Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου Ελληνική Οικονομία

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016 Ελληνική Οικονομία Η μακροχρόνια και βαθιά οικονομική ύφεση που έπληξε την Ελλάδα στην περίοδο 2009 2013 και η αναζωπύρωσή της το 2015 είχαν σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο στην εγχώρια επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι κύριες συνέπειες ήσαν οι εξής: Πρώτον, η διακοπή είτε η αναστολή λειτουργίας ενός μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων που επλήγησαν από την υψηλή φορολόγηση και την ισχνή εγχώρια ζήτηση. Δεύτερον, η αδυναμία πολλών επιχειρήσεων να εξυπηρετήσουν τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους με βάση τη κερδοφορία τους γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε ουσιαστική μεταβολή του επιχειρηματικού χάρτη της χώρας. Τρίτον, η μετεγκατάσταση είτε η αλλαγή έδρας ενός επίσης μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων, οι οποίες αναζήτησαν ευνοϊκότερο φορολογικό περιβάλλον και επιχειρηματικές ευκαιρίες σε χώρες κυρίως των Βαλκανίων, ώστε να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους. Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 1, ο φορολογικός συντελεστής στην Ελλάδα για τις επιχειρήσεις αυξήθηκε από 20% το 2012 σε 29% το 2015. Ανέρχεται πλέον στο υψηλότερο επίπεδο μεταξύ των γειτονικών βαλκανικών χωρών, καθώς και των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ήταν υπό καθεστώς μνημονιακής επιτηρήσεως. Οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές των γεωγραφικά γειτονικών χωρών οδήγησαν στη μετανάστευση πολλών ελληνικών επιχειρήσεων. Στην ίδια περίοδο, άλλες χώρες που είχαν επίσης συνάψει συμβάσεις μνημονίων αλλά επέλεξαν να επιτύχουν τη δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς σημαντικές αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών στα κέρδη των επιχειρήσεων, όπως η Ιρλανδία και η Κύπρος, ή μείωσαν τους υψηλούς φορολογικούς τους συντελεστές, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, σημειώνουν καλύτερες επιδόσεις στη συλλογή των φορολογικών τους εσόδων (Γράφημα 2). Ρουμανία Σερβία Βουλγαρία Κύπρος Ιρλανδία Πορτογαλία Ισπανία Ελλάδα Πηγή: Deloitte, Eurostat Γράφημα 1. Φορολογικοί Συντελεστές Επιχειρήσεων 10% 10% 10% 13% 13% 13% 16% 16% 15% 15% 20% 21% 2015 2012 25% 30% 28% 29% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Τούτο επιβεβαιώνει την άποψη ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων δεν δύναται να προέλθει μέσω αυξήσεως του απολύτου ύψους των φορολογικών συντελεστών. Αντίθετα, οι βασικοί παράγοντες που φαίνεται να προσδιορίζουν το ύψος των φορολογικών εσόδων επηρεάζονται δυσμενώς από το επίπεδο των φορολογικών συντελεστών. Συγκεκριμένα, Πρώτον, οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές οδηγούν σε συστολή της φορολογικής βάσεως αφού ενισχύουν τα κίνητρα για φοροδιαφυγή και φορααποφυγή δημιουργώντας παράλληλα σημαντικές στρεβλώσεις στην οικονομία. Δεύτερον, η κερδοφορία των επιχειρήσεων και τα κίνητρα για ανάληψη επιχειρηματικής δράσεως συνδέονται αντιστρόφως ανάλογα προς το ύψος των φορολογικών συντελεστών με αρνητικές επιπτώσεις επί του ακαθαρίστου εγχωρίου προϊόντος και της απασχολήσεως. Στην περίπτωση της Ελλάδος ο πιο σημαντικός παράγοντας για την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του φοροελεγκτικού μηχανισμού. Η μείωση της τεράστιας ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, στην Ελλάδα απαιτεί την προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό, καθώς και την ανάπτυξη μιας νέας και καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Οι ανωτέρω στόχοι είναι αδύνατο να επιτευχθούν δίχως την υιοθέτηση ενός φιλικού, σταθερού και απλού φορολογικού συστήματος για την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων. Η εξάλειψη των δημοσιονομικών ανισορροπιών δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διαρκούς αυξήσεως των φορολογικών βαρών στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον που δραστηριοποιούνται οι ελληνικές επιχειρήσεις. Ο αποτελεσματικός έλεγχος των δαπανών του Δημοσίου, η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και η αναβάθμιση της κρατικής μηχανής, και ιδιαίτερα, του εισπρακτικού μηχανισμού αποτελούν τη μόνη αναπτυξιακή πολιτική στον τομέα των δημοσίων οικονομικών. 2,0% Γράφημα 2. Φορολογικά Έσοδα Επιχειρήσεων (% ποσοστό του ΑΕΠ) 2014 6,4% 2,5% 1,9% 2,0% 2,8% 2,2% Βουλγαρία Ιρλανδία Ελλάδα Ισπανία Κύπρος Πορτογαλία Ρουμανία Πηγή: Eurostat

Η τουριστική βιομηχανία το 2015: Ευνοϊκά εξελίχθηκε η τουριστική κίνηση κατά το 2015 καθώς οι διεθνείς αφίξεις ανήλθαν σε 23,6 εκατ., έναντι 22,0 εκατ. το 2014 καταγράφοντας αύξηση κατά 7,1% και σημειώνοντας νέο ρεκόρ αφίξεων στην χώρα μας. Συμπεριλαμβανομένων των ταξιδιωτών κρουαζιέρας, οι ξένοι επισκέπτες στην Ελλάδα εκτιμώνται άνω 26 εκατ. το 2015. 12 9 6 3 0 Ταξιδιωτικές Εισπράξεις και Αφίξεις Ταξ. Εισπράξεις ( δισ.) δισ. εκατ. 14,1 15 άτομα Αφίξεις (εκατ. ατόμα) Κρουαζιέρα 13,4 27 11,4 11,3 11,6 12,2 24 10,4 10,5 10,4 9,6 2,5 2,5 12 21 18 2,1 9 1,4 15 15,2 16,2 15,9 14,9 15,0 16,4 15,5 17,9 22,0 23,6 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Πηγή: ΤτΕ Σημείωση: Οι αφίξεις κρουαζίερας 2015 αποτελούν εκτίμηση Alpha Bank Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Tουρισμού (UNWTO) ο ρυθμός αύξησης του αριθμού των τουριστικών αφίξεων στη χώρα μας (+7,1%) το 2015, υπερέβη αισθητά την παγκόσμια τουριστική ανάπτυξη που ανήλθε σε 4,4%, καθώς και τις διεθνείς αφίξεις την Ευρώπη που αυξήθηκαν κατά 5,0%. Σύμφωνα με το World Travel & Tourism Council η συνολική συμβολή του τουριστικού κλάδου ως ποσοστό του ΑΕΠ ανήλθε στο 17,3% το 2014 και εκτιμάται ότι θα αυξηθεί σε 17,6% το 2015 και σε 19,8% το 2025. Αναφορικά με τις πηγές του ελληνικού τουρισμού, άνοδος των διεθνών αφίξεων παρατηρήθηκε από τις χώρες της Ζώνης του Ευρώ (2015: +9,8%, 2014: +16,9%), που καλύπτουν το 34,7% των συνολικών αφίξεων. Εξ αυτών οι τουρίστες από τη Γερμανία παρουσίασαν σημαντική αύξηση (2015: +14,3%, 2014: +8,5%), ακολουθούμενη από τη μικρή αύξηση των επισκεπτών από τη Γαλλία με σημαντικά όμως μικρότερο ρυθμό σε σχέση με το 2014 (2015: +4,0%, 2014: +27,0%). Από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της Ζώνης του Ευρώ σημειώνεται η αύξηση των επισκεπτών από το Ηνωμένο Βασίλειο (2015:+14,7%, 2014:+13,2%) και από τις λοιπές χώρες η αξιόλογη αύξηση των διεθνών αφίξεων από τις ΗΠΑ (2015: +26,8%, 2014: +26,9%). Τα θετικά αυτά γεγονότα αντιστάθμισαν την κάθετη πτώση της ταξιδιωτικής ροής από τη Ρωσία (2015: -59,0%, 2014: -7,6%). Σημειώνεται, ωστόσο, 6 3 0 ότι τον Δεκέμβριο του 2015 αυξήθηκε σημαντικά η τουριστική ροή από την Ρωσία κατά 47,1%. 80 60 40 20 0-20 -40-60 -80 27,0 17,9 4,0 Πηγή: ΤτΕ Ταξιδιωτικές Αφίξεις ανά Χώρα Προέλευσης (ετήσια % μεταβολή) 7,58,5 14,3 13,2 14,7-3,9 Ευνοϊκά εξελίσσεται και ο κλάδος της κρουαζιέρας τα στοιχεία του οποίου περιλαμβάνονται στην οριστική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση του εννεαμήνου 2015 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία). Ειδικότερα, σημειώθηκε σημαντική αύξηση των αφίξεων των κρουαζιερόπλοιων κατά 13,7% (εννεάμηνο 2015: 3.544, εννεάμηνο 2014: 3.118), έναντι μείωσης κατά 7,8% στην αντίστοιχη περίοδο του 2014. Παράλληλα, αυξήθηκαν αισθητά και οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας, που ανήλθαν στα 2,1 εκατομμύρια μέχρι το εννεάμηνο 2015, έναντι 1,9 εκατομμύρια στο αντίστοιχο διάστημα του 2014. Η άνοδος των αφίξεων των πλοίων και του αριθμού επισκεπτών της κρουαζιέρας αύξησαν σημαντικά τις αντίστοιχες εισπράξεις κατά 13,6% το 2015 συνεισφέροντας θετικά στην εξέλιξη των εξαγωγών υπηρεσιών. Η άνοδος των τουριστικών αφίξεων και εισπράξεων τα τελευταία έτη αντανακλούν την μεταβολή του προτύπου του ελληνικού τουριστικού προϊόντος που απορρέει στις διαρθρωτικές μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στον κλάδο. Χαρακτηριστικά αναφέρονται: - η απλοποίηση της διαδικασίας έκδοσης τουριστικής βίζας (από αναδυόμενες αγορές πχ. Ρωσία, Κίνα), - η δημιουργία νέας μορφής ολοκληρωμένων και σύνθετων τουριστικών επιχειρήσεων, - η ίδρυση ειδικής υπηρεσίας του ΕΟΤ για την προώθηση και την σύντομη αδειοδότηση τουριστικών επενδύσεων, - η απλοποίηση των διαδικασιών στη λειτουργία των τουριστικών πρακτορείων και εταιριών ενοικίασης αυτοκινήτων, - οι ρυθμίσεις που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη του τουρισμού κρουαζιέρας, - η καθιέρωση διευρυμένου ωραρίου επισκέψεων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, -η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, γεγονός που επέκτεινε την τουριστική περίοδο. Η δυναμική πορεία των τουριστικών αφίξεων και ταξιδιωτικών εσόδων και κατά το 2015 υπερκέρασαν τις προσδοκίες τις προσδοκίες των επιχειρηματιών στις τουριστικές επιχειρήσεις (ΙΟΒΕ), καθώς ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στα 54,7-7,6-59 26,8 24,8 26,9 23 15,5 7,1 Γαλλία Γερμανία Ην. Β Ρωσία ΗΠΑ Σύνολο 2013 2014 2015 2

Ξενοδοχεία-Εστιατόρια υποχώρησε το 2015 στις 89,3 μονάδες, έναντι των 101,3 μονάδων το 2014, κινείται πάντως σε ανώτερο επίπεδο από το 2013 (80,5 μονάδες). Εκ παραλλήλου μειώθηκε και ο δείκτης προσδοκιών στα Τουριστικά Πρακτορεία (2015: 108,5 μονάδες, 2014: 122,0 μονάδες) βρίσκεται όμως σε επίπεδο άνω των 100 μονάδων και διαμορφώθηκε πολύ υψηλότερα της επίδοσης του 2013 (89,9 μον.). Οι προοπτικές του τουριστικού κλάδου το 2016 είναι θετικές, καθώς η Ελλάδα θεωρείται ασφαλής προορισμός. Η χώρα μας ωφελείται από την αστάθεια σε ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς της Ανατολικής Μεσογείου και την χαμηλή συναλλαγματική ισοτιμία του Ευρώ έναντι βασικών νομισμάτων. Ωστόσο, η ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών ενδέχεται υποστεί πιέσεις από την αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ στη διαμονή και εστίαση. Ανασταλτικός παράγοντας είναι και συνεχιζόμενη προσφυγική ροή που εντείνεται κατά τους θερινούς μήνες. Σύμφωνα με τον UNWTO το 2016 οι παγκόσμιες διεθνείς αφίξεις εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 4,0% και στην Ευρώπη κατά 3,5%- 4,0%. Εξελίξεις στο Ισοζύγιο Εξωτερικών Πληρωμών: Βελτιώθηκε σημαντικά το 2015 η εικόνα των εξωτερικών συναλλαγών της Ελλάδος. Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος στο 2015 το έλλειμμα του ΙΤΣ σχεδόν εκμηδενίστηκε, καθώς συρρικνώθηκε σε 7,5 εκατ. έναντι σημαντικού ελλείμματος 3,8 δισ. το 2014. Η ευνοϊκή αύτη εξέλιξη στις εξωτερικές συναλλαγές αντανακλά τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής οικονομίας αλλά και την επίπτωση των κεφαλαιακών ελέγχων. 25 20 15 10 5 0-5 -10-15 -20-25 Ισοζύγιο Πρωτογενών Εισοδημάτων Ισοζύγιο Δευτερογενών Εισοδημάτων Ισοζύγιο Υπηρεσιών Εμπορικό Ισοζύγιο εκτός Καυσίμων Ισοζύγιο Καυσίμων Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών, 2015, σε δισ. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών 2013 2014 2015 Η σημαντική βελτίωση στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών προήλθε κυρίως από την πτώση του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών, που υπερκέρασε τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών. Αναλυτικότερα: (Α) Σημειώθηκε σημαντική μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών (2015: -17,2 δισ., 2014: -22,3 δισ.), λόγω κυρίως της πτώσης του ελλείμματος του ισοζυγίου των καυσίμων (2015: - 4,2 δισ., 2014: -6,3 δισ.) και της μείωσης του 4,2 3,2 2,2 1,2 0,2-0,8-1,8-2,8-3,8-4,8 ελλείμματος του ισοζυγίου των πλοίων (2015: -0,4 δισ., 2014: -2,2 δισ.). Επισημαίνεται η αύξηση των εισπράξεων από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων κατά 4,6% το 2015, έναντι μικρής αύξησης κατά 0,9% το 2014. Εκ παραλλήλου αυξήθηκαν και οι εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων κατά 4,2% τον Δεκέμβριο 2015, ύστερα από δύο μήνες διαδοχικών μειώσεων (Νοέμβριος 2015:- -4,5%, Οκτώβριος 2015: -3,5%). Ταυτόχρονα σημειώθηκε και μείωση των εισαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 1,5%, έναντι ανόδου κατά 5,4% το 2014, γεγονός που συνδέεται με την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, που προκάλεσε μείωση των εισαγωγών πρώτων υλών και ενδιαμέσων αγαθών, σε συνάρτηση με την περιορισμένη εγχώρια ζήτηση. Επισημαίνεται ότι βελτιώθηκε σημαντικά το 2015 η σχέση εξαγωγών προς εισαγωγές, καθώς οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία αντιπροσώπευαν το 58,7% των αντίστοιχων εισαγωγών, έναντι 55,3% της ποσοστιαίας αναλογίας του 2014. (Β) Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών μειώθηκε κατά 1,26 δισ. (2015: 17,0 δισ., 2014: 18,3 δισ.), δοθέντος ότι αφενός το ισοζύγιο των μεταφορών υπέστη πτώση κατά 34,0%, το 2015, έναντι αύξησης κατά 23,4% το 2014, ενώ το ταξιδιωτικό ισοζύγιο αυξήθηκε κατά πολύ μικρότερο ποσοστό ήτοι 7,5% το 2015, έναντι ανόδου κατά 9,7% το 2014. Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από μεταφορικές υπηρεσίες παρουσίασαν πτώση κατά 24,1% στο 2015, έναντι αύξησης κατά 8,9% το 2014, εξαιτίας της πτώσης των ακαθάριστων εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές (εννεάμηνο 2015: -21,0%, εννεάμηνο 2014: +6,7%), ένεκα της μείωσης των ναύλων ξηρού φορτίου, των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και της επιβράδυνσης του ανοδικού ρυθμού των αναδυόμενων οικονομιών. Εν προκειμένω ο Baltic Dry Index συνεχίζει την πτωτική πορεία από τον Αύγουστο του 2015 μέχρι σήμερα. Η πτώση των εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών δεν αντισταθμίσθηκε, κατά το 2015, από την αύξηση με βραδύτερο ρυθμό των ταξιδιωτικών εισπράξεων (2015:+6,0%, 2014: +10,2%), γεγονός που οφείλεται στην βραδύτερη άνοδο της τουριστικής κίνησης (2015: +7,1% ή κατά 23,6 εκατ. ταξιδιώτες χωρίς τους ταξιδιώτες κρουαζιέρας, 2014: +23,0% ή 22,0 εκατ. τουρίστες) σε συνδυασμό με τη μείωση της μέσης διάρκειας και δαπάνης ανά ταξίδι (2015: 582,9, 2014: 590,2). Κατά συνέπεια οι εισπράξεις του ισοζυγίου υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 6,9% το 2015, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 16,0% το 2014. (Γ) Το ισοζύγιο των πρωτογενών εισοδημάτων του ισοζυγίου πληρωμών παρουσίασε πλεόνασμα 739 εκατ., μεγαλύτερο κατά 165,7 εκατ. έναντι του 3

2014, λόγω κυρίως της μείωσης των πληρωμών για τόκους του δημόσιου χρέους σε συνάρτηση με τη μείωση της ίδιας συμμετοχής στα διαρθρωτικά κοινοτικά ταμεία. Αντίθετα το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων επιδεινώθηκε, λόγω της μείωσης και κατά το 2015, με μικρότερο πάντως ρυθμό, των εισροών από την ΕΕ για άμεσες ενισχύσεις και επιδοτήσεις στο πλαίσιο της ΚΑΠ και για τα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου ( 2015: -26,8%, 2014: -57,3%). (Δ) Το ισοζύγιο κεφαλαίων, στο οποίο καταγράφονται κυρίως εισροές από το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ, εμφάνισε μειωμένο πλεόνασμα κατά 20,8% το 2015, έναντι μείωσης κατά 17,4% το 2014, ένεκα της χαμηλότερης απορρόφησης των διαρθρωτικών κονδυλίων μέχρι τον Σεπτέμβριο 2015. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι από τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2015 επιταχύνθηκε η απορρόφηση των διαρθρωτικών κονδυλίων μετά την εφαρμογή των αποφάσεων της ΕΕ για μηδενική εθνική συμμετοχή στα εναπομείναντα ημιτελή προγράμματα της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 και της αύξησης των προκαταβολών στα κονδύλια της περιόδου 2014-2020. Όσον αφορά τα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2007-2013 η απορρόφηση υπερέβη το 97% με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται πρώτη ανάμεσα στα κράτη- μέλη της Ε.Ε. Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία: Ο δείκτης κύκλου εργασιών της βιομηχανίας (ΕΛΣΤΑΤ), στο σύνολο της αγοράς και χωρίς την αρνητική επίπτωση των καυσίμων, αυξήθηκε κατά 1,2% το 2015, έναντι μικρής μείωσης κατά 0,5% το 2014. Η αύξηση του κύκλου εργασιών οφείλεται στην άνοδο κατά 3,7% (σε τρέχουσες τιμές) του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία για την εξωτερική αγορά, καθώς ο κύκλος εργασιών για την εσωτερική αγορά μειώθηκε οριακά κατά 0,7%. Πωλήσεις της Μεταποίησης στο Εξωτερικό, 2015 (% ετήσια μεταβολή) Τσιμεντοβιομηχανία Σιδηρουργία Βιομ. Πλαστικών Φαρμακοβιομηχανία Βιομ. Καυσίμων -27,8% 9,4% 7,2% 8,8% 5,4% Σημειώνεται ότι ο κλάδος των παραγώγων πετρελαίου και άνθρακα, εξαιτίας της πτώσης των τιμών πετρελαίου και επειδή κατέχει σημαντική βαρύτητα στην κατάρτιση του δείκτη κύκλου εργασιών (συντελεστές στάθμισης: σύνολο αγοράς 33,96 και 31,51 και 39,47 της εσωτερικής και εξωτερικής αγοράς αντίστοιχα), παρουσίασε σημαντική μείωση της αξίας των πωλήσεων (σύνολο αγοράς -25,4%, εγχώρια αγορά -23,0%, εξωτερική αγορά -27,8%). Κατά συνέπεια προκλήθηκε πτώση του κύκλου εργασιών της εξωτερικής αγοράς λόγω του κλάδου των καυσίμων κατά 14,9 εκατοστιαίες μονάδες και αντίστοιχες μειώσεις στην εσωτερική και στο σύνολο της αγοράς κατά 9,1 και 11,6 εκατοστιαίες μονάδες. Άρα ακόμα και μικρές αρνητικές μεταβολές του κύκλου εργασιών του επηρεάζουν καθοριστικά το σύνολο της αξίας του κύκλου εργασιών της μεταποιητικής βιομηχανίας, συσκοτίζοντας την δυναμική αναπτυξιακή επίδοση ιδίως στο εξωτερικό σημαντικών κλάδων της ελληνικής βιομηχανίας. Ηλεκτρ/κά Προϊόντα Φαρμακοβιομηχανία Τσιμεντοβιομηχανία Συμβολή Κλάδων εκτος Καυσίμων στη Μεταβολή του Συνόλου της Μεταποίησης, Κύκλος Εργασιών Εξωτερική Αγορά, 2015 (εκατοστιαίες μονάδες) Σιδηρουργία Βιομ.Τροφίμων Καπνοβιομηχανία Βιομ. Πλαστικών Μηχανήματα Ποτοποιϊα Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 0,11 0,10 0,24 0,21 0,18 0,30 0,41 0,72 1,02 0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00 1,20 Ειδικότερα, από την ανάλυση των κλάδων της ελληνικής βιομηχανίας, εκ των 24 μεταποιητικών κλάδων οι 18 σημείωσαν σημαντικές εξαγωγικές επιδόσεις κατά το 2015. Εξ αυτών την μεγαλύτερη συμβολή στην κατά 3,7% αύξηση των πωλήσεων στο εξωτερικό είχαν οι κλάδοι των βασικών μετάλλων, της βιομηχανίας τροφίμων, της καπνοβιομηχανίας, των ηλεκτρονικών προϊόντων, της βιομηχανίας πλαστικών, της φαρμακοβιομηχανίας, της βιομηχανίας πλαστικών, της τσιμεντοβιομηχανίας και της κατασκευής μεταλλικών ειδών. Ποτοποιϊα Βιομ.Τροφίμων Καπνοβιομηχανία Ηλεκτρονικά Προϊόντα Μηχανήματα Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 9,1% 14,8% 10,5% 32,5% 33,7% Ωστόσο, εάν προστεθεί η επίπτωση του κλάδου των καυσίμων, τότε ο κύκλος εργασιών με τα καύσιμα στο σύνολο της αγοράς μειώνεται το 2015 κατά 10,4%, 9,8% στην εσωτερική αγορά και κατά 11,2% στην εξωτερική αγορά. 4

Στην πρόσφατη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου κατόρθωσε να εξασφαλίσει ένα ειδικό καθεστώς που επιτρέπει στην χώρα του, την εξαίρεση από την ευρωπαϊκή αρχή της ολοκλήρωσης, δικαίωμα στον περιορισμό των κοινωνικών παροχών σε εργαζόμενους από άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε, καθώς και στο δικαίωμα εποπτείας των χρηματοπιστωτικών θεσμών και των αγορών προκειμένου να διασφαλίζεται η χρηματοοικονομική σταθερότητα. Μέσω της αναθεώρησης συγκεκριμένων άρθρων της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επιτραπεί η εξαίρεση του Ηνωμένου Βασιλείου από την περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά και η δίκαιη αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών και οικονομικών διευθετήσεων ανάμεσα στην Ευρωζώνη και στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην οικονομική και νομισματική ένωση. Όσον αφορά το τελευταίο, στόχος, αποτελεί η εφαρμογή ισότιμων όρων ανταγωνισμού, σε σχέση με το ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τον χρηματοπιστωτικό και τον τραπεζικό τομέα. Σύμφωνα με τα συμφωνηθέντα, το Ηνωμένο Βασίλειο, διατηρεί το δικαίωμα να αρνηθεί την καταβολή διαφόρων επιδομάτων σε νεοαφιχθέντες εργαζόμενους από άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. για τα πρώτα τέσσερα χρόνια της παραμονής τους στη χώρα. Η διάρκεια του μέτρου είναι επταετής, αρχής γενομένης από την ημερομηνία υιοθέτησης του. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βρετανική κυβέρνηση απαιτούσε το μέτρο να είχε μόνιμο χαρακτήρα. Παράλληλα, θα ισχύσει ένα πανευρωπαϊκό σύστημα καταγραφής καταβολής επιδομάτων τα οποία θα καθορίζουν οι εθνικές κυβερνήσεις, για τέκνο ή τέκνα που ζουν σε άλλη χώρα-μέλος της Ε.Ε. με άμεση εφαρμογή για τις νέες αιτήσεις που υποβάλλουν εργαζόμενοι της Ε.Ε. στο κράτος υποδοχής τους. Ωστόσο, από την 1η Ιανουαρίου 2020 η σχετική ρύθμιση θα ισχύει για όλους τους εργαζόμενους. Οι πρώτες αντιδράσεις μετά την Σύνοδο συγκλίνουν στην διαπίστωση ότι διίστανται οι απόψεις περί μη παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) μεταξύ κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος. Το διάστημα μέχρι τις 23 Ιουνίου, ημέρα κατά την οποία θα πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα για την παραμονή ή μη της χώρας στην Ε.Ε. δεν αναμένεται να είναι μια σχετικά ομαλή περίοδος. Η μεταβλητότητα των τιμών στις αγορές θα προσδιορίζεται αναλόγως των αντιδράσεων της κοινής γνώμης, όπως αυτή θα αποτυπώνεται στις διάφορες δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, αποτελεί εστία προβληματισμού, το γεγονός ότι η αποτύπωση της κοινής γνώμης από τις εταιρίες δημοσκοπήσεων σε διαφορετικά χρονικά σημεία, ενδεχομένως να μην είναι ακριβής, καθώς τα ατυχή συμπεράσματα των εκλογών του 2015 δεν απέχουν πολύ χρονικά. Το πρόβλημα, των δημοσκοπήσεων του 2015, ήταν ότι δεν προέβλεψαν ορθώς τον νικητή των εκλογών, καθώς στα εκλογικά δείγματα οι νεότεροι ψηφοφόροι υπερτερούσαν αριθμητικά των ηλικιωμένων ψηφοφόρων. Με βάση πρόσφατα δημοσκοπικά ευρήματα, οι νεότεροι ψηφοφόροι επιζητούν την παραμονή στην Ε.Ε, εν αντιθέσει με τους μεγαλύτερους ηλικιακά ψηφοφόρους που τάσσονται υπέρ της εξόδου. Η έλλειψη αντιπροσωπευτικότητας των δειγμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι η πλειοψηφία των Βρετανών τάσσεται υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. Ωστόσο, το δημοψήφισμα δεν θα είναι μια τόσο εύκολη διαδικασία. Ήδη σε έρευνα που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Διευθυντών (IoD), σε δείγμα 672 Βρετανικών επιχειρήσεων, το 60% των επιχειρηματιών τάσσεται υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε, το 31% επιζητά την αποχώρηση (Brexit), ενώ το 9% εμφανίζεται να μην έχει αποφασίσει για την στάση του. Η ανησυχία για πιθανή αποχώρηση από την Ε.Ε, μετά την ένταξη του δημοφιλούς δημάρχου του Λονδίνου στο πλευρό των υπέρμαχων του Brexit, οδήγησε την στερλίνα στο να καταγράψει την μεγαλύτερη ημερήσια πτώση των τελευταίων έξι ετών. Ωστόσο, δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες μετά την κίνηση του δημάρχου του Λονδίνου, υπέρ του Brexit έδειξε, ότι δεν είχε σημαντική επίπτωση στην κοινή γνώμη. Εντούτοις, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης (Moody's, Fitch) έχουν αρχίσει να προειδοποιούν για τις συνέπειες που μπορεί να έχει η έξοδος από την Ε.Ε, καθώς θα υπάρξει παρατεταμένη αβεβαιότητα, η οποία θα πλήξει την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και κατά συνέπεια τις επενδύσεις. Άλλωστε πολλές επιχειρήσεις έχουν ήδη, αρχίσει να προειδοποιούν, ότι τυχόν έξοδος από την Ε.Ε. συνεπάγεται μεταφορά τους σε άλλες χώρες της Ε.Ε., με αποτέλεσμα να απολεσθεί σημαντικός αριθμός θέσεων εργασίας. Μη λησμονούμε, ότι η Ε.Ε. αντιπροσωπεύει περίπου το 50% των εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ σημαντικοί και είναι οι χρηματοοικονομικοί δεσμοί. Είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών, η παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε, καθώς η προσφάτως πληγείσα Ευρωπαϊκή Ένωση από την κρίση δημοσίου χρέους, δεν θα αντέξει ένα νέο πλήγμα το οποίο μπορεί να μην τη θίγει άμεσα, αλλά εμμέσως δύναται να προκαλέσει τριγμούς στο όραμα της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η αποστασιοποιημένη στάση του Ηνωμένου Βασιλείου 5

μέχρι σήμερα στην Ε.Ε έχει θετικές επιδράσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεδομένου ότι σε επίπεδο ανταγωνισμού, αποτελεί το alter ego της. Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδεχομένως να οδηγήσει σε άσκηση εσωστρεφών πολιτικών σε επίπεδο οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα. ΗΠΑ Ομοσπονδιακή Τράπεζα Το Συμβούλιο Νομισματικής Πολιτικής της Fed (FOMC), στις 17.12.2016, δημοσίευσε τα πρακτικά της συνεδρίασης της 26ης και 27ης Ιανουαρίου, όπου σημειώνονται η αυξημένη αβεβαιότητα και οι αυξημένοι κίνδυνοι για την οικονομία των ΗΠΑ. Οι κίνδυνοι έχουν ανακύψει από την αναταραχή των χρηματαγορών στις αρχές του έτους, παράλληλα με την πτώση των τιμών των εμπορευμάτων και τη σύγχυση αναφορικά με την επιδιωκόμενη συναλλαγματική πολιτική της Κίνας. Αναφορικά με την αγορά εργασίας, οι περισσότεροι αξιωματούχοι θεωρούν ότι οι συνθήκες θα συνεχίσουν να βελτιώνονται με σταθερό ρυθμό και το τρέχον έτος. Εντούτοις, για την εξέλιξη του πληθωρισμού υπήρξε απόκλιση απόψεων, με κάποιους να εκφράζουν ανησυχία για τη πτώση του αναμενόμενου πληθωρισμού, όπως αυτή καταγράφεται στις έρευνες καταναλωτικών προσδοκιών και αποτιμάται στα μεσοπρόθεσμα ομόλογα. Επιπλέον, σύμφωνα με τα πρακτικά, ιδιαίτερη ανησυχία εμπνέει η επιβράδυνση των αναδυομένων οικονομιών, και κυρίως της Κίνας, που μπορεί να λειτουργήσει ως τροχοπέδη για την αμερικάνική οικονομία. Περαιτέρω, ενισχύεται η αβεβαιότητα για τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ καθώς είναι αβέβαιο πως θα επηρεασθεί από την αναταραχή των χρηματαγορών. Δεδομένης της αυξημένης αβεβαιότητας, κάποιοι αξιωματούχοι συνέστησαν στάση αναμονής. Η άνοδος των βασικών επιτοκίων της Fed κατά την επόμενη συνεδρίαση (16 Μαρτίου) θεωρείται μάλλον απίθανη. Πληθωρισμός Σύμφωνα με τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, σε ετήσια βάση, ο ΔΤΚ αυξήθηκε τον Ιανουάριο στο 1,4%. Επιπλέον, ο δομικός πληθωρισμός ανήλθε στο 2,2%, την υψηλότερη τιμή από τον Αύγουστο του 2011 και παρά το γεγονός ότι ασκούνται αποπληθωριστικές πιέσεις τόσο από την τιμή της ενέργειας, η οποία έχει μειωθεί κατά 6,5% (σε ετήσια βάση) όσο και από το ανατιμημένο δολάριο. Βιομηχανική παραγωγή Η βιομηχανική παραγωγή τον Ιανουάριο αυξήθηκε κατά 0,9% σε μηνιαία βάση, μετά από μείωση 0,7% τον Δεκέμβριο. Από τις επιμέρους κατηγορίες βιομηχανικών αγαθών, η μεταποίηση και τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας σημείωσαν αύξηση της παραγωγής ενώ η εξορυκτική δραστηριότητα παρέμεινε αμετάβλητη. Αναλυτικότερα, η μεταποίηση που συνιστά το 75% της βιομηχανικής παραγωγής, τον Ιανουάριο αυξήθηκε κατά 0,5% σε μηνιαία βάση και κατά 1,2% σε ετήσια. Παρότι δεν πρόκειται για θεαματική αύξηση, ήταν υψηλότερη του αναμενομένου καθώς η παγκόσμια ζήτηση παραμένει υποτονική, το δολάριο σχετικά ενισχυμένο και οι προσδοκίες στον μεταποιητικό κλάδο έδειχναν σημεία κάμψης. Αναφορικά με τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, παρουσίασαν αύξηση κατά 5,2% σε μηνιαία βάση, αποτέλεσμα των δυσμενών καιρικών συνθηκών που αυξάνουν τη ζήτηση για θέρμανση. Επιπλέον, αυξήθηκε το ποσοστό αξιοποίησης της εργοστασιακού δυναμικού (capacity utilization) της βιομηχανίας, στο 77,1% τον Ιανουάριο από 76,4% τον Δεκέμβριο. Σημειώνεται ότι, ο ΟΟΣΑ αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την οικονομία των ΗΠΑ για το 2016, σε 2,0% από 2,5% που προβλέπονταν τον Νοέμβριο. Ομοίως αναπροσάρμοσε προς τα κάτω την πρόβλεψή του για το 2017, σε 2,2% από 2,4% που προέβλεπε τον Νοέμβριο. Αγορά κατοικίας Η έναρξη νέων κατοικιών μειώθηκε περαιτέρω τον Ιανουάριο, κατά 3,8% σε μηνιαία βάση, μετά από μείωση 2,8% τον Δεκέμβριο, ενώ σε ετήσια βάση σημειώθηκε αύξηση κατά 1,8%. Επιπλέον, οι άδειες νέων οικοδομών, μειώθηκαν κατά 0,2% τον Ιανουάριο σε μηνιαία βάση αλλά είναι αυξημένες κατά 13,5% σε ετήσια βάση. Το χαμηλό επίπεδο 6

ανεργίας, η σταδιακή αύξηση των μισθών και το γεγονός ότι δεν αναμένεται περαιτέρω αύξηση των βασικών επιτοκίων της Fed άμεσα, αναμένεται να διατηρήσουν την ανοδική τάση της αγοράς κατοικίας. Οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών τον Ιανουάριο αυξήθηκαν κατά 0,4% σε μηναία βάση φθάνοντας τις 5,5 εκατ., ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ανήλθε στο 11,1%. Σημειώνεται ότι πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο πωλήσεων από το 2007, αντικατοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα χαμηλά επιτόκια, η ενίσχυση της απασχόλησης και η άνοδος των μισθών στηρίζουν την αγορά κατοικίας. Παράλληλα, σύμφωνα με τον δείκτη Case-Shiller, τον Δεκέμβριο επιταχύνθηκε ο ρυθμός αύξησης των τιμών πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών, φθάνοντας το 5,4% σε ετήσια βάση, από 5,2% τον Νοέμβριο. Αγορά ακινήτων Στην αγορά ακινήτων, ο δείκτης προσδοκιών των κατασκευαστικών επιχειρήσεων μειώθηκε στις 58 μονάδες τον Φεβρουάριο (πρώτη εκτίμηση), από 61 μονάδες τον Ιανουάριο. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάϊο του 2015, πολύ χαμηλότερα του μέσου όρου των τελευταίων 6 μηνών (61,2 μονάδες). Οι προσδοκίες των κατασκευαστικών επιχειρήσεων για τη μελλοντική ζήτηση ακινήτων επηρεάσθηκε αρνητικά κυρίως από τη μεταβλητότητα στις χρηματαγορές, η οποία επηρεάζει τον πλούτο και τη δυνατότητα των νοικοκυριών να αποπληρώνουν ένα δάνειο. Δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση (πρώτη εκτίμηση) μειώθηκε σημαντικά τον Φεβρουάριο, στις 51,0 μονάδες, έναντι 52,4 μονάδων τον Ιανουάριο, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2012. Η έρευνα δείχνει ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου αντιμετωπίζουν μειωμένες παραγγελίες, αύξηση των αποθεμάτων για τρίτο συνεχόμενο μήνα και έντονες πτωτικές τιμές των προϊόντων τους. Ως αποτέλεσμα, ο κλάδος δεν αναμένεται να ανακάμψει σύντομα. ΕΚΤ Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Η ΕΚΤ, στις 18.2.2016, δημοσίευσε τα πρακτικά της συνεδρίασης της 20ης και 21ης Ιανουαρίου 2016 όπου ομόφωνα εκφράζεται η ανάγκη να αξιολογηθεί η τρέχουσα νομισματική πολιτική στη συνεδρίαση του Μαρτίου και πιθανώς να αναθεωρηθεί, αφού θα έχουν δημοσιευθεί και οι μακροοικονομικές προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ. Επιπλέον αναφέρεται ότι, έως την επόμενη συνεδρίαση θα γίνει η απαραίτητη προεργασία προκειμένου να είναι διαθέσιμη μία σειρά εναλλακτικών μέσων άσκησης νομισματικής πολιτικής, σε περίπτωση που χρειασθεί να αξιοποιηθούν. Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ εκτιμούν ότι η νομισματική πολιτική είναι αποτελεσματική, στηρίζει την πραγματική οικονομία και την θωρακίζει έναντι εξωτερικών κινδύνων (external shocks). Εντούτοις, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη της ΖτΕ και τον πληθωρισμό είναι πλέον αυξημένοι εξαιτίας: α) της αυξημένης αβεβαιότητας για την προοπτική ανάπτυξης των αναδυομένων οικονομιών, β) την μεταβλητότητα των χρηματαγορών και γ) τους γεωπολιτικούς κινδύνους. Επίσης, στα πρακτικά σημειώνεται ότι, κάποιοι από αυτούς τους κινδύνους έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται. Αυτό αντανακλάται και στη σημαντική αναθεώρηση προς τα κάτω των προβλέψεων του ΟΟΣΑ (18 Φεβρουαρίου) για το ρυθμό ανάπτυξης της ΖτΕ το 2016 και 2017. Πιο συγκεκριμένα, για το 2016 προβλέπεται ότι η ΖτΕ θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,4% έναντι 1,8% που προβλέπονταν τον Νοέμβριο και το 2017 ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται σε 1,7%, από 1,9% που προβλέπονταν τον Νοέμβριο. 7

Εμπορικό Ισοζύγιο Στον εξωτερικό τομέα, σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της Eurostat, το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της ΖτΕ τον Δεκέμβριο ανήλθε σε 25,5 δισ. έναντι 26,9 δισ. τον Νοέμβριο. Σε ετήσια βάση, το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν αυξημένο κατά 5,4% (Δεκέμβριος 2014: 24,2 δισ.). Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Στην πλευρά της ζήτησης, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Φεβρουάριο μειώθηκε για τέταρτο συνεχόμενο μήνα και διαμορφώθηκε στις -8,8 μονάδες, από -6,3 μονάδες τον Ιανουάριο. Το επίπεδο του δείκτη είναι το χαμηλότερο από τον Δεκέμβριο του 2014 και σηματοδοτεί επιβράδυνση της καταναλωτικής δαπάνης. Η επιβράδυνση αυτή εκτιμάται ότι θα συμπαρασύρει καθοδικά τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, από 1,5% το 2015 σε 1,2% το 2016. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit (πρώτη εκτίμηση) μειώθηκε στις 52,7 μονάδες τον Φεβρουάριο, από 53,6 μονάδες τον Ιανουάριο και πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 μηνών. Η μείωση του δείκτη οφείλεται στη μείωση και των δύο επιμέρους δεικτών, για τον κλάδο της μεταποίησης και τις υπηρεσίες. Πιο συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο ο υποδείκτης για τη μεταποίηση μειώθηκε στις 51,0 μονάδες, από 52,3 μονάδες τον Ιανουάριο, ενώ ο υποδείκτης για τις υπηρεσίες μειώθηκε στις 53,0 μονάδες, από 53,6 μονάδες τον Ιανουάριο. Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit προοιωνίζεται επιβράδυνση του ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο του 2016, στο 0,3%, έναντι 0,4% το 4ο τρίμηνο του 2015, ενώ αυξάνει την πιθανότητα η ΕΚΤ να προβεί σε ενίσχυση της ποσοτικής χαλάρωσης. Σε επίπεδο χώρας-μέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit μειώθηκε στη Γερμανία, από 54,5 μονάδες τον Ιανουάριο σε 53,8 μονάδες τον Φεβρουάριο. Σημειώνεται η απόκλιση ανάμεσα στον κλάδο των υπηρεσιών που αναπτύσσεται σταθερά (Φεβρουάριος: 55,1 μονάδες, Ιανουάριος: 55,0 μονάδες) και στον κλάδο της μεταποίησης που η δυναμική του εξασθενεί και πλέον βρίσκεται κοντά στο επίπεδο στασιμότητας (Φεβρουάριος: 50,2 μονάδες, Ιανουάριος: 52,3 μονάδες). Στη Γαλλία ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit μειώθηκε στις 49,8 μονάδες τον Φεβρουάριο, από 50,2 μονάδες τον Ιανουάριο, με τους υποδείκτες για τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες, να βρίσκονται και οι δύο κάτω από το επίπεδο των 50 μονάδων το οποίο σηματοδοτεί ότι ένας κλάδος βρίσκεται σε ανάπτυξη. Γερμανία ΑΕΠ Η γερμανική οικονομία διατήρησε σταθερό τον ρυθμός ανάπτυξης καθώς το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% το 4ο τρίμηνο 2015 σε τριμηνιαία βάση, όσο και το 3ο τρίμηνο (σε πραγματικούς όρους, διορθωμένα στοιχεία). Σημαντική ήταν η συμβολή της εγχώριας δαπάνης, όπως της καταναλωτικής δαπάνης, της δημόσιας δαπάνης και του σχηματισμού πάγιου κεφαλαίου, ενώ η συμβολή των καθαρών εξαγωγών ήταν αρνητική. Τα ανωτέρω δείχνουν ότι η γερμανική οικονομία έχει δεχθεί πλήγμα από την αποδυνάμωση της παγκόσμιας οικονομίας, και κυρίως της κινεζικής. Εντούτοις, η ανάπτυξη στηρίζεται στα πολύ χαμηλά επιτόκια, στο εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό ανεργίας και την χαμηλή τιμή των καυσίμων τα οποία ευνοούν τις εγχώριες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo μειώθηκε σημαντικά, για τρίτο συνεχόμενο μήνα, στις 105,7 μονάδες τον Φεβρουάριο από 107,3 μονάδες τον Ιανουάριο, ενώ οι αναλυτές ανέμεναν ελαφρά μείωση του δείκτη, στις 107,0 μονάδες. Ιδιαίτερη μείωση κατέγραψε ο δείκτης προσδοκιών για τον μεταποιητικό κλάδο, αποτέλεσμα της εξασθενημένης παγκόσμιας ζήτησης και της ελαφρώς ενίσχυσης του ευρώ. Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2014 και σηματοδοτεί επιβράδυνση της γερμανικής οικονομίας, σε ετήσια ποσοστιαία αύξηση του ΑΕΠ κατά 1% το 1ο τρίμηνο 2016, έναντι 1,3% το 4ο τρίμηνο 2015. Σημειώνεται ότι, ο ΟΟΣΑ αναπροσάρμοσε προς τα κάτω τον αναμενόμενο ρυθμό ανάπτυξης της Γερμανίας για το 2016, σε 1,3% από 1,8% που προέβλεπε τον Νοέμβριο. Ομοίως αναπροσάρμοσε προς τα κάτω τον ρυθμό ανάπτυξης για το 2017, σε 1,7%, από 2,0% που προέβλεπε τον Νοέμβριο. 8

ΙΑΠΩΝΙΑ Η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την οικονομία της Ιαπωνίας καθώς αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο. Αυτό αντανακλάται στη μείωση των εξαγωγών της Ιαπωνίας προς την Κίνα με άμεση επίδραση στον ρυθμό ανάπτυξης της Ιαπωνίας. Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας μειώθηκε κατά 1,4%, σε ετήσια βάση, στο 4 ο τρίμηνο 2015, έναντι αύξησης κατά 1,3% στο 3 ο τρίμηνο 2015, παρουσιάζοντας μείωση για δεύτερη φορά μέσα στο 2015. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα αποφασίσει περαιτέρω ενίσχυση της νομισματικής βάσης στην επόμενη συνεδρίασή της στις 14 και 15 Μαρτίου, μετά τη μείωση του βασικού της επιτοκίου σε αρνητικό επίπεδο στο -0,1%, στην οποία προχώρησε τον Ιανουάριο, προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη και να αυξηθεί ο πληθωρισμός. Μάλιστα, ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας έχει δηλώσει ότι θα προβεί σε περαιτέρω μείωση του βασικού επιτοκίου και ενίσχυση της νομισματικής βάσης, εάν οι δυσμενείς εξελίξεις στις χρηματοοικονομικές αγορές επηρεάσουν την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και την προσπάθεια για επίτευξη του στόχου για τον πληθωρισμό. Ειδικότερα, το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειμμα 645,9 δισ. τον Ιανουάριο, το οποίο ήταν το υψηλότερο έλλειμμα των τελευταίων δώδεκα μηνών, έναντι ελλείμματος 1.173,8 δισ. τον Ιανουάριο 2015. Η μείωση του ελλείμματος ήταν αποτέλεσμα της μεγαλύτερης μείωσης των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών. Τον Ιανουάριο, οι εισαγωγές μειώθηκαν, για δέκατο τρίτο στη σειρά μήνα, κατά 18,0%, σε ετήσια βάση, όπως και τον Δεκέμβριο 2015, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων εννέα μηνών, λόγω των χαμηλότερων τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Παράλληλα, οι εξαγωγές μειώθηκαν, για τέταρτο στη σειρά μήνα, κατά 12,9%, σε ετήσια βάση, με τον εντονότερο ρυθμό από τον Οκτώβριο 2009, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών, έναντι 8,0% τον Δεκέμβριο 2015, με τις εξαγωγές προς την Κίνα να έχουν μειωθεί κατά 17,5%. 400 100-200 -500-800 -1.100-1.400-1.173,8 Το εμπορικό έλλειμμα υποχώρησε λόγω μεγάλης μείωσης των εισαγωγών (σε δισ. γιεν) -424,6 227,4-55,8-69,0-216,0-268,4-569,7-114,5 111,5-379,7 140,2-645,9 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Ιαπωνίας μέτρηση, ο δείκτης υποχώρησε, για τρίτο στη σειρά μήνα, στο 50,2, σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό αναμενόταν, από 52,3 τον Ιανουάριο. Αυτή η υποχώρηση ήταν αποτέλεσμα της έντονης πτώσης του υποδείκτη νέων παραγγελιών εξαγωγών, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο 2013, λόγω της επιβράδυνσης στην Κίνα. Επίσης, προήλθε από την πτώση του υποδείκτη παραγωγής σε χαμηλό δέκα μηνών κάτι που υποδεικνύει υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής και συνέχιση της μείωσης του ΑΕΠ. Εκτιμάται ότι η υποχώρηση του δείκτη PMI αντανακλά την πτώση στο χρηματιστήριο και την ενδυνάμωση του γιεν. 55,0 53,0 51,0 49,0 47,0 51,6 50,3 49,9 50,9 50,1 51,2 ΚΙΝΑ Θετικά είναι τα στοιχεία για τον πληθωρισμό ο οποίος αυξήθηκε, για τρίτο κατά σειρά μήνα, όπως ήταν αναμενόμενο, στο 1,8% τον Ιανουάριο από 1,6% τον Δεκέμβριο 2015. Αυτή η άνοδος προήλθε κυρίως από την αύξηση των τιμών των τροφίμων κατά 4,1% πριν από τον εορτασμό της κινεζικής πρωτοχρονιάς όπως εξάλλου παρατηρείται κάθε έτος στον μήνα πριν από αυτόν τον εορτασμό. Παράλληλα, σημειώθηκε επιβράδυνση στη μείωση των τιμών της ενέργειας. Εκτιμάται ότι η άνοδος του πληθωρισμού θα συνεχισθεί το 2016 ως αποτέλεσμα της αναμενόμενης συνέχισης της αύξησης των τιμών των τροφίμων λόγω της έντονης μείωσης του αριθμού των θηλυκών χοίρων, της μείωσης της επίδρασης από τη μείωση των τιμών των εμπορευμάτων και του πετρελαίου, καθώς και της επιτάχυνσης της νομισματικής επέκτασης. Στην άνοδο του πληθωρισμού συμβάλλει και η παροχή κεφαλαίων απευθείας στις τράπεζες από την κυβέρνηση, η οποία τον Ιανουάριο ήταν υψηλή, και αποτελεί ένδειξη πιο επιθετικής πολιτικής από την κυβέρνηση έναντι της μείωσης του ποσοστού των υποχρεωτικών διαθεσίμων των τραπεζών. Μάλιστα αυτή η πολιτική αναμένεται να συνεχισθεί καθώς η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχει πιο άμεσα αποτελέσματα στην οικονομική δραστηριότητα. 51,7 51,0 52,4 52,6 52,4 52,3 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Πηγή: Markit Ο δείκτης Nikkei PMI στη μεταποίηση υποχώρησε σε χαμηλό οκτώ μηνών 50,2 Επίσης, αρνητικά για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας είναι τα στοιχεία που αφορούν τον δείκτη PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από τη Markit. Τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με την αρχική 9

3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε υψηλό πέντε μηνών Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Πηγή: National Bureau of Statistics of China Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζεται ελαφρώς εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,1004 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου, κατά 1,1%. Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση της SNB στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας έχουν καταθέσει στην ΤτΕλβετίας, αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε στις 19 Φεβρουαρίου στα 476,2 δισ. φράγκα από 473,4 δισ. φράγκα, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις 2.16.2016 μειώθηκαν, ενώ οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις παρέμειναν σε θετικό επίπεδο για 93 η εβδομάδα. Ενισχύθηκε το αγοραστικό ενδιαφέρον για το ευρώ με αποτέλεσμα η καθαρή θέση υπέρ του δολαρίου να διαμορφωθεί στα $13,9 δισ. Αναμένεται σταθεροποίηση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ δισ. Ιαν-00 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις 16.2.2016, μειώθηκαν για τέταρτη κατά σειρά εβδομάδα κατά 15.109 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -48.205 συμβόλαια από - 63.314 την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την έκτη συνεχή εβδομαδιαία μείωση από τις 5 Ιανουαρίου. Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 22 Φεβρουαρίου διαμορφωνόταν περί τα 1,1080 USD/EUR από 1,1170 USD/EUR που ήταν στις 16 Φεβρουαρίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 2,0% έναντι του δολαρίου. Οι ανησυχίες για την εξέλιξη του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο επηρεάζουν αρνητικά το ευρώ. Η αναζήτηση από τους επενδυτές ασφαλών νομισμάτων, εν μέσω αμφιβολιών για την δυνατότητα συνέχισης της ανοδικής αντίδρασης της τιμής του πετρελαίου συνεχίζει να επηρεάζει την συμπεριφορά των περισσοτέρων νομισμάτων. -6,0 Στερλίνα: Αδύναμη η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 22 Φεβρουαρίου, εμφανίζει απώλειες τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,4170 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (0,7806 GBP/EUR). Ωστόσο, η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 5,9% έναντι του ευρώ και κατά 3,9% έναντι του δολαρίου. Θετική ήταν η πρώτη αντίδραση της στερλίνας στην ανακοίνωση της συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Ηνωμένο Βασίλειο, ωστόσο το κοινό μέτωπο που σχηματίζουν οι ευρωσκεπτικιστές ενόψει του δημοψηφίσματος της 23 ης Ιουνίου που θα κρίνει την παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επιδρά αρνητικά στην στερλίνα. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Ανοδικές τάσεις καταγράφονται στις ομολογιακές αγορές της Ευρωζώνης, μετά τη διατήρηση της τιμής του πετρελαίου άνω των $30/βαρέλι. Θετική εξέλιξη για τις ομολογιακές τιμές αποτελεί η απόπειρα σχηματισμού κεντρο-σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην Ισπανία μέχρι τις 3 Μαρτίου. Το επενδυτικό ενδιαφέρον συγκεντρώνουν οι ομολογιακοί τίτλοι της Πορτογαλίας μετά την πρώτη έγκριση του προϋπολογισμού της κυβέρνησης για το 2016, αλλά και την απόφαση του υπουργείου Οικονομικών της χώρας να προβεί σε επαναγορά ομολόγων λήξεως 2017-2019. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 19 Φεβρουαρίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 582,62 δισ., με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 11,6 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, ύψους 1.031 εκ. και ABS ύψους 838 εκ. 10

δισ. 70 60 50 40 30 20 10 0 Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 50 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) της ελληνικής 10ετίας λήξης 2025 στις 22 Φεβρουαρίου διαμορφωνόταν σε τιμές μεταξύ 58,30-56,49 ή με απόδοση 10,75%-11,05%. Υπενθυμίζεται ότι στις 10.6.2014 το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475% και στις 8.7.2015 υψηλό 19,27%. Θετικό κλίμα στις ομολογιακές αγορές των χωρών της ΖτΕ. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα 0,27 0,20 0,41 0,34 0,64 0,56 1,61 1,54 1,73 1,70 3,43 3,24 11,45 10,91 0 2 4 6 8 10 12 16/2/2016 22/2/2016 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις 1.071 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, υποχώρησε στο 0,20%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας στις 22 Φεβρουαρίου εμφάνιζε απόδοση 3,24%, της Ισπανίας 1,70% και της Ιταλίας 1,54%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, υποχώρησε σε εβδομαδιαία βάση, στις 304 μ.β. από 316 μ.β. και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου στις 133 μ.β. από 134 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,78% στις 22.2.2016. Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά, το επενδυτικό ενδιαφέρον την τρέχουσα εβδομάδα, συγκεντρώνουν εκδόσεις 4- ετούς, 6-ετούς και 10-ετούς διάρκειας, στην Ιταλία συνολικά εκτιμώμενου ποσού 6,8-8,3 δισ. Βουλγαρία Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 9,4%, σε ετήσια βάση, στα 541,6 εκατ. στην περίοδο Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2015 (1,2% του ΑΕΠ) από 495,2 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2014 (1,2% του ΑΕΠ). Η μείωση αυτή προήλθε από την ελάττωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,9% και οι εισαγωγές κατά 1,7%, η οποία αντιστάθμισε την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. 1.400 1.100 800 500 200-100 495,2-43,8 194,6 163,8 206,2 Ρουμανία Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός υποχώρησε στο -2,1% τον Ιανουάριο από -0,9% τον Δεκέμβριο 2015, συνεχίζοντας να είναι αρνητικός, για οκτώ κατά σειρά μήνες. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός υποχώρησε σε αρνητικό επίπεδο μετά από τέσσερις στη σειρά μήνες που ήταν θετικός και διαμορφώθηκε στο -0,8% τον Ιανουάριο από 0,1% τον Δεκέμβριο 2015. 324,0 675,6 1.172,9 1.360,8 1.064,4-400 -239,7 Ιαν.-Δεκ.14 Ιαν.-Μάρτ.15 Ιαν.-Ιούν.15 Ιαν.-Σεπτ.15 Ιαν.-Δεκ.15 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5 Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε λόγω μείωσης του εμπορικού ελλείμματος (εκατ. ευρώ) Πηγή: Bulgarian National Bank 789,5 Ο πληθωρισμός παρέμεινε αρνητικός για οκτώ κατά σειρά μήνες και υποχώρησε σε χαμηλό έτους 541,6 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Η διαμόρφωση του πληθωρισμού σε αρνητικό επίπεδο ήταν αποτέλεσμα της επέκτασης της εφαρμογής της μείωσης του ΦΠΑ για τα τρόφιμα και τα ποτά στο 9% από την 1 η Ιουνίου 2015. Περαιτέρω η υποχώρηση του πληθωρισμού προήλθε από τη μείωση του βασικού συντελεστή ΦΠΑ στο 20% από το 24% από την 1 η Ιανουαρίου 2016. Η Τράπεζα της Ρουμανίας εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει αρνητικός έως τον Μάιο και θα διαμορφωθεί σε 11

θετικό επίπεδο στο 2 ο εξάμηνο του 2016. Ωστόσο, εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει χαμηλότερος από το κατώτατο όριο του στόχου που είναι 1,5%-3,5% έως τις αρχές του 2017. Σερβία ΑΕΠ Το ΑΕΠ, σε μη εποχικά διορθωμένη βάση, αυξήθηκε, για τρίτο στη σειρά τρίμηνο, κατά 1,3%, σε ετήσια βάση, στο 4 ο τρίμηνο 2015, έναντι 2,2% στο 3 ο τρίμηνο 2015. Οι ιδιωτικές επενδύσεις ήταν ο κύριος παράγοντας για την αύξηση του ΑΕΠ οι οποίες αυξήθηκαν κατά 3,1% στο 4 ο τρίμηνο 2015, έναντι 10,1% στο 3 ο τρίμηνο 2015 λόγω του ευνοϊκότερου επιχειρηματικού και επενδυτικού κλίματος που συνέβαλε στην αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων κατά 78,9% στο 4 ο τρίμηνο 2015. Επίσης αύξηση στο 4 ο τρίμηνο 2015 παρουσίασαν η δημόσια κατανάλωση κατά 0,8%, με τον ίδιο ρυθμό όπως και στο 3 ο τρίμηνο 2015, οι εξαγωγές κατά 7,0%, έναντι 8,8% στο 3 ο τρίμηνο 2015, αλλά και οι εισαγωγές κατά 7,0%, έναντι 5,4% στο 3 ο τρίμηνο 2015. Αντιθέτως, μείωση σημείωσε μόνο η ιδιωτική κατανάλωση κατά 0,2%, έναντι μείωσης κατά 0,6% στο 3 ο τρίμηνο 2015. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2016), ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα ανέλθει στο 1,6% το 2016 και περαιτέρω στο 2,5% το 2017, έναντι 0,8% το 2015. επίπεδο (0,6%) τον Ιανουάριο, ενώ τον Δεκέμβριο ήταν αρνητικός (-0,2%), με τη μεγαλύτερη αύξηση να έχει σημειωθεί στις τιμές των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών (2,3%) και τη μεγαλύτερη μείωση να έχει παρουσιασθεί στις τιμές των μεταφορών (-0,9%). Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2016), ο πληθωρισμός από 1,4% το 2015 θα αυξηθεί στο 2,4% το 2016 με περαιτέρω αύξηση το 2017 στο 3,6%. 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Οκτ-15 Ιαν-16 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ο πληθωρισμός αυξήθηκε, πλησιάζοντας το κατώτατο όριο του στόχου της Τράπεζας της Σερβίας 4,0 ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) 2,0 0,0 0,4 0,9 2,2 1,3-2,0-1,0-2,0-1,8-4,0-6,0-4,5 1ο Τρίμ.'14 2ο Τρίμ.'14 3ο Τρίμ.'14 4ο Τρίμ.'14 1ο Τρίμ.'15 2ο Τρίμ.'15 3ο Τρίμ.'15 4ο Τρίμ.'15 Πηγή: Στατιστική Αρχή Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 2,4% τον Ιανουάριο από 1,5% τον Δεκέμβριο 2015 και ήταν οριακά χαμηλότερος από το κατώτατο όριο του στόχου της Τράπεζας της Σερβίας (2,5%-5,5%). Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε θετικό 12

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -0,2-4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,4-1,6-6,4-9,9-7,9-2,5 0,7 Δημόσια Κατανάλωση -2,3 2,1-4,2-7,0-7,2-5,5-2,4 Ακαθάριστες Επενδύσεις -9,2-26,9-10,7-21,8-24,0-10,8 9,8 Εξαγωγές 3,6-18,2 4,4 0,8 1,1 1,7 7,4 Εισαγωγές 1,0-20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8 Ανεργία (%) 7,8 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 Συνολική Απασχόληση 1,0-1,2-3,6-7,6-8,9-4,9 0,7 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 15,9 4,2 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,4-10,1-5,4-3,0-3,7-8,4 0,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 109,4 126,7 146,2 172,0 159,4 177,0 178,6 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -14,9-12,4-11,4-10,0-3,8-2,1-2,1 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 2013 2014 2015 2015-2016 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2,7-0,6 (11μηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1 5,5 (Ιαν. 2016) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2-6,4 (10μηνο) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,2-1,0-0,2 1,2 1,2 (12μηνο) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 50,0 (Ιαν. 2016) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 91,6 (Ιαν. 2016) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 87,9 (Ιαν. 2016) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-63,9 (Ιαν.2016) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,0 (Δεκ.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-0,9 (Δεκ.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4 2,4 (Δεκ.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9 0,0-0,9-0,9 (Δεκ.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,6 (Δεκ.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-3,1 (Δεκ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-2,3 (Δεκ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,5 (Δεκ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-0,7 (Ιαν.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3-0,1 (Ιαν.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-3,9-5,0-6,1-5,4-5,4 (4ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,4 0,9-1,1-1,1 (3ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,8 0,3 0,3 (3ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5 0,4 0,4 (3ο 3μηνο) Επενδύσεις -10,8 9,8 10,1-0,5-12,9-12,9 (3ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,2 1,4-11,4-14,4 (3ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,5-19,9-19,9 (3ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 27,8 (12μηνο) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 42,0 (12μηνο) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-17,2 (12μηνο) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7 0,0 (12μηνο) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 13