Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών - Ερευνητικό Σεμινάριο (Kolloquium) Χριστίνα Τακούδα Δρ. Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας Μέλος ΕΕΠ του Σχολείου Νέας Ελληνικής Γλώσσας ΑΠΘ Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2016 christak@smg.auth.gr
o Παραδοσιακό μοντέλο (βλ. γραμματικο-μεταφραστική μέθοδος) επηρεασμένο από τη διδασκαλία της μητρικής και ειδικότερα των κλασικών γλωσσών o Δομικό μοντέλο (<αμερικανικός δομισμός, συμπεριφορισμός) o Προφορικο-ακουστική μέθοδος («Μέθοδος του Στρατού») Χαρακτηριστικά: έμφαση στη διδασκαλία γραμματικής και λεξιλογίου, πιστή αναπαραγωγή της πρότυπης ποικιλίας, επανάληψη, απομνημόνευση
o Επικοινωνιακό μοντέλο: θεωρία των γλωσσικών πράξεων, επικοινωνιακή ικανότητα, κατάκτηση vs. εκμάθηση της Γ2 o Διδασκαλία βάσει Δραστηριοτήτων υπόρρητη διαδικασία μάθησης από την εμπλοκή των διδασκομένων σε δραστηριότητες με επικοινωνιακό σκοπό o Διδασκαλία Γλώσσας με βάση το Περιεχόμενο Κοινά χαρακτηριστικά: ολιστικές προσεγγίσεις, έμφαση στους διδασκόμενους και στη μαθησιακή διαδικασία, διαισθητικές και υπόρρητες γνώσεις για τη γλώσσα
o Διδασκαλία βασισμένη στα κειμενικά είδη / «Το μοντέλο του Σίδνεϊ» επικοινωνιακή ειδολογική ικανότητα, αόρατη ορατή παιδαγωγική < κοινωνικές θεωρίες μάθησης και δράσης Συστημική Λειτουργική Γραμματική (Halliday, 1985) o Γλώσσα για Ειδικούς Σκοπούς o Νέα Ρητορική
o αλφαβητικός / αναγνωριστικός γραμματισμός o λειτουργικός γραμματισμός o κριτικός γραμματισμός o πολλαπλοί γραμματισμοί o αυτόνομα vs. ιδεολογικά / κοινωνικοπολιτισμικά μοντέλα γραμματισμού
o Ξεκίνησε με αφετηρία την παιδαγωγική των κειμενικών ειδών και την άσκηση κριτικής περί αφομοιωτικού μοντέλου γραμματισμού (Cope & Kalantzis, 1993) o New London Group (1996): Συνένωσαν τις παραδόσεις κειμενοκεντρισμού, λειτουργικού και κριτικού γραμματισμού με τα νέα δεδομένα στην επικοινωνία (βλ. ψηφιακά περιβάλλοντα, πολυτροπικότητα των κειμένων) και τις αλλαγές στη σφαίρα της δημόσιας και της ιδιωτικής ζωής (βλ. Νέα Τάξη Πραγμάτων)
o 1 ο στάδιο: αξιοποίηση των διαθέσιμων σχεδίων (ποικίλων σημειωτικών και κοινωνικο-πολιτισμικών πόρων που συμβάλλουν στην κατασκευή νοήματος) o 2 ο στάδιο: η διαδικασία κατασκευής νοήματος καθεαυτή (εμπεριέχει αναζήτηση και δημιουργικότητα, κατασκευή νέων χρήσεων από παλιά υλικά) o 3 ο στάδιο: το ανασχεδιασμένο προϊόν, κάτι περισσότερο από αναπαραγωγή, μετασχηματισμός / αναπλαισίωση σε διαφορετικά κοινωνικο-πολιτισμικά συγκείμενα
o Τοποθετημένη πρακτική στις ταυτότητες και τις εμπειρίες γραμματισμού των υποκειμένων o Ανοιχτή διδασκαλία ως συστηματική υποστήριξη των διδασκομένων στο πλαίσιο κοινοτήτων μάθησης o Κριτική πλαισίωση αποστασιοποίηση από το αντικείμενο μελέτης, υποψιασμένη σύνδεση με το κοινωνικο-πολιτισμικό συγκείμενο o Μετασχηματισμένη πρακτική επέκταση της γνώσης και αναζήτηση αναλογιών σε άλλα πλαίσια / πολιτισμικά περιβάλλοντα
, (Kalantzis & Cope 2013) o Βιώνοντας το γνωστό Βιώνοντας το νέο o Εννοιολογώντας μέσω ορολογίας Εννοιολογώντας μέσω θεωρίας o Αναλύοντας λειτουργικά Αναλύοντας κριτικά o Εφαρμόζοντας κατάλληλα Εφαρμόζοντας δημιουργικά
Δεν πρόκειται για ενιαία, αλλά για διαφορετικές εκδοχές κριτικής παιδαγωγικής, ανάλογα με τις γεωγραφικές, ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες εφαρμογής τους (Κουτσογιάννης 2014): α) φιλελεύθερη / ανθρωπιστική παράδοση (ενδοκειμενικός κριτικός γραμματισμός) β) κοινωνιοκεντρική παράδοση (κοινωνική αλλαγή και αμφισβήτηση των σχέσεων εξουσίας) Κριτικοί Γραμματισμοί / Κριτική Παιδαγωγική
( ) o Για ποιον λόγο και με ποιο σκοπό έχει δημιουργηθεί ένα κείμενο; o Τίνος συμφέροντα εξυπηρετεί και τίνος τα συμφέροντα υπονομεύει; o Θα μπορούσε το κείμενο να έχει διαμορφωθεί με διαφορετική λειτουργία και τρόπο; o Τι είδους δράση/ αντίδραση είναι δυνατό να προκαλέσει στους αποδέκτες;
o Στοχεύουν στην κριτική γλωσσική επίγνωση (εκπαιδευτική εφαρμογή της Κριτικής Ανάλυσης του Λόγου) o Αποσκοπούν στην ενδυνάμωση των διδασκομένων ως ομιλητών/τριών της Γ2 ισότιμων με τις φυσικές ομιλήτριες o Παρέχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στους θεσμούς και ενεργής συμμετοχής στη δημόσια σφαίρα o Προετοιμάζουν τους/τις διδασκόμενους/ες ως πολίτες του σύγχρονου κόσμου, ικανούς/ές να κινούνται μεταξύ γλωσσών και σημειωτικών συστημάτων
o Εκπαιδευτικός φορέας: Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας Α.Π.Θ. oκοινό: ενήλικες αλλοδαποί φοιτητές και υποψήφιοι φοιτητές ήσπουδαστές 2 o Επίπεδα γλωσσομάθειας: προχωρημένων, μέσων, αρχαρίων o Διάρκεια: από έναν κύκλο μαθημάτων εξαμήνου μέχρι ένα διδακτικό δίωρο
( ) oοργάνωση θεματικών ενοτήτων με βάση τα κειμενικά είδη (αμιγώς ακαδημαϊκά και είδη εκλαϊκευτικού επιστημονικού λόγου) o Στόχευση σε κριτική ρητορική επίγνωση των κειμενικών ειδών o Πολυτροπική ανάλυση των κειμένων και μετασχηματισμός / αναπλαισίωσή τους σε άλλα είδη λόγου https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=3401
ICGL12 17/09/2015
ICGL12 17/09/2015
Θεματική ενότητα «Αγορά και εύρεση εργασίας» (επίπεδο μέσων, 6-8 ώρες) Στοχοθεσία: Οι διδασκόμενοι/ες επιδιώκεται να είναι σε θέση o να παράγουν είδη κειμένων σε επικοινωνιακό πλαίσιο (λειτουργικός γραμματισμός) o να περιέρχονται και να αξιολογούν ιστοσελίδες εύρεσης εργασίας στην ελληνική γλώσσα (ψηφιακός γραμματισμός) o να συγκρίνουν και να αξιολογούν κριτικά διαφορετικά είδη κειμένων, συναφούς περιεχομένου (κριτικός γραμματισμός)
Προεκτάσεις κριτικού γραμματισμού Βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=jui_wli1ooc «Ο Gabriel είναι στα 22. Είναι Πορτογάλος και ψάχνει για δουλειά. Έχει πτυχίο και κάποια εμπειρία και είναι πρόθυμος και διατεθειμένος να δουλέψει σε μία άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη Σουηδία, η Ingrid λειτουργεί μια μικρομεσαία επιχείρηση. Ψάχνει κατάλληλους υποψήφιους για μια κενή θέση στην εταιρία της».
«Παρέχεται ευκαιρία στους νέους να προχωρήσουν τη σταδιοδρομία τους και στους εργοδότες να επωφεληθούν από ένα ευρύτερο φάσμα ταλαντούχων ανθρώπων που θα ενισχύσουν την καινοτομία και ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών τους. Ηπρώτη σου εργασία μέσω Eures: Διευκολύνοντας την πρόσληψη και εργασία στην Ευρώπη».
: : (, 2 ) Στοχοθεσία: Οι διδασκόμενοι/ες επιδιώκεται να είναι σε θέση o να κατανοούν τη γλωσσική πληροφορία στο κειμενικό είδος του καταλόγου παραγγελίας (αναγνωριστικός γραμματισμός) o να αξιοποιούν αυθεντικό υλικό για να κάνουν μια παραγγελία στη γλώσσα-στόχο (λειτουργικός γραμματισμός) o να αναγνωρίζουν πολιτισμικά δεσμευμένα χαρακτηριστικά της γλωσσικής πράξης και να αξιολογούν κριτικά τα στερεότυπα που την συνοδεύουν στις διάφορες κουλτούρες (κριτικός γραμματισμός)
Βαλσαμάκη, Φ., Μανάβη, Δ. 2004. «Ορίστε: Ελληνικά για αρχάριους», Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, σελ. 143.
Βαλσαμάκη, Φ., Μανάβη, Δ. ό.π., σελ. 134.
Σιμόπουλος, Γ. κ.ά. 2009. «Ελληνικά Α : Μέθοδος εκμάθησης της ελληνικής ως ξένης γλώσσας», εκδ. Πατάκη, σελ. 190.
Τριανταφυλλίδου, Λ. κ.ά. 2014. «Ελληνικά στο Πι και Φι: Εντατικά μαθήματα ελληνικών για αρχάριους», εκδ. Gutenberg, σελ. 73.
«Κάψε το σενάριο» Ελλάδα vs. Γερμανία https://www.youtube.com/watch?v=du5zf0um0g0
: o Μείξη στοιχείων από γλωσσοδιδακτικές μεθόδους και πρακτικές που ηεκάστοτε διδάσκουσα αξιοποιεί ως διαθέσιμους πόρους / σχέδια της εκπαιδευτικής διαδικασίας o «Μεταμέθοδος» στη διδασκαλία της Γ2: δεν υπάρχουν γενικά εφαρμόσιμες συνταγές επιτυχίας ούτε ητέλεια μέθοδος διδασκαλίας. o Εναλλακτικά, προτείνεται ευελιξία στις μεθοδολογικές προσεγγίσεις και προσαρμοστικότητα στις ανάγκες και τις τοπικές ιδιαιτερότητες της εκπαιδευτικής διαδικασίας, σύμφωνα με τις σύγχρονες λογικές σχεδιασμού.
o o o o o o o o o Βαλσαμάκη, Φ. &Μανάβη, Δ. 2004. Ορίστε: Ελληνικά για αρχάριους. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Baynham, M. 2002. Πρακτικές γραμματισμού (μτφρ. Μ. Αραποπούλου). Αθήνα: Μεταίχμιο. Cope, B. & Kalantzis, M. 1993. The powers of literacy: A genre approach to teaching writing. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press. Cope, B. & Kalantzis, M. 2000. Multiliteracies: New literacies, new learning. Pedagogies: An international journal 4: 164-195. Halliday, M.A.K. 1985. An introduction to functional grammar. London: Edward Arnold. Kalantzis, M. & Cope, B. 2013. Νέα Μάθηση (μτφρ. Γ. Χρηστίδης). Αθήνα: Κριτική. Κουτσογιάννης, Δ. 2014. Κριτικοί γραμματισμοί: Διεθνής εμπειρία και ελληνική πραγματικότητα. http://goo.gl/ls6bnr Σιμόπουλος, Γ. κ.ά. 2009. Ελληνικά Α : Μέθοδος εκμάθησης της ελληνικής ως ξένης γλώσσας. Αθήνα: Πατάκη. Τριανταφυλλίδου, Λ. κ.ά. 2014. Ελληνικά στο Πι και Φι: Εντατικά μαθήματα ελληνικών για αρχάριους. Αθήνα: Gutenberg.