ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής. 2. Πώς οι αυτότροφοι οργανισμοί εξασφαλίζουν την τροφή τους; 3. Οι οργανισμοί που ανήκουν στους αυτότροφους είναι: i 4. Οι ετερότροφοι οργανισμοί διακρίνονται σε: 5. Πώς εξασφαλίζει την τροφή της η κάθε κατηγορία ετερότροφων οργανισμών; 6. Τι ονομάζεται μεταβολισμός; 7. Τα χαρακτηριστικά του καταβολισμού είναι: i Σελίδα 1
8. Τα χαρακτηριστικά του αναβολισμού είναι: i.... i 9. Πώς εξασφαλίζεται η μεταφορά ενέργειας από το σημείο που παράγεται στο σημείο όπου καταναλώνεται; 10. Ποιο μόριο είναι το ενεργειακό νόμισμα του κυττάρου και γιατί χαρακτηρίζεται έτσι; 11. Ποιοι δεσμοί χαρακτηρίζονται ως δεσμοί υψηλής ενέργειας στο μόριο αυτό; Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Βιοενεργητική Αυτότροφοι οργανισμοί, Ετερότροφοι οργανισμοί Παραγωγοί, Καταναλωτές, Αποικοδομητές Μεταβολισμός, Καταβολισμός, Αναβολισμός Τριφωσφορική Αδενοσίνη, Διφωσφορική Αδενοσίνη Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Κατανοείς το αντικείμενο μελέτης της Βιοενεργητικής. Αντιλαμβάνεσαι τη διάκριση των οργανισμών ανάλογα με τον τρόπο που εξασφαλίζουν ενέργεια. Κατανοείς την έννοια του μεταβολισμού και τη διαφορά ανάμεσα στον καταβολισμό και τον αναβολισμό. Κατανοείς τους λόγους για τους οποίους το κύτταρο χρησιμοποιεί ως ενεργειακό νόμισμα την τριφωσφορική αδενοσίνη (ΑΤΡ). Σελίδα 2
ΕΝΖΥΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Με ποιο τρόπο τα ένζυμα επιταχύνουν τις χημικές αντιδράσεις μέσα στα κύτταρα;.. 2. Πώς αλλιώς ονομάζονται τα αντιδρώντα μόρια;. 3. Πώς ονομάζεται η περιοχή του ενζύμου στην οποία συνδέονται τα αντιδρώντα μόρια;. 4. Τι αποτέλεσμα έχει η σύνδεση των αντιδρώντων μορίων με το ένζυμο;.. 5. Τα μοντέλα ενζυμικής δράσης είναι: i. ii. 6. Οι κυριότερες ιδιότητες των ενζύμων είναι: i. ii. iii. iv. v. 7. Ανάλογα με τη θέση δράσης των ενζύμων, αυτά διακρίνονται σε: i. ii. 8. Οι αναστολείς ενζύμων διακρίνονται σε: i. ii. 9. Οι συμπαράγοντες ενζύμων διακρίνονται σε: i. ii. 10. Παραδείγματα ενζύμων με βιομηχανικό και βιοτεχνολογικό ενδιαφέρον είναι: i.... Σελίδα 3
ii. iii. iv. Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Ένζυμα Ενέργεια Ενεργοποίησης Ενεργό κέντρο ενζύμου Μοντέλο κλειδιού-κλειδαριάς, Μοντέλο επαγόμενης προσαρμογής Αναστολείς ενζύμων, Συμπαράγοντες ενζύμων Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Κατανοείς τον μηχανισμό δράσης των ενζύμων. Περιγράφεις τα μοντέλα ενζυμικής δράσης. Απαριθμείς τις ιδιότητες των ενζύμων. Κατανοείς τη δράση των αναστολέων των ενζύμων και των συμπαραγόντων των ενζύμων. Περιγράφεις τις εφαρμογές των ενζύμων με βιομηχανικό και βιοτεχνολογικό ενδιαφέρον. ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Τι είναι η φωτοσύνθεση; 2. Πώς γίνεται η δέσμευση της φωτεινής ενέργειας; 3. Ικανότητα φωτοσύνθεσης έχουν οι εξής οργανισμοί: i.... i iv... 4. Σε εγκάρσια τομή φύλλου παρατηρούμε: i Σελίδα 4
5. Τι ονομάζεται διαπνοή; 6. Οι φωτοσυνθετικές χρωστικές βρίσκονται μέσα στα grana των χλωροπλαστών και ανήκουν στις εξής κατηγορίες: 7. Ποια είναι η σημασία της μεγάλης ποικιλίας των φωτοσυνθετικών χρωστικών; 8. Η φωτοσύνθεση περιλαμβάνει δύο ομάδες αντιδράσεων: 9. Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: Κατά τη φωτεινή φάση της φωτοσύνθεσης, μόρια χλωροφύλλης δεσμεύουν. ενέργεια,. και στη συνέχεια. Η ενέργεια που αποδίδεται κατά την αποδιέγερση προκαλεί τον.. άλλων μορίων χλωροφύλλης. Μέρος της ενέργειας αυτής προκαλεί τη του νερού και τον σχηματισμό..το Ο2 που παράγεται κατά τη φωτόλυση του νερού ελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, ενώ το υδρογόνο δεσμεύεται από μόρια του συνενζύμου τα οποία μετατρέπονται σε. Κατά τη σκοτεινή φάση της φωτοσύνθεσης, χρησιμοποιούνται το. και το που παράγονται κατά τη φωτεινή φάση και το που δεσμεύεται από την ατμόσφαιρα. Οι αντιδράσεις της σκοτεινής φάσης σχηματίζουν τον κύκλο του Το πρώτο βήμα του κύκλου είναι η δέσμευση του CO2 από μία. Ακολουθεί σειρά αντιδράσεων και τελικά παράγεται.. και άλλες ουσίες καθώς και. 10. Να γράψετε τη γενική αντίδραση της φωτοσύνθεσης. 11. Πώς μετράμε την απόδοση της φωτοσύνθεσης; 12. Οι κυριότεροι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση της φωτοσύνθεσης είναι: i iv... v... Σελίδα 5
Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Φωτοσύνθεση Επιδερμίδες φύλλου, Εφυμενίδα, Μεσόφυλλο, Αγγεία, Στόματα, Καταφρακτικά κύτταρα Διαπνοή Φωτοσυνθετικές χρωστικές, Χλωροφύλλες, Καροτενοειδή Φωτεινή φάση φωτοσύνθεσης, Σκοτεινή φάση, Κύκλος του Calvin Aπόδοση φωτοσύνθεσης Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Διατυπώνεις ένα σύντομο ορισμό για τη φωτοσύνθεση. Απαριθμείς τους οργανισμούς με ικανότητα φωτοσύνθεσης. Περιγράφεις τη σημασία της φωτοσύνθεσης. Περιγράφεις τη δομή του φύλλου και τη σημασία του φύλλου ως όργανο φωτοσύνθεσης. Ονομάζεις τις φωτοσυνθετικές χρωστικές. Περιγράφεις το σύνολο των γεγονότων που συμβαίνουν κατά τη φωτεινή φάση και τη σκοτεινή φάση της φωτοσύνθεσης. Γράφεις τη γενική αντίδραση της φωτοσύνθεσης. Κατανοείς τους τρόπους με τους οποίους περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση της φωτοσύνθεσης. ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Πώς το κύτταρο αξιοποιεί τις χημικές ουσίες που προέρχονται από τη διάσπαση μεγαλομοριακών ενώσεων κατά την πέψη; i. ii. 2. Η κυτταρική αναπνοή διακρίνεται σε: i. ii. 3. Η διάσπαση της γλυκόζης περιλαμβάνει τρεις διαδικασίες: i. Σελίδα 6
ii. iii.... 4. Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: Η γλυκόλυση γίνεται στο κυτταρόπλασμα. Ο2. Ένα μόριο γλυκόζης μετατρέπεται τελικά σε δύο μόρια οξέος και σχηματίζονται. μόρια ΑΤΡ. Κατά την αερόβια αναπνοή, το πυροσταφυλικό οξύ μετατρέπεται σε... και με τη μορφή αυτή εισέρχεται στον κύκλο του. Κατά τη μετατροπή αυτή, από κάθε μόριο πυροσταφυλικού οξέος παράγεται 1 μόριο. Ο κύκλος του.. περιλαμβάνει μια σειρά αντιδράσεων που γίνονται στη των μιτοχονδρίων Ο2 και κατά τις οποίες, μεταξύ άλλων, παράγονται.. και.το κέρδος σε ενέργεια από τη διάσπαση κάθε αρχικού μορίου γλυκόζης σε αυτό το στάδιο είναι μόρια ΑΤΡ. Ακολουθούν οι αντιδράσεις της. φωσφορυλίωσης που γίνονται στις. της εσωτερικής μεμβράνης του μιτοχονδρίου. Το. είναι απαραίτητο. Κατά τις αντιδράσεις αυτές, απελευθερώνεται ενέργεια που χρησιμοποιείται για την παραγωγή μορίων ΑΤΡ και παράγεται 5. Το ενεργειακό κέρδος από την πλήρη οξείδωση ενός μορίου γλυκόζης σε CO2 και Η2Ο είναι: i. ii. iii. 6. Να γράψετε τη γενική αντίδραση της αερόβιας κυτταρικής αναπνοής.. 7. Τύποι αναερόβιας αναπνοής είναι: i. ii. 8. Κατά την αλκοολική ζύμωση συμβαίνουν τα εξής: i. ii. 9. Κατά τη γαλακτική ζύμωση συμβαίνουν τα εξής: i. ii. Σελίδα 7
10. Σχεδόν όλες οι ουσίες που παίρνουμε με την τροφή μας (υδατάνθρακες, λιπίδια, πρωτεϊνες) μπορούν κατά το μεταβολισμό να μετατραπούν σε ακετυλο-συνένζυμο Α. Οι πιθανές πορείες του ακετυλο-συνενζύμου Α είναι: i. ii. Β. ΝΕΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ Κυτταρική αναπνοή, Αερόβια, Αναερόβια Γλυκόλυση, Πυροσταφυλικό οξύ Κύκλος του κιτρικού οξέος ή κύκλος του Krebs, Ακετυλο-συνένζυμο Α Οξειδωτική φωσφορυλίωση Αλκοολική ζύμωση, Γαλακτική ζύμωση Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: Περιγράφεις πώς το κύτταρο αξιοποιεί τις χημικές ουσίες που προέρχονται από τη διάσπαση μεγαλομοριακών ενώσεων κατά την πέψη. Ονομάζεις τους τύπους της κυτταρικής αναπνοής. Ονομάζεις τις τρεις διαδικασίες διάσπασης της γλυκόζης κατά την αερόβια κυτταρική αναπνοή. Περιγράφεις τα γεγονότα που συμβαίνουν κατά τη γλυκόλυση και να γνωρίζεις το ενεργειακό κέρδος αυτής της διαδικασίας για το κύτταρο. Περιγράφεις τα γεγονότα που συμβαίνουν κατά τον κύκλο του κιτρικού οξέος και να γνωρίζεις το ενεργειακό κέρδος αυτής της διαδικασίας για το κύτταρο. Περιγράφεις την οξειδωτική φωσφορυλίωση και να γνωρίζεις το ενεργειακό κέρδος αυτής της διαδικασίας για το κύτταρο. Κατανοείς την έννοια του ελέγχου της αερόβιας κυτταρικής αναπνοής. Περιγράφεις την αλκοολική ζύμωση και τις εφαρμογές της. Περιγράφεις τη γαλακτική ζύμωση και τις εφαρμογές της. Κατανοείς πώς και πότε παράγεται ενέργεια από τη διάσπαση λιπιδίων και πρωτεϊνών. Αντιλαμβάνεσαι τη σχέση μεταξύ φωτοσύνθεσης και κυτταρικής αναπνοής. Σελίδα 8