Τεύχος 3 Σεπτέμβριος 2016 Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των οικοτόπων προτεραιότητας *1520 και *5220 στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς LIFE12NAT/CY/000758 Περιεχόμενα Περισσότερες πληροφορίες www.life-rizoelia.eu Το έργο Το έργο LIFE12NAT/CY/000758 με τίτλο Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των οικοτόπων προτεραιότητας *1520 και *5220 στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς Σελ. 2 Παρουσίαση δράσεων διατήρησης -Πρόοδος του έργου C.1: Οριοθέτηση και περίφραξη του οικοτόπου *1520 με γυψούχες στέππες Σελ. 2 C.2: Ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της ανταγωνιστικής βλάστησης στους τύπους οικοτόπων προτεραιότητας *5220 και *1520 Σελ. 3 C.3: Αποκατάσταση των υπό μελέτη τύπων οικοτόπου Σελ. 4 C.4: Πρόληψη πυρκαγιών Σελ. 5 C.5: Επί τόπου και πλησίον τόπου διατήρηση των χαρακτηριστικών ειδών των υπό μελέτη τύπων οικοτόπου Σελ. 6 C.6: Επαναδημιουργία οικοτόπου Θαμνώνες με Ziziphus (*5220) πλησίον του Ε.Δ.Π. Ριζοελιάς Σελ. 7 Στόχος του έργου Πρωταρχικός στόχος είναι η βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των δυο τύπων οικοτόπων προτεραιότητας, *5220 - Θαμνώνες με Ziziphus και *1520 - Γυψούχες στέπες (Gypsophiletalia), στην Κύπρο, μέσα από την ποσοτικοποίηση και ανάσχεση των φυσικών και ανθρωπογενών πιέσεων ή/και απειλών που συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη υποβάθμισή τους. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ευαισθητοποίηση του κοινού και διάδοση των αποτελεσμάτων Σελ. 8
Το έργο Το έργο με τίτλο «Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των οικοτόπων προτεραιότητας *1520 και *5220 στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Ριζοελιάς», βρίσκεται στο τελευταίο έτος υλοποίησής του και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2017. Υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE+ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπου και χρηματοδοτεί το 75% του συνολικού προϋπολογισμού, ενώ το υπόλοιπο 25% συνεισφέρεται από τους συνεργαζόμενους φορείς. Το έργο LIFE-RIZOELIA επιδίωξε από τον Σεπτέμβριο του 2013 να λάβει συγκεκριμένα μέτρα με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης δύο οικοτόπων προτεραιότητας: του οικοτόπου «*1520-Γυψούχες στέπες» και του οικοτόπου «*5220- Θαμνώνες με Ziziphus» εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ριζοελιάς. Παρουσίαση δράσεων διατήρησης - Πρόοδος του έργου C.1: Οριοθέτηση και περίφραξη του οικοτόπου *1520 με γυψούχες στέππες Ολοκληρώθηκε η οριοθέτηση και περίφραξη επιλεγμένων θέσεων του οικοτόπου *1520, συνολικού μήκους 1300 m. Σκοπός της περίφραξης είναι η καθοδήγηση των επισκεπτών σε συγκεκριμένες διαδρομέςμονοπάτια και μέσω αυτής η μείωση των απειλών και των πιέσεων που δέχεται ο οικότοπος, όπως είναι η απόρριψη σκουπιδιών, η καταπάτηση, η εκτός δρόμου διακίνηση οχημάτων, οι πυρκαγιές κ.ά. Το Ε.Δ.Π. Ριζοελιάς 2
C.2: Ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της ανταγωνιστικής βλάστησης στους τύπους οικοτόπων προτεραιότητας *5220 και *1520 3
4 C.3: Αποκατάσταση των υπό μελέτη τύπων οικοτόπου
C.4: Πρόληψη πυρκαγιών Για τη μείωση του κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιών και τον περιορισμό της απώλειας των οικοτόπων, απομακρύνθηκε η ξηρή βλάστηση στην περιφέρεια των υπό μελέτη οικοτόπων και στη θέση επαναδημιουργίας του οικοτόπου *5220. Η ξηρή βλάστηση που απομακρύνθηκε χειρωνακτικά ανήλθε στα 20 ha κάθε έτος. Επίσης, με τη χρήση τρακτέρ πραγματοποιήθηκε απομάκρυνση ξηρής βλάστησης (απομεινάρια καλλιέργειας σιτηρών) σε ζώνη πλάτους 10 m, σε επιλεγμένα τμήματα της περιφέρειας του Πάρκου. Συνολικά, 48 ha έχουν καθαριστεί για τον σκοπό αυτό. Επιπρόσθετα, 1,6 km του οδικού δικτύου (χωματόδρομων) εντός του Πάρκου έχει κλείσει ώστε να περιοριστεί η διακίνηση οχημάτων και επισκεπτών κοντά στους δύο τύπους οικοτόπων. Το προβλεπόμενο μήκος δρόμου με βάση το έργο ήταν 1 km. 5
C.5: Επί τόπου και πλησίον τόπου διατήρηση των χαρακτηριστικών ειδών των υπό μελέτη τύπων οικοτόπου Οδηγία Οικοτόπων Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τη διατήρηση της φύσης. Οικότοπος Συγκεκριμένη μορφή βλάστησης που διακρίνεται με βάση τα βιολογικά και μη βιολογικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά της. Οικότοπος προτεραιότητας Περιλαμβάνεται στην Οδηγία των Οικοτόπων, κινδυνεύει να εξαφανιστεί και γι αυτό τα Κράτη - Μέλη πρέπει να λάβουν άμεσα μέτρα για τη διατήρησή του. Στον γραπτό λόγο ο κωδικός του οικότοπου προτεραιότητας σημειώνεται με αστερίσκο π.χ. *5220. 6
C.6: Επαναδημιουργία οικοτόπου Θαμνώνες με Ziziphus (*5220) πλησίον του Ε.Δ.Π. Ριζοελίας Για τη δημιουργία οικοτόπου *5220 σε νέες θέσεις, επιλέχθηκαν τρεις θέσεις (συνολικής έκτασης 1,8 ha). Η επιλογή των θέσεων έγινε με γνώμονα να μην επηρεαστεί η φυσική βλάστηση της περιοχής. Συγκεκριμένα, επιλέχθηκε ένα εγκαταλελειμμένο χωράφι, μια μπαζωμένη περιοχή και μια αντιπυρική λωρίδα, η οποία κρίθηκε ότι δεν εξυπηρετούσε τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε και η οποία προκαλούσε κατακερματισμό της βλάστησης. Μετά από κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους, πραγματοποιήθηκαν φυτεύσεις σε ομάδες παλλούρων, αγρελιών, θυμαριών, ασπροθύμαρων και αντρούκλιαστου. Συνολικά, έχουν φυτευτεί μέχρι στιγμής 2055 φυτάρια. Οι φυτεύσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν το φθινόπωρο του 2016. Για την προστασία των φυτεύσεων από τη διάβρωση κατασκευάστηκε ξερολιθιά μήκους 120 m, πλησίον των θέσεων αποκατάστασης ή/και επαναδημιουργίας του οικοτόπου *5220. 7
Ευαισθητοποίηση του κοινού και διάδοση των αποτελεσμάτων Κατά το διάστημα Σεπτέμβριος 2015 - Αύγουστος 2016, το έργο προβλήθηκε στο ευρύ κοινό μέσω της έκδοσης δύο δελτίων τύπου και ενός άρθρου σε εφημερίδες και διαδικτυακές ιστοσελίδες. Τον Μάρτιο 2016 πραγματοποιήθηκε η δεύτερη συνάντηση με τις τοπικές αρχές και τους κατοίκους του Δήμου Αραδίππου, στο Δημαρχείο Αραδίππου. Κύριος στόχος της συνάντησης ήταν η ενημέρωση του κοινού για την πρόοδο των εργασιών του έργου. Η Επιτροπή Ενδιαφερομένων Φορέων του έργου συναντήθηκε για τρίτη φορά τον Νοέμβριο του 2015. Κατά τη συνάντηση είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για την πορεία του έργου και να ανταλλάξουν απόψεις με τους φορείς υλοποίησης του έργου για διάφορα θέματα που προέκυψαν κατά την υλοποίησή του. Παράλληλα, είχαν την ευκαιρία να συμβάλλουν στις εργασίες επαναδημιουργίας του οικοτόπου *5220, μέσω της φύτευσης 200 φυταρίων σε ειδική εκδήλωση που διοργανώθηκε για τον σκοπό αυτό. Το έργο LIFE-RIZOELIA συνδιοργάνωσε με το έργο LIFE-FORBIRDS στις 20 Μαΐου 2016 εκδήλωση στην περιοχή Natura 2000 «Κάβο Γκρέκο» γιορτάζοντας την Πανευρωπαϊκή Ημέρα του Δικτύου Natura 2000. Η εκδήλωση περιλάμβανε εθελοντική εργασία για τον καθαρισμό του μονοπατιού «Θαλασσινές Σπηλιές - Άγιοι Ανάργυροι» και γεύμα στον εκδρομικό χώρο Άγιοι Ανάργυροι του Τμήματος Δασών. Για συνεχή ενηµέρωση σχετικά µε την πορεία του έργου, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα ή/και εγγραφείτε στο group στο Facebook. www.life-rizoelia.eu Improving the conservation status of the priority habitat types *1520 & *5220 Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LΙFE+ Συνεργαζόμενοι φορείς