ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 19.12.2011 SEC(2011) 1559 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2005/36/ΕΚ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και του κανονισμού σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του συστήματος πληροφόρησης της εσωτερικής αγοράς {COM(2011) 883 τελικό} {SEC(2011) 1558 τελικό}
ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 2005/36/ΕΚ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και του κανονισμού σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του συστήματος πληροφόρησης της εσωτερικής αγοράς 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η οδηγία για τα επαγγελματικά προσόντα 1 ορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων στις περιπτώσεις εγκατάστασης σε άλλα κράτη μέλη, καθώς και τις προϋποθέσεις προσωρινής μετακίνησης σε άλλο κράτος μέλος. Ο εκσυγχρονισμός του συστήματος αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων είναι μία από τις 12 δράσεις της πράξης για την ενιαία αγορά που στοχεύει στη δημιουργία ανάπτυξης και στην τόνωση της εμπιστοσύνης. Βασίζεται σε μια σε βάθος αξιολόγηση της οδηγίας που πραγματοποιήθηκε στο διάστημα μεταξύ Μαρτίου 2010 και Μαΐου 2011. 2. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Οι κανόνες που διέπουν την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων ορίζονται στην οδηγία 2005/36/ΕΚ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Οι αλλαγές στο ανωτέρω κεκτημένο συνεπάγονται την τροποποίηση της παρούσας οδηγίας, αλλά όχι τη θέσπιση νέας. 3. ΣΤΟΧΟΙ Βάσει της ανάλυσης των προβλημάτων που παρουσιάζονται στο επόμενο τμήμα, οι βασικοί στόχοι της πρωτοβουλίας είναι η διευκόλυνση της κινητικότητας των επαγγελματιών και των συναλλαγών στον τομέα των υπηρεσιών εντός της Ευρώπης, η αντιμετώπιση της πρόκλησης που αντιπροσωπεύει η πλήρωση θέσεων εργασίας υψηλών δεξιοτήτων και η προσφορά περισσότερων ευκαιριών στους αναζητούντες εργασία. 1 Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (ΕΕ L 255, 30.9.2005, σ. 22). EL 2 EL
4. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ, ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ Ο προσδιορισμός των προβληματικών τομέων προκύπτει κυρίως από το αποτέλεσμα της αξιολόγησης και από τις απαντήσεις στην Πράσινη Βίβλο που εξέδωσε η Επιτροπή στις 22 Ιουνίου 2011. 4.1. Πληροφορίες και ηλεκτρονική διακυβέρνηση για τους πολίτες Οι επαγγελματίες που επιθυμούν την αναγνώριση των προσόντων τους αντιμετωπίζουν ακόμα δυσκολίες στον εντοπισμό της κατάλληλης αρμόδιας αρχής και των εγγράφων που πρέπει να υποβάλουν. Ένα άλλο ζήτημα αφορά την περιορισμένη χρήση ηλεκτρονικών μέσων για την ολοκλήρωση των διαδικασιών αναγνώρισης. Συγκεκριμένα, τα επαγγέλματα του κλάδου της υγείας και οι αναζητούντες εργασία δεν επωφελούνται από τις δυνατότητες που προσφέρουν τα κέντρα ενιαίας εξυπηρέτησης (PSC) που συστάθηκαν στο πλαίσιο της οδηγίας για τις υπηρεσίες. Η εκτίμηση αντικτύπου προσδιόρισε 4 πιθανές επιλογές: 1). Καμία ενέργεια σε επίπεδο ΕΕ 2). Ενίσχυση των εθνικών σημείων επαφής 3). Τα κράτη μέλη πρέπει να παράσχουν ένα κεντρικό διαδικτυακό σημείο πρόσβασης σε πληροφορίες και ολοκλήρωσης των διαδικασιών αναγνώρισης 4). Επέκταση του πεδίου εφαρμογής των PSC. Η επιλογή 4 είναι και η προτιμώμενη επιλογή, καθώς προβλέπει ότι όλες οι πληροφορίες και οι διαδικασίες πρέπει να διατίθενται από τα κράτη μέλη μέσω των PSC, στα οποία είναι πιθανότερο να απευθυνθούν οι επαγγελματίες. 4.2. Αποτελεσματικότητα των διαδικασιών αναγνώρισης 4.2.1. Διάρκεια των διαδικασιών αναγνώρισης Η οδηγία προβλέπει ειδικές προθεσμίες για την επεξεργασία αιτημάτων αναγνώρισης (3 ή 4 μήνες). Οι εν λόγω προθεσμίες δεν είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Επιπλέον, κατά τα φαινόμενα, συχνά δεν τηρούνται. Η αυξανόμενη χρήση του συστήματος πληροφόρησης της εσωτερικής αγοράς (ΙΜΙ) έχει διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ αρμόδιων αρχών, αλλά δεν φαίνεται να έχει επιταχύνει τις διαδικασίες για τους πολίτες. Εξετάζονται τέσσερις διαφορετικές επιλογές: 1). Καμία αλλαγή πολιτικής 2). Αυστηρότερη επιβολή από την Επιτροπή σε μεμονωμένες περιπτώσεις 3). Μείωση των προθεσμιών της οδηγίας για όλα τα επαγγέλματα 4). Συμμετοχή του κράτους μέλους καταγωγής και δημιουργία μιας ευρωπαϊκής κάρτας επαγγελματικής κινητικότητας. Η επιλογή 4 πρέπει να προτιμηθεί καθώς αντιμετωπίζει το πρόβλημα από την αντίθετη πλευρά και δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την επιτάχυνση της διαδικασίας αναγνώρισης. Προβλέπει αυστηρότερες προθεσμίες αλλά παρέχει τα αναγκαία μέσα (επαγγελματική κάρτα) για την τήρησή τους. Η εν λόγω επιλογή απαιτεί περιορισμένες επενδύσεις από την Επιτροπή και θα είχε θετικό αντίκτυπο στο κόστος αναγνώρισης στα κράτη μέλη. Ωστόσο, ενδέχεται να απαιτεί πρόσθετες προσπάθειες από ορισμένα κράτη μέλη. EL 3 EL
4.2.2. Αιτιολόγηση και οργάνωση των αντισταθμιστικών μέτρων Τα προβλήματα σε αυτόν τον τομέα αφορούν κυρίως την έλλειψη αιτιολόγησης των αποφάσεων που λαμβάνονται από τις αρμόδιες αρχές και την οργάνωση των αντισταθμιστικών μέτρων. Στην εκτίμηση αντίκτυπου εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία αλλαγή πολιτικής 2). Ανάπτυξη ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση και την οργάνωση των αντισταθμιστικών μέτρων 3). Βελτιστοποίηση της χρήσης αντισταθμιστικών μέτρων 4). Επιλογή 3 και διασφάλιση της τακτικής οργάνωσης αντισταθμιστικών μέτρων. Το συμπέρασμα είναι ότι η επιλογή 4 είναι η πλέον αποτελεσματική, καθώς αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα που προσδιορίστηκαν. 4.2.3. Απουσία κοινών πλατφορμών Έχουν προβλεφθεί κοινές πλατφόρμες για τη διευκόλυνση της υλοποίησης του γενικού συστήματος αναγνώρισης. Παρά τις προσπάθειες για την επίτευξή τους, μέχρι στιγμής δεν έχει εισαχθεί καμία κοινή πλατφόρμα. Η εκτίμηση αντίκτυπου αναλύει τις ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Κατάργηση της έννοιας των κοινών πλατφορμών 3). Αναθεώρηση της έννοιας των κοινών πλατφορμών 4). Εναρμόνιση των ελάχιστων απαιτήσεων εκπαίδευσης για νέα επαγγέλματα. Η επιλογή 3 προσφέρει την πλέον αποτελεσματική λύση για τους επαγγελματίες που θα λάβουν την αναγνώριση χωρίς αντισταθμιστικά μέτρα. 4.3. Λειτουργία του συστήματος αυτόματης αναγνώρισης 4.3.1. Κοινοποίηση νέων διπλωμάτων Τα στοιχεία που προκύπτουν από την αξιολόγηση δείχνουν ότι η διαδικασία κοινοποίησης και εξέτασης νέων διπλωμάτων στην αρχιτεκτονική θεωρείται επαχθής. Επιπλέον, οι ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης για τα 6 επαγγέλματα του κλάδου της υγείας, οι οποίες είναι υποχρεωτικές για όλα τα κράτη μέλη, ενδέχεται να μην τηρούνται πάντα στην πράξη. Η εκτίμηση επιπτώσεων προσδιορίζει τις ακόλουθες επιλογές πολιτικής: 1). Καμία ενέργεια 2). Λειτουργία εθνικής συμμόρφωσης 3). Όργανο συμμόρφωσης σε επίπεδο ΕΕ. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να προτιμηθεί η επιλογή 2, καθώς θα δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για την πιο έγκαιρη κοινοποίηση διπλωμάτων, θα περιορίσει το φόρτο που σχετίζεται με την εξέταση των διπλωμάτων και θα διασφαλίσει την τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων εκπαίδευσης. 4.3.2. Τροποποιήσεις των ελάχιστων απαιτήσεων εκπαίδευσης Οι ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης που ορίζονται στην οδηγία δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο και τις πρόσφατες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. α). Διευκρίνιση της ελάχιστης διάρκειας εκπαίδευσης για ιατρούς, νοσοκόμους και μαίες/μαιευτές: η ελάχιστη διάρκεια της εκπαίδευσης εκφράζεται σε έτη ή σε ώρες EL 4 EL
εκπαίδευσης. Αυτό έχει οδηγήσει σε αποκλίνουσες ερμηνείες σχετικά με το εάν τα δύο κριτήρια συνιστούν δύο επιλογές ή εάν είναι σωρευτικά. Εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές : 1). Καμία ενέργεια 2). Αποκλεισμός ενός από τα δύο κριτήρια 3). Συνδυασμός των δύο κριτηρίων και προσαρμογή του αριθμού των ετών για τους γιατρούς 4). Επιλογή 3 και καθιέρωση αναφοράς στο ECTS (ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς διδακτικών μονάδων). Η προτιμώμενη επιλογή είναι η επιλογή 4, καθώς αποσαφηνίζει τις νομικές διατάξεις (ο αριθμός ετών και ο αριθμός ωρών ισχύουν από κοινού) και προσφέρει την αναγκαία ευελιξία για τους γιατρούς (κατανομή του αριθμού των ωρών εκπαίδευσης τουλάχιστον σε μια πενταετία). β). Απαιτήσεις εισαγωγής στην εκπαίδευση νοσοκόμων και μαιών/μαιευτών: σήμερα η απαίτηση εισαγωγής στην εκπαίδευση νοσοκόμων και μαιών/μαιευτών είναι τουλάχιστον 10 έτη γενικής εκπαίδευσης. Λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των ανωτέρω επαγγελμάτων, οι ενδιαφερόμενοι υποστήριξαν ότι η απαίτηση πρέπει να αυξηθεί σε 12 έτη γενικής εκπαίδευσης, όπως συμβαίνει ήδη σε 24 κράτη μέλη. Εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές : 1). Καμία ενέργεια 2). Απαίτηση 12ετούς εκπαίδευσης και για τα δύο επαγγέλματα 3). Αλλαγή της απαίτησης μόνο για τις μαίες και τους μαιευτές 4). Απαίτηση 12ετούς ή ισοδύναμης εκπαίδευσης και για τα δύο επαγγέλματα και πρόβλεψη μεταβατικής περιόδου. Η προτιμώμενη επιλογή είναι η επιλογή 4. Παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα εκπαίδευσης πιο ειδικευμένων και ανεξάρτητων νοσοκόμων και μαιών/μαιευτών και διατηρεί την εμπιστοσύνη στους τίτλους νοσηλευτικής και μαιευτικής εκπαίδευσης που έχουν ληφθεί σε κράτος μέλος της ΕΕ. γ). Άνοιγμα νέων φαρμακείων: μια παρέκκλιση που υιοθετήθηκε το 1985 επιτρέπει στα κράτη μέλη να μην εφαρμόζουν την αναγνώριση του τίτλου εκπαίδευσης ενός φαρμακοποιού για την ίδρυση ή τη διαχείριση νέων φαρμακείων. Η εν λόγω παρέκκλιση συνιστά διάκριση σε βάρος των πολιτών της ΕΕ. Στην εκτίμηση αντίκτυπου αναλύθηκαν οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Κατάργηση της ανωτέρω διάταξης. Η επιλογή 2 είναι η προτιμώμενη επιλογή, καθώς θέτει τέλος στην υφιστάμενη διάκριση λόγω αλλοδαπού τίτλου εκπαίδευσης. δ). Ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης για αρχιτέκτονες: δεν αντικατοπτρίζουν πλέον το κυρίαρχο πρότυπο στην εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων. Επιπλέον, οι απαιτήσεις για την πλήρη κατάρτιση αρχιτέκτονα, και συγκεκριμένα η πρακτική άσκηση, δεν καλύπτονται από την οδηγία. Εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές : 1). Καμία ενέργεια 2). Αύξηση της ελάχιστης διάρκειας της εκπαίδευσης από 4 σε 5 έτη 3). Αύξηση της διάρκειας σε 5 έτη και συμπερίληψη διετούς πρακτικής άσκησης υπό εποπτεία 4). Ορισμός της εκπαίδευσης αρχιτεκτόνων σε 6 έτη, τα οποία αποτελούνται από τουλάχιστον 4 έτη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και τουλάχιστον 1 έτος πρακτικής άσκησης. Η επιλογή 4 προτιμάται γιατί μέσω αυτής οι απαιτήσεις της οδηγίας προσεγγίζουν περισσότερο τα κοινά αποδεκτά πρότυπα. 4.3.3. Αυτόματη αναγνώριση βάσει της επαγγελματικής εμπειρίας Οι παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τις αρμόδιες αρχές δείχνουν ότι η Διεθνής πρότυπη ταξινόμηση κατά βιομηχανία όλων των κλάδων οικονομικών δραστηριοτήτων (ISIC) του 1958, η οποία αποτελεί τη βάση του παραρτήματος IV, δεν επιτρέπει πάντα τον EL 5 EL
προσδιορισμό των επαγγελμάτων που πρέπει να επωφελούνται από την αυτόματη αναγνώριση. Αυτό προκαλεί νομική ασάφεια για τους επαγγελματίες. Στην εκτίμηση αντικτύπου εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Άμεση αντικατάσταση της ταξινόμησης ISIC του 1958 με άλλη ταξινόμηση 3). Ανανέωση της ταξινόμησης ISIC του 1958 με την πλέον πρόσφατη ταξινόμηση ISIC του 2008 4). Εισαγωγή περισσότερης ευελιξίας ούτως ώστε να είναι δυνατός ο εκσυγχρονισμός της ταξινόμησης στο μέλλον. Η επιλογή 4 πρέπει να προτιμηθεί: επιτρέπει την αναθεώρηση της ταξινόμησης των δραστηριοτήτων σε μεταγενέστερο στάδιο, βάσει των αποτελεσμάτων μιας μελέτης για την εκτίμηση του αντικτύπου για διαφορετικούς ενδιαφερόμενους. 4.4. Εγκατάσταση σε άλλο κράτος μέλος 4.4.1. Επίπεδα προσόντων Εάν υπάρχει διαφορά δύο ή περισσότερων επιπέδων προσόντων μεταξύ των προσόντων του αιτούντος και των προσόντων που απαιτούνται στο κράτος μέλος υποδοχής, ο αιτών αποκλείεται από τα οφέλη της οδηγίας, όπως για παράδειγμα από τις δικονομικές εγγυήσεις. Η καταλληλότητα των επιπέδων προσόντων στην οδηγία έχει αμφισβητηθεί, κυρίως λόγω της έλλειψης συνοχής με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων 2. Στην εκτίμηση αντικτύπου εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια σε επίπεδο ΕΕ 2). Απλοποίηση της ταξινόμησης των επιπέδων εκπαίδευσης 3). Αφαίρεση της ταξινόμησης από την οδηγία. Η επιλογή 2 είναι η προτιμώμενη επιλογή, καθώς θα περιορίσει την υφιστάμενη νομική ασάφεια σχετικά με τις αιτήσεις που εξετάζονται δυνάμει της Συνθήκης. Η υφιστάμενη ταξινόμηση θα εξακολουθήσει να αποτελεί σημείο αναφοράς για τη σύγκριση επαγγελματικών προσόντων. 4.4.2. Μερική πρόσβαση Οι οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με ένα συγκεκριμένο επάγγελμα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Μια δοκιμασία επάρκειας ή μια πρακτική άσκηση προσαρμογής ενδέχεται να μην αντισταθμίζει πάντα αυτές τις διαφορές. Ως εναλλακτική λύση στην ολοκλήρωση νέας εκπαίδευσης στο κράτος μέλος υποδοχής, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όρισε την αρχή της μερικής πρόσβασης σε ένα επάγγελμα 3. Στην εκτίμηση αντίκτυπου εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Εισαγωγή της δυνατότητας μερικής πρόσβασης στην οδηγία για όλα τα επαγγέλματα 3). Εισαγωγή της δυνατότητας μερικής πρόσβασης στην οδηγία αλλά αποκλεισμός των επαγγελμάτων που έχουν επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. 2 3 Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, σχετικά με τη θέσπιση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων για τη διά βίου μάθηση, ΕΕ 2008/C 111/01 Υπόθεση C-330/03 της 19ης Ιανουαρίου 2006, Συλλογή νομολογίας του Δικαστηρίου 2006 Σελ. I-801 EL 6 EL
Η επιλογή 3 είναι η πλέον ενδεδειγμένη. Μπορεί να περιορίσει τα εμπόδια στην κινητικότητα, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη την προστασία των καταναλωτών και την ασφάλεια των ασθενών. 4.4.3. Κινητικότητα από κράτη μέλη χωρίς νομοθετική κατοχύρωση σε κράτη μέλη με νομοθετική κατοχύρωση (εγκατάσταση) Οι επαγγελματίες που προέρχονται από χώρες χωρίς νομοθετική κατοχύρωση υποχρεούνται επί του παρόντος να επιδείξουν 2 έτη επαγγελματικής εμπειρίας τα τελευταία 10 έτη ή να αποδείξουν ότι έχουν ολοκληρώσει «νομοθετικά κατοχυρωμένη εκπαίδευση και κατάρτιση» για το συγκεκριμένο επάγγελμα. Στην εκτίμηση αντίκτυπου συζητούνται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Διεύρυνση της έννοιας της νομοθετικά κατοχυρωμένης εκπαίδευσης και κατάρτισης 3). Κατάργηση όλων των ειδικών απαιτήσεων. Η επιλογή 3 είναι η προτιμώμενη επιλογή καθώς θα απλοποιήσει τις διοικητικές απαιτήσεις για τους επαγγελματίες που προέρχονται από χώρες χωρίς νομοθετική κατοχύρωση. 4.5. Μετακίνηση σε προσωρινή βάση Η εισαγωγή ενός ειδικού καθεστώτος για την ελεύθερη παροχή διασυνοριακών υπηρεσιών ήταν η σημαντικότερη καινοτομία της οδηγίας σχετικά με τα επαγγελματικά προσόντα το 2005. Ωστόσο, οι αρμόδιες αρχές ανέφεραν περιορισμένη εμπειρία σε αυτό το ζήτημα. Το γεγονός αυτό μπορεί να σχετίζεται με τις νομικές απαιτήσεις που επιβάλλονται στους επαγγελματίες και με την έλλειψη σαφήνειας σε ορισμένες διατάξεις. 4.5.1. Απαιτήσεις που επιβάλλονται σε επαγγελματίες από κράτη μέλη χωρίς νομοθετική κατοχύρωση Παρουσιάζονται οι ακόλουθες επιλογές : 1). Καμία ενέργεια 2). Διεύρυνση της έννοιας της «νομοθετικά κατοχυρωμένης εκπαίδευσης και κατάρτισης» 3). Απαλλαγή των επαγγελματιών που συνοδεύουν καταναλωτές. Η επιλογή 3 προσφέρει ευελιξία και μια πιο αποτελεσματική λύση, παρότι περιορίζεται σε μικρότερο ποσοστό επαγγελματιών. Οι δραστηριότητες που συνεπάγονται κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια πρέπει να αποκλείονται από την επιλογή 3. 4.5.2. Προσωρινή κινητικότητα με προηγούμενο έλεγχο των προσόντων Συζητούνται διάφορες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Τα κράτη μέλη καταρτίζουν ένα κατάλογο των επαγγελμάτων που έχουν επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια 3). Η Επιτροπή καταρτίζει ένα κατάλογο των επαγγελμάτων που έχουν επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια. Η επιλογή 2 πρέπει να προτιμηθεί γιατί παρέχει περισσότερη σαφήνεια στις υφιστάμενες διατάξεις χωρίς να συνεπάγεται σημαντικό πρόσθετο κόστος. EL 7 EL
4.5.3. Έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πεδίο εφαρμογής του καθεστώτος Στην εκτίμηση αντίκτυπου εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Παροχή ενός εγγράφου καθοδήγησης στις αρμόδιες αρχές 3). Προσδιορισμός μέγιστης διάρκειας/συχνότητας για την «προσωρινή και περιστασιακή παροχή υπηρεσιών». Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιλογή 2 είναι η προτιμώμενη γιατί παρουσιάζει μια μη δεσμευτική, ευέλικτη λύση που συνάδει με τη νομολογία του Δικαστηρίου, ενώ παράλληλα παρέχει την αναγκαία καθοδήγηση στις αρμόδιες αρχές. 4.6. Πεδίο εφαρμογής της οδηγίας Η οδηγία εφαρμόζεται σε περιορισμένο βαθμό στους κατόχους τίτλων εκπαίδευσης τρίτων χωρών και δεν καλύπτει επαγγελματίες και συμβολαιογράφους που δεν είναι πλήρως καταρτισμένοι. 4.6.1. Μη πλήρως καταρτισμένοι επαγγελματίες Συζητούνται οι ακόλουθες επιλογές : 1). Καμία ενέργεια 2). Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 3). Επιλογή 2 και διευκρίνιση της κατάστασης στο κράτος μέλος καταγωγής. Η επιλογή 3 είναι η πλέον αποτελεσματική λύση, καθώς οργανώνει τόσο τη μετακίνηση του επαγγελματία στο κράτος μέλος υποδοχής όσο και την επιστροφή του στο κράτος μέλος καταγωγής. 4.6.2. Τίτλοι εκπαίδευσης τρίτων χωρών Συζητούνται τρεις επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Μείωση της απαίτησης από 3 σε 2 έτη επαγγελματικής εμπειρίας 3). Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας ώστε να καλύπτει την αναγνώριση τίτλων εκπαίδευσης τρίτων χωρών (για την πρώτη αναγνώριση). Η επιλογή 1 πρέπει να προτιμηθεί καθώς οι δύο άλλες επιλογές δεν υποστηρίζονται από τα κράτη μέλη και έχουν αποδειχθεί υπερβολικά φιλόδοξες επί του παρόντος. 4.6.3. Συμβολαιογράφοι Στην εκτίμηση αντίκτυπου εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Αποκλεισμός των συμβολαιογράφων από την οδηγία 3). Επέκταση της οδηγίας στις περιπτώσεις εγκατάστασης 4). Εγκατάσταση με περιορισμένο πεδίο παροχής υπηρεσιών 5). Πλήρης εφαρμογή της οδηγίας Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η επιλογή 4 ανταποκρίνεται καλύτερα στις ιδιαιτερότητες του επαγγέλματος. 4.7. Προστασία των ασθενών Η δημόσια υγεία ανέκυψε ως ιδιαίτερο ζήτημα κατά την αξιολόγηση της οδηγίας. EL 8 EL
4.7.1. Εγγυήσεις όσον αφορά το καθεστώς των επαγγελματιών Ορισμένοι ενδιαφερόμενοι, μεταξύ αυτών και μερικές κυβερνήσεις, πρότειναν να καταστεί υποχρεωτική στο πλαίσιο της οδηγίας η συνεχής επαγγελματική εξέλιξη (ΣΕΕ) των επαγγελματιών του κλάδου της υγείας. Οι αρμόδιες αρχές εξέφρασαν επίσης την ανησυχία τους σχετικά με ιατρούς ή νοσοκόμους που δεν έχουν ασκήσει το επάγγελμα για πολλά έτη ή στους οποίους ενδέχεται να έχει απαγορευτεί η άσκησή του λόγω πειθαρχικών ή ποινικών κυρώσεων. Συζητούνται οι ακόλουθες επιλογές : 1). Καμία ενέργεια 2). Προσθήκη νέων απαιτήσεων σχετικά με τη ΣΕΕ και την πρόσφατη επαγγελματική εμπειρία 3). Προσθήκη νέων απαιτήσεων σχετικά με την πρόσφατη επαγγελματική εμπειρία 4). Εισαγωγή ενός μηχανισμού ειδοποίησης σε συνδυασμό με αυξημένη διαφάνεια μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τη ΣΕΕ. Η επιλογή 4 είναι η πλέον ενδεδειγμένη καθώς περιορίζει αποτελεσματικά τον κίνδυνο μετακίνησης επαγγελματιών του κλάδου της υγείας στους οποίους έχει απαγορευτεί η άσκηση του επαγγέλματος από ένα κράτος μέλος σε άλλο. 4.7.2. Εγγυήσεις όσον αφορά τις γλωσσικές δεξιότητες Οι γλωσσικές γνώσεις των επαγγελματιών αποτελούν ευαίσθητο ζήτημα για τους ασθενείς. Η οδηγία προβλέπει μια υποχρέωση για τους επαγγελματίες, αλλά δεν ορίζει συγκεκριμένα μέσα με τα οποία τα κράτη μέλη πρέπει να επιβάλλουν την εν λόγω υποχρέωση. Έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με το ζήτημα αυτό όσον αφορά τους επαγγελματίες του κλάδου της υγείας. Στην εκτίμηση αντίκτυπου αναλύονται οι ακόλουθες επιλογές: 1). Καμία ενέργεια 2). Εισαγωγή συστηματικών ελέγχων των γλωσσικών δεξιοτήτων των επαγγελματιών του κλάδου της υγείας και εναρμόνισή τους σε επίπεδο ΕΕ 3). Διευκρίνιση των κανόνων σχετικά με τον τρόπο επιβολής ελέγχων των γλωσσικών δεξιοτήτων στους επαγγελματίες ανάλογα με την περίπτωση. Η επιλογή 3 είναι η προτιμώμενη επιλογή, καθώς εξασφαλίζει μια ισορροπία μεταξύ της ανάγκης διαφύλαξης της ασφάλειας των ασθενών και της απαιτούμενης αποτελεσματικότητας των διαδικασιών αναγνώρισης. 4.8. Έλλειψη διαφάνειας και αιτιολόγηση των απαιτήσεων προσόντων σε νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα 800 κατηγορίες επαγγελμάτων είναι νομοθετικά κατοχυρωμένες εντός της ΕΕ. Τα αποκλειστικά καθήκοντα που σχετίζονται με νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα καθώς και το είδος των προσόντων που απαιτούνται μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Δεδομένης της τρέχουσας συζήτησης σχετικά με τον αριθμό των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων (και του αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για περιορισμό του αριθμού τους), είναι καταρχήν απαραίτητο να διασφαλιστεί μεγαλύτερη διαφάνεια και αιτιολόγηση των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων. Στην εκτίμηση αντικτύπου εξετάζονται οι ακόλουθες επιλογές: 1) Καμία ενέργεια σε επίπεδο ΕΕ 2) Διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας σχετικά με τη νομοθετική κατοχύρωση των EL 9 EL
επαγγελμάτων 3) Επιλογή 2 και δρομολόγηση διαδικασίας αμοιβαίας αξιολόγησης 4) Επιλογή 2 και εισαγωγή ειδικού καθεστώτος για τα επαγγέλματα που είναι νομοθετικά κατοχυρωμένα σε ένα μόνο κράτος μέλος. Η επιλογή 3 πρέπει να προτιμηθεί, καθώς θα βελτιώσει αποτελεσματικά τη διαφάνεια και θα ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν και να συγκρίνουν τους εθνικούς κανονισμούς τους. 5. ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΠΑΚΕΤΟΥ Οι επιλογές πολιτικής συνδυάζονται κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η εσωτερική συνοχή της πρωτοβουλίας. Ο αντίκτυπος για τους ενδιαφερόμενους εξετάζεται σε κάθε περίπτωση, καθώς επίσης ο διοικητικός φόρτος και το κόστος συμμόρφωσης που συνεπάγονται οι προτιμώμενες επιλογές πολιτικής. 6. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Έχουν οριστεί ειδικοί δείκτες για την παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης της οδηγίας. Προβλέπονται επίσης υποχρεώσεις αναφοράς για την αξιολόγηση της λειτουργίας των διαφορετικών συστημάτων αναγνώρισης. EL 10 EL