Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ενότητα 9: Κρατικές Πολιτικές και Χρηματοπιστωτικά Θέματα Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Eνότητα 9 Κρατικές Πολιτικές και Χρηματοπιστωτικά Θέματα
Περίγραμμα Τι πραγματεύεται η διεθνής οικονομική; Τα οφέλη από το εμπόριο Η δομή του εμπορίου Κρατική πολιτική και εμπόριο Διεθνή χρηματοπιστωτικά θέματα Διεθνές εμπόριο και διεθνής χρηματοπιστωτική 1-2
Τι πραγματεύεται η διεθνής οικονομική; Η διεθνής οικονομική εξετάζει την αλληλεπίδραση των χωρών, μέσω του εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, των χρηματικών ροών και της επένδυσης. Η διεθνής οικονομική έχει μακρά ιστορία, αλλά ποτέ η μελέτη των διεθνών οικονομικών σχέσεων δεν ήταν τόσο σημαντική όσο είναι σήμερα. Οι εθνικές οικονομίες είναι πιο στενά από ποτέ συνδεδεμένες μεταξύ τους μέσω του διεθνούς εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, των διεθνών ροών χρήματος και των διεθνών επενδύσεων. 1-3
Τι πραγματεύεται η διεθνής οικονομική; (συνέχεια) Το διεθνές εμπόριο έχει σχεδόν τριπλασιάσει το μερίδιό του στη συνολική οικονομία των ΗΠΑ τα τελευταία 40 χρόνια. Για άλλες χώρες οι διεθνείς οικονομικές σχέσεις είναι ακόμα πιο κρίσιμες απ ό,τι για τις ΗΠΑ. 1-4
Σχ. 1-1: Εξαγωγές και εισαγωγές ως ποσοστό του εθνικού εισοδήματος των HΠA 1-5
Σχ. 1-2: Εξαγωγές και εισαγωγές ως ποσοστό του εθνικού εισοδήματος το 2005 Source: Organization for Economic Cooperation and Development 1-6
Οφέλη από το εμπόριο Τα οφέλη από το εμπόριο στηρίζονται σε αρκετές ιδέες. 1. Όταν ένας αγοραστής ή ένας πωλητής εμπλέκονται σε μια εκούσια συναλλαγή και οι δύο λαμβάνουν κάτι που θέλουν, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η θέση τους. Οι Νορβηγοί καταναλωτές μπορούν ν αγοράσουν πορτοκάλια μέσω του διεθνούς εμπορίου, που είναι δύσκολο να παραχθούν στη Νορβηγία. Ο παραγωγός των πορτοκαλιών μπορεί να χρησιμοποιήσει το εισόδημα που λαμβάνει, για την αγορά των πραγμάτων που επιθυμεί. 1-7
Οφέλη από το εμπόριο (συνέχεια) 2. Πώς μπορεί μια χώρα που είναι η πιο (λιγότερο) αποτελεσματική παραγωγός των πάντων να ωφεληθεί από το εμπόριο; Επειδή η ποσότητα των πόρων είναι περιορισμένη, οι χώρες μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτούς τους πόρους για την παραγωγή των προϊόντων στα οποία είναι πιο παραγωγικές (σε σχέση με τις άλλες επιλογές παραγωγής) και μετά να πωλήσουν αυτά τα προϊόντα και ν αγοράσουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες που θέλουν να καταναλώσουν. Οι χώρες μπορούν να ειδικευτούν στην παραγωγή και να καταναλώνουν πολλά αγαθά και υπηρεσίες μέσω του εμπορίου. 1-8
Οφέλη από το εμπόριο (συνέχεια) 3. Το εμπόριο προβλέπεται ότι θα ωφελήσει μια χώρα κάνοντάς την αποτελεσματικότερη όταν εξάγει αγαθά που χρησιμοποιούν άφθονους πόρους και εισάγει αγαθά που χρησιμοποιούν σπάνιους πόρους. 4. Όταν οι χώρες ειδικεύονται, μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικότερες λόγω της μεγάλης κλίμακας της παραγωγής. 5. Οι χώρες μπορούν επίσης να κερδίσουν από το εμπόριο σημερινών και μελλοντικών πόρων (δανεισμός). 1-9
Οφέλη από το εμπόριο (συνέχεια) Το εμπόριο προβλέπεται ότι θα ωφελήσει τις χώρες ως σύνολο με αρκετούς τρόπους, αλλά μπορεί να βλάψει συγκεκριμένες ομάδες σε μια χώρα. Το διεθνές εμπόριο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τους ιδιοκτήτες των πόρων που χρησιμοποιούνται εντατικά σε κλάδους που ανταγωνίζονται τις εισαγωγές. Επομένως, το εμπόριο μπορεί να επηρεάσει τη διανομή του εισοδήματος σε μια χώρα. Οι αντιπαραθέσεις για το εμπόριο θα έπρεπε να εμφανίζονται ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες κάθε χώρας και όχι ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες. 1-10
Δομή του εμπορίου Διαφορές στο κλίμα και τους πόρους μπορούν να εξηγήσουν γιατί η Βραζιλία εξάγει καφέ και η Αυστραλία εξάγει μετάλλευμα σιδήρου. Αλλά γιατί η Ιαπωνία εξάγει αυτοκίνητα και οι ΗΠΑ εξάγουν αεροσκάφη; Διαφορές στην παραγωγικότητα της εργασίας μπορεί να εξηγήσουν γιατί ορισμένες χώρες εξάγουν συγκεκριμένα προϊόντα. Ο τρόπος που χρησιμοποιούνται οι σχετικές προσφορές κεφαλαίου, εργασίας και γης στην παραγωγή διαφορετικών αγαθών και υπηρεσιών μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί ορισμένες χώρες εξάγουν συγκεκριμένα προϊόντα. 1-11
Κρατική πολιτική και εμπόριο Η κρατική πολιτική επηρεάζει τον όγκο του εμπορίου μέσω των δασμών: ένας φόρος στις εισαγωγές ή τις εξαγωγές, των ποσοστώσεων: ένας ποσοτικός περιορισμός στις εισαγωγές ή τις εξαγωγές, των επιδοτήσεων των εξαγωγών: μια πληρωμή στους παραγωγούς που εξάγουν, ή μέσω άλλων διατάξεων (π.χ. προδιαγραφές προϊόντων) που αποκλείουν τα ξένα προϊόντα από την αγορά, αλλά επιτρέπουν τα εγχώρια προϊόντα. Ποιο είναι το κόστος και ποια τα οφέλη αυτών των πολιτικών; 1-12
Κρατική πολιτική και εμπόριο (συνέχεια) Οι οικονομολόγοι σχεδιάζουν υποδείγματα που προσπαθούν να μετρήσουν τα αποτελέσματα διαφορετικών εμπορικών πολιτικών. Αν μια κυβέρνηση πρέπει να περιορίσει το εμπόριο, ποια πολιτική θα πρέπει να χρησιμοποιήσει; Αν μια κυβέρνηση πρέπει να περιορίσει το εμπόριο, πόσο θα πρέπει να το περιορίσει; Αν μια κυβέρνηση περιορίζει το εμπόριο, ποιο θα είναι το κόστος αν οι κυβερνήσεις των άλλων χωρών αντιδράσουν με τον ίδιο τρόπο; 1-13
Διεθνή χρηματοπιστωτικά θέματα Οι κυβερνήσεις μετρούν την αξία των εισαγωγών και των εξαγωγών, καθώς και την αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που ρέουν προς ή από τις χώρες τους. Με αυτά τα δύο μέτρα συνδέεται το ισοζύγιο συναλλαγματικών διαθεσίμων ή ισοζύγιο πληρωμών: το ισοζύγιο των κεφαλαίων που χρησιμοποιούν οι κεντρικές τράπεζες για τις επίσημες διεθνείς πληρωμές. Οι τρεις προαναφερόμενες αξίες μετρώνται στους εθνικούς λογαριασμούς εισοδήματος. 1-14
Διεθνή χρηματοπιστωτικά θέματα (συνέχεια) Πέρα από τις ροές χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και το ισοζύγιο συναλλαγματικών διαθεσίμων, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες αποτελούν ένα ακόμα σημαντικό χρηματοοικονομικό ζήτημα για τις περισσότερες κυβερνήσεις. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες μετρούν την ποσότητα του εγχώριου νομίσματος που μπορεί να ανταλλαχθεί με ξένο νόμισμα. Επίσης, επηρεάζουν το κόστος των αγαθών που η τιμή τους εκφράζεται σε ξένο νόμισμα (εισαγωγές). Και επηρεάζουν το κόστος των αγαθών που η τιμή τους εκφράζεται σε εγχώριο νόμισμα στις ξένες αγορές (εξαγωγές). 1-15
Διεθνές εμπόριο και διεθνής χρηματοπιστωτική Το διεθνές εμπόριο εστιάζει στις συναλλαγές αγαθών και υπηρεσιών ανάμεσα στις διάφορες χώρες. Αυτές οι συναλλαγές συνήθως περιλαμβάνουν μια φυσική κίνηση αγαθών ή μια δέσμευση συγκεκριμένων πόρων, όπως η εργασία. Η διεθνής χρηματοπιστωτική εστιάζει στις χρηματοοικονομικές ή νομισματικές συναλλαγές ανάμεσα στις διάφορες χώρες. Για παράδειγμα, αγορές δολαρίων ΗΠΑ ή χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων από τους Ευρωπαίους. 1-16
Οδικός χάρτης Θέματα διεθνούς εμπορίου Θεωρία διεθνούς εμπορίου (κεφάλαια 2 7) Διεθνής εμπορική πολιτική (κεφάλαια 8 11) Θέματα διεθνούς χρηματοπιστωτικής Συναλλαγματικές ισοτιμίες και μακροοικονομική ανοικτών οικονομιών (κεφάλαια 12 17) Διεθνής μακροοικονομική πολιτική (κεφάλαια 18 22) 1-17
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.