Το Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Έγγραφο (European Regional Document) που αναφέρεται στο 5 ο Παγκόσµιο Φόρουµ για το Νερό περιγράφει τις βασικές προκλήσεις που αντιµετωπίζει η Ευρώπη αναφορικά µε το νερό, καθώς και τις σχετικές λύσεις που έχουν αναπτυχθεί. Το Έγγραφο έχει γραφτεί στην Αγγλική γλώσσα, αλλά για να διασφαλιστεί η όσο το δυνατόν ευρύτερη διάδοση των σχετικών µηνυµάτων, η εκτενής περίληψη έχει µεταφραστεί σε όσο το δυνατόν περισσότερες Ευρωπαϊκές και άλλες γλώσσες. Οι µεταφράσεις έχουν γραφτεί από άτοµα που ανήκουν στο δίκτυο του Ευρωπαϊκής Περιφερειακής Πορείας (European Regional Process) και θα θέλαµε να εκφράσουµε τις ευχαριστίες µας σε όλους τους συγγραφείς για την εργασία τους. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Πορεία (European Regional Process) και το Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Έγγραφο (European Regional Document), παρακαλούµε απευθυνθείτε στην Ευρωπαϊκή Σύµπραξη για το Νερό (European Water Partnership) στην ιστοσελίδα www.ewp.eu, στο e-mail: info@ewp.eu ή στο τηλέφωνο 0032 2 735 0681. Ευρωπαϊκό Περιφερειακό Έγγραφο (European Regional Document) σχετικά µε το 5 ο Παγκόσµιο Φόρουµ για το Νερό Εκτενής περίληψη Η Ευρώπη διαθέτει τα περισσότερα από τα απαιτούµενα στοιχεία που αφορούν τις υποδοµές νερού και τους σχετικούς θεσµούς, ώστε να υποστηρίξει την αειφόρο ανάπτυξη και την οικονοµική εξέλιξη. Παρ όλα αυτά, αρκετά ερωτήµατα παραµένουν ανοικτά για αυτήν, όπως το πώς θα ενσωµατωθεί στις κλιµατικές αλλαγές, πώς θα αναβαθµιστούν οι υφιστάµενες παλαιές υποδοµές παροχής νερού και αποχέτευσης των αστικών κέντρων, πως θα µετατραπούν τα απόβλητα νερού σε πόρους, και πώς θα βελτιωθεί η αποδοτικότητα του νερού και της ενέργειας κατά την διάρκεια του κύκλου ζωής του νερού. Η Ευρωπαϊκή πορεία προετοιµασίας για το 5 ο Παγκόσµιο Φόρουµ για το Νερό εντόπισε οκτώ θεµατικές ενότητες κρίσιµης σηµασίας για το µέλλον της Ευρώπης. Μερικές από αυτές τις ενότητες αντιπροσωπεύουν προκλήσεις για την Ευρώπη (και πολλές άλλες περιοχές), όπως οι κλιµατικές αλλαγές, το υδατοενεργειακό σύµπλεγµα, η έλλειψη νερού, οι ξηρασίες και οι υποδοµές αποχέτευσης. Άλλες θεµατικές ενότητες, όπως το Ευρωπαϊκό Όραµα για το Νερό, η διαχείριση δεξαµενών νερού, η διασυνοριακή συνεργασία, η
δηµοσιονοµία και οι έρευνες και τεχνολογίες που αφορούν το νερό αντιπροσωπεύουν τα στοιχεία µιας πιθανής λύσης. Το περιφερειακό έγγραφο αναφέρεται σε αυτές τις ενότητες µε λεπτοµέρειες. Τα κύρια συστατικά για ένα αειφόρο υδάτινο µέλλον Κάθε ένα από τα θεµατικά κεφάλαια καθορίζει συγκεκριµένα µηνύµατα και µαθήµατα για την Ευρώπη και τον κόσµο. Την ώρα που τα περισσότερα από τα κεφάλαια αφορούν ένα συγκεκριµένο θέµα, τα µηνύµατα που ακολουθούν εµφανίστηκαν αρκετές φορές στο κεφάλαιο µε τις συστάσεις: Συνεργασία µεταξύ τοµέων, εµπλεκοµένων µερών, χωρών και περιφερειών. Αυτό ήταν µακράν το πιο δυνατό µήνυµα: Η Ευρώπη χρειάζεται µεγαλύτερη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Κίνητρα για πιο αποδοτική και αειφόρο χρήση των υδάτινων πόρων. Μέρος της απάντησης βρίσκεται στην αφύπνιση του δηµοσίου αισθήµατος. Οι πολίτες πρέπει να καταλάβουν γιατί και πώς µπορούν να συνεισφέρουν. Το άλλο µέρος της απάντησης βρίσκεται σε στοχευµένα οικονοµικά κίνητρα, όπως οι κατάλληλοι φόροι και χρεώσεις. Το υπόλοιπο µέρος της απάντησης βρίσκεται στα ορθώς ορισµένα νοµικά και ρυθµιστικά όργανα. Καλύτερη πληροφόρηση µε σκοπό την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα, από εκείνον που χαράζει την πολιτική µέχρι εκείνον που χρησιµοποιεί την βρύση της κουζίνας του. Η έρευνα και τα δεδοµένα σχετικά µε το νερό πρέπει να είναι προσβάσιµα και κατανοητά, και να έχουν άµεση σχέση µε τις ανάγκες και τις ανησυχίες των χρηστών. Νέοι, πιο ολιστικοί τρόποι σκέψης σχετικά µε τις προκλήσεις που παρουσιάζονται. Αυτό για παράδειγµα σηµαίνει, µετατόπιση: από την επικέντρωση στον περιορισµό των κλιµατικών αλλαγών σε µια πιο ολοκληρωµένη προσέγγιση που περιλαµβάνει ενέργειες περιορισµού και προσαρµογής µαζί από την επικέντρωσή µας στην διαχείριση παροχής επιφανειακών υδάτων στην διαχείριση της ζήτησης και στην εφαρµογή έξυπνων λύσεων παροχής υδάτων, οι οποίες λαµβάνουν υπόψη τις ανάγκες σε ποιότητα και ποσότητα νερού για διάφορες χρήσεις καθώς και το εύρος των διαθέσιµων πόρων νερού. από καθολικές λύσεις αποχέτευσης σε λύσεις που είναι ειδικές για κάθε περίπτωση και συµβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη και στην αποδοτικότητα των πόρων Από ad hoc προσεγγίσεις διαχείρισης αστικών υδάτων σε προσεγγίσεις οι οποίες λαµβάνουν υπόψη τους τα σενάρια για το µέλλον και τις δηµογραφικές και κλιµατικές αλλαγές. Μόρφωση και εκπαίδευση για την επόµενη γενιά επαγγελµατιών στον τοµέα του νερού και της διαχείρισής του.
Οι προκλήσεις για την Ευρώπη Κλιµατικές αλλαγές: Ενέργειες προώθησης της ιδέας της προσαρµογής Σύµφωνα µε τα σενάρια των κλιµατικών αλλαγών, ορισµένα τµήµατα της Ευρώπης θα γίνουν ξηρότερα, κάτι που θα έχει επίδραση στην διαθεσιµότητα και στην ποιότητα του νερού. Λίγα τµήµατα θα γίνουν πιο υγρά, το οποίο θα έχει επίδραση στην διαχείριση του νερού και των πληµµυρών. Για το λόγο αυτό, οι προσπάθειες που αφορούν τις κλιµατικές αλλαγές έχουν επικεντρωθεί στον περιορισµό τους. Όµως, ολοένα και περισσότερο γίνεται σαφές ότι ο περιορισµός των κλιµατικών αλλαγών δεν θα είναι αρκετός, αφού χρειάζεται επίσης και η προσαρµογή µας στις νέες συνθήκες. Αν οι χώρες δράσουν άµεσα, θα καταφέρουν να µειώσουν τα σχετικά κόστη στο απώτερο µέλλον. Η Ευρώπη είναι σε θέση να λάβει ηγετικό ρόλο στη διαδικασία προσαρµογής στις νέες συνθήκες, όπως έλαβε τέτοιο ρόλο στον περιορισµό των κλιµατικών αλλαγών. Πολλές χώρες διαθέτουν προγράµµατα που αποσκοπούν στον εντοπισµό και προσαρµογή στα ρίσκα των κλιµατικών αλλαγών, όµως οι περισσότερες είναι στο αρχικό στάδιο θέσπισης νόµων και σχεδιασµού και υλοποίησης ενεργειών προσαρµογής στις νέες συνθήκες. Η µεγαλύτερη και καλύτερη περιφερειακή συνεργασία έχει τη δυνατότητα να επιταχύνει την πρόοδο, µέσω της κοινής χρήσης βέλτιστων πρακτικών, της ενιαίας ανάπτυξης, της συµφωνίας στα πιθανά σενάρια κλιµατικών αλλαγών και τις πιο συντονισµένες προσεγγίσεις αναφορικά µε τις διασυνοριακές δεξαµενές νερού. Η οδηγία για το Πλαίσιο Ύδατος της ΕΕ (EU Water Framework Directive) και η συνθήκη της UNECE (Ευρωπαϊκή Οικονοµική Επιτροπή των Ηνωµένων Εθνών) σχετικά µε τα διασυνοριακά ύδατα παρέχουν τις κατάλληλες πλατφόρµες για συνεργατικές προσεγγίσεις. Νερό και ενέργεια: Βελτιώνοντας την αποδοτική χρήση των πόρων Το νερό παίζει κρίσιµο ρόλο στην αειφόρο παραγωγή ενέργειας, και αντίστροφα, αλλά οι τρέχουσες τεχνολογίες και προσεγγίσεις διαχείρισης δεν είναι συντονισµένες επαρκώς κατά µήκος των περιφερειακών συνόρων. Επίσης, είναι ανεπαρκείς για να λύσουν τα παγκόσµια προβλήµατα ενέργειας και νερού, προβλήµατα τα οποία µπορούν µόνο να επιδεινωθούν λόγω των κλιµατικών αλλαγών. Νέες και καινοτόµες τεχνολογίες, καθώς και συντονισµένες πολιτικές, χρειάζονται για να µειωθούν τα ενεργειακά χνάρια που αφήνει πίσω της η παραγωγή και επεξεργασία του νερού, και αντίστροφα. Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να εφαρµόσουν µια ολοκληρωµένη προσέγγιση λήψης αποφάσεων και διαχείρισης σχετικά µε το σύµπλεγµα νερού-ενέργειας, κάνοντας χρήση εργαλείων αξιολόγησης. Η ποσοτική γνώση πάνω την σχέση νερού και ενέργειας
είναι ακόµα ανεπαρκής. Στο µέλλον, οι πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις µεταξύ νερού, ενέργειας, γεωργίας και κλιµατικών αλλαγών θα γίνουν πολύ σηµαντικές, τη στιγµή που οι χώρες κάνουν δύσκολες επιλογές σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας όπως τα βιοκαύσιµα και η υδροηλεκτρική ενέργεια. Οι επιχειρήσεις, οι κυβερνήσεις και το κοινό πρέπει να είναι καλύτερα πληροφορηµένοι. Μάλιστα, οι καλά πληροφορηµένοι καταναλωτές µπορούν να γίνουν η κινητήρια δύναµη για θετικές αλλαγές. Εργαλεία ευαισθητοποίησης των κοινωνιών σχετικά µε το νερό Όσοι λαµβάνουν αποφάσεις σχετικά µε την πολιτική για το νερό σε όλα τα επίπεδα, από εκείνους που κάνουν χάραξη της πολιτικής µέχρι τους χρήστες νερού, πρέπει να καταλάβουν τις προκλήσεις και τον επείγοντα χαρακτήρα τους, όπως για παράδειγµα τις επιπτώσεις των κλιµατικών αλλαγών ή την ανάγκη για µείωση της κατανάλωσης νερού. Αν τα παραπάνω γίνουν κατανοητά, θα προκύψουν ενηµερωµένα εµπλεκόµενα µέρη και διάλογος πάνω σε πολιτικές και προτεραιότητες, υποστήριξη για την υλοποίηση των µέτρων και βελτιωµένες λύσεις µέσω του συνυπολογισµού της τοπικής γνώσης. Τα εργαλεία για την ευαισθητοποίηση των κοινωνιών σχετικά µε το νερό περιλαµβάνουν τα εξής: Η χρήση σεναρίων και εθελοντικών προγραµµάτων µπορεί να κάνει δυνατή την µετάφραση των δεδοµένων, καθώς και να τα καταστήσει προσβάσιµα και κατανοητά. Οι περιφερειακές, εθνικές και τοπικές συνεργασίες µπορούν να εξυπηρετήσουν ως ουδέτερες πλατφόρµες για διάλογο και κοινή χρήση γνώσης. ίκτυα τα οποία γεφυρώνουν τις διαφορές µεταξύ των ερευνητών και εκείνων που χαράσσουν πολιτική, µεταξύ κυβερνήσεων και πολιτών, και µεταξύ του τοµέα νερού µε άλλους τοµείς, όπως της οικονοµίας, της ενέργειας, της γεωργίας κτλ., µπορούν να ενθαρρύνουν τους κατάλληλους τύπους συνεργασίας οι οποίοι είναι κρίσιµοι για τις προκλήσεις που έχουν προκύψει. Καµπάνιες ευαισθητοποίησης, όπως το Παγκόσµιο Έτος Αποχέτευσης, µπορούν να ενώσουν τον κόσµο πίσω από κοινούς στόχους και να δώσουν φόρα για περαιτέρω ενέργειες. Τα µέσα και οι οργανισµοί που διαµορφώνουν συνειδήσεις µπορούν να επιµορφώσουν τους πολίτες και να τονίσουν σε εκείνους που χαράσσουν τις πολιτικές τα θέµατα τα οποία χρίζουν προτεραιότητας. Οι πρωταθλητές και οι οδηγοί των εξελίξεων στον τοµέα του νερού µπορούν να εξυπηρετήσουν ως πρότυπα, παρέχοντας καλά παραδείγµατα αειφόρου διαχείρισης νερού, και να βοηθήσουν στην εξάπλωση των ιδεών σχετικά µε τις βέλτιστες πρακτικές. Έλλειψη νερού και ξηρασία: Προωθώντας καλύτερο σχεδιασµό και διαχείριση Την ώρα που η έλλειψη νερού και οι ξηρασίες δεν είναι τόσο σοβαρά στην Ευρώπη όσο σε άλλες περιοχές, όσον αφορά τις συνέπειες στην υγεία και την οικονοµική ανάπτυξη,
αποτελούν ένα σηµαντικό και αυξανόµενο κίνδυνο. Στα προηγούµενα χρόνια, οι ξηρασίες είχαν κατά µέσο όρο αποτέλεσµα ζηµίας της τάξης των 6 δισεκατοµµυρίων Ευρώ για τις χώρες της ΕΕ. Υπό συνθήκες ξηρασίας και έλλειψης νερού, είναι δύσκολο να καλυφθούν οι ανάγκες σε νερό. Αναφορικά µε την έλλειψη νερού, η οποία έχει προβλεφθεί ότι θα αυξηθεί σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες λόγω των κλιµατικών αλλαγών, η Ευρώπη πρέπει να προωθήσει µεγαλύτερη αποδοτικότητα στην χρήση του νερού, ευαισθητοποίηση ανάµεσα στους πολίτες και µεγαλύτερη και καλύτερη συνεργασία στην διαχείριση των διασυνοριακών υδάτινων πόρων. Πρόσθετα, για την µείωση των συνεπειών των ξηρασιών, οι χώρες και οι δεξαµενές των ποταµών χρειάζονται πλάνα διαχείρισης ξηρασιών και πλάνα καθορισµού προτεραιοτήτων στην χρήση νερού. Επίσης, η Ευρώπη δουλεύει προς την κατεύθυνση ενός συστήµατος έγκαιρης προειδοποίησης και στον καθορισµό κοινών δεικτών για την παρακολούθηση της έλλειψης νερού και των ξηρασιών. Αποχέτευση: Επιβεβαιώνοντας επαναχρησιµοποίηση την αειφορία και υποστηρίζοντας την Την στιγµή που η πλειοψηφία των Ευρωπαίων είναι συνδεδεµένοι µε συστήµατα αποχέτευσης και τα συστήµατα διαχείρισης αποβλήτων νερού, υπάρχουν ακόµα αρκετοί που δεν εξυπηρετούνται από βελτιωµένα συστήµατα, κυρίως στην Ανατολική, Νότια Ανατολική Ευρώπη και στον Καύκασο. Στην ΕΕ, περισσότεροι από 20 εκατοµµύρια πολίτες δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλα συστήµατα αποχέτευσης. Οι περισσότεροι από αυτούς διαµένουν σε επαρχιακές περιοχές και χωριά. Η Ευρωπαϊκή νοµοθεσία θα πρέπει να ενθαρρύνει την καινοτοµία, και όχι την υιοθέτηση προκαθορισµένων έτοιµων λύσεων. Οι τεχνολογίες και η οικονοµία χρειάζεται να υποστηρίξουν την τοπική διαχείριση αποβλήτων νερού. Η αειφόρος ανάπτυξη (οικονοµική και περιβαλλοντική) και η αποδοτικότητα των πόρων, και πιο συγκεκριµένα η επαναχρησιµοποίηση νερού και θρεπτικών ουσιών, είναι το µέλλον του αποχετευτικού συστήµατος της Ευρώπης. Ο δρόµος του µέλλοντος για την Ευρώπη Ανάπτυξη σταθερής στρατηγικής για τις προκλήσεις της διαχείρισης νερού
Μια σταθερή στρατηγική θα χάραζε το δρόµο για πολλές δραστηριότητες και πρωτοβουλίες που λαµβάνουν χώρα στην Ευρώπη, µε επακόλουθο την αποφυγή συγκρούσεων, επαναλήψεων και αντιθέσεων, και θα διασφάλιζε καλύτερη συνεργασία και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Μια τέτοια στρατηγική θα έπρεπε να είναι βασισµένη σε ήδη υπάρχοντα πλαίσια και προσπάθειες, όπως για παράδειγµα το WFD, η συνθήκη για το Νερό της UNECE, και πιο πρόσφατα το Όραµα για το Νερό. Η στρατηγική θα πρέπει να επικεντρωθεί στα εξής: Εναρµόνιση των πολιτικών και προώθηση περιφερειακών συνεργασιών Καθορισµό στόχων µε συγκεκριµένο σκοπό οι οποιοι ενώνουν τα εµπλεκόµενα µέρη από διάφορους τοµείς ηµιουργία δικτύων για κοινή χρήση γνώσης και δηµιουργία κοινής πλατφόρµας για την προώθηση της συµµετοχής των εµπλεκοµένων µερών Η στρατηγική θα πρέπει επίσης να λάβει υπόψη της τους πόρους τόσο των υπογείων όσο και των επιφανειακών υδάτων, καθώς επίσης και το γεγονός ότι η Ευρώπη διαθέτει ποικιλία σε θεσµικά πλαίσια, γεωγραφία και θεσµούς. Η ανάγκη για ολοκληρωµένες και εθνικές στρατηγικές είναι προφανής στο επίπεδο συγκεκριµένων προκλήσεων, για παράδειγµα: Στρατηγικές σχετικές µε τις κλιµατικές αλλαγές οι οποίες ενθαρρύνουν τον περιορισµό και την προσαρµογή µε ολοκληρωµένο τρόπο. Πλάνα διαχείρισης ξηρασιών που λαµβάνουν υπόψη τους την έλλειψη νερού και τις κλιµατικές αλλαγές. Πλάνα για αποδοτική χρήση νερού τα οποία λαµβάνουν υπόψη τους την ασφαλή χρήση αποβλήτων νερού και την αποδοτική χρήση άλλων πόρων, όπως της ενέργειας και των θρεπτικών ουσιών. Το Ευρωπαϊκό Όραµα για το Νερό Ως µέρος της Ευρωπαϊκής προετοιµασίας για το 5 ο Παγκόσµιο Φόρουµ για το Νερό, το Πρόγραµµα Ευαισθητοποίησης για το Νερό εισήγαγε τη διαδικασία ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Οράµατος για το Νερό. Στόχος ήταν η προώθηση ολιστικών προσεγγίσεων σε προβλήµατα, η περιφερειακή ευαισθητοποίηση και λύσεις, και ο καθορισµός κοινών στόχων µε βάση τους οποίους η Ευρώπη µπορεί να πορευτεί.
Τα αποτελέσµατα αυτής της διαδικασίας θα παρουσιαστούν στο Φόρουµ και στην ερχόµενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2009. Η Ευρωπαϊκή Συνεργασία για το Νερό, η οποία συντονίζει την Ευαισθητοποίηση για το Νερό και την Ευρωπαϊκή διαδικασία προετοιµασίας, αναλαµβάνει τη διαδικασία αναγνώρισης των εµποδίων πραγµατοποίησης του Οράµατος και των πιθανών ενεργειών ώστε αυτά να ξεπεραστούν. Ολοκληρωµένη διαχείριση δεξαµενών νερού και διασυνοριακή συνεργασία Oι ξηρασίες, οι πληµµύρες, η µόλυνση, η έλλειψη νερού και οι κλιµατικές αλλαγές δεν κοιτούν πολιτικούς και διοικητικούς περιορισµούς και πρέπει να αντιµετωπιστούν στην κλίµακα των δεξαµενών των ποταµών. Για το λόγο ότι πολλές από τις δεξαµενές νερού της Ευρώπης είναι κοινές µεταξύ των χωρών, 150 µεγάλοι ποταµοί, 40 λίµνες και πάνω από 100 υδροφόροι ορίζοντες, η αντιµετώπιση των προκλήσεων απαιτούν δυνατή διασυνοριακή συνεργασία. Η Οδηγία της ΕΕ για την Θέσπιση Πλαισίου ράσης στον Τοµέα της πολιτικής των Υδάτων είναι ένα αποδοτικό εργαλείο για την εύρεση και υλοποίηση των κατάλληλων λύσεων. Η διασυνοριακή συνεργασία προάγεται επίσης από την Συνθήκη για το Νερό της UNECE και από τις διεθνείς συµφωνίες και επιτροπές δεξαµενών νερού, αλλά χρειάζονται πολλές περισσότερες, κυρίως για τους κοινούς υδροφόρους ορίζοντες. Η σωστή διαχείριση δεξαµενών νερού περιλαµβάνει επίσης την συνεργασία των εµπλεκοµένων µερών, τα οποία χρειάζονται κοινές πλατφόρµες διαλόγου και χρηµατοδότηση, για παράδειγµα µέσω συλλογής συναφών φόρων και δηµιουργίας οργανισµών χρηµατοδότησης. Η εµπειρία της Ευρώπης στη διαχείριση δεξαµενών, καθώς και η διασυνοριακή συνεργασία προσφέρουν πολλά µαθήµατα τα οποία θα µπορούσαν να φανούν χρήσιµα για άλλες χώρες. Η αµοιβαία µάθηση και η συνεργασία µπορούν να καταστήσουν την Ευρώπη ικανή να διαµοιραστεί τις εµπειρίες της και να µάθει από τις εµπειρίες άλλων περιοχών. Έρευνα: Επεκτείνοντας τα δίκτυα Παρ όλο που η Ευρώπη έχει σηµαντική ικανότητα και δύναµη στον τοµέα της έρευνας, καθώς και σχετικά καλή συλλογή δεδοµένων και σωστή παρακολούθηση, υπάρχουν ακόµα τοµείς στους οποίους θα µπορούσε να βελτιωθεί. Υπάρχει ανάγκη για περισσότερα δεδοµένα σε άλλες περιοχές ενδιαφέροντος, όπως οι συνέπειες των κλιµατικών αλλαγών και οι συνέπειες, πάνω στα οικοσυστήµατα και στην ανθρώπινη υγεία, της συγκέντρωσης φαρµακευτικών προϊόντων και προϊόντων προσωπικής χρήσης και βιοµηχανικών χηµικών, η οποία παρουσιάζεται ολοένα αυξανόµενη στις
παροχές νερού. Χρειάζεται επίσης περισσότερη έρευνα πάνω στην επαναχρησιµοποίηση νερού και στις τεχνολογίες αφαλάτωσης, οι οποίες υλοποιούν το IWRM, καθώς και στους συνδετικούς κρίκους νερού-ενέργειας-κλίµατος. Απαραίτητη επίσης είναι η προώθηση καλύτερης ερευνητικής συνεργασίας ανάµεσα στις χώρες της Ευρώπης, καθώς και µε άλλες χώρες, µε σκοπό την καλύτερη εκµετάλλευση των δυνατοτήτων της έρευνας και την αποφυγή επαναλήψεων. Η συνεργασία σε ερευνητικό επίπεδο µπορεί επίσης να γίνει η κινητήρια δύναµη για περαιτέρω συνεργασία σε άλλα επίπεδα. Ολοκληρωµένα πληροφοριακά συστήµατα, όπως το Ευρωπαϊκό Πληροφοριακό Σύστηµα για το Νερό (WISE) και Ευρω-Μεσογειακό Πληροφοριακό Σύστηµα πάνω σε τεχνογνωσία για τον Τοµέα Νερού παρέχουν πλατφόρµες, βασισµένες σε τεχνολογία ιστού, για ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσης ανάµεσα στους ερευνητές και τους επαγγελµατίες του τοµέα. Χρηµατοδότηση: Προσεγγίζοντας µε προαγωγικό τρόπο Η χρηµατοδότηση αφορά όλα τα θέµατα που αναγνωρίζονται στην περιφερειακή πορεία. Υπάρχει ανάγκη για αειφόρα µοντέλα χρηµατοδότησης της προσαρµογής στις κλιµατικές αλλαγές, για επέκταση των βελτιωµένων συστηµάτων αποχέτευσης στις περιφέρειες, για αναβάθµιση των παλαιών συστηµάτων των αστικών κέντρων, καθώς και για ενέργειες για την βελτίωση της αποδοτικότητας του νερού απέναντι στην αυξανόµενη έλλειψη νερού και στις ξηρασίες. Με δεδοµένη την ανάγκη για νέες επενδύσεις και την πρόκληση της αειφορίας, είναι πιο σηµαντικό από ποτέ να υιοθετηθεί µία προαγωγική και πολυδιάστατη προσέγγιση του θέµατος των δυνατοτήτων χρηµατοδότησης του τοµέα νερού. Πέρα από την ΕΕ των 12, η σταθεροποίηση του τοµέα είναι µία λογιστική ανάγκη για την υλοποίηση των απαιτουµένων επενδύσεων και την απορρόφηση κονδυλίων σε σχετικά µικρές µεταβατικές περιόδους. Όταν οι χρηµατοδοτήσεις χρησιµοποιούνται για την δηµιουργία σεναρίων στα οποία κερδίζουν και οι δύο πλευρές µε σκοπό την υπερκέραση πολιτικών εµποδίων κατά την απαιτούµενη επαναδιάρθρωση του τοµέα, τότε µπορούν να προωθήσουν επιχειρησιακή σταθεροποίηση, περιφερειακές λύσεις που είναι αποδοτικές ως προς το κόστος και κέρδη σε αποδοτικότητα σε επίπεδο µακρινού χρονικού ορίζοντα. Η αποδοτικότητα του νερού είναι ένα κρίσιµο στοιχείο που σχετίζεται µε την έλλειψη του νερού και τα εν δυνάµει κλιµατικά ρίσκα, όπως και µε την µακροχρόνια βιωσιµότητα του νερού ως δηµόσιο αγαθό. Παρ όλα αυτά, υπάρχει ανάγκη για ιδιαίτερη προσοχή στη
δοµή που έχουν τα κόστη του νερού ως δηµόσιο αγαθό, ώστε οι στόχοι απόσβεσης του κόστους και αποδοτικότητας του νερού να πραγµατοποιηθούν ταυτόχρονα. Η πολιτική αύξησης των τιµών κατανάλωσης του νερού ενδέχεται να εγείρει θέµατα αδυναµίας ανάληψης του κόστους από τους χρήστες σε µερικά µέρη της Ευρώπης. Στοχευµένες επιδοτήσεις σε περιπτώσεις χαµηλού επιπέδου υπηρεσιών παροχής νερού έχουνε την δυνατότητα να βοηθήσουν στην δηµιουργία υψηλότερων συνολικών κερδών. Η εµπειρία της Ευρώπης στον καθορισµό και στην υλοποίηση περιφερειακής νοµοθεσίας Η Ευρώπη προσφέρει εκτεταµένα παραδείγµατα περιφερειακής νοµοθεσίας, και πιο συγκεκριµένα την Οδηγία για την Θέσπιση Πλαισίου ράσης στον Τοµέα της πολιτικής των Υδάτων της ΕΕ και την Συνθήκη για το Νερό της UNECE. Η συνθήκη της UNECE προσφέρει ένα πλαίσιο για διεθνή συνεργασία και εργαλεία και καλές πρακτικές για διασυνοριακή διαχείριση. Η Οδηγία για το Πλαίσιο Ύδατος προσφέρει επιχειρησιακά πλαίσια για διαχείριση των δεξαµενών νερού και διασυνοριακή συνεργασία και εργαλεία για την εναρµόνιση των πρακτικών µεταξύ των χωρών. Η Οδηγία για το Πλαίσιο Ύδατος βασίζεται σε µερικές σηµαντικές αρχές οι οποίες θα µπορούσαν να είναι χρήσιµες για άλλες περιοχές που αποζητούν να ενδυναµώσουν την διαχείριση σε κοινές δεξαµενές νερού: δηµόσια συµµετοχή, διαχείριση και σχεδιασµός σε επίπεδο δεξαµενής καθορισµός προθεσµιών και µετρήσιµων στόχων ανάπτυξη των κατάλληλης παρακολούθησης και ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ των χωρών, και εισαγωγή της αρχής της ανάκτησης κόστους Ένα ολοκληρωµένο σύστηµα για κοινή και διάφανη αναφορά κατά την υλοποίηση της Οδηγίας για το Πλαίσιο Ύδατος αναπτύσσεται σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο, και τα µαθήµατα έχουν ήδη καταγραφεί και καταστεί διαθέσιµα µέσω της WISE. Εάν επικυρωθεί, η Συνθήκη Νερού των Ηνωµένων Εθνών θα µπορούσε να προσφέρει µια πλατφόρµα συνεργασίας και κοινής γνώσης µεταξύ της Ευρώπης και άλλων περιοχών.