Κεφάλαιο 8: Αποσβέσεις Πάγιων Περιουσιακών Στοιχείων Depreciation of Fixed Assets Απόσβεση Πάγιων Περιουσιακών Στοιχειών (Depreciation) καλείται η μείωση της αξίας των Πάγιων Περιουσιακών Στοιχείων ενεργητικού (Fixed Assets). Η μείωση της αξίας των Πάγιων Στοιχείων οφείλεται κυρίως στη φθορά τους λόγω της χρήσης τους, στις κλιματολογικές συνθήκες, στην περιορισμένη διάρκεια ζωής τους κ.τ.λ. Η απόσβεση είναι έξοδο για κάθε επιχείρηση. Πληρώνεται μια φορά από την επιχείρηση κατά την αγορά του Πάγιου Στοιχείου και κατανέμεται στα επόμενα χρόνια ανάλογα με τη διάρκεια ζωής που υπολογίζεται ότι θα έχει το Πάγιο Στοιχείο. Η απόσβεση του Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου πρέπει να υπολογίζεται όχι μόνο για να φαίνεται η τρέχουσα αξία του στοιχείου αλλά και για να βρίσκεται το πραγματικό κέρδος της επιχείρησης. Η αξία που μπορεί να εισπραχθεί από την πώληση ή την ανταλλαγή του, είτε ως παλιοσίδερα είτε ως υλικά κατεδάφισης κ.α., καλείται «Υπολειμματική Αξία» (Scrap Value or Break Up Value or Residual Value) Μέθοδοι Υπολογισμού της Ετήσιας Απόσβεσης Α. Μέθοδος της Σταθεράς Απόσβεσης Straight Line Method Σε αυτή τη μέθοδο η απόσβεση υπολογίζεται είτε ως σταθερό ποσοστό πάνω στην αρχική αξία του Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου (Cost Price) είτε κατανέμεται ανάμεσα στα έτη ζωής του Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου, ωφέλιμη διάρκεια ζωής. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Το ποσό της απόσβεσης σε αυτή τη μέθοδο είναι πάντα σταθερό. Παράδειγμα Μηχανήματα αξίας και ωφέλιμης ζωής 20 χρόνων αποσβένονται το χρόνο. 1. Υπολογισμός της απόσβεσης ως σταθερό ποσοστό πάνω στην αρχική αξία του Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου Απόσβεση = Αρχική Αξία Χ Ποσοστό Απόσβεσης Απόσβεση = Χ = Χρόνια 1 2 3 4 5 20 Αρχική Αξία Π.Π.Σ. () Ποσοστό Απόσβεσης (%) Απόσβεση () Υπόλοιπο () (Balance Sheet or Trial Balance) 114 000 108 000 102 000 9 90 000. 0 (Μηδέν) 2. Με βάση την ωφέλιμη διάρκεια ζωής α) Το κόστος της Υπολειμματικής Αξίας είναι ίσο με μηδέν (0) Απόσβεση = Κόστος (Αρχική Αξία Π.Π.Σ) / Ωφέλιμη Ζωή = /20 = Η απόσβεση θα είναι ίση με το χρόνο. β) Στην περίπτωση όπου η υπολειμματική αξία δεν είναι μηδενική τότε έχουμε: Απόσβεση = (Κόστος Υπολειμματική Αξία)/Ωφέλιμη Ζωή. Με βάση το παράδειγμα μας αν η υπολειμματική αξία υπολογίζεται ότι θα είναι 4 000 τότε: Απόσβεση = ( 4 000)/20 = 5 800
Β. Μέθοδος της Φθίνουσας Απόσβεσης Diminishing Balance Method Όπως δείχνει και το όνομα αυτής της μεθόδου (Φθίνουσα) το ποσό της απόσβεσης κάθε χρόνο μειώνεται. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Αυτό σημαίνει ότι το ποσό της απόσβεσης είναι διαφορετικό κάθε χρόνο, μειώνεται. Σε αυτή τη μέθοδο το ποσό της απόσβεσης υπολογίζεται πάνω στο εκάστοτε υπόλοιπο του Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου (written down value or book value) και όχι στο αρχικό του κόστος, κόστος αγοράς. Παράδειγμα Μηχανήματα αξίας και ωφέλιμης ζωής 20 χρόνων αποσβένονται το χρόνο. Χρόνι α 1 2 3 4 5 Αρχική Αξία Π.Π.Σ. () Ποσοστό Απόσβεσης (%) Απόσβεση () Χ = 114 000 Χ = 5 700 108 300 Χ = 5 415 102 885 Χ = 5 144,25 97 741 Χ = 4 887,05 Υπόλοιπο () (Balance Sheet or Trial Balance) = 114 000 114 000 5 700 = 108 300 108 300 5 415 = 102 885 102 885 5144 = 97 741 97 741 4 887 = 92 854 Λογιστικές Εγγραφές Υπάρχουν δύο τρόποι για να γίνουν οι λογιστικές εγγραφές, ο Άμεσος Τρόπος (Direct Way) και ο Έμμεσος Τρόπος (Indirect Way). Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν και δύο μέθοδοι υπολογισμού των αποσβέσεων οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι οι συνδυασμοί ανάμεσα στις μεθόδους υπολογισμού και στους τρόπους που μπορούν να γίνουν οι λογιστικές εγγραφές μας δίνουν ως αποτέλεσμα τέσσερις (4) πιθανούς συνδυασμούς. Άμεσος Τρόπος Μέθοδος της Σταθεράς Απόσβεσης Έμμεσος Τρόπος Μέθοδος της Φθίνουσας Απόσβεσης Άμεσος Τρόπος Έμμεσος Τρόπος Οι λογιστικές εγγραφές, όπως είναι φυσικό, δεν διαφέρουν ανάλογα με τη μέθοδο υπολογισμού της απόσβεσης. Το μόνο διαφορετικό είναι το ποσό, το οποίο διαφέρει ανάλογα με το ποια μέθοδο θα χρησιμοποιήσουμε για τον υπολογισμό της απόσβεσης. Λογιστικές Εγγραφές Άμεσος Τρόπος 1. Απόσβεση Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου Χρέωση: Λογαριασμός Αποσβέσεις (Depreciation of A/c) ex. Depreciation of Πίστωση: Λογαριασμός Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου (Fixed Asset A/c) e.x. 2. Μεταφορά Απόσβεσης στο Λογαριασμό Αποτελέσματα Χρήσης Χρέωση: Λογαριασμός Αποτελέσματα Χρήσης (Profit and Loss A/c) Πίστωση: Λογαριασμός Αποσβέσεις (Depreciation of Fixed Asset A/c) Λογιστικές Εγγραφές Έμμεσος Τρόπος 1. Απόσβεση Πάγιου Περιουσιακού Στοιχείου Χρέωση: Λογαριασμός Αποσβέσεις (Depreciation of A/c) ex. Depreciation of Πίστωση: Λογαριασμός Αποσβεσθέντα (Provision for Depreciation of. A/c) ex. Provision for A/c
2. Μεταφορά Απόσβεσης στο Λογαριασμό Αποτελέσματα Χρήσης Χρέωση: Λογαριασμός Αποτελέσματα Χρήσης (Profit and Loss A/c) Πίστωση: Λογαριασμός Αποσβέσεις (Depreciation of Fixed Asset A/c) ΠΡΟΣΟΧΗ!!!! 1. Ο λογαριασμός Provision for Depreciation έχει πιστωτικό υπόλοιπο, μεταφέρεται στο τέλος της λογιστικής περιόδου στο Balance Sheet, στην πλευρά του Ενεργητικού, κάτω από το Πάγιο Περιουσιακό Στοιχείο αφαιρετικά. 2. Ο λογαριασμός Provision for Depreciation δεν μεταφέρεται ποτέ στο λογαριασμό Profit and Loss. 3. Στο λογαριασμό Profit and Loss μεταφέρεται στο τέλος της λογιστικής περιόδου μόνο ο λογαριασμός Depreciation, στη χρέωση, σαν έξοδο. 4. Για λόγους πρακτικής και εμφάνισης λεπτομερειών στο Balance Sheet, όταν δεν υπάρχει ο λογαριασμός Provision for Depreciation, ο λογαριασμός Depreciation μεταφέρεται στο Balance Sheet αφαιρετικά κάτω από το πάγιο στοιχείο που επηρεάζει. Λογιστικές Εγγραφές Straight Line Method Direct Way (σύμφωνα με το παράδειγμα) Jan 1 Bank Balance c/d 114 000 Jan 1 Balance b/d 114 000 Jan 1 Balance b/d 108 000 Balance c/d 108 000 114 000 114 000 Machinery Machinery A/c Profit and Loss Profit and Loss Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December
as at 31 st December FIXED ASSETS Machinery Less: 114 000 as at 31 st December FIXED ASSETS Machinery 114 000 Less: 108 000 Λογιστικές Εγγραφές Straight Line Method Indirect Way (σύμφωνα με το παράδειγμα) Balance c/d Balance c/d 12 000 Provision for A/c Balance b/d 12 000 12 000 Jan 1 Balance b/d 12 000 A/c Provision for Depreciation of Machinery Profit and Loss Provision for Depreciation of Machinery Profit and Loss Jan 1 Bank Balance c/d Jan 1 Balance b/d Jan 1 Balance b/d Balance c/d
Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December as at 31 st December FIXED ASSETS Machinery of Machinery 114 000 as at 31 st December FIXED ASSETS Machinery of Machinery 12 000 108 000 Jan 1 Λογιστικές Εγγραφές Diminishing Method Direct Way (σύμφωνα με το παράδειγμα) Bank Jan 1 Balance b/d 114 000 Jan 1 Balance b/d 108 300 Balance c/d 114 000 Balance c/d 5 700 108 300 114 000 114 000 Machinery Machinery 5 700 A/c Profit and Loss Profit and Loss 5 700
Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December 5 700 as at 31 st December FIXED ASSETS Machinery Less: 114 000 as at 31 st December CURRENT ASSETS Machinery 114 000 Less: 5 700 108 300 Λογιστικές Εγγραφές Diminishing Method Indirect Way (σύμφωνα με το παράδειγμα) Balance c/d Balance c/d 11 700 Provision for A/c Balance b/d 5 700 11 700 11 700 Jan 1 Balance b/d 11 700 A/c Provision for Depreciation of Machinery Profit and Loss Provision for Depreciation of Machinery 5 700 Profit and Loss 5 700
Jan 1 Bank Balance c/d Jan 1 Balance b/d Jan 1 Balance b/d Balance c/d Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December Profit and Loss A/c (extract) for the year ended 31 st December 5 700 as at 31 st December FIXED ASSETS Machinery of Machinery 114 000 as at 31 st December FIXED ASSETS Machinery of Machinery 11 700 108 300 ΠΡΟΣΟΧΗ!!!! 1. Αν στα Notes των ασκήσεων μας δίνει το ποσό της απόσβεσης δεν μας ενδιαφέρει η μέθοδος υπολογισμού παρά μόνο ο τρόπος που θα γίνουν οι λογιστικές εγγραφές. 2. Στην περίπτωση όπου μας δίνεται το ποσό της απόσβεσης χωρίς ένδειξη για τον τρόπο που θα γίνουν οι λογιστικές εγγραφές, τότε κοιτάζουμε το Trial Balance της άσκησης. Αν έχει Provision for Depreciation για το Asset που μας δίνει την απόσβεση τότε ο τρόπος των λογιστικών εγγραφών είναι ο έμμεσος, αν όχι τότε είναι ο άμεσος. 3. Αν στις λογιστικές εγγραφές χρησιμοποιούμε τον έμμεσο τρόπο, τότε το ποσό της απόσβεσης που βρίσκουμε πάει στο Profit and Loss σαν Depreciation και στο Balance Sheet πάει το άθροισμα του ποσού που υπολογίσαμε και του ποσού του Trial Balance.