ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.3.2016 COM(2016) 129 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ σχετικά με τις δραστηριότητες του ευρωπαϊκού δικαστικού δικτύου για αστικές και εμπορικές υποθέσεις EL EL

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΓΕΦΥΡΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ορίσει την εγκαθίδρυση ενός χώρου δικαιοσύνης και θεμελιωδών δικαιωμάτων με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη ως μία από τις δέκα βασικές προτεραιότητες της πολιτικής της. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να ενισχύσει κοινά εργαλεία τα οποία συμβάλλουν στην οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ των διαφόρων δικαστικών συστημάτων των κρατών μελών και, κατά τον τρόπο αυτόν, στη δημιουργία αμοιβαίας εμπιστοσύνης 1. Το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο για αστικές και εμπορικές υποθέσεις (στο εξής το «δίκτυο») αποτελεί, τόσο βάσει του σκοπού του όσο και βάσει του σχεδιασμού του, ακριβώς ένα τέτοιο εργαλείο. Το δίκτυο άρχισε να λειτουργεί την 1η Δεκεμβρίου 2002. Συστάθηκε με την απόφαση 2001/470/ΕΚ του Συμβουλίου (στο εξής η «απόφαση»), της 28ης Μαΐου 2001, σχετικά με τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικαστικού δικτύου για αστικές και εμπορικές υποθέσεις 2, με στόχο τη βελτίωση, την απλούστευση και την επιτάχυνση της αποτελεσματικής δικαστικής συνεργασίας των κρατών μελών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Το 2009, με την απόφαση αριθ. 568/2009/ΕΚ και στη βάση της πρώτης έκθεσης σχετικά με τις δραστηριότητες του δικτύου, η οποία υποβλήθηκε το 2006 3, εκσυγχρονίστηκε το νομικό πλαίσιο που διέπει το δίκτυο, ενώ διευρύνθηκαν τα καθήκοντα, οι δραστηριότητες και η δομή των μελών του. Πλέον, έπειτα από αρκετά έτη περαιτέρω λειτουργίας και ενόψει των πρόσθετων αρμοδιοτήτων του που απορρέουν από πρόσφατες νομοθετικές πράξεις της Ένωσης στον τομέα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων, έχει έρθει η κατάλληλη στιγμή για την υποβολή έκθεσης σχετικά με τις δραστηριότητες του δικτύου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 19 της απόφασης. Τα κύρια καθήκοντα του δικτύου είναι 4 : η διευκόλυνση των άμεσων επαφών και της συνεργασίας στον χειρισμό υποθέσεων μεταξύ των αρμοδίων επαφής που διορίζουν τα κράτη μέλη, η διευκόλυνση της διασυνοριακής πρόσβασης στη δικαιοσύνη μέσω της ενημέρωσης του κοινού και των επαγγελματιών του νομικού κλάδου, με την έκδοση ενημερωτικών δελτίων και άλλων δημοσιευμάτων τα οποία διατίθενται στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης (e-justice) σε όλες τις γλώσσες της Ένωσης, η αξιολόγηση και ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με την εφαρμογή συγκεκριμένων νομικών πράξεων της Ένωσης στον τομέα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων. Τώρα, η Επιτροπή στοχεύει στην περαιτέρω αναβάθμιση του ρόλου και της λειτουργίας του δικτύου, με βάση τα επιτεύγματά του έως σήμερα 5. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, σχετικά με το θεματολόγιο της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης για το 2020 6, οι υφιστάμενοι μηχανισμοί όπως το δίκτυο «θα πρέπει να ενισχυθούν και το δυναμικό τους να αξιοποιηθεί πλήρως, επίσης στο επίπεδο του διαδικτύου.». Ο στόχος αυτός επικυρώθηκε από τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές που καθόρισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 26ης/27ης Ιουνίου 2014 σχετικά με τον νομοθετικό και 1 Νέο ξεκίνημα για την Ευρώπη: Το πρόγραμμά μου για απασχόληση, ανάπτυξη, δικαιοσύνη και δημοκρατική αλλαγή. Πολιτικές κατευθύνσεις για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Jean-Claude Juncker, Στρασβούργο, 15.7.2014, κεφάλαιο 7. 2 ΕΕ L 174 της 27.6.2001, σ. 25. 3 COM(2006) 203 τελικό της 16.5.2006. 4 Άρθρο 3 της απόφασης. 5 Τίτλοι Ι, ΙΙ και ΙΙΙ της απόφασης. 6 COM(2014) 144 final της 11.3.2014, σημείο 4.1.v). 2

επιχειρησιακό σχεδιασμό για τα επόμενα έτη στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, σύμφωνα με τις οποίες «γενική προτεραιότητα αποτελεί σήμερα η συνεκτική μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, η αποτελεσματική εφαρμογή και η ενοποίηση των υφιστάμενων νομικών πράξεων και μέτρων πολιτικής.» 7. Η παρούσα έκθεση βασίζεται στα πορίσματα μελέτης που ανατέθηκε από την Επιτροπή το 2014 σχετικά με τις δραστηριότητες του δικτύου (στο εξής η «μελέτη»), η οποία δημοσιεύεται στο διαδίκτυο 8 και η οποία περιέχει στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία του δικτύου. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν εκτενείς διαβουλεύσεις με τα μέλη του δικτύου, περιλαμβανομένης διαδικτυακής διαβούλευσης μέσω της Διαδικτυακής Πύλης της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης. 2. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ 2.1 Τα μέλη του δικτύου: προς την κατεύθυνση στενότερης συνεργασίας Η δομή των μελών του δικτύου έχει εξελιχθεί κατά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της ένταξης στο δίκτυο επαγγελματικών συλλόγων που εκπροσωπούν τα νομικά επαγγέλματα και της θέσπισης νέας ενωσιακής νομοθεσίας. Το δίκτυο αποτελείται από 505 μέλη 9, τα οποία κατανέμονται στις ακόλουθες κατηγορίες: τους αρμοδίους επαφής, οι οποίοι διορίζονται από τα κράτη μέλη (139 μέλη) τις κεντρικές αρχές, οι οποίες ορίζονται βάσει συγκεκριμένων νομικών πράξεων της Ένωσης 10 και διεθνών συμφωνιών (124 μέλη) τους δικαστικούς συνδέσμους (6 μέλη) τις λοιπές δικαστικές ή διοικητικές αρχές με αρμοδιότητες στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (166 μέλη) τους επαγγελματικούς συλλόγους που εκπροσωπούν τα νομικά επαγγέλματα που συμμετέχουν άμεσα στην εφαρμογή νομικών πράξεων στον τομέα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων (70 μέλη). Η μελέτη κατέδειξε ότι η συνεργασία μεταξύ όλων των μελών του δικτύου εμφανίζει ακόμη ανάγκη βελτίωσης, παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί προς την κατεύθυνση αυτή στο πλαίσιο υφιστάμενων πρωτοβουλιών, καθώς η διασφάλιση πλήρους επιχειρησιακής δικαστικής συνεργασίας είναι σημαντική για την αποτελεσματική λειτουργία του δικτύου 11. Δραστηριότητες συντονισμού των μελών του δικτύου σε εθνικό επίπεδο, όπως συναντήσεις των μελών του δικτύου του εκάστοτε κράτους μέλους, επίσης μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου αυτού. Η εν λόγω ορθή πρακτική, η οποία ήδη ακολουθείται σε 7 Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (26/27.6.2014), σημείο 3. 8 http://bookshop.europa.eu/el/evaluation-of-the-activities-of-the-european-judicial-network-in-civil-andcommercial-matters-pbds0114824/?catalogcategoryid=luykabst3iwaaaejxjey4e5l 9 Η Δανία δεν συμμετέχει στο δίκτυο, αλλά μπορεί να συμμετέχει ως παρατηρητής στις συνεδριάσεις του. 10 Οι ακόλουθες πράξεις της Ένωσης προβλέπουν κεντρικές αρχές: ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2201/2003 («κανονισμός Βρυξέλλες ΙΙα»), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1393/2007 για την επίδοση ή κοινοποίηση πράξεων και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 4/2009 για τις υποχρεώσεις διατροφής. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1206/2001 σχετικά με τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις προβλέπει κεντρικά όργανα. 11 Μελέτη, σ. 35. 3

ορισμένα κράτη μέλη, θα πρέπει να επεκταθεί σε όλα τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στο δίκτυο. Μια τέτοια επέκταση θα επιφέρει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα όσον αφορά την αύξηση της ευαισθητοποίησης για τις δραστηριότητες του δικτύου και την αύξηση της προβολής του δικτύου στα κράτη μέλη 12. Πρωτοβουλίες όπως αυτή βελτιώνουν όχι μόνο τη συνεργασία μεταξύ όλων των μελών του δικτύου, αλλά και μεταξύ της Ένωσης και των αρχών των κρατών μελών, για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των νομικών πράξεων της Ένωσης στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. 2.1.1 Οι αρμόδιοι επαφής και οι πόροι τους Οι αρμόδιοι επαφής διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη λειτουργία του δικτύου. Διασφαλίζουν την καθημερινή λειτουργία του δικτύου μεταξύ των αρχών των κρατών μελών, αλλά και συντονίζουν εσωτερικά τις δραστηριότητές τους με τα λοιπά μέλη του δικτύου. Κατά μέσο όρο, τα κράτη μέλη κοινοποίησαν έκαστο πέντε αρμοδίους επαφής, ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη κοινοποίησαν δύο ή τρεις. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 2α της απόφασης, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εξασφαλίζουν στους αρμοδίους επαφής την παροχή επαρκών και κατάλληλων στελεχών, πόρων και σύγχρονων μέσων επικοινωνίας. Διαβουλεύσεις της Επιτροπής με τα μέλη του δικτύου που πραγματοποιήθηκαν το 2014 έδειξαν ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν εφοδιάσει τους αρμοδίους επαφής τους με περισσότερα μέλη προσωπικού, καθώς και με κατάλληλους πόρους όσον αφορά την επικοινωνία και την παρουσία τους στο διαδίκτυο. Οι εν λόγω πόροι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί, καθώς διαρκώς αυξάνονται τα καθήκοντα που ανατίθενται στο δίκτυο για τη διασφάλιση της πρακτικής εφαρμογής των νομικών πράξεων της Ένωσης στον τομέα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων. Οι οργανωτικοί πόροι που διατίθενται θα πρέπει να αντιστοιχούν στη σημασία που έχει η παροχή στους αρμοδίους επαφής της δυνατότητας να εκτελούν αποτελεσματικά τα καθήκοντα και τις δραστηριότητες που τους έχουν ανατεθεί. Η Επιτροπή έχει διαπιστώσει, από διαβουλεύσεις που διεξήγαγε στο πλαίσιο του δικτύου, ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, ανέκυψαν δυσκολίες στον τομέα της υποβολής εκθέσεων σχετικά με την εφαρμογή νομικών πράξεων της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της συγκέντρωσης στοιχείων και της δημοσιοποίησης πληροφοριών σχετικά με το εθνικό δίκαιο. Ως εκ τούτου, οι αρμόδιοι επαφής θα πρέπει, κατά την άσκηση των εν λόγω καθηκόντων τους, να μπορούν να στηρίζονται σε άλλες αρχές για υποστήριξη και ανταλλαγή γνώσεων. 2.1.2 Η ένταξη των νομικών επαγγελμάτων: μεγαλύτερη συμμετοχή Βασικό στοιχείο του εκσυγχρονισμένου νομικού πλαισίου του δικτύου που θεσπίστηκε με την απόφαση 568/2009/ΕΚ ήταν το άνοιγμα του δικτύου στους επαγγελματικούς συλλόγους που εκπροσωπούν τα νομικά επαγγέλματα που συμμετέχουν άμεσα στη δικαστική συνεργασία σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Με την ένταξη αυτή, το δίκτυο έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της διασφάλισης ότι η δικαστική συνεργασία και η ορθή εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ αποτελούν στόχους τους οποίους επιδιώκουν όλοι οι επαγγελματίες που συμμετέχουν στην εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ. Βάσει των σχετικών κοινοποιήσεων των κρατών μελών, τον Απρίλιο του 2015 αποτελούσαν μέλη του δικτύου 70 επαγγελματικοί σύλλογοι, κυρίως σύλλογοι που εκπροσωπούν δικηγόρους, συμβολαιογράφους και δικαστικούς επιμελητές. Ωστόσο, η μελέτη υποδεικνύει ότι οι 12 Μελέτη, σ. 39. 4

σύλλογοι των νομικών επαγγελμάτων αισθάνονται ενίοτε ότι συμμετέχουν ανεπαρκώς 13. Εξάλλου, ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν κοινοποιήσει επαγγελματικούς συλλόγους νομικών επαγγελμάτων ως μέλη του δικτύου και τους προσκαλούν συστηματικά να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες του δικτύου, τρία κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη προβεί σε αντίστοιχη κοινοποίηση. Εντούτοις, η εφαρμογή της ορθής πρακτικής που ακολουθούν τα περισσότερα κράτη μέλη να εντάσσουν συλλόγους νομικών επαγγελμάτων στη λειτουργία του δικτύου είναι σημαντική. Περαιτέρω, η απόφαση στην τροποποιημένη της μορφή επιτρέπει επίσης την ένταξη στο δίκτυο, ως μελών, επαγγελματιών του νομικού κλάδου όταν ασκούν δικαστικά καθήκοντα βάσει ειδικών νομικών πράξεων της Ένωσης. Η περίπτωση αυτή εμφανίζει ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 650/2012 σχετικά με την κληρονομική διαδοχή 14. Επαγγελματίες του νομικού κλάδου που συμμετέχουν στο δίκτυο με την ιδιότητα αυτή μπορούν να κάνουν χρήση όλων των λειτουργικών δυνατοτήτων του δικτύου. Το δίκτυο διατηρεί σχέσεις συνεργασίας με επαγγελματικές ενώσεις και δίκτυα σε επίπεδο ΕΕ. Η απόφαση δεν προβλέπει τη δυνατότητα συμμετοχής των εν λόγω επαγγελματικών ενώσεων και δικτύων ως μελών του δικτύου. Ωστόσο, οι ενώσεις και τα δίκτυα αυτά προσκαλούνται τακτικά ως παρατηρητές στις συνεδριάσεις, παρέχουν πληροφορίες για τις εργασίες τους και, όπου κριθεί ενδεδειγμένο, μπορούν να συμβάλουν σε ουσιαστικές συζητήσεις. 2.2. Τρόπος λειτουργίας του δικτύου α) Συνεδριάσεις των αρμοδίων επαφής, συμπεριλαμβανομένων των συνεδριάσεων των κεντρικών αρχών Οι συνεδριάσεις στο πλαίσιο του δικτύου, οι οποίες προβλέπονται στην απόφαση για τη σύστασή του, έχουν αποδειχθεί καίριας σημασίας για την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και εμπειριών, τον εντοπισμό πιθανών ελλείψεων και την ανάπτυξη κοινής αντίληψης σχετικά με την εφαρμογή των νομικών πράξεων της Ένωσης 15. Επιπλέον, οι συνεδριάσεις είναι κρίσιμης σημασίας για να μπορεί το δίκτυο να αντιμετωπίζει εκκρεμή αιτήματα ή προβλήματα μεταξύ αρχών, καθώς και για να λαμβάνει αποφάσεις που έχουν συμφωνηθεί από κοινού 16. Περαιτέρω, οι συνεδριάσεις είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της αποτελεσματικής εφαρμογής των νομικών πράξεων της Ένωσης στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Ακόμη, οι συνεδριάσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των διαφόρων εμπλεκόμενων παραγόντων και συμβάλλουν στην ορθή εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης. Η απόφαση ορίζει ότι οι αρμόδιοι επαφής του δικτύου συνέρχονται σε συνεδρίαση τουλάχιστον μία φορά το εξάμηνο. Κατά το διάστημα 2009 2015, η Επιτροπή διοργάνωσε 38 συνεδριάσεις. Οι συνεδριάσεις των αρμοδίων επαφής αφορούν συγκεκριμένη πράξη της Ένωσης κάθε φορά, προκειμένου να διευκολύνεται η εξειδικευμένη εκάστοτε συμμετοχή ειδικών από τα κράτη μέλη. 13 Μελέτη, σ. 33. 14 Ο όρος «δικαστήριο» κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 650/2012 καλύπτει όχι μόνο τα δικαστήρια υπό τη στενή έννοια του όρου, τα οποία ασκούν δικαστικά καθήκοντα, αλλά και τους συμβολαιογράφους ή τα ληξιαρχεία που σε ορισμένα κράτη μέλη ασκούν δικαστικά καθήκοντα. 15 Τίτλος II της απόφασης. 16 Μελέτη, σ. 45, 46. 5

Πέραν των τακτικών συνεδριάσεων των αρμοδίων επαφής, πραγματοποιούνται ετησίως συνεδριάσεις που είναι ανοικτές σε όλα τα μέλη του δικτύου και στις οποίες συζητείται ευρύ φάσμα θεμάτων που ενδιαφέρουν τα μέλη του δικτύου. Ειδικές συνεδριάσεις διοργανώνονται τουλάχιστον μία φορά ετησίως για τις κεντρικές αρχές που προβλέπονται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2201/2003 (ο «κανονισμός Βρυξέλλες ΙΙα») και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 4/2009 για τις υποχρεώσεις διατροφής. β) Διμερείς συναντήσεις Παράλληλα με τις ανωτέρω τακτικές συνεδριάσεις, διοργανώνονται επίσης διμερείς συναντήσεις μεταξύ των χειριστών υποθέσεων και των αρχών που συμμετέχουν στους μηχανισμούς συνεργασίας που προβλέπονται στον κανονισμό Βρυξέλλες ΙΙα και τον κανονισμό για τις υποχρεώσεις διατροφής. Στόχος των εν λόγω συναντήσεων είναι να διευκολυνθεί ο χειρισμός μεμονωμένων εκκρεμών διασυνοριακών υποθέσεων για τις οποίες χρειάζεται να βρεθούν λύσεις μέσω επαφών μεταξύ των αρχών των κρατών μελών. Οι υποθέσεις αυτές σχετίζονται συχνά με ευαίσθητα ζητήματα, όπως περιπτώσεις απαγωγής παιδιών ή αξιώσεις εκπλήρωσης υποχρεώσεων διατροφής. Η Επιτροπή διευκολύνει τις εν λόγω συναντήσεις σε εμπιστευτικό πλαίσιο, με στόχο να εξευρεθούν αποτελεσματικές λύσεις σε μεμονωμένες υποθέσεις που εκκρεμούν μεταξύ των αρχών των κρατών μελών. Οι άμεσες αυτές επαφές αποτελούν χρήσιμο και πρακτικό τρόπο συνεργασίας και ενίσχυσης της αμοιβαίας εμπιστοσύνης 17. Κατά το διάστημα από το 2010 έως το 2014, διοργανώθηκαν 204 προσωπικές συναντήσεις στο πλαίσιο του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙα, ενώ κατά το διάστημα από το 2013 έως το 2015, διοργανώθηκαν 107 τέτοιες συναντήσεις στο πλαίσιο του κανονισμού για τις υποχρεώσεις διατροφής. γ) Ομάδες εργασίας Το δίκτυο έχει συστήσει ομάδες εργασίας για συγκεκριμένα θέματα, οι οποίες επιτελούν σημαντική υποστηρικτική λειτουργία. Τέτοιες ad hoc ομάδες εργασίας συστήνονται τακτικά, κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών σε συνεργασία με την Επιτροπή. Η συμμετοχή στις ομάδες εργασίας είναι ανοικτή σε όλα τα μέλη του δικτύου, σε συντονισμό με τους εθνικούς τους αρμοδίους επαφής. Οι ομάδες εργασίας εισηγούνται, σχεδιάζουν ή υλοποιούν συγκεκριμένες δράσεις στο πλαίσιο του δικτύου. Η προεδρία της ομάδας εργασίας ανατίθεται συνήθως σε κάποιον αρμόδιο επαφής κράτους μέλους ή σε άλλο μέλος του δικτύου. Κατά το διάστημα 2009 2015, συστάθηκαν έντεκα ομάδες εργασίας, επί των εξής θεμάτων: Στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον κανονισμό Βρυξέλλες IIα Οικογενειακή διαμεσολάβηση Βρυξέλλες I (αναδιατύπωση) σημείωμα σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 2 Οδηγός του πολίτη για τον κανονισμό σχετικά με την κληρονομική διαδοχή Έντυπα σχετικά με τις καθυστερούμενες οφειλές διατροφής Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα παραρτήματα VI και VII του κανονισμού για τις υποχρεώσεις διατροφής Πρακτικός οδηγός για την ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής Προβολή του δικτύου Πρακτικός οδηγός για τις μικροδιαφορές Πρακτικός οδηγός σχετικά με τη δικαιοδοσία και το εφαρμοστέο δίκαιο στις διεθνείς διαφορές μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την πρόσβαση σε αλλοδαπό δίκαιο βάσει του κανονισμού σχετικά με την κληρονομική διαδοχή 17 Μελέτη, σ. 47. 6

δ) Χειρισμός υποθέσεων και επεξεργασία αιτήσεων από τους αρμοδίους επαφής Ένα από τα θεμελιώδη καθήκοντα του δικτύου είναι να διευκολύνει τις άμεσες επαφές μεταξύ των αρχών που είναι αρμόδιες για τη δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις. Οι επαφές αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τον χειρισμό των υποθέσεων, καθώς επιτρέπουν την εξατομικευμένη, κατά περίπτωση προσέγγιση κατά την εφαρμογή των εκάστοτε σχετικών νομικών πράξεων της Ένωσης. Τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί μέσω διαβουλεύσεων στο πλαίσιο του δικτύου σχηματίζουν μια συγκεχυμένη, αν και ελλιπή, εικόνα, που δείχνει μεγάλες αποκλίσεις όσον αφορά τη χρήση του δικτύου για τον σκοπό αυτόν. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένδειξη ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα η εν λόγω πτυχή των μηχανισμών συνεργασίας του δικτύου. ε) Ηλεκτρονικά μέσα και μέθοδοι επικοινωνίας στο εσωτερικό του δικτύου Επί του παρόντος, το δίκτυο χρησιμοποιεί το ενδοδίκτυο CIRCA, το οποίο διαχειρίζεται η Επιτροπή, για την ανάρτηση εγγράφων, ιδίως του καταλόγου των μελών του δικτύου και των εγγράφων σχετικά με τις συνεδριάσεις. Ωστόσο, δεν υπάρχει ηλεκτρονικό σύστημα για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων μεταξύ των κρατών μελών. Η απόφαση προβλέπει τη χρήση ασφαλούς και περιορισμένης πρόσβασης ηλεκτρονικού μητρώου που δημιουργείται και λειτουργεί βάσει πληροφοριών που παρέχουν οι αρμόδιοι επαφής 18. Ένα σύστημα που είχε εγκατασταθεί προς τον σκοπό αυτόν κατά το παρελθόν θεωρήθηκε υπερβολικά δύσχρηστο στην καθημερινή του λειτουργία και εγκαταλείφθηκε. Ως εκ τούτου, παραμένει η ανάγκη για ένα αποτελεσματικό σύστημα τήρησης μητρώου των ενεργειών χειρισμού υποθέσεων στις οποίες προβαίνουν οι αρμόδιοι επαφής. Στο πλαίσιο αυτό, ένα ηλεκτρονικό σύστημα επικοινωνίας που θα επέτρεπε την αυτόματη καταχώριση των αιτήσεων θα ήταν ωφέλιμο, καθώς θα οδηγούσε σε εξάλειψη των γραφειοκρατικών εμποδίων και σε διευκόλυνση της συγκέντρωσης στατιστικών στοιχείων, καθώς και σε καλύτερη αξιοποίηση των μηχανισμών συνεργασίας του δικτύου που αναφέρονται στο στοιχείο δ). Βάσει αυτών, η Επιτροπή προτίθεται να εκτιμήσει τις οικονομικές και τεχνικές παραμέτρους της ανάπτυξης ενός νέου ή της προσαρμογής ενός υφιστάμενου συστήματος που θα εξυπηρετεί τους ανωτέρω σκοπούς και στο οποίο θα παρέχεται πρόσβαση από το τμήμα του δικτύου στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης. Συναφώς, πρότυπο μπορεί να αποτελέσει η ενιαία αγορά, στο πλαίσιο της οποίας, ήδη από το 2008, το Σύστημα Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά (ΙΜΙ) διευκολύνει αντίστοιχη συνεργασία 19. 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Ένα από τα βασικά καθήκοντα του δικτύου είναι η παρακολούθηση της εφαρμογής και η αξιολόγηση των υφιστάμενων νομικών πράξεων της Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, το έργο που επιτυγχάνεται στον τομέα της συγκέντρωσης στατιστικών στοιχείων δεν είναι ακόμη σε ικανοποιητικό επίπεδο. Η συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων και αποδείξεων είναι απαραίτητη για την ορθή αξιολόγηση της εφαρμογής των ήδη υφιστάμενων νομικών πράξεων 18 Άρθρο 8 παράγραφος 3 της απόφασης. 19 Το Σύστημα Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά είναι ένα πολυγλωσσικό διαδικτυακό σύστημα ηλεκτρονικών επικοινωνιών το οποίο θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2012. 7

της Ένωσης στον τομέα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων, καθώς αποτελεί σημαντικό όρο για τη διασφάλιση της εφαρμογής των αρχών για τη βελτίωση της νομοθεσίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Μαΐου 2015, με θέμα Βελτίωση της νομοθεσίας για καλύτερα αποτελέσματα - ένα θεματολόγιο της ΕΕ 20. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτίωση της νομοθεσίας 21, χρειάζεται να καθορίζεται ποια αποδεικτικά στοιχεία θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν και από ποιον, και σε ποιο χρονικό σημείο θα πρέπει να συγκεντρώνονται τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία. Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή χρειάζεται από κοινού να προσπαθήσουν να καθορίσουν ποια στοιχεία θα πρέπει να θεωρούνται ως ουσιώδη σε σχέση με κάθε επιμέρους νομική πράξη της Ένωσης στον τομέα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων. Στη βάση αυτή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο συγκέντρωσης στατιστικών στοιχείων, το οποίο θα περιλαμβάνει τη συγκέντρωση των ουσιωδών στοιχείων για κάθε νομική πράξη της Ένωσης. Διαβουλεύσεις με την Eurostat μπορούν να συμβάλουν στη βελτιστοποίηση των μεθόδων, προτύπων και ορισμών για τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων στο πλαίσιο του δικτύου, σε πλήρη συνεργασία με τους αρμοδίους επαφής και τις κεντρικές αρχές που δραστηριοποιούνται στο δίκτυο. Παράλληλα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσαρμόσουν αναλόγως τα συστήματα που χρησιμοποιούν για τη συγκέντρωση στοιχείων σε δικαστήρια και άλλες δικαστικές και διοικητικές αρχές. 4. ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ 4.1 Ανάπτυξη και υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης Ήδη από την έναρξη της λειτουργίας του, το δίκτυο είχε ως βασικό καθήκον 22 τη δημιουργία ενός διαδικτυακού συστήματος πληροφόρησης του κοινού σχετικά με τις νομικές πράξεις της Ένωσης, τα εθνικά μέτρα εφαρμογής τους, τα εθνικά δίκαια, τις διεθνείς νομικές πράξεις και τη σχετική νομολογία του Δικαστηρίου. Στη βάση αυτή, το δίκτυο συμβάλλει σήμερα σημαντικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της Πύλης της Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης (e-justice). Το γεγονός αυτό αναγνωρίστηκε στο πολυετές σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη 2014 2018 του Συμβουλίου 23. Η μεταφορά της ιστοσελίδας του δικτύου στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης θα πρέπει να ολοκληρωθεί το 2016. Για τη βελτίωση της προβολής του δικτύου στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης, καθώς και για να καταστεί το περιεχόμενο που παρέχει το δίκτυο καλύτερα προσβάσιμο, αναπτύσσεται στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης ένα ειδικό τμήμα για το δίκτυο. Οι σελίδες του εν λόγω τμήματος θα πρέπει να σημαίνονται σαφώς με τον λογότυπο του δικτύου. Οι ανωτέρω λειτουργίες πρέπει να είναι απόλυτα διασυνδεδεμένες με τα άλλα εργαλεία που απευθύνονται στους επαγγελματίες του κλάδου, όπως ο Ευρωπαϊκός δικαστικός άτλας στον τομέα των αστικών υποθέσεων, η μελλοντική βάση δεδομένων δικαστηρίων ή τα δυναμικά έντυπα που συνδέονται με τις νομοθετικές πράξεις της ΕΕ, τα οποία διατίθενται στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης. Η ενημέρωση που παρέχει το δίκτυο περιλαμβάνει ενημερωτικά δελτία τα οποία απαντούν σε ερωτήματα σχετικά με την πρόσβαση στη δικαιοσύνη στα κράτη μέλη. Τα εν λόγω 20 COM(2015) 215 final. 21 SWD(2015) 111 final, σ. 43. 22 Άρθρα 14 έως 18 της απόφασης. 23 ΕΕ C 182 της 14.6.2014, σ. 2. 8

ενημερωτικά δελτία παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα εθνικά δίκαια και διαδικασίες. Ιδιαίτερη προσοχή αποδίδεται σε θέματα που αφορούν την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και την πρόσβαση σε αλλοδαπά δίκαια. Επί του παρόντος, το δίκτυο έχει αναρτήσει 10 695 σελίδες ενημερωτικών δελτίων σχετικά με εθνικά δίκαια, οι οποίες, κατά το 2014, κατέγραψαν συνολικά 359 184 προβολές σελίδας (κατά μέσο όρο, 29 932 προβολές σελίδας το μήνα). Οι αριθμοί αυτοί αυξήθηκαν σημαντικά το 2015, όταν μετρήθηκαν συνολικά 2 994 122 προβολές σελίδας (κατά μέσο όρο, 249 510 το μήνα), μετά τη δημοσίευση ενημερωτικών δελτίων σχετικά με την κληρονομική διαδοχή, την οικογενειακή διαμεσολάβηση, το εφαρμοστέο δίκαιο και τις αξιώσεις διατροφής, και, πιθανότατα, λόγω της ειδικής ενημερωτικής εκστρατείας της Επιτροπής που ακολούθησε τη θέση σε εφαρμογή, στις 17 Αυγούστου 2015, του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 650/2012 σχετικά με την κληρονομική διαδοχή. Το περιεχόμενο των εν λόγω σελίδων σχετικά με τα εθνικά δίκαια και διαδικασίες καταρτίζεται σε εθνικό επίπεδο, ενώ ελέγχεται και επικαιροποιείται τακτικά από τους υπευθύνους για τη διαχείριση του περιεχομένου της πύλης e-justice του εκάστοτε κράτους μέλους. Επί του παρόντος, υπάρχουν ενημερωτικά δελτία για τα εξής θέματα: Διεθνής δικαιοδοσία Προσφυγή σε δικαστήριο Διαδικασίες για τη διαταγή πληρωμής Μικροδιαφορές Διαζύγιο Διαδικασίες για την εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων Διεξαγωγή αποδείξεων Ασφαλιστικά και συντηρητικά Δικονομικές προθεσμίες Χρήση τεχνολογιών της πληροφορίας στις δικαστικές διαδικασίες μέτρα Νόμιμη μετακίνηση παιδιού Αξιώσεις διατροφής Γονική μέριμνα Αφερεγγυότητα Κληρονομική διαδοχή Οικογενειακή διαμεσολάβηση Επίδοση ή κοινοποίηση Εφαρμοστέο δίκαιο εγγράφων Επιπλέον, στο στάδιο της προετοιμασίας βρίσκονται ενημερωτικά δελτία για τρία πρόσθετα θέματα και, συγκεκριμένα, τους νόμιμους τόκους, τη διεξαγωγή αποδείξεων και τις εθνικές δομές του δικτύου. Όσον αφορά τα υφιστάμενα ενημερωτικά δελτία, η τακτική τους επικαιροποίηση, η αξιοπιστία τους και η γλωσσική τους ακρίβεια πρέπει να διασφαλίζονται μέσω μηχανισμών παρακολούθησης που έχουν εγκατασταθεί στο πλαίσιο του συστήματος διαχείρισης περιεχομένου της Πύλης της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης. Επιπλέον τομέα στον οποίο το δίκτυο μπορεί να παρέχει χρήσιμη συνδρομή στις εθνικές αρχές αποτελεί ο τομέας του συντονισμού και της διοργάνωσης διασυνοριακών εικονοτηλεδιασκέψεων μεταξύ δικαστηρίων. 4.2. Οδηγοί σχετικά με τις νομικές πράξεις της ΕΕ Με στόχο την προώθηση της αποτελεσματικής εφαρμογής των νομικών πράξεων της Ένωσης, το δίκτυο έχει εκπονήσει οδηγούς που απευθύνονται σε πολίτες και επαγγελματίες του κλάδου, προκειμένου να προαχθεί η ενιαία εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα των αστικών και εμπορικών υποθέσεων από τα δικαστήρια και τους λοιπούς 9

επαγγελματίες του νομικού κλάδου. Οι οδηγοί αυτοί απευθύνονται είτε στους πολίτες είτε στα δικαστήρια και τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου. Κατά το διάστημα 2009 2014, εκπονήθηκαν οι ακόλουθοι οδηγοί: Οδηγοί για τους πολίτες Διασυνοριακές αστικές διαφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών Οδηγοί για τους επαγγελματίες Δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση Εφαρμογή του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙα Εφαρμογή της ευρωπαϊκής διαδικασίας μικροδιαφορών Εφαρμογή του κανονισμού για τη θέσπιση διαδικασίας ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής Εφαρμογή του κανονισμού για τον ευρωπαϊκό εκτελεστό τίτλο Οι εκδόσεις διατίθενται διαδικτυακά, σε 23 γλώσσες, στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης 24 και στον δικτυακό τόπο της ΓΔ Δικαιοσύνης και Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και μέσω του EU Bookshop. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι ερωτηθέντες βαθμολόγησαν θετικά τις εκδόσεις του δικτύου. Σχεδόν το 70 % των ερωτηθέντων απάντησε ότι οι οδηγοί που απευθύνονται στους επαγγελματίες αντιστοιχούν στις ανάγκες τους. Το 60 % των ερωτηθέντων θεωρεί ότι οι ανάγκες του καλύπτονται από τα ενημερωτικά δελτία 25. Εντούτοις, θα ήταν χρήσιμη η καλύτερη προώθηση των οδηγών αυτών, για παράδειγμα, στο πλαίσιο εκδηλώσεων απευθυνόμενων σε επαγγελματίες, όπως εκδηλώσεων επιμόρφωσης. Επιπλέον, χρειάζεται να βελτιωθεί η προσβασιμότητα των οδηγών στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης, καθώς και να συμπεριληφθούν σύνδεσμοι προς τους οδηγούς σε όλους τους δικτυακούς τόπους των οργανισμών στους οποίους ανήκουν τα μέλη του δικτύου. 4.3. Άλλα πρακτικά εργαλεία Το δίκτυο παράγει και πρόσθετα πρακτικά εργαλεία. Τα εργαλεία αυτά αναπτύσσονται με πρωτοβουλία αρμοδίων επαφής για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων αναγκών που διαπιστώνονται στην πράξη κατά την εφαρμογή νομικών πράξεων της Ένωσης στον τομέα των αστικών και των εμπορικών υποθέσεων. Κατά το διάστημα 2009 2014, υλοποιήθηκαν οι ακόλουθες συναφείς πρωτοβουλίες: Εργαλείο Συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων στο πλαίσιο του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙα Μη υποχρεωτικό έντυπο υπολογισμού για καθυστερούμενες οφειλές διατροφής Οδηγός σχετικά με τα έντυπα για τις υποχρεώσεις διατροφής Μη υποχρεωτικό σημείωμα σχετικά με το άρθρο 26 παράγραφος 2 του κανονισμού Βρυξέλλες Ι Λειτουργίες Αξιολόγηση μηχανισμών στο πλαίσιο του κανονισμού Βρυξέλλες ΙΙα Διευκολύνει τον υπολογισμό των καθυστερούμενων οφειλών διατροφής Διευκολύνει τη συμπλήρωση των εντύπων βάσει του κανονισμού για τις υποχρεώσεις διατροφής Υπόδειγμα που μπορεί, προαιρετικά, να χρησιμοποιηθεί για την ενημέρωση των πολιτών 24 Οι εκδόσεις του δικτύου διατίθενται στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης: https://e-justice.europa.eu/content_ejn_s_publications-287-en.do?clang=el 25 Μελέτη, σ. 51. 10

(αναδιατύπωση) από το δικαστήριο σχετικά με το δικαίωμά τους να αμφισβητήσουν τη διεθνή δικαιοδοσία του δικαστηρίου 5. ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ 5.1. Προβολή μεταξύ των επαγγελματιών του νομικού κλάδου και των πολιτών Για να καταφέρει το δίκτυο να αξιοποιήσει με επιτυχία το δυναμικό του, πρέπει οι επαγγελματίες του νομικού κλάδου να γνωρίζουν την ύπαρξή του και τα εργαλεία που προσφέρει. Ως εκ τούτου, χρειάζεται να ληφθούν μέτρα σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για την αύξηση της γενικότερης προβολής του δικτύου. Ο βαθμός προβολής του δικτύου εξαρτάται κυρίως από τις εθνικές δομές σε κάθε κράτος μέλος. Παρατηρείται ότι στα κράτη μέλη στα οποία υφίσταται επίσημο εθνικό δίκτυο η ροή πληροφοριών μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων φορέων λειτουργεί καλύτερα, γεγονός που οδηγεί σε υψηλότερη προβολή του δικτύου. Κατά την ετήσια συνεδρίαση του δικτύου που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2015, συμφωνήθηκε να δοθεί προτεραιότητα στην αύξηση της προβολής του δικτύου όχι μόνο μεταξύ των επαγγελματιών του νομικού κλάδου, αλλά και μεταξύ των πολιτών. Οι σχετικές δράσεις θα πρέπει να στοχεύουν στη βελτίωση της προβολής του δικτύου στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης, καθώς και στην αύξηση της παρουσίας του, μέσω έντυπου και διαδικτυακού υλικού, σε εθνικούς δικτυακούς τόπους, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δικαστήρια και τόπους συγκέντρωσης επαγγελματιών του νομικού κλάδου. Τον Φεβρουάριο του 2015 η Επιτροπή δημιούργησε το Twitter hashtag #EJNcivil, το οποίο χρησιμοποιείται για την παροχή ενημέρωσης σχετικά με τα αποτελέσματα που έχει επιτύχει το δίκτυο. Εξάλλου, το δίκτυο ανέκαθεν διαδραμάτιζε κεντρικό ρόλο στην προώθηση της ευρωπαϊκής ημέρας δικαιοσύνης και τα κράτη μέλη θα πρέπει να το αξιοποιήσουν ως φόρουμ για τη διοργάνωση διασυνοριακών εκδηλώσεων. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική είναι επίσης η διαφάνεια στη λειτουργία του δικτύου. Η δημοσιοποίηση στο κοινό πληροφοριών σχετικά με την ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεων του δικτύου και τα αποτελέσματα των εν λόγω συνεδριάσεων θα ήταν επωφελής τόσο για το δίκτυο όσο και για όσους επιθυμούν να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων που το δίκτυο προσφέρει. Άλλωστε, πρέπει να σημειωθεί ότι το δίκτυο υπόκειται στο πλαίσιο που θεσπίζει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, με αποτέλεσμα να παρέχεται πρόσβαση στα έγγραφα του δικτύου υπό τους όρους του εν λόγω κανονισμού. 5.2. Επαφές με άλλα δίκτυα Η συνεργασία με άλλα δίκτυα και διακυβερνητικούς οργανισμούς που συμμερίζονται τους ίδιους στόχους βοηθά το δίκτυο στην εκπλήρωση των βασικών αρμοδιοτήτων και καθηκόντων του που προβλέπονται από την απόφαση, προβλέπεται δε στο άρθρο 12α παράγραφος 1 της απόφασης. Στο πλαίσιο αυτό, το δίκτυο συνεργάζεται με το ευρωπαϊκό δικαστικό δίκτυο για ποινικές υποθέσεις 26, το ευρωπαϊκό δίκτυο κατάρτισης δικαστικών (ΕΔΚΔ) 27 και το δίκτυο 26 http://www.ejn-crimjust.europa.eu/ejn/ 11

ευρωπαϊκών κέντρων καταναλωτών (δίκτυο ΕΚΚ) 28. Ειδικότερη μνεία αξίζει το γεγονός ότι το δίκτυο συνεργάζεται στενά με το ΕΔΚΔ στις πρωτοβουλίες του για την επιμόρφωση δικαστών σχετικά με τις νομικές πράξεις της ΕΕ στον τομέα του αστικού και του εμπορικού δικαίου. Η συνεργασία αυτή χρησιμεύει για την ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και τον εντοπισμό, μέσω του δικτύου, συγκεκριμένων ζητημάτων επί των οποίων θα μπορούσε να παρασχεθεί επιμόρφωση μέσω του ΕΔΚΔ. Τέλος, θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω οι επαφές με άλλα δίκτυα, όπως το «Η Ευρώπη σου Συμβουλές» 29 και το Solvit. Τα εν λόγω άλλα δίκτυα θα πρέπει να προσκαλούνται κατά τη συζήτηση θεμάτων σε συνεδριάσεις στα οποία μπορούν να συμβάλουν. 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Το δίκτυο έχει συμβάλει ουσιαστικά στην αποτελεσματική δικαστική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, η δε πλήρης συμμετοχή των μελών του αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινής εφαρμογής του ενωσιακού κεκτημένου στις υποθέσεις αστικού δικαίου. Επιπλέον, οι τροποποιήσεις που επήλθαν στην απόφαση το 2009 συνέβαλαν στην εξέλιξη του δικτύου προς το θετικότερο. Εξάλλου, παρότι το δίκτυο έχει αποδείξει ότι λειτουργεί αποτελεσματικά, υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσης της λειτουργίας του εντός του υφιστάμενου νομικού πλαισίου. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υφίσταται ανάγκη να τροποποιηθεί η απόφαση. Ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται τομείς στους οποίους το δίκτυο θα πρέπει, με βάση πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί, να αναπτύξει περαιτέρω τις ικανότητές του, ούτως ώστε να ανταποκριθεί στον ρόλο του για την εξασφάλιση της ομαλής εφαρμογής των νομικών πράξεων της Ένωσης στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Η Επιτροπή έχει εντοπίσει επτά βασικά σημεία όπου χρειάζεται περαιτέρω δράση για τη βελτίωση της λειτουργίας του δικτύου: 1) Σύμφωνα με την απόφαση και τις βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται σε ορισμένα κράτη μέλη, θα πρέπει να παρέχονται σε όλους τους αρμοδίους επαφής οι αναγκαίοι πόροι και υποστήριξη σε εθνικό επίπεδο, ούτως ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στα διαρκώς αυξανόμενα καθήκοντά τους. 2) Όπως υποδεικνύουν οι βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε σειρά κρατών μελών, θα πρέπει να δημιουργηθούν σε όλα τα κράτη μέλη εθνικά δίκτυα που να συγκεντρώνουν τα μέλη του δικτύου από το εκάστοτε κράτος μέλος, ούτως ώστε να επιτυγχάνονται σε εθνικό επίπεδο αλληλεπίδραση, ανταλλαγή γνώσεων και συγκέντρωση πληροφοριών. 3) Θα πρέπει να διασφαλιστεί μεγαλύτερη συμμετοχή των δικαστών και άλλων δικαστικών αρχών, καθώς και των επαγγελματιών του νομικού κλάδου σε όλες τις δραστηριότητες του δικτύου. 4) Θα πρέπει να διευρυνθεί η επιδίωξη συνεργιών με άλλα ευρωπαϊκά δίκτυα που επιδιώκουν παρόμοιους σκοπούς. 27 http://www.ejtn.eu 28 http://ec.europa.eu/consumers/solving_consumer_disputes/non-judicial_redress/ecc-net/index_en.htm 29 http://europa.eu/youreurope/advice 12

5) Θα πρέπει να επιτευχθεί περαιτέρω αύξηση της προβολής του δικτύου, ιδίως στη βάση των τρεχουσών προσπαθειών που αποσκοπούν στην αύξηση της παρουσίας του δικτύου και στη δημιουργία ειδικού, αφιερωμένου στο δίκτυο, τμήματος στη Διαδικτυακή Πύλη της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης, καθώς και των προσπαθειών που αποσκοπούν στην αύξηση της παρουσίας του δικτύου στους εθνικούς δικτυακούς τόπους των οργανισμών στους οποίους ανήκουν τα μέλη του δικτύου, αλλά και μέσω της διάδοσης πληροφοριών μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλων διαύλων επικοινωνίας. 6) Θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω ο ρόλος του δικτύου όσον αφορά την πλήρη εκ των υστέρων αξιολόγηση των υφιστάμενων νομικών πράξεων, μέσω του καθορισμού και της συγκέντρωσης των βασικών στατιστικών στοιχείων, βάσει των εθνικών μηχανισμών συγκέντρωσης στατιστικών στοιχείων. 7) Η Επιτροπή προτίθεται να εκτιμήσει τις οικονομικές και τεχνικές παραμέτρους της ανάπτυξης ενός νέου ή της προσαρμογής ενός υφιστάμενου συστήματος ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών που θα παρέχει υπηρεσίες ασφαλούς επικοινωνίας και τήρησης μητρώου για χρήση από τους αρμοδίους επαφής. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το θεματολόγιο της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης για το 2020 και τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης/27ης Ιουνίου 2014, και βάσει του άρθρου 19 της απόφασης, η επόμενη έκθεση θα αξιοποιήσει τα υφιστάμενα πορίσματα και θα παράσχει πλήρη αξιολόγηση του αντικτύπου των δραστηριοτήτων του δικτύου. 13