23 o Εθνικό υνϋδριο τησ Ελληνικόσ Εταιρεύασ Επιχειρηςιακών Ερευνών ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ ΑΠΟΔΟΜΗΗ ΣΗΝ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗΡΙΑΚΗ ΙΕΡΑΡΧΗΗ ΧΩΡΩΝ ΣΗ ΕΕ ΜΕ ΒΑΗ ΣΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΕ ΣΟΤ ΕΠΙΔΟΕΙ Δ. Κοπύδου, Δ. Διακουλϊκη ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΣΟΒΙΟ ΠΟΛΤΣΕΧΝΕΙΟ Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας ΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΣΟΜΕΑ ΙΙ Αθόνα, επτϋμβριοσ 2012
Περιεχόμενα Αντικεύμενο και ςτόχοι Εξϋλιξη των εκπομπών CO 2 από το βιομηχανικό τομϋα Μεθοδολογικό προςϋγγιςη Δομό μοντϋλου για τον υπολογιςμό των εκπομπών CO2 Δεδομϋνα ειςόδου Χώρεσ τησ Ε.Ε. -Βιομηχανικού κλϊδοι υγκριτικό παρουςύαςη τησ εξϋλιξη δύο χωρών Αποτελϋςματα Ανϊλυςη και εκτύμηςη τησ επύδραςησ των προςδιοριςτικών παραγόντων Αναπροςαρμογό του περιβαλλοντικού παρϊγοντα Πολυκριτηριακό Ιερϊρχηςη των χωρών υμπερϊςματα
Αντικεύμενο Διερεύνηςη τησ εξϋλιξησ των εκπομπών CO 2 Εφαρμογό ενόσ αλγεβρικού μοντϋλου ανϊλυςησ με χρόςη δεικτών (5 προςδιοριςτικού παρϊγοντεσ) Σομϋασ εφαρμογόσ: Βιομηχανύα Μειούμενη ςυμβολό ςτισ εκπομπϋσ Μεγϊλοσ βαθμόσ ςυγκϋντρωςησ Δυνατότητα εφαρμογόσ μϋτρων εξοικονόμηςησ ενϋργειασ Χρονικό περύοδοσ: 2000-2009 με 2 υποπεριόδουσ (2000-2005, 2005-2009) Γεωγραφικό εύροσ: 18 χώρεσ από τισ 27 τησ Ε.Ε.
τόχοι Ερμηνεύα τησ εξϋλιξησ των εκπομπών CO 2 ςε κϊθε χώρα και εκτύμηςη τησ επύδραςησ 5 προςδιοριςτικών παραγόντων Αναζότηςη κοινών προςδιοριςτικών παραγόντων που αποτελούν και κριτόρια αξιολόγηςησ Ιερϊρχηςη χωρών με βϊςη τισ επιδόςεισ τουσ ςτα κριτόρια
Ποςοςτιαύα μεταβολό των εκπομπών CO2 ςτα διαςτόματα 2000-2005 και 2005-2009 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% at lt ee nl es de si fr sk fi pl cz dk gr hu it pt be se 2005-2009 2000-2005 -30% -40% -50% -60%
Μεθοδολογικό προςϋγγιςη Ανϊλυςη Αποδόμηςησ (Decomposition Analysis) Πύνακεσ Ειςροών Εκροών Με χρόςη δεικτών Χρηςιμοποιεύται η Μϋθοδοσ με χρόςη δεικτών Διαθεςιμότητα και ςυγκριςιμότητα δεδομϋνων Απλούςτερη δομό μοντϋλων (Laspeyres, Log-Mean Divisia Index I)
Δομό μοντϋλου για τον υπολογιςμό των εκπομπών CO2 από τη βιομηχανύα Ύψοσ βιομηχανικόσ παραγωγόσ, P Ενεργειακό ϋνταςη, ei Κλαδικό διϊρθρωςη βιομηχανύασ, αi C Ενεργειακό μύγμα, si Pt et t s jt Ενεργειακό μύγμα ηλεκτροπαραγωγόσ, fi t i j f jt Μεταβολό του ύψουσ των εκπομπών ΔC ςτο χρον. διϊςτημα [n-0] C C n C 0 C P e s f n 0 n 0 n 0 i( n 0) ij( n 0) j( n 0)
Δεδομϋνα Ειςόδου. Χώρεσ τησ Ε.Ε. Αυςτρύα (AT) Βϋλγιο (BE) Γαλλύα (FR) Γερμανύα (DE) Δανύα (DK) Ελλϊδα (GR) Εςθονύα (EE) Ιταλύα (IT) Ιςπανύα (ES) Ολλανδύα (NL) Λιθουανύα (LT) Ουγγαρύα (HU) Πολωνύα (PL) Πορτογαλύα (PT) λοβακύα (SK) λοβενύα (SI) ουηδύα (SE) Σςεχύα (CZ)
Δεδομϋνα Ειςόδου. Βιομηχανικού κλϊδοι Ορυχεύα και λατομεύα Βιομηχανύα τροφύμων και ποτών, καπνοβιομηχανύα Κλωςτοώφαντουργύα και υποδόματα Βιομηχανύα ξυλεύασ Βιομηχανύα πολτού και χαρτιού Χημικό βιομηχανύα Μη μεταλλικϊ ορυκτϊ Βιομηχανύα μετϊλλων Βιομηχανύα μηχανημϊτων και μηχανικού εξοπλιςμού Εξοπλιςμόσ μεταφορών Λοιπό βιομηχανύα και ανακύκλωςη Καταςκευϋσ / Οικοδομϋσ
Δεδομϋνα ειςόδου. Εξϋλιξη του βιομηχανικού τομϋα για δύο χώρεσ Εςθονία Σουηδία 2000 2005 2009 2000 2005 2009 Εκπομπζσ CO 2, tn CO 2 1.560.114 1.820.857 1.452.687 15.251.772 11.988.213 7.336.108 Συνολική Προςτιθζμενη Αξία, mil. 1 1.667 2.578 2.051 53.017 64.175 56.649 Συνολική Ενεργειακή Ζνταςη, TJ/mil. 13,6 11,0 10,4 10,9 7,8 7,8 Σταθμιςμζνοσ ςυντελεςτήσ εκπομπήσ CO 2 ενεργειακοφ μίγματοσ ςτην ηλεκτροπαραγωγή, tn CO 2 /TJ 2 97,7 97,5 94,0 2,32 1,61 1,95 1 Eurostat database Ref.Yr 2005 2 ETC/ACC
Δεδομϋνα ειςόδου. Εξϋλιξη τησ κλαδικόσ διϊρθρωςησ Εςθονία Σουηδία 2000 2005 2009 2000 2005 2009 Ορυχεία και λατομεία 3,8% 3,6% 4,2% 2,5% 2,1% 1,7% Τρόφιμα και ποτά, καπνοβιομηχανία 10,4% 8,4% 7,2% 7,2% 5,9% 6,4% Κλωςτοχφαντουργία και υποδήματα 8,7% 6,5% 5,4% 1,1% 0,8% 0,8% Ξυλεία 9,8% 9,4% 6,2% 3,7% 3,8% 3,6% Βιομηχανία πολτοφ και χαρτιοφ 3,1% 3,0% 3,7% 8,8% 7,2% 7,9% Χημική βιομηχανία 6,8% 6,5% 5,3% 12,2% 13,2% 16,8% Μη μεταλλικά ορυκτά 4,1% 5,2% 3,3% 1,7% 1,6% 1,9% Βιομηχανία μετάλλων 5,2% 6,2% 10,0% 14,0% 12,3% 8,0% Βιομηχανία μηχανημάτων & μηχ. εξοπλιςμοφ 5,8% 8,1% 11,4% 12,9% 18,9% 20,9% Εξοπλιςμόσ μεταφορών 2,0% 1,8% 3,0% 9,2% 10,0% 5,4% Λοιπή βιομηχανία και ανακφκλωςη 9,6% 8,3% 8,1% 5,4% 4,8% 5,4% Καταςκευζσ / Οικοδομζσ 30,7% 32,9% 32,3% 21,4% 19,4% 21,5% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Eurostat database Ref.Yr 2005
Δεδομϋνα ειςόδου. Εξϋλιξη του ενεργειακού μύγματοσ Εςθονύα ουηδύα
Αποτελϋςματα
Παρϊγοντασ τησ βιομηχανικόσ παραγωγόσ, ΔP 60% 50% 40% 30% 20% 10% 2000-2005 2005-2009 0% be dk cz gr es fr hu it nl at pt fi se si ee lt sk de pl -10% -20% -30%
Παρϊγοντασ τησ ενεργειακόσ ϋνταςησ, Δe 30% 20% 10% 0% -10% -20% 2000-2005 2005-2009 -30% -40% -50% -60%
Παρϊγοντασ τησ κλαδικόσ διϊρθρωςησ, Δα 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2000-2005 2005-2009 -5% -10% -15% -20%
Παρϊγοντασ του ενεργειακού μύγματοσ, Δs 6% 4% 2% 0% -2% -4% 2000-2005 2005-2009 -6% -8% -10% -12% -14%
Παρϊγοντασ του ενεργειακού μύγματοσ τησ ηλεκτροπαραγωγόσ, Δf 8% 6% 4% 2% 0% -2% 2000-2005 2005-2009 -4% -6% -8% -10%
υνολικό μεταβολό εκπομπών CO 2 (ΔC) ςτο διϊςτημα 2000-2009 60% 40% 20% 0% -20% -40% be dk cz gr es fr hu it nl at pt fi se si ee lt sk de pl Δf Δs Δα Δe ΔP -60% -80% -100%
Αναπτυξιακόσ (ΔP) και περιβαλλοντικόσ (ΔF) παρϊγοντασ για το 2000-2009 ΔP Δe Δα Δs Δf ΔP ΔF ΔC be 1% -32% -3% -8% -2% be 1% -46% -45% dk -12% -2% -6% -6% -3% dk -12% -17% -29% cz 39% -52% -5% -6% -4% cz 39% -67% -28% gr 11% -29% -2% -5% -4% gr 11% -40% -29% es 3% -8% -11% -1% -5% es 3% -25% -22% fr -2% -16% -3% -4% 1% fr -2% -22% -23% hu 11% -24% -12% -2% -3% hu 11% -41% -30% it -9% -18% -4% -2% -1% it -9% -26% -35% nl 1% -20% 8% 1% -2% nl 1% -12% -11% at 11% 10% -5% -7% -4% at 11% -6% 5% pt -11% -12% 5% -15% -2% pt -11% -24% -35% fi 16% -19% -15% -5% -2% fi 16% -41% -25% se 4% -21% -11% -24% 0% se 4% -56% -52% si 13% -30% -3% -3% -1% si 13% -37% -23% ee 19% -11% -15% 1% -2% ee 19% -26% -7% lt 43% -35% -12% 2% 0% lt 43% -44% -1% sk 52% -61% -2% -13% -1% sk 52% -77% -25% de -10% -4% -1% -5% -3% de -10% -13% -23% pl 25% -62% 15% -3% -1% pl 25% -51% -26% Median 11% -20% -4% -5% -2% Median 11% -37% -26%
Ανϊλυςη και εκτύμηςη ςημεύου εκκύνηςησ κϊθε χώρασ Ένταςη εκπομπών CO2 (CI) κϊθε χώρασ Ένταση εκπομπών, CI = εκπομπές CO 2 / παραγόμενη ΠΑ
Αναπροςαρμογό του περιβαλλοντικόσ παρϊγοντα ΔF λαμβϊνοντασ υπόψη το ςημεύο εκκύνηςησ Δεύκτησ τησ δυνατότητασ μεύωςησ των εκπομπών, r r IR IR 0 t IR 0 : Μ.Ο. CI των 18 χωρών Για κϊθε χώρα k η εν δυνϊμει μεύωςη ΔIR kt Για την ςύγκριςη τησ πραγματικόσ ΔI kt προσ τη «διορθωμϋνη» ΔΙR kt υπολογύζεται ο διορθωτικόσ ςυντελεςτόσ για κϊθε χώρα k IR cc k r kt I k0 I kt IR kt I k0 : ϋνταςη εκπομπών CO2 Διορθωμϋνοσ περιβαλλοντικόσ παρϊγοντασ FR kt cc k F kt
Αναπροςαρμογό του παρϊγοντα ΔF λαμβϊνοντασ υπόψη το ςημεύο εκκύνηςησ ΔP ΔF sk 52% -77% cz 39% -67% se 4% -56% pl 25% -51% be 1% -46% lt 43% -44% fi 16% -41% hu 11% -41% gr 11% -40% si 13% -37% it -9% -26% ee 19% -26% es 3% -25% pt -11% -24% fr -2% -22% dk -12% -17% de -10% -13% nl 1% -12% at 11% -6% Median 11% -37% ΔP ΔFR sk 52% -121% cz 39% -96% se 4% -81% pl 25% -60% be 1% -54% lt 43% -46% hu 11% -40% gr 11% -40% fi 16% -40% si 13% -33% it -9% -23% ee 19% -16% es 3% -16% pt -11% -16% fr -2% -12% dk -12% -8% de -10% -5% nl 1% -4% at 11% -1% Median 11% -33%
Πολυκριτηριακό ιερϊρχηςη των χωρών με βϊςη τισ οικονομικϋσ και περιβαλλοντικϋσ επιδόςεισ τουσ ΔFR ΔP MC_score be 1,65 0,05 0,85 dk 0,24-1,11-0,43 cz 2,92 3,62 3,27 gr 1,20 1,02 1,11 es 0,49 0,27 0,38 fr 0,37-0,16 0,11 hu 1,23 1,00 1,11 it 0,71-0,81-0,05 nl 0,12 0,07 0,09 at 0,03 1,01 0,52 pt 0,48-1,03-0,28 fi 1,20 1,45 1,33 se 2,44 0,41 1,42 si 1,00 1,25 1,13 ee 0,50 1,79 1,14 lt 1,38 4,05 2,71 sk 3,65 4,89 4,27 de 0,14-0,96-0,41 pl 1,83 2,33 2,08 W 0,5 0,5 MC_score sk 4,27 cz 3,27 lt 2,71 pl 2,08 se 1,42 fi 1,33 ee 1,14 si 1,13 hu 1,11 gr 1,11 be 0,85 at 0,52 es 0,38 fr 0,11 nl 0,09 it -0,05 pt -0,28 de -0,41 dk -0,43
Ιερϊρχηςη των χωρών ςτο χρονικό διϊςτημα 2000-2009 ΔP 6,00 SK 5,00 LT CZ 4,00 3,00 ΔF NL AT EE ES FR SI FI HU GR BE PL SE 2,00 1,00 0,00 DE DK PT IT -1,00-2,00-3,00-4,00-3,00-2,00-1,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00-4,00
υμπερϊςματα Όλεσ οι χώρεσ τησ Ε.Ε. εκτόσ τησ Αυςτρύασ ςημεύωςαν ςημαντικό πρόοδο ςτη μεύωςη των εκπομπών CO2 από το βιομηχανικό τομϋα Η ανϊλυςη αποδόμηςησ επιτρϋπει την ερμηνεύα τησ εξϋλιξησ και την εκτύμηςη τησ ςυμβολόσ των επιμϋρουσ παραγόντων που ςυνϋβαλαν ς' αυτό
υμπερϊςματα Οι παρϊγοντεσ που ερμηνεύουν τη μεύωςη ςε κϊθε χώρα παρόλο που διαφοροποιούνται, ανϋδειξαν οριςμϋνεσ κυρύαρχεσ τϊςεισ αύξηςη τησ βιομηχανικόσ παραγωγόσ ςτισ περιςςότερεσ χώρεσ κυρύωσ το 2000-2005, ύφεςη το 2005-2009 ςημαντικό μεύωςη τησ ενεργειακόσ ϋνταςησ, καλύτερη διαχεύριςη τησ ενϋργειασ μετατόπιςη προσ λιγότερο ενεργειοβόρουσ κλϊδουσ και καθαρότερεσ μορφϋσ ενϋργειασ βελτύωςη του ενεργειακού μύγματοσ και αναδιϊρθρωςη τησ βιομηχανικόσ παραγωγόσ Η ϋνταςη τησ εκπομπόσ CO 2 μειώθηκε ςε όλεσ τισ εξεταζόμενεσ χώρεσ
υμπερϊςματα Σα αποτελϋςματα τησ ανϊλυςησ αποδόμηςησ επιτρϋπουν την ταξινόμηςη των χωρών με βϊςη την ςυμπεριφορϊ τουσ ςτουσ επιμϋρουσ παρϊγοντεσ Η Ελλϊδα παρϊ το δυςμενϋσ ςημεύο εκκύνηςησ (υψηλό CI και f elect. ) κατϊφερε να αυξόςει τον όγκο βιομηχανικόσ παραγωγόσ και να μειώςει τισ εκπομπϋσ CO 2 Δυνατότητεσ περαιτϋρω αξιοπούηςησ ςτο πλαύςιο ΠΚΑ
ασ ευχαριςτώ πολύ Δόμητρα Κοπύδου ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΣΟΒΙΟ ΠΟΛΤΣΕΧΝΕΙΟ Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας ΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΣΟΜΕΑ ΙΙ Αθόνα, επτϋμβριοσ 2012