρρυντικές ενδείξεις για έξοδο της οικονομίας από την ύφεση και για είσοδό της σε σταδιακή ανάκαμψη ήδη από το 3 ο 3μηνο. 09, αφού ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ στη ΖτΕ ανήλθε στο 50, για πρώτη φορά τους τελευταίους 15 μήνες. Σημειώθηκε επίσης σημαντική αύξηση σε μηνιαία βάση των νέων βιομηχανικών παραγγελιών τον Ιούν. 09. Ωστόσο, η ανακοίνωση των στοιχείων για την αύξηση του ΑΕΠ στη Γερμανία κατά 0,3% σε 3μηνιαία βάση στο 2 ο 3μηνο. 09 έδειξε ότι αυτή οφείλεται αφενός στη μικρή αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, κυρίως λόγω των μέτρων για ενίσχυση της αγοράς αυτοκινήτων, και, αφετέρου, στη νέα σημαντική πτώση των εισαγωγών κατά -5,1% σε 3μηνιαία βάση και στον περιορισμό της πτώσης των εξαγωγών στο -1,2%. Έτσι, η θετική επίπτωση των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ ανήλθε στις 1,6 π.μ., αντισταθμίζοντας σε μεγάλο βαθμό την αρνητική επίπτωση από τη νέα πτώση στα αποθέματα (-1.9 π.μ.). Επομένως, στα επόμενα 3μηνα μπορεί να αναμένεται θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ από διακοπή της πτωτικής πορείας των αποθεμάτων, αλλά για να συνεχιστεί η αύξηση της κατανάλωσης και των καθαρών εξαγωγών ενδεχομένως θα απαιτηθεί η εφαρμογή νέων δημοσιονομικών πακέτων ενίσχυσης των οικονομιών τόσο από την ίδια τη Γερμανία όσο και από τις χώρες στις οποίες εξάγει τα προϊόντα της. Γενικότερα, για να είναι βιώσιμη η ανάκαμψη των οικονομιών της Ζώνης του Ευρώ θα πρέπει να συνοδευτεί με ανάκαμψη και των οικονομιών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες σημείωσαν μεγάλη πτώση του ΑΕΠ και στο 2 ο 3μηνο. 09.
Ελληνική Οικονομία Εμπορευματικές Συναλλαγές (ΕΣΥΕ): Οι συνολικές εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν σημαντικά το 1 ο 6μηνο. 09 κατά -18,4%, σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης των συνολικών εισαγωγών κατά -36,8%. Κατά συνέπεια, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου μειώθηκε κατά -44,0% στην εν λόγω περίοδο, έναντι αύξησής του κατά 22,5% στο 1 ο 6μηνο. 08. Επίσης, οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή μειώθηκαν στο 1 ο 6μηνο. 09 κατά -17.0% σε ετήσια βάση, έναντι αυξήσεώς τους κατά 4,8% στο 1ο 6μηνο. 08, ενώ και οι εισαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή παρουσίασαν το 1 ο 6μηνο. 09 πτώση κατά -21,9%, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου χωρίς πετρελαιοειδή να περισταλεί κατά -24,3%, έναντι αύξησής του κατά 4,8% το 1 ο 6μηνο. 08. Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν και πάλι την αναμενόμενη πτώση των εισαγωγών και εξαγωγών το 2009, με την πτώση όμως των εισαγωγών να είναι μεγαλύτερη από την πτώση των εξαγωγών, εξαιτίας της υποτονικότητας της εγχώριας ζήτησης υπό την επίδραση και της διεθνούς οικονομικής αναταραχής. Δείκτης Νέων Παραγγελιών (ΔΝΠ) και Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στη Βιομηχανία: Συνεχίσθηκε η ταχεία καθοδική τάση των εν λόγω δεικτών και τον Ιούν. 09, υποδηλώνοντας ότι η σταθεροποίηση της παραγωγής του μεταποιητικού τομέα δεν θα συμβεί πριν το 4 ο 3μηνο. 09. Ειδικότερα: Ο ΔΝΠ στη βιομηχανία προσδιορίζεται σε όρους αξίας και αφορά ορισμένους κλάδους που απαρτίζουν μόνο το 41% του δείκτη παραγωγής της Ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας (ΔΠΜΒ). Για παράδειγμα, δεν συμπεριλαμβάνονται στο δείκτη αυτό οι κλάδοι των τροφίμων και των ποτών και ο κλάδος των μη μεταλλικών ορυκτών που αποτελούν το 45,8% του ΔΠΜΒ. Αντίθετα, συμπεριλαμβάνονται με μεγάλη στάθμιση στο ΔΝΠ κλάδοι που: α) έχουν υποστεί μεγάλη πτώση τιμών των προϊόντων τους στην παγκόσμια αγορά, όπως τα βασικά μέταλλα και τα προϊόντα από μέταλλο, β) υφίστανται κατακόρυφη πτώση της παραγωγής τους από το 2005, όπως η κλωστοϋφαντουργία, τα έτοιμα ενδύματα και η συναρμολόγηση ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων, γ) η παραγωγή τους εξαρτάται από κρατικές παραγγελίες, όπως μηχανήματα και είδη εξοπλισμού και ρυμουλκούμενα οχήματα. Γενικά, εκτός από την παγκόσμια κρίση, η πτώση της παραγωγής των ανωτέρω κλάδων επηρεάζεται το 2009 και από την πτώση της εγχώριας οικοδομικής δραστηριότητας, αλλά και την υποχώρηση της ανταγωνιστικότητας των εγχωρίως παραγομένων προϊόντων λόγω της μεγάλης αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στην Ελληνική μεταποιητική βιομηχανία και εξαιτίας της μεγάλης ανατίμησης του Ευρώ. Έτσι, ο ΔΝΠ μειώθηκε τον Ιούν. 09 κατά -36,0%, σε ετήσια βάση, έναντι -37,7% τον Μάιο. 09 και έναντι αύξησής του κατά +11,9% τον Ιούν. 08. Μεγάλη ήταν η πτώση των παραγγελιών από τη ΖτΕ κατά -43,0%, ενώ η πτώση των παραγγελιών από τις χώρες εκτός της Ζώνης του Ευρώ ανήλθε στο -38,5% και την πτώση των παραγγελιών από την εγχώρια αγορά ανήλθε στο -33,8%. Όλοι οι κλάδοι που συνθέτουν τον ΔΝΠ υπέστησαν σημαντική πτώση με τη μεγαλύτερη να σημειώνεται στα βασικά μέταλλα (με συντελεστή στάθμισης 30% στον δείκτη) κατά - 55,9%. Πάντως, σε μηνιαία βάση ο ΔΝΠ ήταν αυξημένος τον Ιούν. 09 κατά 3,4%, με μεγαλύτερη αύξηση των δεικτών των χημικών προϊόντων (+10,7%), της κατασκευής μεταλλικών προϊόντων (+25,4%), ενώ συνεχίζεται η πτώση της παραγωγής του κλάδου των βασικών μετάλλων (-9,4%). Η πτώση του Δείκτη Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στη Βιομηχανία τον Ιούν. 09 ήταν -26,8% σε ετήσια βάση (Μάιος. 09: -31,4%) και οφείλεται κατά κύριο λόγο στην μεγάλη πτώση της αξίας των πωλήσεων των κλάδων των παραγώγων πετρελαίου και άνθρακα κατά -37,3%, των βασικών μετάλλων (-50,8%), των μηχανημάτων, οχημάτων, ρυμουλκούμενων (-27,2%), του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (-39,5%), κ.ά. Πολύ χαμηλότερη ήταν η πτώση του ΔΚΕ στους κλάδους των τροφίμων (-4,5%), ποτών (-3,4%), καπνού (- 5,3%), μη μεταλλικών ορυκτών (-22,7%), προϊόντων από ελαστική και πλαστική ύλη (-18,4%). Επιπλέον, σε μηνιαία βάση ο ΔΚΕ στη βιομηχανία σημείωσε αύξηση κατά 10,6% τον Ιούν. 09, με σημαντική αύξηση στους δείκτες των τροφίμων και ποτών, αλλά και στα χημικά προϊόντα, στον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, τα μη μεταλλικά ορυκτά και τα έπιπλα. Κόστος Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών και Αγορά Κατοικίας: Ο Γενικός Δείκτης Κόστους Κατασκευής Νέων Κατοικιών υποχώρησε κατά -4,3% τον Ιούλ. 09, σε ετήσια βάση, έναντι σημαντικής αύξησής του κατά 9,5% και 6,6% που είχαν σημειωθεί στους αντίστοιχους μήνες του 2008 και 2007. Οι μειώσεις σε ετήσια βάση σημειώθηκαν στους εξής κλάδους: α) μεταλλικά υλικά βασικής επεξεργασίας (-14,8%), β) καύσιμα μηχανημάτων, ηλεκτρική ενέργεια και νερό (-13,2%), γ) ηλεκτρολογικά υλικά (-5,1%), δ) τεχνητά πετρώδη υλικά (-3,7%) και ε) υλικά ύδρευσης, θέρμανσης και αποχέτευσης (-2,9%). Σημειώνεται ότι οι τιμές των κατοικιών (σύνολο χώρας) τόσο στην πρωτογενή αγορά (νέες κατοικίες) όσο και στη δευτερογενή (αγοραπωλησίες παλαιών κατοικιών) μειώθηκαν στο 1 ο 3μηνο. 09 κατά -2,0% σε ετήσια βάση και κατά -3,9% έναντι του τελευταίου τριμήνου του 2008. Κατά συνέπεια η μεταβολή των τιμών των κατοικιών τους πρώτους μήνες του 2009 υπολείπεται, τόσο της μεταβολής των τιμών των κατασκευαστών, όσο και του συνολικού κόστους κατασκευής τους. Διεθνής Οικονομία ΗΠΑ: Στην αγορά ακινήτων ενισχύονται οι ενδείξεις για αντιστροφή της πτωτικής πορείας. Ειδικότερα, στο προηγούμενο 7ήμερο σημειώθηκαν: α) Νέα αύξηση του δείκτη τιμών κατοικιών S&P s/case-shiller κατά 1,4% σε μηνιαία βάση τον Ιούν. 09, με την πτώση του σε ετήσια βάση να περιορίζεται στο -15,4%. Τον 2
Μάι. 09 είχε επίσης σημειωθεί αύξηση κατά 0,5% σε μηνιαία βάση. Η εξέλιξη αυτή ενισχύει την εκτίμηση των αγορών ότι το περιβάλλον στην αγορά ακινήτων έχει αλλάξει ουσιαστικά σε σχέση με την εξαιρετικά αρνητική πορεία που επικρατούσε πριν 4-μήνες. β) Πολύ μεγαλύτερη του αναμενομένου αύξηση των πωλήσεων υπαρχόντων κατοικιών κατά 7,2% σε μηνιαία βάση τον Ιούλ. 09 (η μεγαλύτερη αύξηση από τον Αύγ. 07), από 3,6% τον Ιούν. 09, ενώ και σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 5,0%. Η μέση τιμή πώλησης αυξήθηκε κατά 4,2% σε μηνιαία βάση στις $ 237 χιλ., ενώ το απόθεμα των κατοικιών που είναι διαθέσιμο προς πώληση αντιστοιχεί σε πωλήσεις 9,4 μηνών, από 11 μήνες τον Ιούλ. 08. γ) Ο αριθμός των κατοικιών που εισήλθε στο στάδιο της κατασκευής και των εκδοθεισών αδειών οικοδομών σημείωσε πτώση κατά -1,0% και κατά -1,8% αντίστοιχα σε μηνιαία βάση τον Ιούλ. 09, έναντι, όμως, της μεγάλης αύξησής του κατά 6,5% και 10% αντίστοιχα τον Ιούν. 09. Το συμπέρασμα είναι ότι οι ενδείξεις σταθεροποίησης της αγοράς ακινήτων εδραιώνονται και μετατρέπονται σε αναμφισβήτητες ενδείξεις ότι η αγορά αυτή εισέρχεται τελικά σε πορεία ανάκαμψης. Οι επενδύσεις σε κατοικίες ενδέχεται να έχουν θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση στο 3 ο 3μηνο. 09, για πρώτη φορά από το 2006. 140 130 120 110 100 90 80 70 ΗΠΑ: Αριθμός ακινήτων που εισήλθαν στο στάδιο της κατασκευής και Πωλήσεις υπαρχόντων κατοικιών ακίνητα που εισήλθαν στο στάδιο της κατασκευής πωλήσεις υπαρχόντων κατοικιών 60 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Στην αγορά εργασίας, οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας των ΗΠΑ αυξήθηκαν απροσδόκητα κατά 15 χιλ. την εβδομάδα που έκλεισε στις 15.08.2009 στις 576 χιλ., ενώ ο μέσος 4 εβδομάδων διαμορφώθηκε στις 570 χιλ.. Η εξέλιξη αυτή επαναφέρει στο προσκήνιο τον κίνδυνο για μια νέα σχετικά μεγάλη πτώση της απασχόλησης τον Αύγ. 09. Σημειώνεται ότι για επάνοδο της οικονομίας των ΗΠΑ σε πορεία διατηρήσιμης ανάκαμψης απαιτείται η σημαντική μείωση των αριθμού των αιτήσεων για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας γύρω στις 400 χιλ. την εβδομάδα. Η μείωση αυτή δεν αναμένεται πριν από το 4 ο 3μηνο. 09. Στον τομέα της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημειώθηκε αύξηση του σχετικού δείκτη του Conference Board στο 54,1 τον Αύγ. 09, από 47,4 τον Ιούλ. 09, χωρίς, ωστόσο ο δείκτης να ξεφεύγει από τα πολύ χαμηλά επίπεδα στα οποία διακυμαίνεται τους τελευταίους μήνες. Οι έως τώρα εξελίξεις στην αγορά εργασίας και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη δεν σηματοδοτούν βιώσιμη ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης στην οικονομία των ΗΠΑ. Πάντως, οι χρηματιστηριακές αγορές εκτιμούν ως πολύ θετικές τις εξελίξεις στην οικονομία και κυρίως στην αγορά κατοικίας τους τελευταίους μήνες, καθώς 7,5 7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 και την κερδοφορία των επιχειρήσεων στο 2 ο 3μηνο. 09 (πτώση των κερδών των εταιριών του S&P s 500 κατά -27,8% στο 2 ο 3μηνο. 09, από -35,5% στο 1 ο 3μηνο. 09), εξέλιξη που αντικατοπτρίζεται στην διαμόρφωση των βασικών χρηματιστηριακών δεικτών στα υψηλότερα επίπεδα από τον Οκτ. 08. Ειδικότερα, η μεγάλη αύξηση των τιμών των μετοχών των τραπεζών συμβάλλει ήδη στην επίτευξη κερδών από τις Κυβερνήσεις που είχαν συμβάλλει στην ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας ορισμένων τραπεζών με αγορά κοινών μετοχών. Για παράδειγμα, η Κυβέρνηση των ΗΠΑ καταγράφει κέρδη $ 11 δις από τη συμμετοχή της κατά 34% στο μετοχικό κεφάλαιο της Citigroup, ενώ η Κυβέρνηση της Ελβετίας προχώρησε στην πώληση του 9,0% των μετοχών της UBS που είχε αγοράσει τον Μάρτ. 09 με κέρδος SFr 1,2 δις. Από τα στοιχεία αυτά γίνεται φανερό ότι, αν συνεχιστεί η παρατηρούμενη τους τελευταίους μήνες βελτίωση της λειτουργίας του χρηματοοικονομικού συστήματος σε παγκόσμιο επίπεδο, το ύψος των ζημιών που θα υποστούν τελικά οι Κυβερνήσεις λόγω της συμβολής τους στη σταθεροποίηση πολλών χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων θα είναι πολύ μικρότερο από ότι είχε εκτιμηθεί έως τον Απρ. 09. Πίνακας 3. Εκτιμήσεις της Κυβέρνησης των ΗΠΑ για τις μακροοικονομικές εξελίξεις (%) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Αύξηση ΑΕΠ 1,1-2,8 2,0 3,8 4,3 4,3 4,1 Αποπληθωριστής ΑΕΠ 2,2 1,8 1,3 1,3 1,6 1,7 1,7 Πληθωρισμός ΔΤΚ 3,8-0,7 1,4 1,5 1,9 2,0 2,0 Ανεργία 5,8 9,3 9,8 8,6 7,7 6,8 5,9 Επιτόκιο 3μηνα έντοκα 1,4 0,2 1,3 2,6 3,8 4,0 4,0 Απόδοση 10ετών ομολόγων 3,7 3,6 4,5 4,9 5,2 5,2 5,2 Πηγή: Reuters Πάντως, η Κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι ενώ το έλλειμμα του προϋπολογισμού στο οικονομικό έτος 2008-2009 θα είναι τελικά χαμηλότερο στα $ 1,59 τρις (από $ 1,84 τρις που είχε εκτιμηθεί αρχικά), το συνολικό έλλειμμα στην επόμενη 10ετία θα ανέλθει στα $ 9,0 τρις., από $ 7,11 τρις που είχε εκτιμηθεί αρχικά. Παρόλα αυτά, οι αποδόσεις των μακροχρόνιων ομολόγων των ΗΠΑ σημείωσαν κατακόρυφη πτώση στο 7ήμερο που πέρασε, με την απόδοση των 10ετών ομολόγων να διαμορφώνεται στα 3,49% την 25.8.2009, παρά τη μεγάλη προσφορά τίτλων που σημειώθηκε στην πρωτογενή αγορά στην ίδια περίοδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ξένες κεντρικές τράπεζες αύξησαν τα υπόλοιπα των ομολόγων των ΗΠΑ που διακρατούν στα χαρτοφυλάκιά τους κατά $ 7,2 δις την εβδομάδα που έληξε την 20.8.2009, στα $ 2,82 τρις. Με αυτό τον τρόπο για μια ακόμη φορά απέτρεψαν μια μεγαλύτερη διολίσθηση του δολαρίου σε μια περίοδο κατά την οποία σημειώθηκε νέα μείωση της τάσης αποφυγής κινδύνου διεθνώς. Ζώνη του Ευρώ: Συνεχίζονται οι ενθαρρυντικές ενδείξεις για έξοδο της οικονομίας από την κρίση και για είσοδό της σε πορεία ελαφριάς ανάκαμψης ήδη από το 3 ο 3μηνο. 09, μετά τη μικρότερη της αναμενόμενης μείωση του ΑΕΠ κατά -0,1% σε 3μηνιαία βάση το 2 ο 3μηνο. 09. 3
Ο ενοποιημένος δείκτης υπευθύνων προμηθειών (PMI) σημείωσε νέα μεγαλύτερη της αναμενομένης αύξηση τον Αυγ. 09 στο 50,0 (υψηλό επίπεδο 15 μηνών), από 47,0 τον Ιούλ. 09 και 44,0 τον Μάιο. 09. Ειδικότερα, σημαντική αύξηση σημειώθηκε στον δείκτη PMI στις υπηρεσίες επίσης σε υψηλό επίπεδο 15 μηνών στο 49,5, από 45,7 τον Ιούλ. 09, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης στη μεταποιητική βιομηχανία επίσης αυξήθηκε στο 47,9, από 46,3 τον Ιούλ. 09. Η νέα βελτίωση των βραχυχρόνιων αυτών δεικτών είναι ενθαρρυντική και δείχνει την τόνωση της εγχώριας ζήτησης, ενώ η πτωτική πορεία της μεταποιητικής παραγωγής αναμένεται να αμβλυνθεί σημαντικά στους επόμενους μήνες, μετά την μεγάλη πτώση της κατά -17,0% και -20,5% τον Μάιο. 09 και τον Απρ. 09. Επίσης, σημειώνεται η αύξηση του υποδείκτη ΡΜΙ στην απασχόληση στο 45,8 τον Αύγ. 09, από 42,7 τον Ιούλ. 09 εξέλιξη που πιθανώς δείχνει ότι η πτωτική πορεία της απασχόλησης θα περιορισθεί τους επόμενους μήνες. Τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την βελτίωση των δεικτών καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενδεχομένως σηματοδοτούν και την αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης στα επόμενα 3μηνα. Πάντως, η διαμόρφωση του δείκτη στο 50 είναι συμβατή με αύξηση του ΑΕΠ περί το +0,2% σε 3μηνιαία βάση στο 3 ο 3μηνο. 09. 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% -1,0% -1,5% -2,0% -2,5% -3,0% ΑΕΠ (% 3μηνιαία μεταβολή) ΡΜΙ ενοποιημένος δείκτης GDP Grow th (% q/q - LHS) Composite PMI (RHS) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Όσον αφορά τις επιμέρους οικονομίες, στη Γερμανία ο δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση και τις υπηρεσίες βελτιώθηκε στο 49,0 και 54,1 αντίστοιχα τον Αύγ. 09, από 45,7 και 48,1 τον Ιούλ. 09, εξέλιξη που ενισχύει την πιθανότητα μεγαλύτερης αύξησης του ΑΕΠ το 3 ο 3μηνο. 09. Επίσης, στη Γαλλία, ο δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση και τις υπηρεσίες ανήλθε στο 50,2 και 48,9 τον Αύγ. 09, από 48,1 και 45,5 τον Ιούλ. 09. Επιπλέον των ανωτέρω, οι βιομηχανικές παραγγελίες αυξήθηκαν κατά +3,1% σε μηνιαία βάση τον Ιούν. 09, από -0,5% τον Μάιο. 09, ενώ σε ετήσια βάση ήταν μειωμένες κατά -25,1% από -30,3% αντίστοιχα. Η μεγάλη αύξηση τον Ιούν. 09 οφείλεται κυρίως στην αύξηση των παραγγελιών κεφαλαιουχικού εξοπλισμού κατά 5,6% σε μηνιαία βάση. Η μεγαλύτερη της αναμενομένης αύξηση των παραγγελιών ενισχύει επίσης την πιθανότητα αύξησης του ΑΕΠ στη ΖτΕ από το 3 ο 3μηνο. 09, όπως προαναφέρθηκε. Ο ρυθμός πτώσης των παραγγελιών σε ετήσια βάση τον Ιούν. 09 ήταν: στη Γερμανία (-28,1%), την Ισπανία (-25,6%) και τη Γαλλία (-22,1%), ενώ άνοδος των παραγγελιών κατά 60 45 30 15 +4,2% σε ετήσια βάση σημειώθηκε στην Ιρλανδία, έναντι μείωσής τους κατά -14,3% τον Μάιο. 09. Γερμανία: Βελτίωση της οικονομίας σημειώθηκε στο 2 ο 3μηνο. 09, όπου το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% σε 3μηνιαία βάση, ενώ σημείωσε και πάλι μεγάλη πτώση κατά -7,1% σε ετήσια βάση. Η εξέλιξη αυτή ακολουθεί τη δραματική πτώση του ΑΕΠ κατά -3,5% σε 3μηνιαία βάση και κατά -6,4% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο. 09 και κατά -2,2% και -1,8% στο 4 ο 3μηνο. 08. Η θετική αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση θεωρήθηκε ως έξοδος της οικονομίας από την ύφεση στο 2 ο 3μηνο. 09 και οφείλεται κυρίως στις θετικές εξελίξεις στους ακόλουθους τομείς: Γερμανία: ΑΕΠ (% μεταβολή σε 3μηνιαία βάση) 2o 3μηνο 09 1o 3μηνο 09 4ο 3μηνο 08 ΑΕΠ 0,3-3,5-2,2 Ιδιωτική Κατανάλωση 0,7 0,6-0,3 Κεφαλαιακές Επενδύσεις 0,8-7,7-2,7 Επενδύσεις σε Εξοπλισμό -0,5-18,5-4,9 Εξαγωγές -1,2-10,5-8,1 Εισαγωγές -5,1-5,3-4,1 Πηγή: Reuters, Στατιστική Υπηρεσία Γερμανίας α) Η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 0,7% σε 3μηνιαία βάση και κατά 0,5% σε ετήσια βάση στο 2 ο 3μηνο. 09, έναντι αύξησής της κατά 0,6% σε 3μηνιαία βάση στο 1 ο 3μηνο. 09. Η συμβολή της στην αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση ήταν 0,4 π.μ. Η μεγάλη αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων, λόγω των μέτρων ενίσχυσης της βιομηχανίας αυτοκινήτων, σε συνδυασμό με τα δημοσιονομικά πακέτα στήριξης της οικονομίας, οδήγησαν στην αύξηση αυτή στο 2 ο 3μηνο, εξέλιξη ωστόσο που μπορεί να αντιστραφεί τα επόμενα 3μηνα. β) Στον τομέα των επενδύσεων, η διαφαινόμενη ανάκαμψη της δανειστικής δραστηριότητας των τραπεζών στον τομέα των στεγαστικών δανείων (αντίθετα με ότι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη) οδήγησε σε αύξηση των επενδύσεων κατά +0,8%, έναντι της πτώσης τους κατά -7,7% το 1 ο 3μηνο. 09. Επίσης, η πτώση των επενδύσεων σε μηχανήματα και εξοπλισμό ήταν σημαντικά μικρότερη από την μεγάλη πτώση τους κατά -18,5% σε 3μηνιαία βάση στο 1 ο 3μηνο. 09. Τέλος, οι επενδύσεις σε κατασκευές (εκτός κατοικιών) αυξήθηκαν κατά 1,4%, έναντι της αναθεωρημένης αύξησης +0,2% το 1 ο 3μηνο. 09. Τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την αύξηση των βιομηχανικών παραγγελιών κατά +4,6% σε μηνιαία βάση τον Ιούν. 09, αλλά και την διαρκή βελτίωση του δείκτη ΡΜΙ στην μεταποίηση, σηματοδοτούν την ανάκαμψη της βιομηχανίας τους επόμενους μήνες και ως εκ τούτου την αύξηση των επενδύσεων και τα επόμενα 3μηνα. γ) Η περιορισμένη μείωση των εξαγωγών κατά -1,2%, μετά από μείωση -10,5% το 1 ο 3μηνο. 09, σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη μείωση κατά -5,1% των εισαγωγών στο 3μηνο αυτό, οδήγησε στην θετική συμβολή του εξωτερικού τομέα στην αύξηση του ΑΕΠ κατά +1,6 π.μ., έναντι -2,6 π.μ. το 1 ο 3μηνο. 09. δ) Τέλος, η μεταβολή των αποθεμάτων συνέβαλλε αρνητικά στην αύξηση του ΑΕΠ κατά -1,9 π.μ., 4
έναντι 0 π.μ. το 1 ο 3μηνο. 09, μείωση η οποία αντισταθμίστηκε πλήρως από την θετική συμβολή της κατανάλωσης και των καθαρών εξαγωγών. Συμπερασματικά, η έξοδος της οικονομίας της Γερμανίας από την ύφεση από το 2 ο 3μηνο. 09 στηρίζεται αφενός στην εφαρμογή των εγχώριων δημοσιονομικών προγραμμάτων ενίσχυσης της οικονομίας της και αφετέρου στην εφαρμογή των αντίστοιχων προγραμμάτων στις οικονομίες των χωρών στις οποίες η Γερμανία εξάγει τα προϊόντα της. Οι εξελίξεις αυτές, ωστόσο, δεν είναι διατηρήσιμες, όσο η Γερμανία συνεχίζει να στηρίζει την ανάπτυξη στον εξωτερικό τομέα και δεν εντείνει τις προσπάθειές της για αύξηση σε μονιμότερη βάση της εγχώριας καταναλωτικής ζήτησης και των επενδύσεων σε κατοικίες και άλλες εγχώριες κατασκευές. Με βάση τα ανωτέρω, αναμένεται τώρα μικρότερη μείωση του ΑΕΠ περί το -5,0% το 2009 και περιορισμένη αύξησή του περί το 1,0% το 2010. Σερβία: Το ΔΝΤ ξεκίνησε στις 24.08.09 τη διαδικασία επανεξέτασης του δανείου ύψους 3 δις και διάρκειας 27-μηνών που χορήγησε τον Μάρτ. 09. Η εκταμίευση της 1 ης δόσης του δανείου ύψους 788 εκατ. έγινε τον Μάιο. 09 ενώ η 2 η δόση 800 εκατ. είναι προγραμματισμένη εντός του Αυγ. 09. Η μεγάλη μείωση των εσόδων του προϋπολογισμού και η αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος στα RSD 56,3 δις στο 1 ο 6μηνο. 09, έναντι του στόχου για έλλειμμα RSD 35 δις που έχει συμφωνηθεί με το ΔΝΤ (RSD 88,9 δις για το 2009), αποτελεί κύριο θέμα στις συζητήσεις. Τον Ιούλ. 09 το έλλειμμα μειώθηκε στα RSD 53,8 δις, όμως η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται συνήθως στο τελευταίο 3μηνο. Το ΔΝΤ αναμένεται να συμφωνήσει σε αναθεώρηση του στόχου για το έλλειμμα στο 4,5% του ΑΕΠ, απαιτώντας άμεση προώθηση μεταρρυθμίσεων για συγκράτηση των δημόσιων δαπανών και για ενίσχυση των εσόδων. Εκτιμάται ότι με την υπάρχουσα δημοσιονομική πολιτική το έλλειμμα θα ανέλθει περίπου στο 6% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός χρηματοδοτεί 436 χιλ. δημόσιους υπαλλήλους, 1,65 εκατ. συνταξιούχους, και 100 χιλ. άτομα που εισπράττουν κοινωνικές επιδοτήσεις. Εντός του μηνός η κυβέρνηση έχει προγραμματίσει την ανά-χρηματοδότηση περίπου RSD 32 δις μέσω της έκδοσης χρέους ύψους RSD 19 δις διάρκειας 3 μηνών και RSD 12 δις διάρκειας 6-μηνών, ενώ στις 26.08.09 θα προχωρήσει στην έκδοση του 1 ου 12μηνου ομολόγου ύψους RSD 1 δις. Η τελευταία έκδοση κρατικών ομολόγων διάρκειας 3- μηνών έγινε με επιτόκιο 12,5% (διατραπεζικό επιτόκιο: 13,25%). Κατά $ 500 εκατ. θα αυξηθούν τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΤτΣερβίας στα τέλη του Αυγ.09 λόγω της νέας κατανομής SDRs ύψους $ 250 δις από το ΔΝΤ. Στα τέλη του Ιουλ. 09 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα ανέρχονταν σε 9,2 δις, αυξημένα κατά 300 εκατ., μετά τη μείωση του ποσοστού των διαθεσίμων που υποχρεούνται να τηρούν οι τράπεζες σε Δηνάρια σε 30% από 35% την 10.7.2009 και μετά την εκταμίευση δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Παγκόσμια Τράπεζα. Η ΤτΣερβίας άφησε αμετάβλητο το βασικό επιτόκιο παρέμβασης στο 12% στις 10.08.2009 έναντι προσδοκιών για μείωσή του κατά 50 100 bps και ενώ παρατηρείται σταθερή ανατιμητική πορεία του RSD κατά 13,5% έναντι του Δολαρίου και 1,8% έναντι του Ευρώ από τον Μάρτ. 09. Ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ διατηρείται στο υψηλό 8,5% τον Ιούλ. 09 από 8,3% τον Ιούν. 09. Η επαναφορά της οικονομίας σε θετική ανάπτυξη διευκολύνεται από την μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά -72,9% σε ετήσια βάση το 1 ο 6μηνο. 09 στα $ 6,93 δις. Το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε κατά -45,9%, ενώ η μείωση των ξένων άμεσων επενδύσεων κατά -47,8% και των λοιπών επενδύσεων κατά -53,2% οδήγησαν σε μείωση του πλεονάσματος στον λογαριασμό κεφαλαίων κατά -72,6%, στα $ 1,35 δις. Βουλγαρία: Συνεχίζεται η επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα και τον Ιούλ. 09, στο 7,8% σε ετήσια βάση από 11,3% τον Ιούν. 09 και 31,6% τον Δεκ. 09. Οι πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 7,1% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. 09 από 10,3% τον Ιούν. 09 και 31,8% τον Δεκ. 08. Ανάλογη επιβράδυνση σημειώθηκε και στις πιστώσεις προς τα νοικοκυριά στο 9,1% τον Ιούλ. 09 από 13% τον Ιούν. 09 και 31,3% τον Δεκ. 08. Ειδικότερα, η καταναλωτική πίστη επιβραδύνθηκε στο 4,8%, από 8,7% τον Ιούν. 09 και 26,7% τον Δεκ. 08, ενώ η αύξηση των στεγαστικών δανείων περιορίστηκε στο 15,1% τον Ιούλ. 09 από 19,1% τον Ιούν. 09 και 38,0% τον Δεκ. 08. Ρουμανία: Η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα σε Ευρώ συνέχισε να διαμορφώνεται σε αρνητικά επίπεδα για 3 ο συνεχόμενο μήνα στο -7,6% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. 09, από -3,8% τον Ιούν. 09 και 18,6% τον Δεκ. 08. Ειδικότερα οι πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις μειώθηκαν κατά -9,7% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. 09 από -6,7% τον Ιούν. 09 και +14,4% τον Δεκ. 08, ενώ αρνητικό ρυθμό είχαν και οι πιστώσεις προς τα νοικοκυριά, οι οποίες μειώθηκαν κατά -5,6% τον Ιούλ. 09 από -0,9% τον Ιούν. 09 και 23,1% τον Δεκ. 08, κυρίως λόγω της μείωσης των καταναλωτικών δανείων κατά -9,3% τον Ιούλ. 09 από -3,9% τον Ιούν. 09 ενώ τα στεγαστικά δάνεια επιβραδύνθηκαν στο 9,7% από 11,3% αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι η επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης εκφρασμένη σε εγχώριο νόμισμα ήταν σημαντικά μικρότερη γεγονός που αντικατοπτρίζει την σημαντική διολίσθηση του εγχώριου νομίσματος κατά 20% έναντι του Ευρώ την περίοδο Αυγ. 09- Ιούλ. 09. Συνεπώς σε εγχώριο νόμισμα, οι πιστώσεις προς τον ιδιωτικό τομέα διαμορφώθηκαν στο 10,8% τον Ιουλ. 09 από 11,2% τον Ιούν. 09. Ειδικότερα οι πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις επιταχύνθηκαν στο 8,3% τον Ιούλ. 09 από 7,9% τον Ιούν. 09, ενώ οι πιστώσεις προς τα νοικοκυριά επιβραδυνθήκαν στο 13,2% από 14,5% αντίστοιχα. 5
Εβδομαδιαίο Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών 26 Αυγούστου 2009 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές ή όπως διαφορετικά ορίζεται) Ετήσια στοιχεία 2004 2005 2006 2007 2008 2009* ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) 4,9 2,9 4,5 4,0 2,9-0,5 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,7 4,3 4,8 3,0 2,2-0,6 Δημόσια Κατανάλωση 2,9 1,2 0,0 7,7 3,2 3,2 Ακαθάριστες Επενδύσεις 0,1-3,6 8,1 9,7-5,2-9,7 - Κατοικίες -1,9 0,0 29,1-6,8-29,1-17,2 - Εξοπλισμός 12,7-1,0 14,2 9,1-3,5 1,5 Μεταποίηση 1,2-0,8 1,4 1,8-4,2-0,5 Ανεργία (%) 10,2 9,5 8,6 8,0 7,4 9,0 Συνολική Απασχόληση 0,9 1,5 2,5 1,3 1,2-0,2 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 2,9 3,5 3,2 2,9 4,2 1,2 Δείκτης Τιμών Παραγωγού (εγχώρια αγορά, μέσα επίπεδα) 3,5 5,9 6,9 3,3 8,6-5,0 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 1,8 3,7 4,6 6,3 5,7 5,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 19,5 21,8 19,7 20,0 15,9 6,0 Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -7,4-5,1-2,6-3,6-5,0-5,5 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (κεφαλαιακές μεταβιβάσεις, % ΑΕΠ) -4,5-6,3-9,6-12,4-12,7-8,5 *Προβλέψεις ΔΟΜ Alpha Bank Τριμηνιαία στοιχεία 2006 2007 2008 2008 2009 IV I 2009 διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων και λιπαντικών αυτ/των) 8,0 2,3-1,4-4,0-9,4-10,8 (5μην 09) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 0,5 4,3-7,0-22,6-38,7-23,5 (7μην 09) Οικοδομική Δραστηριότητα -19,5-5,0-17,1-23,9-16,3-28,1 (5μην 09) Βιομηχανική Παραγωγή (μεταποίηση) 0,8 1,8-4,2-8,5-11,7-12,0 (6μην 09) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 52,4 53,7 50,4 43,8 39,0 48,8 (7ος 09) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 103,0 108,4 88,9 67,8 48,4 57,2 (7ος 09) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 101,5 102,8 91,9 76,7 64,9 73,8 (7ος 09) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -33,0-28,0-46,0-56,0-53,0-49,0 (7ος 09) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας 21,1 21,5 15,9 15,9 10,8 7,6 (6ος 09) Επιχειρήσεις 17,2 20,6 18,7 18,7 12,2 8,8 (6ος 09) - Βιομηχανία 9,8 11,2 15,8 15,8 9,0 2,5 (6ος 09) - Κατασκευές 27,9 29,5 35,2 35,2 17,4 10,8 (6ος 09) - Τουρισμός 11,5 23,8 19,7 19,7 13,4 9,4 (6ος 09) Νοικοκυριά 25,7 22,4 12,8 12,8 9,2 6,2 (6ος 09) - Καταναλωτική Πίστη 23,9 22,4 16,0 16,0 10,9 6,6 (6ος 09) - Στεγαστικά Δάνεια 26,3 21,9 11,5 11,5 8,7 6,0 (6ος 09) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή 3,2 2,9 4,2 2,9 1,5 0,6 (7ος 09) Δομικός Πληθωρισμός 2,7 2,9 3,4 3,5 3,2 2,0 (7ος 09) Δείκτης Τιμών Παραγωγού (εγχώρια αγορά) 7,3 4,1 10,0 1,3-5,2-9,5 (5ος 09) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 0,98 1,14 1,17 1,18 0,89 0,50 (5ος 09) Χορηγήσεων Επιχειρήσεων (Βραχυχρόνια) 7,18 7,54 7,61 7,48 6,56 6,10 (5ος 09) Καταναλωτικών Δανείων 10,37 10,39 11,03 11,61 11,82 11,44 (5ος 09) Στεγαστικών Δανείων (άνω των 10 ετών) 4,64 4,61 4,80 4,87 4,79 4,76 (5ος 09) Euribor 3μηνών 3,08 4,28 2,89 2,89 1,51 1,27 (5ος 09) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 4,07 4,50 4,80 5,03 5,35 5,22 (5ος 09) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές 4,5 4,0 2,9 2,4 0,3-0,2 (2 ο 3μην 09) Τελική Κατανάλωση 3,9 3,9 2,4 1,0 1,1 1,1 (1 ο 3μην 09) Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου 9,2 4,9-11,5-5,3-6,3-6,3 (1 ο 3μην 09) Εξαγωγές 10,9 3,1 2,2-1,6-20,2-20,2 (1 ο 3μην 09) Εισαγωγές 9,7 6,7-4,4-5,2-16,8-16,8 (1 ο 3μην 09) Ισοζύγιο Πληρωμών (σε δις ) Εξαγωγές Αγαθών 16,2 17,5 19,8 19,8 3,7 7,4 (6μην 09) Εισαγωγές Αγαθών 51,4 58,9 63,9 63,9 11,4 22,8 (6μην 09) Εμπορικό Ισοζύγιο -35,3-41,5-44,1-44,1-7,7-15,4 (6μην 09) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 14,6 13,5 13,2 13,2 0,9 1,5 (6μην 09) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 41,4% 32,5% 29,9% 29,9% 11,2% 9,9% (6μην 09) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) -20,6-28,1-30,9-30,9-6,9-13,8 (6μην 09) Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) 0,9-2,5 1,7 1,7 0,1 1,2 (6μην 09) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) 8,1 17,4 16,4 16,4 15,2 23,2 (6μην 09) Χρηματιστήριο Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 4.394,1 5.123,4 1.786,5 1.786,5 1.684,4 2.364,4 (7ος 09) (% μεταβολή) 19,9 17,9-65,5-65,5-57,7-30,4 (7ος 09) Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 74,1 85,7 27,7 27,7 25,4 35,8 (7ος 09) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΣΥΕ